THUOÁC TIEÂU ÑAÏO

消道
MUÏC TIEÂU
THUOÁC TIEÂU ÑAÏO
1. Keå teân 5 vò thuoác trong nhoùm
thuoác tieâu ñaïo
消道藥
2. Trình baøy tính chaát chung cuûa
Materia medica for Eliminating
thuoác tieâu ñaïo
dampness and diuresis
3. Trình baøy boä phaän duøng, coâng
duïng, lieàu duøng cuûa caùc vò
thuoác tieâu ñaïo

THUOÁC TIEÂU ÑAÏO THUOÁC TIEÂU ÑAÏO

- Ñònh nghóa : 1. Kê nội kim
Laø thuoác coù taùc duïng tieâu tröø 2. Mạch nha
thöïc tích ôû trung tieâu, giuùp tieâu hoùa 3. Sơn tra
thöùc aên bò öù treä do aên nhieàu chaát boät,
4. Thần khúc
môõ, ñaïm…gaây ñaày buïng, buoàn noân
5. Nhục đậu khấu
Caùc tröôøng hôïp :
6. Binh lang
Tieâu hoùa keùm
7. Hậu phác
Chöôùng buïng
8. Ô dược
Buoàn noân, lôïm gioïng 9. Cốc nha
Ñau buïng 10. Hoắc hương
 HOAÉC HÖÔNG
-Teân: Pogostemon cablin - Lamiaceae
HOAÉC HÖÔNG
-BPD: Thaân laù
- TP: Tinh dầu. Patchouli alcohol
-CD :
– Chöõa caûm naéng
– Chöõa ñaày buïng, tröôùng buïng, aên uoáng
khoâng tieâu, ôï chua, mieäng hoâi, ñau
buïng, ñi taû
– Chöõa noân möûa keøm taû lî
-LD : 6-12g/ngaøy, saáy khoâ, saéc uoáng

NHUÏC ÑAÄU KHAÁU NHUÏC ÑAÄU KHAÁU

-TEÂN :Myristica fragrans Houtt. –
Myristicaceae
- BPD : laáy nhaân trong haït cöùng voû saàn
nhieàu neáp nhaên doïc
-CD : chöõa ñaày buïng, tröôùng buïng, tieâu
chaûy laâu ngaøy do tyø hö, aên keùm, noân möûa
Chöõa ñau nhöùc gaân xöông, teâ thaáp
-LD : 2-4g / ngaøy, saéc uoáng
 SÔN TRA (山楂) SÔN TRA
-TEÂN: Crataegus pinnatifida Bge.
Hoï Rosaceae
- BPD : Quaû chín maøu ñoû naâu, phôi khoâ, thaùi laùt moûng,
trong coù vaùch ngaên vaø chöùa nhieàu haït
TP: flavonoids, triterpenoids, steroids, monoterpenoids,
sesquiterpenoids, lignans, hydroxycinnamic acids, organic
acids và hợp chất có nitrogen
-CD :
 Chöõa ñaày buïng, tröôùng buïng, do aên nhieàu chaát beùo, thòt
môõ
Chöõa tieâu chaûy
Chöõa ngoä ñoäc dò öùng do aên cua caù
Chöõa treû buù söõa khoâng tieâu
-LD : 4-16g / ngaøy, saéc uoáng

MAÏCH NHA MAÏCH NHA

-TEÂN: Hordeum sativum Jess. –Poaceae
-BPD : haït cöùng coù voû maøu hôi vaøng, khi
duøng xaùt boû voû, sao vaøng
-CD :
-Chöõa ñaày buïng, tröôùng buïng, do aên
uoáng keùm tieâu
-Chöõa söõa tích keát gaây söng vuù, nhöùc
nhoái
-LD : 8-16g / ngaøy, sao vaøng
 OÂ DÖỢC OÂ DÖỢC
-TEÂN :Lindera aggregata
Hoï Lauraceae
-BPD : reã
-Chuû trò :
+ Ñau daï daøy, co thaét ñaïi tröôøng
+ Ñaày buïng aên khoâng tieâu
+ Kinh nguyeät khoâng ñeàu, ñau buïng kinh, ñau
buïng do laïnh
+ Buoàn noân, ôï chua
+ Hen, khoù thôû, töùc ngöïc
+ Treû em ñaùi daàm, tieåu nhieàu laàn
LD : 4-8g/ ngaøy

KÊ NỘI KIM Bảo hòa hoàn

- Thành phần: Sơn tra 6 lượng, thần khúc 2 lượng, bán hạ 3 lượng,
Là màng màu vàng bên trong của mề phục linh 3 lượng, trần bì 1 lượng, liên kiều 1 lượng, lai phục tử 1
gà Gallus domesticus Brisson, họ Trĩ lượng.
- Cách dùng: Hoàn tễ mỗi lần uống 1.5-3 chỉ, hoặc thang tễ sắc chia 2
Phasianidae. lần uống.
- Công dụng: Tiêu thực hòa vị.
TPHH: protid, vị kích tố
- Thích ứng: Thực tích đình trệ, ngực bụng bĩ mãn hoặc trướng thống,
CD: ợ hơi ợ chua, chán ăn, rêu lưỡi nê hoặc vàng, mạch hoạt.
Phương giải: Sơn tra, thần khúc, lai phục tử 3 vị này đều trợ tiêu
Chữa đầy bụng, ăn không tiêu, buồn hóa, tiêu thực tích nhưng chúng lại có những đặc điểm khác nhau.
Sơn tra toan ôn thiên về tiêu hóa đồ ăn dầu mỡ nê hoặc thịt, thần
nôn, tiêu chảy. khúc qua giai đoạn lên men thiên về tiêu hóa cốc thực (ngũ cốc) tích
Trị cam tích ở trẻ em trệ, lai phục tử lại dễ tiêu hóa tích trệ do bột mì đồng thời lại có thể
hoát (gột) đàm hạ khí, khoan hung lợi cách. Phối hợp cùng bán hạ,
LD: 4 – 12g, sao vàng tán bột trần bì, phục linh hòa vị hóa đàm trừ thấp. Liên kiều có thể thanh
thực tích đình trệ gây uất nhiệt. Đây là phương thường dùng để tiêu
thực hòa vị.
 TLTK
• Đỗ Tất Lợi, Những cây thuốc và vị thuốc Việt nam
• Đỗ Huy Bích et al. 2004. Cây thuốc và động vật làm
thuốc ở VN
• Phạm Xuân Sinh (2002). Dược học cổ truyền. NXB
Y học