Professional Documents
Culture Documents
Gospodarka Rynkowa, Rynek, Mechanizm Rynkowy (9 STR)
Gospodarka Rynkowa, Rynek, Mechanizm Rynkowy (9 STR)
Teoria popytu.
Popyt to wielkość zgłaszanego zapotrzebowania na dane dobro przy każdym z poziomów cen
tego dobra.
Zależność między ceną a wielkością popytu na dane dobro przedstawia krzywa popytu.
Każdy pojedynczy punkt na krzywej to wielkość popytu. Cała krzywa to ilustracja popytu.
Wielkość popytu jest to zgłaszane zapotrzebowanie na określony towar przy danej cenie tego
towaru. Jest to zamiar kupna a nie zrealizowany zakup. Badamy tu jedynie popyt efektywny a
więc taki, który poparty jest nabywczą siłą pieniądza. Popyt jest strumieniem ekonomicznym.
Teoria podaży.
Podaż to zestawienie różnych wielkości ofert towarowych przy różnych poziomach ceny
rynkowej.
Zależność między ceną a wielkością podaży danego dobra przedstawia krzywa podaży.
Każdy pojedynczy punkt na krzywej to wielkość podaży. Cała krzywa to ilustracja podaży.
Prawo podaży mówi o dodatniej zależności pomiędzy ceną danego dobra a wielkością
podaży.
popytu.
Przy cenie P0 wielkości popytu i podaży zrównują się przy wielkości X0. Spadek ceny do
poziomu P1 powoduje powstanie nadwyżki zgłaszanego popytu nad ofertą producentów.
Powstaje niedobór rynkowy. Wzrost ceny z P0 do P2 powoduje powstanie nadwyżki rynkowej.
Należy pamiętać, że rozmiary zakupów i sprzedaży są zawsze równe, co nie oznacza wcale,
że gospodarka jest w stanie równowagi rynkowej.
Cena maksymalna (P1) jest to cena wyznaczana administracyjnie poniżej ceny równowagi (na
skutek presji konsumentów). Efektem są niedobory towaru, koncesjonowanie, czarny rynek.
Stratą dla państwa są mniejsze wpływy z podatków od przedsiębiorstw, które przy
wyznaczonej cenie ograniczają produkcję danego dobra.
Cena minimalna (P2) wyznaczana jest powyżej ceny równowagi (na skutek presji
producentów). Powoduje to powstanie nadwyżki rynkowej. Państwo skupuje nadwyżki
towaru z rynku.
Jednostkowa nadwyżka konsumenta jest to różnica między ceną jaką konsument byłby w
stanie zapłacić za daną jednostkę dobra a ceną faktycznie płaconą.
Całkowita nadwyżka konsumenta jest to suma nadwyżek uzyskanych na poszczególnych
jednostkach danego dobra.
Nadwyżka producenta jest to różnica między przychodem ze sprzedaży określonej ilości
dobra po obowiązującej cenie rynkowej a przychodem koniecznym do skłonienia producenta
do dostarczenia tej ilości dobra.
Całkowita nadwyżka producenta jest to suma nadwyżek uzyskanych na poszczególnych
jednostkach danego dobra.
Punktowa może być stosowana jedynie przy bardzo małych zmianach cen:
gdzie:
X1, X2 – wielkości popytu;
P1, P2 – wysokości cen.
Przy interpretacji wskaźnika elastyczności bierze się pod uwagę jego wartość bezwzględną.
Dla nieliniowej krzywej popytu elastyczność funkcji w punkcie równa jest elastyczności
stycznej do funkcji w tym punkcie.
Elastyczność cenowa podaży (Esp) jest dodatnia i mierzona jest jako relacja procentowej
zmiany wielkości podaży do procentowej zmiany wysokości ceny. Zgodność kierunku
zmiany ceny i wielkości podaży.
W zależności wysokości wskaźnika wyróżnia się:
podaż doskonale nieelastyczna (sztywny) –|Esp| = 0;
podaż nieelastyczną – 0 < |Esp| < 1;
podaż neutralna – |Esp| = 1;
podaż elastyczna – |Esp| > 1;
podaż doskonale elastyczna – |Esp| = ;
Jest to relacja procentowej zmiany popytu na jedno dobro do procentowej zmiany wysokości
ceny dobra innego.
Jest to relacja procentowych zmian popytu na dane dobro do procentowej zmiany wysokości
dochodów realnych.
Prawo Engla:
Wraz ze wzrostem dochodu spada udział wydatków na żywność w rozchodach.