‫ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﻊ‬

‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫ﻓﺼﻞ ‪ / 8‬ﮔﻔﺘﺎر ‪ / 8‬دﻛﺘﺮ ﻣﺤﺴﻦ ﺟﺎﻧﻘﺮﺑﺎﻧﻲ‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﺸﺎﻫﺪهاي‬

‫‪ 1‬ـ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫اﻫﺪاف درس ‪937 ................................................................................................................................................. :‬‬
‫ﺑﻴﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪937 ......................................................................................................................................................‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ ‪938 ...........................................................................................................................‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ‪938 .......................................................................................................................................................‬‬
‫ﻧﻘﺎط ﻗﻮ‪‬ت ‪938 ...................................................................................................................................................‬‬
‫ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ‪940 ..................................................................................................................................................‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ ‪940 .........................................................................................................................‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ‪940 .......................................................................................................................................................‬‬
‫ﻧﻘﺎط ﻗﻮ‪‬ت ‪941 ...................................................................................................................................................‬‬
‫ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ‪941 ..................................................................................................................................................‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﺪه و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ـ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ‪942 ...........................................................................‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ‪942 .......................................................................................................................................................‬‬
‫ﻧﻘﺎط ﻗﻮ‪‬ت ‪943 ...................................................................................................................................................‬‬
‫ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ‪944 ..................................................................................................................................................‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻲ و ﺷﺎﻫﺪﻫﺎي ﺑﺮوﻧﻲ ‪946 ....................................................................................................‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ‪946 .......................................................................................................................................................‬‬
‫ﻧﻘﺎط ﻗﻮ‪‬ت ‪946 ...................................................................................................................................................‬‬
‫ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ‪947 ..................................................................................................................................................‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‪947 .......................................................................................................................‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ‪949 ...........................................................................................................................................................‬‬
‫ﻓﺼﻞ ‪ / 8‬اﺻﻮل و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژي‬ ‫‪ / 937‬ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﺸﺎﻫﺪهاي‬

‫‪ 1‬ـ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‬

‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﺴﻦ ﺟﺎﻧﻘﺮﺑﺎﻧﻲ‬

‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺻﻔﻬﺎن‬

‫اﻫﺪاف درس‬

‫ﭘﺲ از ﻳﺎدﮔﻴﺮي اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﻴﺮﻧﺪه ﻗﺎدر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪:‬‬

‫ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ را ﻛﺴﺐ ﻛﻨﺪ‬
‫ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻘﺎط ﻗﻮ‪‬ت و ﺿﻌﻒ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ را ﻛﺴﺐ ﻧﻤﺎﻳﺪ‬
‫اﻧﻮاع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ و ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮ‪‬ت ﻫﺮﻳﻚ را ﺷﺮح دﻫﺪ‬

‫واژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﻧﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻃﻮﻟﻲ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﭘﻴﮕﻴﺮ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﺑﺮوز‪،‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻢ ﺟﺮﻳﺎن‬

‫ﺑﻴﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻠﺰم ﭘﻴﮕﻴﺮي ﮔﺮوهﻫﺎي اﻓﺮاد در ﻃﻮل زﻣﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ و دو ﻫﺪف اﺻﻠﻲ دارﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺑﺮوز ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﺧﺎص در دوره زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻌﻴﻦ‪ ،‬و ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺤﻠﻴﻞ رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ‬
‫و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي آنﻫﺎ‪ .‬اﻳﻦ ﻃﺮح ﺑﻪ دو ﺷﻜﻞ اﺻﻠﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ‪ :‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ‪ ،‬ﻛﻪ در آن ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪاي را‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻗﺒﻞ از روﻳﺪاد ﻫﺮ ﭘﻴﺎﻣﺪي ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ را اﻧﺪازه ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ ﻛﻪ در‬
‫آن ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪاي را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﭘﺲ از روﻳﺪاد ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﺎر ‪ / 8‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﺸﺎﻫﺪهاي )‪ 1‬ـ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ( ‪938/‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫واژه ﻛﻮﻫﻮرت )ﻫﻤﮕﺮوه( ﻳﻚ واژه روﻣﻲ ﺑﺮاي دﺳﺘﻪاي از ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻳﻚ ﮔﺮوه رژه ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﻫﻤﮕﺮوه )ﻛﻮﻫﻮرت( ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﮔﺮوﻫﻲ از اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﭘﻴﮕﻴﺮي‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪاي از اﻓﺮاد را اﻧﺘﺨﺎب ﻳﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وي در ﻫﺮ‬
‫ﻓﺮد ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻋﺎدت ﺑﻪ ورزش ﻛﺮدن‪ ،‬را اﻧﺪازه ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ را ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وي ﺑﺎ‬
‫ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪﻫﺎي دورهاي‪ ،‬اﻳﻦ اﻓﺮاد را ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪ )ﻫﺎي( ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ )ﺷﻜﻞ ‪.(1‬‬

‫زﻣﺎن آﻳﻨﺪه‬ ‫زﻣﺎن ﺣﺎل‬

‫ﺑﺪون‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ وﺟﻮد دارد‬

‫ﺑﻴﻤﺎري‬
‫ﺑﻴﻤﺎري‬

‫ﺑﺪون ﺑﻴﻤﺎري‬ ‫ﺑﻴﻤﺎري‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارد‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‬

‫ﺟﻤﻌﻴﺖ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 1‬ـ در ﻳﻚ ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ )اﻟﻒ( ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﺟﻤﻌﻴﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪) ،‬ب(‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ را اﻧﺪازه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪) ،‬ج( ﭘﻴﺎﻣﺪ را در ﻃﻲ ﭘﻴﮕﻴﺮي اﻧﺪازه ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ در اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ را‬
‫دارﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻧﻘﺎط ﻗﻮ‪‬ت‬
‫ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ‪ ،‬ﻳﻚ راﻫﻜﺎر ﻗﻮي ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺑﺮوز و ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻠﻞ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻠّﺘﻲ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻗﺒﻞ از ﭘﻴﺎﻣﺪ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻗﺒﻞ از روﻳﺪاد ﭘﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬اﻧﺪازه‬
‫ﮔﻴﺮي ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ زﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺘﻨﺘﺎج را ﻛﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻋﻠّﺖ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ ﺑﻪ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﻓﺮﺻﺖ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي درﺳﺖ و ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﻬﻢ را ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ‬
‫ﺑﻮﻳﮋه ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي اﻧﻮاع ﺧﺎﺻﻲ از ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ ﻧﻈﻴﺮ ﻋﺎدتﻫﺎي ﺗﻐﺬﻳﻪاي ﻛﻪ ﻳﺎدآوري‬
‫ﺻﺤﻴﺢ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻤﻮﻣﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺳﻄﻮح ﺟﺎري ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻗﺒﻞ از روﻳﺪاد‬
‫ﻓﺼﻞ ‪ / 8‬اﺻﻮل و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژي‬ ‫‪ / 939‬ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬از ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺑﺎزﺳﺎزي ﻣﻮاﺟﻬﻪﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭘﺲ از وﻗﻮع ﭘﻴﺎﻣﺪ اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻖ ﺗﺮي ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع از ﺳﻮﮔﺮاﻳﻲ ﺳﻨﺠﺶﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ داﻧﺴﺘﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻳﺎ اﺛﺮات ﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪ 1‬ـ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎران )‪ (Nurses' Health Study‬ﺑﺮوز و ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي‬

‫ﺷﺎﻳﻊ را در زﻧﺎن ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ )‪ .(1‬ﻣﺮاﺣﻞ اﺻﻠﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ 1‬ـ ﮔﺮدآوري ﻫﻤﮕﺮوه‪ :‬در ﺳﺎل ‪ 1967‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻓﻬﺮﺳﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎران ‪ 25‬ﺗﺎ ‪ 42‬ﺳﺎﻟﻪ را در ‪ 11‬اﻳﺎﻟﺖ‬
‫ﭘﺮﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺪﺳﺖ آوردﻧﺪ و ﺑﺮاي آنﻫﺎ دﻋﻮﺗﻨﺎﻣﻪ ﺷﺮﻛﺖ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ارﺳﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 2‬ـ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﻣﺨﺪوش ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه‪ :‬آنﻫﺎ ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺎﻣﻪاي درﺑﺎره رژﻳﻢ ﻏﺬاﻳﻲ‬
‫و ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻟﻘﻮه ارﺳﺎل ﻛﺮدﻧﺪ و از ‪ 121700‬ﭘﺮﺳﺘﺎر‪ ،‬ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪه را درﻳﺎﻓﺖ‬
‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ‪ 20‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻫﺮ دو ﺳﺎل ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ را ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﻛﻪ در ﺑﺎره ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ اﺿﺎﻓﻲ و ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﻧﻤﻮدن وﺿﻊ ﺑﺮﺧﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﻛﻪ در ﺷﺮوع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﻮد ﭘﺮﺳﻴﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 3‬ـ ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻫﻤﮕﺮوه و اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﭘﻴﺎﻣﺪ‪ :‬ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪﻫﺎي دورهاي ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﻳﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ روﻳﺪاد‬
‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻧﻴﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫روش آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ ﺑﻪ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻣﻲداد ﺗﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﺳﻨﺠﺶﻫﺎ را در ﺷﺮوع‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ دادهﻫﺎي راﺟﻊ ﺑﻪ‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﮔﺮدآوري ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻧﺪازه ﺑﺰرگ ﻫﻤﮕﺮوه و دوره ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻲ ﻧﻈﻴﺮ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ اﻧﻮاع ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻴﻤﺎري ﻗﻠﺒﻲ‪ ،‬ﺳﺮﻃﺎن و ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﺷﺎﻳﻊ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ را آزﻣﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺼﺮف زﻳﺎد رژﻳﻢ ﻏﺬاﻳﻲ ﭘ‪‬ﺮاﻟﻴﺎف ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮ‬
‫ﺳﺮﻃﺎن ﻛﻮﻟﻮرﻛﺘﺎل ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺼﺮف اﻟﻴﺎف در ﺳﺎل ‪ 1980‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ و ‪ 787‬ﻣﻮرد ﺳﺮﻃﺎن ﻛﻮﻟﻮن‬
‫ﺑﻴﻦ ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1980‬و ‪ 1984‬ﺗﺎﻳﻴﺪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺳﺮﻃﺎن ﻛﻮﻟﻮن در ﺑﻴﻦ زﻧﺎن ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮﻳﻦ دﻫﻚ‬
‫ﻣﺼﺮف اﻟﻴﺎف رژﻳﻢ ﻏﺬاﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻴﺰان آن در زﻧﺎن در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ دﻫﻚ‪ ،‬ﻣﺼﺮف اﻟﻴﺎف ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻮد )ﺧﻄﺮ ﻧﺴﺒﻲ‬
‫= ‪ ،1/0‬داﻣﻨﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ‪ 0/7 ،%95‬ﺗﺎ ‪ .(1/4‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺗﺤﻠﻴﻞ را ﺑﺮاي ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺨﺪوش ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﻟﻘﻮه‬
‫ﻧﻴﺰ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺘﺎﻳﺞ را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺪاد‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎد ﻣﻮارد ﺳﺮﻃﺎن ﻛﻮﻟﻮن و ﻛﻴﻔﻴﺖ روشﻫﺎي‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺼﺮف رژﻳﻢ ﻏﺬاﻳﻲ ﭘ‪‬ﺮاﻟﻴﺎف از ﺳﺮﻃﺎن ﻛﻮﻟﻮن ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي‬
‫ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﺎر ‪ / 8‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﺸﺎﻫﺪهاي )‪ 1‬ـ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ( ‪940/‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ ﺑﻮﻳﮋه ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﻮاﺑﻖ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﺑﺎ ارزش ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﺑﻄﻮر ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬از ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي‬
‫ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻳﺎ دوﺳﺘﺎن و ﺑﺴﺘﮕﺎن ﻣﺘﻮﻓﻲ ﺑﺎزﺳﺎزي ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان را ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‬
‫ﻣﻌﺮّف ﺗﻤﺎم ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺮگﻫﺎﻳﻲ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‪ ،‬ﻧﻈﺮ آﻧﺎن را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ‬
‫ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻧﺎدر‪ ،‬روﺷﻲ ﮔﺮان و ﻓﺎﻗﺪ ﻛﺎراﻳﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ‬
‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ راﻳﺞ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﺳﺮﻃﺎن ﻛﻮﻟﻮن‪ ،‬در واﻗﻊ در ﻳﻚ ﺳﺎل ﻣﻌﻴ‪‬ﻦ ﺑﻪ ﻗﺪري ﺑﻪ ﻧﺪرت روي ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ اﻓﺮاد ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺮاي زﻣﺎﻧﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺮﭼﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﺷﺎﻳﻊ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‬
‫آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﻴﻤﺎري ﭘﺲ از درﻣﺎن ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﻛﻮﻟﻮن از ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‬
‫آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ روﻳﺪاد ﺳﺮﻃﺎن ﻛﻮﻟﻮن در اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺮ‪ ،‬ارزان ﺗﺮ و ﻛﻤﺘﺮ وﻗﺖ ﮔﻴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‪ ،‬ﻣﻨﺤﺼﺮا ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎري ﮔﺮدآوري ﺷﻮد‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ اﻓﺮادي را ﻛﻪ در ﺣﺎل‬
‫ﺣﺎﺿﺮ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻴﻤﺎري را دارﻧﺪ ﺣﺬف ﻣﻲﻛﻨﺪ )ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﮕﺮوه آﻏﺎزﻳﻦ ]‪ [Inception Cohort‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ(‪ .‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺑﺎ‬
‫ﺧﺎرج ﻛﺮدن اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺪ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را دارﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮض ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ ﻛﻪ در ﺷﺮوع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪهاﻧﺪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻗﺒﻞ از ﻋﻼﺋﻢ اﻳﺠﺎد ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﻟﻘﻮه را ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﻋﺎدتﻫﺎي ﻏﺬا ﺧﻮردن‪ ،‬ﺑﺘﻮاﻧﺪ‬
‫ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﻪ دو ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪ ‪ :‬ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻏﺮﺑﺎل ﻛﺮدن و ﺧﺎرج ﻧﻤﻮدن ﺗﻤﺎم‬
‫اﻓﺮاد ﺑﺎﻟﻘﻮهاي ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺷﻜﺎل "ﺗﺤﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ" ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ از آزﻣﻮنﻫﺎي ﺧﻴﻠﻲ ﺣﺴﺎس‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬دوم‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭼﻬﺎرﭼﻮب زﻣﺎﻧﻲ را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﺪ و در ﺷﺮوع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻋﺎدتﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ‬
‫ﻏﺬا ﺧﻮردن ﺑﭙﺮﺳﺪ ﻳﺎ زﻣﺎن ﭘﻴﮕﻴﺮي را زﻳﺎد ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﻛﻪ دوره ﭘﻴﮕﻴﺮي از زﻣﺎن ﺳﻨﺠﺶ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺎ روﻳﺪاد‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺮ از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺤﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫ﻃﺮح ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ‪ ،‬اﺻﻮﻻ ﺷﺒﻴﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ اﺳﺖ‪ :‬ﺳﻨﺠﺶ‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺎﻟﻘﻮه در ﺷﺮوع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺳﭙﺲ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ در ﮔﺮوﻫﻲ از اﻓﺮاد ﻛﻪ در دوره زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻌﻴﻦ‬
‫ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ )ﺷﻜﻞ ‪ .(2‬ﻓﺮق ﺑﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ و آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ در اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي‬
‫ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ ﮔﺮدآوري ﻫﻤﮕﺮوه‪ ،‬ﺳﻨﺠﺶﻫﺎي ﭘﺎﻳﻪ‪ ،‬ﭘﻴﮕﻴﺮي و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﻫﻤﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎدهاﻧﺪ‪ .‬اﻧﺠﺎم‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرﺗﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻓﻲ درﺑﺎره ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﺑﺮاي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‬
‫از اﻓﺮاد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﻳﮕﺮي ﮔﺮدآوري ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬در اﺧﺘﻴﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺼﻞ ‪ / 8‬اﺻﻮل و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژي‬ ‫‪ / 941‬ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫ﻣﺜﺎل ‪ 2‬ـ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺳﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي آﺋﻮرت ﺳﻴﻨﻪاي و ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﭘﺎره ﺷﺪن اﻳﻦ‬
‫آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻠﻮز )‪ (Clouse‬و ﻫﻤﻜﺎران‪ ،‬دادهﻫﺎي ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ ‪ 133‬ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﻮرﻳﺴﻢ را‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﺮدﻧﺪ )‪ .(2‬ﻣﺮاﺣﻞ اﺻﻠﻲ اﺟﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از‪:‬‬
‫‪ 1‬ـ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﻫﻤﮕﺮوه ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪ :‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان از ﺳﺎﻛﻨﺎن ﺑﺨﺶ اﻟﻤﺴﺘﺪ ﻣﻴﻨﻪ ﺳﻮﺗﺎ ‪(Minnesota‬‬
‫)‪ Olmstead County‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻳﻚ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺸﺨﻴﺺﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﺎلﻫﺎي‬
‫‪ 1980‬و ‪ 1985‬داده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﺮدﻧﺪ و ‪ 133‬ﻧﻔﺮ از ﺳﺎﻛﻨﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ آﻧﻮرﻳﺴﻢ‬
‫داﺷﺘﻨﺪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 2‬ـ ﮔﺮدآوري دادهﻫﺎ در ﺑﺎره ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ‪ :‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎران را ﺑﺮاي ﮔﺮدآوري‬
‫ﺟﻨﺲ‪ ،‬ﺳﻦ‪ ،‬اﻧﺪازه آﻧﻮرﻳﺴﻢ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮﺑﻴﻤﺎري ﻗﻠﺒﻲ ـ ﻋﺮوﻗﻲ در زﻣﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺮور ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 3‬ـ ﮔﺮدآوري دادهﻫﺎ درﺑﺎره ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً روي دادﻧﺪ‪ :‬آنﻫﺎ از ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي ‪ 133‬ﺑﻴﻤﺎر‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﮔﺮدآوري ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ آﻳﺎ آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎ ﭘﺎره ﺷﺪه ﻳﺎ ﺑﺎ ﺟﺮاﺣﻲ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﮔﺮدﻳﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻄﺮ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎرﮔﻲ ‪ %20‬ﺑﻮد و زﻧﺎن ‪ 6/8‬ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﺮدان‬
‫اﺣﺘﻤﺎل داﺷﺖ از ﭘﺎرﮔﻲ آن رﻧﺞ ﺑﺒﺮﻧﺪ )داﻣﻨﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ‪ 2/3 ،%95‬ﺗﺎ ‪ .(20‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ آنﻫﺎ درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫‪ %31‬آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﺑﻴﺶ از ‪ 6‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﭘﺎره ﺷﺪﻧﺪ و ﻫﻴﭽﻜﺪام از آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﻛﻤﺘﺮ‪ 4‬ﺳﺎﻧﺘﻲ‬
‫ﻣﺘﺮ ﭘﺎره ﻧﺸﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻘﺎط ﻗﻮ‪‬ت‬
‫ﻧﻘﺎط ﻗﻮ‪‬ت ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ اﺳﺖ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻗﺒﻞ از ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺳﻨﺠﺶﻫﺎ ﻗﺒﻞ از داﻧﺴﺘﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﮔﺮدآوري ﺷﺪهاﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺎ داﻧﺴﺘﻦ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﺪام ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را داﺷﺘﻪ ﺳﻮﮔﺮا ﻧﺸﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ ﺧﻴﻠﻲ ارزان ﺗﺮ وﻛﻤﺘﺮ وﻗﺖ ﮔﻴﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ‪ ،‬اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﻗﺒﻞ ﮔﺮدآوري ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻨﺠﺶﻫﺎي ﭘﺎﻳﻪ از ﻗﺒﻞ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و دوره‬
‫ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻗﺒﻼ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ‬
‫ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ اﺻﻠﻲ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺤﺪودي روي‬
‫ﮔﻔﺘﺎر ‪ / 8‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﺸﺎﻫﺪهاي )‪ 1‬ـ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ( ‪942/‬‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ روشﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي از ﺟﻤﻌﻴﺖ‪ ،‬و ﺑﺮ روي ﻣﺎﻫﻴﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ دارد‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دادهﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﻓﺎﻗﺪ اﻓﺮاد و اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﮋوﻫﺶ اﻫﻤﻴﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ دادهﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ درﺑﺎره ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺎﻗﺺ و ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﻮده‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻲ‬
‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫زﻣﺎن ﺣﺎل‬ ‫زﻣﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ‬

‫ﺑﺪون‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ وﺟﻮد دارد‬

‫ﺑﻴﻤﺎري‬
‫ﺑﻴﻤﺎري‬

‫ﺑﺪون ﺑﻴﻤﺎري‬ ‫ﺑﻴﻤﺎري‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارد‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‬

‫ﺟﻤﻌﻴﺖ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 2‬ـ در ﻳﻚ ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ )اﻟﻒ( ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ را ﻛﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮔﺮدآوري ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪) ،‬ب( اﻃﻼﻋﺎت راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ )ﻛﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه اﺳﺖ( را ﮔﺮدآوري‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪) ،‬ج( اﻃﻼﻋﺎت راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮ واﺑﺴﺘﻪ )ﻛﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﺣﺎل اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه اﺳﺖ( را ﮔﺮدآوري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﺪه و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ـ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‬

‫)از اﻳﻦ واژهﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﺑﻲ ﺛﺒﺎت در ﻣﺘﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﻳﻨﺠﺎ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺳﺎده ﺗﺮﻳﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺤﺚ ﻣﻔﺼﻞ ﺑﻪ ‪ (1) Szklo and Nieto‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ(‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫ﻳـﻚ ﻃﺮح ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﺪه ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ در داﺧﻞ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ‬
‫ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ ﻳﺎ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ "ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﺪه" اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻃﺮح ﺑﺮاي ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ ﻛﻪ ﮔﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫و ﻣﻲﺗﻮان آنﻫﺎ را در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺪازه ﮔﺮﻓﺖ ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﻫﻤﮕﺮوه ﻣﻨﺎﺳﺐ آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ داراي ﻣﻮارد ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﻧﻤﻮدن ﻗﺪرت آﻣﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وي ﻧﺨﺴﺖ ﺿﻮاﺑﻄﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻣﻮرد‬
‫ﻓﺼﻞ ‪ / 8‬اﺻﻮل و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژي‬ ‫‪ / 943‬ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫ﻧﻈﺮ را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﺪ و ﺑﻌﺪ ﺗﻤﺎم اﻓﺮاد ﻫﻤﮕﺮوه ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪ )ﻣﻮارد( را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ‪،‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪاي از اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را ﻛﻪ ﻋﻀﻮ ﻫﻤﮕﺮوه ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ )ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ(‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺼﺎوﻳﺮ‪ ،‬ﻳﺎ ﺳﻮاﺑﻘﻲ را ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از روﻳﺪاد ﭘﻴﺎﻣﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ را ﺑﺮاي ﻣﻮارد و ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ اﻧﺪازه ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺳﻄﻮح ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ در ﻣﻮارد را ﺑﺎ ﺳﻄﻮح‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ )ﺷﻜﻞ ‪.(3‬‬
‫ﺷﺎﻫﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﺪه‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ از ﺗﻤﺎم‬
‫اﻋﻀﺎي ﻫﻤﮕﺮوه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻣﺒﺘﻼ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﮔﺮ اﻓﺮاد در زﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ‬
‫ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﻮرد‪ ،‬ﺷﺎﻫﺪي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﻫﻤﺰﻣﺎن وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ زﻣﺎن ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎﺻﻲ‪ ،‬ﻗﺪرت آﻣﺎري اﻳﻦ ﻃﺮح ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺎن ﺳﺎزي ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻣﻮارد‬
‫)ﺳﻦ‪ ،‬ﺟﻨﺲ ﻳﺎ ﻧﮋاد( ﻧﻴﺰ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ در ﺧﺼﻮص ﻫﻤﺴﺎن ﺳﺎزي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﻴﺎط ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬و اﻏﻠﺐ ﻳﻚ‬
‫ﻃﺮح ﻫﻤﺴﺎن ﺳﺎزي ﻧﺸﺪه ﺑﺎ ﺗﻄﺒﻴﻖ آﻣﺎري ﭘﺲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ارﺟﺢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻃﺮح ﻣﻮرد ـ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﺪه ﺷﺒﻴﻪ راﻫﻜﺎر ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺠﺰ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺠﺎي اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﺷﺎﻫﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﺒﺘﻼ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺼﺎدﻓﻲ از ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎي ﻫﻤﮕﺮوه ﺑﺪون در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻣﻌﺪودي از آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺰو اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻣﺒﺘﻼ‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ )وﻗﺘﻲ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﺷﺎﻳﻊ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺗﻌﺪاد ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ اﺳﺖ( ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺤﻠﻴﻞ دادهﻫﺎ اﻳﻦﻫﺎ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫"ﻣﻮارد" ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺰﻳﺖ ﻃﺮح ﻣﻮرد ـ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺼﺎدﻓﻲ از ﻫﻤﮕﺮوه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺷﺎﻫﺪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻫﻤﮕﺮوه‬
‫ﻣﻲﺗﻮان اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺷﻴﻮع ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ‪ ،‬ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬

‫ﻧﻘﺎط ﻗﻮ‪‬ت‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﺪه و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ـ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﺑﺮاي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي‬
‫ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪ‪ ،‬و ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻏﺎز ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﻌﺪي ذﺧﻴﺮه ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻮﻳﮋه‬
‫ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﺰﻳﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﺳﻨﺠﺶﻫﺎي ﮔﺮان ﺑﺮ روي ﺗﻤﺎم ﻣﻮارد و ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻤﺘﺮ از‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﺳﻨﺠﺶﻫﺎ ﺑﺮ روي ﺗﻤﺎم ﻫﻤﮕﺮوه اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺪون ﻫﺰﻳﻨﻪ اﺿﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻫﻤﮕﺮوه اﻃﻼﻋﺎت‬
‫در اﺧﺘﻴﺎر اﺳﺖ‪ ،‬در آن ﺻﻮرت ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻓﻘﻂ ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ ﭼﻴﺰي ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬و ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫روي ﺗﻤﺎم ﻫﻤﮕﺮوه اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻃﺮح داراي ﺗﻤﺎم ﻣﺰاﻳﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﮔﺮدآوري ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻗﺒﻞ از روﻳﺪاد ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه اﮔﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻮارد در آن ﻫﻤﮕﺮوه و ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد‬
‫ﻛﺸﻨﺪه ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻃﺮح از ﺳﻮﮔﺮاﻳﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺳﺎﻳﺮ ﻃﺮحﻫﺎي ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮارد ﻛﺸﻨﺪه را در‬
‫ﺑﺮ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ از ﻫﻤﺎن ﻫﻤﮕﺮوه اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻃﺮح ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ‬
‫را ﻛﻪ در ﺳﺎﻳﺮ اﻧﻮاع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي ﺑﻪ ﺟﻬﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻮارد و ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ از ﺟﻤﻌﻴﺖﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻄﺮح‬
‫ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﺎر ‪ / 8‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﺸﺎﻫﺪهاي )‪ 1‬ـ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ( ‪944/‬‬

‫ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ‬
‫اﻳﻦ ﻃﺮح ﻣﻌﺎﻳﺐ ﺳﺎﻳﺮ ﻃﺮحﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ را دارا اﺳﺖ ‪ :‬اﺣﺘﻤﺎل دارد رواﺑﻂ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﻧﺎﺷﻲ از اﺛﺮ‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺨﺪوش ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﻣﻜﺎن دارد ﺑﺮﺧﻲ از ﺳﻨﺠﺶﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در آﻏﺎز ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺘﺎﺛﺮ از ﺑﻴﻤﺎري‬
‫ﺗﺤﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺧﺎﻣﻮش ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪ 3‬ـ ﻃﺮح ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﺪه‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻳﻨﻜﻪ آﻳﺎ ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻي ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ‪ ،‬ﺧﻄﺮ ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن را اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻛﻠﻲ )‪ (Cauley‬و ﻫﻤﻜﺎران )‪ (4‬ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﺪه اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ اﺻﻠﻲ اﺟﺮاي اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از‪:‬‬

‫‪ 1‬ـ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﻫﻤﮕﺮوه ﺑﺎﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻛﺎﻓﻲ‪ :‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان از ﺳﺮم و دادهﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲﻫﺎي اﺳﺘﺌﻮﭘﺮوزي اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي ﺳﺎلﻫﺎ ﭘﺲ از‬
‫ﺷﺮوع ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫در ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ‪ ،‬ﻻﻧﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ )ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎل‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺳﺮم ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻤﺎن‬
‫ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان در آﻏﺎز ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و در ‪ -190‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﻣﻨﺠﻤﺪ و ذﺧﻴﺮه ﮔﺮدﻳﺪه‬
‫ﺑﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣﻴﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ آن ﻳﻚ ﻃﺮح آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ‬
‫ﺑﻮد(‬

‫‪ 2‬ـ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻮارد در ﭘﺎﻳﺎن ﭘﻴﮕﻴﺮي‪ :‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﭘﻴﮕﻴﺮ و‬
‫ﻣﺮور ﮔﻮاﻫﻲﻫﺎي ﻣﺮگ‪ 97 ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪه را ﻛﻪ در ﻃﻲ ‪ 3/2‬ﺳﺎل ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ‬
‫ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 3‬ـ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ‪ :‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪ 244‬ﻧﻔﺮي از زﻧﺎن در آن ﻫﻤﮕﺮوه را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻧﺪ‬
‫ﻛﻪ در زﻣﺎن ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 4‬ـ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ در ﻣﻮارد و ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ در آﻏﺎز ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ :‬ﺳﻄﻮح ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ‪،‬‬
‫ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺘﺮادﻳﻮل وﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون‪ ،‬در ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺳﺮم ﻣﻨﺠﻤﺪ ﺷﺪه ﻣﻮارد و ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ ﻛﻪ در آﻏﺎز ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪ‪ .‬آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮرد ﻳﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮدن ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﻛﻮرﺳﺎزي‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫زﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻي اﺳﺘﺮادﻳﻮل ﻳﺎ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون داﺷﺘﻨﺪ ﺳﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻴﺶ از زﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻄﻮح‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﻳﻦ ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎ را داﺷﺘﻨﺪ در ﺧﻄﺮ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺼﻞ ‪ / 8‬اﺻﻮل و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژي‬ ‫‪ / 945‬ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫ﺳﻨﺠﺶ در زﻣﺎن ﺣﺎل‬ ‫زﻣﺎن ﺣﺎل‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ از زﻣﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ‬

‫ﺗﻤﺎم ﻣﻮارد‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ‬
‫ﺑﻴﻤﺎري وﺟﻮد دارد‬ ‫ﻫﻤﮕﺮوه‬
‫وﺟﻮد دارد‬ ‫وﺟﻮد ﻧﺪارد‬
‫ﺗﺤﺖ‬
‫ﺑﻴﻤﺎري وﺟﻮد ﻧﺪارد‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ وﺟﻮد‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ اي از ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ‬
‫وﺟﻮد دارد‬ ‫ﻧﺪارد‬

‫ﺟﻤﻌﻴﺖ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 3‬ـ در ﻃﺮح ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﺪه‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ )اﻟﻒ( ﻳﻚ ﻫﻤﮕﺮوه ﺑﺎ ﺑﺎﻧﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﻳﺎ اﻃﻼﻋﺎت را‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪) ،‬ب( اﻓﺮادي ﻛﻪ در ﻃﻲ ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪهاﻧﺪ )ﻣﻮارد( را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪) ،‬ج( ﻧﻤﻮﻧﻪاي‬
‫از ﺑﻘﻴﻪ ﻫﻤﮕﺮوه )ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ( اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪) ،‬د( ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ را در ﻣﻮارد و ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ اﻧﺪازه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 4‬ـ در ﻳﻚ ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ـ ﻣﻀﺎﻋﻒ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ )اﻟﻒ( ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﺟﻤﻌﻴﺖﻫﺎي ﺑﺎ ﺳﻄﻮح‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪) ،‬ب( در ﻃﻲ ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ را اﻧﺪازه ﻣﻲﮔﻴﺮد )ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي‬
‫ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ـ ﻣﻀﺎﻋﻒ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻄﻮر ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ ﻧﻴﺰ اﺟﺮا ﻛﺮد( ‪0‬‬

‫ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻼﺣﻈﺎت‬
‫از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ﺷﺎﻫﺪي ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﺪه و ﻣﻮرد ـ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ از آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮي ﻛﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ ﺑﺰرﮔﻲ را ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ذﺧﻴﺮه ﺳﺎزي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ )ﻣﺜﻞ‪ ،‬اﻳﺠﺎد‬
‫ﺑﺎﻧﻚﻫﺎي ﺳﺮم ﻣﻨﺠﻤﺪ ﺷﺪه( ﻳﺎ ذﺧﻴﺮه ﺳﺎزي ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻳﺎ ﺳﻮاﺑﻘﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ آﻧﻬﺎ ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪ اﺳﺖ را ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪ و‬
‫ﮔﻔﺘﺎر ‪ / 8‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﺸﺎﻫﺪهاي )‪ 1‬ـ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ( ‪946/‬‬

‫ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﺪة ﺑﻌﺪي در ﻧﻈﺮ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ذﺧﻴﺮه ﺳﺎزي‪،‬‬
‫ﻣﻮاد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﺮاي ﺳﺎلﻫﺎ ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﻨﺠﺶﻫﺎي دورهاي ﺑﺮاي ﺗﺎﻳﻴﺪ اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﻏﻠﻈﺖﻫﺎي آن ﻫﻨﻮز ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬ﮔﺮدآوري ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﻳﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﻳﺪ در ﻃﻲ‬
‫دورة ﭘﻴﮕﻴﺮي‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻲ و ﺷﺎﻫﺪﻫﺎي ﺑﺮوﻧﻲ‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻫﻤﮕﺮوه را ﻣﻲﺗﻮان ﭘﻴﮕﻴﺮي و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺑﺎ دو‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺠﺰا از اﻓﺮاد ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ :‬ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﮔﺮوه دوم ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻮاﺟﻬﻪ‬
‫ﻧﻴﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻳﺎ در ﺳﻄﺢ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮي ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ )ﺷﻜﻞ ‪ .(4‬ﭘﺲ از ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﻫﻤﮕﺮوهﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﻪ داراي‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻛﺎﻓﻲ اﻓﺮاد ﻳﺎ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ‬
‫ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ اﻗﺪام ﺑﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻲ در ﻃﺐ ﺣﺮﻓﻪاي و ﻣﺤﻴﻄﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در آن ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬دو ﮔﺮوه‬
‫ﻣﺠﺰا ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﺧﺎﺻﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮ ﻣﻮاﺟﻬﻪ از ﺗﻔﺎوتﻫﺎ در‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﺑﻌﺪي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﻣﻀﺎﻋﻒ از دو ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺘﻔﺎوت از اﻓﺮاد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻃﺮح ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي اﺷﺘﺒﺎه ﺷﻮد )ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪ( ‪ 0‬در ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﻣﻀﺎﻋﻒ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮاﺳﺎس داﺷﺘﻦ‬
‫ﻣﻮاﺟﻬﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻟﻘﻮه اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي‪ ،‬ﻣﻮارد‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را دارﻧﺪ وﻟﻲ ﺷﺎﻫﺪﻫﺎ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ دﻳﮕﺮي از ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ در اﻋﻀﺎي ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺳﺮﺷﻤﺎري ﻳﺎ ﻣﺮﻛﺰ ﺛﺒﺖ آﻣﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ از آن ﺑﺠﺎي ﻫﻤﮕﺮوه دوم اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻳﻨﻜﻪ آﻳﺎ‬
‫ﺑﺮوز ﺳﺮﻃﺎن رﻳﻪ در ﻣﻌﺪﻧﭽﻲﻫﺎي اوراﻧﻴﻮم زﻳﺎد اﺳﺖ‪ ،‬واﮔﻮﻧﺮ )‪ (Wagoner‬و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ )‪ (6‬ﺑﺮوز ﺳﺮﻃﺎنﻫﺎي‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺲ را در ‪ 3415‬ﻣﻌﺪﻧﭽﻲ اوراﻧﻴﻮم ﺑﺎ ﻣﺮدان ﺳﻔﻴﺪ ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻛﻪ در ﻫﻤﺎن اﻳﺎﻟﺖﻫﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‬
‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺮوز ﺳﺮﻃﺎن رﻳﻪ ﻛﻪ در ﻣﻌﺪﻧﭽﻲﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻴﺪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺷﻐﻠﻲ‬
‫ﺑﺎ ﭘﺮﺗﻮﻫﺎي ﻳﻮﻧﺴﺎز ﻳﻚ ﻋﻠﺖ ﻣﻬﻢ ﺳﺮﻃﺎن رﻳﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻘﺎط ﻗﻮ‪‬ت‬
‫ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ روش ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮاﺟﻬﻪﻫﺎي ﻧﺎدر و ﻣﻮاﺟﻬﻪﻫﺎي‬
‫داراي ﺧﻄﺮات ﺷﻐﻠﻲ و ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺰﻳﺖ دﻳﮕﺮ آن اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺮﺷﻤﺎري ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﺮﻛﺰ ﺛﺒﺖ آﻣﺎر‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺮوﻧﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ و ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮدن آن اﺳﺖ‪ .‬وﮔﺮﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻘﺎط ﻗﻮ‪‬ت اﻳﻦ ﻃﺮح ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫ﻧﻘﺎط ﻗﻮ‪‬ت ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺼﻞ ‪ / 8‬اﺻﻮل و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژي‬ ‫‪ / 947‬ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ‬
‫در ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻲ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺨﺪوش ﺷﺪن ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻏﻠﺐ ﻫﻤﮕﺮوهﻫﺎ )ﻋﻼوه ﺑﺮ‬
‫ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ(‪ ،‬از ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻔﺎوت دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ را ﻣﺘﺎﺛﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ اﺧﺘﻼفﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﺳﻦ و ﻧﮋاد‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺘﻮان اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻛﺮد و ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ را از ﻧﻈﺮ‬
‫آﻣﺎري ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻧﻤﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺎﻳﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻬﻢ در ﺑﺎره ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﺎﻫﺪ در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻄﻮر ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﻧﻘﺎﻳﺺ ﻣﺘﺪاول ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ وﺟﻪ اﺷﺘﺮاك دارﻧﺪ‪ .‬دادهﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﻲ دﻗﺘﻲ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻧﺎﻗﺺ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ اﺻﻼ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪ 4‬ـ ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻲ‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻳﻨﻜﻪ آﻳﺎ ﭘﺰﺷﻜﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺮﺗﻮ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻣﻴﺰانﻫﺎي ﻣﻴﺮاﻳﻲ زﻳﺎدﺗﺮي‬
‫دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﺗﺎﻧﻮﺳﻜﻲ )‪ (Matanoski‬و ﻫﻤﻜﺎران )‪ (5‬ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ‬
‫اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮاﺣﻞ اﺻﻠﻲ اﺟﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از‪:‬‬

‫‪ 1‬ـ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻫﻤﮕﺮوهﻫﺎي ﺑﺎﻣﻮاﺟﻬﻪﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت‪ :‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻓﻬﺮﺳﺖﻫﺎي ﻋﻀﻮﻳﺖ در اﻧﺠﻤﻦ‬

‫رادﻳﻮﻟﻮژي آﻣﺮﻳﻜﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ ـ)‪ ،(Radiological Society of North America‬اﻧﺠﻤﻦ ﭘﺰﺷﻜﺎن‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ )‪ (American College of Physicians‬و آﻛﺎدﻣﻲ ﭼﺸﻢ ﭘﺰﺷﻜﺎن و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﮔﻮش و‬
‫ﺣﻠﻖ و ﺑﻴﻨﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ )‪ (American Academy of Opthalmology and Otolaryngology‬را‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻬﺮﺳﺖﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﺳﺎل ‪ 1920‬ﺑﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 2‬ـ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ‪ :‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان وﺿﻌﻴﺖ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎي اﻳﻦ اﻧﺠﻤﻦﻫﺎ را ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎل ﻣﺮگ و‬
‫ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﻮت ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻴﺰان ﻣﺮگ از ﺳﺮﻃﺎن ﺑﺮاي ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﭘﺮﺗﻮﺷﻨﺎﺳﻲ از اﻋﻀﺎي دو اﻧﺠﻤﻦ دﻳﮕﺮ زﻳﺎدﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬و‬
‫از اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﭘﺮﺗﻮ ﻣﻴﺰانﻫﺎي ﻣﺮگ از ﺳﺮﻃﺎن را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺔ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﮔﺮوﻫـــﻲ از اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در آﻏﺎز دوره ﭘﻴﮕﻴﺮي اﺳﺖ‬
‫)ﺷﻜﻞ ‪ .(1‬اﻓﺮادي ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻮﺿﻮع ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﺮاي ﭘﻴﮕﻴﺮي در اﺧﺘﻴﺎر ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ آن ﺗﻌﻤﻴﻢ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻗﺪري ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ دﻗﺖ و‬
‫ﮔﻔﺘﺎر ‪ / 8‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﺸﺎﻫﺪهاي )‪ 1‬ـ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ( ‪948/‬‬

‫ﻗﺪرت ﻛﺎﻓﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ و درﺳﺘﻲ ﺳﻨﺠﺶﻫﺎي ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ و واﺑﺴﺘﻪ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﺳﺘﻨﺘﺎجﻫﺎ‬
‫راﺟﻊ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮﻟﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد ﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺑﻄﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺨﺪوش ﻛﻨﻨﺪه را‬
‫اﻧﺪازه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻃﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻨﻜﻪ آﻳﺎ ﺳﻨﺠﺶﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻜﺮار ﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ‬
‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ وﻗﺖ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻜﺮار ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪﻫﺎي ﻋﻤﻠﻲ ﻧﻈﻴﺮﻫﺰﻳﻨﻪ و اﻫﻤﻴﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﻮاﺑﻂ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﻛﻮر ﺑﺪون اﻃﻼع از ﻣﻘﺎدﻳﺮ‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 1‬ـ راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﻣﻔﻘﻮد ﺷﺪﮔﺎن ﺣﻴﻦ ﭘﻴﮕﻴﺮي‬

‫ﻣﻮﻗﻊ ﻋﻀﻮﮔﻴﺮي‬
‫‪ 1‬ـ ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل دارد ﮔﻢ ﺷﻮﻧﺪ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺎرج ﻛﻨﻴﺪ‬
‫اﻟﻒ ـ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫ب ـ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‬
‫‪ 2‬ـ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﺴﺐ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ردﻳﺎﺑﻲ را در آﻳﻨﺪه اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻛﻨﺪ‬
‫اﻟﻒ ـ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ و ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ ﻓﺮد ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ب ـ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ و ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﻧﻔﺮ از دوﺳﺘﺎن ﻳﺎ ﺑﺴﺘﮕﺎن‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﻛﻪ ﺑﺎ او زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‬
‫ج ـ ﻧﺎم‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ و ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ ﭘﺰﺷﻚ اﺻﻠﻲ‬

‫ﻣﻮﻗﻊ ﭘﻴﮕﻴﺮي‬
‫‪ 1‬ـ ﺗﻤﺎس دورهاي ﺑﺎ اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫اﻟﻒ ـ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺗﻠﻔﻦ‪ :‬ﺗﻼشﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد از ﻗﺒﻴﻞ ﺗﻠﻔﻦ ﻛﺮدن در ﺗﻌﻄﻴﻼت آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ و ﻋﺼﺮﻫﺎ‬
‫ب ـ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﭘﺴﺖ‪ :‬ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻜﺮر ﺑﺎ ﺗﻤﺒﺮ‪ ،‬ﻳﺎ ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻳﺎ ﻛﺎرتﻫﺎ ﻳﺎ ﭘﺎﻛﺖﻫﺎي ﺑﺎ‬
‫آدرس ﺑﺎزﮔﺸﺖ‬
‫ج ـ روشﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪ :‬ﺧﺒﺮﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﻫﺪﻳﻪ‬
‫‪ 2‬ـ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻦ ﻳﺎ ﭘﺴﺖ ﺑﻪ آنﻫﺎ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻲﺷﻮد‬
‫اﻟﻒ ـ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﺴﺘﮕﺎن ﻳﺎ ﭘﺰﺷﻚ‬
‫ب ـ درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﻲ از ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺴﺘﻲ‬
‫ﻓﺼﻞ ‪ / 8‬اﺻﻮل و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژي‬ ‫‪ / 949‬ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺗﻤﺎم ﻫﻤﮕﺮوه ﻳﻚ ﻫﺪف ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻔﻘﻮد ﺷﺪن اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻃﺮق‬
‫ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪ )ﺟﺪول ‪ .(1‬اﻓﺮادي ﻛﻪ در ﻃﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﺮك ﭘﮋوﻫﺶ را دارﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ دﻳﮕﺮ ﭘﻴﮕﻴﺮي‬
‫آنﻫﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ورود ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻧﺎم‪،‬‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ ﭘﺰﺷﻚ ﺷﺨﺼﻲ و ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ ﻳﻜﻲ دو ﻧﻔﺮ از دوﺳﺘﺎن ﻳﺎ ﺑﺴﺘﮕﺎن ﻧﺰدﻳﻚ اﻓﺮاد را ﻛﻪ ﺑﺎ آنﻫﺎ‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ﮔﺮدآوري ﻛﻨﺪ ﺗﺎ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﺷﺪﻧﺪ ﻳﺎ ﻣﺮدﻧﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ آنﻫﺎ را ﭘﻴﺪا ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎس دورهاي ﺑﺎ اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﺳﺎﻟﻲ ﻳﻜﻲ دو ﺑﺎر‪ ،‬ﺑﻪ ردﻳﺎﺑﻲ آنﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم و‬
‫ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻮدن ﺛﺒﺖ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را اﺻﻼح ﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻳﺎﻓﺘﻦ اﻓﺮاد ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲﻫﺎي ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺑﻪ ﺳﻤﺎﺟﺖ و‬
‫ﺗﻼشﻫﺎي ﻣﻜﺮر ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﭘﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻣﻼﻗﺎت ﺷﺨﺼﻲ ﻧﻴﺎز دارد‪.‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ‬
‫‪ 1‬ـ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺑﺮوز ﻳﺎ ﺳﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ و ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﻴﻞ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ‬
‫ﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي )ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ( ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪ ،‬اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻃﻲ دورهاي از زﻣﺎن‪ ،‬ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻗﺒﻞ از ﻣﺘﻐﻴﺮ واﺑﺴﺘﻪ روﻳﺪاده اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺮﺗﻴﺐ روﻳﺪادﻫﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﺳﻮﮔﺮاﻳﻲ در‬
‫آن ﺳﻨﺠﺶ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ 2‬ـ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻳﻚ دوره زﻣﺎﻧﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ‬
‫ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﻮاﺑﻖ ﻳﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﮔﺮدآوري ﺷﺪهاﻧﺪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻴﺐ ﻓﺎﺋﻖ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 3‬ـ ﮔﻮﻧﻪ دﻳﮕﺮي از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ‪ ،‬ﻃﺮح ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ در آﻏﺎز ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ﺑﺎﻧﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻳﺎ ﺳﻮاﺑﻖ ﮔﺮدآوري و ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺒﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬آن وﻗﺖ ﺑﺮ روي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ذﺧﻴﺮه ﺷﺪه‬
‫ﺗﻤﺎم اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻳﺎ ﭘﻴﺎﻣﺪ دﻳﮕﺮ ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪهاﻧﺪ و زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ ﺳﻨﺠﺶﻫﺎ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬در راﻫﻜﺎر ﻣﻮرد ـ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﺪه‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺼﺎدﻓﻲ واﺣﺪ از ﻫﻤﮕﺮوه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪﻳﻦ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﻮرد ـ ﺷﺎﻫﺪي‪ ،‬ﺷﺎﻫﺪﻫﺎﻳﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ 4‬ـ ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻛﻪ در آن ﺑﺮوز ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ در ﻫﻤﮕﺮوهﻫﺎﻳﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻋﻀﺎي آن‬
‫ﺳﻄﻮح ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ ﻋﻮاﻣﻞ دارﻧﺪ و اﺑﺰار ﻣﻔﻴﺪي ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺛﺮات ﻣﻮاﺟﻬﻪﻫﺎي ﻧﺎدر و ﺷﻐﻠﻲ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮﺷﻤﺎري ﻳﺎ ﻣﺮﻛﺰ ﺛﺒﺖ آﻣﺎر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺮوﻧﻲ ﻛﺎرآﻣﺪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ 5‬ـ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻘﻮﻳﺖ اﺳﺘﻨﺘﺎجﻫﺎي ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮﻟﻲ‪ ،‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺗﻤﺎم ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺪوش ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﻟﻘﻮه در آﻏﺎز‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ و واﺑﺴﺘﻪ را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﺪ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از‬
‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﺳﻮﮔﺮا‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﺑﺎ دﻗﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺪه و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ‬
950/ (‫ ـ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ‬1) ‫ ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﺸﺎﻫﺪهاي‬/ 8 ‫ﮔﻔﺘﺎر‬

.‫ﺳﺮﺣﺪ اﻣﻜﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻧﺎآﮔﺎه ﺑﺎﺷﻨﺪ‬

‫ ﺑﺎ ﺣﺬف اﻓﺮادي ﻛﻪ‬.‫ ﻗﺪرت ﻳﻚ ﻃﺮح ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻣﻲﺷﻮد‬،‫ ـ ﺑﺎ ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻧﺎﻗﺺ اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬6
‫ و ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺷﺪﻳﺪ ﺗﻤﺎم اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬،‫ و ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﻈﺎم ردﻳﺎﺑﻲ دورهاي‬،‫اﺣﺘﻤﺎل دارد ﺑﺮاي ﭘﻴﮕﻴﺮي در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‬
.‫ﻣﻲﺗﻮان از اﻳﻦ ﺧﺴﺎرتﻫﺎ اﺟﺘﻨﺎب ورزﻳﺪ‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

1) Fuchs CS, Giovanncci EL, Colditz GA, et al. Dietary fiber and the risk of colorectal cancer and
adenoma in women. N Engl. J Med 1999; 340: 169-76.

2) Clouse WD, Hallett JW, Jr, Schaff HV, et al. Improved prognosis of thoracic aortic aneurysms: a
population-based study. JAMA 1998; 280 :1926-9.

3) Szklo M, Nieto FJ. Epidemiology: beyond the basics. Gaithersburg, MD: Aspen, 2000: 33-38.

4) Cauley JA, Lucas FL, Kuller LH, et al. Elevated serum estradiol and testosterone concentrations
are associated with a high risk for breast cancer. Study of Osteoporotic Fractures Research Group.
Ann Intern Med 1999; 130:270-7.

5) Matanoski GM., Seltser R., Sartwell PE., Elliot EA: The current mortality rates of radiologists and
other physician specialists: deaths from all causes and from cancer. Am J Epidemiol. 1975, 101: 188-
98.

6) Wagoner JK, Archer VE, Lundin FE, et al: Radiation as the cause of lung cancer among uranium
miners. N Engl. J Med 1965; 273:181-7.
‫ﻓﺼﻞ ‪ / 8‬اﺻﻮل و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژي‬ ‫‪ / 951‬ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﻤﮕﺮوﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﮕﺮ در ﻣﻮرد وﻳﺮوسﻫﺎي ﻟﻨﻔﻮﺗﺮوﭘﻴﻚ اﻧﺴﺎﻧﻲ‬

‫‪Emerging Infectious Diseases • www.cdc.gov/eid • Vol. 10, No. 1, January 2004‬‬