İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI (1939-1945)
MİHVER (A-J-İ) MÜTTEFİK
Berlin-Roma-Tokyo Mih. İngiltere
Almanya Fransa
İtalya ABD
Japonya Çin
(Alm-İtalya: Çelik Pakt) SSCB
MİHVER - TOTALİTER REJİM
ALMANYA - HİTLER (FÜHRER) - BERLİN
-- Hitler - Nazizm (Führer Mihver kodla)
-- Hayat Sahası
-- Kahverengi gömlekliler
-- Fransa’dan halk oylaması ile Saar
bölgesini geri aldı.
-- Almanya toprağı olan Fransa sınırındaki
silahsız Ren bölgesine asker soktu.
-- Avusturya ile birleşti.
(II.Dünya Savaşı öncesi Almanya’nın
Avusturya’yı ilhakı: Anschluss)
-- Çekoslovakya - Südet Krizi - Münih Konf
-- Polonya’yı işgal - Danzig Sorunu
-- SS: Hücum kıtaları
-- SA: Savunma kıtaları
-- Gestapo: Gizli polis örgütü
-- Auchwitz toplama kampları
-- “Kristal Gece” eylemleri Yahudilere baskı
-- Nürnberg Mahkemeleri - savaş suçluları
 Fransa’ya saldırdı.
 İngiltere’ye hava harekâtı: Kartal
Hücumu.
 Rusya’ya kara harekâtı: Barbarossa Har.
(İpucu BarbaRusya)
 Rusya’ya: Stalingrad Muhaberesi.
Almanlar kaybetti. Bundan sonra SSCB
ilerlemeye, Almanlar da gerilemeye
başladı.
ABD - Japonya Deniz Savaşları
-- Midway Deniz Savaşı
-- Mercan Deniz Savaşı
-- Leyte Deniz Savaşı
Üçünü de ABD kazandı.
ABD  Japonya’ya Atom Bombası
ABD “ENOLA GAY” uçağıyla atom bombası
Little Boy: Hiroşima
 Yunanistan’ı işgal: Marita Harekâtı Fatman: Nagazaki
 Girit’i işgal: Merkür Harekâtı
Japonya 2 Eylül 1945’te resmen teslim oldu.
İTALYA - MUSSOLİNİ - ROMA
-- Mussolini - Namı diğer Duçe - Faşizm
-- Bizim Deniz (More Nostrum)
-- Kara Gömlekliler
-- Mussolini Scala Nutku: Sürekli barış ne
mümkün ne de faydalıdır. İnsan enerjisini en
yüksekte tutan şey savaştır.
 1936 - Habeşistan (Etiyopya) işgal
 1939 - Arnavutluk İşgal
JAPONYA - HİROHİTO - TOKYO
-- Hirohito: Büyük Asya “Ortak Refah Alanı”
-- Asya Asyalılarındır.
 1931 - Mançurya’yı işgal
 1937 - Çin’i işgal
Pearl Harbor Baskını (1941)
-- Japonya ABD’ye Pearl Harbor baskını
-- Komutan: Yamamato
-- Böylece ABD savaşa dahil oldu.
 MÜTTEFİK
İNGİLTERE:
CHAMBERLAİN - CHURCİLL - ATTLEE
Chamberlian (Almanya’ya yatıştırma
politikası. Münih Konferansı. Südetler.
Almanya Çekoslovakya’yı işgal edince bu
politika başarısız oldu. Yatıştıramadı )
FRANSA:
PTEAİN - GAULLE
-- Savaş başlayınca Almanya’nın işgaline
uğradı.
-- Vichy Hükümeti başında Mareşal Pteain.
-- Alman saldırılarına karşı oluşturdukları hat:
Maginot Hattı
-- Charles Be Gaulle: Fransızların milli
kahramanı
ABD: ROOSEVELT - TRUMAN
-- Ödünç verme kiralama yasası
-- Pearl Harbor baskını ile savaşa girdi.
-- Atlantik bildirisini yayınladı.
(Atlantik Bildirisi: Roosevelt ve Churchill)
ÇİN:
CHAN KAİ SHEK - MAO ZEDANG
-- Boxer ayaklanması
SSCB: STALİN
-- İtalya’nın Çanakkale Boğazı ve İstanbul
Boğazına yönelmesinden endişeleniyordu.
Münih Antlaşması’na davet edilmediği için
Müttefiklerden uzaklaşarak Almanya ile
Saldırmazlık Paktı imzaladı.
-- Rusları en çok tedirgin eden,
Japonya’nın yayılmacı siyasetiydi. Çünkü
merkezden uzak olan Mançurya gibi Uzak
Doğu’daki Rus topraklarının güvenliğinden
endişe ediyordu.
-- Gulag Kampı
ABD: ROOSEVELT - TRUMAN
-- Savaşa girince İtalya çekildi.
-- ABD, Milletler Cemiyetine üye olmadı ve
Yalnızlık Politikası’na geri döndü. Ancak
Avrupa’daki gelişmelere ilgi duymaya devam
etti.
-- 1928’de Briand-Kellogg Paktı’nın
kurucularından biri oldu.
-- Çin’den Orta Doğu’ya kadar uzanan
bölgede ticari ilişkilerini geliştirdi.
-- İtalya ve Almanya’nın iki savaş arası
dönemdeki saldırgan politikalarına karşı
sessiz kaldı.
-- ABD Japonya’nın yayılmacı siyasetine
karşı Washington Deniz Silahsızlanma
Konferansı’nı topladı (1922). Japonya daha
sonra konferanstan ayrıldı. Japonya’nın
ABD’ye ait bazı adaları ele geçirerek ABD’nin
ticari faaliyetlerini engelleme yoluna gitmesi,
ABD’yi Müttefikler ile yakınlaşmaya zorladı.
II. Dünya Savaşı Almanya’nın Eylül 1939’da
Polonya’yı işgali ile resmen başladı.
Japonya  ABD’ye
Müttefikler  İtalya’ya
İtalya “Sicilya Harekatı” ile savaştan çekildi.
Casablanca Konferansı: 1943
Roosevelt ve Churchill. Mihver devletler
kayıtsız şartsız teslim alınacak. Türkiye’nin
müttefiklere katılması yönünde karar alındı.
Bu konferanstaki kararlar savaşın uzamasına
neden oldu.
Qubec Konferansı: 1943
Almanya’nın elindeki Fransa kurtarılacak
Müttefik devletler Almanya’ya Normandiya
Çıkarması yapacak.
I.Moskova Konferansı: 1943
TR’nin savaşa katılması istendi.
II. Kahire Konferansı: 1943
İsmet İnönü - Roosevelt - Churchill
Türkiye savaşa katılsın istendi.
Tahran Konferansı: 1943
Türkiye’nin savaşa dahil edilmesi
kararlaştırıldı.
(Not: Washington Konferansında da
Türkiye’nin savaşa girmesi gündeme geldi.)
Normandiya Çıkartması (6 Haziran 1944)
Komutan: Einshower
-- Müttefikler  Almanya
-- Amaç: Fransa’yı Alman işgalinden
kurtarmak.
-- Normandiya yaklaşık bir milyonluk Müttefik
ordularının üç yüz bin civarındaki Alman
ordularına büyük bir darbe vurduğu cephe
oldu.
-- Kısa sürede Fransa ve tüm Avrupa, Alman
işgalinden kurtarıldı ve Almanya teslim olmak
zorunda bırakıldı.
-- II. Dünya Savaşı kronolojik olarak önce
Afrika’da, ardından Almanya’nın düşüşüyle
Avrupa’da, son olarak da Japonya’nın
teslimiyeti neticesinde Asya’da sona erdi.
Savaşın son döneminde toplanan Müttefik
Devletler tarafından düzenlenen Yalta, San
Francisco ve Potsdam Konferansları (1945)
barışın tesisi için atılan en önemli adımlar
oldu. Bu konferanslar savaş sonrası dünyayı
şekillendirdi.
-- 7 Mayıs 1945’te Almanya’nın koşulsuz
şartsız teslim olmasıyla Avrupa’da savaş
sona erdi.
Yalta Konferansı (4-11 Şubat 1945)
-- Roosevelt - Stalin - Churchill
(Kırım, SSCB)
-- Almanya’nın 4 işgal bölgesine ayrılması
kararlaştırıldı.
-- Churchill Yalta Konferansı ile başlayan
döneme “Demir Perde” adını vermiştir.
-- Savaş suçlularının yargılanması
-- Polonya’da özgür bir seçim
-- Boğazlar konusunda Sovyet Rusya lehine
değişiklikler yapılması
-- 1 Mart 1945’e kadar Mihver’e savaş ilan
edenlerin BM’ye kabul edilmesi.
-- Yalta Konferansı “Büyük İttifak’ın sonu
oldu. İşbirliği devresi son buldu. Rekabet ve
mücadele dönemi başladı.
San Francisco Konferansı
(25 Nisan-26 Haziran 1945)
-- II.Dünya Savaş’ından sonra BM
kurulmasını sağlamak amacıyla Mihver
Devletlere savaş açan ülkeler ABD
liderliğinde San Francisco’da 25 Nisan
1945’te toplandı.
-- Konferansa katılan 50 ülkenin BM
anlaşmasını imzalaması ile konferans sona
erdi.
BM Kuruluş
-- Fikri: Atlantik Bildirisi
-- Dumbarton Oaks Konferansı
-- Moskova Konferansı
-- Washington Konferansı
-- Kararı: Yalta Konferansı
-- Kurulması: San Francisco
-- Merkez: New York (Kod:BiMde NE YOK ki)
-- Mutlak veto hakkına sahip 5 daimi üyesi:
FİRÇA: Fransa, İngiltere, Rusya, Çin, ABD
-- Resmi dilleri:
FİİRÇA: Fransızca, İngilizce, İspanyolca,
Rusça, Çince, Arapça
BM’ye Bağlı Bazı Kuruluşlar
UNİCEF: Çocuklara Yardım Fonu
UNESCO: Eğitim, Bilim, Kültür
WHO: Dünya Sağlık Örgütü
ILO: Uluslararası Çalışma Örgütü
FAO: Gıda Ve Tarım Örgütü
IMF: Uluslararası Para Fonu
WB: Dünya Bankası
-- Bretton Woods İkizleri: IMF ve WB
Postdam Konferansı
(17 Temmuz-2Ağustos 1945)
-- Almanya dört işgal bölgesine ayrıldı. ABD,
İngiltere, Fransa ve SSCB yönetimlerine
bırakıldı.
-- Avusturya da dört işgal bölgesine ayrıldı.
-- Almanya’ya ekonomik ve askerî alanda
sınırlamalar
-- Mütttefiklerin elinde olan bütün Nazi
liderlerinin Uluslararası Savaş Suçları
Mahkemesinde yargılanmasına,
-- İtalya ile yapılacak barışa öncelik verilecek
ve barış hükümleri mümkün olduğunca
yumuşak tutulacak
-- Fransa Alsace-Lorraine’i geri alacak.
-- Çekoslovakya Südet bölgesini geri alacak.
(Batı Almanya: Kapitalist
Doğu Almanya: Komünist
Arada Berlin Duvarı)
Paris Barış Anlaşması (1947):
Uşi Anlaşması ile geçici olarak İtalya’ya
bırakılan Oniki Ada ve Rodos Yunanistan’a
bırakıldı.
 ASYA VE AVRUPA’DA YAŞANAN İNSAN
HAKLARI İHLALLERİ
Almanya
-- Naziler Yahudilere karşı Nürnberg
Kanunları - Ağır cezalar
-- Naziler Yahudilere “Kristal Gece” eylemleri
ve Yahudi karşıtlığı
-- Yahudiler, Romanlar ve işgal edilen halk
toplama kampında gaz odaları ve fırınlarda
soykırım: Auschwitz kampı
-- Alman orduları işgal ettikleri bölgelerde
Einsatzgruppen adı verilen birlikler ölüm
listesi oluşturarak infazlar gerçekleştirdi.
SSCB: Sovyet idaresine itaat etmeyen bilim
insanları “Gulag” denilen kamplarda
çalıştırıldı.
ABD:
-- Uzun vadede barış için atılması düşünülen Savaşın Sonuçları
adımlardan önce savaş sırasında yaşanan -- İki kutuplu dünya düzeni ortaya çıktı.
insan hakları ihlalleri ve insanlık suçları için
Almanya ve Japonya’da mahkemeler
kuruldu.
-- Nazi liderleri: “Nürnberg Mahkemesi”
-- Japon liderler: “Tokyo Mahkemesi”nde
yargılandı.
-- İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi
10 Aralık 1948 BM Genel Kurulunca kabul
edildi. Türkiye de içinde
-- ABD Başkanı Roosevelt kendi çabaları ile
çıkarılan bu bildiri için “Tüm insanlığın Magna -- Hollywood
Carta’sıdır.” sözünü kullandı. -- Jean Paul Sartre “Özgürlük Yolları” adlı
Ortadoğu’nun Yeniden Şekillenmesinde eserinde o güne değin bağlı olduğu bireysel
Emperyalist Güçler bilinç görüşünü terk ederek romanesk bir
-- Ortadoğu’da Siyonizm. Teodor Herlz biçim altında, kendi çağdaş tarih anlayışını
Filistin’de bir İsrail Devleti kurma sözü. sergiledi.
Balfour Deklarasyonu -- Albert Camus ise insanlara savaş sonrası
yeni bir etik değer vermeyi denedi.
-- Louvre müzesi
II.DÜNYA SAVAŞINDA TÜRKİYE
CB: İsmet İnönü (Milli Şef)
Başbakan: Refik Saydam, Şükrü Saraçoğlu
-- II.D.Savaşından sonra 1948’de İsrail
Devleti kuruldu. (Soğuk Savaş Döneminde)
-- Türkiye ile Almanya arasında 18 Haziran
1941’de Dostluk ve Saldırmazlık Paktı
imzalandı.
-- İngiltere ve Fransa ile karşılıklı yardım
anlaşması
-- Çakmak Hattı: Trakya sınırımızı korumak
için. Mareşal Fevzi Çakmak
Türkiye’yi Savaşa Dahil Etme Çabaları
-- Adana Konferansı (Sağırlar Görüşmesi):
Churcill ve İnönü
-- Casablanca Konferansı
-- Moskova Konferansı
-- I.Kahire: İngiliz Dış İşleri Bakanı ile Numan
Menemencioğlu
-- II.Kahire: İsmet İnönü-Churchill-Roosevelt
-- Tahran Konferansı
Şifre:
Türkiye’yi Savaşa KATMaCa çalışmaları
-- Kahire
-- Adana
-- Tahran
-- Moskova
-- Casablanca
-- Müttefiklerin Türkiye’nin Savaşa Girmesini
İsteme Nedeni: Almanya’nın çekilmesiyle
Avrupa’da oluşan boşluğun komünist Rusya
yerine Türkiye’nin doldurması istenmiştir.
Tampon bölge Türkiye olsun.
-- Türkiye 23 Şubat 1945’te savaş sonrası
düzenin oluşturulacağı San Francisco
Konferansı’na katılabilmek ve Yalta
Konferansı kararları uyarınca Birleşmiş
Milletler Teşkilatının asil üyeleri arasında yer
alabilmek için Almanya ve Japonya’ya
resmen savaş ilan etti fakat bu savaş ilanı
politik bir ifade olarak kaldı.
-- Türkiye’nin bizzat dahil olduğu görüşmeler
Adana Görüşmeleri (Sağırlar Görüşmesi)
I.Kahire Konferansı
II.Kahire Konferansı
II.D.S Yıllarında Türkiye İç Siyaseti
1940 - Köy Enstitüleri
(Hasan Ali Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç)
1945 - Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu
-- Yaşanan bazı aksaklıklar II. Beş Yıllık
Sanayi Planı’nın hayata geçirilmesini
engelledi.
-- Toprak Mahsulleri Vergisi
-- Yol Vergisi
-- Varlık Vergisi
-- Milli Korunma Kanunu
-- Ticaret Ofisi ve İaşe Müsteşarlığı
-- Petrol Ofisi
-- Et Balık Kurumu
-- Narh Uygulaması
-- Karne ile ekmek
-- Karartma Uygulaması HATIRLATMA:
-- Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında hava Hitler: Hayat Sahası
harp sanayisinde girişimci olarak “Vecihi Mussolini: Bizim Deniz
Hürkuş” ve “Nuri Demirağ” görülür. Hirohito: Ortak Refah Alanı
Chamberlian: Yatıştırma
Bu notlar Semra Dilekçi adlı Youtube
kanalımdan ücretsiz bir şekilde
paylaşılmıştır.
Başta Mehmet Celal Özyıldız Youtube
Videoları ve MEB 2019 kitabından olmak
üzere Birol Yetimoğlu İdeal Tarih ve Hamza
Tatar Hükümdar Tarih Ders Notlarından da
faydalandım.
(Kullandığım tüm görseller MEB kitabından
alıntıdır.)
Emeği geçen herkese teşekkür ederim.
Başarılar dilerim.