‫حدیث اول‬

‫انس رضی اهلل عنه میگوید‪ :‬از پیامرب صلی اهلل علیه وسلم سؤال شد بعد از ماه رمضان چه روزهای فضل و ثواب‬
‫بیشرتی دارد؟ گفت‪ :‬ماه شعبان برای تعظیم رمضان‪ ،‬گفت‪ :‬چه صدقه و احسانی ثواب بیشرتی دارد؟ پیامرب صلی‬
‫اهلل علیه وسلم فرمود‪ :‬صدقه و احسان در ماه رمضان‪.‬‬

‫رواه الرتمذی فی سننه‪ )68/2( ،‬ابواب الزکاة‪ ،‬حدیث مشار‪:‬ه (‪ )856‬و گفته است حدیثی غریب است‪ .‬رواه الطحاوی‬
‫فی شرح معانی اآلثار‪ ،‬حدیث مشاره (‪ )8666‬و رواه ابن جوزی فی العلل املتناهیه‪ ،‬حدیث (‪ )489‬و گفته‪ :‬این حدیث‬
‫صحیح نیست‪.‬‬

‫حدیث دوم‬
‫عایشه رضیاهلل عنها میگوید‪ :‬رسول خدا صلی اهلل علیه وسلم را شبی گم کردم‪ ،‬بیرون رفتم دیدم در بقیع‬
‫است‪ ،‬پیامرب صلی اهلل علیه وسلم فرمود‪ :‬آیا ترسیدی که خدا و رسول صلی اهلل علیه وسلم او بر مشا ظلم و ستم‬
‫کنند؟ گفتم‪ :‬ای رسول خدا صلی اهلل علیه وسلم گمان کردم نزد مهسران دیگرت رفتهای‪ ،‬فرمود‪ :‬خداوند‬
‫شب نیمة شعبان به آمسان دنیا میآید و بیشرت از تعداد موهای گوسفندان قبیلة کلب[‪ ]8‬گناهان را میخبشد‪]2[.‬‬

‫[‪ - ]8‬کلب از شاخه های قضاعه می باشد‪ ،‬و ایشان بنو کلب بن وبره بن ثعلبه بن حلوان بن عمرا بن احلافی بن‬
‫قضاعه هستند‪ ،‬و هر که از این قبیله باشد او را کلبی می گویند‪ .‬به االشتقاق البن درید ص‪ 593 -536 /22 :‬و‬
‫صبح األعشی ‪ 388 /8‬و معجم قبائل العرب ‪ 443 -448 /3‬مراجعه شود‪.‬‬

‫[‪ -]2‬رواه امام امحد فی مسنده‪ )236/8( ،‬و رواه الرتمذی فی سننه‪ ،)822-828/2( ،‬ابواب الصیام‪ ،‬حدیث مشاره‪)638( :‬‬
‫امام خباری این حدیث را ضعیف میداند‪ - ،‬رواه ابن ماجه فی سننه‪ ،)999/8( ،‬حدیث (‪ ،)8364‬و العلل املتناهیه البن‬
‫اجلوزی‪ ،‬حدیث مشاره‪.485 :‬‬

‫حدیث سوم‬
‫ابوموسی اشعری رضی اهلل عنه از رسول خدا صلی اهلل علیه وسلم روایت میکند که فرمود‪« :‬إن اهلل لیطلع فی لیلة‬
‫النصف من شعبان‪ ،‬فیغفر جلمیع خلقه‪ ،‬إال ملشرک أو مشاحن»‪.‬‬

‫خداوند شب نیمه شعبان جویا میشود‪ ،‬متام گناهان مردم را میخبشد‪ ،‬مگر کسی که مشرک و یا معاند و دمشن‬
‫کینهتوز خدا و رسول صلی اهلل علیه وسلم او باشد‪.‬‬

‫رواه ابن ماجه فی سننه‪ ،)955/8( ،‬حدیث (‪ )8342‬قال بوصیری فی زوائد ابن ماجه‪ :)82/2( ،‬اسناد این حدیث ضعیف‬
‫است‪ ،‬به موارد الظمآن‪ ،‬کتاب األدب‪ ،‬حدیث مشاره‪ 8462 :‬مراجعه شود‪.‬‬

‫حدیث چهارم‬
‫علیبن ابیطالب رضی اهلل عنه روایت میکند که پیامرب صلی اهلل علیه وسلم فرمود‪« :‬إذا کانت لیلة النصف من‬
‫شعبان‪ ،‬فقوموا هنارها‪ ،‬فإن اهلل ینزل فیها لغروب الشمس إلی مساء الدنیا‪ ،‬فیقول‪ :‬أال من مستغفر فأغفر له! أال مسرتزق‬
‫فأرزقه! أال مبتلی فأعافیه! أال کذا أال کذا‪ ،‬حتی یطلع الفجر»‪.‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه وسلم میفرماید‪ :‬هر گاه نیمة شعبان فرارسید‪ ،‬روز آن را به عبادت مشغول شوید‪ ،‬چون خداوند‬
‫با غروب خورشید به آمسان دنیا میآید‪ ،‬و میگوید‪ :‬آیا کسی هست که طلب خبشودگی و عفو کند تا او را‬
‫ببخشم و عفو کنم؟! آیا کسی وجود دارد که طلب رزق و روزی کند تا او را روزی دهم؟! آیا بیمار و مریضی‬
‫وجوددارد که خواستار شفا باشد تا او را شفا دهم؟! آیا ‪ ...‬آیا ‪ ...‬تا طلوع فجر ادامه دارد‪.‬‬

‫رواه ابن ماجه فی سننه‪ ،)999/8( ،‬حدیث مشاره (‪ )8366‬بوصیری در زوائد ابن ماجه‪ )82/2( ،‬می گوید‪ :‬در سند آن ابن‬
‫ابیسربه که نامش ابوبکر بن عبداهلل بن حممد بن ابی سربه است امحد و ابن معین میگویند‪ :‬احادیث را درست‬
‫میکرد‪ .‬آن را ضعیف میدانند‪ ،‬ابن حجر در تقریب التهذیب گفته‪ :‬او را متهم به وضع کرده اند‪ ،‬و عقیلی در‬
‫الضعفاء الکبیر ‪ 268 /2‬شبیه این را گفته است‪.‬‬

‫حدیث پنچم‬
‫در مورد فضیلت ماه شعبان و مناز خواندن در آن احادیث زیادی آمدهاند که حافظین حدیث آهنا را موضوع و ساختگی‬
‫میدانند‪ ،‬از مجله فرموده ی آن حضرت صلی اهلل علیه وسلم‪« :‬رجب شهر اهلل وشعبان شهری ورمضان شهر أمتی ‪.» ...‬‬

‫پیامرب صلی اهلل علیه وسلم فرمود‪ :‬ماه رجب‪ ،‬ماه خدا‪ ،‬و ماه شعبان ماه من‪ ،‬و ماه رمضان ماه امت من است‪ .‬و قوله صلی‬
‫اهلل علیه وسلم‪« :‬یا علی من صلی مائة رکعة فی لیلة النصف من شعبان‪ ،‬یقرأ فی کل رکعة بفاحتة الکتاب‬
‫وقل هو اهلل أحد عشر مرات‪ ،‬قال النبی صلی اهلل علیه وسلم‪ :‬یا علی! ما من عبد یصلی هذه الصلوات إال قضی عزّ وجل‬
‫حاجة طلبها تلک اللیلة ‪.» ...‬‬

‫ای علی هر کسی در این شب یعنی شب نیمة شعبان یکصد رکعت مناز خبواند در هر رکعت سورة فاحته و قل‬
‫هو اهلل احد را ده بار خبواند‪ ،‬ای علی هر کسی این منازها را خبواند خداوند هر نیاز و طلب این فرد را که در این شب‬
‫از او خبواهد برایش فراهم خواهد کرد‪.‬‬

‫ابن جوزی این حدیث را در کتاب املوضوعات ‪ 826 ،826 /2‬و ‪824‬در ردیف احادیث موضوع قرار داده است‪ .‬و میگوید‪:‬‬
‫شکی نداریم که موضوع است و راویان آن جماهیل هستند‪ .‬حافظ ابن قیم در املنار املنیف‪ ،‬ص‪ 46 :‬مشاره‪ 865 :‬می‬
‫نویسد‪ :‬و از مجله ی احادیث موضوع احادیث مناز نیمه ی شعبان است‪ ،‬و سیوطی این حدیث را الآللی املصنوعه ‪/2‬‬
‫‪ 56 ،56‬و ‪ 54‬در ضمن احادیث موضوع آورده است و هم چنین شوکانی در الفوائد اجملموعه ص‪ 58 :‬و ‪.52‬‬

‫حدیث ششم‬
‫و مهچنین میفرماید‪« :‬من صلی لیلة النصف من شعبان ثنتی عشرة رکعة‪ ،‬یقرأ فی کل رکعة «قل هو اهلل أحد»‬
‫ثالثین مرة‪ ،‬مل یخرج حتی یری مقعده من اجلنة ‪.» ...‬‬

‫هر کس شب نیمه شعبان دوازده رکعت مناز خبواند‪ ،‬در هر رکعت قل هواهلل احد را سی دفعه خبواند‪ ،‬خارج خنواهد‬
‫شد مگر اینکه جای خود را در هبشت خواهد دید‪.‬‬

‫ابن جوزی آن را در ردیف احادیث موضوعات آورده است‪ .)824/2( ،‬ابن قیم جوزی در املنار املنیف‪ ،‬ص (‪ ،)44‬مشاره (‪)866‬‬
‫آن را بیان کرده و گفته‪ :‬موضوع است‪ ،‬و سیوطی در الآللی املصنوعه ‪ 54 /2‬آن را موضوع خوانده است‪.‬‬

‫وصلی اهلل وسلم علی حممد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین‬