Toái öu hoùa * Baøi taäp chöông 2

BAØI TAÄP CHÖÔNG II

BAØI TAÄP LYÙ THUYEÁT (ñoïc theâm)

2.1) f(x) = 2x1 –3x2 Æ min

x1 –x2 >= 1
(P) -x1 +x2 >= 0
xj >= 0, j=1,2

1) Chöùng toû (P) khoâng coù pa?

2) Vieát (P*), chöùng toû (P*) khoâng coù pa?
(Khoâng duøng phöông phaùp ñoà thò)

2.2) f(x) = 2x1 +x2 Æ max

x1 –x2 >= -1
x1 <= 2
(P) x1 +x2 <= -1
x1+2x2 >= 2

1) Chöùng toû (P) khoâng coù pa

2) Chöùng toû (P*) coù pa nhöng haøm muïc tieâu khoâng bò chaën döôùi
(Khoâng duøng phöông phaùp ñoà thò)
HD:
Cm 2x1+x2 =1, vaø suy ra x1=2
f*(y) = 7−6y3−6y4 → min , y3 ≥ 0 , y4 ≤ 0

2.3) f(x) = 2x1 –x2 Æ min

x1 –x2 >= -1
x1 –2x2 <= 2
(P) x1 +x2 <= 4
2x1 –x2 <= 5
xj >=0, j=1,2

Chöùng toû x*= (0, 1) laø patö cuûa (P) vaø y*= (1, 0, 0, 0) laø patö cuûa (P*)
(Khoâng laäp baûng ñôn hình)
HD:
Duøng nhaän xeùt ôû trang 5, phaàn lyù thuyeát.

2.4) Xeùt caëp baøi toaùn QHTT chính taéc vaø ñoái ngaãu cuûa noù. Chöùng minh raèng neáu 1 trong 2 baøi
toaùn coù phöông aùn toái öu duy nhaát vaø khoâng suy bieán thì baøi toaùn kia cuõng vaäy.

2.5) Cho 1 ví duï minh hoïa:

BT goác vaø BT ñoái ngaãu cuøng coù patö suy bieán
Baøi toaùn goác coù patö suy bieán vaø BT ñoái ngaãu coù patö khoâng duy nhaát
Baøi toaùn goác coù patö suy bieán vaø BT ñoái ngaãu coù patö duy nhaát
Baøi toaùn goác vaø baøi toaùn ñoái ngaãu coù voâ soá patö

31
 www37.websamba.com/phamtricao ThS. Phaïm Trí Cao * 2005 www.phamtricao.web1000.com

2.6) Cho baøi toaùn quy hoaïch tuyeán tính sau:

n
1) f = ∑
j =1
cj xj Æ max

n
(P) ∑j =1
aij xj <=bi , i=1,m

xj >=0 , j=1,n

Trong ñoù aij , bi , cj laø caùc soá thöïc khoâng aâm cho tröôùc , i=1,m ; j=1,n

a) Haõy vieát BT ñoái ngaãu (P*) töông öùng

b) Giaûi thích yù nghóa kinh teá cuûa caëp BT ñoái ngaãu (P), (P*)
2) Haõy tìm lôøi giaûi toái öu cuûa (P), (P*) vôùi:
A= 50 30 b = ( 800 , 600) c = (25, 35)
20 40

GIAÛI CAÙC BAØI TOAÙN ÑOÁI NGAÃU BAÈNG CAÙCH DUØNG CAÙC ÑÒNH LYÙ ÑOÁI NGAÃU

2.7) Vôùi caùc baøi taäp töø 1.9 ñeán 1.37

Vieát baøi toaùn ñoái ngaãu, giaûi baøi toaùn ñoái ngaãu.
HD:
1.9) BT khoâng coù patö
1.10) BT khoâng coù patö
1.11) y= (0,1,0)
1.12) y= (5,−1,−3)
1.13) BT khoâng coù patö
1.14) y= (−3/16, −1/8, 19/16)
1.15) y= (−18/19, 0, −11/19)
1.16) y= (−3/5, 2/5, 0)
1.17) y= (−1/5, −4/5, 0)
1.18) y= (0,3,1)
1.19) y= (1,3)
1.20) y= (37/73, 0, 109/365)
1.21) y= (−3/8, 0, 7/8)
1.22) y= (0,1,0)
1.23) y= (0,1/3,1/3)
1.24) BT khoâng coù patö
1.25) y= (0,2,2)
1.26) y= (0,2,−1)
1.27) y= (0,1,0)
1.28) y= (−3/4,0,5/4)
1.29) y= (1,0,0)
1.30) y= (−3/8,0,7/8)
1.31) y= (−1,0,−2)
1.32) y= (4, 0, −5/2)
1.33) y= (2,0,0)
1.34) y= (1,1,−1)
1.35) y= (2,0,−1)
1.36) y= (−3/8,0,7/8)
1.37) y= (1,−1,1)

32
 Toái öu hoùa * Baøi taäp chöông 2

GIAÛI CAÙC BAØI TOAÙN SAU BAÈNG CAÙCH GIAÛI BAØI TOAÙN ÑOÁI NGAÃU

2.8) f(x) = -x1 –4x2+5x3 Æ max

-x1 –x2 +3x3 >= 6
-x1 +3x2 –2x3 >= -6
3x1 –2x2 –2x3 >= 3
-4x1 +5x2 +x3 >= -1
HD:
y* = (-7/3, -11/3, -7/3, 0) x* = (11, 7, 8) fmax = 1

2.9) f(x) = -2x1+x2 –3x3 Æ max

x1 –2x2 +2x3 >= 4
x1 +x2+x3 >= 5
2x1 –x2 –3x3 >= 6
3x1 +4x2+2x3 >= 9
HD:
y*= (-1, -1, 0, 0) fmax = -9
x*= (x1, x2, x3) vôùi x1 = 6-4x2 , x3 = -1+3x2 , x2 <= ½

CAÙC DAÏNG KHAÙC

2.10) f(x) = 2x1 –3x2+x3 Æ min

x1 +x2 +x3 <= 4
2x1 +2x2 –x3 = 5
xj >= 0, j=1,3

Chöùng toû x= (0, 3, 1) laø patö cuûa baøi toaùn vaø y = (-1/3, -4/3) laø patö cuûa baøi toaùn ñoái ngaãu

2.11) f(x) = –4x1 –2x2 –x3 – ½ x4 Æ min

x1 +4x2 +3x4 <= 32
6x1 +5x2 +x3 +x4 = 66
2x1 –3x2 +x4 >= 24
xj >= 0, j=1,4

Chöùng toû x = (8, 0, 10, 8) laø patö cuûa baøi toaùn

2.12) f(x) = – 2x1 –5x2 –2x3 +3x4 –2x5 Æ min

-x1 +2x4 –3x5 <= -12
2x1 +4x2 +x3 –x4 +3x5 = 34
-x1 +2x2 –x4 +x5 >= 16
xj >= 0, j=1,5

Chöùng toû baøi toaùn khoâng coù pa

HD:
Vieát bt ñoái ngaãu (P*). CM (P*) coù pa (0, −2, 0) nhöng haøm muïc tieâu khoâng bò chaën treân

2.13) Cho baøi toaùn (P)

f(x) = 3x1+9x2 –2x3+x4 –4x5 Æ min
-x1 +5x2 –3x3 +x4 –2x5 = -6
3x1 –4x2 +2x3 –x4 +x5 = 4
4x1 –x3 +2x4 –3x5 >= 2
xj >= 0, j=1,5

33
 www37.websamba.com/phamtricao ThS. Phaïm Trí Cao * 2005 www.phamtricao.web1000.com

1) Vieát baøi toaùn ñoái ngaãu (P*), xaùc ñònh caùc caëp raøng buoäc ñoái ngaãu
2) x = (2, 0, 0, 8, 6) coù laø patö cuûa baøi toaùn (P). Xaùc ñònh taäp patö cuûa 2 baøi toaùn.
3) Tìm moät pacbtö, moät veùc tô chæ phöông cuûa (P)
HD:
1) Caùc caëp raøng buoäc ñoái ngaãu laø
(1) 4x1 –x3 +2x4 –3x5 >= 2 ↔ y3 >= 0
(2) x1 >= 0 ↔ -y1 +3y2+4y3 <= 3
(3) x2 >= 0 ↔ 5y1 –4y2 <= 9
(4) x3 >= 0 ↔ -3y1 +2y2 –y3 <= -2
(5) x4 >= 0 ↔ y1 –y2 +2y3 <= 1
(6) x5 >= 0 ↔ -2y1 +y2 –3y3 <= -4

2) x laø pa cuûa (P), y= (3, 2, 0) laø pa cuûa BT (P*) neân caû 2 laø patö cuûa baøi toaùn töông öùng.
y laø patö duy nhaát cuûa BT (P*)
x = (-1+ ½ x5 , 0, 0, -7+5/2x5, x5) vôùi x5 >= 5 laø patö toång quaùt cuûa (P)
3) x= (3/2, 0, 0, 11/2, 5) , t= (1/2, 0, 0, 5/2, 1)

2.14) Cho baøi toaùn (P)

f(x) = 20x1+25x2+18x3 → max
2x1+3x2+2x3 <= 6
x1+2x2 +x3 <=3
4x1 +x2+2x3 <=10
xj >=0 , j=1, 3

x=(17/7, 2/7, 0) coù laø patö cuûa (P) khoâng?

HD:
Baøi toaùn ñoái ngaãu (P*)
f*(y) = 6y1+3y2+10y3 → min
⎛ 2 1 4 ⎞⎛ y1 ⎞ ⎛ 20 ⎞
⎜ ⎟⎜ ⎟ ⎜ ⎟
⎜ 3 2 1 ⎟⎜ y 2 ⎟ >= ⎜ 25 ⎟
⎜ 2 1 2 ⎟⎜ y3 ⎟ ⎜ 18 ⎟
⎝ ⎠⎝ ⎠ ⎝ ⎠
y1 , y2 , y3 >=0

Ta coù y = (0, 80/7, 15/7)

Nhöng y khoâng thoûa raøng buoäc 2y1+y2+2y3 >=18 neân y khoâng laø pa cuûa (P*)
Vaäy x khoâng laø patö cuûa (P)

2.15) f(x) = 3x1+2x2+3x3+4x4 → min

2x1+x2 + x3+2x4 =5
3x1 +2x3 +x4 <=11
x1 +2x3 +x4 <=6
xj >=0, j=1,4

x=(8/10, 9/10, 9/10, 8/10) coù laø patö cuûa baøi toaùn?
HD:
y = (2,0,0) nhöng khoâng thoûa raøng buoäc 2y1+3y2+y3 <= 3

34
 Toái öu hoùa * Baøi taäp chöông 2

2.16) f = 20x1+25x2+18x3 → max

2x1+3x2+2x3 <= 24
x1+2x2 +x3 <=12
4x1 +x2+2x3 <=39
xj >=0 , j=1,3

x = (0,0,12) coù laø patö cuûa baøi toaùn?

HD:
y= (y1, 18-2y1, 0) nhöng y khoâng thoûa raøng buoäc 2y1+y2+4y3 >=20

35