PORADY PRAWNE

BUSINESS CENTRE CLUB

Podstawowe obowiązki stron przy sprzedaży

Obowiązki sprzedającego
1. Przeniesienie prawa.

Najważniejszym i głównym obowiązkiem sprzedającego jest przeniesienie na

kupującego własności rzeczy bądź też przeniesienie na kupującego prawa
majątkowego będącego przedmiotem umowy.

Należy podkreślić tu, że w zależności od przyjętego w danym systemie

prawnym rozwiązania umowa sprzedaży może automatycznie wywoływać skutek
rozporządzający (powodować przesunięcia majątkowe), bądź też jedynie
zobowiązywać kontrahenta do dokonania osobnego aktu, mającego taki skutek.

Polski Kodeks Cywilny przyjął rozwiązanie CO DO TOŻSAMOŚCI

znane z systemu francuskiego. Tak więc, do zmiany Strony umówiły się, że kupujący nabywa
motocykl sportowy posiadający
właściciela rzeczy oznaczonej co do tożsamości niepowtarzalny numer seryjny.
Sprzedający zobowiązał się sprowadzić
dochodzi już w chwili zawarcia umowy, a do
motocykl i wydać go nabywcy w ciągu
zmiany właściciela rzeczy oznaczonej co do gatunku dwóch tygodni. W takim przypadku
własność motocykla przeszła na
lub rzeczy przyszłej dochodzi dopiero w momencie
kupującego z chwilą zawarcia umowy.
jej wydania kupującemu. Co ważne, w przypadku CO DO GATUNKU
Plantator zobowiązał się dostarczyć
wyłącznie zobowiązaniowego skutku umowy
następnego dnia do supermarketu 60 kg
sprzedaży sprzedawca zobowiązany jest do świeżych truskawek. W takim
przypadku truskawki zostaną
dokonania dalszych czynności niezbędnych do sprzedane z chwilą przywiezienia ich
powstania skutku rozporządzającego. do supermarketu.

2. Wydanie rzeczy kupującemu.

Dalszym podstawowym obowiązkiem sprzedawcy jest wydać rzecz lub inne

dobro kupującemu. Celem tego wydania jest umożliwienie kupującemu faktycznego
korzystania z nabytego przedmiotu. Jednakże, wydanie rzeczy przez sprzedawcę
zostało w Kodeksie Cywilnym dojść szeroko unormowane:
 Co do zasady rzecz stanowiąca przedmiot sprzedaży musi być w
Kupujący może zastrzec, że te elementy zostaną przez niego określone już po zawarciu umowy sprzedaży umowie sprzedaży oznaczona. Kupujący może jednak zastrzec, że
dopiero po zawarciu umowy określi bliżej cechy rzeczy kupionej
(kształt, kolor, czcionkę). W przypadku zwłoki kupującego w
dokonaniu specyfikacji:
 Sprzedawca może wyznaczyć mu odpowiedni dodatkowy termin
Oznaczenie
do wykonania zobowiązania z zagrożeniem, iż w razie
przedmiotu
bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie
sprzedaży
uprawniona do odstąpienia od umowy. Może również żądać
wykonania zobowiązania i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki
(art. 549 w zw. z art. 491 KC),
 Sprzedawca może sam dokonać specyfikacji, po czym wyznacza
kupującemu termin do odmiennego oznaczenia cech kupionego
produktu,
Termin i miejsce wydania rzeczy lub dobra co do zasady określa
umowa sprzedaży. Podobnie jednak jak w przypadku oznaczenia cech
produktu, kupujący może zastrzec w umowie, że elementy te zostaną
przez niego wskazane już po jej zawarciu. Skutki zwłoki kupującego w
dokonaniu specyfikacji są takie same, jak w stosunku do oznaczenia
cech produktu.
Termin
Jeżeli w umowie sprzedaży miejsce i termin wydania rzeczy nie został
i miejsce
oznaczone to zastosowanie znajdują ogólne przepisy dotyczące
wydania
wykonywania zobowiązań:
rzeczy
 Termin – świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po
wezwaniu dłużnika do wykonania. Należy jednak zaznaczyć, że w
razie przesłania rzeczy za pośrednictwem pośrednika poczytuje się jej
wydanie w chwili wydania przewoźnikowi.
 Miejsce – świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w
chwili powstawania zobowiązania kupujący miał zamieszkanie lub
siedzibę.
Wydanie rzeczy powinno nastąpić wraz z odpowiednimi
Dokumenty
dokumentami związanymi z rzeczą, a także z niezbędną do
i instrukcje
korzystania z rzeczy instrukcją. Sprzedawca zobowiązany jest także
Obowiązek
udzielić kupującemu wszelkich wyjaśnień o stosunkach prawnych i
informacji.
faktycznych dotyczących rzeczy.
Zgodnie z normą art. 545 KC sposób opakowania i przewozu rzeczy
Sposób powinien odpowiadać właściwością rzeczy i zapewniać jej
opakowania nienaruszalność. Z drugiej jednak strony, w razie przesłania rzeczy
i przewozu sprzedanej na miejsce przeznaczenia za pośrednictwem przewoźnika,
kupujący obowiązany jest zbadać przesyłkę.
Jeżeli umowa albo odrębne przepisy prawne nie stanowią inaczej,
Koszty wydania
koszty wydania rzeczy obciążają sprzedawcę. Oczywiście, jak było to
rzeczy
wyżej zaznaczone strony mogą w umowie ustalić odmiennie.
Przejście korzyści
Wydanie rzeczy przez zbywcę w ręce kupującego powoduje również
i ciężarów oraz
dwa doniosłe skutki prawne, a mianowicie na kupującego przechodzą
niebezpieczeńst
korzyści i ciężary związane z przedmiotem umowy oraz
wa utraty i
niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.
uszkodzenia

Obowiązki kupującego
1. Zapłata ceny

Najważniejszym obowiązkiem kupującego wobec sprzedawcy jest obowiązek

zapłaty ceny kupna. Naruszenie tego obowiązku musi być traktowane jako
niewykonanie lub nienależyte wykonanie świadczenia dłużnika w umowie
wzajemnej, a tym samym powoduje odpowiedzialność kontraktową dłużnika.

Sposób zapłaty ceny, termin i miejsce zapłaty określają ogólne przepisy o

spełnianiu świadczeń pieniężnych oraz przepisy odnoszące się do umów
wzajemnych, w szczególności o jednoczesnym spełnianiu świadczeń wzajemnych.
Wynika z tego że, o ile umowa, ustawa lub orzeczenie sądu nie stwierdzają
odmiennie, zapłata ceny powinna mieć miejsce równocześnie ze spełnieniem
świadczenia będącego jej odpowiednikiem – w tym przypadku równocześnie z
przeniesieniem prawa i wydaniem rzeczy lub dobra stanowiącego przedmiot
sprzedaży. Pewien wyjątek wprowadza art. 544 §2 KC, który to stwierdza że, jeżeli
transakcja ma charakter sprzedaży na odległość, to kupujący zobowiązany jest
zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po
umożliwieniu mu zbadania rzeczy.

Tak jak było to już wyżej zaznaczone, co do zasady cenę określa treść umowy
sprzedaży, a co ważne nie musi ona odpowiadać ściśle obiektywnej wartości
przedmiotu sprzedaży. Może być niższa lub wyższa, byleby w oczach stron umowy
stanowiła ona ekwiwalent zbywanej rzeczy lub prawa.

Swoboda ustalania ceny umownej podlega jednak pewnym ograniczeniom z

uwagi na tzw. reglamentację cenową. Naruszenie reglamentacji cenowej, stanowiące
bez wątpienia naruszenie prawa, nie powoduje jednak nieważności umowy ale
zobowiązuje strony do dostosowania treści stosunku prawnego.

2. Odbiór przedmiotu sprzedaży

Drugim podstawowym obowiązkiem kupującego jest obowiązek odbioru

przedmiotu sprzedaży. Stanowi on nie jako korelat wydania rzeczy przez
sprzedawcę. Naruszenie tego obowiązku rozumie się jako zwłokę wierzyciela, z tą
jednak różnicą, że konsekwencje prawne zwłoki kupca zostały w odniesieniu do
sprzedaży zaostrzone. W takim przypadku sprzedawca ma bowiem możliwość:
 a) Oddać rzecz na przechowanie na koszt i niebezpieczeństwo
kupującego,
b) Sprzedać rzecz na rachunek kupującego – w tym jednak wypadku musi
wyznaczyć kupującemu dodatkowy termin do odebrania rzeczy (od czego
może pod pewnymi warunkami odstąpić – rzecz narażona jest na zepsucie).

Opracował:
Karol Kruk
Kancelaria Prawna Świeca i Wspólnicy
e-mail: kruk@swwp.pl