8 12.

Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Garip Akımı / İkinci Yeni Şiiri

1. 1940’lı yıllarda üç genç şair (Orhan Veli, Oktay Rifat, 4. Konuşmacının “Siz bugün İkinci Yeni denen hareketin bir
Melih Cevdet Anday) bir seçki yayımladılar. Seçkinin ön temsilcisi olduğunuza göre bu şiiri nasıl tarif edersiniz?”
sözünde, şiirde ölçü ve uyağa, “şairaneliğe” karşı olduk- sorusu karşısında - - - - başlıyor anlamsız şiirin ne oldu-
larını belirten bu genç şairler, gerçekten de, dizenin en ğunu anlatmaya.
yalın birimlerine indirgenmiş şiirleriyle, çağdaş şiir dilimi-
zin konuşma dili ve günlük yaşam yalınlığıyla buluşma- Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-
sında önemli bir görev üstlendiler. Bu yıllarda yayımladık- gisi getirilemez?
ları öteki şiir kitaplarında Türk şiirinin lirik ana kaynağına
A) İlhan Berk B) Turgut Uyar C) Ülkü Tamer
yöneldiler. Yine, Orhan Veli’nin sağlığında her üç şairin,
onun ölümünden sonra da Oktay Rifat ve Melih Cevdet D) Cemal Safi E) Edip Cansever
Anday’ın şiirlerinde, 1940 toplumcu şairlerinin temaları da
farklı sanatsal biçim ve yaklaşımlarla da olsa (ironi ve hu-
mor ögeleri vb.) çokça işlendi.
Bu parçada sözü edilen genç sanatçıların oluşturdu- 5. Kuşlar üstünde gezer, gurbete düşmüş kuşlar,
ğu edebî topluluk aşağıdakilerden hangisidir? MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Yaşlı bir göz gibi sahraya bakan penceremin;
Bu dağın gülleri, derdim ki, neden solmuşlar?
A) Garip akımı B) Saf şiir (Öz şiir) Beddua ettiği yermiş meğer âşık Kerem’in!
C) Toplumcu gerçekçi şiir D) Mavi hareketi
Bu dizelerde geçen,
E) Millî Edebiyat zevk ve anlayışını yansıtan şiir
I. Güllerin solması
II. Kuşların gurbete düşmesi
2. 1940’lı yıllarda ve 50’li yılların başlarında çeşitli üslup ve III. Âşık Kerem’in dağa beddua etmesi
arayışların yansıdığı kitaplarında açık ve aydınlık şiirler
yayımlayan İlhan Berk, 1958’de yayınlanan Galile Deni- ifadelerinden hangileri bir imgedir?
zi’nde soyut betimlemelere, uzak çağrışımlara, soyut bir
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.
şiir dünyasına yöneldi. Fazıl Hüsnü Dağlarca 60’lı yıllara
doğru dilde soyutlamacılığın yoğunlaştığı ürünler verdi. D) I ve II. E) II ve III.
Sonradan - - - - diye adlandırılacak olan şiir anlayışıyla
yazan Ece Ayhan, Cemal Süreya, Sezai Karakoç, Kemal
Özer, Ülkü Tamer vb. daha genç şairlerin, bu anlayışın
genel özelliklerini yansıtan ilk kitapları da 1950’li yılların
sonlarında yayımlandı. 6. 1955 sonrası şiirimizde genel bir değişim başlıyor. 1957
yılına kadar yazdıklarımı Yerçekimli Karanfil adlı kitabım-
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi-
da topluyorum. 1956’da Oktay Rifat’ın, Perçemli Sokak’ı;
si getirilmelidir?
I
A) Saf şiir (Öz şiir) B) İkinci Yeni 1958’de İlhan Berk’in Şeyler Kitabı; yine aynı yılda Cemal
C) Toplumcu gerçekçi şiir D) Mavi hareketi II
Süreya’nın, Dünyanın En Güzel Arabistan’ı yayımlanıyor.
E) Millî Edebiyat zevk ve anlayışını yansıtan şiir
III
1959’da, Turgut Uyar’ın Üvercinka’sı; Ece Ayhan’ın, Kı-
IV
3. 1954’te İlhan Berk’in ortalarda kıpır kıpır dolaştığını, “- - - -”
nar Hanımın Denizleri; Ülkü Tamer’in, Soğuk Otların Al-
görüşünü dile getirdiğini görüp “Yeditepe”de toplumsal
tında adlı kitapları ile şiirimizdeki genel görünüm iyiden
açıdan yeniliğe nasıl bakılması gerektiğini anlatmaya ça-
iyiye değişip yerleşiyor. Şiiri bir akım olarak görmek, bir-
lışan bir yazı yayımlamıştım.
likte çıkış alışkanlığı sanmak kolaylığından vazgeçeme-
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- yenler, bu şairleri adlandırmakta gecikmiyorlar.
gisi getirilemez?
Bu parçada numaralanmış eserlerin hangileri yer de-
A) Sanat yenilik içindir. ğiştirildiğinde sanatçı-eser yanlışlığı giderilmiş olur?
B) Biçim içerikten önce gelir. A) I ve II. B) I ve III. C) II ve III.
C) Anlam değil imge önemlidir. D) II ve IV. E) III ve IV.
D) Hayal gücüne ağırlık verilmelidir.
E) Sıradan insanlar şiire konu olmalıdır.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
 8 12. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Garip Akımı / İkinci Yeni Şiiri

7. Bir gün Tanpınar şiirlerimi görmek istiyor. 17-18 yaşların- 10. Belli bir ağırlığı, var olan değerler dizgesinin aşılmasına
dayım. Tünel’deki Narmanlı Yurdu’na gidiyorum. Bana verirken belli bir ağırlığı da duyarlılık üzerinde yoğunlaştı-
kocaman bir çay fincanıyla kahve sunuyor. Gene koca- rır. Belki gizli, belki açık bir coşumculuktan izler taşır. Har-
man masasına oturup gözlüğünü taktıktan sonra, hiçbir be Giden’de, Böcekler’de, Davet’te, Ne Kadar Güzel’de,
bıkma belirtisi göstermeden bütün şiirlerimi okuyor. Oku- Anlatamıyorum’da bu tavır hâkimdir. Böylece şiir, kendi-
ması bittikten sonra başını kaldırarak (iyice aklımda) ilk sini kuşatan ağırlıklardan kurtulur ve kendi iç ahengini
cümlesini söylüyor: “Bunlar çok güzel, hepsi de güzel. oluşturur. Usta elleştirmen Nurullah Ataç’ın, bu tarz şiirleri
Ama hiçbiri şiir değil!” Tabii bu yargı iyiden iyiye yadırga- beğenmesinin nedeni de budur. Şiir; duyarlığını, pırıltısını
tıyor beni, gene de anlamış görünerek çıkıyorum dışarı. bir fosfor gibi kendi içinden almalıdır.
Çıkmadan daha başka şeyler de söylüyor. Neden ölçülü
Bu parçada şiirlerinden örnekler verilen şair ve tem-
uyaklı yazmadığımı soruyor bir ara.
sil ettiği şiir topluluğu aşağıdakilerin hangisinde ve-
Bu parçada Edip Cansever’in sözünü ettiği şiirler aşa- rilmiştir?
ğıdaki topluluklarının hangisinin anlayışıyla ilgilidir?
A) Attila İlhan - Mavi
A) Yedi Meşaleciler B) Saf şiir (Öz şiir) B) Ahmet Haşim - Saf şiir

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

C) Beş Hececiler D) II. Yeni C) Cemal Süreya - II. Yeni
E) Milli Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren şiir D) Orhan Veli Kanık - I. Yeni
E) Nazım Hikmet - Toplumcu şiir
8. Öz ve biçim dengesini yetkinliğe ulaştırarak asıl kişiliğini bul-
duğu kitabının Galile Denizi olduğu söylenebilir. Bu kitabın-
daki şiirlerle başlayan soyutlama eğilimleriyle İkinci Yeni’nin 11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde örtük bir ileti söz ko-
başlıca şairleri arasında yer almıştır. Batı şiirinin rondo gibi. nusu değildir?
türlerinin denendiği Çivi Yazısı’ndaki arayışları Mısırkalyo-
A) Akşam geri verince bana gözlerimi
niğne’de letrizme varıyor. Âşıkane’de bu kez Doğu şiirinin
klasik şiir yapılarını deneyen, beyit ve türkü biçimlerinden Şehir de kayboldu, denizin durgunluğu da
yararlanan sanatçının şiiri Şenlikname’de iyice düzyazıya B) Biliyorsun ben hangi şehirdeysem
yaklaşmaktadır. Çok kısa ve soyut şiirlerin yer aldığı Taşbas- Yalnızlığın başkenti orası
kısı’ndan sonra Atlas’ta somut nesnelere, doğabilime ilgisi C) Şimdi bir güvercinin uçuşunu bölüşüyoruz
gözlemleniyor. Bu yapıtı, onun özellikle biçim alanında sen-
Gökyüzünün o meşhur maviliğinde
tez kitabıdır. Kül’de de aynı özellikleri sürdürüyor. Araştırıcı
kişiliği, özgün duyarlıkları ve buluşlarıyla sanatçı 20. yüzyıl D) Kapkara gökler altında içimizin
Türk şiirinin en önemli şairleri arasındadır. Yığın yığın dumanları tütüyor
Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? E) Süzülüp mavi göklerden yere doğru
Omzuma bir beyaz güvercin kondu
A) İlhan Berk B) Edip Cansever
C) Turgut Uyar D) Cemal Süreya
E) Ülkü Tamer 12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde toplumsal bir eleştiri
söz konusudur?
9. Şu son dönemecini de aşınca gecenin A) Kendi kendine çekilmez oluyor ömrüm
Doğacak gün artık gündüze ilişkin değil
Her insanın ayrı ayrı yaşayabilsem kaderinde
Bu ağartı ancak yürekle karşılanabilir
Bütün iş orda işte, ordan usturuplu geçmesini bil B) İnsan balıklama dalmalı içine hayatın
Tutsaksan ellerini sıvışır gibi zincirlerinden Bir kayadan zümrüt bir denize dalarcasına
Ve balyozla vursalar mısralarına C) Bu şehri nasıl yapmışlar böyle üst üste
Soylu bir demir sesi yükselir Ne gökyüzü koymuşlar ne günaydın
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisine seslenilmek- D) Hava ağır toprak ağır yaprak ağır
tedir?
Su tozları yağıyor üstümüze
A) Şaire B) Yolcuya C) İşçiye E) Türkülerle doldurun göğsünüzü
D) Mahkuma E) Sevgiliye açılın kırlara çiçekler devşirin

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.