Tailieuhoc GQVD

Chương trình đào tạo
KỸ NĂNG
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

Nội dung
Phần I. Năng lực tư duy
Tư duy tổng hợp;
Tư duy phân tích;
Tư duy logic;
Tư duy từ tổng thể đến cụ thể, từ gốc
đến ngọn, từ dài hạn đến ngắn hạn.

Phần II. Các phương pháp & kỹ thuật
tư duy kinh điển của Thế giới
Kỹ thuật “Vận não công” (Brain-storming)
▪ Nguyên lý của Brain-storming;
▪ Triển khai vận hành Brain-storming.
▪ Phương pháp “Sáu chiếc nón tư duy”

(Six Thinking Hats)
▪ Nguyên lý của sáu chiếc nón tư duy;
▪ Triển khai vận hành sáu chiếc nón tư

duy.

Phần II. Các phương pháp & kỹ thuật tư duy
kinh điển của Thế giới
Phương pháp “Bản đồ tư duy” (Mind Map)
▪ Nguyên lý của Bản đồ tư duy;
▪ Triển khai vận hành Bản đồ tư duy.
Phương pháp “Tư duy đột phá” (Breakthrough

Thinking)
▪ Nguyên lý của tư duy đột phá;
▪ Triển khai vận hành tư duy đột phá.
Các công cụ và kỹ thuật tư duy phổ biến khác;

Tích hợp tổng thể các kỹ thuật và phương
pháp nâng cao năng lực tư duy.

Phần III. Quy trình giải quyết vấn đề & ra quyết
định
Xác định vấn đề
▪ Kỹ thuật & các công cụ kinh điển trong xác định vấn
đề
- Kỹ thuật nhận diện sự tồn tại của các vấn đề thật
sự;
- Kỹ thuật đa dạng hóa góc nhìn.
▪ Những góc độ tiếp cận vấn đề hiệu quả.
Phân tích và truy tìm nguyên nhân
▪ Kỹ thuật & các công cụ kinh điển trong phân tích và
truy tìm nguyên nhân gốc rễ
- Vận dụng biểu đồ xương cá (Fishbone);
- 5Why.
▪ Những nguyên tắc quan trọng cần lưu ý.
Phần III. Quy trình giải quyết vấn đề & ra
quyết định
Xây dựng giải pháp
▪ Kỹ thuật & các công cụ kinh điển trong xây
dựng các giải pháp;
▪ Tiêu chuẩn của một giải pháp khả thi.
Ra quyết định & thực thi giải pháp

▪ Các nguyên tắc và phương pháp ra quyết
định;
▪ Thực thi giải pháp và những mấu chốt thực
tiễn cần lưu tâm.

Phần IV. Nâng cao hiệu quả giải quyết vấn
đề bằng sáng tạo
Triết lý của sáng tạo trong giải quyết vấn đề;
Những tiêu chí của một giải pháp sáng tạo
đúng nghĩa;
Những phương pháp sáng tạo nâng cao hiệu
quả trong giải quyết vấn đề.

Nội dung
Phần I. Năng lực tư duy
Tư duy tổng hợp;
Tư duy phân tích;
Tư duy logic;
Tư duy từ tổng thể đến cụ thể, từ gốc
đến ngọn, từ dài hạn đến ngắn hạn.

Năng lực tư duy

Đặc điểm tư duy
Tư duy – sự phản ánh hiện thực

một cách ______ và tổng hợp. Hiện
thực – bản chất, quy luật của sự vật
và mối quan hệ của chúng.
Tư duy là quá trình xử lý thông tin
ở não.

NĂNG LỰC TƯ DUY

Tư Duy Tổng Hợp (Synectics)
Tư duy tổng hợp là một quá trình phát
hiện ra các mối liên hệ làm thống nhất các
bộ phận mà tưởng chừng như chúng là
tách biệt.
Ghép đặt các sự kiện lại với nhau để mở
ra một tầm nhìn mới cho tất cả các loại
vấn đề.

Tư duy tổng hợp là một loại thao tác của

quá trình tư duy, là quá trình dùng _______
để hợp nhất các thành phần đã được tách
rời nhờ sự phân tích thành một chỉnh thể.

▪ Tư duy tổng hợp luôn có quan hệ mật thiết

với tư duy phân tích tạo thành một chỉnh thể
thống nhất không thể tách rời.
▪ Sự phân tích được tiến hành theo hướng
tổng hợp, còn sự tổng hợp được thực hiện
theo kết quả của phân tích.

Tư Duy phân tích (Analytical thinking)
Tư duy phân tích là chia thông tin, khái

niệm thành những phần nhỏ và chỉ ra
________________ của chúng với tổng
thể.

Tư Duy phân tích (Analytical thinking)
▪Có khả năng tiến hành những tư tưởng độc
lập, có suy nghĩ và có thể suy nghĩ một cách
rõ ràng, hợp lý.
▪Tư duy phân tích đào sâu suy nghĩ để hiểu
biết.
▪Đặc trưng của tư duy phân tích là thao tác
chia nhỏ các thông tin, khái niệm để hiểu kĩ
hơn.

Tư Duy logic (Logical thinking)
▪ Chúng ta thường dựa vào kinh nghiệm quá khứ để
tìm giải pháp cho vấn đề của chúng ta với rất ít nỗ
lực.
▪ Bằng việc đánh giá tình huống đối lập với kinh
nghiệm đã trải nghiệm bạn có thể chọn được hướng
đi thích hợp.
▪ Phương pháp này có một số rào cản thành công khi

– Bạn là người chưa trải nghiệm nhiều
– Bạn ________________ giải pháp
– Khó chấp nhận những giải pháp trái ngược với
kinh nghiệm của bạn.

Tư Duy logic (Logical thinking)
Tư duy logic là biểu thị tập hợp các quy luật
mà quá trình tư duy của con người phải
tuân theo nhằm phản ánh đúng đắn hiện
thực khách quan.

Hệ thống là gì ?
• Hệ thống là một nhóm các cấu phần độc lập, có quan
hệ, có tương tác với nhau, tạo nên một toàn thể phức
tạp và ___________.
• Hệ thống là tập họp các phần tử có quan hệ hữu cơ…
với nhau, tác động chi phối lẫn nhau theo các quy định
nhất định để trở thành một chính thể.
• VD : Hệ mặt trời, hệ sinh thái, hệ tuần hoàn trong cơ
thể, hệ thống xã hội, hệ nhân tạo như cấu thành sự
vận hành một chiếc xe đạp,…

Tư Duy hệ thống (System thinking)
Tư duy hệ thống là phương pháp tư duy

hướng đến mở rộng tầm nhìn để hiểu mối
liên hệ tồn tại giữa mọi sự vật, nhận thức
được nguyên nhân sâu xa ẩn ___________
của những hiện tượng tưởng chừng như
riêng rẽ.

▪Tư duy hệ thống giúp ta thấy bức tranh

chính xác hơn của hiện thực được nhìn từ
nhiều góc độ
▪Khuyến khích suy nghĩ sâu sắc hơn về
vấn đề
▪Đưa ra những giải pháp với tầm nhìn xa
rộng và bền vững.

▪Tính mục tiêu

▪Tính đa chiều
▪Tính toàn thể
▪Vòng tròn nhân quả

▪Tính mục tiêu : Có thể có nhiều mục tiêu

đồng thời. Trong công việc mục tiêu của
mình chưa hẳn là mục tiêu của đối tác.

▪Tính đa chiều : Một hệ thống tự nhiên hay

xã hội luôn có những xu thế trái ngược
nhau, khuynh hướng đối lập nhau _______
_____________ nhau mà bổ sung cho nhau
tạo nên một trạng thái mới, chất lượng mới.
Cái giống nhau trong những cái khác nhau
và ngược lại.

Tính đa chiều trong hệ thống
“Thiên hạ đều biết là tốt, thì

đã có xấu rồi; đều biết là
lành, thì đã có cái chẳng lành
rồi; Bởi vậy, có với không
cùng sanh, khó và dễ cùng
thành, dài và ngắn cùng hình,
cao và thấp cùng ______”
- Lão Tử trong Đạo Đức Kinh -

▪Tính toàn thể : Nhìn nhận vũ trụ như là một
toàn thể không thể ___________. Tất cả đơn vị
cấu thành hoặc sinh ra từ một thể thống nhất
đều tác động qua lại và phụ thuộc lẫn nhau.
▪VD : Cấu thành một động cơ xe mỗi bộ phận
đều có tác động với nhau hoặc phụ thuộc lẫn
nhau.Một cơ thể người các cơ quan đều tác
động phụ thuộc một hoặc những bộ phận khác.

▪Vòng tròn nhân quả : nhìn hệ thống không nhìn trên một
đường thẳng mà nhìn trên một vòng tròn ảnh hưởng để
tìm ra quan hệ hỗ tương trong hệ thống đó. ( Một kết quả
/ hậu quả đều có một lý do trước đó và cứ như vậy tạo
nên vòng tròn nhân quả ).

Tư duy hệ thống đặc biệt cần

thiết cho những người làm lãnh
đạo, nhất là khi phải đưa ra
những quyết định, sách lược
quan trọng

Phần II. Các phương pháp & kỹ thuật
tư duy kinh điển của Thế giới
Kỹ thuật “Vận não công” (Brain-storming)
▪ Nguyên lý của Brain-storming;
▪ Triển khai vận hành Brain-storming.
▪ Phương pháp “Sáu chiếc nón tư duy”

(Six Thinking Hats)
▪ Nguyên lý của sáu chiếc nón tư duy;
▪ Triển khai vận hành sáu chiếc nón tư

duy.

CÔNG CỤ TÌM GIẢI PHÁP
Phương pháp Brainstorming
▪Chọn một người điều hành và một thư ký
▪Xác định vấn đề
▪Các thành viên đưa ra ý tưởng (không
được phê phán ý tưởng, số lượng quan
trọng hơn chất lượng, sử dụng ý tưởng
của nhau để phát triển…)
▪Thư ký ghi chép lại không gắn ý tưởng
với cá nhân và liệt kê tất cả
▪Tổng kết các ý tưởng và lựa chọn các ý
tưởng thích hợp theo tiêu chí.

Phương pháp 6 chiếc nón tư duy
(6 thinking hats)
EDWARD DE BUNO
▪ Sinh naêm 1933 taïi Malta
▪ Toát nghieäp chuyeân ngaønh y vaø taâm lyù
▪ Giaûng vieân Oxford, Cambridge, Harvard
▪ Nghieân cöùu, truyeàn baù phöông thöùc tö duy
▪ Tö vaán cho caùc taäp ñoaøn lôùn treân theá giôùi như IBM, Du Pont,
Prudential, AT&T, British Airways, British Coal, NTT (Nhật),
Ericsson (Thụy Điển), Total (Pháp), Siemens, và Microsoft.
▪ Thieát laäp phöông thöùc tö duy môùi (1969)
▪ Thaønh laäp Dieãn ñaøn Quoác teá veà Saùng taïo
▪ Vieát hôn boä 80 saùch, dòch ra 41 ngoân ngöõ.

SAÙU CHIEÁC MUÕ BIEÅU THÒ ÑIEÀU GÌ?
Muõ traéng: Khaùch quan, thoâng tin, söï kieän.

Muõ Xanh laù: Saùng taïo các giải pháp, ñoåi môùi,
ñoät phaù.
Muõ vaøng: Laïc quan, thuaän lôïi, töông lai,

ñieåm maïnh của các giải pháp trong mũ
xanh lá.
Muõ ñen: Caån troïng, ruûi ro, ñieåm yeáu.
Muõ ñoû: Caûm xuùc, tröïc giaùc.

Muõ Xanh döông: Ñaùnh giaù toång theå keá
hoaïch & haønh ñoäng.(Điều khiển, tổ chức định hướng
vấn đề …)
AÙP DUÏNG THÖÏC TEÁ
▪ Daïng söû duïng caùc noùn tö duy:-

▪ duøng rieâng leû
▪ duøng coù heä thoáng
▪ Hình thöùc söû duïng caùc noùn tö duy:-
▪ duøng cho caù nhaân
▪ ñoái thoaïi (kyõ thuaät: hoûi – ñaùp)
▪ thaûo luaän, hoäi hoïp (kyõ thuaät: baøn
thaûo – toùm löôïc)
▪ baùo caùo (kyõ thuaät: suùc tích, kyõ
naêng trình baøy).

SAÙU CHIEÁC MUÕ BIEÅU THÒ ÑIEÀU GÌ?

Thực hành

TOÅNG KEÁT
▪ 6 chieác noùn tö duy laø moät trong nhöõng coâng
cuï giuùp vieäc suy nghó coù heä thoáng hôn, hieäu
quaû hôn
▪ Ñaëc bieät, vôùi doanh nghieäp kinh doanh, 6

chieác noùn tö duy giuùp “moïi ngöôøi nhìn theo
moät höôùng” taêng tính hieäu quaû cuûa quaûn lyù vaø
ñieàu haønh kinh doanh
▪ Treân heát moïi vieäc, con ngöôøi chính laø nhaân

toá quyeát ñònh nhaát, duø raèng quaù trình hoaëc
phöông phaùp ñoùng vai troø quan troïng.

TOÅNG KEÁT
ÖÙng duïng ñeå giaûi quyeát vaán ñeà:
▪ Maøu xanh laù vaø Maøu vaøng ñeå

brainstorming vaø saùng taïo.
▪ Maøu traéng ñeå thu thaäp caùc söï kieän vaø con
soá
▪ Maøu xanh bieån giuùp kieåm soaùt, toå chöùc
toùm taét vaø hôïp taùc trong töông lai
▪ Maøu ñoû ñeå thöû nghieäm ___________
▪ Maøu ñen giuùp tìm kieám thieáu soùt, sai laàm.

Phần II. Các phương pháp & kỹ thuật tư duy
kinh điển của Thế giới
Phương pháp “Bản đồ tư duy” (Mind Map)
▪ Nguyên lý của Bản đồ tư duy;
▪ Triển khai vận hành Bản đồ tư duy.
Phương pháp “Tư duy đột phá” (Breakthrough

Thinking)
▪ Nguyên lý của tư duy đột phá;
▪ Triển khai vận hành tư duy đột phá.
Các công cụ và kỹ thuật tư duy phổ biến khác;

Tích hợp tổng thể các kỹ thuật và phương
pháp nâng cao năng lực tư duy.

Phương pháp Mind Map
(bản đồ tư duy).
▪ Ông đã viết 92 đầu sách và được

dịch ra trên 30 thứ tiếng, với hơn 3
triệu bản, tại 125 quốc gia trên thế
giới.
▪ Được biết đến nhiều nhất qua cuốn Tony Buzan

“Use your head”. Cách thức ghi
nhớ tự nhiên của não bộ cùng với
các phương pháp Mind Map.
▪ Ngoài ra, ông còn có một số sách
nổi tiếng khác như Use your
memory, Mind Map Book…

Bản đồ tư duy là gì?
▪ Bản đồ tư duy là một công cụ tổ chức tư

duy. Đây là phương pháp dễ nhất để
chuyển tải thông tin vào bộ não của bạn rồi
đưa thông tin ra ngoài bộ não. Nó là một
phương tiện ghi chép đầy sáng tạo và rất
hiệu quả theo đúng nghĩa của nó, “Sắp xếp”
ý nghĩ của bạn.

Bản đồ tư duy giúp gì cho bạn?
Với cách thể hiện gần như cơ chế hoạt động

của bộ não, Bản đồ tư duy sẽ giúp bạn:
1.Sáng tạo hơn
2.Tiết kiệm thời gian
3.Ghi nhớ tốt hơn
4.Nhìn thấy bức tranh tổng thể
5.Tổ chức và phân loại suy nghĩ của bạn
6.và….

Bản đồ tư duy (mindmap)
▪ Viết hay vẽ vấn đề xuống giữa trang giấy và vẽ

một vòng bao bọc nó.
▪ Đối với mỗi ý quan trọng, vẽ một đường (hay một
đường có mũi tên ở đầu tùy theo quan hệ từ đối
tượng trung tâm đối với ý phụ bên ngoài)
▪ Từ mỗi ý quan trọng, lại vẽ các phân nhánh mới
các ý phụ bổ sung cho ý đó.
▪ Từ các ý phụ này lại, mở ra các phân nhánh chi
tiết cho mỗi ý.
▪ Tiếp tục vẽ hình phân nhánh các ý cho đến khi đạt
được giản đồ chi tiết nhất

Trao đổi 1

Trao đổi 2

Lưu ý
▪ Kinh nghiệm là nếu văn bản có các ý chính

độc lập, bạn có thể dùng sơ đồ tư duy với
hình trung tâm ở giữa, các nhánh tỏa ra như
mặt trời, mỗi nhánh nói về một ý. Còn nếu
đoạn văn bản có các ý liên quan chặt chẽ tới
nhau, mô tả một tiến trình, một khái niệm
nào đó, thì nên dùng sơ đồ quan hệ.

Tư duy đột phá
(Breakthrough thinking)
▪Giáo sư Tiến sĩ Khoa học Shozo Hibino Đại học
Chukyo, Nhật Bản và Giáo sư Tiến sĩ Gerald Nadler,
Đại học Nam California, Hoa Kỳ biên soạn trong
cuốn sách Tư duy đột phá đúc kết kinh nghiệm thực
tiễn từ hơn 30 năm nghiên cứu về cách thức xử lý
vấn đề.
▪Tư duy đột phá là sự kết hợp của Logic, Sự Khác
biệt và Sự __________.
▪Dựa trên kiến thức nền tảng, tiếp cận vấn đề linh
động và thông minh, đưa ra giải pháp và những sự
kết hợp mới lạ, tối ưu,…
▪Cả một quá trình liên tục và gắn kết như vậy, đó
chính là Tư duy Đột phá.

▪ Tư duy đột phá khác sáng tạo chính là điểm chưa có
trong tiền lệ. Sáng tạo có thể đơn thuần là cách mà
chúng ta thay đổi một phần, một khía cạnh của ý
tưởng.
▪ Tư duy đó là cách hãy hình thành những ý tưởng
thoát ra khỏi cái gọi là thông thường, cái gọi là tiền
lệ. Không thể giải quyết vấn đề mới bằng tư duy cũ,
ta không thể có cái bóng điện nếu đi cải tiến cái
đèn dầu.
▪ Cần một phương thức suy nghĩ mới - dùng tương lai
để "kéo về" hiện tại ________ dùng dữ liệu quá khứ
để "kéo dài" ra suy đoán tương lai.

Bảy nguyên tắc của "tư duy đột phá”:
1. Nguyên tắc về sự khác nhau độc đáo: vạn vật
trên đời không có điều gì giống nhau nên tuyệt
đối không bắt chước.
2. Nguyên tắc triển khai mục đích (tự hỏi: "Mục
đích của mục đích, của mục đích… là gì” để tìm
ra điều căn bản cần thiết nhất). Tìm ra mục đích
sau cùng, mở rộng các chiều (không gian, thời
gian) để giải quyết vấn đề.
3. Nguyên tắc "học hỏi từ tương lai" : Giải pháp

tương lai là gì.(hình dáng tương lai cần phải có
để duyệt xét lại từ hiện tại đang ở vị trí nào trên
đường đến tương lai đó).
Bảy nguyên tắc của "tư duy đột phá”:
4. Nguyên tắc thiết lập hệ thống (để tiến dần về

tương lai cần có).
5. Thu thập thông tin thích hợp với mục đích
6. Lôi cuốn tham gia kế hoạch (tạo sự phấn
khởi, kích thích và kêu gọi mọi người cùng tham
gia kế hoạch của mình).
7. _____________và cải cách liên tục.

VÍ DỤ minh họa

VÍ DỤ minh họa

Phần III. Quy trình giải quyết vấn đề & ra quyết
định
Xác định vấn đề
▪ Kỹ thuật & các công cụ kinh điển trong xác định vấn
đề
- Kỹ thuật nhận diện sự tồn tại của các vấn đề thật
sự;
- Kỹ thuật đa dạng hóa góc nhìn.
▪ Những góc độ tiếp cận vấn đề hiệu quả.
Phân tích và truy tìm nguyên nhân
▪ Kỹ thuật & các công cụ kinh điển trong phân tích và
truy tìm nguyên nhân gốc rễ
- Vận dụng biểu đồ xương cá (Fishbone);
- 5Why.
▪ Những nguyên tắc quan trọng cần lưu ý.
Phần III. Quy trình giải quyết vấn đề & ra
quyết định
Xây dựng giải pháp
▪ Kỹ thuật & các công cụ kinh điển trong xây
dựng các giải pháp;
▪ Tiêu chuẩn của một giải pháp khả thi.
Ra quyết định & thực thi giải pháp

▪ Các nguyên tắc và phương pháp ra quyết
định;
▪ Thực thi giải pháp và những mấu chốt thực
tiễn cần lưu tâm.

1.Ñònh nghóa veà “VAÁN ÑEÀ”
Thực tế
Chuẩn
Thực tế

Phát hiện vấn đề - đặt vấn đề - “lật ngược” vấn đề
20%
Một trong những kỹ năng quan trọng của nhà lãnh đạo / nhà quản trị là
phát hiện vấn đề trước khi vấn đề phát sinh !
“VẤN ĐỀ” là gì ?

2. Phaân loaïi vaán ñeà
▪ Theo lĩnh vực liên quan
▪ Mức độ quan trọng
▪ Tính lặp lại
▪ Cấu trúc
▪ Tính chất
– Hiện tại
– Tiềm tàng
– _________

3. Nhöõng sai laàm thöôøng gaëp
▪ Hiểu sai vấn đề.
▪ Chỉ khắc phục triệu chứng.
▪ Không tìm nhiều phương án.
▪ Không đánh giá đúng rủi ro đi kèm.
▪ Giải pháp không khả thi.
Cần một quy trình

có hệ thống

KHÓ KHĂN KHI GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Không xác định được bản chất của v.đề.
2. Không phân biệt được các giữ kiện nào cần
và không cần.
3. Áp lực __________, áp lực tâm lý.
4. Thiếu tự tin, trách nhiệm khi giải quyết vấn
đề. Không quản lý thời gian hiệu quả - (mất
thời gian tìm giải pháp hoàn hảo thay vì
quyết định thích hợp đúng hạn).
5. Không có kế hoạch giải quyết công việc.
4. Taïi sao caàn naém vöõng kyõ naêng
giaûi quyeát vaán ñeà?
▪ Coâng vieäc cuûa nhaø quaûn lyù laø giaûi
quyeát vaán ñeà vaø ra quyeát ñònh.
▪ Caùc vaán ñeà neân ñöôïc xem laø nhöõng

‘Cô hoäi’.

Tieán trình giaûi quyeát vaán ñeà
Giai ñoaïn 1: Xaùc ñònh vaán ñeà

Giai ñoaïn 2: Ra quyeát ñònh
Giai ñoaïn 3: Thöïc hieän

QUY TRÌNH GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ
NOÄI DUNG
▪ Giai ñoaïn 1: Xaùc ñònh vaán ñeà
▪ Giai ñoaïn 2: Ñöa giaûi phaùp - Ra quyeát ñònh
▪ Giai ñoaïn 3: Thöïc hieän
GÑ1 GÑ2- GIAÛI PHAÙP GÑ3 - THÖÏC HIEÄN

XAÙC ÑÒNH VAÁN ÑEÀ –QUYEÁT ÑÒNH ÑAÙNH GIAÙ

GIAI ÑOAÏN 1 - XAÙC ÑÒNH VAÁN ÑEÀ
▪ BÖÔÙC 1 – NHAÄN BIEÁT VAÁN ÑEÀ
▪ BÖÔÙC 2 – PHAÙT BIEÅU VAÁN ÑEÀ
▪ BÖÔÙC 3 – PHAÂN TÍCH NGUYEÂN NHAÂN VAÁN ÑEÀ


BÖÔÙC 1 - Nhaän bieát vaán ñeà
Vì sao phải phát biểu vấn đề đúng?
Đúng:
– Dễ tìm ra giải pháp đúng hơn
Sai:
– ___________
– Giải quyết vấn đề không có thực
– Giải quyết không đúng vấn đề


1. Nhận biết đúng vấn đề
▪ Kịp thời nhận ra triệu chứng: sai lệch
▪ Đó có thực sự là vấn đề?
▪ Có cần phải giải quyết?
▪ Đó là vấn đề của ai?


2. Mô tả vấn đề
KHÁCH
QUAN
▪ Mô tả các triệu chứng.
▪ Nó có những ảnh hưởng gì? TRUNG
▪ Xảy ra ở đâu? THỰC
▪ Lần đầu tiên phát hiện khi nào?
▪ Có điều gì đặc biệt không?
▪ Ai có thể cung cấp thông tin về vấn
đề?


CÔNG CỤ HỖ TRỢ
▪ Danh sách hiện tượng / dữ kiện
▪ Bảng tiêu chuẩn / bảng kiểm tra
▪ Biểu đồ xương cá
▪ v.v.v.


CÔNG CỤ TÌM NGUYÊN NHÂN
GÂY RA VẦN ĐỀ
Phương pháp xương cá
Ishikawa

BIEÅU ÑOÀ XÖÔNG CAÙ - Tìm nguyeân nhaân khaû dó
▪ Laø moät kyõ thuaät nhaèm xaùc ñònh caùc nguyeân

nhaân khaû dó gaây ra caùc hieän töôïng / vaán ñeà.
▪ Thöôøng tieán haønh trong moät Nhoùm.
▪ Coøn ñöôïc goïi laø Bieåu ñoà nhaân quaû hay bieåu
ñoà Ishikawa.

Moät soá loaïi nguyeân nhaân chính
▪ SAÛN XUAÁT: ▪ KHAÙC:
– Machines (maùy moùc) – Environment (buildings,
– Methods (phöông phaùp) logistics, space) nhaø xöôûng,
– Materials (nguyeân vaät lieäu) haäu caàn, moâi tröôøng…
– Man (con ngöôøi) – Measurement (calibration and

data collection)… caân chænh,
▪ DÒCH VUÏ: ño löôøng, thu thaäp thoâng tin…
– Policies (chính saùch)
– Procedures (qui trình)
– Plant (maët baèng)
– People (con ngöôøi)

BIEÅU ÑOÀ NHAÂN QUAÛ THEO QUAÙ TRÌNH
SẢN PHẨM THÔNG TIN
Tuyeán SP heïp
QC khoâng ñuû
V.ñeà veà chaát löôïng
Thoâng ñieäp sai
Söï thoaû maõn
cuûa KH giaûm
Heä thoáng laïc haäu
Khoâng theå giaûi quyeát
Vôùi söï thoaû maõn Trì hoaõn trong x.lyù
Yeâu caàu cuûa KH Phaùt trieån saûn phaåm chaäm
CON NGÖÔØI HEÄ THOÁNG THUÛ TUÏC

Ví dụ

Thảo luận nhóm :

BÖÔÙC 2 - PHAÙT BIEÅU VAÁN ÑEÀ
▪ Mô tả cụ thể và khách quan về sai biệt.

▪ Chứng minh một cách rõ ràng tất cả các
khía cạnh của vấn đề bạn muốn giải
quyết.
▪ Hậu quả hoặc những nguy cơ tiềm tàng
mà sai biệt có thể gây ra.


CÔNG CỤ HỖ TRỢ
BÖÔÙC 2 - PHAÙT BIEÅU VAÁN ÑEÀ
▪ Bảng phân tích nguồn lực tác động

▪ Brainstorming
▪ Phiếu ghi câu phát biểu vấn đề
- Ngắn gọn,rõ ràng,đi thẳng vào vấn
đề, khách quan.


Phân tích nguồn lực tác động
Giải pháp là:…
Các yếu tố thuận lợi Các yếu tố bất lợi

TƯ DUY NĂNG ĐỘNG – SÁNG TẠO
Brainstorming – Phương thức động não, tư duy tập thể
Không phê phán ngay lập

1. Vaán ñeà caàn tức các ý kiến đề xuất
phaûi tìm ra
giaûi phaùp
Không ____________ nhau
2. Nhöõng Trí tưởng tượng , óc hài

yù kieán hước cần được phát huy
ñeà xuaát
Khai thác, phát triển ý
3. yù kieán caàn kiến của người khác
giöõ laïi
Số lượng ý kiến quan trọng
GIAÛI PHAÙP hơn là chất lượng
BÖÔÙC 3 - PHAÂN TÍCH NGUYEÂN NHAÂN VAÁN ÑEÀ
- Nhận diện những nguyên nhân tiềm ẩn.

- Xác định những nguyên nhân có thể xảy ra.
- Xác định nguyên nhân gốc rễ.


CÁC CÔNG CỤ HỖ TRỢ
▪ Biểu đồ xương cá
▪ 5 Whys?
▪ v.v.v.


CÔNG CỤ TÌM NGUYÊN NHÂN
GÂY RA VẦN ĐỀ
Phương pháp 5 WHY’S
Phương pháp đặt 5 lần câu hỏi tại

sao để tìm nguyên nhân vấn đề

GIỚI THIỆU VỀ CÔNG CỤ 5 WHYs
❑ Sakichi Toyoda đã phát triển

phương pháp này trong những năm
1930.
❑ Ông là nhà sáng lập Toyota Industries.

Phương pháp phân tích 5 Whys của ông đã trở
nên phổ biến trong suốt những năm 1970.
❑ Phương pháp này khá đơn giản: khi một vấn

đề xảy ra, bạn phát hiện ra bản chất và
nguồn gốc của nó bằng cách hỏi "tại sao"
không dưới năm lần

COÂNG CUÏ 5 WHY
Taïi sao? Taïi sao? Taïi sao? Taïi sao? Taïi sao?
Vaán ñeà
Nguyeân nhaân khaû dó

Bài tập cá nhân
Taïi Taïi Taïi Taïi Taïi
sao? sao? sao? sao? sao?
Vaán
ñeà
Nguyeân nhaân khaû dó
Mỗi người đưa 1 VD ứng dụng cách sử dụng

Why để hiểu rõ nguyên nhân 1 vấn đề trong
công việc, cuộc sống ?
Dùng kỹ thuật đặt câu hỏi kết hợp:

▪ Điều gì đang xảy ra?
▪ Sự khác biệt so với tình hình hiện tại ntn?
▪ Địa điểm xảy ra ở đâu / Thời gian xảy ra lúc nào?
▪ Những giữ kiện nào đã có?
▪ Mức độ quan trọng của vấn đề như thế nào?
▪ Ai tác Động? Cái gì tác động?
▪ Khi nào tình hình hiện tại bắt đầu được xem là có
vấn đề?
▪ __________________; v.v.v.


KYÕ THUAÄT ÑAËT CAÂU HOÛI
CAÂU HOÛI MÔÛ

Caùi gì?
Taïi sao?
Khi naøo?
CAÂU HOÛI ÑOÙNG

GIAI ÑOAÏN 2 - TÌM GIAÛI PHAÙP - RA QUYEÁT ÑÒNH
▪ BÖÔÙC 4 – TÌM VAØ ÑÖA RA GIAÛI PHAÙP

▪ BÖÔÙC 5 – LÖÏA CHOÏN GIAÛI PHAÙP
RA QUYEÁT ÑÒNH


BÖÔÙC 4 - TÌM VAØ ÑÖA RA GIAÛI PHAÙP
1. Xaùc ñònh muïc tieâu
KEÁT QUAÛ CAÀN ÑAÏT ÑÖÔÏC LAØ GÌ?
▪ “Vaán ñeà coi nhö giaûi quyeát ñöôïc, neáu…”

▪ Giaûi phaùp ñöa ra
✓ Phaûi…. (baét buoäc)
✓ Caàn…. (mong muoán)
✓ Neân…. (seõ toát hôn neáu…)


2. Tìm giaûi phaùp
▪ Lieät keâ taát caû caùc giaûi phaùp coù theå giaûi
quyeát ñöôïc vaán ñeà vaø caên nguyeân cuûa noù.
▪ Xaùc ñònh caùc tieâu chuaån cuûa giaûi phaùp vaø

___________________ cuûa caùc tieâu chuaån


2. Tìm giaûi phaùp
Moät khi nguyeân nhaân vaán ñeà ñaõ ñöôïc nhaän dieän ñaày ñuû
ñieàu quan troïng laø taïo ra caùc yù töôûng vaø löïa choïn ñeå.
giaûi quyeát vaán ñeà. Giai ñoaïn naøy ñoøi hoûi söû duïng
toái ña naêng löïc tö duy logic, tö duy saùng taïo, Suy nghó
tích cöïc.
▪ Tö duy logic
▪ Tö duy saùng taïo
▪ Suy nghó tích cöïc


3. Ñöa ra giaûi phaùp
Lieät keâ taát caû

caùc giaûi phaùp


BÖÔÙC 5 - LÖÏA CHOÏN GIAÛI PHAÙP - RA QUYEÁT ÑÒNH
Lieät keâ taát caû caùc giaûi phaùp
Choïn löïa giaûi phaùp
Moät giaûi phaùp toát caàn phaûi:

▪ Coù taùc duïng khaéc phuïc vaán ñeà
▪ Coù tính _______________
▪ Coù tính _________________

Toùm taét quaù trình
choïn löïa giaûi phaùp vaø ra quyeát ñònh
Coù khaû thi khoâng?
(Duøng caùc raøng buoäc)
Phaùt yù töôûng
Giaûi phaùp
Quyeát ñònh laàn
cuoái baèng
Nguoàn löïc
Taøi Chính baûng phaân tích
Thôøi gian caùc nguoàn löïc
Vaên hoùa
Phaùp lyù hoaëc bieåu
Ruûi ro quyeát
…
Phaûi…
Nguoàn löïc
Caàn…
____________
Neân…
Tieàn
Coù taùc duïng khaéc Tính hieäu quaû

phuïc ñöôïc vaán ñeà (Duøng baûng kieåm
khoâng? tra hoaëc cho ñieåm)
CAÙC COÂNG CUÏ HOÃ TRÔÏ
BÖÔÙC 5 - LÖÏA CHOÏN GIAÛI PHAÙP - RA QUYEÁT ÑÒNH
▪ Baûng ra quyeát ñònh
▪ Cho ñieåm
▪ Bieåu quyeát
▪ Phaân tích nguoàn löïc taùc đoäng


BAÛNG RA QUYEÁT ÑÒNH
TIÊU CHÍ 1 TIÊU CHÍ 2 TIÊU CHÍ 3
Trọng số Trọng số Trọng số

Phương án 1
Phương án 2
Phương án 2

Bảng ra quyết định
Tiêu chí
Tiêu chí 1 x Trọng số Tiêu chí 2 x Trọng số Tiêu chí 3 x Trọng số Điểm
(Khả Thi x 50%) ( Đáp ứng thời gian x (Đáp ứng chất lượng x Phương
20%) 30%) án
TV 1 TV 2 TV 3 TV 1 TV 2 TV 3 TV 1 TV 2 TV 3
Phương án 1
8đx 7đx 7đx 8đx 9đx 7đx
50% 50% 20% 20% 30% 30%
Phương án 2
7đx 7đx 6đx
50% 20% 30%
Phương án 3

BAÛNG CHO ÑIEÅM
TV 1 TV 2 TV 3 TV4 TV5 TV6 TV7 TV8 TV9 Tổng

điểm
Phương 20 25 30 200
án 1
Phương 30 35 20 250
án 2
Phương 10 20 20 100
án 3
Phương 40 20 30 350
án 4
100 100 100 100 100 100 100 100 100 900

Toùm taét quaù trình
choïn löïa giaûi phaùp vaø ra quyeát ñònh
Coù khaû thi khoâng?
(Duøng caùc raøng buoäc)
Phaùt yù töôûng
Giaûi phaùp
Quyeát ñònh laàn
cuoái baèng
Nguoàn löïc
Taøi Chính baûng phaân tích
Thôøi gian caùc nguoàn löïc
Vaên hoùa
Phaùp lyù hoaëc bieåu
Ruûi ro quyeát
…
Phaûi…
Nguoàn löïc
Caàn…
__________
Neân…
Tieàn
Coù taùc duïng khaéc Tính hieäu quaû

phuïc ñöôïc vaán ñeà (Duøng baûng kieåm
khoâng? tra hoaëc cho ñieåm)
Phân tích nguồn lực tác động
Giải pháp là:…
Các yếu tố thuận lợi Các yếu tố bất lợi

BIEÅU QUYEÁT
Thuaän lôïi:
▪ ______________
▪ Traùnh xung ñoät
▪ Theå hieän söï ñoùng goùp
cuûa moïi thaønh vieân
Haïn cheá:
▪ Ñoä chính xaùc keùm
▪ Deã rôi vaøo tình traïng

chuû quan

GIAI ÑOAÏN 3 - THÖÏC HIEÄN
▪ BÖÔÙC 6 - HOAÏCH ÑÒNH
PHAÙT TRIEÅN KEÁ HOAÏCH HAØNH ÑOÄNG
▪ BÖÔÙC 7 – THÖÏC HIEÄN
▪ BÖÔÙC 8 – ÑAÙNH GIAÙ – TIEÂU CHUAÅN HOÙA


BÖÔÙC 6 - HOAÏCH ÑÒNH (PHAÙT TRIEÅN KEÁ HOAÏCH HAØNH ÑOÄNG)
1. PHAÙT TRIEÅN KEÁ HOAÏCH HAØNH ÑOÄNG
▪ Chia giaûi phaùp thaønh nhöõng coâng vieäc theo tuaàn töï.
Ñöa coâng vieäc, thôøi gian, nguoàn löïc vaøo keá hoaïch.
Döï kieán keá hoaïch döï phoøng tình huoáng baát ngôø.
2. KYÕ THUAÄT PHAÙT TRIEÅN KEÁ HOAÏCH HAØNH ÑOÄNG
▪ Baïn ñaõ caân nhaéc nhöõng ngöôøi seõ chòu aûnh höôûng khi thöïc thi
giaûi phaùp chöa?
Baïn ñaõ caân nhaéc seõ thöïc hieän giaûi phaùp nhö theá naøo?
Baïn ñaõ caân nhaéc nhöõng nguoàn löïc naøo caàn ñeán ñeå caù nhaân
hoaøn thaønh coâng vieäc ñöôïc giao?
Baïn ñaõ caân nhaéc vieäc chia seõ thoâng tin, phaûn öùng tröôùc söï
thay ñoåi ntn?

Kỹ thuật : Tö duy
COÂNG CUÏ 5W-1H
WHAT?
PHẢI LAØM
VIEÄC GÌ ?
WHY? WHO?
TAÏI SAO PHAÛI LAØM AI SEÕ LAØM?
VIEÄC ÑOÙ?
5W -1H
WHEN? WHERE?
KHI NAØO BAÉT ÑAÀU, THÖÏC HIEÄN ÔÛ ÑAÂU?
KEÁT THUÙC ?
HOW?
BAÈNG CAÙCH NAØO? PHÖÔNG PHAÙP,
QUY TRÌNH. . .
BÖÔÙC 7 - THÖÏC HIEÄN
Neâu roõ muïc tieâu vaø kyø voïng.
Ñaûm baûo moïi thaønh vieân hieåu roõ traùch nhieäm,
coâng vieäc cuûa mình.
Theo doõi tieán trình, hoã trôï,ï kòp thôøi xöû lyù khoù khaên
nhaân vieân phaûi ñoái dieän.
Thu thaäp, caäp nhaät döõ lieäu, caäp nhaät nhöõng vaán ñeà aûnh
höôûng trong quaù trình thöïc hieän keá hoaïch haønh ñoäng.
Hoïp ñònh kyø, baùo caùo tieán ñoä.
Thöïc hieän keá hoaïch döï phoøng tình huoáng baát ngôø neáu
caàn.

BÖÔÙC 8 - ÑAÙNH GIAÙ - TIEÂU CHUAÅN HOÙA
THEO DÕI
Thu thập các dữ liệu
để đảm bảo kế hoạch ĐÁNH GIÁ
hoạt động thành công. So sánh kết quả đạt
được với mục tiêu đề
Sử dụng phương pháp ra.
cần thiết nào để thực
hiện kế hoạch đối phó Cập nhật tiến trình và
bất ngờ? các nguyên tắc.
Giải pháp được
chuẩn hóa.


Phần IV. Nâng cao hiệu quả giải quyết vấn
đề bằng sáng tạo
Triết lý của sáng tạo trong giải quyết vấn đề;
Những tiêu chí của một giải pháp sáng tạo
đúng nghĩa;
Những phương pháp sáng tạo nâng cao hiệu
quả trong giải quyết vấn đề.

Mô hình giải quyết vấn đề sáng tạo

Mô hình giải quyết vấn đề sáng tạo
▪Mô tả lại vấn đề

▪Vấn đề thuộc loại nào
▪Những ai từng đối mặt với vấn đề
kiểu này

Giải quyết vấn đề bằng sáng tạo
▪Tập trung vào giải pháp

▪__________
▪Làm chủ cảm xúc
▪Trung lập khi nhìn nhận vấn đề
▪Lật ngược vấn đề
▪Hành động tập trung vào một giải pháp
▪Tư duy tích cực

Tailieuhoc GQVD

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tailieuhoc GQVD

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Chương trình đào tạo

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

▪ Triển khai vận hành Brain-storming.

▪ Phương pháp “Sáu chiếc nón tư duy”

▪ Triển khai vận hành sáu chiếc nón tư

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

▪ Triển khai vận hành Bản đồ tư duy.

Phương pháp “Tư duy đột phá” (Breakthrough

▪ Triển khai vận hành tư duy đột phá.

Các công cụ và kỹ thuật tư duy phổ biến khác;

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

Ra quyết định & thực thi giải pháp

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

Tư duy – sự phản ánh hiện thực

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

Tư duy tổng hợp là một loại thao tác của

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

▪ Tư duy tổng hợp luôn có quan hệ mật thiết

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

Tư duy phân tích là chia thông tin, khái

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

▪ Phương pháp này có một số rào cản thành công khi

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

Tư duy hệ thống là phương pháp tư duy

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

▪Tư duy hệ thống giúp ta thấy bức tranh

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

▪Tính mục tiêu

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

▪Tính mục tiêu : Có thể có nhiều mục tiêu

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

▪Tính đa chiều : Một hệ thống tự nhiên hay

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

Tính đa chiều trong hệ thống

“Thiên hạ đều biết là tốt, thì

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

Tư duy hệ thống đặc biệt cần

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

▪ Triển khai vận hành Brain-storming.

▪ Phương pháp “Sáu chiếc nón tư duy”

▪ Triển khai vận hành sáu chiếc nón tư

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

Muõ traéng: Khaùch quan, thoâng tin, söï kieän.

Muõ vaøng: Laïc quan, thuaän lôïi, töông lai,

Muõ ñoû: Caûm xuùc, tröïc giaùc.

▪ Daïng söû duïng caùc noùn tö duy:-

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

© Bản quyền thuộc về PACE Institute of Management

▪ Ñaëc bieät, vôùi doanh nghieäp kinh doanh, 6

▪ Treân heát moïi vieäc, con ngöôøi chính laø nhaân