You are on page 1of 6

Explosion - Bonding 

- Cladding - Welding
What is Explosion Cladding?

Portlash - bog'lash - qoplama -


payvandlash
Portlash qoplamasi nima?
Portlash bilan bog'lash YOKI portlash bilan qoplash YOKI portlash bilan
payvandlash - bu texnik asosda sanoat payvandlash jarayoni. Boshqa har
qanday payvandlash jarayoni singari, u yaxshi tushunilgan, ishonchli
printsiplarga mos keladi. Jarayon, metall komponentlar orasidagi metallurgiya
aloqasini ishlab chiqarish uchun energiya manbai sifatida portlovchi portlashni
ishlatadi. U deyarli har qanday metall kombinatsiyasini birlashtirish uchun
ishlatilishi mumkin, ham metallurgiya bilan mos keladigan, ham an'anaviy
jarayonlarda payvandlanmaydigan metallar kombinatsiyasi. Bundan tashqari, bu
jarayon bir yoki bir nechta qatlamlarni asosiy metalning bir yoki ikkala yuzasiga
yopishtirishi mumkin, bunda har birining boshqa metall turi yoki qotishmasi
bo'lishi mumkin.
Portlash bilan qoplash jarayoni 1950 -yillarning oxirida kashf etilgan. 60 -
yillarning oxiriga kelib, jarayon butun dunyoda sanoatlashgan. Yaqin qirq yil
davomida sanoat qo'llanilishi jarayonida jarayon doimiy ravishda
takomillashtirildi. Tajribali ishlab chiqaruvchilar bog'lanish parametrlarini
aniqlash texnologiyasi va usulini kodlashdi. 1960 -yillar bilan taqqoslaganda,
bugungi kunda ishlab chiqaruvchilar 30 kvadrat metrgacha bo'lgan kattaroq
plastinkalarni ishlab chiqarishlari mumkin va zanglamaydigan po'latdan
zirkonyum bilan qoplashni o'z ichiga olgan murakkab metallar kombinatsiyasini
o'zlashtirishgan.

Terminologiya

 Boshqa payvandlash jarayonlarida bo'lgani kabi, portlash bilan qoplash jarayoni


ham jarayon o'zgaruvchilarining ko'piga maxsus terminologiyani qo'llaydi.
 Qoplamali metall (shuningdek, narvon deb ham ataladi) - portlovchi bilan aloqa
qiladigan plastinka. Odatda bu eng nozik komponent.
 Asosiy metall - bu qoplamali metall yopishtiriladigan plastinka.
 Tiklanish masofasi - bu yopishtirish ishidan oldin bir -biriga parallel o'rnatilganda,
qoplama metall va asosiy metall orasidagi masofa.
 O'rnatish jarayoni - bu metallarni bog'lash uchun mos joylarga o'rnatish jarayoni,
shu jumladan to'xtash masofasi va portlovchi yukni o'rnatish.
 Bog'lanish operatsiyasi - portlovchi portlash sodir bo'lgan va haqiqiy bog'lanish
sodir bo'lgan davr.

Yuqoridagi rasm (lar) muallif: http://www.nov.com/

Printsip
TAYYORLANISHI: Qoplama ishining birinchi bosqichi bir -biriga yopishtiriladigan
ikkita sirtni tayyorlashdir.
Metalllarning kombinatsiyasiga va qalinligiga qarab, 3 mikron (140 RMS) yoki
undan past pürüzlülüğüne ega Ra bir tekis sirtini olish uchun bu yuzalar
silliqlanadi yoki silliqlanadi .
O'RNATISH: qoplamali plastinka tayanch plastinkaga parallel va tepada, ma'lum
metallar birikmasi uchun oldindan belgilangan masofada joylashgan. Bu masofa
ma'lum bir to'qnashuv tezligiga erishgandan so'ng, qoplama plitasi taglik plitasi
bilan to'qnashishini ta'minlash uchun tanlangan. To'xtash masofasi, odatda,
zarba parametrlarini tanlashga qarab, panjara qatlamining qalinligidan 0,5 dan 4
barobargacha o'zgarib turadi. To'qnashuv tezligidagi cheklangan bardoshlik,
xuddi shunday bardoshlik masofasini nazorat qilishiga olib keladi.
To'xtash masofasi plastinkaning chekkasida va kerak bo'lganda ichkarida qo'llab
-quvvatlovchi ajratgichlar tomonidan nazorat qilinadi. Ichki to'xtash moslamalari
samolyot iste'mol qilish uchun mo'ljallangan.
Qoplamali metall plastinkaning chetiga portlovchi moddalarga qarshi ramka
o'rnatilgan. Ramkaning balandligi ma'lum miqdordagi portlovchi moddalarni o'z
ichiga oladi, bu har bir birlik uchun ma'lum energiya chiqarilishini ta'minlaydi.
BOG'LANISH ISHI: portlovchi tarkibi va turi ma'lum bir energiya chiqarilishi va
ma'lum portlash tezligi (portlash qatlami bo'ylab portlash jabhasi bo'ylab
harakatlanish tezligi) uchun tanlanadi. Portlash tezligi metallarning akustik
tezligiga subsonik bo'lishi kerak.
Odatda granulali portlovchi modda qoplamali plastinka yuzasiga bir tekis
taqsimlanadi, bu esa ramkani to'ldiradi. U yuqori tezlikdagi portlovchi
kuchaytirgich yordamida plastinka yuzasida oldindan belgilangan nuqtada
yoqiladi. Portlash boshlang'ich nuqtadan uzoqlashadi va plastinka yuzasi bo'ylab
belgilangan portlash tezligida o'tadi. Portlash portlashining gaz kengayishi
qoplama plitasini to'xtash oralig'ida tezlashtiradi, natijada belgilangan
to'qnashuv tezligida burchakli to'qnashuv sodir bo'ladi. Olingan ta'sir to'qnashuv
nuqtasida juda yuqori lokalizatsiya qilingan bosim hosil qiladi.
Bu bosimlar metallarning akustik tezligida to'qnashuv nuqtasidan
uzoqlashadi. To'qnashuv subsonik tezlikda oldinga siljiganligi sababli,
yaqinlashib kelayotgan yuzalarda bosim paydo bo'ladi, ular har bir sirtdan
ingichka metall qatlamini to'kib tashlash va uni samolyotda chiqarib yuborish
uchun etarli. Jetda sirt ifloslantiruvchi moddalar, oksidlar va aralashmalar
tozalanadi. To'qnashuv nuqtasida, yangi yaratilgan toza metall yuzalar bir necha
GPa yuqori bosimga ta'sir qiladi. Portlovchi portlashda ko'p issiqlik hosil
bo'lishiga qaramay, metallarga issiqlik o'tkazishga vaqt yo'q. Natijada,
eritilmasdan yoki tarqalmasdan ideal metall-metall birikmasi hosil bo'ladi.

Sanoatlashtirish
Portlash bilan qoplash jarayoni odatda tekis plitalar uchun ishlatiladi. Jarayon,
shuningdek, kontsentrik bog'langan quvurlar va quvurlar ishlab chiqarishda ham
qo'llanilishi mumkin. Quvur qoplamasida portlovchi moddalarni teshikning
ichiga yoki tashqi trubaning tashqarisiga qo'yish mumkin, bu diametr, devor
qalinligi va boshqa omillarga bog'liq. Jarayon murakkab konturli yuzalarni
qoplash uchun mos emas. Qachonki bosh shaklidagi mahsulotlar kerak bo'lsa,
qoplama tekis plastinka shaklida ishlab chiqariladi va bog'langanidan keyin
kerakli mahsulot konfiguratsiyasiga aylanadi.

Qoplama va asosiy metallar

Yuqoridagi rasmda portlash bilan biriktirish mumkin bo'lgan kombinatsiyalarning keng


doirasi ko'rsatilgan.

Qoplama varaqlarining global o'lchamlari


Qoplamaning global o'lchamlari odatda faqat tekis metalldan yasalgan plastinka
yoki plastinka mavjudligi va transport cheklovlari bilan
chegaralanadi. Plitalarning maksimal hajmi portlovchi portlash chegaralari,
shovqin va atrof -muhit cheklovlari bilan ham cheklanishi mumkin. Kamdan-kam
hollarda nou-xau qoplamasi bilan o'lcham cheklangan. Quyidagi maksimal
plastinka o'lchamlarini ishlab chiqarish mumkin:

 Uzunligi 12000 mm
 Kengligi 5000 mm
 Qalinligi 500 mm
 Qoplama qalinligi 25 mm
 Maydoni 35 m²

Ishlab chiqarish
Qoplamali metallni texnologik uskunalarni qurish uchun kerak bo'lganda
osonlikcha shakllantirish va payvandlash mumkin. Dunyo bo'ylab ko'plab
uskunalar ishlab chiqaruvchilari katta tajribaga ega va bu sohada qanday
ishlashni bilishadi. Qoplamali plastinkalarni bosh va qobiq hosil qilish va
payvandlashni qoplamali ixtisoslashgan ishlab chiqaruvchilar yaxshi bilishadi.
Umumiy fikrlar
Ko'pgina ilovalarda, ayniqsa yuqori harorat va bosim uchun mo'ljallangan katta
bosimli idishlar uchun, titaniumli yoki tsirkonyumli po'latdan yasalgan
konstruktsiya mustahkam konstruktsiyaga nisbatan ancha tejamli bo'lishi
mumkin. Tantal narxi shunchalik balandki, qoplamali qurilish ko'pchilik
texnologik uskunalar uchun yagona iqtisodiy alternativ hisoblanadi. Bundan
tashqari, tantal hech bo'lmaganda ASME kodeksida konstruktiv material sifatida
tan olinmagan, bu qattiq qurilish iqtisodiyoti qulay bo'lgan taqdirda ham uning
qo'llanilishini cheklaydi.
Qoplamali devor qalinligi titandan 19 mm dan 32 mm gacha, tsirkoniydan esa 16
mm dan 19 mm gacha bo'lgan mustahkam konstruktsiyadan ko'ra tejamkor
bo'lishi kerak.
Titan yoki tsirkonyum bilan, payvandlash payvandlash materialining temir bilan
ifloslanishi, payvandlash paytida issiqlik yoki payvandchining ehtiyotsizligi tufayli
kuyish natijasida temirning ifloslanishi bilan bog'liq. Yupqa qatlamni
payvandlash jarayonini ehtiyotkorlik bilan tanlash va payvandlash parametrlarini
kirib borishini minimallashtirish bilan amalga oshirish mumkin, lekin xarajatlarni
tejash shunchalik minimalki, bu amaliyot deyarli to'xtatildi.
Tantal odatda 1,0 mm qalinlikda ishlatiladi. Yuqori narx va erish harorati yuqori
bo'lganligi sababli, tantal qoplamali mis qatlamdan foydalanadi, u issiqlikni olib
ketadi va payvand choklari ifloslanish xavfini kamaytiradi.
Agar nozullar va teshiklar kabi batafsil tafsilotlar bo'lsa, qoplama konstruktsiyasi
nisbatan qimmatroq bo'ladi. Katta uzluksiz sirt uchun qoplama juda arzon
bo'lishi mumkin.
Qatlamli konstruktsiya, agar ichki yuzasi silliq bo'lishi kerak bo'lsa, ustun bo'lishi
mumkin, chunki qoplamali lenta konstruktsiyasining oddiy detallari tekis
bo'lmagan yuzaga olib keladi.

Qoplamali qurilishning afzalliklari

 Qoplamali qurilishning asosiy sababi - iqtisod.


 Qoplama, shuningdek, titan yoki tsirkonyumni konstruktsiya uchun ruxsat etilgan
dizayndan yuqori haroratlarda qo'llash imkonini beradi.

Qoplamali qurilishning kamchiliklari

 Astarning o'zida bo'g'inlar yasash uchun ishlatiladigan fileto payvandlarining


o'ziga xos tarkibiy zaifligi bor. Eng katta kamchilik shundaki, bu payvand
choklardan birining ishdan chiqishi natijasida materialni korroziv birikmalar
chiqaradi. Bu aniqlanmagan korroziyaga olib kelishi mumkin. Bundan tashqari,
astar orqasidagi suyuqlik ifloslantiruvchi moddalari yuqori sifatli ta'mirlashni
juda qiyinlashtiradi, agar imkonsiz bo'lsa. Bo'shashgan astarlar odatda vakuum
ostida mos kelmaydi.
 Qopqog'i konstruktsiyasi qattiq konstruktsiyaga qaraganda ancha murakkab,
ayniqsa, ko'p nozulli, biriktiruvchi yoki murakkab ichki qismli tuzilmalarda.
 Hech bo'lmaganda titanda qoplamali uskunalar mustahkam konstruktsiyadan
og'irroq bo'lishi mumkin, bu esa poydevor va tayanchlarning narxini oshirishi
mumkin va masalan, offshor platformalardagi og'irlikdagi muhim dasturlarda
e'tiborga olinishi mumkin.
 Qoplangan idishning tashqi ko'rinishi bo'yash va dala bilan ishlov berishni,
shuningdek, bo'yash tizimiga texnik xizmat ko'rsatishni davom ettirishni talab
qilishi mumkin.

UzGTL Welder NURMATOV

You might also like