Λυµένα Θέµατα και Ασκήσεις κ.λ.

ΑΣΚΗΣΗ
ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΜΕ 2 ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ

Η εταιρεία αερογραµµών περιορισµένου κόστους “Wolfe Airlines” διαθέτει σε

καθηµερινή βάση προσωπικό 11 µηχανικών, 15 πιλότων και 21 αεροσυνοδών. Η
διοίκηση εξετάζει την περίπτωση να νοικιάσει δύο τύπους αεροσκαφών: το DM4
χωρητικότητας 25 επιβατών και το Β77 χωρητικότητας 70 επιβατών. Σύµφωνα µε τους
κανονισµούς της ΙΑΤΑ, το καθένα από αυτά τα αεροπλάνα για να πετάξει πρέπει να
διαθέτει:
Τύπος Αεροσκάφους Μηχανικοί Πιλότοι Αεροσυνοδοί
DM14 1 1 1
B77 1 2 3

Ερώτηµα 1. ∆ιαµορφώστε ένα µοντέλο γραµµικού προγραµµατισµού που όταν

επιλυθεί να µπορεί να υποδείξει το πλήθος των αεροπλάνων που πρέπει να
ενοικιαστούν προκειµένου να εξασφαλιστεί η µεγαλύτερη δυνατόν συνολική
χωρητικότητα επιβατών. Εξηγήστε µε σαφήνεια τα στοιχεία του.
Ερώτηµα 2. Χρησιµοποιείστε τη γραφική µέθοδο επίλυσης προβληµάτων γραµµικού
προγραµµατισµού για να βρείτε την άριστη λύση και την άριστη τιµή του µοντέλου
που διαµορφώσατε στο προηγούµενο ερώτηµα.
Ερώτηµα 3. Ενεργοποιήστε τη διαδικασία επίλυσης (από το µενού Εργαλεία στην
αγγλική έκδοση: Tools – Solver) του Excel για να βρείτε ξανά την άριστη λύση και
την άριστη τιµή του µοντέλου που διαµορφώσατε στο πρώτο ερώτηµα. Επιβεβαιώστε
έτσι την άριστη λύση και άριστη τιµή που βρήκατε στο ερώτηµα 2 και διατυπώστε τα
αποτελέσµατά σας µε όρους της εκφώνησης του προβλήµατος.
Ερώτηµα 4. Χρησιµοποιήστε την επίλυση (Solver) από το Excel για να
δηµιουργήσετε την αναφορά ευαισθησίας (sensitivity). Με βάση τα στοιχεία που
περιέχει, απαντήστε στα ερωτήµατα που ακολουθούν.
i) Υποθέστε ότι το ετήσιο καθαρό κέρδος από κάθε θέση επιβάτη ανέρχεται σε
25.000€. Εάν το ετήσιο συνολικό κόστος ενός πιλότου είναι 110.000€, είναι προς
το συµφέρον της Wolfe Airlines να προσλάβει ακόµη έναν πιλότο;
ii) Υποθέστε ότι η Wolfe Airlines σκοπεύει να ανακατασκευάσει το εσωτερικό των
αεροπλάνων τύπου Β77, ώστε να µεγαλώσει η χωρητικότητά τους. Μέχρι ποιου
αριθµού καθισµάτων των Β77 η λύση που βρέθηκε στο ερώτηµα 2 θα παραµένει
η άριστη;
Υπόδειξη: Για την παράσταση της γραφικής επίλυσης στην εργασία σας, µπορείτε να
χρησιµοποιήσετε τα εργαλεία σχεδίασης του word. Για τη µεθοδολογία χρήσης του
Excel στην επίλυση γραµµικών µοντέλων, µπορείτε να διαβάσετε στο κεφάλαιο 4 του
βιβλίου «Ποσοτική Ανάλυση για τη Λήψη ∆ιοικητικών Αποφάσεων», τόµος Α’.
Επίσης, στο πρόσθετο υλικό για την Επιχειρησιακή Έρευνα στην ιστοσελίδα της
∆ΕΟ13, µπορείτε να δείτε κι άλλα παραδείγµατα στο φυλλάδιο της σύνδεσης
«Λύσεις των ασκήσεων/δραστηριοτήτων του βιβλίου "Ποσοτική Ανάλυση για τη
Λήψη ∆ιοικητικών Αποφάσεων"». Τα αρχεία δεδοµένων excel για κάποιες από τις
ασκήσεις αυτές, υπάρχουν στο αρχείο που βρίσκεται στη σύνδεση «Αρχεία
δεδοµένων που χρησιµοποιούνται στις ασκήσεις/δραστηριότητες του βιβλίου
"Ποσοτική Ανάλυση για τη Λήψη ∆ιοικητικών Αποφάσεων"» και θα σας βοηθήσουν
σηµαντικά στην άσκηση αυτή.

1
ΣΟΛΩΜΟΥ 29 ΑΘΗΝΑ  210.38.22.157 – 495
www.arnos.gr – e-mail : info@arnos.gr
www.eap-learning.gr – www.oktonia.com
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
 Λυµένα Θέµατα και Ασκήσεις κ.λ.π

Υποδειγµατική Λύση

Ερώτηµα 1. Έστω οι µεταβλητές: x1: αριθµός α/φών DM4 που θα ενοικιαστούν

x2: αριθµός α/φών B77 που θα ενοικιαστούν

To µοντέλο γραµµικού προγραµµατισµού που υποδεικνύει το πλήθος των

αεροπλάνων που πρέπει να ενοικιαστούν ώστε να εξασφαλιστεί η µεγαλύτερη
δυνατόν συνολική χωρητικότητα επιβατών είναι το εξής:

maxz=max(25x1+70x2)
s.t.
x1+ x2≤11
x1+2x2≤15
x1+3x2≤21
x1,x2∈N*

Η αντικειµενική συνάρτηση δείχνει την χωρητικότητα των αεροσκαφών την οποία

θέλουµε να µεγιστοποιήσουµε. Οι 3 πρώτοι περιορισµοί δείχνουν ότι ο µέγιστος
διαθέσιµος αριθµός µηχανικών, πιλότων και αεροσυνοδών ηµερησίως είναι 11, 15
και 21 αντίστοιχα. Ο τελευταίος περιορισµός δείχνει ότι τα α/φη που θα ενοικιαστούν
είναι φυσικοί µη µηδενικοί αριθµοί.

Ερώτηµα 2.

ισοσταθµική

Θεωρώντας την ισοσταθµική 25x1+70x2=350, και µετακινώντας παράλληλα την

ευθεία της στο εφικτό χωρίο παρατηρούµε ότι η βέλτιστη λύση του προβλήµατος
βρίσκεται στην κορυφή Κ, στην οποία τέµνονται ο 2ος και ο 3ος περιορισµός. Άρα
έχουµε:
x1+2x2=15
x1+3x2=21

2
ΣΟΛΩΜΟΥ 29 ΑΘΗΝΑ  210.38.22.157 – 495
www.arnos.gr – e-mail : info@arnos.gr
www.eap-learning.gr – www.oktonia.com
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
 Λυµένα Θέµατα και Ασκήσεις κ.λ.π

Επιλύοντας το παραπάνω 2x2 σύστηµα βρίσκουµε ότι x1*=3 και x2*=6. Η µέγιστη
χωρητικότητα που προκύπτει από την ενοικίαση 3 α/φών DM4 και 6 αφών Β77 είναι
z*=25⋅3+70⋅6=495 επιβάτες.

Ερώτηµα 3:
WOLFE AIRLINES

DM4 B77
Ενοικίαση 3 6

ΣΥΝΟΛΟ
Επιβατική Ικανότητα 25 70 495
Μηχανικοί 1 1 9 <= 11
Πιλότοι 1 2 15 <= 15
Αεροσυνοδοί 1 3 21 <= 21

Ρυθµιζόµενα κελιά
Τελική Μειωµένο Αντικειµενικός Επιτρεπόµενη Επιτρεπόµενη
Κελί Όνοµα τιµή κόστος συντελεστής αύξηση µείωση
$C$4 Ενοικίαση DM4 3 0 25 10 1,666666667
$D$4 Ενοικίαση B77 6 0 70 5 20

Περιορισµοί
Τελική Σκιώδης Περιορισµός Επιτρεπόµενη Επιτρεπόµενη
Κελί Όνοµα τιµή τιµή R.H. Side αύξηση µείωση
$E$8 Μηχανικοί ΣΥΝΟΛΟ 9 0 11 1E+30 2
$E$9 Πιλότοι ΣΥΝΟΛΟ 15 5 15 1 1
Αεροσυνοδοί
$E$10 ΣΥΝΟΛΟ 21 20 21 1,5 2

Ερώτηµα 4: i) Από την ανάλυση ευαισθησίας βλέπουµε ότι επιτρέπεται να

αυξήσουµε κατά 1 τους πιλότους της εταιρείας. Το κέρδος που θα έχουµε σε επιβάτες
είναι 5 ετησίως (αυτή είναι η αντίστοιχη τιµή της δυϊκής µεταβλητής, shadow price).
Άρα θα έχουµε έσοδα 5x25000=125000€, ενώ το κόστος του πιλότου είναι 110000€.
Άρα θα έχουµε κέρδη 15000 ευρώ και εποµένως συµφέρει την εταιρεία η πρόσληψη
ενός ακόµα πιλότου.
ii) Από την ανάλυση ευαισθησίας για τον συντελεστή στην αντικειµενική συνάρτηση
που αφορά τα καθίσµατα των α/φων Β77, προκύπτει ότι η άριστη λύση που βρέθηκε
θα παραµείνει ίδια αν τα καθίσµατα είναι το πολύ 70+5=75.

ΑΣΚΗΣΗ ΑΠΟ ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ∆ΕΟ-13 –

Ποσοτικές Μέθοδοι
ΑΚΑ∆ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2004 – 2005

Επιµέλεια : ΚΑΥΚΟΥΤΣΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

3
ΣΟΛΩΜΟΥ 29 ΑΘΗΝΑ  210.38.22.157 – 495
www.arnos.gr – e-mail : info@arnos.gr
www.eap-learning.gr – www.oktonia.com
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ