Στη σιωπή

Ένα μονόπρακτο του Κένεθ Ρόμπινς

AT RISE:

Πέντε γυναίκες κάθονται, βρώμικες, ατημέλητες,

φοβισμένες, πεινασμένες, κρύες, χωρισμένες.

Η MICA κάθεται σε μια κουκέτα, κουνιέται και ψέλνει

ένα άηχο τραγούδι. Η ERICA περπατάει στο κελί

γύρω από τους τοίχους. Η RUTH κάθεται σε ένα κιβώτιο

μετρώντας τα τούβλα στο πάτωμα. JESSIE

ξαπλώνει σε μια κουκέτα, κοιτάζοντας με κενό βλέμμα το

το ταβάνι. Η SEENA κάθεται άπραγη σε ένα κιβώτιο,

σκαλίζοντας το ξύλο με τα νύχια της. Το

τραγούδι συνεχίζεται, το μόνο διάλειμμα στο

σιωπή.

RUTH

(στην ERICA)

Ψάχνεις κάτι;

ERICA

Ραγίσματα.

(Προσπαθεί να γελάσει. Σιωπή.)

Όχι, μετράω. Δεν μπορώ να το κάνω να βγει σωστά.

RUTH

Δεν είσαι ευθεία. Μέτρα τα βήματα σου με το μήκος του ποδιού σου.

ERICA

Δεν θα βγει σωστά. Είναι οι τοίχοι. Δεν είναι ίσοι.

 SEENA

Τι σημασία έχει; Κανείς μας δεν είναι αρχιτέκτονας.

ERICA

Για μένα έχει διαφορά. Δεν ανήκω εδώ. Αν καταφέρω

να το μετρήσω σωστά, ίσως μπορέσω να το αποδείξω.

Βηματίζει. Σιωπή.

RUTH

Μπορώ να βοηθήσω;

ERICA

Όχι.

RUTH

Υπάρχουν εξακόσια σαράντα δύο τούβλα στο πλακάκι στο

στο πάτωμα και εννιακόσια πενήντα επτά στο ταβάνι. Πως...

το εξηγείς αυτό; Τζέσι, πώς το εξηγείς αυτό;

JESSIE

Χρησιμοποίησαν μεγαλύτερα τούβλα για να βάλουν πλακάκια στο πάτωμα.

RUTH

Αυτό δεν θα έβγαζε κανένα νόημα. Εκτός αν... . . Εκτός αν τους τελείωσαν

από τούβλα ενδιάμεσα.

ERICA

(στην JESSIE)

Θα ζητούσες από τον φίλο σου να σταματήσει να τραγουδάει;

JESSIE

Δεν είναι φίλη μου.

 Σιωπή. Το τραγούδι συνεχίζεται.

RUTH

Νομίζω ότι αναγνωρίζω αυτά τα τούβλα. Πυροδοτήθηκαν στο Λούθεν.

Όχι πολύ μακριά από εδώ. Όχι μακριά από τα γερμανικά σύνορα. Το παλιό γερμανικό

σύνορα. Είναι όλα γερμανικά τώρα.

(Καμία απάντηση)

Ο πατέρας μου δούλευε εκεί όταν ήταν παιδί, πριν από πολύ καιρό. Έψηνε τούβλα

σαν αυτά σε τόνους. Σε τόνους. Δεν θα τελείωναν ποτέ.

Αξιοσημείωτο, δεν είναι; Είναι πολύ πιθανό ο πατέρας μου να βοήθησε

να κάψει αυτά τα τούβλα που περπατάμε. Ενδιαφέρον. Με πήρε

στο καμίνι μια μέρα. Μου έδειχνε πώς χάραζε τα κεραμίδια του...

τα αρχικά του στον μαλακό πηλό. Αλλά το ψήσιμο θα έπαιρνε το

τη χάραξη.

(παύση)

Χρειάζεσαι συμπιεστή για σωστή χάραξη, μου είπε. Ενσωμάτωσε το

τα αρχικά τόσο βαθιά στο κονίαμα που δεν μπορούν να λιώσουν. Μια φορά,

τα αρχικά έμειναν μέσα κατά τη διάρκεια του ψησίματος. Υπήρχαν τα δικά μου

τα αρχικά του πατέρα μου τόσο καθαρά όσο δεν γίνεται. Έχω... είχα αυτό το τούβλο

στο σπίτι.

SEENA

Θα μπορούσα να είχα φτιάξει την μπλούζα που φοράς. Μοιάζει με τη δική μου

δουλειά μου. Αλλά αυτό δεν θα έκανε την μπλούζα σου ενδιαφέρουσα. Μόνο

δουλειά.

ERICA
 Είσαι μοδίστρα;

SEENA

Ήμουν.

ERICA

Πού ήταν το μαγαζί σου;

SEENA

Γιατί ρωτάς; Δεν είναι πια εκεί. Δεν είμαι πια εκεί. Πού είναι το

μαγαζί ήταν κάποτε είναι τώρα ένας σωρός από μπάζα με μια δυσωδία χειρότερη από

από εδώ.

ERICA

Μπορεί να είχα αγοράσει κάτι από σένα.

SEENA

Ίσως. Ίσως όχι.

ERICA

Μου άρεσε να ψωνίζω από εκείνα τα μικρά μαγαζιά. Θα μπορούσα εύκολα να έχω

να αγοράσω κάτι από σένα. Πώς λεγόταν το μαγαζί σου;

SEENA

Δεν έχει σημασία.

ERICA

Πες μου.

(σιωπή)

Μπορεί να βοηθήσει να περάσει η ώρα.

SEENA

Δεν με ενδιαφέρει να περάσει η ώρα μου. Ο χρόνος μου... είναι το μόνο που μου έχει απομείνει.

ERICA
 Βούλωσέ το, για όνομα του Θεού.

Μεγάλη σιωπή.

RUTH

Πήγα στο μαγαζί της πολλές φορές. Ήταν τρία τετράγωνα από το πηγάδι,

πέντε τετράγωνα από το σπίτι μου. Το μαγαζί της ήταν καθαρό. Το κρατούσε η ίδια.

μητέρα της. Ruby's ήταν το όνομά του. Αυτή ήταν η μητέρα της, η Ρούμπι. Αυτήήταν μια όμορφη
γυναίκα, η Ρούμπι. Λευκά μαλλιά, ένα μικρό μαύρο μουστάκι

κάτω από...

SEENA

Σκάσε! Σκάσε. . . ...για χάρη του οίκτου. Κι εσύ! Τι έχεις...

να τραγουδήσεις; Δώσε μας λίγη ησυχία.

MICA

Θέλετε ησυχία - θα έχετε ησυχία - αρκετά σύντομα.

Επιστρέφει στην ψαλμωδία της.

JESSIE

Έρχονται.

Η ψαλμωδία σταματάει καθώς μπαίνει ένας ναζιστής ταγματάρχης...

ακολουθούμενος από έναν φρουρό.

ΝΑΖΙ ΜΑΓΙΟΣ

Petra Mica Simonsky.

(σιωπή)

Petra Mica Simonsky!

(Η MICA σηκώνεται)

Petra Mica Simonsksy;

(σιωπή)

Απαντήστε όταν σας απευθύνονται.

 MICA

Ναι.

NAZI MAJOR

Δικάστηκες και κρίθηκες ένοχος για προδοσία, ένα έγκλημα

που τιμωρείται με εκτέλεση. Έχεις κάτι να πεις;

MICA

Εγώ...

NAZI MAJOR

Έχεις κάτι να πεις!

MICA

Όχι, κύριε.

NAZI MAJOR

Πολύ καλά. Υπάρχει κανείς εδώ που να θέλει να μιλήσει υπέρ αυτού του...

γυναίκα;

(σιωπή)

Ελάτε μαζί μου.

Ο Φύλακας σπρώχνει τη MICA άγρια προς τα εκεί και...

μέσα από την πόρτα. Οι τρεις βγαίνουν.

SEENA

Έφυγαν;

JESSIE

Ναι.

ERICA

Γιατί δεν μίλησε κανείς εκ μέρους της;

 (σιωπή)

Γιατί δεν μίλησες εσύ γι' αυτήν;

JESSIE

Δεν την ήξερα.

RUTH

Εγώ την ήξερα. Όχι καλά, αλλά αρκετά καλά. Έμενε κοντά μου στο

στο γκέτο. Όλοι την ξέραμε. Είχε τρεις κόρες. A

σύζυγο που ήταν από τους πρώτους που έφυγαν. Έκλαιγε από καρδιάς

γι' αυτόν. Ήμουν μαζί της όταν μας συνέλαβαν. Πολεμήσαμε μαζί

δίπλα-δίπλα μέχρι να εξαντληθούν όλες οι πέτρες μας. Έκλαψε και για μένα.

Και μετά τραγούδησε. Χρειάζεται μια καλή γυναίκα για να τραγουδήσει όπως τραγούδησε εκείνη.

Έπρεπε να είχα μιλήσει γι' αυτήν. Μου έδωσαν την ευκαιρία.

JESSIE

Τότε θα έπαιρναν εσένα στη θέση της... ή το ίδιο καλά. Όχι, είσαι...

καλύτερα να σιωπήσεις.

ERICA

Μην το λες αυτό! Θα έπρεπε να είχε μιλήσει αν μπορούσε. Ίσως...

να είχε σώσει τη ζωή εκείνης της γυναίκας.

RUTH

Δεν την ήξερα τόσο καλά.

JESSIE

Ποιος είσαι εσύ που κρίνεις; Δεν σε άκουσα να λες τίποτα. Είχες

την ίδια ευκαιρία να μιλήσεις με εκείνη.

ERICA

Δεν μπορούσα... .
 JESSIE

Τυπική ηθικολόγος. Καταδικάζεις τους άλλους για ό,τι δεν είσαι πρόθυμος να κάνεις εσύ.

να κάνεις εσύ ο ίδιος.

ERICA

Δεν μπορούσα γιατί. . . Δεν είμαι Εβραία.

Σιωπή.

RUTH

Τότε, τι κάνεις εδώ;

ERICA

Προσπαθώ να πω σε όλους ότι δεν ανήκω εδώ. Αυτό το

ότι είναι κάποιο λάθος. Είμαι Δανέζα. Είμαι στη Βαρσοβία επειδή

του αρραβωνιαστικού μου. Δεν καταλαβαίνεις; Δεν θα έπρεπε να είμαι εδώ καθόλου.

SEENA

Δεν κάνουν λάθη. Κάνουν μόνο πυρομαχικά.

RUTH

Δεν φαίνεσαι Δανέζα.

ERICA

Ούτε εσύ φαίνεσαι Εβραία.

RUTH

Ποιος λέει ότι είμαι Εβραία;

ERICA

Πρέπει να είσαι. Αλλιώς...

RUTH

Αλλιώς; Έκαναν και δεύτερο λάθος; Χμμμ; Όχι, έχουν

έχουν τον Εβραίο τους σε μένα.

 ERICA

Είμαι από την Κοπεγχάγη. Είμαι στην Πολωνία μόνο τρεις μήνες.

Δεν έχω ζητήσει καν βίζα ακόμα. Θα ανακαλύψουν τους

λάθος τους. Μπορείς να καταλάβεις ότι είμαι Δανός, έτσι δεν είναι;

JESSIE

Όλοι μου φαίνεστε ίδιοι.

ERICA

Θα με αφήσουν να φύγω. Θα πρέπει να με αφήσουν. Δεν πυροβολούν γυναίκες,

όλοι το ξέρουν αυτό. Και μόλις ανακαλύψουν το λάθος τους...

SEENA

Αν.

RUTH

Γιατί ήσουν στο γκέτο;

ERICA

Δεν ήμουν σε αυτό. . Λοιπόν, ήμουν, ναι, κατά κάποιο τρόπο. Είχα ακούσει το

πυροβολισμούς και όταν σταμάτησαν, κατέβηκα από περιέργεια, και

...

JESSIE

Βρίσκει εμάς και τους αγαπημένους μας και τα σπίτια μας και τις απώλειές μας...

αντικείμενα περιέργειας. Όλοι μας οι νεκροί και οι ετοιμοθάνατοι ήταν απλά...

τουριστική ατραξιόν γι' αυτήν. Της αξίζει αυτό που παίρνει.

ERICA

Όχι. Όχι, δεν είναι καθόλου έτσι. Βλέπεις, σκέφτηκα ότι θα μπορούσα να βοηθήσω.

Ξέρω λίγα φάρμακα. Ήμουν νοσοκόμα. Και μετά, τα SS

 ήρθαν παντού και μας πήραν όλους. Ακόμα κι εμένα.

SEENA

Τι κρίμα. Γιατί δεν τους εξήγησες για τη Δανέζικη γλώσσα σου...

ψωμάκια;

JESSIE

Προφανώς, δεν μπορούσε. Όποιος ενδιαφέρεται να βοηθήσει τους Εβραίους

δεν μπορεί να έχει αξία για το Τρίτο Ράιχ. Ή είχες πραγματικά την πρόθεση...

να λεηλατήσετε;

ERICA

Όχι. Δεν είναι αυτό. . . Δεν είναι αυτό. . .

JESSIE

Με αηδιάζεις.

SEENA

Γιατί δεν την αφήνεις ήσυχη; Αφήστε μας όλους ήσυχους.

JESSIE

(κατευθείαν στην ERICA)

Ο σύζυγός μου, ο τετράχρονος γιος μου - τους είδα και τους δύο - με την

με τα ίδια μου τα μάτια. Κοίταξα μέσα στο καταφύγιο όπου τους είχα πει να περιμένουν

και... . . Τα SS είχαν περάσει μετά τους πυροβολισμούς, είχαν σταματήσει

και έριξαν αέρια σε όλα τα καταφύγια, υπόγεια, σοφίτες, κελάρια,

...τα υπόγεια, τα κελάρια, τα χαντάκια... . . Οτιδήποτε είχε μείνει ζωντανό σύντομα. . . Και τους είδα.

Τα πρόσωπά τους, μοβ, φανταστικά. . . Ο πατέρας μου, ο Τόμας, δεν ήταν...

...δεν ήταν εκεί. Δεν ξέρω πού ήταν. Είναι... Είναι ογδόντα ενός ετών. Και

βρίσκεις τέτοια πράγματα αντικείμενα περιέργειας; Του οίκτου; Κάτι

για να γράψεις στο σπίτι σου και να κουνήσεις το μεταξένιο κεφαλάκι σου; Εσύ
αξίζεις αυτό που παίρνεις! Και ελπίζω να... Όχι, προσεύχομαι στον Θεό να...

να σκοτώσει εσένα και όλους αυτούς που σου μοιάζουν.

ERICA

Δεν είδα την οικογένειά σου. . . Δεν είδα την οικογένειά της. Τι είναι...

είναι...

RUTH

Δεν εννοεί αυτά που λέει.

JESSIE

Μη με ερμηνεύεις! Μη με διορθώνεις! Αφήστε με ήσυχη και θα

να είμαι ικανοποιημένος. Αφήστε με ήσυχο.

Σιωπή. Ο ήχος ενός εκτελεστικού αποσπάσματος

κάπου στο βάθος.

ERICA

Ω, Θεέ μου.

RUTH

Είθε ο Θεός να λυπηθεί την ψυχή της.

ERICA

Είναι καλοί Γερμανοί. Δεν πυροβολούν γυναίκες!

SEENA

Γιατί δεν μας πυροβολούν όλους μαζί για να τελειώνουμε; Έχοντας

να περιμένουμε εδώ είναι βασανιστήριο. . . Χειρότερα βασανιστήρια.

JESSIE

Υποτίθεται ότι είναι.

ERICA
 Πρέπει να φύγω από εδώ!

JESSIE

Να ουρλιάξω; Φυσικά, ούρλιαξε. Αυτό βοηθάει. Εμπρός, φώναξε στους τοίχους

κάτω. Γίνε ένας Τζόσουα.

RUTH

Μην την ενοχλείς. Φοβάται, αυτό είναι όλο.

SEENA

Αν δεν είσαι Εβραία, τουλάχιστον μαθαίνεις πώς να φοβάσαι σαν

σαν Εβραίος.

ERICA

Δεν υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε;

RUTH

Από την αρχή του χρόνου, ο Θεός δοκιμάζει τον λαό Του, δίνοντάς μας

κάθε ευκαιρία να Τον αρνηθούμε, να απαρνηθούμε Αυτόν και τους τρόπους Του.

Αυτό είναι μόνο ένα μέρος της μεγάλης συνέχειας. Αυτό θα περάσει.

Ίσως χωρίς να το συνειδητοποιήσουμε, αλλά και αυτό θα περάσει.

Ο Θεός είπε: "Κοίταξε τον λαό μου και δες πώς κλαίει".

SEENA

Πότε το είπε αυτό;

JESSIE

Πότε έγινες ραβίνος;

RUTH

Σπούδασα. Καταλαβαίνω τους τρόπους του Θεού.

SEENA

Αν ο Θεός κάνει ό,τι θέλει, δεν θα μείνει κανένας Εβραίος στο πρόσωπο
 της γης.

RUTH

Μπερδεύεις τον Χίτλερ και τους τρόπους του με αυτούς του Θεού. Είναι

δεν είναι το ίδιο.

ERICA

Μα εδώ είναι Πολωνία. . . Όχι Γερμανία.

JESSIE

Σύντομα, όλος ο κόσμος θα γίνει Γερμανία. Δεν καταλαβαίνεις

τι συμβαίνει; Πώς μπορείς να είσαι τρελός και τυφλός για τους Γερμανούς...

που κάνουν το γύρο του κόσμου; Πολωνία. Δεν υπάρχει Πολωνία.

Μόνο Γερμανοί και αυτοί που μισούν τους Γερμανούς.

SEENA

Ποιος ξέρει; Αφού φύγουν οι Εβραίοι, οι Δανοί μπορεί να είναι οι επόμενοι. Το σας

η χώρα σας είναι υπό κατοχή, έτσι δεν είναι; Αυτό σας κάνει Γερμανούς, έτσι δεν είναι;

...αυτό σε κάνει Γερμανό;

ERICA

Γιατί δεν αντεπιτίθεσαι;

SEENA

Με τι; Σε ποιον;

ERICA

Σε αυτόν τον αξιωματικό.

(παύση)

10

Το ξέρω. Θα σταθώ πίσω από την πόρτα όταν επιστρέψουν και εσύ

-- ...αρπάζεις τον Γερμανό και τον τραβάς μέσα. Μετά, θα κλείσω την πόρτα
στο πρόσωπο του φρουρού. Κρατάμε τον Γερμανό όμηρο μέχρι να τον αφήσουν να φύγει.

μας ελευθερώσουν. Τι λες;

(σιωπή)

Είμαστε δυνατές γυναίκες! Δεν μπορούμε να πάμε σαν αρνιά στη σφαγή.

Μην στέκεσαι εκεί... μίλα μου.

SEENA

Αναρωτιέμαι αν είναι φως της ημέρας έξω. Φαίνεται τόσο πολύς καιρός από τότε που έχω

να δω τον ήλιο.

RUTH

Ο ήλιος λάμπει ακόμα; Υπάρχουν ακόμα λουλούδια και δέντρα;

SEENA

Και πουλιά. . Και τραγούδια. Παιδιά που γελούν. Φαίνεται τόσο μακρύ.

RUTH

Τόσο πολύ.

ERICA

Τι τρέχει με εσάς; Δεν μπορείτε να πάρετε θέση και να πολεμήσετε;

JESSIE

Τι εννοείς... εσείς οι άνθρωποι.

ERICA

Τίποτα. Δεν εννοούσα τίποτα. Εγώ δεν... .

JESSIE

Πάρε θέση. Φυσικά και μπορούμε να σταθούμε. Γιατί νομίζεις ότι είμαστε

εδώ, περιμένοντας να πεθάνουμε; Η επιλογή μας; Πολεμήσαμε. Χάσαμε.

Στο πλευρό των ανδρών μας. Ο καθένας από εμάς εδώ έδωσε τη μάχη και...

χάσαμε.
 ERICA

Αλλά...

JESSIE

Θα σας πω τι πραγματικά συνέβη. Κατά τη διάρκεια της εξέγερσης, ο

ο σύζυγός μου, εγώ και μια χούφτα άλλοι Εβραίοι, στήσαμε ενέδρα σε ένα γερμανικό

...μια γερμανική εταιρεία. Τους επιτεθήκαμε από τα υπόγεια και τους ξεπεράσαμε.

Αιχμαλωτίσαμε τον υπολοχαγό τους και άλλους δύο αξιωματικούς. Όταν ο

τα τανκς πέρασαν, δέσαμε τους Γερμανούς έξω από το καταφύγιό μας. Αυτό το

δεν σταμάτησε τα τανκς. Ανατίναξαν τα καταφύγια. Το πρώτο

που πέθαναν ήταν οι δικοί τους άνδρες. Πάρε τον Γερμανό όμηρο, έτσι λες.

Όλοι οι Γερμανοί θα προτιμούσαν να πεθάνουν παρά να αφήσουν έναν Εβραίο ελεύθερο σε

στους δρόμους.

(παύση)

Να είστε σιωπηλοί. Με αηδιάζεις.

ERICA

Μα, πρέπει να κάνουμε κάτι!

SEENA

Όλα της τα κάτι. Να κάτι που μπορείς να κάνεις. Κάνε ησυχία.

ERICA

Όλοι σας πολεμήσατε πριν. Γιατί όχι πάλι;

JESSIE

Τέτοιος Μωυσής. Πού ήσουν όταν σε χρειαζόμασταν; Στην ησυχία σου

μικρό σπιτάκι κάπου μακριά από το γκέτο, σωστά; Τώρα θέλεις

να πολεμήσεις, όχι ότι είσαι πιο πρόθυμος να πολεμήσεις, αλλά επειδή

είναι ο δικός σου λαιμός που γλιστράει στη θηλιά. Όταν...

 είχατε μια επιλογή, επιλέξατε να είστε σιωπηλοί. Τώρα που οι επιλογές σας

γλιστράνε μακριά, επιθυμείτε να ενωθείτε μαζί μας ως σύντροφοι και να πολεμήσετε

για τη ζωή σας.

Φτύνει.

RUTH

Είσαι απλά φοβισμένη. Θα το ξεπεράσεις.

Από το διάδρομο ακούγονται θόρυβοι.

JESSIE

Επέστρεψαν.

SEENA

Αυτό ήταν γρήγορο.

JESSIE

Θέλουν να μας τελειώσουν γρήγορα. Προχωρήστε στους άλλους, στους άντρες.

Δόξα τω Θεώ, το εκτελεστικό απόσπασμα είναι φιλεύσπλαχνο.

SEENA

Ελεήμων. Απλά προσευχήσου να σε καθαρίσουν. Προσευχήσου να

να μη σε κατακρεουργήσουν και σε αφήσουν στο πιστόλι του προϊσταμένου.

RUTH

Shhhh.

ERICA

Για ποιον έρχονται;

12

JESSIE

Έχεις μία στις τέσσερις πιθανότητες. Το ίδιο με τους υπόλοιπους από εμάς. Αν

όχι αυτή τη φορά, τότε ίσως την επόμενη.

 Η πόρτα ανοίγει. Μπαίνει ο ΝΑΖΙ MAJOR

ακολουθούμενος από τον φρουρό. Η ERICA κρύβεται

πίσω από την πόρτα.

ΝΑΖΙ MAJOR

Πού είναι ο τέταρτος;

JESSIE

Πίσω από την πόρτα. Περιμένει να σου ορμήσει, αλλά έχει χάσει το μυαλό της.

το θάρρος της.

NAZI MAJOR

Έλα έξω από εκεί.

(Η ERICA γλιστράει μέσα στο ναζιστικό

Ταγματάρχη)

Jessie Thillman.

JESSIE

Λοιπόν, ήρθε η ώρα μου. Ανακουφίστηκα.

NAZI MAJOR

Jessie Thillman, δικάστηκες και κρίθηκες ένοχη για προδοσία...

εναντίον του Τρίτου Ράιχ. Καταδικάστηκες σε θάνατο από

εκτελεστικό απόσπασμα. Έχεις κάτι που θέλεις να πεις;

JESSIE

Ναι. Βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιείτε ειδικούς σκοπευτές. Δεν θέλω η αγαπημένη μου

το υπέροχο σώμα μου κατακρεουργημένο και να μείνει ζωντανό για να το μάθει.

NAZI MAJOR

Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε. Υπάρχει κάποιος εδώ που θα μιλήσει υπέρ

της Jessie Thillman;

 (σιωπή)

Πολύ καλά, ελάτε μαζί μου.

RUTH

Θα μιλήσω εγώ γι' αυτήν.

JESSIE

Να είσαι ήσυχη.

RUTH

Μα, πρέπει.

13

JESSIE

Δεν θέλω να το κάνεις. 'φησέ το...

NAZI MAJOR

Τι έχεις να πεις;

RUTH

Ζούσα στην οδό Χάνα. Η Τζέσι στο Όρος Σινά...

JESSIE

Ruth... μην τους δώσεις την ευχαρίστηση...

NAZI MAJOR

Αφήστε την να μιλήσει.

RUTH

Δεν ήμασταν αυτό που θα λέγατε στενοί φίλοι, αλλά την ήξερα και μου άρεσε...

την συμπαθούσα. Πολέμησα εναντίον των Γερμανών δίπλα της.

ΝΑΖΙ ΤΑΞΑΣ

Μην σπαταλάς τον χρόνο μου. Τι μπορείς να πεις για την Jessie Thillman που

θα ήταν υπέρ της;

 RUTH

Ήταν... είναι... καλή μητέρα.

NAZI MAJOR

Πώς το ξέρεις αυτό;

RUTH

Προσπάθησε να προστατεύσει το γιο της με την ίδια της τη ζωή. Μεγαλύτερη αγάπη

δεν έχει...

NAZI MAJOR

Καταλαβαίνω. Μια καλή μητέρα. Πολύ καλά. Αν μπορούσατε, θα παίρνατε

τη θέση της Jessie Thillman στο εκτελεστικό απόσπασμα;

JESSIE

Μην απαντάς σ' αυτό.

RUTH

Εννοείς...

NAZI MAJOR

Θα πάρεις τη θέση της; Τώρα... Αυτή τη στιγμή.

JESSIE

Μην τον αφήσεις να το κάνει αυτό...

NAZI MAJOR

Βούλωσε το στόμα της.

(ο φρουρός συγκρατεί τη JESSIE)

Λοιπόν;

RUTH

Ναι, θα το έκανα.

JESSIE
 Όχι!

NAZI MAJOR

Ελάτε μαζί μου και οι δύο.

Οι δύο οδηγούνται μακριά. Η πόρτα είναι κλειδωμένη.

Σιωπή. Περνάει αρκετή ώρα μέχρι να γίνει οτιδήποτε...

να ειπωθεί κάτι.

ERICA

Γιατί δεν είπες τίποτα;

SEENA

Γιατί δεν το έκανες εσύ;

ERICA

Επειδή το έκανε εκείνη η γυναίκα. . .

SEENA

Και δεν είσαι Εβραίος, θυμήσου.

ERICA

Αλλά εσύ είσαι. Γιατί δεν μίλησες;

SEENA

Γιατί να το κάνω; Θα τους σκοτώσουν και τους δύο ούτως ή άλλως. Γιατί να προσθέσουν

το όνομά μου στη λίστα τους πριν να χρειαστεί; Να ξέρεις τη θέση σου, να κρατάς

σε αυτό, μην κάνεις κύματα. Αυτό είναι το πιστεύω μου.

ERICA

Το πιστεύω σου. Ήταν οι αδελφές σου.

SEENA

Ποτέ δεν είχα αδελφή. Ήσουν εδώ... δεν μίλησες. Ήσουν

ήταν και αυτές αδελφές σου; Αφήστε με ήσυχη.

 ERICA

Αυτή είναι η απάντησή σου για τα πάντα, έτσι δεν είναι; "Αφήστε με ήσυχη."

Αυτό είναι το μόνο που σε νοιάζει... να σε αφήσουν ήσυχο. Μπορώ να σε δω

-- ...στριμωγμένη κάτω από τα σκεπάσματα του κρεβατιού σου, ενώ ο σύζυγός σου...

15

και η μητέρα σου πολεμούν τους Ναζί. Απλά αφήστε σε ήσυχη και όλα...

όλα θα είναι καλά. Αυτό είναι ένα δόγμα που αξίζει να ακολουθήσεις.

SEENA

Αφήστε με ήσυχη!

ERICA

Μακάρι να μπορούσα. Αλλά, είμαστε οι μόνοι που έχουν απομείνει. Αν δεν μιλήσουμε

-- αν δεν μάθουμε ό,τι μπορούμε ο ένας για τον άλλον, μπορεί να είμαστε...

να είμαστε και νεκροί.

Ο ήχος του εκτελεστικού αποσπάσματος στο βάθος.

Σιωπή.

SEENA

Είμαστε ήδη νεκροί.

Παύση

ERICA

Έδωσε μαρτυρία για τη μητρότητα. Είσαι μητέρα;

SEENA

Χα.

ERICA

Ας δοκιμάσουμε ένα άλλο χαρακτηριστικό. Είσαι ειλικρινής;

ERICA
 Πού να ξέρω;

ERICA

Αν γλιστρούσα στη λάσπη και έπεφτα, θα με βοηθούσες να σηκωθώ;

SEENA

Δεν υπάρχει λάσπη εδώ.

ERICA

Αν ήθελα να αυτοκτονήσω, θα με βοηθούσες να μπω στη θηλιά;

SEENA

Δεν έχω σχοινί. Ποιο είναι το νόημα όλων αυτών;

ERICA

Δεν θα σε βοηθούσα με τη θηλιά σου.

SEENA

Δεν θα ζητούσα τη βοήθειά σου! Απλά...

16

ERICA

Το ξέρω. Αφήστε τον ήσυχο.

(παύση)

Είσαι παντρεμένος;

SEENA

Ναι.

ERICA

Εξαιρετικά. Αυτό είναι υπέροχο. Ήμουν αρραβωνιασμένη. Αν αυτό κρατήσει

θα γίνουμε παλιοί φίλοι σε λίγο καιρό.

(παύση)

Είναι μια περίεργη δυσχερής θέση, έτσι δεν είναι; Εδώ είμαστε, ζωντανοί,
 αναπνέουμε - αυτή τη στιγμή, τουλάχιστον. Και επιμένουμε να αναφερόμαστε

στους εαυτούς μας σε παρελθοντικό χρόνο. Εσύ ήσουν παντρεμένος, εγώ ήμουν αρραβωνιασμένος

. . . Δεν βγάζει νόημα.

SEENA

Χρειάζεσαι ξεκούραση.

ERICA

'σε με ήσυχη.

Η ΣΙΝΑ χαμογελάει.

SEENA

Είσαι χριστιανή; Προτεστάντισσα;

ERICA

Τι εννοείτε;

SEENA

Καθολική;

ERICA

Δεν καταλαβαίνω.

SEENA

Ισχυρίζεσαι ότι δεν είσαι Εβραία. Νόμιζα ότι μπορεί να είσαι χριστιανή.

ERICA

Δεν καταλαβαίνω τι σχέση έχει αυτό...

SEENA

Προφανώς τίποτα.

ERICA

Αν είναι να μιλήσω για σένα, τι θα πω; Δεν ξέρω...

Δεν σε ξέρω.
 SEENA

Πες ότι είμαι μια ηλίθια γυναίκα.

ERICA

Δεν το εννοούσα αυτό.

SEENA

Έχεις δίκιο. Διαφορετικά, γιατί είμαι εδώ;

ERICA

Ήσουν καλή μητέρα;

SEENA

Όλες μας ήμασταν καλές μητέρες. Ακόμα και οι μητέρες των Ναζί ήταν καλές.

μητέρες. Είναι ένα αναμενόμενο χαρακτηριστικό.

ERICA

Εκτός αν είσαι ανύπαντρη... . Όπως εγώ.

SEENA

Σκάσε. Θέλω να κοιμηθώ.

ERICA

Θα σου φυτέψουν είκοσι σφαίρες στην καρδιά. Θα

θα κοιμηθείς πολύ βαθιά σύντομα. Πες μου για τον εαυτό σου. Θέλω...

να μιλήσω για σένα. Υπέρ σου. Χρειάζομαι κάτι να πω.

SEENA

Γιατί; Γιατί;

ERICA

Επειδή... . . Επειδή πρέπει να το κάνω. Δεν ξέρω γιατί. Δεν ξέρω καν...

σε συμπαθώ.

SEENA
 Ένας λόγος παραπάνω για να με αφήσεις ήσυχη.

ERICA

Τότε να σε πάρει ο διάολος. Γαμώτο.

Σιωπή. Σκαρφαλώνει στο τραπέζι και

προσπαθεί να σβήσει το φως.

SEENA

Τι κάνεις;

ERICA

Θέλω να σβήσω το φως.

18

SEENA

Δεν σβήνει.

ERICA

Πώς το ξέρεις;

SEENA

Προσπάθησα.

ERICA

Θα μπορούσα να σπάσω τη λάμπα.

SEENA

Αν το κάνεις, θα σε βάλουν να φας τα κομμάτια.

ERICA

Αν είναι σκοτάδι όταν επιστρέψουν, μπορούμε να τους αιφνιδιάσουμε.

Δεν θα μας δουν.

SEENA

Θα τους πω πού είσαι. Πώς σε λένε;

 ERICA

Erica -- Erica von Kliest. Ερρίκα Κλάιστ... Ερρίκα Κλάιστ.

SEENA

Πιστεύεις στον Παράδεισο, Erica von Kliest;

ERICA

Δεν ξέρω. Το ότι πιστεύω σ' αυτόν δεν τον κάνει έτσι. Αν είναι

υπάρχει, είναι εκεί, είτε το πιστεύω είτε όχι. Εσύ το πιστεύεις;

SEENA

Μια φορά κι έναν καιρό, ναι. Αλλά τώρα; Όχι, δεν υπάρχει παράδεισος. Μόνο

σιωπή. Πολλή και πολλή σιωπή. Αν είναι έτσι, λαχταρώ

για αυτό.

ERICA

Αν έρθουν για μένα μετά, θα μιλήσεις για μένα;

SEENA

Πώς μπορώ; Μόλις έμαθα το όνομά σου. Δεν σε ξέρω.

ERICA

Θα σου πω ό,τι θέλεις να μάθεις. Ρώτα με κάτι.

Οτιδήποτε.

SEENA

Προσεύχεσαι;

19

ERICA

Τι σχέση έχει αυτό με οτιδήποτε;

SEENA

Τίποτα. Εσύ έχεις;

 ERICA

Μερικές φορές. Ναι, υποθέτω ότι μπορείς να αποκαλέσεις τη σκέψη ένα είδος προσευχής.

Σκέφτομαι πολύ. . . Ειδικά τη νύχτα, αφού όλοι έχουν φύγει...

κοιμηθούν όλοι.

SEENA

Όχι, δεν είναι το ίδιο. Η προσευχή είναι να αναζητάς κάτι, να ζητάς

κάτι από ένα ον μεγαλύτερο από σένα. Η προσευχή είναι

κάτι... πολύ ιδιαίτερο. Δεν έχει καμία σχέση με τον έλεγχο

σκέψη. Όταν με πάρουν, θα προσευχηθείς για μένα;

ERICA

Εγώ... εγώ... σίγουρα. Ευχαρίστως.

SEENA

Πες την αλήθεια. Θα το κάνεις;

ERICA

Γιατί όχι; Εννοώ... . .

(παύση)

Δεν μπορώ. Δεν ξέρω πώς.

SEENA

Ευχαριστώ, πάντως.

ERICA

Λυπάμαι... Απλά δεν μπορούσα... . Θέλω να πω, ποτέ δεν το έκανα. . . Δεν...

πως θα μπορούσα να ξεκινήσω τώρα. Ίσως αν με μάθαινες, αν μου έλεγες τι

να κάνω, τι να πω. . .

SEENA

Ξέχνα το.
 ERICA

Σε παρακαλώ. Μάθε με.

SEENA

Αφήστε με ήσυχη.

ERICA

Θέλω να προσευχηθώ για τον εαυτό μου. Σε παρακαλώ;

(παύση)

Είσαι απόβρασμα. Ελπίζω να έρθουν για σένα μετά. Είσαι απόβρασμα!

SEENA

Αν ήξερα να προσεύχομαι, θα σε μάθαινα. Αυτή είναι η αλήθεια του Θεού.

Εγώ δεν ξέρω πώς.

ERICA

Νόμιζα ότι ήσουν Εβραίος.

SEENA

Εκ γενετής, ναι. Ο Ιουδαϊσμός είναι ένας αντρικός κόσμος. Ω, το πιστεύω, αλλά

τα άφησα όλα στον άντρα μου και στον πατέρα μου. . . Ποτέ δεν ενδιαφέρθηκα

για τίποτα από αυτά.

(Η ERICA γελάει)

Τι είναι τόσο αστείο;

ERICA

Τώρα ξέρω τι μπορώ να πω υπέρ σου.

SEENA

Δεν θέλω να πεις τίποτα.

ERICA

Αλλά πρέπει, δεν καταλαβαίνεις; Πρέπει να το κάνω.

 SEENA

Καταλαβαίνω.

ERICA

Αν έρθουν για μένα την επόμενη φορά, πες τους ότι είμαι η μόνη που συντηρεί την οικογένειά μου.

της μητέρας μου. Είναι άρρωστη και χήρα. Ότι ο πατέρας μου σκοτώθηκε στο

Βερντέν οδηγώντας μια γερμανική επίθεση εναντίον των γαλλικών οχυρώσεων.

Πες τους το, εντάξει; Δεν είναι πολλά. Πες τους ότι είμαι αρραβωνιασμένος με

έναν φοιτητή χημείας, εντάξει; Επειδή είμαι. . Ήμουν... .

Είμαι εδώ όσο αυτός σπουδάζει στο πανεπιστήμιο. Αλλά πρέπει να πάω...

πίσω στο σπίτι στη μητέρα μου, καημενούλα. Της λείπω. Δεν είμαι

κακός τύπος, όχι πραγματικά. Δεν τα πηγαίναμε και τόσο καλά, αλλά καταλαβαίνω...

νευρική. Αλλά δεν το κάνουμε όλοι; Φρόντιζα πολύ καλά τη μητέρα μου.

. . Δεν ξέρω πώς θα τα κατάφερνε χωρίς εμένα. Δεν έχω δει

έξι μήνες και με χρειάζεται. . Αυτό δεν είναι ψέμα. Αυτή

με χρειάζεται! Θα τους το πεις;

SEENA

Θα τους το πω.

ERICA

Ειλικρινά, θα το κάνεις;

SEENA

Θα τους το πω.

21

ERICA

Πώς μπορώ να σας ευχαριστήσω; Θα μιλήσεις πραγματικά υπέρ μου;

SEENA
 Ναι.

ERICA

Σας ευχαριστώ, σας ευχαριστώ. . . Τι μπορώ να κάνω για σας;

SEENA

Αφήστε με ήσυχη.

Μεγάλη παύση.

ERICA

Θα ήθελες να εξασκηθείς;

SEENA

Να εξασκηθώ σε τι;

ERICA

Αυτό που πρόκειται να πεις. Θα μπορούσες να μου πεις τι θα κάνεις

να πεις, σαν να είμαι εγώ ο Γερμανός. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να δούμε αν έχεις...

το έχεις καταλάβει σωστά. Μπορείς να με λες Ρίκα, αν θέλεις. Όλοι οι φίλοι μου

με φωνάζουν Ρίκα.

(ήχος του κλειδιού στην κλειδαριά)

Ω, Θεέ μου. . . Ω, Θεέ μου. Ω, Θεέ μου. . . Ω, Θεέ μου. . .

Μπαίνει ο Ναζί Ταγματάρχης, ακολουθούμενος από τον Φρουρό.

NAZI MAJOR

Erica von Kliest;

(σιωπή)

Erica von...

ERICA

Ναι.

NAZI MAJOR
 Δικάστηκες και κρίθηκες ένοχη για το έγκλημα της προδοσίας

κατά του Τρίτου Ράιχ. Καταδικαστήκατε σε εκτέλεση

με εκτελεστικό απόσπασμα. Έχεις να πεις κάτι;

ERICA

Ναι, έχω. Δεν ξέρω τι συμβαίνει. Δεν ξέρω καν τι

το Τρίτο Ράιχ, για όνομα του Θεού. Δεν είμαι πολιτικός. Είμαι...

α-πολιτικός. Πώς μπορώ να έχω κάνει κάτι εναντίον...

22

NAZI MAJOR

Αυτό είναι όλο;

(στη SEENA)

Υπάρχει κάτι που θέλετε να πείτε υπέρ της Erica von Kliest;

Η SEENA απομακρύνεται. Σιωπή.

ERICA

Το υποσχέθηκες.

(σιωπή)

Υποσχέθηκες! Είπες ότι θα τους το έλεγες. Πες τους ότι δεν είμαι

από εσάς! Πες τους... πες τους!

Σιωπή.

NAZI MAJOR

Πάρτε την μακριά.

Η Έρικα βγαίνει έξω από τη φρουρά και ακολουθείται από τους φρουρούς.

από τον Ναζί Ταγματάρχη. Η πόρτα είναι κλειδωμένη.

Ακούγεται η φωνή της ERICA καθώς την σέρνουν

μακριά, ουρλιάζοντας. Αρχίζει μια βαθιά σιωπή.

 Η SEENA κάθεται στην κουκέτα και κλείνει τα μάτια της.

Από μακριά ακούγεται ο ήχος ενός πυροβολισμού...

αποσπάσματος. Απόλυτη σιωπή. Μετά από λίγο,

η SEENA σηκώνεται, περπατάει στο δωμάτιο. Σταματάει στο

στο τραπέζι και αρχίζει να το χτυπάει με το

ανοιχτές παλάμες, αναπτύσσοντας ένα ρυθμό, γεμίζοντας

την ησυχία με τον ήχο της. Σταματάει και

ακούει την ησυχία. Κάθεται, βάζει το

το κεφάλι της στα χέρια της. Σε λίγο, σηκώνεται,

και απευθύνεται στη σιωπή.

SEENA

Το όνομά μου είναι Catherina Meyerson Palkovic. Είμαι τριάντα ενός ετών.

και έχω ζήσει τη ζωή μου χωρίς να φύγω ούτε μια φορά από την πλευρά

των αγαπημένων μου προσώπων - του πατέρα μου, της μητέρας μου, του συζύγου μου, του παιδιού
μου.

. . Τώρα είμαι εδώ. Είμαι εδώ επειδή γεννήθηκα Εβραίος. Και εγώ...

δεν έζησα ποτέ τη ζωή που πρέπει να ζήσει ένας Εβραίος. Έχω παραμείνει στο

στο ουδέτερο έδαφος. Ήμουν περιφερειακός. Ήθελα να μην

να με δεις ή να με ακούσεις. Και τώρα είμαι εδώ. Εδώ είναι το σημείο όπου ο

η έλλειψη πίστης με οδήγησε. Υπάρχεις μόνο εσύ και εγώ τώρα, και

Δεν ξέρω καν ποιος είσαι. Ποτέ πριν δεν σε είχα ανάγκη.

Και τώρα είσαι το μόνο που έχω. Αυτή είναι η ειρωνεία του πράγματος. Είναι σχεδόν

αστείο, αλλά είμαι πολύ φοβισμένος για να γελάσω. Είναι αμαρτία να είσαι...

Εβραίος; Είναι τόσο ασυγχώρητο ώστε να καταδέχεστε να τιμωρήσετε...

να μας τιμωρήσετε με αυτόν τον τρόπο; Εγώ είμαι Εγώ... . Είμαι μια Γυναίκα με δέρμα και μαλλιά
και συναισθήματα... και παιδιά με πολλά ακόμα πιθανά παιδιάμέσα μου! Και δεν καταλαβαίνω το
έγκλημά μου. Είναι απλά ότι είμαι

είναι το έγκλημα; Αν πρόκειται να πεθάνω, θα ήθελα πραγματικά...

να καταλάβω. . . Διαφώτισέ με. Βοήθησέ με. ...να... .

Η πόρτα ανοίγει και μπαίνει ο ΝΑΖΙ ΤΑΓΙΑΣ

ακολουθούμενος από τον Φρουρό.

ΝΑΖΙ ΜΑΤΖΟΥΡΑΣ

Seena Perselleski.

SEENA

Τί;

NAZI MAJOR

Seena Perselleski.

SEENA

Δεν υπάρχει κανείς εδώ από... Είμαι η Κατερίνα Μέγιερσον Πάλκοβιτς.

NAZI MAJOR

Seena Perselleski!

SEENA

Πρέπει να έχει γίνει κάποιο λάθος.

NAZI MAJOR

Απαντήστε όταν σας καλέσουν.

SEENA

Μα είμαι η Κατερίνα...

NAZI MAJOR

Seena Perselleski!

SEENA

Ναι.
 NAZI MAJOR

Δικάστηκες και κρίθηκες ένοχη για προδοσία κατά του Τρίτου

Ράιχ. Καταδικαστήκατε σε εκτέλεση με εκτελεστικό απόσπασμα.

Έχεις κάτι να πεις;

SEENA

Το όνομά μου είναι Catherina -

ΝΑΖΙ ΤΑΞΑΣ

Έχεις κάτι να πεις!

SEENA

Όχι.

24

NAZI MAJOR

Πάρτε την μακριά.

SEENA

Περίμενε. Δεν ρώτησες αν υπάρχει κάποιος που θα μπορούσε να μιλήσει στο

υπέρ μου.

NAZI MAJOR

Είχες την ευκαιρία σου.

SEENA

Αλλά δεν ρώτησες...

NAZI MAJOR

Είχες την ευκαιρία σου και την άφησες να σου ξεφύγει. Πάρτε την έξω.

SEENA

(προς τον φρουρό)

Θα μιλήσεις εκ μέρους μου;

 ΦΥΛΑΚΑΣ

Αυτές οι βρωμερές γυναίκες... .

ΝΑΖΙ ΜΑΤΖΟΥΡΑΣ

Πάρτε την έξω.

(Ο φρουρός απομακρύνει τη SEENA.)

Εσύ, έλα εδώ.

(Μπαίνει η RUTH, με κουβά και κουρέλια μέσα...

στο χέρι)

Θέλω αυτό το κελί να καθαριστεί μέχρι να λάμψει και να μπορώ να χτενίσω τα μαλλιά μου...

στην αντανάκλασή μου. Όταν τελειώσεις, ξεκίνα από τον διάδρομο. Εγώ θα...

στείλω κάποιον για σένα αργότερα.

RUTH

Μάλιστα, κύριε.

NAZI MAJOR

Παρεμπιπτόντως. . .

RUTH

Κύριε;

NAZI MAJOR

Έχω καλά νέα για σας. Μείωσα την ποινή σου σε δέκα

χρόνια, ελαφριά εργασία.

(παύση)

Δεν χρειάζεται να με ευχαριστήσεις.

25

RUTH

Σας ευχαριστώ, κύριε.

 NAZI MAJOR

Βλέπετε; Δεν είμαστε και τόσο κακοί, έτσι δεν είναι;

Φεύγει. Η RUTH τρίβει το πάτωμα. Το

ακούγεται ο ήχος ενός εκτελεστικού αποσπάσματος. Το

φώτα σβήνουν.

Τέλος.