ตารา การแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

泰中翻译教程
(พิมพ์ ครัง้ ที่ ๒ )

กนกพร นุ่มทอง
吴琼

ต ร ์
าส
ษตรศ
ัย เก
าล
ิาวทย
มห
ิจ ิทัล
า ม รู้ด สาขาวิชาภาษาจีน ภาควิชาภาษาต่ างประเทศ
คัลงคว
คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ตาราเล่ มนีไ้ ด้ รับทุนสนับสนุนจาก สถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
泰国农业大学人文学院外语系汉语专业
本教材是农业大学孔子学院中国国家汉办支助学术成果之一
ข้ อมูลทางบรรณานุกรมของสานักหอสมุดแห่ งชาติ

กนกพร นุม่ ทอง

ตารา การแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน.--พิมพ์ครัง้ ที่ ๒.--กรุงเทพฯ: สถาบันขงจื๊อ
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ . ๒๕๕๔.

๑๓๗ หน้ า

๑. ภาษาไทย-- การแปล-- ภาษาจีน. ๒. ภาษาไทย-- การแปลเป็ นภาษาจีน. I. ชื่อเรื่ อง.

๔๙๕.๙๑๘๐๒๙๕๑
ISBN ๙๗๘-๖๑๖-๗๒๖๒-๙๖-๓

บรรณาธิการ สถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

จัดพิมพ์ ครัง้ ที่ ๑ พุทธศักราช ๒๕๕๓
ครัง้ ที่ ๒ พุทธศักราช ๒๕๕๔์
ต ร
จานวน ๕๐๐ เล่ม
ตร ศาส
เก ษ
ัยาล
จัดจาหน่ายโดย สาขาวิ
ิาวทย ชาภาษาจีน ภาควิชาภาษาต่างประเทศ
ห ษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
คณะมนุ
ัิทล ม๕๐ งามวงศ์วาน ลาดยาว จตุจกั ร กรุงเทพฯ ๑๐๙๐๐
ม ร ู้ดิจ
ควา โทร ๐-๒๕๗๙-๕๕๖๖ ต่อ ๒๒๐๔ โทรสาร ๐-๒๕๗๙-๐๗๒๖
คลัง
จัดพิมพ์โดย บ.จรัลสนิทวงศ์การพิมพ์ จากัด
เลขที่ ๒๑๙,๒๒๑,๒๒๓,๒๒๕,๒๒๗,๒๒๙,๒๓๑,๒๓๓
ซอยเพชรเกษม ๑๐๒/๒
แขวงบางแคเหนือ เขตบางแค กรุงเทพฯ ๑๐๑๖๐
โทร ๐-๒๘๐๙-๒๒๘๑-๓ โทรสาร ๐-๒๘๐๙-๒๒๘๔

ราคา ๑๐๐ บาท

 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

คํานํา

วิชาการแปลภาษาไทยเปนภาษาจีน เปนรายวิชาบังคับในหลักสูตรปริญญาศิลปศาสตรบัณฑิต
สาขาวิชาภาษาจีน คณะมนุษยศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร กําหนดใหนิสิตเรียนในปที่ ๔ ภาค
การศึก ษาที่ ๒ อัน เปนภาคการศึกษาสุดทาย ซึ่งนิสิตไดผานการศึกษาวิชาไวยากรณ จีนและวิชาการ
แปลภาษาจีนเปนภาษาไทยมาแลว จุดประสงคหลักของรายวิชาคือ เพื่อใหนิสิตเขาใจหลักและเทคนิคขั้น
พื้นฐานในการแปลภาษาไทยเปนภาษาจีน นอกจากนั้นยังเปนการใหนิสิตไดเพิ่มพูนวงศัพทและความรู
โดยผานการฝกปฏิบัติการแปลทั้งในและนอกหองเรียน ทั้งในรูปแบบการแปลขอเขียนและการแปลปาก
เปลา
ตํารา การแปลภาษาไทยเปนภาษาจีน เลมนี้ พัฒนามาจากเอกสารคําสอนที่ใชในรายวิชา
ดังกลาว มีเนื้อหาสาระครอบคลุมรายวิชาทั้งในภาคทฤษฎีและปฏิบัติ นอกจากนั้นยังมีคําอธิบายการแปล
เพื่อใหผูสนใจทั่วไปสามารถอานเขาใจในสาระของตํารานี้ แมจะไมไดเขารวมชั้นเรียนวิชาการแปลภาษา
ไทยเปนภาษาจีนก็ตาม ในการอธิบาย ผูเขียนพยายามใชภาษาที่เขาใจงาย เนื่องจากตองการใหเปน
ตําราที่ไมหนักจนเกินไปนักสําหรับนิสิตปริญญาตรีและผูสนใจทั่วไปซึ่งสวนใหญนาจะอยูในวัยที่เทคโนโลยี
สมัยใหมเจริญกาวหนาเสียจนดึงความสนใจจากการอานหนังสือไปเสียมาก และเนื่องจากเปนรายวิชา
ระดับปริญญาตรี จึงเปนเพียงตําราระดับเบื
ต ร ์ ้องตน เพื่อปูพื้นฐานไปสูการศึกษาในระดับสูงตอไป มิใช
ตําราการแปลระดับมืออาชีพ ร ศ าส
ษต
ในการเรีย นการสอนวิัยเชกาการแปลภาษาไทยเป น ภาษาจี น ของสาขาวิช าภาษาจี น ภาควิช า
า ล
ภาษาตางประเทศ คณะมนุ ิา ทย ษยศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ผูสอนใชระบบการสอนแบบเนน
ว
ห
ผูเรียนเปนศูนยกลาง ัิทล ม ผูเรียนเปนผูลงมือปฏิบัติกอน ผูสอนตรวจผลงานของผูเรียนแลวนํามาแสดงใหทั้ง
ชั้นเรียนเห็นดรู้ดวิจยเครื่องฉายภาพสามมิติ ผูเรียนทั้งชั้นเรียนชวยกันอภิปรายแสดงความคิดเห็น ผูสอนทํา
าม
หนาทีัง่ใคหวคําแนะนํา แกไขขอบกพรอง อธิบายและสาธิตวิธีการแปลที่ถูกตอง จากนั้นใหผูเรียนกลับไปแปล
คล ามาสงใหมเพื่อใหซึมซับวิธีการแปลที่ถูกตอง ประโยคตัวอยางและบทความภาษาไทยที่นํามาให
ซ้ําและนํ
แปลเนนภาษาที่ใชงานจริง จึงคัดมาจากแหลงตางๆ ที่หลากหลาย หากสามารถระบุแหลงที่มาไดจะระบุ
ไวใหชัดเจน สวนที่ไมไดระบุแหลงที่มาซึ่งมีจํานวนมากกวานั้นมีทั้งสวนที่ผูเขียนแตงขึ้นเอง และสวนที่คัด
มาจากแหลงตางๆ สวนที่ผูเขียนแตงขึ้นเองไดเลือกใชภาษาที่มีสีสันเพื่อกระตุ นใหนิสิตสนใจในการเรียน
สวนที่คัดมาจากแหลงตางๆ จําเปนตองละเวนการระบุแหลงที่มาตลอดจนแกไขชื่อเฉพาะ เพราะเปน
ขอมูลซึ่งควรระมัดระวังการเผยแพรในตําราเรียน แตในการเรียนการสอนจริงนั้น นิสิตจะไดฝกปฏิบัติจาก
ของจริงโดยไมมีการตัดทอนแตอยางใด

I
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ผูเ ขี ย นเป น ผู ส อนวิ ช าการแปลของสาขาวิ ช าภาษาจี น ภาควิ ช าภาษาต า งประเทศ คณะ
มนุษยศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรมาตั้งแตป พ.ศ.๒๕๕๐ โดยสอนทั้งวิชาการแปลภาษาจีนเปน
ภาษาไทยและวิชาการแปลภาษาไทยเปนภาษาจีน เมื่อผูเขียนไดเรียนผูชวยศาสตราจารยถาวร สิกขโกศล
อาจารยผูมีพระคุณ ของผูเขียนซึ่งเกษีย ณอายุราชการจากมหาวิท ยาลัย ธรรมศาสตรไปหลายปแลววา
ผูเขียนกําลังหาแนวทางการสอนวิชาการแปลที่เหมาะสมกับนิสิตชาวไทยอยู ทานก็ไดกรุณาชี้แนะแนวทาง
ในเรื่องหลักทฤษฎีการแปล ทั้งในสวนที่ผูสอนวิชาการแปลควรรูและในสวนที่ค วรถายทอดใหแกผูเรียน
ทําใหผูเขียนซาบซึ้งใจเปนอยางยิ่ง จึงตั้งปณิธานที่จะสอนวิชาการแปลใหดีที่สุด
ตลอดระยะเวลาที่สอนวิชาการแปลภาษาไทยเปนภาษาจีน ผูเขียนไดขอคําชี้แนะในการตรวจ
แกไขงานแปลจากอาจารยหลี่จิ้ง อาจารยผูเชี่ยวชาญชาวตางประเทศประจําสาขาวิชาภาษาจีน ภาควิชา
ภาษาตางประเทศ คณะมนุษยศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ระหวางพัฒนาตําราเลมนี้จากเอกสาร
คําสอน ผูเขียนไดรับความชวยเหลือจากชาวมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรหลายทาน อาจารยนภ อึ๊งโพธิ์ ได
ตรวจแกการใชภาษา การอางอิงและบรรณานุกรมใหโดยละเอียด อาจารยสุรชัย ปทมผดุงศักดิ์ และ
อาจารยปญชาน สาเกตุ สอบทานความถูกตองในการแปล อาจารยจตุวิทย แกวสุวรรณ ชวยจัดหนาและ
ใหคําแนะนําในเรื่องตางๆ มาโดยตลอด คุณพรทิพย สุขสองหองชวยประสานงานการพิมพ สถาบันขงจื๊อ
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรไดใหทุนสนับสนุนการจัดพิมพ จึงขอขอบพระคุณทุกทานมา ณ โอกาสนี้

ต ร ์ กนกพร นุมทอง
าส
ษตรศ
ัย เก
าล
ิาวทย
มห
ิจ ิทัล
า ม รู้ด
คัลงคว

II
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

สารบัญ

คํานํา I
สารบัญ III
บทที่ ๑ ความรูทั่วไปเกี่ยวกับการแปล ๑
เหตุใดจึงตองเรียนการแปลภาษาไทยเปนภาษาจีน ๑
การแปลคืออะไร ๒
มาตรฐานการแปลกับประวัติการแปลของจีน ๓
ประเภทของการแปล ๑๕
กระบวนการแปล ๑๖
คุณสมบัติของนักแปลที่มีคุณภาพกับแนวทางในการพัฒนาตนไปสูนักแปลคุณภาพ ๑๗
บทที่ ๒ หลักและขอควรระวังในการแปลภาษาไทยเปนภาษาจีน ๒๔
เฉลยแบบฝกหัด ๕๘
บทที่ ๓ ปฏิบัติการการแปล ๖๔
เฉลยปฏิบัติการการแปล ๘๐
บรรณานุกรม
ต ร ์ ๑๑๐
ภาคผนวก ร ศ าส ๑๑๓
จังหวัด เ ก ษต ๑๑๔
ย า ลัย
เขตในกรุงเทพมหานคร ว ิท ๑๑๗
า
สถาบันอุดัลมศึ มหกษา ๑๑๙
ด
้ ู จ
ิ ิท บกระทรวง
สวนราชการระดั ๑๒๓
ว า มร
ล ง
ั คประเทศ ๑๒๔
ค บุคคลที่มีชื่อเสียง ๑๓๐
สํานวน สุภาษิต คําพังเพย ๑๓๒

III
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ต ร ์
าส
ษตรศ
ัย เก
าล
ิาวทย
มห
ิจ ิทัล
า ม รู้ด
คัลงคว
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

บทที่ ๑
ความรูทั่วไปเกี่ยวกับการแปล

เหตุใดจึงตองเรียนการแปลภาษาไทยเปนภาษาจีน
สั ญ ฉวี สายบั ว ได ก ล า วไว ใ น หลั ก การแปล ว า นั ก แปลในอุ ด มคติ คื อ นั ก แปลที่ มี
ความสามารถในการใชภาษาตนฉบับ และภาษาฉบับแปลไดดีในระดับเดียวกับภาษาแม แตหลักนี้ยาก
จะนําไปปฏิบัติจริงและนักแปลสวนใหญในปจจุบันก็มิไดมีคุณสมบัติถึงระดับดังกลาว สวนนักแปลควรมี
ความสามารถในการใชภาษาระดับไหน สัญ ฉวี กลาวถึง คําแนะนําของยูจีน ไนดา (Eugene Nida)
ผูเชี่ย วชาญดานทฤษฎีก ารแปลชาวอเมริกันที่วา ผูแปลจะตองมีความสามารถในการใช ภาษาของบท
ตนฉบับมากพอควร และมีความสามารถในการใชภาษาฉบับแปลไดดีเยี่ยม สัญฉวีจัดประเภทนักแปล
และงานแปลตามความสามารถในการใชภาษาเปน สี่ประเภท คือ นัก แปลที่มีความสามารถในการใช
ภาษาตนฉบับและภาษาฉบับแปลไดอยางดีเยี่ยมเทาๆ กัน นักแปลที่แปลจากตนฉบับที่เปนภาษาแมไปสู
ภาษาที่สอง นักแปลที่แปลจากตนฉบับที่เปนภาษาที่สองมาสูภาษาแม และนักแปลที่แปลจากตนฉบับที่
เปนภาษาที่ ๒ เปนภาษาที่ ๓ นัก แปลประเภทแรกเปน นัก แปลในอุดมคติซึ่ง หาไดยากยิ่ง นักแปล
ประเภทที่ ๓ แปลจากตนฉบับภาษาที่ ๒ มาสูภาษาแมจะมีลักษณะสมบูรณและมีคุณภาพดีกวางาน
ต ร ์
แปลประเภทที่ ๒ สวนนัก แปลประเภทสุ า ส ายมีขอจํากัดมาก ควรจะทําตอเมื่อเปนการแปลแบบเอา
ด ท
ความเทานั้น (สัญฉวี สายบัว, ๒๕๕๐:
ศ
ตร ๑๘-๒๐)
ษ
เก ่งเรียนภาษาจีนในฐานะภาษาตางประเทศ มีความสามารถใน
เห็นชัดวา ผูแปลชาวไทยซึ ล ย
ั
ว ท
ิ ยา
การใชภาษาจีนไดนอหยกว า าภาษาแม เนื่องจากไดเรียนและไดใชในภายหลัง จึงเหมาะที่จะแปล
ม
งานประเภทที่ ๓ิทัล คือจากภาษาจีนมาสูภาษาไทย มากกวาการแปลจากภาษาไทยเปนภาษาจีน
แตในการปฏิ มบรต
ั ู้ดิจิงาน มักตองเผชิญกับสถานการณที่ทําใหตองแปลจากภาษาไทยไปเปนภาษาจีน หาก
คว า
คลัง
เปนงานแปลวรรณกรรมหรื อหนังสือ อาจปฏิเสธไมรับงานได แตถาปฏิบัติงานในองคกรเอกชน ก็เปนการ
ยากที่จะหลีกเลี่ยงงานแปลเอกสารขององคกร และหากเปนการแปลเชิงลาม บอยครั้งที่ตองทําหนาที่ทั้ง
ลามแปลจากภาษาจีนเปนภาษาไทย และแปลจากภาษาไทยเปนภาษาจีนในเวลาเดียวกัน
จะเห็นไดวา แมการแปลภาษาไทยเปนภาษาจีน จะไมใชงานถนัดของผูแปลชาวไทยที่
เรียนภาษาจีนเปนภาษาตางประเทศ และยากจะปฏิบัติหนาที่ไดสมบูรณ แตก็เปนสิ่งที่ยากจะ
หลีกเลี่ยงได การศึกษาวิชาการแปลภาษาไทยเปนภาษาจีนจึงเปนเรื่องที่มีความจําเปนอยางยิ่ง
และควรที่จ ะศึก ษาทั้ง ในส วนของทฤษฎีและปฏิ บัติ คนจํา นวนหนึ่งมั ก คิด วาการแปลเปน เรื่อ ง
ประสบการณและทักษะทางภาษา ไมจําเปนตองศึกษาทฤษฎีใหยุงยาก ปฏิบัติมากๆ ก็ยอมเกิดความ

๑
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ชํานาญขึ้นเอง แมทัศนะเชนนี้จะมีสวนถูก แตในความเปนจริงแลว ทฤษฎีการแปลก็มิไดเปนสิ่งที่หางไกล

จากการปฏิบัติจริง หากแตเปนหลักการที่นักแปลและผูศึกษาการแปลในอดีตวิเคราะหและสรุปมาจากการ
ปฏิบัติจริง ทฤษฎีกําเนิดจากการปฏิบัติ และยอนกลับมาชี้นําการปฏิบัติ การศึกษาทฤษฎีการแปลควบคู
ไปกับการศึกษาเทคนิคและการฝกปฏิบัติ จะชวยลดเวลาในการพัฒนาความสามารถในการแปล และทํา
ใหปฏิบัติการแปลไดมีประสิทธิภาพมากขึ้น อยางไรก็ดี ตําราเลมนี้เปนเพียงตําราสําหรับผูเริ่มฝกปฏิบัติ
แปลภาษาไทยเปนภาษาจีน มิใชตําราสําหรับผูศึกษาดานการแปล จึงกลาวถึงทฤษฎีไวเพียงสังเขป เพื่อ
พอเปนแนวทางในการปฏิบัติจริงเทานั้น

การแปลคืออะไร
การแปลคืออะไรเปนปญหาที่ดูเสมือนงายแตก็ซับซอน ที่วางายนั้นเพราะการแปลเปนสิ่งที่เกิด
ขึ้นมาเนิ่นนาน เรียกไดวาตั้งแตมนุษยที่ใชคนละภาษาตองการสื่อสารกัน โดยมีตัวกลางที่รูทั้งสองภาษา
แตที่วาซับซอนก็เพราะการใหคําจํากัดความนั้นมองไดจากหลายมุมมอง ทั้งจากมุมมองของภาษา มุมมอง
ของวัฒนธรรม มุมมองของการสื่อสาร มุมมองของตนฉบับ มุมมองของผูรับสาร ฯลฯ
ศาสตรแหงการแปลทางตะวันตกเจริญกาวหนามาก มีผเู สนอคําจํากัดความของการแปลไวมาก
และมีการถกกันอยางกวางขวาง มีอิทธิพลกับการแปลภาษาตางๆ ในยุคปจจุบันทั่วโลก ที่นาสนใจไดแก
คําจํากัดความของนักทฤษฎีการแปลชาวตะวัน์ ตกที่มคี วามสําคัญสองทาน คือ ยูจีน ไนดา และปเตอร
ส ต ร
นิวมารก
ต ร ศา
เ ก ษ
ยูจีน ไนดา นักทฤษฎีการแปลชาวอเมริ กัน กลาวไวใน The Theory and Practice of
ัย
Translation วา
ว ยาล
ิท
ห า
ท
ิ ัล ม
“Translating consists in reproducing in the receptor language the closest
จ
ิ
รู้ด equivalent of the source-language message, first in terms of meaning and
natural
า ม
ว
ัลงคsecondly in terms of style.” (Nida and Taber, 1982: 12)
ค
ไนดาเห็นวา การแปลเปนเรื่องของการถายทอดความหมายและการถายทอดรูปแบบของการเสนอ
ความหมายของขอความในภาษาหนึ่งเปน อีก ภาษาหนึ่ง โดยการถายทอดความหมายมากอน การ
ถายทอดรูป แบบการเสนอความหมายมาเปน ลํา ดับ สอง คําสํ าคัญ ในคําจํ ากัด ความขางตน ไดแ ก
closest, natural, message และ meaning
ปเตอร นิวมารก นักทฤษฎีการแปลชาวอังกฤษ ใหคําจํากัดความของการแปลไวดังนี้

๒
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

“What is translation? Often, though not by any means always, it is

rendering the meaning of a text into another language in the way that the author
intended the text.” (Newmark, 1988: 5)

ปเตอร นิวมารก เห็นวา โดยทั่วไปแลว การแปลคือการนําความหมายจากตนฉบับเปนภาษาอื่น

ใหตรงกับความหมายของผูเขียน จะเห็นไดวา ปเตอร นิวมารก เนนที่ meanning กับ text สวน ยูจีน
ไนดา เนนเรื่องการสื่อสารเปนสําคัญ
สําหรับในประเทศจีนก็มีผูใหคําจํากัดความของการแปลไวหลากหลาย เปนตนวา จังเผยจี กลาว
วา
“翻译是运用一种语言把另一种语言所表达的内容准确而完整地重新表达出来的活动。”（张
培基，1983：VII.）

จังเผยจีมองการแปลเปนกิจกรรมการถายทอดทางภาษา ในขณะที่ สี่วจวิน เห็นวาการแปลเปน

กิจกรรมการสื่อสารขามวัฒนธรรม
“翻译是以符号转换为手段，意义再生为任务的一项跨文化的交际活动。”（许钧，2003：
75）

จากคําจํากัดความขางตน ภาระหนารที์ ่และจุดมุงหมายของการแปล รวมถึงการจัดการเนื้อหานั้น

แตกตางกันออกไปตามทัศนะของแตละคน า ส ตแตโดยภาพรวมแลวอาจกลาวไดวา การแปลเปนกระบวนการ
ต รศ
ษ
เปลี่ยนถายจากภาษาหนึ่งไปเปนอีเกกภาษาหนึ่งใหตรงกับความหมายดั้งเดิมใหมากที่สุดเทาที่จะเปนไปได
ย าลัย
มาตรฐานการแปลกั า ว ิท บประวัติการแปลของจีน
ห
ัิทล ม
ร ู้ดิจ
มาตรฐานการแปลเป
ม นเชนเดียวกับนิยามของคําวาการแปล คือมีผูกลาวถึงอยูมากหลายทฤษฎี
คว า
ัง ยดตางกันไป ที่เปนเชนนี้ สรุปสาเหตุได ๓ ประการ คือ
และมีลรายละเอี
ค
๑. การแปลมีประวัติความเปนมายาวนานและมีอยูในทุกชาติทุกภาษาที่มีการติดตอสัมพันธกับ
คนตางภาษา (หรือตางระดับภาษา หากเปนการแปลภายในภาษานั้นเอง) มาตรฐานการแปลจึงตางกัน
ออกไป ในแตละชาติแตละภาษา และแตกตางกันในแตละยุคสมัย
๒. งานแปลมีรูปแบบและเนื้อหาหลากหลาย จะใชมาตรฐานเดียวกันยอมมิได เปนตนวา การ
แปลวรรณกรรมยอมมีมาตรฐานแตกตางกับการแปลเอกสารธุรกิจ แมแตงานแปลงานประเภทเดียวกัน

๓
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

แตมีรูปแบบตางกันก็ใชมาตรฐานตางกัน เชน การแปลกวีนิพนธยอมมีมาตรฐานตางกับการแปลนวนิยาย

ซึ่งเขียนเปนรอยแกว
๓. นักทฤษฎีผูกําหนดมาตรฐานการแปลมองจากมุมมองตางกันตามประสบการณหรือทัศนะของ
ตนเอง เปน ตน วา นัก ภาษาศาสตร ย อมมองจากมุมมองของภาษาเปน สําคัญ มุมมองที่ใ ชกําหนด
มาตรฐานการแปลนั้น อาจเปนมุมมองทางภาษา มุมมองทางวรรณคดี มุมมองทางสังคม มุมมองทาง
วัฒนธรรม มุมมองจากการรับรูของผูอาน มุมมองในเรื่องผลประโยชน ฯลฯ

ดังที่กลาวมาแลว จะยึดมาตรฐานการแปลใดเปนเกณฑแนชัด ใชไดกับงานทุกชาติทุกภาษา ทุก

ยุคสมัย ทุกมุมมอง ทุกรูปแบบเนื้อหา นั้นเปนไปไดยาก อยางไรก็ดี ในฐานะผูเรียนชาวไทยที่ศึกษา
ภาษาจีน ก็ควรศึกษาพัฒนาการของมาตรฐานการแปลในประเทศจีน ไวพอสังเขป ควบคูกับการศึกษา
มาตรฐานการแปลตะวันตกจากหนังสือทฤษฎีและหลักการแปลสากลซึ่งหาไดงายในปจจุบัน
นับแตสมัยโบราณ จีนก็มีการถกเรื่องมาตรฐานการแปลมาโดยตลอด ความเห็นแบงออกเปนสอง
ขาง คือ ทัศนะหนึ่งสนับสนุนการแปลโดยพยัญชนะหรือการแปลโดยรักษาการแปลคําตอคํา รักษา
โครงสรางและความหมายภาษาตนฉบับและฉบับแปลอยางเครงครัด อีกทัศนะหนึ่งสนับสนุนการแปลโดย
อรรถหรือการแปลโดยมุงเอาใจความเปนสําคัญ ไมรักษาโครงสรางทางไวยากรณ ครั้นไดรับอิทธิพล
ตะวันตก ก็เกิดปญหาขึน้ ใหมคือ ระหวางทฤษฎีการแปลโบราณกับทฤษฎีการแปลสากลนั้น ทฤษฎีใดจะ
เหมาะสมกับการนํามาใชมากกวากัน หลัร์ วซินจางนักทฤษฎีการแปลผูมีชื่อเสียงของประเทศจีนไดสรุป
า ส ต
พัฒนาการของมาตรฐานการแปลจีนโดยภาพรวมว
ต รศ า อั้นเปน-ฉิวซิ่น-เสินซื่อ-ฮวาจิ้ง 案本—求信—神似—
化境（罗新璋，1984：19）กลา เ ก ษ อ มาตรฐานการแปลของจีนในสมัยโบราณนั้น การแปลที่สําคัญคือ
วคื
ย า ลัย
การแปลคัมภีรในพุทธศาสนา ว ิท จําเปนตองยึดหลักสุจริต แปลใหตรงกับตนฉบับมากที่สุด เรียกวา อั้นเปน
ห า
案本 ตอมาคือ มาตรฐานที
ัิทล ม ่ไดรับอิทธิพลจากความคิดตะวันตก ฉบับแปลตองเชื่อถือไดวาตรงตามตนฉบับ
หรือ ฉิวซิ่น 求信
ม ร ู้ดิจ ตอมา เสินซื่อ 神似 และ ฮวาจิ้ง 化境 เปนมาตรฐานการแปลงานวรรณกรรมในปจจุบัน
เหมือนทางจิคว า ตวิญญาณ หรือเสินซื่อ 神似 หมายถึงฉบับแปลนอกจากตองแปลความหมายของตนฉบับแลว
ค ลัง
ยังตองถายทอดจิตวิญญาณของตนฉบับออกมาใหได และมาตรฐานการแปลขั้นสูงสุดอันเปนมาตรฐานใน
อุดมคตินั้นคือ แปลงสภาวะ หรือ ฮวาจิ้ง 化境 คือไมใหผูอานรูสึกวากําลังอานฉบับแปลในขณะเดียวกันก็
รักษารสของตนฉบับไวไดอยางครบถวน อยางไรก็ดี การสรุปพัฒนาการมาตรฐานการแปลจีนดังขางตนนี้
เปนการสรุปโดยรวมจากกระแสหลักในวงการแปล มิไดหมายความวามาตรฐานการแปลจีนจะพัฒนาใน
ลักษณะเปนทิศทางเดียวแตอยางใด
เราสามารถศึก ษาพัฒนาการของมาตรฐานการแปลของจีน ควบคูกับ ประวัติก ารแปลของจีน
โดยสังเขป เฉพาะที่มีอิทธิพลสูงไดดังนี้

๔
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

มาตรฐานการแปลในยุคการแปลพุทธคัมภีร
การแปลของจีนมีประวัติความเปนมายาวนาน สามารถยอนไปไดถึงสมัยราชวงศซางและราชวงศ
โจว ขุนนางที่ทําหนาที่ตอนรับราชทูตจากตางแดน และเปนลามเรียกวา เซี่ยงซีว 象胥 หรือเสอเหริน 舌人
หากพิจารณาตามรูปศัพท เสอเหริน เสอหมายถึงลิ้น เหรินคือคน เสอเหรินจึงหมายถึงลาม การแปล
ขอเขียนอยางเปนทางการเริ่มขึ้นเมื่อป ค.ศ.๑๔๘ คือปที่สองแหงรัชกาลพระเจาฮั่นหวนตี้แหงราชวงศฮั่น
ตะวันออก เชื่อกันวาพระอันซื่อเกา 安世高 จากแควนอันซี 安息 หรือเปอรเซียในปจจุบันเปนคนแรกที่เริ่ม
แปลพุท ธคัมภีรเ ปน ภาษาจีน ลัก ษณะงานแปลของทานเปน การแปลตรงตามพยัญ ชนะ เพื่อรัก ษา
ความหมายเดิมไว และมักใชศัพทในลัทธิเตามาอธิบายหลักธรรมในศาสนาพุทธเพื่อใหเขาใจงาย
ปลายสมัยพระเจาฮั่นหวนตี้ พระโลกเสนหรือจือโหลวเจียเชิ่น 支娄迦谶 ภิกษุจากแควนกุษาณะ
月氏国 ไดเขามาเผยแผพุทธศาสนาในประเทศจีนและแปลพุทธคัมภีรเปนภาษาจีน นับเปนครั้งแรกที่ไดมี

การแปลคัมภีรมหายานเปนภาษาจีน งานแปลของทานอานยาก เพราะรักษาขอความในตนฉบับมาก

เกินไป และการใชสํานวนและไวยากรณแตกตางจากภาษาจีน
นักแปลทานแรกที่ถกเกี่ยวกับมาตรฐานการแปลของจีนไดแก จือเชียน 支谦 ศิษยของจือเลี่ยง
支亮 ซึ่งเปนศิษยของพระโลกเสนอีกที สามทานนี้ไดรับการขนานนามรวมกันวา ซันจือ 三支 หรือจือทั้ง

สาม ในฐานะนักแปลที่มีชื่อเสียงในยุคเริ่มแรกของการแปลพุทธคัมภีรเปนภาษาจีน จือเชียนมิใชพระภิกษุ

หากแตเปนอุบาสกผูเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา เปนชาวแควนกุษาณะที่เกิดในประเทศจีน รูหกภาษา รับ
์
ราชการอยูในราชสํานักอูในสมัยสามกก จืสอตเชีร ยนไดเขารวมการแปลคัมภีรพ ระธรรมบท 法句经 โดยเปนผู
า
จดคําแปลของภิกษุอินเดียลงเปนอักษษรจี ตรศน จือเชียนไดกลาวในคํานําการแปลคัมภีรพระธรรมบทวา เมื่อ
ล ย
ั
แรกนั้น ทานไมเห็นดวยกับการแปลโดยพยัเก ญ ชนะซึ่ง ยึดตนฉบับมากเกินไปจนสํานวนไมสละสลวย แต
ย า
ตอมาพระวิฆณา 维祗难าวิทภิกษุอินเดียซึ่งเปนประธานในการแปลไดใหแนวคิดแก ทาน ทานจึงหันมายึด
ล
ั มห
ตนฉบับเปนสําคัิจญิท “是以自竭1，受译人口，因循本旨，不加文饰，译所不解，则阙不传。” กลาวคือ
การทํางานของท
า ม รู้ด าน จดตามคําบอก ยึดตามเจตนาเดิม ไมเสริมใหงาม หากมีที่ใดไมกระจาง จักวางไว
ง
ั คว
ล (释僧祐, 1995: 273)
ไมถาคยทอด
ทัศนะดังกลาวเนน หนักไปในทางการแปลใหตรงตามตน ฉบับ มากกวาการแปลใหสละสลวย
เห็นชัดวาในสมัยนั้นมีการขบคิดปญหามาตรฐานการแปลแลว มีผูตั้งขอสังเกตวาจือเชียนกลาวไมตรงกับ
การปฏิบั ติจ ริ ง เพราะคัมภี รพระธรรมบทฉบั บ แปลภาษาจีน ที่ ผานการแก ไขโดยจื อเชี ย นใชถอ ยคํ า
สละสลวยมากกวาตรงตามตนฉบับ เปนไปไดวาใจจริงแลวจือเชียนสนับสนุนการแปลใหสละสลวย แต
จําตองยอมรับการแปลใหตรงตามตนฉบับไปตามกระแสหลักในสมัยนั้น อยางไรก็ดีความขัดแยงระหวาง

1
即“偈”。

๕
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

คําพูดกับขอเท็จจริงดังกลาวอาจจะมาจากการที่ผูแปลตางยุคสมัยมีความเขาใจตอ “การแปลตรงตาม
ตนฉบับ” ตางกัน นักแปลกอนหนายุคจือเชียนมักเปนภิกษุตางชาติ มีอุปสรรคดานภาษา จําตองแปล
ตรงตามตน ฉบับ ทุก ถอยกระทงความ ในขณะที่แมจือเชียนจะมิใ ชช าวจีน โดยเชื้อชาติ แตกําเนิดใน
ประเทศจีน มีความรูภาษาจีนดี ยอมไมพอใจกับการใชภาษาที่ผิดไปจากภาษาจีนแทๆ การแปลตรงโดย
“ยึดตามเนื้อเดิม ไมเสริมใหงาม” ของจือเชียนนั้นยอมสละสลวยกวาการแปลตรงตามตนฉบับทุกถอย
กระทงความของภิกษุอินเดีย สวนที่วาสํานวนแปลของจือเชียนไมตรงตามตนฉบับนั้น อาจเปนเพราะ
ความเขาใจที่จือเชียนมีตอตนฉบับตางกับที่คนรุนหลังเขาใจ ไมเกี่ยวของกับวิธีการแปล (朱志瑜、朱晓农,
2006: 6)

มาตรฐานการแปลของจีนเจริญกาวหนามากในสมัยของภิกษุชาวจีนชื่อเตาอัน 道安 (ค.ศ.๓๑๔-
๓๘๕) พระเตาอันเปนพระเถระผูใหญ เปนที่เลื่อมใสของฝูเจียน 符坚 จักรพรรดิแหงราชวงศฉินตอนตน
เปนอยางมาก ทานไดจัดตั้งสนามแปลโดยไดรับการสนับสนุนจากราชสํานัก สนามแปลหมายถึงการแปล
ที่ทําเปนหมูคณะ มีสถานที่ทําการแปลแนนอน เนื่องจากพระเตาอันไมรูภาษาสันสกฤต ตองเชิญพระ
ธรรมทูตมาเปนประธานการแปล ทานเกรงวาขอความในฉบับแปลจะคลาดเคลื่อนไปจากตนฉบับ จึง
เสนอใหถายทอดตรงตามตนฉบับ อยางไรก็ดี เนื่องจากพระเตาอันไดรวมงานการแปลอยางใกลชิด ทําให
ทานตระหนักถึงปญหาความยากลําบากของการแปลคัมภีร จึงไดแสดงทัศนะเกี่ยวกับการแปลพุทธคัมภีร
ไวหลายแหงดวยกัน ทัศนะที่มีชื่อเสียงที่สุดและมีอิทธิพลตอรุนหลังไดแกหลักหาเสียเดิม สามไมงาย 五失
本，三不易 ต ร ์
าส
หลั ก “ห า เสี ย เดิ ม สามไมรงศ า ย” ของพระเต า อั น ได ม าจากการค น พบว า ยากที่ จ ะทํ า ให
ต
ภาษาตนฉบับกับภาษาฉบับแปลสอดคล เัย กษ องกัน เนื้อหาโดยยอคือ
าล
หาเสียเดิม ห วา ิทย
ล
ั ม
๑. การเรี
ด
้ ู ท
ิ
ิจ ยงประโยคในภาษาสันสกฤตตางกับภาษาจีน หากเรียงประโยคใหมตามภาษาจีน ก็
ร
ยอมสูญเสีวยามลําดับในภาษาสันสกฤต รสของตนฉบับยอมเปลี่ยนแปลงไป
ค
คลัง๒. ถอยคําในพุทธคัมภีรเรียบงาย แตภาษาจีนนิยมสํานวนงดงาม การแปลตองทําใหเหมาะกับ
ผูอาน จําเปนตองแตงสํานวนใหสละสลวย ทําใหเสียรสของตนฉบับ
๓. ถอยคําในพุทธคัมภีรเนนความละเอียดพิสดาร ซ้ําไปมาสามสี่รอบโดยไมเบื่อหนาย ฉบับแปล
ตัดทิ้ง ยอมทําใหเสียรสเดิม
๔. พุทธคัมภีรมีการใชคาถาสรุปเนื้อหาที่กลาวมาขางตน โดยไมมีสิ่งใดตางกัน ยาวถึงหารอย
หรือพันอักษร ฉบับแปลตัดทิ้ง ยอมทําใหเสียรสเดิม

๖
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๕. พุทธคัมภีรมีการกลาวเรื่องใดเรื่องหนึ่งจบแลวคอยกลับไปพูดถึงเรื่องอื่น จากนั้นก็ยอนกลับมา
ทวนเรื่องเกาซ้ํา ฉบับแปลตัดทิ้งหมด

สามไมงาย
๑. คําสั่งสอนของพระพุทธเจาเหมาะกับสถานการณ ปจจุบันสภาพสังคมและประเพณีนิยมตาง
ออกไป การแปลสิ่งทีม่ ีอยูในสมัยโบราณใหเหมาะกับสภาพปจจุบันเปนเรื่องไมงาย
๒. มนุษ ยมีปญญาตางกัน จะแปลคําสั่งสอนของพระพุทธเจาซึ่งมีความหมายลึกซึ้งใหปุถุช น
เขาใจเปนเรื่องไมงาย
๓. ผูแปลในยุคปจจุบันมีชีวิตอยูหางจากพุทธกาลเปนพันป และเปนเพียงคนธรรมดามิไดรูแจงใน
พระธรรม การจะถายทอดหลักธรรมอันลึกซึ้งเปนเรื่องไมงาย (释僧祐,1995: 288-290)
มาตรฐานการแปลของจีนกาวหนาขึ้นในยุคของพระกุมารชีพ 鸠摩罗什 (ค.ศ.๓๔๔-๔๑๓) ซึ่งเปน
พระธรรมทูตจากอินเดียทานแรกที่แตกฉานทั้งภาษาสันสกฤตและภาษาจีน ทานไดเห็นถึงปญหาการแปล
คัม ภีร ภาษาสัน สกฤตเป น ภาษาจี น ท านจึง เสนอให ผสมผสานการแปลโดยอรรถและการแปลโดย
พยัญชนะเขาดวยกัน นอกจากนั้นยังบัญญัติศัพทสําหรับแปลคําในพุทธศาสนาขึ้นใหมจํานวนมาก ทาน
สนับสนุนใหนักแปลรับผิดชอบงานของตนโดยระบุชื่อผูแปลลงไป พระกุมารชีพมีผลงานแปลจํานวนมาก
คัมภีรที่ทานแปลไดพัฒนากลายเปนหลักธรรมสําคัญของนิกายตางๆ ในยุคตอมา งานแปลของทานไดรับ
การยกยองวาใชภาษาสละสลวย ถายทอดอรรถรสของต
ต ร ์ นฉบับไดเปนอยางดี ทานจึงไดรับการยกยองเปน
าส
สามนักแปลพุทธคัมภีรผูยิ่งใหญ รวมกัรบศพระปรมรรถและพระเสวี ยนจั้งในกาลตอมา
ษต
สมัยยุคราชวงศเหนือ-ใตัยเกการแปลพุทธคัมภีรรุงเรือง นักแปลคนสําคัญไดแก พระปรมรรถ 真谛
(ค.ศ.๔๙๙-๕๖๙) ภิกษุวจิทากแคว ยาล นอุชเชนี ประเทศอินเดีย ซึ่งไดนําเสนอหลักธรรมของฝายโยคาจารสู
า
ประเทศจีนอยางเปัลนระบบ มห พระเจาเหลียงอูตี้ จักรพรรดิในสมัยนั้นเลื่อมใสในศาสนาพุทธ คณะราชทูตจีน
ิท
ซึ่งเดินทางไปยัรู้ดงิจอาณาจักรฟูนันหรือกัมพูชาไดพบพระปรมรรถผูจาริกมาถึงฟูนัน จึงไดเชิญพระปรมรรถ
ว า ม
ล ง
ั ค น พระเจาเหลียงอูตี้เตรียมจัดสนามแปลใหพระปรมรรถ แตเกิดกบฏขึ้นในประเทศจีน
มายังประเทศจี
พระเจค าเหลียงอูตี้สวรรคต ทําใหพระปรมรรถขาดผูอุปถัมภ ชีวิตการเผยแผพระธรรมของทานในประเทศ
จีนในเวลาตอมาจึงไมราบรื่น งานแปลคัมภีรของทานจึงมีคุณภาพไมแนนอน งานชวงบั้น ปลายชีวิตมี
คุณภาพดีกวาชวงแรก ปจจัยหลักขึ้นอยูกับลูกศิษยที่ชวยแปลวามีความรูทางอักษรศาสตรจนี ดีหรือไม
การแปลพุทธคัมภีรเ จริญ สูงสุดในสมัย ราชวงศสุย และราชวงศถัง แมราชวงศสุยจะปกครอง
ประเทศจีนเปนเวลาเพียงสามสิบกวาป แตการแปลพุทธคัมภีรก็เจริญกาวหนา ที่นาสนใจคือทฤษฎีความ
พรอม ๘ ประการของพระเยี่ยนฉง 彦琮 (ค.ศ.๕๕๗-๖๑๐) พระเยี่ยนฉงเปนภิกษุชาวจีนผูแตกฉานภาษา
สันสกฤต พระเยี่ยนฉงเห็นวา เมื่อแรกเริ่มแปลคัมภีร ก็เหมือนนกแกวหัดพูด กวาจะไดสักถอยสักคําเปน

๗
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

เรื่องยาก พอนานปเขายอมแตกฉานในพุทธธรรมและการแปลภาษา แตทางที่ดีที่สุดคือ ผูศึก ษาพระ

ธรรมควรจะรูภาษาสันสกฤต จะไดอานโดยตรงได ไมตองพึ่งพาการแปล ทานเห็นวาภาษาจีนและภาษา
สันสกฤตแตกตางกันมาก วัฒนธรรมของจีนและอินเดียก็ตางกัน จะแปลใหถูกตองทั้งหมดเปนเรื่องยาก
มาตรฐานการแปลในทัศนะของทานคือภาษาใกลเคียงตนฉบับมากที่สุด ฉะนั้นผูจะแปลคัมภีรตองเปนผูมี
คุณสมบัติพรอม ๘ ประการ กลาวคือ ๑) ศรัทธาในพระธรรม ตั้งปณิธานชวยมนุษย ไมเกรงเปนการ
เสีย เวลา ๒) ตั้งอยูใ นศีลธรรม เชื่อถือไววางใจได ไมกอใหเ กิดความกังขาแกผูอื่น ๓) แตกฉานใน
พระไตรปฎก รูทั้งมหายานและหินยาน ปราศจากขอสงสัย ๔) รูป ระวัติศาสตรนิพนธจีน เชี่ยวชาญ
วรรณคดี ไมหยาบเขลาจนเกินไป ๕) ใจคอกวางขวาง ออนนอมถอมตน ไมยึดมั่นในความเห็นของตน
เกินไป ๖) มีใจรักในงาน ชืดชาตอชื่อเสียงลาภยศ มิไดหวังไดหนา ๗) แตกฉานภาษาสันสกฤต รูวิธีแปล
ที่ถูกตอง ไมทําใหเนื้อความเดิมสูญไป ๘) พอรูวิชานิรุกติศาสตรจีน เขาใจเรื่องตัวอักษร ไมทําใหฉบับ
แปลขาดความถูกตอง (慧皎等, 1991: 288-290)
ความพรอม ๘ ประการของพระเยี่ยนฉง ขอ ๑ ๒ ๕ ๖ เปนเรื่องจริยธรรมและจรรยาบรรณ
ขอ ๔ ๗ ๘ เปนเรื่องความพรอมทางภาษาและวรรณคดี ขอ ๓ เปนเรื่องความรูเฉพาะทางในดานที่
แปล ซึ่งในที่นี้ไดแกพุทธธรรม ความพรอม ๘ ประการนี้จะมองเปนเกณฑการคัดคนเขาสูสนามแปลก็วา
ได พรอมกันนั้นก็สะทอนวา ในทัศนะของทาน มาตรฐานการแปลคือเนนความถูกตองตรงตามตนฉบับ
เรียกไดวาพระเยี่ยนฉงไดเสนอความคิดที่เปนระบบในวงการแปลของประเทศจีน
์
การแปลพุทธคัมภีรในประเทศจีนรุสงตเรืรองถึงขีดสุดในสมัยราชวงศถัง มีการแปลพระคัมภีรมากถึง
า
๓๗๒ ปกรณ นักแปลที่มีชื่อเสียงทีษ่ตสรุดศไดแกพระเสวียนจั้ง 玄奘 (ค.ศ.๖๐๐-๖๔๔) หรือพระถังซําจั๋งซึ่ง
ไดรับการยอมรับวาเปนผูแปลพุ ลทย
ั เก มภีรเปนภาษาจีนไดดีที่สุดในประวัติศาสตร พระเสวียนจั้งเดินทางไป
ธคั
ว ท
ิ ยา
ศึกษาภาษาสันสกฤตและวิ
ม หา ชาอื่นที่มหาวิทยาลัยนาลันทา แลวยังจาริกไปตามแควนตางๆ ในอินเดียเพื่อ
ศึกษาหาความรูเพิิท่มัลเติม ทานไดนําพุทธคัมภีรกลับมายังประเทศจีนถึง ๖๕๗ ปกรณ หลังจากกลับถึง
ประเทศจี นามแล รู้ดวิจ ก็ไ ดใ ชเวลา ๑๙ ปแ ปลคัม ภีร เปน ภาษาจีน รวมแลว ๗๕ ปกรณ ๑๓๓๕ ผู ก
ง
ั คว
คล ้นยังแปลคัมภีรเหลาจื่อของจีนและคัมภีรอื่นๆ เปนภาษาสันสกฤต เปนชาวจีนคนแรกที่แปล
นอกจากนั
หนังสือภาษาจีนเปนภาษาตางประเทศ พระเสวียนจั้งมีคุณูปการในดานการแปลเปนอยางมาก ที่สําคัญ
คือทานไมยึดติดวาจะตองใชการแปลโดยพยัญชนะหรือการแปลโดยอรรถ ปรับเปลี่ยนวิธีการตามความ
เหมาะสม ในดานมาตรฐานการแปล ทานเนนทั้งความถูกตองและความสละสลวย ในการปฏิบัติ ทานได
ใชเทคนิคตางๆ เปนตนวาการเปลี่ยนประเภทคํา การเพิ่มความ การทอนความ การเปลี่ยนลําดับคําใน
ประโยค ฯลฯ เปนเทคนิคที่คนยุคกอนคิดไมถึง โจวตุนอี้ 周敦义 คนสมัยซงใต(คนละคนกับโจวตุนอี๋ 周敦
颐)ไดสรุปไวในคํานําหนังสือของพระฝาอวิ๋น 法云 วา พระเสวียนจั้ง มีหลัก “หาไมแปล” 五不翻 กลาวคือ

๘
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

จะทับ ศัพทภ าษาสัน สกฤตในหากรณี ไดแ ก เมื่อเปน คาถาหรือถอ ยคําศั ก ดิ์สิ ท ธิ์ เมื่อ เปน ศั พทที่ มี
ความหมายหลายอยาง เมื่อเปนสิ่งที่ไมมีในประเทศจีน เมื่อมีการทับศัพทมานานจนเปนที่นิยมแลว และ
เมื่อตองการใหเกิดความนาเชื่อถือเหมาะแกการเผยแผพระธรรม (周敦义《翻译名义集序》转引自陈富
康，2000: 33-34)มาตรฐานการแปลและเทคนิคการแปลของทานยังสามารถนํามาปรับใชไดในยุคปจจุบัน

สมัยราชวงศซงมีการแปลพุทธคัมภีรอยูบาง แตไมไดรุงเรืองเหมือนดังในสมัยถัง พอถึงราชวงศซง

ใตก็ไมพบการแปลคัมภีรในบันทึกประวัติศาสตร สมัยราชวงศหยวนมีการแปลพุทธคัมภีรภาษาฮั่นและ
ภาษาสันสกฤตเปนภาษามองโกล แตมีจํานวนเพียงสิบกวาปกรณ ในสมัยราชวงศหมิงมีการแปลพุทธ
คัมภีรเ พีย งไมกี่ป กรณ เมื่อถึงสมัย ราชวงศชิง การแปลเปน การแปลระหวางภาษาชนชาติตางๆ ใน
ประเทศจีน เปนตนวาแปลคัมภีรภาษาธิเบตเปนภาษามองโกล ภาษาแมนจู หรือภาษาฮั่น และมีจํานวน
ไมมากนัก

มาตรฐานการแปลในยุคการแปลหนังสือตะวันตก
การแปลพุท ธคัมภีรใ นสมัย ราชวงศห มิงเสื่อมโทรมลง แตมิไดแปลวาจีน จะไมใ สใ จการแปล
ตรงกันขาม นับแตปลายยุคราชวงศหมิงเปนตนมา การแปลในประเทศจีนกาวหนามาก เพียงแตเรื่องที่
แปลนั้นเปน การแปลหนังสือวิทยาการของตะวัน ตกเปนภาษาจีน มัตเตโอ ริชชี่ Matteo Ricci (ค.ศ.
๑๕๕๒-๑๖๑๐) มิชชันนารีคณะเยซูอิตจากอิตาลีเดินทางมาถึงประเทศจีนในป ค.ศ.๑๕๘๒ ตอมาไดรับ
พระราชทานพระราชานุญาตจากจักรพรรดิวั่นรลี์ ใ่ หเผยแผศาสนาคริสตในประเทศจีนได นับจากนั้นจนถึง
สมัยจักรพรรดิยงเจิ้ง (ครองราชยระหวราศงค.ศ.๑๗๒๓-๑๗๓๕)าสต แหงราชวงศชิง ก็มีมิชชันนารีจากตะวันตก
ต
ษ น นอกจากการแปลพระคัมภีรเปนภาษาจีน ทานเหลานี้ยังได
จํานวนมากมาเผยแผศาสนาในประเทศจี เ ก
ย า ลัย
รวมมือกับ นัก วิช าการชาวจี ว ิท น แปลหนังสือตะวันตกเปนภาษาจีนจํานวนมาก หนังสือเหลานี้มี เนื้อหา
า
หลากหลาย เปนตัลนวมาหดาราศาสตร คณิตศาสตร ภูมิศาสตร ฟสิกส ชีววิทยา ฯลฯ มีคุณูปการในดาน
ิจิท
การเผยแพรวิทรู้ดยาการตะวั นตกเขาสูประเทศจีน และยังไดแปลหนังสือจีนเปนภาษาตะวันตก หนังสือแปล
า ม
ที่มีชื่อเสีังคยวงที่สุดไดแก จี่เหอหยวนเปน 几何原本 ซึ่งแปลจาก The Elements ของยูคลิด Euclid (๓๓๐ป
คล ส ตกาล-๒๗๕ ป ก อ นคริ ส ตกาล) นั ก คณิ ต ศาสตร ช าวกรี ก ผู แ ปลคื อ มั ต เตโอ ริ ช ชี่ กั บ
ก อ นคริ
นักวิทยาศาสตรชาวจีนชื่อ สีวกวงฉี่ 徐光启 (ค.ศ.๑๕๖๒-๑๖๓๓)
เมื่อถึงสมัยราชวงศชิง มาตรฐานการแปลกาวหนาขึ้นมาก ทฤษฎีที่นาสนใจไดแกทฤษฎีของหมา
เจี้ยนจง 马建忠 (ค.ศ.๑๘๔๔-๑๙๐๐) และเหยียนฟู 严复 (ค.ศ.๑๘๕๔-๑๙๒๑)
หมาเจี้ยนจงมีความรูแตกฉานทั้งดานจีนวิทยาและยังสนใจศาสตรตางๆ ของตะวันตก ครอบครัว
นับถือศาสนาคริสตนิกายโรมันคาธอลิค ไดรับการศึกษาแบบจีนคูกับการศึกษาวิทยาการตะวันตก รูทั้ง
ภาษาลาติน ฝรั่งเศส อังกฤษ และกรีก ตอมาไดรับราชการในราชสํานักชิง กอนจะไดรับทุนไปศึกษาดาน

๙
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

กฎหมายระหวางประเทศที่ฝรั่งเศส พรอมกับรับหนาที่ลามประจําตัวเอกอัครราชทูตจีนประจําฝรั่งเศส จึง

มีประสบการณดานการแปลและการลามสูง เมื่อกลับมารับราชการในประเทศจีน ก็ไดปฏิบัติงานดานการ
ตางประเทศมาโดยตลอด หมาเจี้ยนจงเปนผูเสนอใหจัดตั้งสถาบันการแปลขึ้น สงเสริมใหชาวจีนเรียนรู
ภาษาตางประเทศ และยังเปนผูแตง หมาซื่อเหวินทง 马氏文通 ซึ่งเปนตําราไวยากรณเลมแรกของจีน มี
คุณูปการตอประเทศจีนมากในหลายดาน
หมาเจี้ยนจงเสนอทฤษฎีการแปลที่ดี 善译 โดยเห็นวาผูแปลตองมีความรูทางภาษาดี เขาใจความ
เหมือนและความตางของภาษาตนฉบับและภาษาฉบับแปล ตองกระจางในเนื้อหาตนฉบับ และรูถึงลีลา
ของตนฉบับ เวลาแปลตองถายทอดออกมาใหครบ ฉบับแปลกับตนฉบับตองเทียบเคียงกันได ผูอานอาน
ฉบับแปลแลวตองเกิดความรูสึกอยางเดียวกับอานตนฉบับ (陈福康, 2000: 87-90) จะเห็นไดวาเขาตั้ง
มาตรฐานการแปลไวสูงมาก ทฤษฎีของหมาเจี้ยนจงใกลเคียงกับ ทฤษฎีของเฟโดรอฟ 费道罗夫 А.В.
Фёдоров นักทฤษฎีการแปลแนวภาษาศาสตรชาวสหภาพโซเวียตผูเขียนตําราสังเขปทฤษฎีการแปล 翻译
理论概要 Введение в теорию перевода ออกมาในป ค.ศ.๑๙๕๓

นักทฤษฎีการแปลสมัยราชวงศชิงที่มีชื่อเสียงที่สุดไดแก เหยียนฟู ผูเสนอมาตรฐาน “ถูกตอง-สื่อ

ความ-งามตามแบบแผน” 信、达、雅 ซึ่งยังมีอิทธิพลตอการแปลของประเทศจีนมาจนถึงยุคปจจุบัน จึงมี
ความจําเปนตองศึกษาทฤษฎีของเหยียนฟูโดยละเอียด
เหยียนฟูเปนนักแปลผูมีชื่อเสียงและนักคิดหัวกาวหนาแหงยุค เขาไดรับการศึกษาภาษาอังกฤษ
และความรูทางวิทยาศาสตรสมัยใหมขณะศึ ต รก
์ ษาที่วิทยาลัยการเรือฝูโจว ตอมาไปศึกษาตอยังประเทศ
ร ศ าส
อังกฤษ เมื่อกลับถึงประเทศจีนก็เปนษอาจารย ต ในวิทยาลัยเดิมกอน ตอมากาวหนาในทางวิชาการ เคยรับ
เ ก
ตําแหนง อธิการบดีของหลายสถาบั
ย าลัย น เหยียนฟูแปลหนังสือปรัชญา เศรษฐศาสตรและการเมืองการ
ปกครองตะวันตกเปนภาษาจี า ว ิท นจํานวนมาก เปนผูมีคุณูปการอยางสูงในการเผยแพรวิทยาการตะวันตกเขา
มห
สูประเทศจีน เหยีิทยัลนฟูสรุปประสบการณจากการปฏิบัติและคนควาประสบการณจากนักแปลพุทธคัมภีรใน
ร ิจ
ู้ดทฤษฎี
อดีต สรุปหลั
ว า ม ก มาตรฐานการแปลของตนดวยคําสามคําคือ ถูกตอง-สื่อความ-งามตามแบบแผน
ค
信、达、雅
คลัง ไวในคํานําการแปลหนังสือเรื่อง เทียนเหยี่ยนลุน 天演论 ซึ่งแปลจาก Evolutions and Ethics
ของ T.H. Huxley ดังนี้
“译事三难:信、达、雅。求其信，已大难矣！顾信矣，不达，虽译，犹不译也，则达
尚焉。海通以来，象寄之才，随地多有；而任取一书，责其能与于斯二者，则已寡矣！其故在
浅尝一也；偏至二也，辨之者少，三也。”(赫胥黎、严复, 1933: 译例言 1)

กลาวคือ การแปลยากอยูสามประการ คือ ตองถูกตอง สื่อความ งามตามแบบแผน การแปลให

ตรงตามตนฉบับนั้น เดิมก็เปนเรื่องยากอยูแลว แตหากมุงเนน ใหตรงตามตนฉบับโดยละเลยการทําให

๑๐
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

สํานวนแปลอานเขาใจงาย ตอใหแปลออกมาก็เทากับมิไดแปล เห็นไดชัดวาการสื่อความใหเขาใจนั้นเปน

เรื่องสําคัญ นับแตมีการติดตอกับตางประเทศเปนตนมา ผูที่มีความสามารถดานการแปลหาไดในทุกที่
แตทวา หากหยิบหนังสือแปลเลมใดมาดูสักเลม จะหาที่ทั้งตรงตามตนฉบับและทั้งใชสํานวนสื่อความนั้น
นอยนัก สาเหตุประการแรกคือ ผูแปลอานตนฉบับเพียงคราวๆ ไมละเอียด สาเหตุประการที่สองคือ
ไมไดทําการวิเคราะหตนฉบับในทุกดาน สาเหตุประการที่สามคือไมสามารถเขาใจตนฉบับไดอยางแทจริง
มาตรฐานการแปลสองขอแรกของเหยียนฟูคือ ถูกตองตรงตามตนฉบับ ในขณะเดี ยวกันก็ไมยึด
ติดกับรูปแบบของตนฉบับมากเกินไปจนไมสื่อความ หลังจากทําไดตามมาตรฐานสองขอแรก เหยียนฟูยัง
กลาวถึงความสําคัญของความงามตามแบบแผนโดยอางคัมภีรอี้จิงและคัมภีรหลุนอี่วประกอบ ดังนี้
“易曰:“修辞立诚”。子曰: ‘辞达而已！’又曰: ‘言之无文，行之不远。’三者乃
文章正轨，亦即为译事楷模。故信、达而外，求其尔雅，此不仅期以行远已耳！实则精理微
言，用汉以前字法句法，则为达易；用近世利俗文字，则求达难。”(赫胥黎、严复, 1933: 译
例言 1)

เหยียนฟูกลาวถึงขอความในคัมภีรอี้จิงที่วา การเขียนนั้นตองมีศิลปะแหงการใชถอยคําควบคูไป
กับมีใจความสําคัญชัดเจน จากนั้นยกคําพูดของขงจื๊อมาสองประโยค ประโยคหนึ่งนั้นขงจื๊อกลาววา การ
เขียนนั้นก็คือการสื่อความหมายใหชัดเจน อีกประโยคหนึ่งคือ หากถอยคําภาษาที่ใชปราศจากความงาม
ก็ไมอาจสงอิทธิพลไดกวางไกล เห็นไดชัดวาความถูกตอง การสื่อความ และความงามตามแบบแผนเปน
หลักที่ควรยึดถือในการเขียน ในขณะเดียวกันรก็์ เปนมาตรฐานของการแปลดวย ฉะนั้นนอกจากถูกตองและ
า ส ต
สื่อความแลว ก็ตองใชภาษาใหงามตามแบบแผน รศ เหยียนฟูไดกลาวตอไปวา มาตรฐานเชนนี้มิไดมีเพียง
ต
ษ านั้น แตในความเปนจริงแลว งานเขียนซึ่งมีความลึกซึ้ง หากแปล
เพื่อสงอิทธิพลตอผูอานจํานวนมากเท เ ก
ลัย
ดวยภาษากอนสมัยราชวงศิทฮยั่นา จะแปลสือ่ ความไดงาย ในขณะที่หากใชภาษาที่คนสมัยปจจุบันใชกันทั่วไป
ห า ว
ัล ม
แปล กลับยากในการสื ่อความ มักทําใหเสียความหมายเดิมไปเพราะการใชถอยคํา
ู้ดิจ
มาตรฐานความถู ท
ิ กตองและการสื่อความของเหยียนฟูไดรับการยอมรับมาตลอด แตมาตรฐานขอ
ม ร
า นที่ถกเถียงกันมากในยุคปจจุบันทั้งในแงของความหมายที่แทจริงและความจําเปนหรือไมที่
สุดทายนั คน
้ วเป
ลัง
ตองยึคดถือเปนมาตรฐาน คนยุคปจจุบันมักแสดงความสงสัยกับมาตรฐานนี้ เปนตนวา หากตนฉบับไม
งาม จะแปลใหงามไดอยางไร และควรหรือไมที่จะตองแปลใหงาม เพราะหากแปลสิ่งที่ไมงามใหงาม ก็
ยอมเทากับถายทอดคลาดเคลื่อนไปจากตนฉบับ
ในตําราเลมนี้ ผูเขียนเลือกแปลคําวา หยา 雅 วางามตามแบบแผน แทนที่จะแปลเพีย งวา
สละสลวยหรืองาม เพราะคํานี้มีความหมายถึงภาษาแบบแผนหรือตันติภาษาหรือภาษาโบราณของจีน1

1
การตีความคําวา 雅 หรือ 雅言 นั้นมีทั้งหมายถึงตันติภาษาหรือภาษาโบราณกับหมายถึงภาษากลาง การตีความวาหมายถึงตันติภาษานั้นไดอธิบายไวในเนื้อหาหลัก
แลว สวนการตีความวาหมายถึงภาษากลางนั้น มาจากขอความตอนหนึ่งในคัมภีรหลุนอี่ว 论语 บรรพ 述而 ที่วา 子所雅言，《诗》、《书》、

๑๑
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

คนจีนนิยมใชตันติภาษาในการเขียนมาตลอด งานเขียนที่ใชภาษาสามั ญนั้นมีบาง เชน นิยายหรือบท

อุปรากร แตไมไดรับการยกยองเทางานเขียนที่ใชตันติภาษา จนกระทั่งขบวนการสี่พฤษภาคม ค.ศ.๑๙๑๙
จึงเกิดความเคลื่อนไหวรณรงคใหใชภาษาสามัญในการเขียนแทนภาษาโบราณ เหยียนฟูเสนอมาตรฐาน
การแปลนี้กอนหนาขบวนการสี่พฤษภาคมเปนเวลานาน การสนับสนุนใหแปลดวยตันติภาษาจึงเปนเรื่องที่
เขาใจได เนื่องจากยุคสมัย เปลี่ย นแปลงไป จึงมีนัก วิช าการจํานวนมากเห็นวาทัศนะนี้พน สมัยไปแลว
อยางไรก็ดี หากเราตีความเจตนาของเหยียนฟู การใชภาษางามตามแบบแผนก็เปนไปเพื่อใหงานเขียนนั้น
ถายทอดความลึก ซึ้งของตน ฉบับ ไดดีและมีอิท ธิพลตอผูอาน เราสามารถนํามาตรฐานการแปลนี้มา
ประยุกตใชไดในปจจุบัน เพียงแตตองเขาใจวาความงามตามแบบแผนนั้นยอมตางกันไปตามยุคสมัยและ
สังคม
ในประวัติศาสตรการแปลจีน มีนักแปลผูยิ่งใหญอีกทานหนึ่งที่อยูรวมยุคกับเหยียนฟู ไดแกหลินซู
林纾 (ค.ศ.๑๘๕๒-๑๙๑๔) หลินซูไมรูภาษาตางประเทศ แตแปลวรรณกรรมตางประเทศเปนภาษาจีนกวา

หนึ่งรอยแปดสิบเรื่อง โดยใชวิธีใ หเพื่อนแปลเลาวรรณกรรมเปนภาษาจีน หลินซูเ ปนผูเขียนเรีย บเรีย ง

สํานวนภาษาขึ้นใหมโดยมีการแกไขดัดแปลง เพิ่มเติม ตัดทอนขอความใหเขากับผูอานชาวจีน ผลงาน
ของหลินซูไดรับการโจมตีจากคนยุคหลังวาไมรักษาตนฉบับ แตในยุคนั้นไดรับความนิยมจากผูอานอยาง
กวางขวาง ถือเปนนักแปลที่มีอิทธิพลตอการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมจีนกับตะวันตกอยางมาก

มาตรฐานการแปลในยุคการแปลเปนรภาษาสามั
ต ์ ญ
ประเทศจีนเปลี่ยนแปลงการปกครองเป ร ศ าส นระบบสาธารณรัฐในป ค.ศ.๑๙๑๑ และหลังจากนั้นไมกี่
ต
ป ก็เกิดขบวนการสี่พฤษภาคม ัยค.ศ.๑๙๑๙ เ กษ เปนการพลิกประวัติศาสตรวงการเขียนของจีน โดยเกิดการ
า ล
รณรงคใหใชภาษาสามัญวในการเขี ิา ทย ยนแทนภาษาโบราณ ในยุคสาธารณรัฐ การแปลหนังสือเฟองฟูยิ่งกวา
สมัยราชวงศชิง เกิดัล นัมกหแปลและนักทฤษฎีการแปลขึ้นมาก เรียกไดวาเปนยุคแหงการวิพากษการแปลใน
ด
้ ู จ
ิ
อดีต โดยเฉพาะการแปลของเหยี
ิท ยนฟูและหลินซู ผูที่มีบทบาทสําคัญในการวิพากษทฤษฎีการแปลและ
า ม ร
ง
ั คว
มาตรฐานการแปลในยุ คนั้นไดแก หูซื่อ 胡适 (ค.ศ.๑๘๙๑-๑๙๖๒) นักวิชาการผูมีชื่อเสียงซึ่งเปนหนึ่งใน
ล
ผูนําคการปฏิรูปวรรณกรรมจีน หูซื่อไดเขียนบทความลงในวารสารยุวชนใหม 新青年 เมื่อป ค.ศ.๑๙๑๘
เสนอใหมีการแปลวรรณกรรมตางประเทศเปนภาษาจีนจํานวนมาก เพื่อเปนการเตรียมพรอมและเปน
แบบอยางใหแกวรรณกรรมใหมของจีน (胡适《建设的文学革命论》ใน 欧阳哲生,1998: 55) หูซื่อเห็นวา
การแปลวรรณกรรมตะวันตกในขณะนั้นยังไมประสบผลสําเร็จเทาที่ควร จึงเสนอทัศนะสําคัญสองประการ

执礼，皆雅言也。หมายความวา เวลาขงจื๊ออานคัมภีรซือจิง คัมภีรซูจิง และทําพิธีตางๆ ลวนใชภาษากลาง ภาษากลางในที่นี้หมายถึงภาษาที่ใชแถบนคร

หลวงของราชวงศโจว หากจะตีความทัศนะของเหยียนฟูวาหมายถึง ภาษากลาง ก็เขาเคาเชนกัน เพราะการแปลทั่วไปมุงหมายใหคนทั้งประเทศอานรูเรื่อง หากใชภาษา
ทองถิ่นจะเปนอุปสรรคได แตที่ในตําราเลมนี้ ผูเขียนเลือกตีความวาหมายถึงภาษาโบราณเพราะขอความตอมาของเหยียนฟู คือ ใชภาษาสมัยฮั่นสื่อความหมายไดดีกวา
ภาษาปจจุบัน เปนการตีความตามบริบท

๑๒
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ในการแปล กลาวคือ ตองเลือกแปลวรรณกรรมเอก ไมแปลวรรณกรรมชั้นรอง และใหใชภาษาสามัญใน

การแปล หูซื่อเห็นวาการคัดสรรวรรณกรรมเปน เรื่อ งสําคัญ ยิ่งยวด ควรมีการจัดประชุมนัก วิชาการผูรู
ภาษาตางประเทศ รวมกันคัดสรรวรรณกรรมเอกที่ไมแปลไมได เปนตนวานวนิยายหนึ่งรอยเรื่อง เรื่องสั้น
หารอยเรื่อง บทละครสามรอยเรื่อง รอยแกวหาสิบบท รวมเปนหนังสือชุดวรรณกรรมตะวันตก กําหนดให
แปลเสร็จภายในเวลาหาป จากนั้นคอยแปลชุดที่สองตอ เมื่อแปลเสร็จใหเชิญนักวิชาการสอบทาน เขียน
คํานําและประวัติผูแตง ไมคัดสรรวรรณกรรมชั้นรองมาแปล เนื่องจากการแปลรอยกรองเปนเรื่องยาก จึง
เห็นควรชะลอไวกอน สําหรับภาษาที่ใชแปลใหใชภาษาสามัญ ลวน บทละครที่เขียนดวยรอยกรองก็ให
แปลเปนรอยแกว หูซื่อเห็นวาการแปลวรรณกรรมตะวันตกเปนภาษาจีนโบราณ จะทําใหฉบับแปลนั้นเสีย
ไป (胡适《建设的文学革命论》ใน 欧阳哲生,1998: 57)
ขอเสนอของหูซื่อมีอิทธิพลตอการแปลวรรณกรรมตะวันตกอยางยิ่ง หลังจากนั้นเพียงไมนานก็มี
การแปลวรรณกรรมตะวันตกดวยภาษาสามัญ และมีสมาคมวิจัยวรรณกรรมทํางานแปลวรรณกรรมชุด
บิดาแหงวรรณกรรมใหมของจีน หลูซวิ่น 鲁迅 (ค.ศ.๑๘๘๑-๑๙๓๖) ไดเสนอมาตรฐานการแปล
ไวและสงผลตอวงการแปลของจีนอยางมาก หลูซวิ่นเสนอใหใชการแปลโดยพยัญชนะ 直译 หรือการแปล
ตรง 硬译 เขากลาววาการแปลนั้นยอมถูกตองแมไมสละสลวย 宁信而不顺 “แปลถูกตองแตไมสละสลวย
อยางมากก็แคอานไมเขาใจ คิดใหมากหนอยก็อาจพอเขาใจได การแปลแบบสละสลวยแตไมถูกตอง
กลับทําใหคนอานหลงทาง ใหคิดอยางไรก็ไมมีทางเขาใจได หากดูเหมือนเขาใจ ยอมหมายความวาหลง
ผิดทางแลว” (鲁迅先生纪念委员会（4）,1973: ต ร ์ 335) อยางไรก็ดี หลูซวิ่นไมไดละเลยความสละสลวย
ร ศ าส
จริงๆ การที่หลูซวิ่นเนนความถูกตอษงเป ต นหลักเพราะในยุคนั้นมีการแปลโดยไมเคารพตนฉบับอยูมาก อันที่
เ ก
จริงหลูซวิ่นใหความสําคัญทั้งาความถู
ย ลัย กตองและความสละสลวย “การแปลนั้นตองใหความสําคัญสองดาน
หนึ่งคือพยายามทําใหอาาวนเข ิท าใจงาย สองคือรักษารสของตนฉบับ” (鲁迅先生纪念委员会（6）,1973:
348) ขณะที่หลูซิท
มห
วิ่นัลแกงานแปลของผูอื่น ก็ไดแสดงทัศนะไววา “การยึดตนฉบับเกินไป ไมกลาแปลเอา
ู้ดิจ
ความ ทําใหามผรูอานอานแลวเหนื่อย...ฉะนั้นเมื่อขาพเจาตรวจแกไข ไดแปลแกไวมากจนเกือบจะสละสลวย”
ง
ั ค ว
คล
(鲁迅先生纪念委员会（14）,1973: 237) เห็นไดชัดวาหลูซวิ่นเนนความถูกตองเปนหลัก แตไมสนับสนุน

การแปลที่ยึดตนฉบับตายตัวและใชภาษาที่ไมเหมาะกับธรรมชาติของภาษานั้นๆ
นักวิชาการรวมยุคกับหลูซวิ่นตางก็ใหการตอบรับกับทัศนะของหลูซวิ่นที่ใหความสําคัญทั้งความ
ถูกตองและสละสลวย ตอมา เมื่อเปลี่ยนแปลงการปกครองเปนระบอบสังคมนิยมในป ค.ศ.๑๙๔๙ การ
แปลเจริญกาวหนาขึ้นอีก ปลายป ค.ศ.๑๙๕๑ รัฐบาลกลางของจีนจัดประชุมการแปลระดับชาติขึ้นเปน
ครั้งแรก หัวขอหลักในการประชุมคือการจัดการงานแปล การวางแผนและการพัฒนาคุณภาพงานแปล
พอถึงเดือนสิงหาคม ค.ศ.๑๙๕๔ สมาคมนักเขียนจีนจัดการประชุมการแปลวรรณกรรมระดับชาติขึ้นเปน

๑๓
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ครั้งแรก เหมาตุน 茅盾 (ค.ศ.๑๘๙๖-๑๙๘๑) เปนผูบรรยายสรุปในหัวขอ “ตอสูเพื่อพัฒนาวงการแปล

วรรณกรรมและยกระดับคุณภาพ” เหมาเจอตง 毛泽东 (ค.ศ.๑๘๙๓-๑๙๗๖) สนับสนุนทัศนะของหลูซวิ่น
และเห็นวาการแปลงานเขียนทฤษฎีสามารถใชวิธีแปลตรงได แสดงใหเห็นวา ในทัศนะของเหมาเจอตง
การแปลตรงเปนสิ่งที่พึงกระทํา
ฟูเหลย 傅雷 (ค.ศ.๑๙๐๘-๑๙๖๖) เสนอมาตรฐานการแปลวาตองทําใหเหมือนทางจิตวิญญาณ
神似 ฟูเ หลยเปนนั กเรีย นเก าฝรั่ง เศส ศึก ษาดานศิล ปะ หลัง จากกลับประเทศจีน ก็ไ ดแ ปลวรรณกรรม

ฝรั่งเศสเปนภาษาจีนจํานวนมาก เปนนักแปลที่มีชื่อเสียงคนหนึ่งของจีน ฟูเหลยเขียนบทความเกี่ยวกับ

การแปลไวสวนหนึ่ง นอกจากนี้ยังมีจดหมายสนทนาเรื่องการแปลกับนักวิชาการดานการแปลของจีนเชน
หลินอี่เลี่ยง 林以亮 หลัวซินจาง 罗新璋 บทความและจดหมายเหลานี้กลายเปนทัศนะดานการแปลที่เปนที่
รูจักอยางกวางขวาง ฟูเหลยมองวาการแปลเปนอาชีพศักดิ์สิทธิ์ ผูแปลตองเขาใจผูเขียนและตนฉบับอยาง
ลึกซึ้ง ตองสามารถถายทอดตนฉบับสูฉบับแปลใหผูอานอานแลวเขาถึงตนฉบับได เขาเปรียบเทียบการ
เลือกตนฉบับวาเหมือนดังการเลือกคบเพื่อน คนเรามีนิสัยตางกันจะใหเขาใจกันไดลึกซึ้งตองใชเวลานาน
ตอใหถูกชะตากันตั้งแตแรกพบก็ยังไมอาจทําความเขาใจลึกซึ้งไดหมดในเพียงวันเดียว ฉะนั้นกอนลงมือ
แปลตองอานตนฉบับอยางนอยสี่หารอบ นอกจากนั้นเขายังเนนย้ําวา ผูแปลตองมีความรูกวางขวางและมี
ประสบการณชีวิต เพราะงานวรรณกรรมเกี่ยวของกับสังคมในหลายแงมุม ในดานของมาตรฐานการแปล
ฟูเหลยมองวาระบบความคิดของจีนและตะวันตกตางกันมาก การแปลจะแปลตรงทีละถอยทีละคํานั้นมิได
หากแตตองรักษาจิตวิญญาณและสุนทรียะของต ต ร ์ นฉบับไว เขาเปรียบเทียบการแปลกับการวาดภาพ วาสิ่ง
ร ศ าส
สําคัญนั้นมิใชความเหมือนทางกายภาพ
เ ก ษต หากแตเปนความเหมือนทางจิตวิญญาณ อันที่จริงแลว ฟูเหลย
ไมใชบุคคลแรกที่เอยถึงเรื่องการถ
ย าลัย ายทอดงานแปลใหเหมือนทางจิตวิญญาณ เหมาตุนเคยเอยถึงเรื่องนี้มา
ว ิท
กอนหนานั้นแลวตั้งแตปา ค.ศ.๑๙๒๑ การเปรียบเทียบงานแปลกับการวาดภาพก็มีเฉินซีอิ๋ง 陈西滢 เคยพูด
ม ห
ัล
ถึงมาแลวตั้งแตปิทค.ศ.๑๙๒๙ แตถอยคําของฟูเหลยมีอิทธิพลสูงเพราะเขาเคยเรียนทางดานทฤษฎีศิลปะ
รู้ด จ
ิ
ว ม
ที่กรุงปารีสาและงานแปลของเขามี ชื่อเสียงโดงดังในประเทศจีน (罗新璋,1983: 385-393)
ค
คลังเฉียนจงซู 钱钟书(ค.ศ.๑๙๑๐-๑๙๙๘) นักวิชาการชื่อดังของประเทศจีนไดเสนอมาตรฐานการแปล
ในอุดมคติวาดวยการแปลงสภาวะ 化境 ไววา “การเปลี่ยนผลงานวรรณกรรมจากภาษาชาติหนึ่งไปเปน
ภาษาอีกชาติหนึ่ง ทั้งไมทําใหเหลือรองรอยแข็งฝดเพราะความแตกตางทางความเคยชินในการใชภาษา
และยังสามารถรักษารสของตนฉบับไดอยางครบถวน เรียกไดวา แปลงสภาวะ” มาตรฐานการแปลของ
เฉียนจงซูสูงมาก เปรียบเสมือนการกลับชาติมาเกิด คือเปลี่ยนรางกาย แตยังคงรักษาจิตวิญญาณไว
ฉบับแปลตองซื่อสัตยกับตนฉบับจนถึงขั้นที่ดูไมออกวาเปนฉบับแปล เพราะเวลาอานผลงานวรรณกรรม
ตนฉบับนั้นไมมีทางอานแลวรูสึกวาเปนงานที่แปลมา (罗新璋,1983: 416-422)

๑๔
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

จีนมีการศึกษาดานการแปลไวมาก ที่กลาวถึงขางตนนี้มีเฉพาะที่มีอิทธิพลสูงเทานั้น อยางไรก็ดี

มาตรฐานการแปลตางๆ ในปจจุบัน แมจะมีผูเอยถึงไวหลากหลาย แตก็ไมไดฉีกแนวหรือแหวกกรอบไป
จากมาตรฐาน “ถูกตอง-สื่อความ-งามตามแบบแผน” ของเหยียนฟูเทาใดนัก จะมีก็แตการถกเกี่ยวกับ
ความหมายของ “ถูกตอง-สื่อความ-งามตามแบบแผน” วาหมายความอยางใดกันแน โดยเฉพาะอยางยิ่ง
กับคําวา “งามตามแบบแผน” ซึ่งผูเขาใจและตีความตางกันเปนหลายประการ โดยสรุปแลว แมจะมีผถู ก
เกี่ยวกับมาตรฐาน “ถูกตอง-สื่อความ-งามตามแบบแผน” ของเหยียนฟูอยูมาก โดยเฉพาะกับเรื่อง “งาม
ตามแบบแผน” แตก็ไมมีผูสามารถเสนอมาตรฐานอื่นที่ไดรับการยอมรับโดยทั่วกัน มาตรฐาน “ถูกตอง-สื่อ
ความ-งามตามแบบแผน” ของเหยียนฟูจึงยังนับเปนมาตรฐานสูงสุดในดานการแปลของจีน
อยางไรก็ดี ในฐานะผูศึกษาการแปลและมุงหวังจะพัฒนาตนเปนนักแปลที่มีคุณภาพ พึง
ตระหนัก วา ไมมี ม าตรฐานการแปลใดที่ จะกล า วไดว า “ดีที่ สุด ” และสามารถนํ า มาใชเ ป น
มาตรฐานการแปลเดียว มาตรฐานการแปลที่เหมาะสมนั้นขึ้นอยูกับงานแปลแตละชิ้นซึ่งมีปจจัยตางกัน
ทั้งตัวเนื้องาน ภาษาและกลุมเปาหมาย เปนตนวางานแปลทั่วไปยอมมีมาตรฐานการแปลตางจากงาน
แปลวรรณกรรมซึ่งตองใชความประณีตบรรจงและยากกวา มาตรฐานการแปลขั้นสูงเปนตนวา “งามตาม
แบบแผน” “เหมือนทางจิตวิญญาณ” หรือ “แปลงสภาวะ” ฯลฯ ที่ไดเอยมาขางตนนั้นอาจเปนมาตรฐาน
ในอุดมคติสําหรับงานวรรณกรรมหรืองานแปลขั้นสูงอื่น แตไมจําเปนหรือจําเปนนอยสําหรับการแปลทั่วไป
ที่สําคัญคือ ขอจํากัดทางภาษาเปนเหตุใหผศู ึกษาการแปลชาวไทยที่จะแปลภาษาไทยเปนภาษาจีนนั้นไม
ควรเริ่มตนจากการแปลงานวรรณกรรมอยูสแตลรว์ ผูศึกษาการแปลชาวไทยที่จะแปลภาษาไทยเปนภาษาจีน
า
อาจพิจารณายึดมาตรฐานการแปลวาตดรวศยความถูกตองและสื่อความหรือถูกตองและสละสลวยเปนพื้นฐาน
เ ก ษ
า ลัย
วิทย
ประเภทของการแปล
า ห
การจัดประเภทนั
ัิทล ม ้นยอมขึ้นอยูกับวาจะใชเกณฑใด ในที่นี้จัดประเภทการแปลโดยแยกตามมุมมอง
ม ร ู้ดิจ
ตามหนังสือ 综合英汉翻译教程 ของ 王述文 ดังนี้
ค
๑.ว า มุมมองของสัญลักษณทางภาษา
คลังสามารถแยกไดเปน การแปลภายในภาษา การแปลระหวางภาษา และการแปลสัญลักษณ
การแปลภายในภาษาหมายถึงการแปลภาษาคนละประเภทกันในภาษาเดียวกันเปนอีกภาษาหนึ่ง
เปนตนวา การแปลภาษาจีนโบราณเปนภาษาจีนปจจุบัน การแปลภาษาจีนปจจุบันเปนภาษาจีนโบราณ
หรือการแปลภาษาถิ่นเปนภาษาราชการ เปนตน
การแปลระหวางภาษาหมายถึงการแปลจากภาษาหนึ่งไปเปนอีกภาษาหนึ่ง เชน แปลภาษาไทย
เปนภาษาจีน แปลภาษาจีนเปนภาษาไทย เปนตน

๑๕
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

การแปลสัญลักษณหมายถึงการแปลสัญลักษณที่ไมใชตัวอักษรเปนสัญลักษณอักษร หรือการ
แปลกลับกัน เชน การแปลภาษามือ การแปลสัญลักษณทางคณิตศาสตร โนตดนตรี เครื่องหมายจราจร
สัญลักษณในการสนทนาในอินเทอรเน็ต เปนตน
๒. มุมมองของเนื้อหา
สามารถแบงตามเนื้อหาของงานนั้ นๆ ซึ่งจะใชวงศัพทตางกัน ออกไป เปน ตน วา งานแปลทาง
วิทยาศาสตร งานแปลวรรณกรรม งานแปลดานกฎหมาย ฯลฯ
๓. มุมมองของรูปแบบ
สามารถแบงตามรูปแบบการประพันธ แบงไดเปน การแปลนวนิยาย การแปลเรื่องสั้น การแปล
บทภาพยนตร การแปลขาว ฯลฯ
๔. มุมมองจากวิธีการแปล
สามารถแบงตามวิธีการแปล แบงไดเปนการแปลขอเขียน การแปลแบบลาม (แบงยอยไดเปนการ
แปลแบบลามพูดพรอม และการแปลแบบลามพูดตาม)และการแปลดวยเครื่องคอมพิวเตอร
๕. มุมมองจากการจัดการการแปล
สามารถแบงตามการจัดการการแปล เปนตนวา การแปลเต็ม การแปลโดยยอความ การแปล
โดยตัดความ การแปลโดยดัดแปลงความ （王述文，2008：20-22）

ต ร ์
าส
ตรศ
กระบวนการแปล
ษ
การแปลเปน งานซับ ซอัยนเก มีทฤษฎีอธิบ ายไวตางๆ กัน ในการปฏิบัติจะเห็นไดวา กระบวนการ
าล
พื้นฐานที่สุดไดแก ทําความเข ิาวทย าใจกับตนฉบับและถายทอดตนฉบับเปนฉบับแปล อาจจะเพิ่มกระบวนการ
ห
ตรวจสอบฉบับแปลไว ัิทล มหลังจากการถายทอดอีกกระบวนการหนึ่ง
ม ร ู้ดิจ
๑.วา ทําความเขาใจตนฉบับ
ค
คลังการทําความเขาใจตนฉบับเปนพื้นฐานสําคัญในกระบวนการแปล หากไมสามารถเขาใจตนฉบับ
อยางถองแท ยอมไมสามารถถายทอดเปนฉบับแปลที่ ดีได ความเขาใจพื้นฐานที่สุดที่มีตนฉบับคือตอง
เขาใจชัดเจนในระดับคํา คําในภาษาหนึ่งๆ มีหลายความหมาย และคําๆ เดียวกันปรากฏอยูตางที่กันอาจ
ทําหนาที่ตางกัน การเปดพจนานุกรมเปนสิ่งที่พึงกระทําเสมอเมื่อไมแนใจ นักแปลมือใหมจํานวนหนึ่ง
ละเลยที่จะเปดพจนานุกรม โดยเฉพาะอยางยิ่งเมื่อพบคําที่ตนคิดวางาย จึงมักเกิดเรื่องเขาใจตนฉบับ
ผิดเพี้ยนไปอยางไมนาเชื่อ นอกจากจะตองเขาใจความหมายและหนาที่ของคําแลว ยังตองรูวาคํานั้นๆ มี
รสหรืออารมณเชนไร เปนตนวามีนัยยกยองหรือมีนัยดูแคลน จะทําใหเขาใจความหมายของตนฉบับได

๑๖
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ชัดเจนยิ่งขึ้น ตอจากระดับ คํา ก็ตองทําความเขาใจกับ เหตุผลความเชื่อมโยงของขอความ การวาง

ตําแหนงของขอความตางกัน ยอมแสดงตรรกะที่ตางกัน เมื่อเขาใจชัดเจนก็ยอมทําใหวางตําแหนงในฉบับ
แปลและเลือกคําสันธานไดเหมาะสมในการถายทอด นอกจากความเขาใจในเชิงภาษาแลว ก็ยังตองทํา
ความเขาใจกับภูมิหลังทางวัฒนธรรมของตนฉบับดวย คนตางวัฒนธรรมกันมีวิธีการแสดงออกทางภาษา
ตางกัน ความเขาใจภูมิหลังทางวัฒนธรรมจึงเปนเรื่องสําคัญที่ไมอาจละเลยได

๒. ถายทอดตนฉบับเปนฉบับแปล
กระบวนการถายทอดตนฉบับเปนฉบับแปล เกิดขึ้นหลังจากผูแปลทําความเขาใจตนฉบับอยาง
ถองแทแลว จากนั้นถายทอดเปนภาษาฉบับแปลโดยมุงใหผูอานเขาใจไดเปนสําคัญ พยายามใชถอยคําที่
ชัดเจนที่สุดที่จะทําใหผูอานสามารถเขาใจในสิ่งที่ผูเขียนตองการถายทอด สวนจะถายทอดไดดีหรือไม
ย อ มขึ้ น อยู กั บ ป จ จั ย สํ า คั ญ ๒ ประการ ได แ ก ผู แ ปลมี ค วามเข า ใจต น ฉบั บ ดี เ พี ย งใดกั บ ผู แ ปลมี
ความสามารถในภาษาฉบับแปลดีเพียงใด การถายทอดเปนผลมาจากความเขาใจตนฉบับ แตไมสามารถ
กลาวไดวา หากเขาใจตนฉบับดีแลวจะถายทอดไดดี ในกระบวนการถายทอดตองอาศัยหลักเทคนิคหลาย
ประการ เปนตนวาตองรูจักใชพจนานุกรม รูจักปรับการลําดับความใหเหมาะสม แยกประโยคที่ซับซอน
ใหอานเขาใจงาย รูจักเพิ่มเติมหรือลดทอนขอความ รูจักปรับเปลี่ยนวิธีการพูดใหเหมาะกับผูอาน และ
ตองรูจักเกลาสํานวนใหสละสลวย
ต ร ์
๓. ตรวจสอบฉบับแปล
รศ าส
การตรวจสอบฉบับแปลเปกนษเรืต่องสําคัญยิ่ง เปนสิ่งที่นักแปลมือใหมไมควรละเลย ซ้ํายังตองสราง
ล ย
ั เ
ใหเปนนิสัยในการทํางาน เมืย่อาแปลงานเสร็จ ตองมีการตรวจสอบฉบับแปลกับตนฉบับวา มีการแปลตก
า ว ิท
หรือแปลผิดหรือไม มแก ห านวนภาษาใหสละสลวย จุดสําคัญที่ตองตรวจสอบยังไดแก ชื่อคน ชื่อ
ไ ขสํ
สถานที่ วันเวลาิจิทัลตัวเลข ทิศทาง ฯลฯ ซึ่งเปนเรื่องที่อาจทําความเสี ยหายไดมากหากคลาดเคลื่อนไป
ตองตรวจสอบวา ม รู้ด าผูอานฉบับแปลจะสามารถอานเขาใจภาษาหรือไม ประโยคหรือขอความสําคัญตกไป
ง
ั คว
คล หากเปนไปได ใหลองอานออกเสียงฉบับแปลเพื่อตรวจสอบสํานวนภาษาไมใหขัดหู
หรือไม

คุณสมบั ติของนั กแปลที่ มีคุณ ภาพกับ แนวทางในการพั ฒนาตนไปสู นัก แปล

คุณภาพ
นัก แปลเปน ตัวกลางในการถา ยทอดความหมายจากภาษาหนึ่ งไปเปน อีก ภาษาหนึ่ง ดังนั้ น
คุณสมบัติพื้นฐานของนักแปลคือ ตองเปนผูมีความรูความสามารถในการใชภาษาตนฉบับและภาษาฉบับ
แปล แตความสามารถทางภาษาเพียงอยางเดียวไมเพียงพอตอการเปนนักแปลที่ผลิตงานแปลที่มีคุณภาพ

๑๗
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

สัญฉวี สายบัว ระบุวางานแปลที่มีคุณภาพนั้นประกอบดวยคํา ประโยคและวิธีการเรียงคํา เรียงประโยค

ที่ผูแปลไดเลือกสรรมาใชสื่อความหมายทั้งมวลที่มีอยูในตนฉบับไดอยางครบถวน ความหมายทั้งมวลนี้
หมายถึง ความคิดหรือขอมูลอันเปนเนื้อหาของตนฉบับ รวมทั้งความหมายตามนัยตางๆ และรสชาติของ
ตนฉบับ ภาษาในฉบับแปลรื่นหูและเปนธรรมชาติ อานแลวรูเรื่อง ผูอานจับความหมายได สามารถทําให
ผูอานฉบับแปลเกิดผลสนองตอบไดเทียบเคียงกับที่ตนฉบับทํากับผูอานตนฉบับ นักแปลที่จะผลิตงานแปล
ที่ มี คุ ณ ภาพดั ง ที่ ว า นั้ น ต อ งมี คุ ณ สมบั ติ ๔ ประการ คื อ (๑) ความสามารถในการใช ภ าษาทั้ ง
ภาษาตนฉบับ และภาษาฉบับแปล (๒) ความรู และภูมิหลังของเรื่องราวในตนฉบับ (๓) ความสามารถ
ในการเอาตัวเองเขาไปแทนที่ผูเขียนตนฉบับ และ (๔) ศิลปะทางการเขียน (สัญฉวี สายบัว, ๒๕๕๐:
๑๔)
จะเห็นไดวา งานแปลที่มีคุณภาพมีมาตรฐานสูง การจะเปนนักแปลที่ผลิตงานทีม่ ีคุณภาพก็ตองมี
คุณสมบัติสําคัญหลายประการ มิใชเพียงรูภาษาตางประเทศดีก็จะเปนได ฉะนั้นผูที่มีใจรักในงานแปล
ตองฝกฝนตนเองอยางหนัก ผูเขียนประมวลประสบการณจากการสอนวิชาการแปล การปฏิบัติจริง และ
การแลกเปลี่ยนทัศนะกับนักแปลจํานวนหนึ่งและสรุปแนวทางพัฒนาตนสําหรับนิสิตนักศึกษาและผูสนใจ
งานแปลชาวไทยที่มุงมั่นจะเปนนักแปลที่มีคุณภาพ ทั้งแปลภาษาจีนเปนภาษาไทยและแปลภาษาไทยเปน
ภาษาจีนไว ๑๐ ขอ ดังตอไปนี้

๑. หมั่นพัฒนาความสามารถในการใช
ต ร ์ ภาษาทั้งภาษาไทยและภาษาจีน
นักแปลตองเขาใจตนฉบับอยารงถ ศ าอสงแท และยังตองมีความสามารถในการใชภาษาฉบับแปล จึง
จะสามารถผลิตงานที่มีคุณภาพได เ ก ษผูตสนใจงานแปลชาวไทยที่เรียนภาษาจีน ยอมตระหนักถึงความสําคัญ
ย า ลัย
ในการพัฒนาความสามารถทางภาษาจี
า ว ิท นของตนอยูแลว จึงขวนขวายที่จะพัฒนาตนดวยวิธีการตางๆ แต
มักจะละเลยความสํัลามคัหญของภาษาไทยอันเปนภาษาแม อันที่จริงแลว การจะเปนนักแปลที่ดีจะเชี่ยวชาญ
ิท
แตภาษาจีนไมรู้ดไดิจ หากจะแปลภาษาจีนเปนภาษาไทย ตองมีความรูภาษาไทยดี ทั้งในเรื่องพื้นฐานเชน
ว า ม
การสะกดคํ
ล ง
ั ค ไปจนถึงการสรรคํา การเรียงประโยค รูจักใชเครื่องมือที่จําเปน เปนตนวา เครื่องมือสืบคน
า
ตางๆค พจนานุกรมทั้งแบบหนังสือและพจนานุกรมออนไลน ศึกษาเกณฑการถอดเสียงแบบตางๆ เชน
ของราชบัณฑิตยสถาน หรือของสํานักนายกรัฐมนตรี เพื่อลดโอกาสที่จะเกิดขอผิดพลาดในการถอดเสียง
โดยเฉพาะการผันเสียงวรรณยุกต เลือกอานหนังสือที่ไดรับการยกยองวาสํานวนดี ฝกเขียนและฝกแปล
หนังสือบอยๆ และหมั่นตรวจสอบภาษาไทยของตนวาใชไวยากรณหรือถอยคําสํานวนเปนแบบภาษาจีน
หรือไม เพราะลักษณะที่พบบอยของผูเรียนชาวไทยที่เรียนภาษาจีนตั้งแตระดับกลางเปนตนไปก็ คือ มัก
ติดรูปประโยคภาษาจีนทําใหภาษาไทยวิบัติหรืออานแลวติดขัด บางครั้งยึดติดกับตนฉบับมากเกินไป ก็ทํา
ใหไมสื่อความ เมื่อแปลภาษาจีนเปนภาษาไทยแลว ผูอานที่ไมมีความรูภาษาจีนอานไมเขาใจ

๑๘
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ในทางกลับกัน หากตองแปลภาษาไทยเปนภาษาจีน ก็ยังตองใหความสําคัญกับภาษาไทยอยูดี

เพราะภาษาไทยเปนภาษาที่กํากวมสูง เพราะไมมีวิภัตติปจจัย ตองพยายามจับ สารใหชัดเจน คําที่ดู
เหมือนงายอาจจะเปนคําที่แปลยากที่สุดในงานชิ้นนั้นก็ได

๒. หมั่นหาความรูในศาสตรตางๆ อยูเสมอ
การแปลเป น การถายทอดความหมายจากภาษาหนึ่ งไปสู อีก ภาษาหนึ่ ง ภาษาเปน แต เ พีย ง
เครื่องมือในการสื่อสาร ความเชี่ยวชาญทักษะฟง พูด อาน เขียน ทั่วไปไมเพียงพอสําหรับการแปล ตอง
ศึ ก ษาประวั ติ ศ าสตร ภู มิ ศ าสตร สภาพเศรษฐกิ จ สถานการณ ท างการเมื อ ง การต า งประเทศ
ความกาวหนาทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี สภาพสังคมและวัฒนธรรม ความคิดอานของชาวไทยและ
ชาวจีน ตลอดจนวิธีการแสดงออกซึ่งความคิดที่แตกตางกันระหวางคนสองชาติ ทั้งยังตองรูจักติดตาม
ขาวสารบานเมือง หรือความเคลื่อนไหวตางๆ ตลอดจนศัพทใหมๆ เนื้อหาของงานแปลเกี่ยวของกับ
ศาสตรหลายแขนง ความรอบรูจะชวยใหเขาใจเนื้อหาในตนฉบับไดดียิ่งขึ้น

๓. กลาทดลองแปลงานที่ตางออกไปจากงานที่เคยทํา โดยพิจารณาขอจํากัดตางๆ ประกอบการ

ตัดสินใจ
นักแปลจํานวนมากปฏิเสธงานในลักษณะที่ตนเองไมเคยทํามากอน รับแตงานที่คลายคลึงงาน
เดิม สาเหตุหลัก คือ เพราะยึดติดกับ สิ่งที่คุน์ เคย มองวางานอื่นยาก และไมอยากเริ่มตน เรียนรูใ หม
ส ต ร
ลักษณะเชนนี้เกิดขึ้นกับนักแปลที่เห็นวาตนทํ า าไดดีในงานประเภทใด ก็ทําแตงานประเภทนั้นซ้ําเรื่อยไป
ร ศ
ทําใหเสียโอกาสในการพัฒนาตนเอง
เ ก ษตและที่นาเสียดายยิ่งไปกวาคือ งานบางประเภทซึ่งนาจะมีประโยชน
ัย
ตอประเทศชาติหรือตอคนหมูยามลาก เชนงานแปลเฉพาะทางดานวิทยาศาสตรเทคโนโลยี หรือการเกษตร
า ว ิท
กลับมีผูรับแปลนอยมาก
ล
ั มห
ด
้ ู จ
ิ ิท
งานแปลเฉพาะทางหากแปลโดยผู รูในศาสตรนั้นๆ ที่มีความรูภาษาตางประเทศดี ยอมนาจะ
ร
ถูกตองแมวนายํมากวานักแปลที่เรียนทางดานภาษามาแตไมมีความรูในศาสตรอื่น สําหรับบางภาษา การหา
ค
คลัง
นักแปลเฉพาะทางอาจเป นเรื่องที่พอกระทําได แตทั้งในประเทศไทยและประเทศจีน ผูเรียนมาโดยตรงใน
แตละศาสตร โดยที่มีความรูภาษาจีนและภาษาไทยดีมีนอยมาก แตความสัมพันธระหวางทั้งสองประเทศ
แนบแนนทั้งในดานสังคมวัฒนธรรม เศรษฐกิจ วิทยาศาสตรเทคโนโลยี การเกษตร ฯลฯ โอกาสที่จะ
ไดรับงานแปลเฉพาะทางมีสูง ถาพิจารณาปจจัยดานเวลา เนื้อหา และความสามารถของตนแลวเห็นวา
พอมีความเปน ไปได ผูสนใจในงานแปลก็ไมควรปดกั้นโอกาสที่จ ะพัฒนาความสามารถของตนเอง
อยางไรก็ดี เนื่องจากการแปลเฉพาะทางมีโอกาสผิดพลาดสูง จึงควรทํางานเปนคณะ คือ นอกจากนัก
แปลแลว ยังตองมีที่ปรึกษาที่เปนผูเชี่ยวชาญในศาสตรเฉพาะทาง และถาจะใหดี ควรมีผูตรวจสอบภาษา

๑๙
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ฉบับแปลที่พอมีความรูในศาสตรนั้นๆ อยูบาง แตถาหากเปนงานที่มีความสําคัญมาก มีเวลาจํากัด และ

ผูแปลประเมินความสามารถของตนแลวไมมั่นใจวาจะทําไดดี ก็จําเปนตองปฏิเสธงานแปลนั้นเพราะจะทํา
ใหเกิดความเสียหายได ในกรณีที่เปนการแปลแบบลามในเนื้อหาที่ไมเคยทํามากอน ตองประเมินวามี
เวลาเตรียมตัวพอหรือไม หากพอจะเตรียมตัวได ก็นาจะลองหาประสบการณใหมๆ โดยสรุปคือ ผูสนใจ
งานแปลควรกลาที่จะทํางานแปลในลักษณะที่ตางจากเดิม ทั้งนี้ ตองคํานึงถึงขอจํากัดตางๆ ดวย

๔. มีวินัยและตรงตอเวลา
นักแปลที่มีคุณภาพนั้นจะตองมีความศรัทธาในงานแปลและวิชาชีพเปนพื้นฐาน การตรงตอเวลา
เปน เรื่องที่สําคัญ ยิ่ง ผูสนใจในงานแปลต องฝก ฝนตนเองใหเ ปน นิสัย มีวินัย ในการทํางาน คํานวณ
ปริมาณงานที่ควรทําในแตละวันและปฏิบัติใหไดตามนั้น เมื่อรับปากตกลงวาจะสงงานเมื่อใด ตองปฏิบัติ
ตามอยางเครงครัด เพราะหากลาชาจะทําใหเกิดความเสียหายตอผูวาจางหรือผูสั่งงาน และตนเองก็จะ
ไมไดรับความเชื่อถืออีกตอไป อยางไรก็ดี การคํานวณปริมาณงานตองเผื่อใหเสร็จลวงหนากอนวันจริง
ระยะหนึ่ง เพราะไมอาจรับประกันไดวาจะไมมีเหตุการณคับขันใดๆ มาทําใหการสงงานลาชาออกไป
ในกรณีที่เปนการแปลแบบลาม ยิ่งตองใหความสําคัญในเรื่องเวลานัดหมาย เพราะอาจทําใหเกิด
ความเสียหายอยางมากตอผูวาจาง และผูเปนลามเองก็จะเสียชื่อเสียง

๕. รับผิดชอบตอคุณภาพงาน ์
ส ต ร
นักแปลที่ดีตองไมทํางานแบบสุกาเอาเผากิ น ระหวางการแปล ตองขบคิดหาคําที่เหมาะสมที่สุด
ร ศ
ไมปลอยใหขอสงสัยใดผานเลยไปโดยง
เ ก ษต าย การคนควาเปนเรื่องจําเปนอยางมาก นอกจากนี้ ควรหยุดพัก
อานทวนสิ่งที่แปลเปนระยะ ยหากมี าลัย ที่ไมเขาใจ ตองทําใหกระจาง เพราะหากแมแตผูแปลยังไมเขาใจแลว
ยอมไมอาจหวังใหผูอมาหนเข าวิทาใจได หากมีขอสงสัยใดตองไมลังเลที่จะถามผูรู มิใชแปลไมไดก็ตัดทิ้งเสีย
ทั้งหมด หรือตนเองอ ท
ิ ัล านไมเขาใจแลวก็สักแตวาแปลออกมาอยางนั้น เมื่อแปลเสร็จตองปรับแกงานจน
รู้ด จ
ิ
สมบูรณทวี่สาุดมเทาที่เปนไปได หากแปลเสร็จกอนวันสงมอบงานเปนระยะเวลานาน หลังปรับแกงานแลว
ค
คลัง ้นทิ้งไวระยะหนึ่งแลวยอนกลับมาอานใหม เพื่อหาขอบกพรองเพิ่มเติม และตรวจสอบวา
ควรวางงานนั
ตนเองเขาใจทุกประโยคหรือไม หากเปนไปได และงานนั้นไมใชความลับ ควรหาคนชวยอานตนฉบับวา
เขาใจหรือไม เปนการตรวจสอบวาตนแปลไมชัดเจนในจุดใด จากนั้นปรับแกไขจนสมบูรณ หากเปนการ
แปลแบบลาม เมื่อมีที่ติดขัดตองไมอายที่จะถาม เมื่อแปลผิดตองรีบแกไขขอผิดพลาดทันที

๖. ระลึกเสมอวาตนกําลังทําหนาที่ผูถายทอด

๒๐
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

นักแปลตองใหความเคารพตอผูเ ขียนและตอตน ฉบับ ระลึกเสมอวาตนกําลังทําหนา ที่แปล มี

หนาที่ถายทอดความหมายจากตนฉบับไปสูฉบับแปล ถายทอดความรูสึกจากผูเขียนไปสูผูอาน จะนํา
ความคิ ดเห็นของตนเขาไปปะปนในสวนที่เ ปน งานแปลไมได หากมีประเด็นที่ผูอานงานเขียนตน ฉบับ
โดยตรงเขาใจไดงาย เพราะมีวัฒนธรรมรวมกับผูเขียน แตผูอานฉบับแปลไมสามารถเขาใจไดทันที ก็ตอง
ใชวิธีทําเชิงอรรถาธิบายเปนสวนตางหาก ไมใชแทรกเขาไปในงานเขียน หากผูเขียนมีขอผิดพลาดในจุดใด
ก็ควรแปลไปตามนั้น แตอาจใสเชิงอรรถาธิบายใหความรูเพิ่มเติมแกผูอาน เวนเสียแตไดรับคําอนุญาต
จากผูเขียนใหแกไขขอบกพรองที่ชิ้นงานโดยตรง

๗. รักษาความลับ
นักแปลและลามที่ทํางานแปลใดก็ตามที่มีผลประโยชนเขามาเกี่ยวของ ตองใหความสําคัญกับขอ
นี้มากเปนพิเศษ ตองไมเปดเผยรายละเอียดของสัญญาหรือการเจรจาตกลงใหผูที่ไมเกี่ยวของลวงรูโดย
เด็ดขาด เปนจรรยาบรรณสําคัญในวิชาชีพ และทําใหผูวาจางสบายใจและยินดีรวมงานกับนักแปลหรือ
ลามผูนั้นอีกในครั้งตอไป ไมควรเอยถึงรายละเอียดใดๆ ของงานแปลและงานลามใหกับองคกรที่เปนคูแขง
กับองคกรที่เราเคยรับงานทราบโดยเด็ดขาด เพราะคนที่อยูในวงการเดียวกันจะสามารถเชื่อมโยงขอมูล
บางอยางไดรวดเร็วและนําไปปรับใชใหเปนประโยชนกับองคกรของตนได นอกจากจะเปนการทําใหผูที่นัก
แปลหรือลามนัน้ ๆ เคยทํางานนั้นเคยทํางานดวยตองเสียประโยชนแลว ยังทําใหเสียภาพลักษณความเปน
มืออาชีพของตนเองตอคนในองคกรใหมอีกดวรย์
า ส ต
รศ
๘. รูจักวิเคราะหกลั่นกรองข
เ ก ษตอมูล
การแปลที่ดีนั้น บางครัย าล้งัยอาจไมไดหมายถึงการแปลที่ครบถวนสมบูรณตามตนฉบับเสมอไป นัก
วิท
แปลที่ดีตองฝกตนใหมมหีคาวามสามารถในการวิ เคราะหกลั่นกรองขอมูลดวย ไมใชแปลแบบเครื่องจักร ใน
กรณีที่เปนการแปลแบบข ท
ิ ัล อเขียน แลวพบวาผูเขียนเขียนผิด หรืองานชิ้นนั้นๆ หากแปลออกมา จะทํา
จ
ิ
รู้ด อาจใชวิธที ําเชิงอรรถอธิบายใหชัดเจน
ความเสียหายมาก
ว า ม
ง
ั ค
คล หากทํางานลามแลวพบวา คูเจรจาทั้งสองฝายกําลังขัดแยงกัน และฝายหนึ่งฝายใดพูดสบถ
ออกมาโดยเขาใจวาผูอื่นฟงไมออก ก็จําเปนตองละเวนการแปล เพราะแมจะเปนขอเท็จจริงวาฝายหนึ่ง
ฝายใดพูดสบถออกมา แตก ารแปลขอความนั้น ไมไดเ กิดประโยชนตอฝายใด การแปลไวเกิน ไปโดย
ปราศจากการกลั่นกรองขอมูล จะทําใหเสียประโยชนอันทั้งสองฝายจะไดรับ และอาจนําไปสูความขัดแยง
ที่ไมจําเปน

๒๑
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๙. ตระหนักถึงขอจํากัดของคนรุนกอนและนักแปลอื่น
นักแปลที่ดีพึงเขาใจถึงขอจํากัดของคนรุนกอนและนักแปลอื่น ตองไมดูถูก คนรุนกอนหากแปล
คลาดเคลื่อนหรือผิดไปจากตนฉบับ เดิม โดยเฉพาะอยางยิ่งการแปลในสมัยโบราณ ซึ่งมีอุปสรรคทาง
ภาษาและวัฒนธรรมมาก ทั้งยังขาดพจนานุกรมหรือเครื่องมือที่จําเปนอยางในปจจุบัน การเขาถึงขอมูล
หรือสอบถามผูรูเปนไปดวยความยากลําบาก ตัวอยางเชน การแปลวรรณกรรมนิยายอิงพงศาวดารจีนใน
สมัยตนรัตนโกสิน ทร เชน เรื่อง สามกก ไซฮั่น สมัย นั้นไมมีผูที่รูภาษาจีนและภาษาไทยอยูในบุคคล
เดียวกัน ใชวิธรี วมกันแปลเปนคณะ โดยใหซินแสชาวจีนที่รูภาษาไทยพูดออกมาเปนภาษาไทย เสมียน
คนไทยจดไว ผูรูภาษาไทยเรียบเรียงใหมใหสละสลวย ซินแสมีหลายคน ออกเสียงตางกัน การถอดเสียง
ชื่อตัวละครหรือสถานที่จึงไมเปนเอกภาพ เนื้อหาคลาดเคลื่อนไป ทั้งที่มาจากความเขาใจผิดในดานการ
สื่อสารและมาจากความแตกตางทางวัฒนธรรม การแปลสมัยนั้นจึงเปนการถอดความและเรียบเรียงใหม
เปนสําคัญ ในสภาพที่มีขอจํากัดทางภาษาและวัฒนธรรมเชนนี้ การแปลวรรณกรรมเปนงานใหญและมี
คุณูปการยิ่ง นักแปลในยุคปจจุบันสามารถศึกษาการแปลงานในสมัยโบราณได เพื่อนํามาปรับใชในการ
แปลของตน จะคนควา อธิบายจุดที่คลาดเคลื่อน หรือแปลสํานวนใหมไวเทียบก็เปนเรื่องที่กระทําไดโดย
มิไดละเมิดงานครู กลับยิ่งทําใหเห็นคุณคาของงานแปลฉบับโบราณมากยิ่งขึ้น แตนักแปลที่ดีไมพึงตําหนิ
งานแปลสมัยโบราณแบบติเรือทั้งโกลนวาแปลวิปริตหรือแปลไมดี เพราะนอกจากจะแสดงใหเห็นวาใจคอ
ไมกวางขวางแลว ยังเปนการแสดงความโงเขลาของตนเองที่ไมรูจักพิจารณาสภาพแวดลอมและขอจํากัด
ตางๆ ใหรอบคอบกอนเอยคําวิจารณ สตร
์
า
สําหรับนักแปลอื่นที่อยูรวมยุษคตรกัศบตน ไมวาจะเปนผูมีอาวุโสสูงกวา ใกลเคียงกัน หรือออนอาวุโส
กวา หากบางครั้งพบวาเขาแปลผิ ล ย
ั เกด ก็ไมควรตําหนิหรือวาราย เพราะนอกจากจะทําใหผูรวมวงการเสีย
ว ท
ิ ยา
กําลังใจแลว ยังเปนการเสี
ม หา ยไมตรีตอกันโดยไมบังควร พึงระลึกวาการที่เขาแปลผิดหรือคลาดเคลื่อนไป
บางจุด มิไดหมายความว
ท
ิ ัล า เขาไมสามารถเปนนักแปลที่ดีได เขาอาจจะพลาดไปเทานั้น หากเปนไปได
จ
ิ
รู้ดาอยางนุมนวล เพื่อการพัฒนารวมกัน
ม
ควรหาวิธีแานะนํ
ว
ง
ั ค
คล สําหรับงานลาม เปนงานที่ตองใชสมาธิสูง มีเวลาคิดนอย โอกาสแปลผิดหรือคลาดเคลื่อนไปยิ่ง
มีมาก ลามที่มีประสบการณนอยมักมีปญ หาเรื่องความตื่น เตนและไมคุนเคยกับ เนื้อหา สวนลามที่มี
ประสบการณ ก็มักอายุมาก มีปญหาเรื่องความฉับไวและความจํา บางครั้งคํางายๆ ที่ปรกติแปลได ก็
กลับกลายเปนคําที่ติดขัดหรือแปลหลุดไป ผูก ําลังทําหนาที่ลามกับผูรับฟงที่รูภาษาทั้งสองภาษา แมจะอยู
ในสถานที่เ ดีย วกัน ฟงขอความเหมือนกัน แตไมไดอยูใ นสถานการณเ ดียวกัน สภาวะอารมณยอม
แตกตางกัน ดังนั้นบอยครั้งที่จะพบวา ผูรับฟงที่รูภาษาทั้งสองภาษานึกคําที่จะใชไดดีกวาผูกําลังทําหนาที่

๒๒
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ลาม หากเราเปนผูรับฟงที่รูภาษาทั้งสองภาษา ก็สามารถชวยใหคําแนะนําลามเมื่อติดขัดไดโดยใชทาที

นุมนวลและเขาใจปญหา พึงระลึกวา หากเรากําลังปฏิบัติหนาที่ลามอยูเอง ก็อาจติดขัดเชนเดียวกัน

๑๐.ไมหวั่นไหวตอคําชมเชยและคําตําหนิ
การทํางานใดๆ ก็ตามตองเผชิญกับทั้งคําชมเชยและคําตําหนิ หากจิตหวั่นไหวไปในทางใดทาง
หนึ่งมาก ก็ยอมออกนอกเสนทางหรือหลักปฏิบัติที่ตั้งใจไว หากไดรับคําชมเชยมากแลวหลงระเริงวาตน
เกงแลว ยอมทําใหเกียจครานในการแสวงหาความรูเพิ่มเติมหรือประมาทไมคนควาในสิ่งที่ไมเขาใจชัดเจน
เปนเหตุใหเสียโอกาสในการพัฒนาตน และทําใหงานเสียหายได ในทางกลับกัน หากไดรับคําตําหนิ ก็
อยาทอถอย หมดกําลังใจและลมเลิกความตั้งใจในการประกอบอาชีพนักแปล ไมวาไดรับคําชมเชยหรือ
คําตําหนิ สิ่งที่ควรสนใจคือรายละเอียดประกอบวาดีในจุดใดหรือบกพรองในจุดใด จะไดนํามาวิเคราะห
หาแนวทางพัฒนาได
การแปลหนังสือในทุกวันนี้ ชองทางไดรับคําชมเชยหรือตําหนิจากผูอานมีกวางขวาง โดยเฉพาะ
อยางยิ่งการแสดงความคิดเห็น ในเว็บบอรดตางๆ เปน ขอมูลที่มีป ระโยชนตอการพัฒนาผลงาน แต
บางครั้งก็เจือฉันทาคติหรืออคติมากเกินไป ถอยคําสํานวนอยางเดียวกัน ผูอานบางคนชอบ บางคนไม
ชอบ ทําใหนักแปลใหมลังเลวาจะปรับปรุงผลงานอยางไรดี ตองศึกษาคนควาแลวใชวิจารณญาณใหมาก
ผูอานบางคนชอบสํานวนการแปลที่ติดกลิ่นอายของภาษาตนฉบับ แมวาจะเปนภาษาที่ไมถูกตองตาม
หลัก ในทางกลับกัน ก็มีผอู านบางคนชอบสํรา์ นวนที่ไมติดกลิ่นอายของภาษาตนฉบับ เพราะอานเขาใจ
า ส ต
ตรศ างานของนักแปลใหมไปเทียบกับงานของนักแปลที่ตนชอบ แลว
งาย สิ่งที่เกิดขึ้นไดเสมอคือ ผูอานนิยมนํ
ษ
เรียกรองใหนัก แปลใหมลอกเลีัยยเนสํ ก านวนการแปลของนักแปลที่ตนชอบ บางครั้งนักแปลใหมก็พบวา
า ล
สํานวนการแปลที่ผูอานบางส ิา ทยวนเรียกรองนั้น ดูจะมิใชสํานวนการแปลที่ดีถึงขั้นเปนงานชั้นครูไดจริงๆ ทํา
ว
ใหรูสึกสับสนและเสีัลยมกํหาลังใจไดมาก นักแปลพึงระลึกวา ถอยคําสํานวนในตนฉบับมีความหลากหลาย
ด
้ ู ิจิท การรับฟงความคิดเห็นของผูอานนั้นเปนสิ่งจําเป น แตมิใชใหนําไปปฏิบัติตาม
กลุมผูอานก็หรลากหลาย
ว า ม
คล ังค ิจารณา ผูแปลตองแสวงหาแนวทางที่เหมาะสมกับงานแปลแตละชิ้นดวย
เสมอโดยไม พ

แนวทางพัฒนาตน ๑๐ ประการขางตนนี้ครอบคลุมทั้งดานความรูและจริยธรรม ผูมีใจรักงาน

แปลและตั้งเปาหมายจะเปนนักแปลที่ดีพึงตระหนักถึงทั้งสองดานนี้ควบคูกันไป

๒๓
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

บทที่ ๒
หลักและข้ อควรระวังในการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ในปั จจุบนั มีตําราวิชาการแปลไทย-จีน อยู่จํานวนหนึ่ง ตําราที่น่าสนใจได้ แก่ หลักการแปล

ไทย-จีน ของ ก่ อศักดิ์ ธรรมเจริญกิจ จัดพิมพ์โดยสํานักพิมพ์จีนสยาม ตําราดังกล่าวลําดับเนื ้อหาดังนี ้
คือ คํานาม คําสรรพนาม คําบอกจํานวนและลักษณนาม วลี ภาคประธานและภาคแสดง บทจํากัดความ
ประธานและกรรม บทขยายกริ ยาและคุณศัพ ท์ บทกรรมและบทเสริ ม บุพ บท บุพ บทวลี คําเชื่ อ ม
คําเชื่อมระหว่างอนุประโยค คําเสริมและคําอุทาน และสํานวนโวหาร ผู้สนใจศึกษาการแปลควรจะได้ อ่าน
ประกอบการเรี ยนเพราะจะทํา ให้ สามารถลําดับขันตอนการแปลตามโครงสร้ ้ างไวยากรณ์อย่างเปน นระบบ
อี ก เล่ม หนึ่ง นัน้ ได้ แ ก่ แบบเรี ย นแปลไทย-จี น ของ มหาวิ ทยาลั ย ภาษาและวั ฒ นธรรมปั ก กิ่ ง
สานักงานกรุ งเทพฯ ซึ่งลําดับเนื ้อหาเกี่ยวกับการแนะนําประเทศไทยในด้ านต่างๆ เช่นขนบธรรมเนียม
ประเพณี วันเทศกาล ลักษณะเด่นของคนไทย อาหารการกิน การเมือง ศาสนา และการศึกษา เปน นต้ น
เปน นตําราที่มีเป้าหมายเพื่อเพิ่มพูนความรู้ด้านการใช้ ภาษาจีนและการแปลภาษาจากไทยเปน นจีนของผู้เรี ยน
โดยผ่านการเรี ยนรู้ วิธีการแปลจากเนื ้อหาของบทเรี ยนที่ได้ เรี ยบเรี ยงมา ผู้สนใจศึกษาการแปลควรจะได้
อ่านประกอบการเรี ยนเพราะจะทําให้ ได้ ศพั ท์ที่เกี่ยวข้ อง ได้ ความรู้ในด้ านต่างๆ เกี่ยวกับประเทศไทย และ
สามารถแนะนําประเทศไทยเปน นภาษาจีนได้ รนอกจากนั ์ นยั
้ งมีตํารา ทฤษฎีและปฏิบัติการการแปลไทย
เป็ นจีน หรื อ 泰汉翻译理论与实践 ของเหลี
ต
าส ยงหยวนหลิง 梁源灵 สํานักพิมพ์มหาวิทยาลัยฉงชิ่ง เปน นตํารา
ร ศ
สําหรับนักศึกษาชาวจีนที่เรี ยนภาษาไทยในระดั เ ก ษต บมหาวิทยาลัย ตัวอย่างประกอบในปฏิบตั ิการการแปลมี
าล ย
ั
เนื ้อหาหนักไปในทางการเมืิทอยงและความสั มพันธ์ระหว่างประเทศ
ว
บทที่ ๒ ของตํมหาาราที่อยู่ในมือท่านขณะนีม้ ิได้ เสนอหลักการแปลภาษาไทยเปน นภาษาจีนในแบบ
ท
ิ ัล
ลําดับขันตอนไวยากรณ์
้
ร ู้ด จ
ิ เนื่องจากมีตําราที่ดีอยูแ่ ล้ วดังที่กล่าวมาข้ างต้ น แต่ตําราเล่มนี ้ต้ องการเอ่ยถึงหลัก
ว
และข้ อควรระวั
ม
า งในการแปลภาษาไทยเปน นภาษาจีน เพื่อช่วยให้ ผ้ สู นใจศึกษาการแปลซึ่งเปน นชาวไทยเกิด
ค
คลัง ดระวังและเข้ าใจกลวิธี พืน้ ฐานที่ จะช่วยแก้ ไขปั ญ หาและคลี่คลายอุปสรรคที่เ กิดขึน้ ในการ
ความระมั
แปลภาษาไทยเปน นภาษาจี น ตัวอย่า งประกอบในปฏิ บัติก ารการแปลทัง้ ในบทนี แ้ ละบทต่อๆ ไป เปน น
ตัวอย่างในชีวิตประจําวันและการทํางาน อย่างไรกนดี ผู้สนใจศึกษาการแปลควรจะได้ อา่ นตําราทังสามเล่ ้ มที่
ได้ เอ่ยถึงข้ างต้ นนันเพื ้ ่อเพิ่มพูนความรู้และวงคําศัพท์ของตน
หลักการแปลพื ้นฐานนันเปน ้ นสากล ไม่วา่ จะใช้ กบั การแปลจากภาษาใดเปน นภาษาใด กนต้องมุ่งเน้ น
ความถูกต้ องชัดเจนเปน นสําคัญ จากนันกน ้ ขดั เกลาให้ สละสลวย การแปลจากภาษาหนึ่งไปสู่อีกภาษาหนึ่ง
ให้ ตรงกัน สมบูรณ์ทงด้ ั ้ านความหมาย ความเหมาะสมในเรื่ องระดับคํา ตลอดจนนํ ้าเสียงที่ใช้ นนเปน ั ้ นเรื่ อง

๒๔
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ยากมาก จนถึงกับมีผ้ กู ล่าวว่า ภาษานันแปลกั ้ นไม่ได้ ที่ว่า “แปลไม่ได้ ” นันมิ

้ ได้ หมายความว่าแปลไม่ได้
จริงๆ แต่หมายถึงจะแปลให้ ได้ เนื ้อหาและรสคําสมบูรณ์เหมือนต้ นฉบับทุกประการนันเปน ้ นไปได้ ยากยิ่ง และ
ด้ วยเหตุที่แปลกันไม่ได้ นี ้เอง จึงต้ องมีการศึกษาหลักและข้ อควรระวัง ในการแปล เพื่อลดความผิดพลาดที่
จะเกิดขึ ้นให้ น้อยที่สดุ
หลักและข้ อควรระวังในการแปลจากภาษาไทยเปน นภาษาจีน ที่ผ้ เู ขียนเหนนว่าผู้สนใจศึกษาการแปล
ควรทราบเปน นพื ้นฐานมี ๑๐ ข้ อดังนี ้

๑. คามีหลายความหมายและหลายหน้ าที่ ต้ องรู้ชัดว่ าประโยคนัน้ ใช้ คาในความหมายใด

และหน้ าที่ใด แล้ วจึงคิดคาแทนให้ เหมาะสมทัง้ ความหมายและระดับภาษา

ก่อนจะแปลเรื่ องใดกนตามแต่ สิ่งสําคัญที่สดุ กนคือความเข้ าใจของผู้แปลต่อต้ นฉบับ ปั ญหาพื ้นฐาน

ในการแปล กนคือไม่สามารถตีความต้ นฉบับได้ ชดั เจน ซึ่งหากผิดพลาดในขันตอนนี ้ ้แล้ ว ต่อให้ เรี ยบเรี ยง
ภาษาได้ สละสลวยเพียงใด กนยงั ถือว่าเปน นการแปลผิดอยูน่ นั่ เอง
ภาษาไทยกับภาษาจีนเปน นภาษาตระกูลคําโดด จึงไม่มีปัญหาในเรื่ องของการเติมวิภัตติปัจจัยว่า
คํานันคํ ้ านี ้ทําหน้ าที่ใดในประโยค หากมองผิวเผินอาจเข้ าใจผิดว่าการแปลภาษาจีนเปน นภาษาไทยหรื อการ
แปลภาษาไทยเปน นภาษาจีนนันง่ ้ าย แต่ในความเปน นจริ งแล้ วเปน นเรื่ องยาก เพราะการที่ไม่มีการเติมวิภตั ติ
ปั จจัย ทําให้ ภาษากํากวมทังในแง่ ้ ของความหมายและหน้ าที่ของคํา การระมัดระวังในเรื่ องการตีความคํา
์
ซึง่ เปน นหน่วยเลนกที่สดุ นันจึ ้ งเปน นเรื่ องสําคัญาสยิต่งร
การแปลคาใดก็ตาม ต้ อษงเข้ ตราศใจความหมายทุกมุม รู้ว่าคานัน้ แปลว่ าอะไรได้ บ้าง และใน
ที่นีค้ วรมีความหมายว่ าอะไร ล ย
ั เต้กองเข้ าใจความหมายทัง้ โดยอรรถและโดยนัย แล้ วคิดคาที่จะใช้
า
แทนให้ เหมาะสม าวิทย
มห งเบื ้องต้ นในการแปล ไม่ว่าจากภาษาใดไปเปน นภาษาใดกนตาม แม้ แต่คําที่เรา
ข้ อนี ้เปน นข้ อัลควรระวั
ด
้ ู จ
ิ ิท
คิด ว่า ง่ า ย มกนรส ามารถแปลได้ ต่า งกัน เปน นหลายอย่า ง ตัว อย่า งเช่ น คํ า ว่ า เด็ ก ซึ่ง พจนานุก รมฉบับ
ค ว า
ราชบัณ
ค ลัง ยสถานให้ ความหมายไว้ ดงั นี ้
ฑิ ต

เดนก. น. คนที่มีอายุยงั น้ อย; (กฎ) ผู้เยาว์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ; ผู้ซึ่งอายุไม่ครบ ๑๘ ปี

บริ บรู ณ์ และยังไม่บรรลุนิติภาวะด้ วยการสมรส; บุคคลอายุเกิน ๗ ปี บริ บรู ณ์ แต่ยงั ไม่เกิน ๑๔ ปี บริ บรู ณ์;
บุคคลที่มีอายุแต่ ๑๕ ปี ลงมา; บุคคลผู้มีอายุไม่เกิน ๑๘ ปี บริ บรู ณ์. ว. ยังเลนก; อ่อนวัยกว่าในคําว่า เดนก
กว่า (ราชบัณฑิตยสถาน, ๒๕๔๖: ๔๑๓)

๒๕
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

พจนานุกรมให้ ความหมายพื ้นฐานของ เด็ก ที่เปน นคํานามคือคนที่มีอายุยงั น้ อย เปน นความหมายที่

พบบ่อยที่สุด แต่ในทางกฎหมายให้ คําจํากัดความไว้ ละเอียด นอกจากนัน้ ยังสามารถใช้ ทําหน้ าที่ทาง
ไวยากรณ์อื่นในประโยคได้ อีกด้ วย
คําว่า เด็ก ในความหมายทัว่ ไป แปลได้ วา่ 孩子 ในภาษาจีน เช่น

เดนกอ้ วนไม่ได้ หมายความว่าสุขภาพดี (เดนก-คนที่มีอายุยงั น้ อย)

ประโยคนี ้พูดถึงเดนกในความหมายทัว่ ไป จึงใช้ คําว่า 孩子 ประโยคดังกล่าวแปลง่ายๆ ได้ วา่

胖孩子不一定健康。

แต่คําว่า เด็ก หากปรากฏในประโยคอื่น อาจจะมีคําแปลที่ตา่ งกันหลากหลาย เช่น

กระทรวงสาธารณสุขเตือน ยารักษาสิวมีผลต่อเด็กในครรภ์
ใกล้ สอบทีไร มีเด็กมาขอคะแนนทุกวันเลยเนี่ย
เจ้ าของร้ านเนนตยิงเด็กในร้ านดับอนาถ
รวบแม่เล้ าวัยสิบสี่ มีเด็กในสังกัด ๕ คน
ผีเสื ้อราตรี หงอย ครม.ห้ ามเด็กนัง่ ดริ งค์ในโอเกะ
“เอ” โผล่เคลียร์ ขา่ ว โต้ ฉกเด็ก “พจน์ อานนท์”
เฮ้ ย นี่เด็กฉันนะแก ห้ ามยุง่ เชียวย่ะ ตร์
เขาเด็กกว่าเธอตังหลายปี
้ แน่ะ รศา
ส
เ ก ษต
ลัย
จากประโยคข้ างต้ นยาจะเหนนว่า เด็ก ในประโยคข้ างต้ นมักมีความหมายร่วมกันคือ คนที่อายุน้อย
า ว ิท
แต่กนแตกต่างกันมาก บางประโยคอาจพอแปลด้
ห วยคําว่า 孩子 ได้ แต่หากแปลเปน นอย่างอื่นจะเหมาะสม
ม
ัล ไม่สามารถใช้ คําว่า 孩子 ได้ เลย ส่วนประโยคสุดท้ ายนันทํ
กว่า และบางประโยคกน
ด
้ ู จ
ิ ท
ิ ้ าหน้ าที่ทางไวยากรณ์
ร
วาม ่นๆ กล่าวคือ เปน นกริยาแสดงสภาพบอกอายุ มีความหมายว่า อ่อนวัยกว่า
ต่างกับประโยคอื
ค
คลัง
กระทรวงสาธารณสุขเตือน ยารักษาสิวมีผลต่อเด็กในครรภ์ (เดนก-ตัวอ่อนในครรภ์มารดา)

ประโยคนี เ้ ปน นภาษาในการพาดหัวข่าว ถ้ าเปน นภาษาพูด อาจใช้ ว่า ลูกในท้ อง ซึ่ง ผู้แปลอาจ

แปลว่า 肚子里的孩子 ได้ แต่ในเมื่อเปน นภาษาข่าวที่ต้องการความกระชับ เมื่อคําว่า เด็ก ในที่นี ้ระบุว่าอยู่
ในครรภ์ ผู้แปลที่มีความไวกับระดับภาษา แต่ยงั มีประสบการณ์ไม่มากพอ อาจตัดสินใจได้ ว่าไม่ควรใช้ คํา
ว่า 孩子 เมื่อคิดหาคําแทน เด็ก คําอื่นกนนกึ ถึงคําว่า 婴儿 ซึง่ โดยทัว่ ไปแปลว่า ทารก โดยในภาษาไทยมีคําว่า
ทารกในครรภ์ จึงแปลว่า 肚子里的婴儿 การแปลเช่นนี ้ไม่ได้ ถือว่าผิดทีเดียว เพราะในภาษาจีนกนมีการใช้ ใน

๒๖
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ลักษณะนี ้ แต่กนไม่ได้ ตา่ งกับ 肚子里的孩子 เพราะยังขาดความกระชับชัดเจน การแปลที่ถกู ต้ อง ควรใช้

คําว่า 胎儿
卫生部警告祛痘产品对胎儿不利。

คําว่า เด็ก ในความหมายทารกในครรภ์ หรื อลูกในท้ อง มีความหมายเชื่อมโยงกับความหมาย

พื ้นฐาน คือ คนที่มีอายุยงั น้ อย จึงพอจะใช้ คําว่า 孩子 ได้ แต่ไม่ดีเท่า 胎儿

ใกล้ สอบทีไร มีเด็กมาขอคะแนนทุกวันเลยเนี่ย (เดนก-นักเรี ยน นิสติ นักศึกษาซึง่ เปน นลูกศิษย์ของผู้พดู )

คําว่า เด็ก ในประโยคนี ้ หมายถึงนักเรี ยน ยังพอแปลว่า 孩子 ได้ เช่นกัน แต่ถ้าจะให้ ชดั เจน ควร
แปลว่า 学生

每次快到考试的时候，每天都有学生来求老师加分。

ประโยคที่ ๔-๗ คําว่า เด็ก หมายถึงคนที่มีสงั กัดในงานอาชีพบางอย่าง น่าจะมีอายุไม่มากนัก แต่

อาจจะเปน นผู้ที่บรรลุนิตภิ าวะแล้ วกนเปน นได้ เช่น

เจ้ าของร้ านเนนตยิงเด็กในร้ านดับอนาถ (เดนก-พนักงานในร้ าน)

รวบแม่เล้ าวัยสิบสี่ มีเด็กในสังกัด ๕ คน (เดนก-โสเภณี)
ร์ (เดนก-สาวนัง่ ดริงค์ โอเกะ-ภาษาข่าวย่อจากคาราโอเกะ)
ผีเสื ้อราตรี หงอย ครม.ห้ ามเด็กนัง่ ดริ งค์สใตนโอเกะ
า
ตรศ อานนท์” (เดนก-นักแสดงในสังกัด)
“เอ” โผล่เคลียร์ ขา่ ว โต้ ฉกเด็ก “พจน์
ษ
เ ก
ลัย
้ ่แห่ิทงนียา้ ไม่สามารถแปลว่า 孩子 ได้ และแม้ จะมีความหมายร่วม หมายถึงเปน นคนมี
คําว่า เด็ก ทังสี
ห า ว
ม างกัน ดังนี ้
สังกัดอาชีพ กนต้องแปลต่
ัล
มูร้ดจิ ิท
า
一名网吧员工惨遭老板开枪打死。
ว
ลังค
因为 5 名雏妓找生意，14 岁雏鸨被捕。
ค 内阁下令禁止卡拉 ok 雇佣陪酒小姐，夜蝴蝶沮丧。
“A”出面撇清抢“普·阿农”手上明星的绯闻。

จะเหนนได้ วา่ ผู้แปลต้ องคิดคําแทนคําว่า เด็ก โดยพิจารณาความหมายในประโยคนันๆ

้ เปน นสําคัญ
สําหรับประโยคที่ ๘ เปน นภาษาที่อาจพบในกลุม่ วัยรุ่นหญิง

เฮ้ ย นี่เด็กฉันนะแก ห้ ามยุง่ เชียวย่ะ (เดนก-คนรัก คนที่หมายตา)

๒๗
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

คําว่า เด็ก ในที่นี ้แปลยากมาก เพราะผู้พดู อาจพูดจริ งจัง หรื อพูดเล่นด้ ว ยความคะนองปากกนได้
คําว่า เด็ก ในที่นี ้อาจหมายถึงคนรักที่กําลังคบหากันอยู่ หรื ออาจเปน นแค่เพียงคนที่ผ้ พู ูดกําลังถูกใจหรื อ
หมายตา แม้ วา่ คําว่า เด็ก ในที่นี ้ไม่นา่ จะอายุมาก แต่กนไม่จําเปน นว่าต้ องอายุน้อยกว่าตนเสมอไป อาจจะ
มีอายุใกล้ เคียงกันกนได้ อาจแปล เด็ก หรื อ เด็กฉัน เปน น 我男朋友 หรื อ 我喜欢的人 แต่อาจเกิดข้ อผิดพลาด
ได้ ง่าย และยังไม่ได้ อารมณ์ตามต้ นฉบับ หากไม่มีข้อความอื่นมาประกอบให้ ร้ ูชดั อาจใช้ วิธีละไว้ ในฐานที่
เข้ าใจ ดังนี ้
嘿！他可是我的，不许碰哦。

การแปลข้ างต้ นใช้ วิธีละคําว่า เด็ก ไว้ แต่เมื่ออ่านรวมทัง้ ประโยค สามารถสื่อความหมายและ

อารมณ์ของผู้พดู ได้ เปน นอย่างดี
อนึ่ง ในการเลือกคําแปลนอกจากความหมายถูกต้ องแล้ ว กนต้องระมัดระวังเรื่ องระดับภาษาด้ วย
ตัวอย่างเช่น คําว่า เด็ก ในประโยคแรกมีความหมายว่าคนที่มีอายุน้อย เปน นภาษาทัว่ ไป เลือกใช้ คําว่า 孩
子 แต่ถ้าเปน นภาษาทางการหรื อภาษาพูดซึ่งมีนํ ้าเสี ยงต่างกันไป แม้ จะมี ความหมายอย่างเดียวกัน กน ยงั

ต้ องเลือกคําแปลโดยปรับระดับภาษาให้ เหมาะสมด้ วย เช่น

肥胖儿童不代表身体健康。(ภาษาทางการ นํ ้าเสียงจริ งจัง)

胖娃娃不一定健康呀。(ภาษาพูด นํ ้าเสียงบ่งความเอนนดูเดนก )
ต ร ์
าส
สําหรับประโยคสุดท้ ายนัน้ คํตารว่ศา เด็ก ทําหน้ าที่ทางไวยากรณ์ตา่ งจากประโยคอื่น
เ ก ษ
้ ยา แน่ะ
เขาเด็กกว่าเธอตังหลายปี ลัย
า ว ิท
ห
เหน น ชัด ว่ิทาัลคํมา ว่ า เด็ ก ในประโยคนี ไ้ ม่ ไ ด้ เ ปน นคํ า นาม แต่เ ปน นกริ ย าแสดงสภาพบอกอายุ มี
ความหมายว่ มาร ู้ดอ่ิจอนวัยกว่า อาจใช้ คําว่า 小 หรือ 年轻 ในการแปล
า คว
คล ั ง
他比你小好几岁。
他比你年轻好几岁

โดยทัว่ ไปผู้สนใจศึกษาการแปลที่ใช้ ภาษาไทยเปน นภาษาแม่ ไม่คอ่ ยมีปัญหาในเรื่ องการวิเคราะห์

หน้ าที่ของคําในประโยคภาษาไทย แต่กนยงั มีปัญหาว่า แม้ คําในภาษาไทยทําหน้ าที่อย่างเดียวกัน (เช่น เปน น
กริยาเหมือนกัน เปน นนามเหมือนกัน) แต่ความหมายที่แท้ จริ งในแต่ละประโยคกนมิได้ เหมือนกันเสมอไป การ
คิดคําแทนในภาษาจีนกนยอ่ มต่างกันไป

๒๘
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ตัวอย่างอีกตัวอย่างหนึ่ง คือ คําว่า แกะ ซึ่งพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานให้ ความหมายไว้

ดังนี ้

แกะ ๑ น. ชื่อสัตว์เคี ้ยวเอื ้องในสกุล Ovis วงศ์ Bovidae รูปร่างคล้ ายแพะแต่มีขนเปน นปุยหนา ใช้ ทําเครื่ องนุง่ ห่ม.
แกะ ๒ ก. เอาเลนบมือค่อย ๆ แคะเพื่อให้ หลุดออก เช่น แกะสะเกนด, เอาสิง่ ที่มีลกั ษณะคล้ ายเลนบมือทําเช่นนัน, ้ ทํา
เปน นลวดลายหรื อรูปต่าง ๆ ด้ วยเครื่ องมือ โดยวิธีแกะ เช่น แกะตรา, โดยปริ ยายหมายความว่า เหมือนกันอย่าง
กับโขกหรื อแคะมาจากพิมพ์เดียวกัน ในความว่า เหมือนกันอย่างกับแกะ; เอามือแงะหรื อง้ างสิง่ ที่เกาะติดกัน
แน่นหรื อกอดไว้ แน่นให้ หลุดออกจากกัน เช่น แกะมือที่กําแน่น (ราชบัณฑิตยสถาน, ๒๕๔๖: ๑๕๓)

การแปลคําว่า แกะ เปน นภาษาจีนในความหมายของสัตว์เปน นภาษาจีนนันไม่

้ เปน นปั ญหา (แต่จะเปน น
ปั ญหาในการแปลจากภาษาจีนเปน นภาษาไทย หากประโยคใช้ คําว่า 羊 เพราะไม่ร้ ูว่าหมายถึง แพะ 山羊
หรื อ แกะ 绵羊 เช่นเดียวกับการแปลคําว่า 牛 และ 笔 ) แต่ในส่วนของกริ ยานัน้ จะเหนนได้ ว่า มีปัญหาในเรื่ อง
การเลือกคํามาก

แกะฝูงหนึง่ กําลังกินหญ้ าในทุง่ ทันใดนันหมาป่

้ าตัวหนึง่ กนปรากฏตัวขึ ้น (แกะ-ชื่อสัตว์เคี ้ยวเอื ้องชนิดหนึง่ )
แผลเปน นตกสะเกนด ทําอย่างไรถึงจะไม่ให้ ตวั เองเผลอไปแกะออก (แกะ-เอาเลนบมือค่อยๆ แคะเพื่อให้ หลุดออก)
ช่างคนนันกํ
้ าลังแกะพระพุทธรูปอยู่ (แกะ-ทําเปน นลวดลายด้ วยเครื่ องมือ)
ฉันมองเขาอย่างกังขา แกะมือที่กําแน่นของเขาแล้ วหยิบกระดาษแผ่นนันออกมา ้ (แกะ-เอามือแงะหรื อง้ างสิ่งที่
ติดกันแน่นให้ หลุดออก) ตร์ าส
ร ศ
ประโยคข้ างต้ น แปลเปน นภาษาจี เ ก ษต นได้ ดงั นี ้
ย าลัย
草原上一群（绵）羊在吃草,突然一只狼出现了。
า ว ิท
ห
ัิทล ม
伤口结疤，怎样防止被自己不小心扣掉？
那位工匠正在雕刻着一尊佛像。
ร ู้ดิจ
我疑惑地看着他，掰开了他握紧着的拳头，取出了那张纸条。
ม
คว า
ค ลัง แบบฝึ กหัดที่ ๑ แปลคาหรือวลีต่อไปนีเ้ ป็ นภาษาจีน

๑. พับ-พับกระดาษ / พับผ้ าห่ม / ล้ มพับ / ผ้ าสองพับ

๒. เสีย-เสียใจ / เสียเวลา / เสียเงิน / เสียภาษี
๓. เลิก-เลิกงาน / เลิกเหล้ า / เลิกนัด / เลิกรา (แยกจากกัน หย่าขาด)
๔. ส่ง-ส่งจดหมาย / ส่งของ / ส่งการบ้ าน / ส่งข้ อความ
๕. ต่อ-ต่อราคา / ต่อกิ่ง / ต่ออายุ / ต่อว่า
๖. แม่-แม่ยาย / แม่สอื่ / แม่สี / แม่หนู

๒๙
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๗. ลูก-ลูกโทน / ลูกเรื อ / ลูกผู้ชาย / ลูกประคํา

๘. คัน-คันไปทังตั
้ ว / คันไถ / คันเบนด / คันเร่ง
๙. เทียบ-เทียบเชิญ / เทียบเวลา / ยาเทียบหนึง่ / เทียบฝั่ ง
๑๐. ท้ อง-ท้ องเสีย / ท้ องผูก / ท้ องน้ อย / ท้ องเรื อ

แบบฝึ กหัดที่ ๒ แปลประโยคต่ อไปนีเ้ ป็ นภาษาจีน

๑. นายดําดํานาทังวั ้ นจนตัวดํา
๒. เปิ ดเทอมทีไร ผู้ปกครองหน้ าดําครํ่าเครียดไปตามๆ กัน
๓. ตํานานเกี่ยวกับขอมดําดินหรื อวาจาสิทธิ์พระร่วงมีอยูด่ ้ วยกันหลายสํานวน
๔. ผมกนร้องไปมัว่ ๆ ดํานํ ้าจนจบเพลงได้ ไงไม่ร้ ู
๕. ซัมซุงเปิ ดศึกชิงดําเบอร์ หนึง่ เครื่ องพิมพ์
๖. เหนนแก่เดนกตาดําๆ บ้ างเถิด หยุดวิพากษ์ วจิ ารณ์เรื่ องนี ้ได้ แล้ ว
๗. ว่ากันว่าคนที่โดนของหรื อไสยมนต์ดาํ เล่นงาน หน้ าจะหมองคลํ ้าไม่มีราศี
๘. อาหารที่มีสดี ํา ช่วยบํารุงไต ป้องกันหนาว เช่น ข้ าวเหนียวดํา ถัว่ ดํา งาดํา เหนดหูหนูดํา ไก่
ดํา เต่าดํา ฯลฯ
๙. สบูด่ ําเปน นพืชนํ ้ามันชนิดหนึง่ มีปลูกอยูท่ วั่ ทุกภาคของประเทศไทย
๑๐. ถ้ ามีเรื่ องอะไรไม่สบายใจกนปรึกษาพี่ได้ นะ เพราะเราทํางานร่วมกันจะไม่ดดู ําดูดีเลยมันกน
ไม่ใช่
ส ตร์
ต รศา
เกษ
ย าลัย
๒. คาในภาษาไทยและภาษาจี น มีความหมายทับ ซ้ อนกั นแต่ ก ว้ า งแคบไม่ เท่ ากั น ต้ อง
ท
ิ
าว อกใช้ คาแปล
ระมัดระวังในการเลื
ม ห
ิทัล
ู้ดิจ
คําจํารนวนมากในภาษาไทยและภาษาจี น มีความหมายทับซ้ อนกัน แต่กว้ างแคบไม่เ ท่ากัน พอใช้
ม
วาแต่ไม่หมด ต้ องให้ ความระมัดระวังในการเลือกใช้ คําแปลที่เหมาะสม อันที่จริงแล้ ว ข้ อนี ้สืบ
แทนกันังได้
ค
คล
เนื่องมาจากหลั กและข้ อควรระวังข้ อที่ ๑ แต่ที่จําเปน นต้ องแยกออกมาเปน นอีกข้ อหนึ่งต่างหาก เพราะเปน น
ประเดนนที่ผิดพลาดได้ ง่ายโดยเฉพาะในกรณีที่คําในภาษาต้ นฉบับมีความหมายกว้ างกว่าคําในภาษาฉบับ
แปล ข้ อผิดพลาดที่เกิดขึ ้นบางครัง้ เปน นเพราะความไม่รอบคอบของผู้แปล แต่บางครัง้ กนเปน นเรื่ องสุดวิสยั
เพราะขาดบริ บทในการตีความ ลักษณะดังกล่าวพบมากกับคําที่ใช้ บ่อย ตัวอย่างเช่น คําว่า กระจก ใน
ประโยคนี ้

แม่เชนดกระจกเสรน จแล้ วกนถพู ื ้น

๓๐
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

คําว่า กระจก ในประโยคนี ้สามารถแปลได้ ๒ อย่าง คือ 玻璃 และ 镜子 กล่าวคือคําแรกหมายถึง

กระจกใสที่ใช้ เปน นหน้ าต่าง คําหลังหมายถึงกระจกเงาสําหรับส่องหน้ า ประโยคนี ้หากไม่มีบริ บท ย่อมเปน น
การยากที่จะระบุให้ ชดั เจนได้ วา่ หมายถึงคําใด และควรจะแปลเช่นไร หากเปน นห้ องรับแขกกนน่าจะหมายถึง
กระจกใส หากเปน นห้ องนอนกนน่าจะหมายถึงกระจกเงา แต่ อาจจะหมายถึงทังกระจกใสและกระจกเงาใน
้
ประโยคเดียวกันกนเปน นไปได้ ในกรณี ที่ห้องที่ แม่กําลังทําความสะอาดนัน้ เปน นห้ องซึ่งมีทัง้ กระจกเงาและ
หน้ าต่างกระจก ซึง่ หากเปน นกรณีนี ้อาจต้ องแปลใส่ไว้ ทงั ้ ๒ คําจึงจะครอบคลุม
妈妈擦完了玻璃和镜子就擦地板。

ลักษณะเช่นนี ้พบได้ บอ่ ยกับคําที่ใช้ ทวั่ ไป ตัวอย่างเช่นคําว่า ทิ ชชู่ หรื อ กระดาษทิ ชชู่ ซึ่งแบ่งเปน น
หลายประเภทตามประโยชน์ใช้ สอย เช่น กระดาษเชนดหน้ า กระดาษชําระ กระดาษเชนดปาก กระดาษชําระ
เอนกประสงค์ ในภาษาไทยมักเรี ยกเหมารวมโดยไม่ แยกการใช้ งาน ในภาษาจีนแยกละเอียดเปน น 面纸
（纸手帕）、卫生纸、餐厅纸、纸毛巾（生活用纸）ตามลําดับ

ช่วยหยิบทิ ชชู่ให้ หน่อย

麻烦递给我（张、几张、点）面纸/卫生纸/餐厅纸/纸毛巾。

ประโยคนี ้ถ้ ามีสถานการณ์ประกอบ เช่น ผู้พูดอยู่หน้ ากระจกแต่งหน้ าหรื อกําลังร้ องไห้ ผู้พดู อยู่
ต ร ์
ในห้ องนํ ้าหรื อจะไปห้ องนํ ้า ผู้พดู กําลังรับประทานอาหาร หรื อ ผู้พดู กําลังทําความสะอาดห้ องครัว กนจะไม่
า ส
เกิดปั ญหาในการตีความว่าเปน นกระดาษประเภทใด
ษ ตรศ หากแปลผิดกนเปน นเพราะความไม่รอบคอบของผู้แปล
เพราะในความคิดของคนไทย ลเหนัยนเกว่าเปน นของประเภทเดียวกัน
า
คํา ที่ เ ปน นนามธรรมจํ ิา ทย านวนหนึ่งกน มี ปัญ หาในลักษณะเดียวกัน เปน นต้ นว่า คําว่า กตัญ ญู ใน
ว
ห
ภาษาไทย ซึ่งในภาษาจี ัิทล ม นนิยมแปลว่า 孝 แต่อันที่จริ งแล้ ว คําว่า 孝 ในภาษาจีนมีความหมายแคบกว่า
ร
กตัญญู ในภาษาไทยมาก
ม ู้ดิจ
ค ว า
คลังมงคลข้ อที่ ๒๕ ในมงคล ๓๘ ประการของพุทธศาสนา กล่าวถึงความกตัญญูไว้ ว่าคือการรู้คณุ และ
ตอบแทนท่านผู้นนั ้ สิ่งของหรื อผู้คนที่ควรกตัญญูนนมี ั ้ ดงั นี ้ ๑) กตัญญูตอ่ บุคคล บุคคลที่ควรกตัญญูกนคือ
ใครกนตามที่มีบญ ุ คุณควรระลึกถึงและตอบแทนพระคุณ เช่น บิดา มารดา อาจารย์เปน นต้ น ๒) กตัญญูตอ่
สัตว์ ได้ แก่สตั ว์ที่มีคณ ุ ต่อเราช่วยทํางานให้ เรา เรากนควรเลี ้ยงดูให้ ดี เช่นช้ าง ม้ า วัว ควาย หรื อสุนขั ที่ช่วย
เฝ้าบ้ านเปน นต้ น ๓) กตัญญูตอ่ สิ่งของ ได้ แก่สิ่งของทุกอย่างที่มีคณ ุ ต่อเราเช่น หนังสือที่ให้ ความรู้ แก่เรา
อุปกรณ์ทํามาหากินต่างๆ เราไม่ควรทิ ้งขว้ าง หรื อทําลายโดยไม่เหนนคุณค่า

๓๑
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

จะเหนนได้ ว่า กตัญ ญู มี ความหมายกว้ างครอบคลุม ทัง้ การรู้ คุณและตอบแทนคุณ บุคคล สัตว์
สิ่งของ ในขณะที่ 孝 ใช้ กับการรู้ คณุ และเชื่อฟั งบิดา มารดา กตัญญู ในภาษาไทยหากแปลเปน นภาษาจีน
อาจแปลได้ หลายคํา หากใช้ หมายถึงการรู้คณ ุ และตอบแทนคุณในความหมายกว้ างอาจแปลได้ ว่า 知恩图
报 หากใช้ กบ ั บิดามารดาควรใช้ วา่ 孝顺父母 หากใช้ กบั ประเทศชาติ หมายถึง 为国尽忠
คําที่มีความหมายทับซ้ อนแต่กว้ างแคบไม่เท่ากันนี ้ เปน นปั ญหามากในการแปลคําเรี ยกขานและคํา
บอกความสัมพันธ์ทางเครื อญาติ ดังตัวอย่างต่อไปนี ้

น้า น้า ขอตังค์หนูสกั บาทสิ

หลานสอบเข้ ามหาวิทยาลัยได้ จะให้ อะไรเปน นรางวัลดี
มีปัญหาไม่เข้ าใจกับแฟน ไม่สบายใจจริ งๆ

ประโยคแรกผู้พูดอาจจะเปน นหลานจริ งๆ เปน นเดนกที่ผ้ ูฟังรู้ จัก หรื อเปน นเดนกเร่ ร่อนกนได้ คําว่า น้า
เปน นได้ ทงน้
ั ้ าจริงๆ ซึง่ เปน นน้ องของแม่ซึ่งอาจจะเปน นได้ ทงน้
ั ้ าผู้ชายหรื อน้ าผู้หญิง และยังเปน นคนไม่ร้ ูจกั กนได้
ประโยคนี ้อาจแปลเปน นภาษาจีนได้ วา่
阿姨/舅舅/ 叔叔，给我一块钱吧（给我一点儿钱吧）。

คําว่า 阿姨 ได้ ทงเปนั ้ นญาติจริ ง (น้ องสาวของแม่) หรื อคนไม่ร้ ูจกั เพราะสามารถใช้ เปน นคําเรี ยก
ผู้หญิงที่อายุน้อยกว่าแม่ คําว่า 舅舅 ใช้ ได้ ใสนกรณี ต ร์ เปน นญาติจริง (น้ องชายของแม่) แต่ถ้าหากเปน นผู้ชายที่
ศา
อายุน้อยกว่าแม่ แต่ไม่ได้ เปน นญาติ ษต้ตอรงเลือกใช้ คําว่า 叔叔 เพราะธรรมเนียมจีนเวลานับญาติกบั คนที่
ไม่ใช่ญาติจริง จะนิยมนับฝ่ ายพ่ ล ย
ั อ
เกเช่น 爷爷、奶奶、叔叔 (ในกรณีผ้ ชู ายอายุน้อยกว่าพ่อแม่) ในขณะที่
ว ท
ิ ยา
ธรรมเนียมไทยเวลานับหญาติ า กบั คนที่ไม่ใช่ญาติจริง จะนิยมนับฝ่ ายแม่ เช่น ตา ยาย น้ า (ในกรณีผ้ ชู าย
ม
อายุน้อยกว่าพ่อิจแม่ิทัล) ส่วนหากเปน นผู้หญิงที่ไม่ใช่ญาติจริงและอายุน้อยกว่าพ่อแม่นนั ้ ไทยและจีนนิยมนับ
ู้ด
ตรงกันว่า 阿姨
ความร และ น้ า คือน้ องสาวของแม่
คล ั ง
หลานสอบเข้ ามหาวิทยาลัยได้ จะให้ อะไรเปน นรางวัลดี

ประโยคที่ ๒ ผู้พูดน่าจะต้ องเปน นญาติกับ หลาน จริ ง แต่กนมีปัญหามาก เพราะไม่ทราบว่าเปน น

หลาน นันเปน
้ นลูกของพี่น้องผู้ชาย ลูกของพี่น้องผู้หญิง ลูกของลูกชาย หรื อลูกของลูกสาว และ หลาน นัน้
เปน นผู้หญิงหรื อผู้ชาย คําว่า หลาน ในประโยคนี ้อาจแปลเปน นภาษาจีนได้ หลายแบบ ดังนี ้

侄子/ 侄女/ 外甥 /外甥女/孙子/ 孙女 / 外孙子/ 外孙女考上了大学，该送他/她什么礼物呢（该

给他/她什么奖励）？

๓๒
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

มีปัญหาไม่เข้ าใจกับแฟน ไม่สบายใจจริ งๆ

ประโยคที่ ๓ ถ้ าหากทราบว่าผู้พูดเปน นเพศใด กนจะทําให้ แปลง่ายขึน้ แต่กนยังคงมีปัญหาอยู่ว่า

แฟน นี ้แต่งงานด้ วยกันแล้ วหรื อไม่ เนื่องจากคําว่า แฟน ในภาษาพูดของคนไทยใช้ ได้ ทงคู
ั ้ ส่ มรสและคนรัก
คําว่า แฟน ในประโยคนี ้อาจแปลเปน นภาษาจีนได้ หลายแบบ ดังนี ้
我跟男友 /女友/爱人/老公/老婆互不了解，心里不舒服。

ส่วนการพูดว่ามีปัญหาไม่เข้ าใจนัน้ ขึ ้นอยู่กบั ความหนักเบาของเหตุการณ์ อาจใช้ ตรงๆ อย่างใน

ประโยคข้ างต้ นกนได้ หากสถานการณ์ไม่หนัก อาจใช้ ว่า 闹别扭 ถ้ าเปน นปั ญหารุนแรง อาจใช้ ว่า 感情出现
问题

จะเหนนได้ ว่าการตีความเปน นเรื่ องสําคัญยิ่ง ในการแปล อย่างไรกนดี โดยทัว่ ไปตีความได้ จากบริ บท

หรื อสถานการณ์ประกอบ ขอเพียงผู้แปลรอบคอบในการเลือกใช้ คํากนจะลดความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ ้นได้
มาก

แบบฝึ กหัดที่ ๓ แปลคาและวลีต่อไปนีเ้ ป็ นภาษาจีน

พยายามคิดคาและวลีท่ อี าจเป็ นไปได้ ในภาษาจีน

๑. ผ้ า ต ร์ ๖. เดนกๆ
ส
๒. ผ้ าขนหนู ต รศา ๗. เพื่อน
เ ก ษ
าลัย
๓. อ่าง ๘. พวงมาลัย
๔. ไม้
ว ิท ย ๙. ทําบุญหนังสือ
๕. รถเขนน มห
า ๑๐. ออกไข่
ัล
มูร้ดจิ ิท
ว า
ลังค
แบบฝึ กหัดที่ ๔ แปลประโยคต่ อไปนีเ้ ป็ นภาษาจีน
ค พยายามคิดคาที่อาจเป็ นไปได้ ในภาษาจีน

๑. พี่แกกนอย่างนี ้แหละ นํ ้าขึ ้นนํ ้าลง เอาแน่เอานอนอะไรไม่ได้

๒. ผมมีหลานอยูค่ นหนึง่ เพิ่งอยูช่ นอนุ ั ้ บาล กําลังพูดเก่งทีเดียว
๓. ป้า ป้า อุดหนุนหนังสือพิมพ์สกั ฉบับเถอะ
๔. หนุม่ ช่วยป้ายกนี่หน่อยได้ ไหมลูก
๕. อาตมาขอร้ องเถอะ มีอะไรกนคอ่ ยพูดค่อยจา คนบ้ านเดียวกันแท้ ๆ

๓๓
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๓. คาที่เป็ นชื่อเฉพาะ ต้ องแปลให้ ตรงกับธรรมเนียมปฏิบัติท่ ีมีมา หากจาเป็ นต้ องคิดคา

แปลขึน้ ใหม่ ต้ องเลือกใช้ อักษรให้ เหมาะสม

โดยทัว่ ไปแล้ ว การแปลคําชื่อเฉพาะภาษาต่างประเทศเปน นภาษาจีนมี ๔ แบบ คือ

๑) ทับศัพท์
วิธีการนี ้เปน นการทับศัพท์โดยใช้ ตวั อักษรจีนที่มีเสียงใกล้ เคียงกับคําในภาษาต่างประเทศ คํา
แปลในภาษาจีนอาจเปน นคําที่มีอ่านรวมกันแล้ วไม่มีความหมายแต่มีเสียงไพเราะและตัวอักษรเปน นมงคล
หรื ออาจมีความหมายใหม่ในภาษาจีนกนได้ เช่น

Coca Cola 可口可乐

New York 纽约
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 朱拉隆功大学
ชวน หลีกภัย 川·立派
โรงแรมเอราวัณ 爱侣湾大酒店

๒) แปลความหมาย
วิธีการนี ้เปน นการแปลความหมายของคํานันๆ
้ จากภาษาต่างประเทศเปน นภาษาจีน เช่น
ต ร ์
Iceland 冰岛 าส
รศ
Mediterranean Sea 地中海ก ษต
ล ย
ั เ
Oxford 牛津
ว ท
ิ ยา
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ม หา 农业大学
อนุสาวรี ย์ชิทยั ัลสมรภูมิ 胜利纪念碑
รู้ดิจ
า ม
คัลงคว
๓) ผสมระหว่างการแปลความหมายและการทับศัพท์
วิธีการนี ้แปลความหมายส่วนหนึง่ และทับศัพท์สว่ นหนึง่ เช่น

Charles I 查理一世(Charles = 查理，I = 一世)

Great Britain 大不列颠 (Great =大 ， Britain=不列颠)
New Zealand 新西兰 (New = 新 ， Zealand = 西兰)
Northern Ireland 北爱尔兰(Northern = 北，Ireland = 爱尔兰)
Yugoslavia 南斯拉夫 (Yugo = 南 ，slavia = 斯拉夫)

๓๔
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๔) ตังชื
้ ่อใหม่
วิธีการนีเ้ ปน นการตังชื
้ ่อ ใหม่เปน นภาษาจีน โดยให้ สัมพันธ์ กับลักษณะพิเศษของชื่อเฉพาะนัน้
เช่น

ถนนราชดําเนิน 五马路
วัดไตรมิตรวิทยาราม 金佛寺
วัดเบญจมบพิตรดุสติ วนารามราชวรวิหาร 云石寺
วัดพนัญเชิงวรวิหาร 三宝佛公寺
วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร 金山寺

สิ่งแรกที่ผ้ แู ปลต้ องกระทําในการแปลชื่อเฉพาะภาษาไทยหรื อภาษาต่างประเทศอื่นเปน นภาษาจีน

คือ ค้ นคว้ าให้ แน่ชัดว่า คํานัน้ ๆ เคยมีผ้ ูแปลเปน นภาษาจีนอย่างไร หากเปน นคําที่ใช้ กันทัว่ ไปและเปน นที่
ยอมรับแล้ ว จะบัญญัติขึ ้นใหม่เองมิได้ เนื่องจากมีชาวจีนมาตังรกรากในประเทศไทยเปน ้ นเวลานาน จึงมี
คําชื่อเฉพาะจํานวนมาก โดยเฉพาะชื่อสถานที่ตา่ งๆ ในประเทศไทยที่มีชื่อภาษาจีนอยู่แล้ ว เนื่องจากชาว
จีนโพ้ นทะเลในประเทศไทยมักมาจากทางตอนใต้ ของประเทศ หากใช้ วิธีทบั ศัพท์ชื่อสถานที่ กนทบั ศัพท์
ด้ วยเสียงภาษาถิ่นของตน เช่น แต้ จิ๋ว ฮกเกี ้ยน ฯลฯ ผู้สนใจงานแปลควรยึดตามโดยไม่ต้องคิดหาคําแปล
ขึ ้นใหม่ ไม่ว่าคํานันจะเปน ้ นที่ถูกใจหรื อไม่ นอกจากนี ้ การแปลชื่อเฉพาะเปน นภาษาจีนที่ใช้ กันแพร่ หลาย
บางครัง้ กนอาจไม่เข้ าเกณฑ์ใดที่ได้ กล่าวมาแล้ร์ วทังสิ ้ น้ เช่น แม่นํา้ เจ้ าพระยา ในภาษาจีนคือ 湄南河 ซึ่ง
ต
าาสพระยา” แต่อย่างใด เสียง 湄南 ทับศัพท์มาจากคําว่า “แม่นํ ้า”
ไม่ได้ ตรงคําทังความหมายและเสี
้ ยง “เจ้ร ศ
หากพิจารณาตามรูปศัพท์ 湄南河 เ ก ษจึตงมีความหมายว่า “แม่นํ ้าแม่นํ ้า” แต่แม้ จะเปน นเช่นนี ้ คําว่า 湄南河 กน
ย า ลัย
เปน นที่ใช้ ทวั่ ไปและทําให้ ผ้ อู วิทา่ นเข้ าใจตรงกันว่าหมายถึงแม่นํ ้าเจ้ าพระยา จึงต้ องใช้ ตามโดยเคร่งครัด
ชื่อเฉพาะบางคํ ม หาามีคําแปลในภาษาจีนหลายคํา โดยมาจากวิธีแปลต่างกัน และอาจเปน นที่ยอมรับ
ท
ิ ัล
แพร่หลายทังสิ จ
ิ
้ รู้ด้น เปน นต้ นว่า วัดอรุณ ราชวราราม มีทงคํ ั ้ าแปลว่า 黎明寺 (แปลตามความหมาย) และ 郑王
า ม
วนในประเทศไทยตังชื้ ่อใหม่โดยสัมพันธ์กบั ลักษณะพิเศษของชื่อเฉพาะนัน)้ หรื อ อยุธยา มีทงคํ
庙 (ชาวจี
ล ง
ั ค ั้ า
ค
แปลว่า 大城府 (ชาวจีนในประเทศไทยตังชื ้ ่อใหม่โดยสัมพันธ์กบั ลักษณะพิเศษของชื่อเฉพาะนัน) ้ และ 阿育
陀耶(ทับ ศัพ ท์ ) ชื่ อ เฉพาะบางคํ า มี คํ าแปลในภาษาจี น หลายคํ า แต่เ ปน นที่ นิ ย มต่า งยุคสมัย กัน เปน นต้ น ว่า

ชลบุรี ปั จจุบนั แปลว่า 春武里(ทับศัพท์) แต่ในอดีตเคยใช้ วา่ 万佛岁(ทับศัพท์ตามชื่อเดิมของชลบุรี คือ บาง

ปลาสร้ อย) นครสวรรค์ในอดีตใช้ ว่า 北揽坡(ทับศัพท์จากปากนํ ้าโพ) ปั จจุบนั ใช้ ว่า 那空沙旺(ทับศัพท์) แต่
คนทัว่ ไปยังนิยมเรี ยก 北揽坡 อยู่
ในปั จ จุบัน เราสามารถใช้ เ ทคโนโลยี อิ น เทอร์ เ นน ตเข้ า ช่ว ยในการค้ น หาคํ า แปลชื่ อ เฉพาะเปน น
ภาษาจีน ซึง่ เปน นเรื่ องที่ทําได้ โดยง่ายและรวดเรนว จึงไม่เปน นปั ญหาในการค้ นคว้ าคําแปลชื่อเฉพาะที่พบเหนน

๓๕
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ได้ บ่อย เปน นต้ นว่า ชื่ อสถานที่หรื อชื่ อบุคคลสํ าคัญ แต่บางครัง้ อาจประสบปั ญหาในการเลื อกข้ อมูล
เนื่องจากมีการแปลต่างกันหลายแบบ ผู้หากแปลไม่แน่ใจว่าควรเลือกใช้ คําใดจึงจะเหมาะสม ในกรณีนี ้ ผู้
แปลต้ องเลือกใช้ ตามข้ อมูลจากเวนบไซต์ที่น่าเชื่อถือ เช่น เวนบไซต์ของทางราชการ หรื อเวนบไซต์ของบุคคล
นัน้ ๆ หรื อหน่วยงานนัน้ ๆ หรื ออาจใช้ วิธี การสอบถามจากผู้เกี่ ยวข้ องโดยตรงที่ ร้ ู ภาษาจีน เพื่อลดความ
ผิดพลาดที่จะเกิดขึ ้น หากผู้แปลเหนนว่าคําแปลชื่อเฉพาะดังกล่าวไม่เหมาะสม อาจเสนอคําแปลใหม่ให้
นําไปพิจารณาได้ แต่ก่อนที่จะมีการเปลี่ ยนแปลงเปน นทางการ ต้ องให้ เกี ยรติโดยยึดตามที่ บุคคลหรื อ
หน่วยงานนันใช้้ โดยเคร่งครัด เปลี่ยนแปลงเองไม่ได้ เปน นอันขาด
ในกรณี ที่ไ ม่มี ผ้ ูแปลชื่ อเฉพาะนัน้ ๆ เปน นภาษาจี นมาก่อน หรื อหากผู้แปลเหนนว่าคํา แปลที่ มี ไ ม่
เหมาะสม กน อ าจคิดคํ า แปลใหม่ขึน้ ได้ โดยต้ องเปน นคํา ที่ ยัง ไม่ไ ด้ ใ ช้ กัน ทั่ วไป หากทับ ศัพ ท์ ต้อ งเลื อ ก
ตัวอักษรที่มีเสียงใกล้ เคียงกับชื่อเฉพาะเดิม ความหมายดีและเขียนไม่ยากเกินไป ควรให้ ความสําคัญกับ
ความหมายของตัวอักษรเปน นลําดับต้ นๆ หากเสียงใกล้ เคียงกว่า แต่พิจารณาแล้ วเหนนว่าความหมายไม่ดีกน
จําเปน นต้ องเลือกคําที่เสียงใกล้ เคียงน้ อยกว่าแต่ความหมายดีกว่า อักษรที่เลือกไม่ควรเปน นอักษรที่เขียนยาก
หรื อไม่นิยมใช้ และไม่ควรเลือกอักษรที่จะทําให้ ความหมายสับสนเมื่อไว้ ในประโยค เปน นต้ นว่า

กาญจนา 甘嘉娜 (ไม่ใช้ 干乍那 หรื อ 甘扎拿) ไกรสร 凯颂 (ไม่ใช้ 该送 หรื อ 开诵)
ตะวัน 达万 (ไม่ใช้ 搭弯 หรื อ 打湾) อานันท์ 阿南 (ไม่ใช้ 阿囡 หรื อ 阿难)

ในการแปลชื่อคนควรพิจารณาถึงสเพศและเลื ต ร์ อกตัวอักษรที่เหมาะสม เสียงเดียวกันในภาษาไทย

า
อาจเลือกใช้ อกั ษรที่ตา่ งกันในภาษาจีนตรเช่ศ น
เ ก ษ
เจตนา 杰达纳 ิทยา
ลัย สุวรรณา 素婉娜
ธานี 塔尼 มหา
ว มาลินี 玛丽妮
ท
ิ ัล
วันชัย 万财
ู้ด จ
ิ วัลยา 婉拉雅
วิเชีายมรร威谦 วิภา 薇葩
ั ง คว
คล อาจตัดเสียงพยัญชนะตัวหลังในคําควบกลํ ้าออกเพื่อให้ กระชับ เช่น

ตระกูล 达坤 ปราโมช 巴莫

ตัวสะกดแม่กก กด กด กม ซึง่ ไม่มีในภาษาจีน อาจตัดทิ ้ง เช่น

วิชิต 威奇 เกรี ยงศักดิ์ 江萨

๓๖
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

การแปลชื่อสกุลด้ วยวิธีทบั ศัพท์กนสามารถใช้ หลักการเดียวกัน แต่ไม่จําเปน นต้ องพิจารณาถึงอักษร

ที่เหมาะสมกับเพศ แต่ในที่นี ้จะไม่ยกตัวอย่างการแปลชื่อสกุลเพื่อมิให้ ซํ ้ากับชื่อสกุลที่มีอยูจ่ ริง
สิ่งที่ควรระวังคือ เนื่องจากประเทศไทยมีชาวไทยเชื ้อสายจีนและผู้ที่เรี ยนภาษาจีนจํานวนมาก
บุคคลเหล่านี ้มักมีชื่อภาษาจีนอยูแ่ ล้ ว เช่น ธนินท์ เจียรวนนท์ มีชื่อจีนว่า 谢国民 อุเทน เตชะไพบูลย์ มีชื่อ
จีนว่า 郑午楼 เปน นต้ น จําเปน นต้ องค้ นชื่อภาษาจีนของบุคคลนันๆ ้ ให้ ได้ ไม่ควรคิดคําแปลแบบทับศัพท์ขึ ้น
ใหม่เพราะจะไม่ทราบว่ากล่าวถึงบุคคลใด

แบบฝึ กหัดที่ ๕ หาคาแปลที่ถกู ต้ องของชื่อสถาบันการศึกษาต่ อไปนี ้

๑. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ๖. มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์

๒. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
๓. มหาวิทยาลัยบูรพา
๔. มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง
๕. มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้ านสมเดนจ
เจ้ าพระยา
๗. มหาวิทยาลัยหอการค้ า
๘. มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ
๙. มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ
๑๐. สถาบันการจัดการปั ญญาภิวฒ ั น์

แบบฝึ กหัดที่ ๖ หาคาแปลที

์ ่ ถกู ต้ องของชื่อองค์ กรต่ อไปนี ้
ส ต ร
๑. เครื อเจริ ญโภคภัณฑ์ ตร ศา ๖. ธนาคารทหารไทย
ษ
๒. ธนาคารกรุงเทพ ลัยเก ๗. ธนาคารไทยพาณิชย์
๓. ธนาคารกรุงไทยวิทย
า ๘. บริ ษัทอมตะคอร์ ปอเรชัน จํากัด (มหาชน)
า
๔. ธนาคารกรุมงหศรี อยุธยา ๙. หอการค้ าไทย-จีน
ัล
ิู้ดจิท กรไทย
๕. ธนาคารกสิ
ร ๑๐. ห้ างสรรพสินค้ าเซนนทรัล
ว า ม
คลังค
แบบฝึ กหัดที่ ๗ หาคาแปลที่ถกู ต้ องของชื่อสถานที่ต่อไปนี ้

๑. เกาะสมุย ๖. ที่ราบสูงโคราช
๒. คอคอดกระ ๗. ปั ตตานี
๓. จันทบุรี ๘. แม่นํ ้าโขง
๔. ถนนสาทรใต้ ๙. สะพานมิตรภาพไทย-ลาว แห่งที่ ๒
๕. ทะเลอันดามัน ๑๐. อ่าวไทย

๓๗
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

แบบฝึ กหัดที่ ๘ หาชื่อทับศัพท์ และชื่อภาษาจีน(ถ้ ามี)ของบุคคลต่ อไปนี ้

๑. บรรหาร ศิลปอาชา ๖. พันตรี ควง อภัยวงศ์

๒. ปรี ดี พนมยงค์ ๗. สนธิ ลิ ้มทองกุล
๓. พลตรี จําลอง ศรี เมือง ๘. สมชาย วงศ์สวัสดิ์
๔. พลตํารวจโททักษิ ณ ชินวัตร ๙. อภิสทิ ธิ์ เวชชาชีวะ
๕. พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ๑๐. อานันท์ ปั นยารชุน

แบบฝึ กหัดที่ ๙ หาชื่อภาษาจีนของนักธุรกิจไทยเชือ้ สายจีนต่ อไปนี ้

๑. กฤตย์ รัตนรักษ์ ๖. บุญทรง ศรี เฟื่ องฟุ้ง

๒. เกียรติ วัธนเวคิน ๗. ประภา วิริยะประไพกิจ
๓. เจริ ญ สิริวฒ
ั นภักดี ๘. วิกรม กรมดิษฐ์
๔. เฉลียว อยูว่ ิทยา ๙. วิสทิ ธิ์ ลีละศิธร
๕. ชาตรี โสภณพนิช ๑๐. สมาน โอภาสวงศ์

แบบฝึ กหัดที่ ๑๐ แปลทับศัพท์ ช่ ือบุคคลเหล่ านีเ้ ป็ นภาษาจีน

๑. กัญญา ต ร ์ ๖. นิพนั ธ์
๒. ขวัญทิพย์ ร ศ าส ๗. มัณฑนา
๓. จิรายุทธ เ ก ษต ๘. สรพงษ์
๔. ชาญณรงค์ ิทยา
ลัย ๙. สุนทร
๕. นพดล มหา
ว ๑๐. สุมาลี
ัล
ูร้ดจิ ิท
าม
คล ังค๔.ว คาที่เป็ นชื่อสัตว์ และชื่อพืชต้ องค้ นชื่อทางวิทยาศาสตร์ เสมอ
ปั ญ หาใหญ่ ประการหนึ่ง ของการแปลภาษา กน คือคํา ที่ เปน นชื่ อสัตว์ และชื่ อ พื ช ซึ่ง แน่นอนว่า ไม่
สามารถแปลตรงตัวได้ อีกทังมี ้ ชื่อสัตว์และชื่อพืชจํานวนมากไม่สามารถค้ นคว้ าจากพจนานุกรมสองภาษา
ไทย-จีน หรื อ จีน-ไทย ทัว่ ไป หากแต่ต้องอาศัยคูม่ ือและพจนานุกรมเฉพาะทาง ซึ่งผู้สนใจศึกษาการแปล
ต้ องหาและรู้จกั ใช้ ให้ เปน นประโยชน์
ประเทศจีนมีพื ้นที่กว้ างใหญ่ไพศาล มีความหลากหลายทางชีวภาพสูง จึงมีชื่อเรี ยกสัตว์และพืช
ค่อนข้ างครอบคลุมทัง้ เขตหนาว อบอุ่น และร้ อน นอกไปจากนัน้ ตําราในวงการต่างๆ ของประเทศจีน

๓๘
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

นิยมแปลชื่อต่างๆ เปน นภาษาจีนทังหมด ้ เปน นการสะดวกต่อ ชาวจีนผู้ศึกษาศาสตร์ เฉพาะทางให้ สามารถ

เข้ าถึงเนื ้อหาได้ โดยไม่เกิดอุปสรรคด้ านภาษา สิ่งเหล่านี ้เปน นข้ อดีในการแปลชื่อสัตว์และพืชจากภาษาไทย
เปน นภาษาจีน เพราะโดยทัว่ ไปแล้ วไม่ต้องคิดหาคําแปลขึ ้นใหม่ หรื อไม่ต้องใช้ วิธีทบั ศัพท์แล้ วอธิบาย แต่กน
ทําให้ ผ้ แู ปลต้ องมีภาระมากในการค้ นหาคําแปลที่ถกู ต้ อง
การแปลชื่ อสัต ว์ และชื่ อพื ช ที่ พ บเหนนทั่วไปอย่าง สุนัข แมว หนู กระรอก ม้ า กุหลาบ มะลิ สน
มะม่วง มะพร้ าว ฯลฯ ย่อมไม่เปน นปั ญหา เพราะเปน นคําที่ ผ้ แู ปลมีกักตุนอยู่ในคลังสมองแล้ ว เพียงเหนนกน
แปลได้ ทันที ว่า 狗、猫、老鼠、松鼠、马、玫瑰、茉莉、松、芒果、椰子 แต่หากพบชื่อสัตว์ ชื่อพื ช หา
ยากหรื อคําที่ระบุพนั ธุ์ของสัตว์และพืชนันละเอี ้ ยด กนทําให้ ไม่สามารถแปลด้ วยคําดังกล่าวได้
แม้ ว่าชื่ อ สัตว์ และชื่ อพื ช จะมี ชื่ อภาษาอัง กฤษ แต่ก ารเปิ ดพจนานุก รมไทย-อัง กฤษ และเปิ ด
พจนานุกรมอังกฤษ-จีน กนยงั อาจเกิดข้ อผิดพลาดได้ เพราะชื่อภาษาอังกฤษนันไม่ ้ ละเอียดครอบคลุมพอ
วิธีการที่ดีที่สุดกนคือต้ องค้ นชื่อทางวิทยาศาสตร์ ของสัตว์หรื อพืชนัน้ ๆ ที่ต้องการแปลให้ ได้ ก่อน จากนัน้
ค้ นหาชื่อสัตว์หรื อชื่อพืชที่มี ชื่ อวิทยาศาสตร์ ตรงกันในภาษาจีน ควรตรวจสอบให้ ละเอียดและควรดูรูป
ประกอบยืนยันให้ แน่ชัดว่าถูกต้ อง ในการค้ นคว้ าระดับเบือ้ งต้ นอาจใช้ เทคโนโลยี อินเทอร์ เนนตเข้ าช่วย
เพราะทําได้ สะดวกรวดเรน ว แต่เมื่อได้ คําตอบแล้ ว ควรตรวจสอบยืนยันด้ วยหนังสือคูม่ ือเฉพาะทางอีกครัง้
เพื่อให้ เกิดความผิดพลาดน้ อยที่สดุ
เปน นต้ นว่า การค้ นชื่อภาษาจีนของกระแตเลนกและกระแตหางขนนก เมื่อค้ นข้ อมูลเกี่ยวกับกระแต
์
ทําให้ ได้ ทราบว่ากระแตเปน นสัตว์ที่รูปร่ างคล้สตารยกระรอก แต่มีลกั ษณะผสมระหว่างสัตว์จําพวกลิงและสัตว์
กิ นแมลง จัดอยู่ในอันดับ Scandentia ต รศาเมื่อนําชื่ ออันดับไปค้ นข้ อมูลภาษาจีน ได้ คําตอบว่า อันดับ
เ ก ษ
Scandentia มีชื่อในภาษาจีนว่าลาัย树鼩目 กระแต คือ 树鼩 หากข้ อความที่ให้ แปล กล่าวถึงกระแตเท่านัน้ กน
สามารถใช้ คําแปลนี ้ได้ หแต่ วา ิทหยากระบุว่าเปน นกระแตเลนกหรื อกระแตหางขนนก กนไม่สามารถแปลเองว่า 小树
鼩 หรื อ 鸟羽尾树鼩
ม ต้องค้ นต่อไปถึงวงศ์ หรื อการจําแนกชัน้ ที่ย่อยลงมา กระแตเลนกมีชื่อทาง
ัล หากแต่
ท
ิ
ู้ด่าิจ Tupaia minor อยู่ในวงศ์ Tupaiidae ส่วนกระแตหางขนนก มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ ว่า
วิทยาศาสตร์ า มวร
คว
คลัง lowii อยูใ่ นวงศ์ Ptilocercidae ชื่อภาษาจีนที่ถกู ต้ องคือ 倭树鼩 และ 笔尾树鼩 ตามลําดับ
Ptilocercus
การแปลชื่ อ พื ช และชื่ อ สัต ว์ ต้ อ งอาศัย ความละเอี ย ดรอบคอบ และต้ อ งตรวจสอบชื่ อ ทาง
วิทยาศาสตร์ เ สมอ จะคิดแปลตรงๆ ตามความหมายไม่ไ ด้ เปน นอันขาด เปน นต้ นว่า เลนบมือนาง มีชื่ อ
ภาษาอังกฤษว่า Rangoon creeper มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ ว่า Quisqualis indica Linn. จัดอยู่ในสปี ชีส์
indica สกุล Quisqualis วงศ์ Combretaceae เลน บ มื อ นางนี ม้ ี ผ้ ูแ ปลผิ ด เปน น 指甲花 เพราะนึ ก ถึ ง
ความหมายในภาษาไทยว่า “เลนบ” อันที่จริงแล้ ว เลนบมือนางคือ 使君子 ส่วน 指甲花 นันมี ้ ชื่อภาษาอังกฤษ

๓๙
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ว่า Garden Balsam ชื่อทางวิทยาศาสตร์ ว่า Impatiens balsamina อยู่ในวงศ์ Balsaminaceae คือ
พืชที่ชื่อว่าเทียนบ้ านหรื อเทียนไทยนัน่ เอง
เวน บ ไซต์ สํ า หรั บ การค้ น คว้ า ที่ เ ชื่ อ ถื อ ได้ ได้ แ ก่ เว็ บ ไซต์ ข ององค์ ก ารสวนพฤกษศาสตร์
กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้ อม ซึ่งมีระบบสืบค้ นข้ อมูลพรรณไม้ กว่า หนึ่งพันชนิด ข้ อมูล
อ้ างอิงจากหนังสือพรรณไม้ สวนพฤกษศาสตร์ สมเดนจพระนางเจ้ าสิริกิต์เิ ล่ม 1-7 และหนังสือพรรณไม้ นํ ้าบึง
บอระเพนด เว็บไซต์ ขององค์ การสวนสัตว์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ซึ่งมีสารานุกรมสัตว์ แบ่งเปน นสัตว์
เลีย้ งลูกด้ วยนม สัตว์ เลือ้ ยคลาน สัตว์ สะเทิน้ นํ า้ สะเทิน้ บก สัตว์ ปีก สัตว์ นํา้ และสัตว์อื่นๆ ฐานข้ อมู ล
สารสนเทศเกษตร ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มีข้อมูลทัง้ เรื่ องพืชและสัตว์โดยละเอียด ข้ อมูล
เกี่ยวกับพืชแบ่งเปน น พืชสมุนไพร ผกาพรรณในวรรณคดี พรรณไม้ นํ ้าในประเทศไทย ไม้ ตดั ดอกเขตร้ อน
ผลไม้ ในประเทศไทย ผลไม้ แปรรูป กล้ วยไม้ ดอกไม้ ป่าในประเทศไทย ผักในประเทศไทย และผลิตภัณฑ์ไม้
ประดับแห้ ง ข้ อมูลเกี่ ยวกับสัตว์แบ่งเปน น ปลานํา้ จืด ปลาทะเล สัตว์สงวน และสัตว์นํา้ ผู้สนใจสามารถ
ค้ นหาที่ อยู่ฐานข้ อมูล ของเวนบไซต์ข้างต้ นได้ การที่ มิไ ด้ ระบุไ ว้ ในที่ นีเ้ พราะอาจมีการเปลี่ ยนแปลงที่อยู่
เวนบไซต์ได้ ในอนาคต ส่วนหนังสือคู่มือสําหรับค้ นคว้ ามีจํานวนมาก เปน นต้ นว่า พรรณไม้ นา้ ในประเทศ
ไทย พรรณไม้ ในวรรณคดีไทย Birds of Thailand , Flora of Thailand ฯลฯ เวนบไซต์ของจีนได้ แก่
ฐานข้ อมูล 中国生物多样性信息中心 ซึง่ เปน นฐานข้ อมูลชีววิทยาขนาดใหญ่ มีฐานข้ อมูลย่อยหลากหลาย
จัดทําโดยสถาบันวิจยั สัตว์ สถาบันวิทยาศาสตร์ จีน ฐานข้ อมูล 中国植物数据库 ซึ่งเปน นฐานข้ อมูลพืช
์
ขนาดใหญ่ มีฐานข้ อมูลย่อยจํานวนมาก จัสดตทํร าโดยสถาบันวิจยั พืช สถาบันวิทยาศาสตร์ จีน ส่วนหนังสือ
คูม่ ือที่แนะนําได้ แก่ 中国植物志、 中国动物志 ต รศา และ 中国孢子植物志 ซึง่ เปน นสารานุกรมขนาดใหญ่ ได้ รับ
เ ก ษ
ทุน สนับ สนุน ในฐานะโครงการวิ
ย าลัย ทยาศาสตร์ ธ รรมชาติของประเทศสาธารณรั ฐ ประชาชนจี น ระดม
นักวิทยาศาสตร์ ทั่วประเทศจี า ว ิท นจัดทําเปน นระยะเวลายาวนาน ที่สําคัญคือ สารานุกรมเหล่านี ้มีระบบให้
มห
สืบค้ นออนไลน์ได้ิทอัลย่างสะดวกรวดเรนว
รู้ดิจ
า ม
ค ัลงคว แบบฝึ กหัดที่ ๑๑ หาคาแปลของชื่อสัตว์ ต่อไปนี ้

๑. กระจงควาย ๖. ปลาบึก
๒. งูปล้ องฉนวนอินเดีย ๗. เปน ดเทาก้ นดํา
๓. ตะพาบนํ ้าหัวกบ ๘. หอยมือเสือ
๔. นกยูงไทย ๙. เห่าช้ าง
๕. นากเลนกเลนบสัน้ ๑๐. อีเหนนข้ างลาย

๔๐
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

แบบฝึ กหัดที่ ๑๒ หาคาแปลของชื่อพืชต่ อไปนี ้

๑. ขลู่ ๖. ฟ้ าทะลายโจร
๒. ขี ้เหลนก ๗. โยทะกา
๓. ปั ญจขันธ์ ๘. หญ้ าแห้ วหมู
๔. ฝาง ๙. เหนดเผาะ
๕. เพชรสังฆาต ๑๐.อินทนิลนํ ้า

๕. วันเดือนปี ที่อยู่ ต้ องปรับลาดับและความเคยชินให้ ตรงกับลักษณะของภาษาจีน

ในแต่ละภาษามีความเคยชินที่ตา่ งกัน การเอ่ยถึงวันเดือนปี และที่อยู่ในภาษาไทย จะเรี ยงลําดับ

จากเลนกไปหาใหญ่ ในขณะที่ในภาษาจีนจะเรี ยงลําดับจากใหญ่มาหาเลนก ภาษาจีนปั จจุบันใช้ คริ สต
ศักราช ในขณะที่ภาษาไทยใช้ พทุ ธศักราช การแปลเปน นภาษาจีนจะต้ องปรับลําดับและความเคยชินให้ ตรง
กับลักษณะของภาษาจีน เพื่อช่วยให้ กลุม่ เป้าหมาย คือผู้อา่ นชาวจีนเข้ าใจได้ โดยง่าย ตัวอย่างเช่น

อังคาร กัลยาณพงศ์ เกิดเมื่อวันที่ ๑๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๔๖๙ ที่ จังหวัดนครศรี ธรรมราช

ประโยคนี ้จะต้ องปรับปี พุทธศักราชเปน นคริ สตศักราช และปรับการลําดับจากวัน เดือน ปี เปน น ปี

เดือน วัน ตร์ าส
ร ศ
昂堪·甘拉亚纳蓬 1926 年ษ2ต月 12 日生于洛坤府。

ล ย
ั เก
ในกรณีที่มีการระบุิทวยนั า ในสัปดาห์ อาจใส่ตอ่ ท้ ายวันที่ หรื อใส่ไว้ ในวงเลนบต่อท้ ายวันที่ อันที่จริ ง
ห า ว
แล้ วถ้ าใส่ระบุวนั ในสัปมดาห์ในการกล่าวถึงวันเกิด จะเปน นเรื่ องที่ชาวจีนไม่ค้ นุ ชิน ผู้แปลอาจพิจารณาละไว้
ท
ิ ัล
ได้ หากเหนนว่ารกรุร จ
ิ
ู้ด งและไม่มีความจําเปน นในที่นนั ้
ง รั
ว า ม
ค
คลังอังคาร กัลยาณพงศ์ เกิดเมื่อวันอาทิตย์ที่ ๑๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๔๖๙ ที่ จังหวัดนครศรีธรรมราช
昂堪·甘拉亚纳蓬 1926 年 2 月 12 日星期日生于洛坤府。
昂堪·甘拉亚纳蓬 1926 年 2 月 12 日（星期日）生于洛坤府。

หากเปน นวัน เดือน ปี ตามปฏิทินจันทรคติของไทย และ/หรื อ ระบุปีตามจุลศักราช ผู้แปลต้ องค้ น

ปฏิทินหมื่นปี เพื่อตรวจสอบวัน เดือน ปี ตามปฏิทินสุริยคติให้ แน่ชดั

สุนทรภู่ มีชื่อเดิมว่า ภู่ เกิดในสมัยรัชกาลที่ ๑ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เมื่อวันจันทร์ เดือน ๘ ขึ ้น ๑ คํ่า ปี มะเมีย จุล
ศักราช ๑๑๔๘ เวลา ๒ โมงเช้ า

๔๑
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

顺吞浦，原名“浦”，出生于曼谷王朝一世王时期 1786 年（马年）6 月 26 日星期一早晨 8

点。

หากผู้แปลต้ องการรักษารสของต้ นฉบับไว้ อาจคงวันเดือนปี ตามปฏิทินจันทรคติของไทย รวมทังปี

้
จุลศักราชไว้ แล้ วใส่คําอธิบายเปน นวันเดือนปี ตามปฏิทินสุริยคติในวงเลนบ
顺吞浦，原名“浦”，出生于曼谷王朝一世王时期泰历 1148 年（马年）8 月初一（相当于 1786
年 6 月 26 日）早晨 8 点。

หากเปน นงานแปลชีวประวัติหรื อสารคดี ในกรณี ที่ผ้ ูแปลต้ องการให้ ผ้ ูอ่านจิ นตนาการถึงสภาพ

สังคมได้ อาจวงเลนบอธิบายโดยเทียบยุคสมัยของจีนประกอบ
顺吞浦，原名“浦”，出生于曼谷王朝一世王时期泰历 1148 年 8 月初一（相当于清乾隆丙午年
（马年）或 1786 年 6 月 26 日）早晨 8 点。
顺吞浦，原名“浦”， 于曼谷王朝一世王时期泰历 1148 年 8 月初一（相当于清乾隆丙午年
（马年）或 1786 年 6 月 26 日）早晨 8 点出生。

ในการแปลที่อยูก่ นต้องปรับจากใหญ่มาหาเลนก เช่นเดียวกับการแปลวัน เดือน ปี ตัวอย่างเช่น

๘๑๖-๘๑๘ ถนนทรงวาด เขตสัมพันธวงศ์ กรุงเทพฯ 10100

เมื่อเขียนเปน นภาษาจีนกนต้องกลับจากใหญ่ไปหาเลนก ตัวเลขบ้ านเลขที่อาจเขียนเปน นเลขจีนหรื อเลข

ต
อารบิกกนได้ แต่ปัจจุบนั นิยมเขียนเปน นเลขอารบิ ร ์ กเพื่อให้ อ่านง่าย คําว่า รหัสไปรษณี ย์ อาจเขียนย่อหรื อ
ร ศ าส
ต ยนเปน นเลขอารบิก
เขียนเตนมกนได้ ตัวเลขรหัสไปรษณีย์คษวรเขี
ล ย
ั เก
曼谷三攀他翁县嵩越路八一六至八一八号，邮政编码：10100
ว ท
ิ ยา
曼谷三攀他翁县嵩越路
ม หา 816-818 号，邮编：10100

หากเปนู้ดนการจ่ จ
ิ ิทัล าหน้ าซองจดหมายแบบปั จจุบนั ของจีน จะมีช่องให้ เติมรหัสไปรษณีย์อยู่ด้านบน
การเขียนที ว่ า
อ มยูรเ่ ริ่มจากใหญ่ไปเลนก ลงท้ ายด้ วยชื่อหน่วยงานและ/หรื อชื่อบุคคลที่เปน นผู้รับ ถ้ ามีทงสองอย่
ั้ าง
ง
ั ค
ให้ เขีคยลนหน่วยงานก่อนแล้ วตามด้ วยบุคคล จากนันลงท้ ้ ายด้ วยคําว่า 收

ชื่อและที่อยูผ่ ้ รู ับ
บริ ษัท ฮ่วยชวนค้ าข้ าว จํากัด
๘๑๖-๘๑๘ ถนนทรงวาด เขตสัมพันธวงศ์ กรุงเทพฯ ๑๐๑๐๐

邮政编码：10100
曼谷三攀他翁县嵩越路 816-818 号，
汇川米业有限公司 收

๔๒
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

อย่างไรกนดี ในการเขียนเอกสารทางการ เช่น ในสัญญาหรื อเอกสารราชการ ควรใช้ ภาษาอังกฤษ

แทน เพราะหากส่งจดหมายตามที่อยูภ่ าษาจีน กนจะประสบปั ญหาไปรษณีย์ไม่สามารถนําส่งได้

แบบฝึ กหัดที่ ๑๓ แปลประโยคต่ อไปนีเ้ ป็ นภาษาจีน

๑. วันแม่ของไทยตรงกับวันที่ ๑๒ สิงหาคมของทุกปี
๒. อภิสทิ ธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี คนที่ ๒๗ ของไทย เกิดเมื่อวันที่ ๓ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๐๗
ที่ประเทศอังกฤษ
๓. การประชุมสุดยอดอาเซียน ครัง้ ที่ ๑๔ จะมีขึ ้นระหว่างวันที่ ๒๗ กุมภาพันธ์ – ๑ มีนาคม
๒๕๕๒ ณ อําเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขนั ธ์
๔. มูลนิธิมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เปิ ดรับสมัครทุนการศึกษาสําหรับนิสติ ปริ ญญาตรี ประจํา
ภาคปลาย ปี การศึกษา ๒๕๕๒ จํานวน ๓๓ ทุน ๆ ละ ๖,๐๐๐ บาท
๕. คณะมนุษยศาสตร์ ได้ ก่อตังเปน
้ นคณะเมื่อวันที่ ๑๗ มิถนุ ายน พ.ศ.๒๕๒๔ เปน นคณะลําดับที่
๑๑ ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

แบบฝึ กหัดที่ ๑๔ แปลที่อยู่ต่อไปนีเ้ ป็ นภาษาจีน

๑. ๑๔๙ อาคารกาแลนคซี่ ถนนนนทรี แขวงช่องนนทรี เขตยานนาวา กรุงเทพฯ

๒. ๗๗๐ ถนนเทพารักษ์ สําโรงเหนือ จ.สมุ ต ร ์ ทรปราการ
๓. บริ ษัท นันยางการทออุตสาหกรรม ร ศ าส
ต
เ กษ
๗๑ ถนนเพชรเกษม ัยเขตหนองแขม กรุงเทพฯ
า ล
ิา ทย นภัย จํากัด
๔. บริ ษัท เอราวัณประกั
ว
ล
ั มห เขตสัมพันธวงศ์ กรุงเทพฯ
๒๙๒ ถนนเยาวราช
๕. คณะมนุ
ด
้ ู จ
ิ ิท ษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
มร ถนนงามวงศ์วาน แขวงลาดยาว เขตจตุจกั ร กรุงเทพฯ
า๕๐
ว
ั ง ค
คล
๖. ตัวเลขและลักษณนามต้ องปรับให้ ตรงกับความเคยชินในภาษาจีน

ในการแปลมักพบตัวเลขและลักษณนาม โดยเฉพาะอย่างยิ่งมาตราชัง่ ตวง วัด ซึ่งภาษาไทยและ

ภาษาจีนมีวิธีการใช้ ที่แตกต่างกันอยู่บ้าง ผู้แปลต้ องปรับให้ ตรงกับความเคยชินในภาษาจีน เพื่อให้ ผ้ รู ับ
สารเข้ าใจได้ ง่ายที่สดุ
ในการแปลตัวเลข ผู้สนใจการแปลปากเปล่าต้ องฝึ กคํานวณให้ รวดเรน วและแม่นยํา ตัวเลขหลักที่
ไม่เปน นปั ญหาได้ แก่ หน่วยสิบ ร้ อย พัน หมื่น ซึ่งมีใช้ ทงภาษาไทยและภาษาจี
ั้ น หลักที่มีปัญหาได้ แก่หลัก

๔๓
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

แสน ล้ าน ซึ่งภาษาจีนใช้ หลักหมื่นมาเปน นฐานนับเปน น 十万 และ 百万 ตามลําดับ พอถึงหลักสิบล้ าน(แม้

ภาษาไทยจะมีคําว่า โกฏิ แต่ปัจจุบนั ไม่คอ่ ยนิยมใช้ ) ภาษาไทยใช้ หลักล้ านมาเปน นฐานนับ แต่ภาษาจีนใช้
หลักหมื่นมาเปน นฐานในการนับหลักสิบล้ านว่า 千万 ครัน้ พอถึงหลักร้ อยล้ านขึ ้นไป ภาษาไทยยังใช้ หลัก
ล้ านมาเปน นฐานไปเรื่ อยๆ ว่า ร้ อยล้ าน พันล้ าน หมื่นล้ าน แสนล้ าน ล้ านล้ าน ในขณะที่ภาษาจีนมีคําเฉพาะ
สําหรับหลักร้ อยล้ านว่า 亿 และใช้ เปน น 十亿、百亿、千亿、亿亿 ตามลําดับ ระบบความคิดเรื่ องตัวเลขใน
ห้ วงสมองของคนไทยกับคนจีนจึงต่างกัน แม้ ดูเผินๆ เรื่ องนี จ้ ะเปน นเรื่ องง่ าย เพราะเปน นเรื่ องที่มีระบบ
แน่นอน ไม่สามารถแปลเปน นอย่างอื่นได้ และเปน นเรื่ องพื ้นฐานที่ผ้ สู นใจศึกษาการแปลชาวไทยได้ ศึกษา
มาแล้ วตังแต่
้ เริ่ มเรี ยนภาษาจีน แต่ในการปฏิบตั ิจริ งแล้ วเปน นเรื่ องที่ ผิดพลาดได้ บ่อยที่สุดเรื่ องหนึ่ง ผลที่
เกิดจากความผิดพลาดนัน้ นอกจากจะทําให้ เสียภาพลักษณ์ความเปน นมืออาชีพแล้ ว อาจทําให้ การเจรจา
ติดขัดหรื อมีความเข้ าใจผิดกันได้ มาก ผู้สนใจศึกษาการแปลจึงควรฝึ กกลับตัวเลขให้ แคล่วคล่องรวดเรน ว ทัง้
แบบฝึ กข้ อเขียนและฝึ กอ่านออกเสียง
ภาษาไทยและภาษาจีนเปน นภาษาที่มีลกั ษณนามเช่นกัน แต่มิได้ แปลว่าคําลักษณนามที่มกั ใช้ กบั
ของประเภทนันๆ ้ ในภาษาหนึง่ จะใช้ กบั ของประเภทนันๆ ้ ในอีกภาษาหนึ่งได้ ทกุ คํา การใช้ ผิดมักเกิดกับคํา
ลักษณนามทัว่ ๆ ไปที่พบเหนนได้ บ่อย เช่น ตัว อัน ฯลฯ ซึ่งแม้ ในภาษาจีนจะมีลกั ษณนามอเนกประสงค์
อย่าง 个 อยู่ กนมิได้ หมายความว่าจะใช้ ได้ เสมอ เช่น

วัวตัวหนึง่ 一头（黄）牛
ต ร ์ ม้ าตัวหนึง่ 一匹马
ไก่ตวั หนึง่ 一只鸡าส ปลาตัวหนึง่
ตรศ
一条鱼
โต๊ ะตัวหนึง่
เก ษ
一张桌子 เก้ าอี ้ตัวหนึง่ 一把椅子

ย าลัย
ในทางกลับกันหาวคํิทาที่ ภ าษาจี นใช้ ลักษณนามอเนกประสงค์อย่าง 个 กน อาจมาจากลักษณนาม
ม
ภาษาไทยต่างๆ กัิทนัล เช่น
ม ร ู้ดิจ
คว า คนคนหนึง่ ไข่ไก่ฟองหนึง่
ล ง
ั 一个人
ค 一个馒头
一个鸡蛋
หมัน่ โถวลูกหนึง่ 一个西瓜 แตงโมผลหนึง่
一个理由 เหตุผลข้ อหนึง่ 一个家庭 ครอบครัวๆ หนึง่

การแปลข้ อเขียนอาจไม่เปน นปั ญหามากนัก แต่การแปลปากเปล่าอาจเกิดข้ อผิดพลาดได้ ง่าย จึง

ควรฝึ กฝนให้ คล่องแคล่ว
อี กประเดนนที่ ต้องฝึ กฝนให้ ม ากคือ มาตราชั่ง ตวง วัด ซึ่ง ถ้ าเปน นมาตราสากลจะมี คําแปลใน
ภาษาจีนอยู่แล้ ว ไม่มีปัญหามากนัก แต่หากเปน นมาตราชัง่ ตวง วัดแบบไทย แม้ จะมีคําแปลภาษาจีนอยู่
แต่กนเปน นที่เข้ าใจในวงแคบ เช่น ในหมู่ชาวไทยเชื ้อสายจีน หรื อในหมู่ชาวจีนที่มีการติดต่อกับชาวไทยเปน น

๔๔
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ประจําเท่านัน้ หากแปลด้ วยคําเหล่านีก้ นจะทําให้ ผ้ ูฟังงุนงง จึงควรกลับเปน นมาตราชั่ง ตวง วัดที่คนจี น

เข้ าใจเพื่อให้ บรรลุวตั ถุประสงค์ในการสื่อสาร เปน นต้ นว่า

โรงเรี ยนของเราเปน นโรงเรี ยนขนาดเลนก มีเนื ้อที่เพียง ๒ ไร่ ๑ งาน ๓๕ ตารางวา

หากแปลคําว่า ไร่ งาน ตารางวา ด้ วยคําว่า 莱（泰亩）、昂、平方哇 กนไม่ผิด แต่จะเปน นที่เข้ าใจ
เฉพาะกลุ่ม เท่านัน้ หากอธิ บายว่า ๑ ไร่ เท่ากับ ๔๐๐ ตารางวา ๑ งานเท่ากับ ๑๐๐ ตารางวา และ ๑
ตารางวาเท่ากับ ๔ ตารางเมตร กนจะเปน นการสร้ างความยุ่งยากให้ ผ้ รู ับสารโดยไม่จําเปน น ในกรณี นี ค้ วร
คํานวณให้ เสรนจเรี ยบร้ อยและแปลว่า
我们是一所小学校，面积只有 3740 平方米。

อย่างไรกนดี หากเปน นงานแปลวรรณกรรมที่ต้องการรักษาบรรยากาศความเปน นไทยไว้ อาจใช้ คําว่า

莱（泰亩）、昂、平方哇 แล้ วอธิบายให้ ผ้ อ ู า่ นเข้ าใจกนได้

แบบฝึ กหัดที่ ๑๕ เขียนจานวนต่ อไปนีเ้ ป็ นอักษรจีน

๑. ๕๘๒,๖๑๘
๒. ๙๘,๑๐๓,๘๘๑
๓. ๒๑,๓๔๐,๐๐๐
ต ร ์
าส
ตรศ
๔. ๗๒,๓๔๗,๑๒๓
๕. ๑,๓๐๐,๐๐๐,๐๐๐ เก ษ
าลัย
ิาวทย
มหดที่ ๑๖
แบบฝึ กหั
ัล
แปลวลีท่ ปี ระกอบด้ วยลักษณนามต่ อไปนีเ้ ป็ นภาษาจีน
ิู้ดจิท
๑. มภิรกษุรูปหนึง่ / พระพุทธรูปองค์หนึง่
คว า
คลัง ๓. ถุงพลาสติกใบหนึง่ / หมวกใบหนึง่ / แจกันใบหนึง่
๒. ยักษ์ ตนหนึง่ / เทพธิดาองค์หนึง่

๔. เสื ้อเชิ ้ตตัวหนึง่ / กางเกงตัวหนึง่ / กระโปรงตัวหนึง่

๕. หนังสือเล่มหนึง่ / สมุดเล่มหนึง่ / กระบี่เล่มหนึง่
๖. ช้ อนคันหนึง่ / ไวโอลินคันหนึง่ / รถคันหนึง่
๗. พัดลมตัวหนึง่ / เครื่ องปรับอากาศเครื่ องหนึง่ / เปี ยโนหลังหนึง่
๘. ดอกไม้ ดอกหนึง่ / เมฆก้ อนหนึง่ / คลืน่ ลูกหนึง่
๙. เก้ าอี ้ตัวหนึง่ / พัดด้ ามหนึง่ / กรรไกรเล่มหนึง่
๑๐. ตึกหลังหนึง่ / ภูเขาลูกหนึง่ / เมืองๆ หนึง่

๔๕
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

แบบฝึ กหัดที่ ๑๗ แปลประโยคต่ อไปนีเ้ ป็ นภาษาจีน

๑. ประเทศไทยมีขนาดใหญ่เปน นอันดับที่ ๕๐ ของโลก มีเนื ้อที่ ๕๑๓,๑๑๕ ตารางกิโลเมตร

และมีประชากรประมาณ ๖๖ ล้ านคน มากเปน นอันดับ ๒๐ ของโลก
๒. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตศรี ราชาตังอยู ้ ท่ ี่อําเภอศรี ราชา จังหวัดชลบุรี มีพื ้นที่
๑๙๙ ไร่
๓. กระทรวงพาณิชย์ได้ กําหนดเป้าหมายการส่งออกข้ าวปี พ.ศ.๒๕๕๑ เปน น ๑๐.๐ ล้ านตัน
มูลค่า ๖,๑๐๐ ล้ านเหรี ยญสหรัฐฯ
๔. ปี พ.ศ. ๒๕๕๐ พบผู้ป่วยเบาหวานแล้ วถึง ๒๔๖ ล้ านคน โดยผู้ป่วยเบาหวานทัว่ โลก ๔ ใน
๕ เปน นชาวเอเชีย
๕. ในยาคูลท์ ๑ ขวดมีจลุ นิ ทรี ย์แลคโตบาซิลลัสที่ยงั มีชีวิตอยูป่ ระมาณ ๘ พันล้ านตัว

๗. แปลสานวน สุภาษิต คาพังเพยเป็ นภาษาธรรมดาหรือใช้ สานวนโวหารที่มีอยู่ใน

ภาษาจีนก็ได้ โดยต้ องระวังเรื่องความแตกต่ างของความหมายและนา้ เสียง

การใช้ สํานวนโวหารช่วยทําให้ ภาษามีเสน่ห์ ทําให้ ถ้อยคําที่พดู นันกิ

้ นความมากสามารถสื่อความ
ให้ กระจ่างลึกซึ ้งยิ่งขึ ้นสําหรับผู้มีวฒ
ั นธรรมของภาษานันๆ
้ ร่วมกัน หลักการแปลที่ควรยึดถือมีดงั นี ้

๑) หากเปน นไปได้ ควรรักษาสํานวนหรื ต ร ์ อโวหารภาพพจน์ไว้ เพราะเปน นการดีที่สามารถถ่ายทอด

วัฒนธรรมให้ คนอื่นได้ รับรู้ รักษาภาพความคิ ร ศ าส ดหรื อการเปรี ยบเทียบอุปมาอุปไมยในภาษาเดิม ทําให้ ผ้ รู ับ
ษต
สารทราบว่าคนต่างประเทศนันมี เ ก
้ ัยความความคิดหรื อวัฒนธรรมอย่างไร
า ล
๒) หากไม่สามารถรั ิาวทยกษาสํานวนหรื อโวหารภาพพจน์ไว้ ให้ รักษาความหมายโดยปรับสํานวน ใน
ห
ัิทล มห ลัก ข้ อ แรกได้ เพราะผู้รั บ สารจะไม่ เ ข้ าใจภาพความคิด หรื อ การเปรี ย บเที ย บ
กรณี ที่ ไ ม่ ส ามารถใช้
้ ิจ ามีความหมายอย่า งไร กนควรเน้ นให้ คนเข้ าใจเปน นหลัก โดยมุ่งแสดงความคิดในภาษา
อุปมาอุปไมยนัรู้ดนว่
ว ม
านความคิดในอีกภาษาหนึ่ง คือใช้ วิธีพดู ที่จะทําให้ คนในชาติที่จะอ่านคําแปลนันจะพู
หนึง่ ออกเปน
ลัง ค ้ ดหากเกิด
ค
กรณีเช่นเดียวกัน หาภาพความคิดหรื ออุปมาอุปไมยที่ผ้ ทู ี่จะอ่านคําแปลนันเข้ ้ าใจมาใช้
๓) หากไม่สามารถถ่ายทอดออกมาเปน นภาพความคิดหรื อภาพอุปมาอุปไมยในอีกภาษาได้ ให้
แปลเปน นภาษาธรรมดา โดยพยายามรักษาจุดมุง่ หมายของสํานวนนันๆ ้ เปน นสําคัญ

การรักษาสํานวนหรื อโวหารภาพพจน์ในภาษาไทยไว้ จะทําได้ ง่ายในกรณี ที่ สํานวนภาษาจีนมีภาพ

ความคิดเหมือนกันหรื อคล้ ายกันกับสํานวนในภาษาไทยอยู่แล้ ว ไม่ว่าจะเหมือนหรื อคล้ ายกันโดยบังเอิญ
หรื อได้ รับอิทธิพลจากกันกนตาม เปน นต้ นว่า ตบมื อข้างเดียวไม่ดงั ซึ่งภาษาจีนพูดตรงกันว่า 一个巴掌拍不响

๔๖
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(ฝ่ ามือข้ างเดียวตบไม่ดงั ) หรื อ สิ บปากว่าไม่เท่าตาเห็น ภาษาจีนพูดใกล้ เคียงกันว่า 百闻不如一见 (ได้ ยิน
ร้ อยครัง้ ไม่ส้ ไู ด้ เหนนครัง้ เดียว) ถือว่ารักษาไว้ ได้ ทงความหมายและภาพความคิ
ั้ ด
หากในภาษาจีนไม่มีสํานวนที่มีภาพความคิดเหมื อนหรื อคล้ ายกันกับสํานวนภาษาไทย อาจแปล
รักษาสํานวนหรื อปรับสํานวนโดยรักษาความหมายไว้ การแปลรักษาสํานวนคือรักษาภาพความคิดเดิมใน
ภาษาไทยโดยที่ภาษาจีนไม่มีภาพความคิดนัน้ ทําได้ ในงานวรรณกรรมซึง่ ต้ องการคงบรรยากาศวัฒนธรรม
ไทยไว้ เช่นเดียวกับการที่ผ้ แู ปลนิยายกําลังภายในรักษาสํานวนภาษาจีนไว้ เปน นต้ นว่า ไม่เห็นโลงศพไม่หลัง่
น้ าตา ซึ่งมาจาก 不见棺材不落泪 แต่การทําเช่นนี ้ ผู้แปลต้ องมีความเข้ าใจระบบความคิดของคนจีนดี
พอสมควรที่จะเข้ าใจว่า การรักษาภาพความคิดเดิมเช่นนี ้จะทําให้ ผ้ รู ับสารชาวจีนเข้ าใจได้ หรื อไม่
โดยส่วนใหญ่แล้ ว เมื่อไม่มีภาพความคิดและความหมายอย่างเดียวกันในภาษาจีนกนควรใช้ วิธี ปรับ
สํานวนโดยรักษาความหมายไว้ เปน นต้ นว่า ภาษาไทยกล่าวถึงการแสดงความรู้ หรื ออวดรู้ กับผู้ที่ร้ ู เรื่ อง
ดีกว่าว่า เอามะพร้าวห้าวไปขายสวน จะแปลตรงๆ ว่า 把老椰子卖给椰子园 ผู้รับสารชาวจีนกนอาจไม่เข้ าใจ
ลึกซึง้ หรื อเข้ าใจทันที เพราะวิถีชีวิตของคนจีนไม่ได้ ผูกพันอยู่กับมะพร้ าวเหมือนคนไทย จึงควรหาภาพ
ความคิดหรื ออุปมาอุปไมยอี กอย่างหนึ่งที่คนจีนเข้ าใจมาใช้ แทน ได้ แก่ 班门弄斧(ควงขวานหน้ าบ้ านหลู่
ปั นซึง่ เปน นปรมาจารย์ชา่ งไม้ ของจีน) หรื อภาษาไทยกล่าวถึงภาวะขาดแคลนอาหารหรื อทุพภิกขภัยว่า ข้าว
ยากหมากแพง จะแปลตรงๆ ว่า 米难找，槟榔贵 ผู้รับสารชาวจีน (ยกเว้ นคนภาคใต้ ที่ร้ ูจกั กินหมาก) กนจะ
ไม่เข้ าใจ จึงต้ องแปลว่า 民不聊生 (ราษฎรเดือดร้ อนจนไม่อาจใช้ ชีวิตอยู)่
เนื่องจากในภาษาจีนมีสํานวนมากเพราะมี ต ร ์ การสัง่ สมของวัฒนธรรมยาวนาน จึงไม่คอ่ ยประสบปั ญหา
ร ศ าส
การหาสํานวนมาใช้ แทนสํานวนในภาษาไทยเท่
เ ก ษต าใดนัก เพียงแต่ต้องค้ นคว้ าหนังสือคูม่ ือมากเท่านัน้
ข้ อควรระวังในการแปลสําาลนวนโวหารคื ัย อ บางครัง้ สํานวนในภาษาไทยและภาษาจีนคล้ ายกันมาก แต่
ว ย
ิท นต้ นว่า
มีความแตกต่างในการใช้ ห า เปน
ท
ิ ัล ม
กิ่งทองใบหยก
ม ร ู้ดิจ กับ 金枝玉叶(กิ่งทองใบหยก)
คว า
้ ัง านวนนี ้ใช้ คําเดียวกันแต่ความหมายต่างกัน มาก กิ่ งทองใบหยก หมายถึงหญิงชายเหมาะสม
คทัลงสองสํ
กัน ในขณะที่ 金枝玉叶 หมายถึงเชื ้อพระวงศ์หรื อคนที่มีชาติกําเนิดสูง ฉะนันประโยคว่
้ า เขาสองคนสมกัน
อย่างกับกิ่ งทองใบหยก จึง ควรแปลว่า 他们俩是天生一对。หรื อแปลเปน นภาษาธรรมดาว่า 他们俩很般
配。

วัวหายล้ อมคอก กับ 亡羊补牢(แพะหายซ่อมคอก)

๔๗
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ทังสองสํ
้ านวนนี ้มีความหมายคล้ ายกันมาก กล่าวคือ วัวหายล้อมคอก หมายถึง ของหายแล้ วจึงจะ
เริ่มป้องกัน หรื อเรื่ องเกิดขึ ้นแล้ วจึงคิดแก้ ไข ในขณะที่ 亡羊补牢 หมายถึงการแก้ ไขหลังเกิดข้ อผิดพลาด ดู
เผินๆ เหมือนจะใช้ แทนกันได้ แต่ วัวหายล้อมคอก ของไทยมีนํ ้าเสียงตําหนิว่าไม่เกิดประโยชน์ ไม่ได้ ช่วย
ให้ สิ่งที่หายหรื อสูญเสียไปแล้ วกลับมาเปน นปกติได้ ในขณะที่ 亡羊补牢 มีนํ ้าเสียงเปน นบวกว่ารู้ จกั ปรับปรุ ง
แก้ ไ ข จึง ไม่ควรแปลสํานวน วัวหายล้อมคอก ว่า 亡羊补牢 เพราะจะทํ าให้ ผ้ ูรับสารรั บรู้ นํ า้ เสี ยงผิดไป
ฉะนัน้ คนจานวนมากชอบแก้ปัญหาแบบวัวหายล้อมคอก อาจแปลเปน นภาษาธรรมดาและเติมความลงไป
ประกอบความเข้ าใจว่า 很多人喜欢做错事才想补救，那是无济于事的。
ดังนันการแปลสํ
้ านวน สุภ าษิต คําพังเพย ต้ องพิจารณาทังภาพความคิ
้ ด ความหมาย และนํ ้าเสียง
ประกอบกัน ควรมีหนังสือคูม่ ือทังภาษาไทยและภาษาจี
้ น

แบบฝึ กหัดที่ ๑๘ คิดหาสานวนภาษาจีนมาใช้ แทน

สานวน สุภาษิต คาพังเพยต่ อไปนี ้

๑. แหวกหญ้ าให้ งตู ื่น ๑๑. ชักนํ ้าเข้ าลึก ชักศึกเข้ าบ้ าน
๒. เชือดไก่ให้ ลงิ ดู ๑๒. เหนนดําเหนนแดง
๓. ขิงแก่ยอ่ มเผนดกว่า ๑๓. ปากปราศรัยนํ ้าใจเชือดคอ
๔. ร่วมทุกข์ร่วมสุข ๑๔. เข้ าเมืองตาหลิว่ ต้ องหลิว่ ตาตาม
๕. ทําหูทวนลม ต ร ์ ๑๕. เอาไม้ ซีกไปงัดไม้ ซงุ
๖. งมเขนมในมหาสมุทร ร ศ าส ๑๖. กินปูนร้ อนท้ อง
๗. ปล่อยเสือเข้ าป่ า เ ก ษต ๑๗. ฆ่าช้ างเอางา
๘. สีซอให้ ควายฟั ง ิทยา
ลัย ๑๘. กงกํากงเกวียน
ว
๙. กบในกะลามหา ๑๙. หน้ าเนื ้อใจเสือ
ัล
ิจิทง่ ให้ เปน นเขนม
๑๐. ฝนทั
ู้ด ๒๐. ยิงปื นนัดเดียวได้ นกสองตัว
ว า มร
ค
คลัง แบบฝึ กหัดที่ ๑๙ แปลประโยคต่ อไปนีเ้ ป็ นภาษาจีน

๑. ขออวยพรให้ มคี วามสุขในชีวติ สมรส ถือไม้ เท้ ายอดทองกระบองยอดเพชร

๒. แบรนด์ดงั กนต้องมีการพัฒนาบ้ าง คอยกินบุญเก่ารักษาแบรนด์ไว้ ไม่ได้ หรอก
๓. สินค้ าตัวนี ้กนเหมือนเหล้ าเก่าในขวดใหม่ แค่เปลีย่ นแพนคเกจกนขึ ้นราคา
๔. คบคนพาลพาลพาไปหาผิด คบบัณฑิตบัณฑิตพาไปหาผล เพื่อนมีอิทธิพลกับเรามาก
จึงต้ องระวังเลือกคบเพื่อนให้ ดี
๕. คนเรารู้หน้ าไม่ร้ ูใจ ผมเหนนเขาเหมือนน้ องแท้ ๆ ไม่นกึ เลยว่าจะถูกหลอกใช้

๔๘
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๖. ความพยายามอยูท่ ี่ไหน ความสําเรน จอยูท่ ี่นนั่ การที่เราจะไปสูจ่ ดุ ที่หมายไว้ เราต้ องมานะ

บากบัน่ จึงจะสําเรน จ
๗. เจ้ าหมอนัน่ ติดคุกไปครึ่งปี ข้ อหาทะเลาะวิวาททําร้ ายร่างกาย เพิ่งออกมาได้ ไม่กี่วนั กนก่อเรื่ อง
ชกต่อยอีก นีล่ ะ่ ที่เขาเรี ยกว่าสันดอนขุดง่าย สันดานขุดยาก
๘. อย่าไปสีซอให้ ควายฟั งเลย คนมันมีอคติ พูดไปเท่าไรมันกนไม่ฟังหรอก
๙. เรื่ องแบบนี ้ถ้ าไม่รีบตัดไฟตังแต่
้ ต้นลมเดี๋ยวจะลุกลามเปน นเรื่ องใหญ่
๑๐. บ้ านนี ้เมืองนี ้มันเปน นอย่างไรกันนะ ความวัวยังไม่ทนั หาย ความควายเข้ ามาแทรก
เกิดเรื่ องไม่ได้ หยุดได้ หย่อน

๘. รู้จัก ตัด เติม และปรับข้ อความให้ เหมาะสมกับวิธีการแสดงออกในภาษาจีน

ในการแปลจําเปน นต้ องมีการตัดข้ อความบางส่วนหรื อเติมข้ อความที่ไม่ปรากฏในต้ นฉบับลงไปใน

ฉบับแปล หรื อปรับรูปแบบของการนําเสนอให้ เหมาะสมกับวิธีการแสดงออกในแต่ละภาษา

๑) ตัดข้ อความที่มีอยู่ในต้ นฉบับ ภาษาไทยแต่ไม่จําเปน นในภาษาจีน เพื่อให้ กระชับขึน้ และอ่าน

เข้ าใจง่ า ยขึน้ เพราะภาษาในต้ น ฉบับ เดิม กน ไ ม่จํ า เปน นอยู่แ ล้ ว หรื อ ข้ อความที่ แปลออกมานัน้ ได้ ร วม
ความหมายไว้ แล้ วกนได้ โดยไม่ต้องปรากฏข้ อความดังกล่าว เช่น

ขี ้ผึ ้งที่เค้ าใช้ ทําลิปมัน จะหาซื ้อที่ไหนดีคตะร์

ส
用来做唇膏的蜂蜡，在什么地方可以买到呢？
ต รศา
เกษ
คําว่า เค้า ซึ่งเปน นภาษาพู
ย าลัย ดของคําว่า เขา ในประโยคนี ้ไม่ได้ หมายความเฉพาะเจาะจงถึงบุคคลใด
บุคคลหนึ่งจริ งๆ หากตัดาทิวิท้งในภาษาไทยเสียกนย่อมได้ แต่มีกนไม่เสียหายเพราะเปน นลีลาของภาษา แต่ใน
ห
ภาษาจี น หากใส่ิทคัลํามว่า เขา ลงไปเปน น 他用来做唇膏的蜂蜡 จะเท่ากับเปน นการเฉพาะเจาะจงลงไปว่า
รู้ดิจ คคลหนึ่งเท่านัน้ หากจะแปลให้ ครบถ้ วนอาจใช้ คําว่า 人家 ซึ่งไม่เฉพาะเจาะจง เปน น
หมายถึงบุคามคลใดบุ
ง
ั คว
คล
人家用来做唇膏的蜂蜡 แต่ทงนี
ั ้ ้กนเปน นการฟุ่ มเฟื อย วิธีที่ดีที่สดุ ในการแปลคือการตัดทิ ้ง

จากกระแสการปฏิรูปอุดมศึกษาที่ปรากฏทัว่ โลก สถาบันอุดมศึกษาไทยจึงจําเปน นต้ องมีการเตรี ยมพร้ อมเพื่อ

รองรับการเปลีย่ นแปลงในอนาคต
随着全球高等教育改革的实施，泰国高等院校必须为此提前做好准备。

หากแปลคําว่า ที ่ปรากฏ ตรงๆ ด้ วยคําว่า 出现 ผู้รับสารจะเข้ าใจว่าเปน นปรากฏการณ์พิเศษที่เพิ่ง

เกิด เปน นเรื่ องที่คาดไม่ถึง และมักเปน นแง่ลบ เช่น ภัยธรรมชาติ วิกฤติการเงิน ฯลฯ จึงควรตัดทิ ้ง ส่วน การ
เปลีย่ นแปลงในอนาคต จะแปลเตนมๆ เปน น 未来的变化 กนได้ แต่ไม่จําเปน น เพราะการปฏิรูปย่อมหมายถึงการ

๔๙
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

เปลี่ยนแปลงอยู่แล้ ว จึงสามารถตัดและปรับเหลือเพียง 为此 และ 提前 ใน 提前做好准备 กนระบุชดั อยู่แล้ ว

ว่าเปน นสิ่งที่เกิดขึ ้นในอนาคต การตัดและปรับโดยใช้ วิธีอ้างอิงถึงสิ่งที่พูดมาแล้ ว เช่นนี ้ทําให้ เหนนความเปน น
เหตุเปน นผลเชื่อมโยงกันชัดเจน

๒) เติมข้ อความที่ไม่ปรากฏในต้ นฉบับภาษาไทยแต่ควรปรากฏในภาษาจีนเพื่อให้ สละสลวยและ

อ่านเข้ าใจง่ายขึ ้น เพราะภาษาในต้ นฉบับเดิมสามารถเข้ าใจได้ โดยละบางข้ อ ความ ในขณะที่ภาษาจีนไม่
สามารถละได้ หรื อเปน นการเติมเพื่อให้ ได้ นํ ้าเสียงที่ใกล้ เคียงกับต้ นฉบับ

แฟนชอบซื ้อของก๊ อปมาให้ ไม่อยากได้ จะบอกเขาตรงๆ ดีไหมคะ

男朋友总是买一堆冒牌货给我，我才不想要！我是不是该直接跟他说呢？

ประโยคภาษาไทยไม่มีการบอกว่า แฟน ซื ้อสินค้ าลอกเลียนแบบหรื อสินค้ าละเมิดลิ ขสิทธิ์ให้ ใคร

ทังยั
้ งละผู้ที่ไม่ต้องการของเหล่านันตลอดจนผู
้ ้ ที่ต้องการบอก เพราะความหมายในภาษาไทยชัดเจนอยู่
แล้ ว แต่หากละในภาษาจีน จะทําให้ ผิดไวยากรณ์และไม่สื่อความ จําเปน นต้ องเติมลงไปให้ ชดั เจน

เธออดหัวเราะเสียงดังไม่ได้ “ฉันพูดเล่นหรอกน่ะ”
她忍不住哈哈大笑：“我只是开个玩笑。”

ประโยคนี ้จะใช้ ว่า 我开玩笑啊 กนได้ แต่จะไม่ได้ อรรถรสของภาษาเตนมที่ เมื่อเติมคําว่า 只是 และ

ต ร ์
个 กนทําให้ นํ ้าเสียงเบาลงทันทีและมีลีลาของการหยอกอยู
ส ใ่ นที
ต รศา
๓) การพูดในที่ชมุ ชนและเอกสารต่เ ก ษ างๆ ซึ่งมีรูปแบบการนําเสนอต่างกันในภาษาไทยและภาษาจีน
ย า ลัย
ควรปรับรู ปแบบการนําเสนอให้
า ว ิท เหมาะกับผู้รับสารชาวจีน เปน นต้ นว่า ในจดหมายภาษาไทย ใส่วนั ที่ไว้
ด้ านบนหลังจากที่อัลยูม่ หแต่จดหมายภาษาจีนใส่วนั ที่ไว้ ด้านล่างหลังลงนามผู้เขียน กนควรนําวันที่มาใส่ไว้
ด
้ ู จ
ิ ิท
ด้ านล่างตามความเคยชิ
ร นในภาษาจีน นอกจากปรับรูปแบบแล้ ว บางครัง้ กนต้องมีการตัดหรื อเติมข้ อความ
า ม
ว วย เปน นต้ นว่า การขึ ้นต้ นคํากล่าวในงานเลี ้ยง งานประชุมหรือพิธีลงนาม
ง
ั ค
ให้ เหมาะสมด้
คล
ศาสตราจารย์ ดร. ชิวจิ ้น อธิการบดีมหาวิทยาลัยหัวเฉียว
คณะผู้บริ หารและคณาจารย์จากมหาวิทยาลัยหัวเฉียว
คณะผู้บริ หารมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
และท่านผู้มีเกียรติทกุ ท่าน
尊敬的华侨大学丘进校长以及各位领导、老师、
尊敬的农业大学各位领导、
女士们、先生们：

๕๐
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

จะเหนนได้ วา่ ภาษาจีนจะต้ องใช้ คําว่า 尊敬的 หรื อที่เคารพ นําหน้ าบุคคลที่ผ้ พู ดู กล่าวทักและหากมี
บุคคลสํ าคัญ ที่ ต้องเอ่ยตํ าแหน่ง หรื อ เอ่ยนามหลายคน กน จ ะเอ่ยคําว่า 尊敬的 นี ท้ ุกครั ง้ ไป ในขณะที่
ภาษาไทยอาจใช้ คําว่า กราบเรี ยน ในครัง้ แรกครัง้ เดียว หรื อไม่ใช้ เลยกนได้ และอาจจะมีคําว่า ที่เคารพอยู่
ท้ ายสุดหรื อไม่กนได้ การแปลคํากล่าวลักษณะนี ้เปน นภาษาจีนต้ องใช้ ตามรูปแบบของจีน นอกจากนันเมื ้ ่อ
กล่ า วทัก ทายเสรน จ อาจเติ ม คํ า ทัก ทายประเภท 大家好！上午好！下午好！ด้ ว ยกน ไ ด้ ซึ่ ง ลัก ษณะนี ้
ภาษาไทยไม่นิยมใช้ หากแปลกลับจากภาษาจีนเปน นภาษาไทยกนควรตัดออก
อย่างไรกนดี หากเปน นเอกสารทางกฎหมายซึ่งต้ องส่งให้ แก่ทางราชการ เปน นต้ นว่า ปริ ญญาบัตร
ทะเบียนสมรส สูตบิ ตั ร ฯลฯ อาจใช้ วิธีแปลรักษารูปแบบเดิมเพื่อให้ สะดวกในการสอบทาน

แบบฝึ กหัดที่ ๒๐ แปลประโยคต่ อไปนีเ้ ป็ นภาษาจีน

ตัด เติมหรือปรับข้ อความตามความเหมาะสม

๑. ฟอนท์ที่เขาใช้ ทาํ ซับไตเติ ้ลในแผ่นดีวีดีนี่ตวั ไหนครับ

๒. นายผีมีพรสวรรค์และความสามารถในเชิงศิลปะวรรณคดีเปน นเลิศ โดยเฉพาะด้ านการ
ประพันธ์บทกวี
๓. ผลงานของเขาได้ รับความนิยมจากนักอ่านชาวไทยอย่างต่อเนือ่ งยาวนานไม่ขาดสาย
๔. หากคนเราขาดความรู้ความเข้ าใจพื ้นฐานเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ กนมกั จะตกเปน นเหยื่อของ
สินค้ าหลอกลวงได้ โดยง่าย
ต ร ์
๕. ในความคิดของผม หนังสือเล่รมศนีา้เหมาะกัส บนักเรียนประถมศึกษา
ต
๖. หนึง่ ในปั จจัยแห่งความสํเากเรนษจของเรากนคือสร้ างความมัน่ ใจว่าลูกค้ าจะได้ รับสินค้ าและ
บริ การที่ต้องการ ยาล
ัย
ิท
๗. เขาหยิบหนังหสืาอวออกมาเล่มหนึง่ กาแฟถ้ วยหนึง่ หนังสือเล่มหนึง่ ทําให้ เขาใช้ เวลานัง่ อยูท่ ี่
ท
ิ
โต๊ ะสนามได้ัล ม นานหลายชัว่ โมง
ิจ
๘. มเดนรกู้ดๆ ทําหน้ าเหมือนเหนนสิง่ ประหลาดมหัศจรรย์
คว า
คลัง ๑๐. เวลาผ่านไปพักใหญ่ ยังไม่มใี ครวาดอะไร อาจารย์นกึ หงุดหงิดใจที่ไม่สามารถทําให้ เดนกๆ
๙. หลังจากอ่านเรื่ องของบุคคลสําคัญแล้ ว ควรพิจารณาว่าเราได้ เรี ยนรู้อะไรจากเขาบ้ าง

สร้ างสรรค์งานศิลปะได้

๕๑
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๙. เรียงประโยคตามโครงสร้ างภาษาจีนหรือตามความนิยมในภาษาจีน

การแปลภาษาไทยเปน นภาษาจีนต้ องเรี ยงประโยคเสียใหม่ตามแบบภาษาจีน ซึ่งผู้สนใจศึกษาการ

แปลย่อมได้ ศกึ ษาไวยากรณ์ ภาษาจีนมาไม่ว่าจะโดยการศึกษาวิชานี ้โดยตรงหรื อผ่านวิชาทักษะ ตัวอย่าง
ประโยคพื ้นฐานที่ผ้ เู รี ยนภาษาจีนต้ องพบได้ แก่

ตอนเที่ยงเขากินข้ าวที่โรงอาหาร/เขากินข้ าวที่โรงอาหารตอนเที่ยง

中午他在食堂吃饭。/他中午在食堂吃饭。
บ่ายวันพรุ่งนี ้ฉันจะไปยืมหนังสือที่ห้องสมุด/ฉันจะไปยืมหนังสือที่ห้องสมุดบ่ายวันพรุ่งนี ้
明天下午我去图书馆借书。/我明天下午去图书馆借书。
ฉันให้ หนังสือเธอ
我给你书。

กล่าวคือคําบอกเวลาในภาษาจีนวางไว้ หน้ าหรื อหลังประธาน (ประโยคที่ ๑ และประโยคที่ ๒) บท

ขยายบอกสถานที่วางไว้ หน้ ากริ ยา (ประโยคที่ ๑) บอกว่าไปสถานที่ใดก่อนการกระทํา (ประโยคที่ ๒) และ
กรรมรองวางก่อนกรรมตรงในประโยคที่มีกริยา ๒ กรรม (ประโยคที่ ๓)
ตัวอย่างข้ างต้ นเปน นตัวอย่างพื ้นฐานที่ผ้ สู นใจศึกษาแปลน่าจะทราบและให้ ความระมัดระวังอยู่ เพราะ
หากผิดแล้ วกนถือเปน นความผิดทางไวยากรณ์ แต่นอกจากนี ้ ยังต้ องให้ ความสําคัญกับประโยคซึ่งจะแปล
เรี ยงตามต้ นฉบับกนได้ เพียงแต่หากสลับตําแหน่งจะทําให้ สละสลวยและเปน นธรรมชาติมากขึ ้นในภาษาจีน
เช่น ประโยคที่มีการแสดงความเปน นเหตุเปนสนผล ต ร์ ภาษาไทยและภาษาจีนจะเอาเหตุไว้ หน้ าผลไว้ หลัง หรื อ
ต
เอาผลไว้ หน้ าเหตุไว้ หลังกนได้ แต่ในบางกรณีรศา การกลับเอาเหตุไว้ หน้ าจะสละสลวยและเข้ าใจง่ายขึ ้น เช่น
ษ
เก
ล ย
ั
ิท ยา
คุณหมอวิศาลถึงแก่กรรมเพราะโรคหั
วใจกําเริ บเมื่อคืนนี ้
ห าว
威善医生昨晚因心脏病发作去世。
ม
วันที่ ๒๗ ราคาข้ิทัลาวไทยปรับตัวจากตันละ ๕๘๐ เหรี ยญสหรัฐเปน นตันละ ๗๖๐ เหรี ยญสหรัฐ เนื่องจากหลายประเทศ
ิจ
ว ามรู้ดงออกข้ าวลง
ในเอเชียลดการส่
ลัง ค
由于多个亚洲国家减少了大米出口量，泰国大米报价 27 日从每吨 580 美元涨到了每吨 750 美元。
ค
นอกจากนี ้ ประโยคที่มีการแสดงวัตถุประสงค์หรื อเป้าหมาย ภาษาไทยนิยมแสดงวัตถุประสงค์หรื อ
เป้าหมายไว้ ด้านหลัง ในขณะที่ภาษาจีนนิยมแสดงวัตถุประสงค์หรื อเป้าหมายไว้ ด้านหน้ า เช่น

แม่ทํางานเหนื่อยยากเพื่ออนาคตของลูก
妈妈为孩子们的未来辛辛苦苦地工作。
ศูนย์ภาษามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ จดั การบรรยายทางวิชาการครัง้ นี ้ขึ ้นเพื่อให้ อาจารย์ผ้ สู อนภาษาต่างประเทศ
ได้ เข้ าใจถึงทฤษฎีการสอนภาษาต่างประเทศแนวใหม่
为了促使外语教师了解新型的外语教学理论，农业大学语言中心举办了本次学术讲座。

๕๒
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

อย่างไรกนดี ไม่จําเปน นต้ องแปลกลับเสมอไป เพราะภาษาจีนกนมีคําต่างๆ ที่ใช้ แสดงเป้าหมายวางไว้

ส่วนหลังของประโยคอยูจ่ ํานวนมาก เปน นต้ นว่า 以、以致、以便 และในกรณีปฏิเสธเพื่อมิให้ เกิดเป้าหมาย
กนมีคําต่างๆ เช่น 免得、以免 สามารถนํามาใช้ ได้ เช่นกัน จะเลือกแปลตรงหรื อแปลกลับในกรณี ใด ให้
พิจารณาความสละสลวยของภาษาเปน นหลัก

แบบฝึ กหัดที่ ๒๑ แปลประโยคต่ อไปนีเ้ ป็ นภาษาจีน

ิ ธิ์ เวชชา
๑. วันที่ ๑๒ พฤศจิกายนนี ้ นายเวิน เจียเป่ า นายกรัฐมนตรี จีนได้ พบปะกับนายอภิสท
ชีวะ นายกรัฐมนตรี ไทยที่เดินทางมาเข้ าร่วมพิธีเปิ ดงานกีฬาเอเชียนเกมส์ที่เมืองกว่างโจว
๒.นายสุเทพ เทือกสุบรรณเลขาธิการพรรคประชาธิปัตย์และรองนายกรัฐมนตรี มีกําหนดการ
จะเดินทางไปเยือนจีนตามคําเชิญของพรรคคอมมิวนิสต์จีนระหว่างวันที่ ๑๖-๒๓ กรกฎาคม
นี ้
๓. สภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มีมติอนุมตั ิให้ มอบปริ ญญานิติศาสตร์ ดษุ ฎีบณ ั ฑิต
กิตติมศักดิ์แก่นายชวน หลีกภัย อดีตนายกรัฐมนตรี ของไทย
๔. เลือกรายการตัวเลือกหรื อใส่แผ่นซีดีแผ่นอื่นตามคําแนะนําในการติดตัง้
๕. เราสามารถบอกสภาพอากาศได้ โดยดูจากสีของเมฆ
๖. ตลอดช่วงเวลาที่ผา่ นมา รัฐบาลได้ ออกมาตรการต่างๆ อย่างต่อเนื่อง เพื่อป้องกันการ
ลุกลามของวิกฤติเศรษฐกิจโลก และบรรเทาผลกระทบที่เกิดขึ ้น
๗. การศึกษามีความสําคัญต่อการพัาฒสนาประเทศ ตร์ ในฐานะที่มีบทบาทโดยตรงต่อการพัฒนา
ทรัพยากรมนุษย์ ตร ศ
ษ
เกนในประเทศไทยแพร่หลายทังในระดั
๘. การเรี ยนการสอนภาษาจี
า ล ย
ั ้ บการศึกษาขันพื
้ ้นฐาน
ว
ระดับอุดมศึกษาและการศึิท ย กษาผู้ใหญ่ เนื่องมาจากกระแสความนิยมภาษาจีนทัว่ โลก
ห า
ัิทล ม องยื่นแบบเสนอราคาตามแบบที่กําหนดไว้ ในเอกสารสอบราคาและจะต้ อง
๙. ผู้เสนอราคาต้
กรอกข้
ม ร ู้ดิจ อมูลให้ ถกู ต้ องครบถ้ วน
คว า โครงการเฟ้ นหาครูดีที่ทางกระทรวงศึกษาธิการจัดขึ ้นในครัง้ นี ้เกิดขึ ้นตามแนวคิดที่วา่
๑๐.
คลัง คุณภาพของครูเปน นตัวกําหนดคุณภาพการศึกษา มีวตั ถุประสงค์เพื่อเปน นขวัญและกําลังใจ
ให้ ครูได้ ปฏิบตั ิงานในหน้ าที่ครู ให้ เกิดประโยชน์แก่ศิษย์ยิ่งๆ ขึ ้นไป

๑๐. ในกรณีท่ กี ารลาดับความในต้ นฉบับภาษาไทยอ่ านเข้ าใจยาก สามารถเรียบเรียงลาดับ

ความได้ ตามความเหมาะสม

บ่อยครัง้ ที่พบว่าต้ นฉบับภาษาไทยเปน นภาษาไทยที่อา่ นเข้ าใจยาก นอกจากปั ญหาการใช้ คําไม่ถกู ต้ อง

ใช้ คําฟุ่ มเฟื อย ใช้ คําศัพท์เฉพาะทาง ใช้ ภาษาเฉพาะกลุ่ม ใช้ สํานวนต่างประเทศ ฯลฯ ยังมีปัญหาใหญ่

๕๓
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

อีกประการหนึง่ กนคือ การลําดับความไม่ชดั เจน บางครัง้ เปน นข้ อความขนาดยาวเตนมไปด้ วยศัพท์เข้ าใจยาก
ความหมายมีน้อยแต่วกวนไปมา ไม่มีประธานหรื อกริยา อาจพบการใช้ คําเชื่อมผิด เตนมไปด้ วยคําว่า “ซึ่ง”
ที่หากตัดไปแล้ วกนมีความหมายเท่า เดิม เมื่อพบต้ นฉบับที่ลําดับความไม่ชัดเจน ต้ องอ่านให้ เข้ าใจและ
ลําดับความใหม่ อาจใช้ วิธีแยกประโยคและรวมประโยคเข้ ามาช่วยได้ แม้ จะไม่ตรงตามโครงสร้ างของ
ภาษาในต้ นฉบับ แต่ตรงตามจุดมุง่ หมายในการสื่อสาร เปน นต้ นว่า

“อิ่มเอม” นับเปน นผู้นําในธุรกิจฟาสต์ฟ้ ดู ซึง่ มุง่ มัน่ สนองตอบความต้ องการของผู้บริ โภคด้ วยปรัชญาที่ว่า “ความ
อร่อยจากอาหาร บริ การจากหัวใจ” โดยการขยายร้ านสาขาครอบคลุมทุกชุมชนทัว่ ประเทศ เพื่ออํานวยความสะดวกใน
การเลือกซื ้อสินค้ าและบริ การ พร้ อมทังพั
้ ฒนาคุณภาพในงานบริ การด้ วยการฝึ กอบรมพนักงานของบริ ษัทรวมทังคู ้ ่ ค้าให้ มี
จิตใจพร้ อมให้ บริ การ การใช้ เทคโนโลยีที่เหมาะสมและทันสมัยเพื่อสนับสนุนการให้ บริ การที่ร้านสาขา ตลอดจนการ
พัฒนาระบบการส่งสินค้ าผ่านศูนย์กระจายสินค้ าควบคุมอุณหภูมิเพื่อรักษาคุณภาพและความสดให้ อยูใ่ นระดับมาตรฐาน
คงคุณค่าทางโภชนาการ ซึง่ นับเปน นการเพิ่มคุณค่าแก่ลกู ค้ าและคูค่ ้ าตังแต่ ้ รถขนส่งของผู้ขายที่มาส่งสินค้ า ตลอดจนการ
จัดส่งจากศูนย์กระจายสินค้ าถึงร้ านสาขา การจัดการภายในศูนย์กระจายสินค้ าโดยการควบคุมอนามัยของสินค้ าที่สง่ ใน
ทุกขันตอน
้

ข้ อความข้ างต้ นมาจากข้ อความจริ งในข้ อความประชาสัมพันธ์ องค์กรเอกชนแห่ งหนึ่ง แต่ผ้ เู ขียนได้
เปลี่ยนชื่อองค์กรและเนื ้อหาบางตอนเพื่อความเหมาะสม คงลีลาภาษาไว้ ดงั เดิม หากอ่านเผินๆ คนไทย
สามารถเข้ าใจข้ อความข้ างต้ นได้ แต่เมื่อวิเคราะห์แล้ วจะเหนนว่าการใช้ ภาษามีที่ต้องแก้ ไขหลายจุด จึงเปน น
การยากสําหรับผู้แปลมือใหม่ซึ่งอาจจะสัาบสสนว่ ตร์ าควรตัดประโยคที่ใดจึงเหมาะสม วิธีการที่ควรกระทําคือ
ตรศ่อกับผู้รับสารก่อนว่ามีประเดนนใดบ้ าง เช่น
อ่านแล้ วแยกประเดนนที่ผ้ สู ง่ สารต้ องการสื
ษ
ก
ย
ั เ
ยา ล
๑. “อิ่มเอม” นับเปน นผูา้ นวําิทในธุรกิจฟาสต์ฟ้ ดู มีเป้าหมายสนองตอบความต้ องการของผู้บริโภค
ห
๒. “อิ่มเอม” มีคัลําขวัมญประจําธุรกิจว่า “ความอร่อยจากอาหาร บริ การจากหัวใจ”
๓. “อิ่มเอม” ด
้ ู จ
ิ ิท านสาขาครอบคลุมทัว่ ประเทศ เพื่ออํานวยความสะดวกในการบริการ
ขยายร้
า ม ร
ว
๔. “อิค ่มเอม” พัฒนาการบริ การด้ วยการฝึ กอบรมพนักงานและคูค่ ้ า
ค๕.ลัง“อิ่มเอม” ใช้ เทคโนโลยีเพื่อสนับสนุนการบริการที่ร้าน
๖. “อิ่มเอม” มีระบบการกระจายสินค้ าโดยผ่านศูนย์กระจายสินค้ าควบคุมอุณหภูมิ
๗. ระบบการกระจายสินค้ าของ “อิ่มเอม” มีการควบคุมอนามัยทุกขันตอน ้

เมื่อแยกประเดนนหลักได้ เช่นนี ้แล้ วกนสามารถแปลเปน นภาษาจีนได้ ทังนี

้ ้ ภาษาที่ใช้ ต้องเอื ้อให้ ผ้ รู ับสาร
เข้ าถึงจุดมุ่งหมายของผู้ส่งสาร ข้ อความข้ างต้ นเปน นภาษาโฆษณา กนควรเลือกใช้ ภาษาอย่างเดียวกันใน
ภาษาจีน และคําขวัญประจําธุรกิจกนควรพิถีพิถนั เฟ้นหาถ้ อยคําที่ไพเราะ สละสลวย เปน นต้ นว่าได้ ดลุ ยภาพ
เช่นเดียวกันกับต้ นฉบับ ข้ อความข้ างต้ นสามารถแปลเปน นภาษาจีนได้ ดงั นี ้

๕๔
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

“饱饱餐”作为快餐店产业的龙头企业，一直致力于满足顾客的各种需求。我们的口号是：“美味
来自饱餐，服务来自内心”。为了顾客对商品和服务的选择感到便利，我们已努力拓展快餐店的产业
链，覆盖了全国的所有地区。为了提高服务质量，我们培训员工以及合作伙伴,持着“快乐服务”的精
神。运用现代技术，以求提高店内的服务，并不断改善食品分发体系。冷冻保鲜食品配送中心，秉持着
对食品质量及其新鲜度严格把关的标准，来保持食品的营养价值，以此来为客户与贸易伙伴增值。从供
应商运送货物交由配送中心管理，到配送中心把货物运送到各个分店，我们都严格做好每个环节的卫生
工作。

ประวัติศาสตร์ อนั ยาวนานของมวยไทยเริ่ มมีและใช้ กนั ในการสงครามในสมัยก่อน ในปั จจุบนั มีการดัดแปลงมวยไทย

มาใช้ ในกองทัพโดยเรี ยกว่า เลิศฤทธิ์ ซึ่งแตกต่างจากมวยไทยในปั จจุบนั ที่ใช้ เปน นการกีฬา โดยมีการใช้ นวมขึ ้นเพื่อ
ป้องกันการอันตรายที่เกิดขึ ้น มวยไทยยังคงได้ ชื่อว่า ศาสตร์ การโจมตีทงแปด
ั้ ซึง่ รวม สองมือ สองเท้ า สองศอก และสอง
เข่า (บางตําราอาจเปน น นวอาวุธ ซึง่ รวมการใช้ ศีรษะโจมตี หรื อ ทศอาวุธ ซึง่ รวมการใช้ บนท้
ั ้ ายกระแทกโจมตีด้วย)
(วิกิพเี ดีย สารานุกรมเสรี , ๒๕๕๓.)

ข้ อความข้ างต้ นปรากฏในสารานุกรมเสรี วิกิพีเดียและมีผ้ นู ําไปใช้ แพร่หลาย แม้ กระทัง่ ในเวนบไซต์ของ

สถานศึกษา สังเกตได้ ว่าเพียงขึ ้นต้ นประโยคกนเกิดความไม่ชดั เจนแล้ ว หากเรี ยบเรี ยงข้ อความเสียใหม่
อาจกล่าวว่า มวยไทยมี ประวัติความเป็ นมายาวนาน แล้ วค่อยกล่าวต่อไปว่ามีการใช้ ในสงครามสมัยก่อน
ส่วนที่บอกว่ามีการใช้ นวมเพื่อป้องกันอันตราย(ต้ นฉบับใช้ ผิดว่า การอันตราย) หมายถึงมวยไทยที่ใช้ เปน น
การกีฬา ข้ อความข้ างต้ นเราสามารถแยกประเดนนได้ ดงั นี ้

๑. มวยไทยมีประวัตคิ วามเปน นมายาวนาน์

ร
๒. มวยไทยมีใช้ ในการสงครามสมัยก่าอสนต
รศ พ มวยที่ใช้ ในกองทัพเรี ยกว่ามวยเลิศฤทธิ์
ตนกองทั
๓. มีการดัดแปลงมวยไทยมาใช้
เก ษใ
์
๔. มวยเลิศฤทธิตา่ งกับยมวยที ล ย
ั
า ่ใช้ ในการกีฬาซึง่ มีการสวมนวมป้องกันการบาดเจนบ
ิา ท
ว
๕. มวยไทยได้ ชื่อมหว่าศาสตร์ โจมตีทงแปด ั้ หมายถึงใช้ อวัยวะทังแปดเปน
้ นอาวุธในการโจมตี หากเพิ่ม
ัล ธ หากเพิ่มไปอีกหนึ่งจะเรียกว่า ทศอาวุธ
อีกหนึง่ จะเรี ยกว่ิจาิทนวอาวุ
มร ู้ด
คว า
คข้ลอังความข้ างต้ นแปลเปน นภาษาจีนได้ ดงั นี ้
泰拳历史悠久，历史可以追溯到古代战争的徒手搏击。现今泰拳被改良使用于军队，称为“威力
拳”，但与今天作为体育运动的泰拳还是有所区别的，因为在体育运动上，泰拳为了保护双方不受伤而
使用手套。泰拳还被称为“攻击八法”，其中包括；双手、双脚、双肘与双膝。有些说法称为“攻击九
法，包括使用头部进攻，或称“攻击十法”，包括用臀部猛烈攻击对方。

เนื่องจากเราอาจไม่ส ามารถเลื อกต้ นฉบับได้ ในการแปลจริ ง ผู้สนใจการแปลจึง อาจจะต้ องเลือก

ต้ นฉบับที่ภาษาอ่านยากและลําดับความไม่ดีมาเปน นแบบฝึ กหัดในการแปลบ้ าง เพื่อพัฒนาความสามารถ
ของตนต่อไป

๕๕
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

แบบฝึ กหัดที่ ๒๒ แปลข้ อความต่ อไปนีเ้ ป็ นภาษาจีน

๑. ปั ญหาที่โดดเด่นประการหนึง่ ที่เกิดขึ ้นบริ เวณใต้ ตาคือรอยคลํ ้า สภาพเหล่านี ้คือผลลัพธ์

จากปั จจัยหลายอย่างรวมกัน อย่างแรก ความบางของผิวบริ เวณรอบดวงตาทําให้ สามารถ
สังเกตเหนนเส้ นเลือดในบริ เวณนี ้ได้ ชดั เจนกว่า อาการแพ้ และเงื่อนไขอื่นๆ ซึง่ ทําให้ เกิดการ
อักเสบสามารถทําให้ เส้ นเลือดเกิดการระคายเคือง และเปน นที่สงั เกตได้ ชดั เจนขึ ้นยิ่งกว่า
เดิมหลายเท่า และเมื่อการถ่ายเทของนํ ้าเหลืองลดลงสภาพเหล่านี ้จะยิ่งเลวร้ ายลงเปน น
ทวีคณ ู
๒. “วรรณภา” สาวน้ อยหน้ าหวานวัย ๑๗ ปี เธอก้ าวกระโดดเข้ าสูว่ งการนางแบบโดยใช้ เวลา
เพียงแค่ครึ่งปี จากการประกวดเวทีสดุ ยอดนางแบบระดับประเทศ และด้ วยบุคลิกที่โดดเด่น
เปน นตัวของตัวเอง มีความมัน่ ใจสูง ล่าสุดเธอสร้ างชื่อเสียงให้ แก่ประเทศไทยด้ วยการคว้ า
รางวัล “สุดยอดนางแบบเอเชีย” ประจําปี นี ้ที่ประเทศเกาหลี ดูจากความตังใจของเธอแล้ ้ ว
บวกกับเธอมีคณ ุ แม่ซงึ่ เปน นแรงผลักดัน และเปน นกําลังใจคอยเคียงข้ างเชื่อว่าอนาคต Top
Model ระดับโลกคงไม่ไกลเกินฝั น
๓. ผลส้ มแขก เปน นพืชพื ้นบ้ านดังเดิ ้ มของไทย นิยมนํามาประกอบอาหาร ซึง่ มีการนํามาปรุง
เปน นอาหารโดยใช้ เพิ่มรสเปรี ย้ วให้ อาหาร ได้ มีการค้ นคว้ าพบว่าผลส้ มแขก มีสาร HCA
หรื อ Hydroxy-citric acid อยูเ่ ปน นจํานวนมาก โดยพบว่า HCA นี ้มีคณ ุ สมบัติในการยับยัง้
การสะสมของไขมันส่วนเกินในร่างกาย์ และลดความอยากอาหารได้ จึงได้ มีบางคนนํา
ผลส้ มแขกมาใช้ ในการควบคุมนํา้าหนั ส ตรก ผลส้มแขกจนถึงบัดนี ้ยังไม่พบผลข้ างเคียงหรือ
รศ
อันตรายที่เกิดขึ ้นจากการรัษบตประทานตามขนาดที ่แนะนํา แต่ไม่วา่ จะลดนํ ้าหนักด้ วยวิธีใด
เ ก
การปรับเปลีย่ นพฤติาลกัยรรมในการกินอาหาร ควบคูก่ บั การออกกําลังกายที่เหมาะสมอย่าง
สมํ่าเสมอ จะทํ ิา ทาให้ย ได้ ผลเรนวและปลอดภัยกว่ายาใดๆ ทังหมด
ว ้
ห
ท
ิ ัล ม มากกว่าสิบปี เราเข้าใจและพร้ อมให้คําปรึกษาด้านผลิตภัณฑ์ในร้ าน
๔. ด้ วยประสบการณ์

ม ร
สปา ู้ดิจผลิตภัณฑ์ที่ผสมผสานสารสกัดจากธรรมชาติพร้ อมนวัตกรรมใหม่ๆ ที่คดั สรรวัตถุ
คว า ดิบชันดี ้ ปราศจากสารเคมีรุนแรง และผ่านกระบวนการผลิตทีม่ ีคณ ุ ภาพได้ มาตรฐานส่ง
ล ง
ั
ค ออกทังเอเชี ้ ยและยุโรป เราใช้ กลิน่ หอมของนํ ้ามันหอมระเหยเพื่อความสดชื่นและผ่อน
คลาย ทุกครัง้ ที่ได้ สมั ผัส ให้ คณ ุ ประหยัดต้ นทุนในร้ านสปา และรับผลิตตามออเดอร์ ครี ม
โลชัน่ มาส์ก สครับ เรามีสนิ ค้ าขายปลีก-ส่ง ราคาย่อมเยา สินค้ าผ่านมาตรฐาน อย.
ยินดีสง่ ให้ สปาไทยในต่างประเทศ สินค้ าส่งไปแล้ วมาเก๊ า เดนมาร์ ก บาหลี ไอซ์แลนด์ เรามี
ให้ เลือกมากมายตามความต้ องการของท่าน
๕. หากมองย้ อนกลับไปในประวัติศาสตร์ ชาติไทย ช่วงเวลาที่ประเทศตกอยูภ่ ายใต้ ภาวะศึก
สงครามจากการรุกราน ชายหนุม่ มักต้ องเปน นทหารเพื่อออกรบ การฝึ กศิลปะการต่อสู้
ต่างๆ จึงมีความจําเปน น ทังการฟั ้ นดาบและมวยไทย การอยูร่ อดในท่ามกลางสนามรบ

๕๖
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

นักรบนอกจากจะต้ องมีพละกําลังทักษะการต่อสู้ที่ดีแล้ ว ยังต้ องมีจิตใจที่ฮกึ เหิมและห้ าว

หาญ ซึง่ การได้ มาของสิง่ เหล่านี ้ บรรดานักรบจึงมักพึง่ เครื่ องรางของขลังและการสักยันต์
ตามร่างกาย ในโบราณกาลเชื่อกันว่า ลายสักตามร่างกายเปรี ยบเสมือนเกราะคุ้มตัวจาก
คมหอกคมดาบ แล้ วยังปกป้องคุณไสย สิง่ ชัว่ ร้ ายต่างๆ โดยการสักยันต์จะกระทําโดย
ภิกษุสงฆ์ หรื อ อาจารย์ขมังเวทย์ เหนนได้ วา่ ลายสักยันต์ของไทยนัน้ แตกต่างกับการสัก
ทัว่ ๆไป เพราะเปน นการใส่นิยามของรูปลาย ไม่วา่ จะเปน นทางอยูย่ งคงกระพัน ความเจริ ญ
รุ่งเรื อง มัง่ คัง่ ต่างๆ นาๆ โดยคาถาอาคมของอาจารย์ที่ทาํ การสัก ดังนันผู
้ ้ ที่มีรอยสักยันต์
จึงต้ องถือกฎต่างๆ อย่างเคร่งครัด

ต ร ์
าส
ษตรศ
ัย เก
าล
ิาวทย
มห
ิจ ิทัล
า ม รู้ด
คัลงคว

๕๗
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

เฉลยแบบฝึ กหัด
（一）

1.折纸 / 叠被子 / 摔倒 / 两匹布

2.伤心 / 浪费时间 / 花钱 / 交税
3.下班 / 戒酒 / 取消约定 / 分手、离婚
4.寄信 / 送货 / 交作业 / 发短信
5.讨价还价 / 接枝 / 延长期限 / 责怪
6.岳母、丈母娘 / 媒婆 / 基色 / 小姑娘、小丫头
7.独生子（女）/ 水手 / 男子汉、大丈夫 / 念珠
8.浑身发痒 / 犁把 / 钓竿 / 油门踩板
9.请帖 / 对准时间 / 一剂药 / 靠岸
10.拉肚子 / 便秘/ 小腹 / 船舱

（二）

1.小黑插了一整天秧，晒得一身黑。
2.每到新学期开学，家长们都会（因为手头儿紧而）愁眉苦脸。/
每当开学来临时，家长们都跟着愁眉苦脸。
3.关于高棉人使用遁地术或者帕隆圣言的传说有好几种版本。
4.我就随便乱唱一通，不知道是怎么给我瞎蒙过去的！
5.三星为争打印机市场份额第一而开战。
6. 看在孩子天真无邪的份上，别再说人家八卦了。
7. 听说中了降头术或者黑巫术的人，脸色会黯淡无光 。
8.含有黑色素的食品可补肾、驱寒，例如：黑糯米、黑豆、黑芝麻、（黑）木耳、乌鸡、黑乌龟等等。
9.桐油树（麻风树）是一种产油植物（油料植物、油料作物），栽植遍布了全泰国各部地区。
ต ร ์
าส
（泰国各地都有种植）

ตรศ
10.如果有什么不开心的事儿就跟我说一声，好歹我们同事一场，总不能不闻不问吧！

เก ษ
าลัย
（三）

ว ย
ิท เรียบร้ อยแล้ว) 、布(ผ้ าที่เปน นผืน)
1.衣服(ผ้ าที่ตด ั เยนบสําหรับาสวมใส่
ห
2.毛巾(ผ้ าขนหนูผืนเลน ัิทล กมสําหรับเชนดหน้ าเชนดผม)、浴巾(ผ้ าขนหนูสาํ หรับเชนดตัว)
3.洗脸盆(อ่างล้ ร ิจ า)、浴缸(อ่างอาบนํ ้า)
ู้ดางหน้
ว ม
ายว)、球拍 (ไม้ แรนกเกนต)
4.竹鞭(ไม้ ค เ รี
คลัง(รถเขนนสําหรับขนของ) 、轮椅 (รถเขนนแบบเก้ าอี ้สําหรับผู้ป่วยหรือเดนก)
5. 推车
6.孩子们(ลูกๆ)、学生 (นักเรี ยน)
7.同学(เพื่อนร่ วมชัน)
้ 、朋友 (เพื่อนทัว่ ๆ ไป)
8.花环 (พวงมาลัยทรงกลม)、花串 (พวงมาลัยแบบมีชายสองด้ าน) 、方向盘 (พวงมาลัยรถ)
9.捐书行善(ทําบุญในลักษณะบริ จาคหนังสือ) 、助印善书(ทําบุญในลักษณะช่วยจัดพิมพ์หนังสือ)
10. 下蛋(สัตว์ปีกออกไข่)、 产卵(ปลาวางไข่)

๕๘
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

（四）

1.他（她、哥哥、姐姐、你哥、你姐）本来就是这样，时好时坏，没啥说得准！
2.我有一个孙子（孙女、侄子、侄女、外甥、外甥女），才上了幼儿园，正爱说话呢！
3.大婶（阿姨、姑姑），买买报纸吧！（买份儿报纸吧）
4.小伙子，帮我（阿姨、大妈、姑姑）搬下（抬起）这个好吗？
5.听贫僧（老衲）一言，既然都是一家人（同乡、自己人），有什么事慢慢商量就是。

（五）

1.清迈大学 6.宋卡王子大学
2.法政大学 7.泰商会大学
3.东方大学 8.华侨崇圣大学
4.皇太后大学 9.易三仓大学
5.班颂德皇家大学 10.正大管理学院

（六）

1.正大集团 6.泰国军人银行
2.盘谷银行 7.泰国商业银行
3.泰京银行 8.安美德集团大众有限公司
4.大城银行 9.泰国中华总商会
5.泰华农民银行 10.中央洋行

（七）

1.苏梅岛 6.呵叻高原
2.克拉地峡
ส ตร์ 7.北大年

รศา
3.尖竹汶 8.湄公河
4.沙吞南路
ต 9.泰老友谊二桥
5.安达曼海
ัย เกษ 10.泰国湾、暹罗湾

าล
（八） ิาวทย
มห
ิทัล
1.班汉·西巴阿差 （中文名：马德祥）

รู้ดิจ
2.比里·帕侬荣 （中文名：陈家乐、陈嘉祥、陈璋茂）

า ม
3.占隆·西蒙少将（中文名：卢金河）

คัลงคว
4.他信·西那瓦、塔克辛·欽那瓦（台湾）、达信·钦那瓦（新加坡）警察中校
（中文名：丘达新）
5.炳·廷素拉暖上将
6.宽·阿派旺少校
7.颂提·林通坤（中文名：林明达）
8.颂猜·旺沙瓦
9.阿披实·威差奇瓦、阿披实·维乍集、艾比希（台湾）、阿比昔（新加坡）
10.阿南·班雅拉春

๕๙
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

（九）

1.李智正 6.郑明如
2.丘细见 7.吴玉音
3.苏旭明 8.邱威功 （原名： 邱定丰）
4.许书标 9. 李光隆
5.陈有汉 10.胡玉麟

（十）

1.甘雅 6.涅磐
2.梵缇娅 7.嫚塔娜
3.吉拉裕 8.颂拉鹏
4.禅纳荣 9.顺通
5.诺帕东 10.素玛丽

（十一）

1.大鼷鹿 6.湄公河巨型鲶鱼
2.达氏苇蛇 7.赤膀鸭
3.鼋 8.鳞砗磲
4. 绿孔雀 9.粗颈巨蜥
5. 亚洲小爪水獭 10.椰子狸

（十二）

1.阔苞菊 6. 穿心莲
2.铁刀木
ส ตร์ 7.蝶花羊蹄甲

รศา
3.绞股蓝 8.香附子
4.苏木
ต 9.担子菌地星
5.方茎青紫葛、翡翠阁
ัย เกษ 10.大花紫薇
าล
（十三） ิาวทย
มห
1.泰国的母亲节是每年的 8 月 12 日。
ิจ ิทัล
า ม รู้ด
2.泰国第二十七任总理阿披实·威差奇瓦 1964 年 8 月 3 日出生于英国。

ัลงคว
3.第十四届东盟峰会将于 2009 年 2 月 27 日至 3 月 1 日在泰国班武里府华欣县举行。/
2009 年 2 月 27 日至 3 月 1 日，第十四届东盟峰会将在泰国班武里府华欣县举行。
ค
4.农业大学基金会现已接受 2009 年第二学期本科生奖学金申请，共设 33 名额，每名获奖者获得 6000
泰珠。
5.人文学院成立于 1981 年 6 月 17 日，是农业大学第 11 个学院。

（十四）

1.曼谷然那哇县冲暖丝区暖丝路嘉乐斯集团大厦一四九号
2.北榄府北三廊县提拍乐路七七○号
3.曼谷农乡县碧甲盛路七一号南洋织造有限公司
4.曼谷三攀他翁县耀华叻路二九二号泰顺兴产物保险有限公司
5.曼谷乍都节县叻耀区安翁汪路五十号泰国农业大学人文学院

๖๐
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

（十五）

1.五十八万两千六百一十八
2.九千八百一十万零三千八百八十一
3.二千一百三十四万
4.七千两百三十四万七千一百二十三
5.十三亿

（十六）

1.一个和尚 / 一尊佛像 6.一把勺子 / 一把小提琴 / 一辆车

2.一个夜叉 / 一位（个）女神 7.一台电风扇/ 一台空调/ 一台钢琴
3.一个塑料袋 / 一顶帽子/ 一个花瓶 8.一朵花 / 一朵云 / 一朵浪
4.一件衬衫 / 一条裤子/ 一条裙子 9.一把椅子/ 一把扇 / 一把剪刀
5.一本书 / 一个本子 / 一把剑 10. 一座楼（一栋楼）/ 一座山 / 一座城市

（十七）

1.泰国面积 513115 平方公里，排名世界第 50 位，人口约 6600 万人，排名世界第 20 位。

（五十一万三千一百一十五 / 五十 / 六千六百万 / 二十）
2.农业大学是拉差校区位于春武里府是拉差县，占地面积 318400 平方米。（三十一万八千四百）
3.2008 年泰国商业部设定大米出口目标为 1000 万吨，金额 61 亿美元。（一千万 / 六十一亿）
4.2007 年全球约 2.46 亿人患糖尿病，其中五分之四是亚洲人。（两亿四千六百万）
5.一瓶益力多含有 80 亿个活性乳酸菌。（八十亿）

（十八）

1.打草惊蛇
ต ร ์ 11.引狼入室
2.杀一儆百、杀鸡给猴看、杀鸡儆猴 าส 12.一决雌雄
3.姜还是老的辣
ษตรศ 13.口蜜腹剑
4.同甘共苦
ัย เก 14.入乡随俗
5.当耳边风
าล 15.以卵击石
6.大海捞针 ิาวทย 16.不打自招
7.放虎归山
มห 17.杀鸡取卵

ิทัล
8.对牛弹琴 18.因果报应
9.井底之蛙
รู้ดิจ 19.人面兽心
10.铁杵磨成针
า ม 20.一举两得、一石两鸟、一箭双雕

คัลงคว
（十九）

1.祝你们新婚快乐，白头偕老！
2.名牌产品也得有进步，靠吃老本是保不住名声的。
3.这个商品换汤不换药，换换包装就涨钱！
4.近朱者赤，近墨者黑，朋友对我们影响很大，所以交友必须谨慎。
5.知人知面不知心，我把他当作亲兄弟看待，想不到他会利用我。
6.功夫不负苦心人，我们要朝着自己的目标不断努力才能获得成功。
7.那小子为打架伤人住了半年监狱，刚出来没几天还敢动手打人，真是江山易改，本性难移！
8.你可就别对牛弹琴了，人家本来就有成见，说什么也听不进去。
9.这种事如果不防微杜渐，早晚会酿成大事。
10.这个国家是怎么一回事儿，一波未平，一波又起，还真是祸事不断啊。

๖๑
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

（二十）
1.用来做 DVD 字幕的是哪一种字体呢？
2.乃丕有很高的文艺天赋，特别是诗歌创作方面。
3.他的作品长期以来一直受到泰国读者的喜爱。
4.一个人如果缺乏基本的科学知识，就容易被假货所蒙骗。
5.在我看来这本书非常适合小学生阅读。
6.我们成功的因素之一，就是确保顾客得到他们想要的产品和服务。
7.他拿出一本书，一杯咖啡，一本书，让他可以在戶外圆桌那里坐上好几个小时。
8.孩子们脸上的神情仿佛看到了什么奇特的东西。
9.读完伟大人物的故事以后，应该思考我们能从他身上学习到些什么？
10.过了好长一段时间，都还没有人画些什么，老师显得有些闷闷不乐，似乎对自己不能让孩子们进行
艺术创作而感到不满。

（二十一）

1.11 月 12 日，中国国务院总理温家宝在广州会见出席广州亚运会开幕式的泰国总理阿披实。
2.应中国共产党邀请，以民主党秘书长、政府第一副总理素贴·特素班为团长的泰国民主党代表团将于
7 月 16-23 日访华。
3.农业大学校董会批准授予泰国前总理川·立派先生法学博士荣誉学位。
4.依照安装程式指示，选择项目选项或放入不同的光碟片。
5.我们可以根据云上的光彩来预测天气情况。
6.为防止世界经济危机的蔓延与减轻其所带来的负面影响，这段时间政府采取了一系列的措施。
7.作为直接影响到人力资源发展的建设程式，教育对国家发展非常重要。
8.随着全球汉语热的升温，泰国汉语教学已渗透到基础教育、高等教育和成人教育的各个层面。
9.投标人必须按照招标文件中规定的统一格式来完整地填写投标文件。
10.教育部以教师思想决定教学质量的原则为指导，举办这次教学育人楷模评选活动，旨在鼓励教师踏
ต ร ์
าส
实做好本职工作，好好教学育人。

（二十二）
ษตรศ
ัย เก
าล
ิาวทย
1.眼底下最明显的问题之一就是黑眼圈。黑眼圈是多种因素造成的结果。首先，眼部皮肤较薄，更容
易看见血管。过敏与其他不适症状引起发炎，引起血管肿胀。眼部皮肤淋巴液循环不畅、代谢不及
时也会加重黑眼圈。 มห
ิทัล
2.17 岁甜美少女“婉娜葩”半年前首次踏入模特圈，参加全国超级模特大赛。她以独特的风姿展现自
ิจ
า ม รู้ด
我，在韩国夺得“亚洲超级模特冠军”的称号，为国争光。她有着百折不挠的毅力，还有着母亲的

ัลงคว
鼓励与支持，相信实现世界超级名模的梦想就在不远的将来。
3.藤黄果是泰国本土植物，用于在食物中加入酸味。研究发现藤黄果具有许多 HCA 或氢化柠檬酸。HCA
ค
能有效抑制体内脂肪增长并减少饥饿感。因此有人用藤黄果来控制体重，目前还未发现按照建议用量
而有副作用或危险。但无论用什么方法减肥，调整饮食规律的同时坚持适当锻炼，效果会更为明显，
比任何药物都安全。
4.凭着十多年来的经验，我们懂得并可以为 SPA 店做产品顾问。我们的产品采用新技术提取天然物质
制作而成，绝无刺激性的化学成分，经过高质量的生产程序，符合亚洲与欧洲的出口标准。为了消费
者在每次使用中都能享受到一种醒脑与轻松的感觉，我们还加入了植物精油。为了减少您 SPA 店的
成本，我们可以根据您的订单生产润肤霜、润肤露、面膜和磨砂膏。零售与批发兼可。我们的产品已
通过医药局认证。我们也可以为国外的 SPA 店发送货物。我们产品已销售到了澳门、丹麦、巴厘岛
与冰岛。我们拥有众多产品，供您选择。
5.如果追溯泰国的历史，国家在被入侵期间处于征战状态中，青年人往往成为士兵，为国应战。各种武
艺的训练是必须的，无论是刀刃还是泰拳。要在战场上生存，除了要有很强的战斗能力，士兵必须还
要有豪迈英勇的精神。这种精神的来源之一是士兵随身携带的护符、避邪物与身上的符刺青。古人相

๖๒
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

信身上的符刺青像护体铠甲一样，可以刀枪不入并可以避开各种降头术与邪物。符刺青由僧人或法术
师所刺。泰国符刺青与一般刺青的区别在于泰国符刺青会在符图上附上法力，无论是挡灾避险、步步
高升还是财源滚滚等。刺图的僧人或法术师会在刺符时附上法术，所以拥有符刺青的人必须遵守各种
戒律。

ต ร ์
าส
ษตรศ
ัย เก
าล
ิาวทย
มห
ิจ ิทัล
า ม รู้ด
คัลงคว

๖๓
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

บทที่ ๓
ปฏิบัตกิ ารการแปล

จากที่ได้ ศกึ ษาความรู้ทวั่ ไปเกี่ยวกับการแปล ตลอดจนหลักและข้ อควรระวังในการแปลภาษาไทย

เป็ นภาษาจีนมาแล้ ว ผู้สนใจศึกษาด้ านการแปลต้ องให้ ความสาคัญกับการฝึ กปฏิบตั ิการการแปลเพื่อสัง่
สมประสบการณ์ นอกจากปฏิบตั ิการการแปลที่ ๓ ซึ่งผู้เขี ยนแต่งขึ ้นใหม่โดยลอกเลียนลีลาภาษาของผู้
ให้ บริการโทรศัพท์เคลื่อนที่ ปฏิบตั กิ ารการแปลที่เหลือนามาจากสิ่งที่ใช้ จริ งทังในวงราชการและธุ
้ รกิจ มีทงั ้
การให้ ข้อมูลทั่วไป คู่มือการใช้ ผลิตภัณฑ์ เอกสารประชาสัมพันธ์ คากล่าวในที่ชุมนุมชนและบท
สัมภาษณ์ เป็ นโอกาสดีที่ผ้ สู นใจศึกษาด้ านการแปลจะได้ ฝึกแปลและประยุกต์ใช้ หลักและควรระวังในการ
แปลที่ได้ เรี ยนมาแล้ วในบทที่ ๒ เมื่อฝึ กแปลแล้ วสามารถตรวจคาเฉลยที่ให้ ไว้ ท้ายบท นอกจากนี ้ ผู้เขียน
ได้ ให้ คาอธิบายเพิ่มเติมเฉพาะที่จาเป็ นไว้ ท้ายคาเฉลยเพื่อเป็ นแนวทางสาหรับพัฒนาวิธีการแปลต่อไป

(๑) แนะนามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดยสังเขป

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เป็ นสถาบันอุดมศึกษาที่เปิ ดสอนหลักสูตรทางการเกษตรแห่งแรกของ

ประเทศไทย ถือกาเนิดมาจากโรงเรี ยนฝึ กหัดครู ประถมกสิกรรมเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๐ ต่อมาได้ ขยายและยก
ฐานะขึ ้นเป็ นวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และพัรฒ์ นาจนกระทั่งก่อตังเป็ ้ นมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดย
ต
าสเมื่อวันที่ ๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๘๖
พระราชบัญญัตมิ หาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ร ศ
ปั จจุบนั มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เ ก ษต ประกอบด้ วยวิทยาเขตบางเขน วิทยาเขตกาแพงแสน
า ล ย
ั
วิทยาเขตศรี ราชา วิทยาเขตเฉลิ ิา ทย มพระเกียรติจงั หวัดสกลนคร โครงการจัดตังวิ้ ทยาเขตสุพรรณบุรี ศูนย์
ว
ห
วิทยบริการกระบี่ และ ัิทล มศูนย์วิจยั และพัฒนาอาชีพแก่เกษตรกร จังหวัดลพบุรี
ม ร ู้ดิจ
วิทยาเขตบางเขนประกอบด้ วย ๑๔ คณะ ได้ แก่ คณะเกษตร คณะบริ หารธุรกิจ คณะประมง คณะ
ค
มนุษยศาสตร์
า
ว คณะวนศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ คณะศึกษาศาสตร์ คณะ
คล ง
ั
เศรษฐศาสตร์ คณะสถาปั ตยกรรมศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ คณะอุตสาหกรรม
เกษตร คณะเทคนิ ค การสัต วแพทย์ นอกจากนัน้ ยัง มี บัณ ฑิ ต วิ ท ยาลัย และวิ ท ยาลัย สิ่ ง แวดล้ อ มซึ่ ง
ด าเนิ น การสอนในระดับ บัณ ฑิ ต ศึก ษา ส าหรั บ โรงเรี ย นสาธิ ต แห่ ง มหาวิ ท ยาลัย เกษตรศาสตร์ นัน้ มี
สถานภาพเป็ นศูนย์วิจยั และพัฒนาการศึกษา โดยมีฐานะเทียบเท่าภาควิชาในคณะศึกษาศาสตร์

(มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ , ๒๕๕๒ก. และ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ , ๒๕๕๒ข. เรี ยบเรี ยง

โดยผู้เขียน)

๖๔
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(๒) สเปรย์ โลชั่นหอมกันยุง

สเปรย์โลชัน่ หอมกันยุง (ตะไคร้ หอม-สีขาว) แพค ๖ (๓๐ มล.)

สามารถขับไล่ยงุ แมลง มด แมลงสาบได้ ดีด้วย ฉีดแล้ วแมลงหนีไป แต่ไม่ตาย

ส่ วนประกอบสาคัญ
น ้ามันหอมระเหยตะไคร้ หอม น ้ามันหอมระเหยยูคาลิปตัส

วิธีใช้
ฉี ดสเปรย์โลชัน่ หอมกันยุง ให้ ทวั่ บริ เวณที่ต้องการหรื อห้ องที่ต้องการไล่แมลง หรื อต้ องการทาให้
อากาศบริ สทุ ธิ์ ปราศจากเชื ้อโรค จะทาให้ หอมสดชื่นโดยไม่เป็ นอันตรายต่อร่างกาย

จุดเด่ นของผลิตภัณฑ์
ประกอบไปด้ วยน ้ามันหอมระเหย ๒ ชนิด คือ น ้ามันหอมระเหยตะไคร้ หอม และน ้ามันหอมระเหย
ยูคาลิปตัส ซึง่ มีคณ
ุ สมบัตติ อ่ ต้ านเชื ้อไวรัส แบคทีเรี ย
ในอินเดียใช้ น ้ามันหอมระเหยตะไคร้ หอมทางการแพทย์มาเป็ นพันๆ ปี โดยใช้ ในการป้องกันการ
ระบาดของเชื ้อโรค สรรพคุณของตะไคร้ หอม ทาให้ ร่างกายกระชุ่มกระชวยบรรเทาอาการปวดศีร ษะได้
และยังสามารถขับไล่แมลง มด แมลงสาบ ยุง ได้ ดีอีกด้ วย โดยฉีดแล้ วแมลงจะหนีไปแต่ไม่ตาย
ต ร ์
าส
ษตรศ (สเปรย์ โลชั่นหอมกันยุง, ม.ป.ป.)
ัย เก
าล
ิาวทย (๓) โปรโมชั่นใหม่ จาก ABC
ัล มห
ABC ให้ คู้ดณุ ิจิทเลือกได้ ตามใจตามสไตล์ชีวิต กับโปรแกรมพิเศษ แบ่งโปรโมชัน่ ค่าโทรให้ เลือกได้ ตาม
ว า
พฤติกรรมการใช้ มร งาน
ลังค น่ ระหว่างวันที่ ๑-๓๑ มีนาคม พ.ศ.๒๕๕๓ ใช้ ได้ ถึง ๓๐ มิถนุ ายน ๒๕๕๓
คโปรโมชั
โปรโมชัน่ กลางวัน ค่าบริ การเดือนละ ๒๐๐ บาท ๐๖.๐๐ น.-๑๗.๐๐ น. โทรใน ABC ได้ ครัง้ ละ ๑
บาท(ครัง้ ละไม่เกิน ๑ ชัว่ โมง หากเกินคิดนาทีละ ๑ บาท) โทรนอกเวลาและโทรเครื อข่ายอื่น นาทีละ ๐.๕๐
บาท นาทีแรก ๒ บาท รับฟรี ส่ง SMS ๑๐๐ ข้ อความ ส่วนเกินข้ อความละ ๒ บาท ส่ง MMS ๑๐ ข้ อความ
ส่วนเกินข้ อความละ ๕ บาท
โปรโมชัน่ กลางคืน ค่าบริ การเดือนละ ๒๐๐ บาท ๑๗.๐๐-๐๖.๐๐ น. โทรฟรี ในเครื อข่าย ABC ได้ ไม่
จากัด (ครัง้ ละไม่เกิน ๑ ชัว่ โมง หากเกินคิดนาทีละ ๑ บาท) โทรนอกเวลาและโทรเครื อข่ายอื่น อัตรานาทีละ

๖๕
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๐.๕๐ บาท นาทีแรก ๒ บาท รับฟรี สง่ SMS ๑๐๐ ข้ อความ ส่วนเกินครัง้ ละ ๒ บาท ส่ง MMS ๑๐ ข้ อความ
ส่วนเกินข้ อความละ ๕ บาท
ในกรณีที่ลูกค้ ามียอดเงินคงเหลือไม่เพียงพอสาหรับหักค่าบริ การรายเดือน จะคิดค่าบริ การในอัตรา
นาทีละ ๑ บาททุกเครื อข่ายตลอด ๒๔ ชัว่ โมง ส่ง SMS ข้ อความละ ๒ บาท ส่ง MMS ข้ อความละ ๕ บาท

(๔) แคปซูลเลือดจระเข้

เลือดจระเข้ ที่กาลังนิยมนามาบริ โภคเป็ นอาหารเสริ มและบารุงร่ างกายอยู่ขณะนี ้ ทังนี

้ ้มีเหตุผล
เนื่องจากฮีโมโกลบินของจระเข้ มีโครงสร้ างพิเศษกว่าของคนและมีองค์ประกอบภายในเลือดอีกหลายชนิดที่
ทาให้ จระเข้ มีความสามารถในการป้องกันตัวเองจากการบุกรุกของเชื ้อแบคทีเรี ย โดยจะเห็นได้ จากกรณีที่
จระเข้ เกิดแผลขนาดใหญ่ขึ ้น แต่ยงั สามารถอาศัยอยู่ในน ้าที่มีเชื ้อโรคจานวนมากและแผลที่เกิดก็หายสนิท
โดยไม่มีการติดเชื ้อ แต่ทงนี ั ้ ้เพื่อความสะอาด ปลอดภัย และประโยชน์สูงสุดในการรับประทาน ทาง
ที ม งานวิ จัยของทางมหาวิท ยาลัย เกษตรศาสตร์ (มหาวิ ท ยาลัยรั ฐ บาลชัน้ นาของไทย)และฟาร์ ม ที่ ไ ด้
มาตรฐานจึงได้ ร่วมกันวิจยั ทดสอบและทาการผลิตโดยกระบวนการ Aseptic & Freeze dried process
ออกมาเป็ น “แคปซูลเลือดจระเข้ แห้ ง” โดยใช้ ชื่อ Wani Thai และเพื่อป้องกันการเลียนแบบ บนแคปซูลยา
ก็จะมีการพิมพ์ Wani Thai ไว้ ด้วย และได้ มอบหมายให้ ทาง บ.เอสโคออพ จากัด (S coop Co.,Ltd) ซึ่งเข้ า
ร่วมโครงการกับทาง Ku-Bic เป็ นตัวแทนในการจั ตร์ ดจาหน่าย
าส
ร ศ
เพื่อประโยชน์ สูงสุดในการรั บประทาน
เ ก ษต
ควรรับประทาน ๑-๒ยาลแคปซูัย ล (๒๕๐ มิลลิกรัมต่อแคปซูล) ต่อวัน โดยรับประทานในช่วงเช้ าตอน
าวิท วมกับนมไม่เช่นนันคุ
ท้ องว่าง และไม่ควรรับหประทานร่ ้ ณค่าอาจลดลงบ้ าง
ัล ม
ด
้ ู จ
ิ ท
ิ
ไม่มีการสะสมในการทานในระยะยาวแต่ ที่แนะนาให้ ทานวันละ ๑-๒ แคปซูล เนื่องจากร่ างกาย
า มร ประโยชน์ได้ เท่านัน้ ถ้ าเกินกว่านี ้ร่างกายจะระบายทิ ้งซึง่ เป็ นการสิ ้นเปลือง และระยะเวลา
สามารถนวาไปใช้
ค
คลัง เห็นผลอยู่ที่ประมาณ ๒-๓ เดือน ดังนัน้ ขนาดบรรจุจึงเป็ น ๑๐๐ แคปซูล/กระปุก และ
ในการทานให้
หลังจากเปิ ดกระปุกแล้ วควรเก็บในที่เหมาะสม ซึง่ อายุจดั เก็บจะอยูท่ ี่ ๑ ปี

(แคปซูลเลือดจระเข้ , ม.ป.ป.)

๖๖
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(๕) ข้ าวตูเอ็กซ์ เพรส

ข้ าวตูเป็ นขนมโบราณ เกิดจากภูมิปัญญาพื ้นบ้ าน ที่ต้องการใช้ ประโยชน์จากข้ าวสุกซึ่งเหลือจาก

การบริโภค โดยการนาไปตากแห้ ง แล้ วนามาคัว่ ให้ เหลืองกรอบ ป่ นแล้ วร่อนให้ ละเอียด จากนันจึ ้ งเตรี ยม
เคี่ยวน ้าตาลปึ กกับน ้าในกระทะทองจนเหนียวดี ใส่มะพร้ าวขูด คนให้ ทวั่ พักไว้ ให้ เย็น แล้ วจึงใส่ข้าวคัว่
ป่ นที่เตรี ยมไว้ คลุกเคล้ าให้ เข้ ากัน แล้ วนามาอัดลงพิมพ์ เคาะออก อบควันเทียน แล้ วใส่ภาชนะที่ปิดฝา
เก็บไว้ รับประทาน
จะเห็นได้ ว่ามีกรรมวิธีที่ย่งุ ยาก และใช้ เวลา ซึ่งไม่เหมาะสมกับการดาเนินชีวิตในปั จจุบนั ทาให้
คนไทยปั จจุบนั แทบจะลืมเลือน หรื อไม่ร้ ูจกั ข้ าวตู โดยเฉพาะเด็กรุ่นใหม่
ข้ าวตูเอ๊ กซ์เพรสคือผลงานวิจยั ของสถาบันค้ นคว้ าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร จากการแปรรู ป
ข้ าวเป็ นผลิตภัณฑ์ขนมไทยกึ่งสาเร็จรูปทางเลือกใหม่ ที่พฒ ั นาจากภูมิปัญญาชาวบ้ านเพื่อลดขัน้ ตอนและ
เวลาในการปรุง เพื่อเพิ่มความสะดวกสบายในการทาให้ แก่ผ้ บู ริ โภค โดยคานึงถึงคุณค่าทางโภชนาการ
ของขนมชนิดนี ้ ด้ วยการนาข้ าวกล้ อง ซึง่ มีใยอาหาร กรดไขมันจาเป็ น (กรดโอลีอิค กรดลิโพลิอิค และกรด
ปาล์มมิติค ฯลฯ) เกลือแร่ และวิตามินต่างๆ ที่สงู กว่าข้ าวขัดสี มาใช้ แทนข้ าวขัดสี รวมทังสามารถน ้ าไป
ผลิตในเชิงพาณิชย์ เพื่อจาหน่ายให้ แก่กลุม่ เป้าหมาย คือร้ านอาหารไทยทังในและต่ ้ างประเทศ
ข้ าวตูเอ็กซ์เพรสกึ่งสาเร็ จรูป บรรจุในซองฟอยล์ ๒ ซอง (น ้าหนักซองละ ๘๕ กรัม) สามารถทาข้ าว
ตูได้ ๒๕ ชิ ้น และบรรจุอยู่ในกล่องพลาสติสกตรที์ ่ส ามารถนาเข้ าไมโครเวฟได้ โดยมีขีดเติมน ้าร้ อนระบุที่ข้าง
กล่อง และมีพิมพ์ทาข้ าวตูบรรจุอยูใ่ นกล่ ต รศอาง รวมทังมี
้ ขนตอนการท
ั้ าระบุไว้ ที่กล่อง โดยผู้บริ โภคสามารถทา
ษ
เก โดยเข้ าไมโครเวฟเพียง ๓ นาที กรณีไม่มีไมโครเวฟ ให้ เทแป้งใส่หม้ อ
ข้ าวตูได้ ภายในเวลาไม่เกิน ๑๐ลนาที
า ย
ั
ห วา ิทย
เติมน ้าร้ อนตามที่ระบุ และสามารถกวนบนเตาโดยใช้ ไฟอ่อน ประมาณ ๕ นาที
ม
ิทัล
ขัน้ ตอนการทู้ดาข้ิจ าวตูจากแป้งสาเร็จรู ป
ว
1. า มรน ้าร้ อน ๑๐๐ กรัม (เท่าขีดข้ างกล่อง) ลงในกล่องพลาสติก เทส่วนผสมของข้ าวตู ๒ ซอง คน
ใส่
ค ล ังค
ส่วนผสมให้ เข้ ากันดี
2. นาเข้ าปรุงในไมโครเวฟ นาน ๓ นาที โดยไม่ปิดฝา
3. นากล่องออกจากไมโครเวฟ ทิ ้งไว้ ให้ เย็นลงเล็กน้ อย แบ่งเป็ นก้ อนได้ ประมาณ ๒๕ ก้ อน ใส่
ข้ าวตูลงในพิมพ์ กดให้ แน่น เคาะออกจากพิมพ์ รับประทานได้ ทันที หรื อนาไปอบด้ วยควันเทียนใน
ภาชนะปิ ดสนิท นาน ๑ ชม.

๖๗
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

คุณค่ าทางโภชนาการ (ต่ อปริมาณข้ าวตู ๑๐๐ กรัม)

พลังงาน ๔๗๕.๖๐ กิโลแคลอรี่

ความชื ้น ๒.๓๐ กรัม
โปรตีน ๔.๙๐ กรัม
ไขมัน ๑๙.๒๐ กรัม
คาร์ โบไฮเดรต ๗๐.๘๐ กรัม
ใยอาหาร ๑.๗๐ กรัม
เถ้ า ๑.๑๐ กรัม

ค่า aw ของแป้ง = ๐.๒๗๖ ที่ ๒๕ oC (Novasina)

(สถาบันค้ นคว้ าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร, ๒๕๕๒ก.)

(๖) โปรตีนเกษตร

โปรตีนเกษตรหรื อเนื ้อเทียม (Textured Vegetable Protein : TVP) เป็ นผลิตภัณฑ์ที่ผลิตโดย

สถาบันค้ นคว้ าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผลิตจากแป้งถั่วเหลืองพร่ อง
ไขมัน ๑๐๐% จึงมีคณ ุ ค่าทางโภชนาการซึ ร ศ าส่งเป็ นโปรตีนจากพืชถึง ๕๐% โดยโปรตีนจากถัว่ เหลืองดังกล่าว
เ ก ษต
ถือว่ามีคณ ุ ค่าทางโภชนาการสูลงัย เนื่องจากมีกรดอะมิโนที่จาเป็ นต่อร่างกายครบทุกตัว โดยเฉพาะมีไลซีน
า
(Lysine) สูง นอกจากนี า้ โปรตี ว ิทย นเกษตรยังมีราคาถูกเมื่อเทียบกับเนื ้อสัตว์
ห
เครื่ องจักรทีัล่สมาคัญในการผลิตโปรตีนเกษตร คือเครื่ องเอ็กซ์ทรูดเดอร์ (Extruder) โดยการใส่แป้ง
ด
้ ู จ
ิ ิท
ถัว่ เหลืองพร่มอรงไขมันเข้ าเครื่ องเอ็กซ์ทรู ดเดอร์ ซึ่งมีความดันและอุณหภูมิสูง ในระยะเวลาสันๆ ้ เรี ยกว่า
ว า
ค ดพอง หรื อ extrusion process แป้งถัว่ เหลืองพร่องไขมันได้ รับความร้ อนขณะเคลื่อนตัวไป
คลัง
กระบวนการอั
ตามร่องสกรูของเครื่ องเอ็กซ์ทรูดเดอร์ จนสภาพธรรมชาติเปลี่ยนไป (protein denatured) เป็ นของเหลว
ข้ น และถูกอัดผ่านรูเล็กๆ ที่มีรูปร่างเป็ นสี่เหลี่ยมออกมา พร้ อมกับถูกใบมีดที่ติดตังอยู ้ ่ที่ปลายเครื่ อง ตัด
ออกเป็ นชิ ้นๆ หล่นลงสูส่ ายพาน นาเข้ าอบเพื่อไล่ความชื ้นให้ เหลือต่ากว่า ๕% ก็จะได้ ผลิตภัณฑ์โปรตีนที่มี
ลักษณะคล้ ายเนื ้อสัตว์ที่เรี ยกว่า “โปรตีนเกษตร”

๖๘
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

วิธีการใช้ โปรตีนเกษตร
นามาแช่ในน ้าเย็น โดยใช้ โปรตีนเกษตร ๑ ส่วนต่อน ้า ๒ ส่วน ใช้ เวลาประมาณ ๕ นาที จะดูดน ้า
จนพองนิ่ม (หรื อแช่ในน ้าเดือดใช้ เวลา ๒ นาที) บีบน ้าออก นาไปประกอบอาหารได้

วิธีการเก็บรักษาโปรตีนเกษตร
เก็บไว้ ที่อณ
ุ หภูมิห้อง ในภาชนะที่สะอาด แห้ ง ปิ ดสนิท เก็บได้ นาน ๑ ปี

คุณค่ าทางอาหาร
ปริมาณสารอาหารในโปรตีนเกษตร ๑๐๐ กรัม
โปรตีน ๔๙.๗๖ กรัม
คาร์ โบไฮเดรต (รวม crude fiber) ๔๐.๘๙ กรัม
ใยอาหาร ๑๓.๖๐ กรัม
เถ้ า ๖.๗๘ กรัม
ความชื ้น ๒.๑๕ กรัม
ไขมัน ๐.๔๒ กรัม
พลังงาน ๓๖๖.๓๘ กิโลแคลอรี่
โพแทสเซียม ๖.๗๑ กรัม
ต ร ์
ฟอสฟอรัส า ส ๗๗๓.๗๐ มก.
แคลเซียม ษตร
ศ ๑๓๘.๙๐ มก.
เ ก
เหล็ก าลัย ๖.๘๐ มก.
ท
ิ ย
โซเดี
ห ายว ม ๐.๙๕ มก.
ม
ัล ไนอะซีน
ด
้ ู จ
ิ ท
ิ ๒.๓๕ มก.
ว า มร วิตามินบี ๑ ๐.๒๖ มก.
ค
คลัง วิตามีนบี ๒ ๐.๒๖ มก.

กรดอะมิโน
ลูซีน ๓.๙๘ กรัม
ไลซี ๓.๑๑ กรัม
ฟี นิลอะลานีน ๒.๘๕ กรัม
วาลีน ๒.๒๕ กรัม

๖๙
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ทรี โอนีน ๒.๑๘ กรัม

ไอโซ-ลูซีน ๒.๑๓ กรัม
ไทโรซีน ๑.๘๘ กรัม
ทริปโตเฟน ๐.๙๑ กรัม
ซิสตีน ๐.๘๐ กรัม
เมทไทโอนีน ๐.๗๓ กรัม

รายการผลิตภัณฑ์ โปรตีนเกษตรที่มีจาหน่ าย
ลาดับที่ รายการ น ้าหนัก
๑ โปรตีนเกษตร เล็ก, ใหญ่, เส้ น ๔๐๐ ก.
๒ โปรตีนเกษตร แคลเซียม ๔๐๐ ก.
๓ โปรตีนเกษตร เล็ก, ใหญ่, เส้ น ๑๐ ก.ก.
๔ โปรตีนเกษตร แผ่นใหญ่ ๑ ก.ก.
๕ โปรตีนเกษตร แผ่นเล็ก ๑ ก.ก.
๖ โปรตีนเกษตร เล็ก, ใหญ่, เส้ น ๑ ก.ก.
๗ โปรตีนเกษตรป่ ์ น ๑๐ ก.ก.
ส ร
ต น
๘ โปรตีนเกษตรป่
า ๑ ก.ก.
ร ศ
๙ เ ก ษต นเกษตรป่ น
โปรตี ๕๐๐ ก.
ัย
๑๐ ยาล โปรตีนเกษตร แผ่นใหญ่ ๒๐๐ ก.
ิา ท
ว
ห๑๑ โปรตีนเกษตร แผ่นเล็ก ๒๐๐ ก.
ัิทล ม ๑๒
ร ด
้ ู ิจ โปรตีนเกษตร เล็ก, เส้ น ๒๔๐ ก.
ว า ม ๑๓ โปรตีนเกษตร เล็ก, เส้ น ๑๒๐ ก.
ง
ั ค
คล ๑๔ โปรตีนเกษตร ผัดพริกขิง (เจ) ๖๐ ก.

ผลิตโดย สถาบันค้ นคว้ าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

(สถาบันค้ นคว้ าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร, ๒๕๕๒ข.)

)

๗๐
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(๗) คากล่ าวรายงานในการเปิ ดการประชุม

คากล่าวรายงานเปิ ดการประชุมผู้บริหารระดับสูงมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครัง้ ที่ ๑

โดย ดร.ศรปราชญ์ ธไนศวรรยางกูร รองอธิการบดีฝ่ายวางแผนและวิเทศสัมพันธ์
วันที่ ๒๕ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๔๕
ณ ห้ องศรี สรุ ิโยทัย BC ชัน้ ๓ โรงแรมอูท่ องอินน์ จังหวัดพระนครศรี อยุธยา

ฯพณฯ องคมนตรี และนายกสภามหาวิทยาลัย

ท่านอธิการบดี ท่านรองอธิการบดี ท่านผู้ชว่ ยอธิการบดี
ท่านคณบดี ผู้อานวยการ สถาบัน สานัก และผู้เข้ าร่วมการประชุมทุกท่าน

ในนามของมหาวิ ท ยาลั ย เกษตรศาสตร์ และผู้ เข้ าร่ ว มการประชุ ม ทุ ก ท่ า น กระผมใคร่

ขอขอบพระคุณ ฯพณฯ องคมนตรี และนายกสภามหาวิทยาลัยที่ได้ กรุณาให้ เกียรติมาเป็ นประธานในพิธี
เปิ ดการประชุมผู้บริหารระดับสูงมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครัง้ ที่ ๑ (1st KU SUMMIT) ในวันนี ้
จากกระแสการปฏิ รู ปอุด มศึกษาที่ ป รากฏทั่วโลก ต่างมุ่ง ปรั บบทบาทและภารกิ จ ของการ
อุดมศึกษาให้ สอดคล้ องกับความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ ว ของเศรษฐกิจ สังคม การเมือง เทคโนโลยี
นอกจากนัน้ ยังมุ่งให้ อุดมศึกษาสามารถรองรั ต ร ์ บความต้ องการทางการศึกษาระดับอุดมศึกษาที่กาลังทวี
จานวนเพิ่มมากขึน้ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ร ศ าส ในฐานะที่เป็ นสถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษาของ
ษต
ประเทศ จึงมีความจาเป็ นต้ องมี
ล ย
ั เกการเตรี ยมการเพื่อรองรับสถานการณ์ที่มีการเปลี่ยนแปลงทังในปั
้ จจุบนั
า
และแนวโน้ มที่มีการเปลี่ยวนแปลงยิ ิา ทย ่งขึ ้นในอนาคต
ห
จากสถานการณ์ ัิทล ม ปัจจุบนั ที่มีการเปลี่ยนแปลงและเห็นได้ อย่างชัดเจนซึ่งส่งผลกระทบต่อการบริหาร
จัดการของมหาวิ
ม ร ู้ดิจทยาลัย ก็คือ นโยบายในการปรับเปลี่ยนการบริ หารจัดการเป็ นมหาวิทยาลัยในกากับ
คว า
ของรัฐลตามนโยบายของรั
ัง ฐบาล พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๔๒ ที่มีผลบังคับใช้ ตงแต่ ั้
ค
เดือนสิงหาคม พ.ศ.๒๕๔๕ และแผนพัฒนาการศึกษาระดับอุดมศึกษา ฉบับที่ ๙ (พ.ศ. ๒๕๔๕ –
๒๕๔๙) ที่มีการปรับเปลี่ยนรู ปแบบและวิธีการจัดการเพื่อให้ สอดรับกับกระแสการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ
รวมทังการปฏิ
้ รูประบบราชการ ซึ่งทาให้ หน่วยงานภาครัฐต้ องมีการปรับตัวให้ ทันกับสถานการณ์ และ
แนวนโยบายของรั ฐ ซึ่ง แนวทางหนึ่ง ที่ จ ะท าให้ ม หาวิ ท ยาลัย สามารถดาเนิ น การได้ ส อดคล้ อ งกับ
สถานการณ์ที่มีการเปลี่ยนแปลงไปก็คือ การสร้ างความรู้ ความเข้ าใจร่วมกันที่จะนาพามหาวิทยาลัยไปสู่
เป้าหมายที่ต้องการ

๗๑
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

การประชุมผู้บริ หารระดับสูงมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครัง้ ที่ ๑ (1st KU SUMMIT) ที่จดั ขึ ้น

ในครัง้ นี ้ มีวตั ถุประสงค์เพื่อระดมความคิดของผู้บริ หารระดับสูงของมหาวิทยาลัยในการร่วมกันวางแผน
เพื่อให้ สอดคล้ องกับสถานการณ์ เงื่ อนไข และทิศทางการบริ หารของมหาวิทยาลัยและรัฐบาลให้ มี
ประสิ ทธิ ภาพในลักษณะบูรณาการ และบริ หารจัดการเชิง รุ กโดยร่ วมกันจัดทาแผนกลยุทธ์ และ
แผนปฏิบตั ิการ ในการบริ หารหน่วยงานและมหาวิทยาลัยเพื่อตอบสนองความต้ องการของประเทศได้
อย่างจริงจังและยัง่ ยืน
การประชุมครัง้ นี ้จัดขึ ้นในระหว่างวันนี ้ ๒๕–๒๗ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๔๕ โดยดาเนินการในลักษณะ
การประชุมกลุม่ ย่อยที่มีกรอบหลักในการประชุม จานวน ๔ กลุม่ ได้ แก่

กลุม่ ที่ ๑ ยุทธศาสตร์ การพัฒนาคุณภาพการศึกษาเพื่อความเป็ นเลิศทางวิชาการ

กลุม่ ที่ ๒ ยุทธศาสตร์ การนามหาวิทยาลัยสูก่ ารเป็ นมหาวิทยาลัยวิจยั
กลุม่ ที่ ๓ ยุทธศาสตร์ การบริหารจัดการ และ
กลุม่ ที่ ๔ ยุทธศาสตร์ การเสริมสร้ างเอกลักษณ์และศรัทธาแก่สงั คม

โดยมีผ้ เู ข้ าร่วมประชุมในครัง้ นี ้ ประกอบด้ วย อธิการบดี รองอธิการบดี ๑๖ ท่าน ผู้ช่วยอธิการบดี

๓๑ ท่าน คณบดี/ผู้อานวยการสถาบัน/สานัก ๔๖ ท่าน และรองคณบดี/รองผู้อานวยการสถาบัน/สานัก
๓๓ ท่าน รวมทังผู ้ ้ มีสว่ นเกี่ยวข้ องและเจ้ าหน้ า์ที่ ๔๖ ท่าน รวมทังสิ
้ ้น ๑๗๒ ท่าน
ร
ผลจากการประชุมในครั ง้ นี ้ มหาวิ า สทตยาลัยคาดว่าจะมีทิศทางในการบริ หารจัดการบนพื ้นฐานของ
รศ ่ยนร่วมกันของคณะผู้บริหารของมหาวิทยาลัย เพื่อให้ บรรลุตาม
ตเปลี
ความเข้ าใจในสถานการณ์ที่มีการปรั
เก ษบ
วัตถุประสงค์ที่ได้ กล่าวไว้ ข้างต้ ล ย
ั
านต่อไป
ิา ทย
ว
บัดนี ไ้ ด้ เ วลาอั ม หนสมควรแล้ ว กระผมขอกราบเรี ยนเชิญ ฯพณฯองคมนตรี และนายกสภา
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ท
ิ ัล กรุณาให้ เกียรติเปิ ดการประชุมผู้บริ หารระดับสูงมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ร ด
้ ู จ
ิ
วาม ยนเชิญ
ครัง้ ที่ 1 ขอกราบเรี
ค
คลัง
(คากล่ าวรายงานเปิ ดการประชุมผู้บริหารระดับสูงมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครัง้ ที่ ๑,
๒๕๔๕. )

๗๒
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(๘) คากล่ าวในพิธีเปิ ดสถาบัน

คากล่าวในพิธีเปิ ดป้ายสถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

โดย รองศาสตราจารย์วฒ ุ ิชยั กปิ ลกาญจน์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
วันที่ ๗ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๕๑
ณ อาคารคณะมนุษยศาสตร์ ๒ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ท่านอัครราชทูตที่ปรึกษาจางกว๋อชิ่ง สถานเอกอัครราชทูตสาธารณรัฐประชาชนจีนประจาประเทศไทย
ศาสตราจารย์ ดร.อูเ๋ ฉิงเย่ อธิการบดี Huaqiao University
มาดามผางลี่
ผู้อานวยการสถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ทงฝ่ ั ้ ายจีนและฝ่ ายไทย
และแขกผู้มีเกียรติทกุ ท่าน

ในนามของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผมขอขอบพระคุณทุกท่านที่กรุณาให้ เกียรติมาร่วมพิธีเปิ ด

ที่ทาการสถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในวันนี ้
สถาบันขงจื๊ อ มหาวิท ยาลัย เกษตรศาสตร์ จัดตัง้ ขึน้ ภายใต้ ก รอบความร่ วมมื อ ทางวิช าการ
ระหว่างมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และ Huaqiao University โดยมีวตั ถุประสงค์เพื่อดาเนินการให้ บริ การ
ด้ านการเรี ยนการสอนภาษาจีนแก่นักเรี ยนตร์ นิสิต นักศึกษา ตลอดจนบุคคลทั่วไป นอกเหนือจากการ
จัดการเรี ยนการสอนตามหลักสูตรของคณะมนุ ร ศ าส ษยศาสตร์ มุ่งพัฒนาศักยภาพการสื่อสารภาษาจีนให้ แก่
ษต
สังคมไทย ตลอดจนการฝึ กอบรมคณาจารย์ ัย เ ก ภ าษาจีน เพื่อเพิ่มพูนประสบการณ์ ในการสอนภาษาจี น
า ล
รวมถึงการเป็ นสนามสอบภาษาจี ิา ทย นมาตรฐานเพื่อการศึกษาต่อในระดับสูง
ว
ผมใคร่ขอเรีัลยมนให้ ห ทกุ ท่านทราบว่า มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ นบั เป็ นสถาบันอุดมศึกษาของไทย
ิท
้ ิจ นขงจื๊อ โดยได้ รับมอบป้ายสถาบันฯ จาก NOCFL หรื อฮัน่ ปั น้ ในการประชุม The
ไม่กี่แห่งที่จดั มตัรู้ดงสถาบั
ควา Conference ระหว่างวันที่ ๒๒-๒๔ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๔๘ ณ กรุงปั กกิ่ง หลังจากการ
WorldลังChinese
ค
ประชุม ดัง กล่าว มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ไ ด้ ม อบหมายให้ คณะมนุษยศาสตร์ รับผิดชอบการจัดตัง้
สถาบัน ขงจื๊ อ กรุ ง เทพฯ ซึ่ง ต่อ มาเปลี่ ย นชื่ อ เป็ น “สถาบัน ขงจื๊ อ มหาวิ ท ยาลัย เกษตรศาสตร์ ” โดย
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ ให้ การสนับสนุนในกิจกรรมหลัก คือ
๑. การพิจ ารณาจัดสรรอัตรากาลัง โดยเฉพาะอัตราคณาจารย์ ภ าษาจี นเพิ่ม เติม ให้ แก่ คณะ
มนุษยศาสตร์
๒. ดาเนินการจัดตังสถาบั ้ นขงจื๊อ กรุ งเทพฯ อย่างเป็ นทางการในฐานะส่วนราชการสังกัดคณะ
มนุษยศาสตร์ ตามประกาศสภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ลงวันที่ ๑๕ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๔๙ และ

๗๓
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ต่อมามี ป ระกาศสภามหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ลงวันที่ ๒๙ มกราคม พ.ศ.๒๕๕๐ เปลี่ ย นชื่ อเป็ น

“สถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ”
๓. จัดทาระเบียบที่เกี่ยวข้ องกับการบริหารงานของสถาบันฯ เพื่อเป็ นแนวทางในการปฏิบตั หิ น้ าที่
สถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เริ่ มให้ บริ การอย่างไม่เป็ นทางการเป็ นครัง้ แรกในเดือน
ตุลาคม พ.ศ.๒๕๔๙ มีการเปิ ดหลักสูตรการอบรมด้ านภาษาจีนและการอบรมครู ผ้ สู อนภาษาจีน โดยมี
สถานที่ทาการชั่วคราว ณ อาคารคณะมนุษยศาสตร์ ต่อมามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ ดาเนินการ
ปรับปรุ งอาคารคณะมนุษยศาสตร์ ๒ พร้ อมจัดสรรพื ้นที่ใช้ สอยส่วนหนึ่งเป็ นที่ทาการของสถาบันขงจื๊อ
มหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ประกอบด้ ว ยส่ว นของส านักงาน ห้ อ งพัก อาจารย์ ห้ อ งเรี ย นภาษาจี น
ห้ องสมุดและห้ องประชุม เป็ นต้ น ซึ่งจะสามารถเพิ่มศักยภาพและประสิทธิภาพในการดาเนินกิจกรรม
ต่างๆ ของสถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เพื่อให้ บรรลุวตั ถุประสงค์ที่สถาบันฯ กาหนดไว้
ท่านผู้มีเกียรติทุกท่าน ในนามของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผมขอให้ ความเชื่อมั่นว่า บัดนี ้
สถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มีความพร้ อมในทุกด้ านที่จะร่ วมมือกับเครื อข่ายสถาบันขงจื๊อ
ในประเทศไทย ในการเผยแพร่ การเรี ยนการสอนภาษาจีนให้ แก่ชาวไทย นอกจากนัน้ ผมขอเรี ยนให้ ทุก
ท่านทราบว่า สถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ยังมีภารกิจสาคัญอีกประการหนึ่งคือ การเป็ น
สะพานเสริ มสร้ างความร่วมมือทางวิชาการระหว่างมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และ Huaqiao University
ในกิ จกรรมทางวิช าการต่างๆ ที่ จ ะเกิ ดขึน้ ในอนาคตอันใกล้ และเป็ นสะพานเชื่ อมสัม พันธไมตรี อันดี
ระหว่างราชอาณาจักรไทยและสาธารณรัฐประชาชนจี ต ร ์ นต่อไป
า ส
ศ นกิจกรรมของสถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ใน
ผมหวัง เป็ นอย่างยิ่ง ว่า การด ษตราเนิ
อนาคต จะได้ รั บ การสนับ สนุาลนัยจากท่ เก า นผู้มี เ กี ยรติทุกท่า นเป็ นอย่า งดี และหากท่านผู้มี เ กี ย รติจ ะมี
ข้ อเสนอแนะใดในการดหาาเนิ วิทยนกิจกรรมต่างๆ ขอได้ โปรดแจ้ งให้ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ทราบด้ วย จัก
เป็ นพระคุณยิ่ง ิทัล
ม
ม ร่สู้ดิจดุ นี ้ ในนามของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผมขอขอบพระคุณทุกท่านที่กรุณาให้ เกียรติ
ท้ าายที
ง
ั คว
ล ธีเปิ ดที่ทาการสถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในวันนี ้ และหวังเป็ นอย่างยิ่งว่าทุกท่าน
มาร่วคมพิ
จะมีความสุขกับการต้ อนรับที่อบอุน่ เปี่ ยมด้ วยไมตรี จิตของชาวมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ขอขอบคุณ

(คากล่ าวในพิธีเปิ ดป้ายสถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ , ๒๕๕๑. )

๗๔
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(๙) คากล่ าวต้ อนรับ

คากล่าวต้ อนรับศาสตราจารย์ ดร.ชิวจิ ้นและคณะจากมหาวิทยาลัยหัวเฉียว

โดย รองศาสตราจารย์วฒุ ิชยั กปิ ลกาญจน์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
วันที่ ๑๘ พฤศจิกายน ๒๕๕๓
ณ หอสมุดมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ศาสตราจารย์ ดร. ชิวจิ ้น อธิการบดี Huaqiao University

คณะผู้บริหาร และคณาจารย์ จาก Huaqiao University
คณะผู้บริหารมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
และท่านผู้มีเกียรติทกุ ท่าน

ในนามของมหาวิ ท ยาลัย เกษตรศาสตร์ ผมขอต้ อ นรั บ ศาสตราจารย์ ดร. ชิ ว จิ น้ อธิ ก ารบดี

Huaqiao University พร้ อมคณะ ในการเดินทางมาเยือนมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และเนื่องจาก ปี
พ.ศ.๒๕๕๓ นี ้ นับเป็ นปี ที่มีความสาคัญต่อ Huaqiao University เนื่องจากเป็ นวาระเฉลิมฉลองครบ ๕๐
ปี แห่งการสถาปนา ในนามของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผมขอแสดงความยินดีต่อความสาเร็ จและ
ความเจริ ญก้ าวหน้ าของ Huaqiao University ขอแสดงความชื่นชมในความสามารถของคณาจารย์ และ
คณะผู้บริหารทุกท่านที่มีส่วนสร้ างสรรค์ชื่อเสีตรย์ งของสถาบันแห่งนี ้ให้ เป็ นที่ปรากฏชัดเจน นอกจากนัน้ ผม
ยังถือว่าเป็ นเกียรติและภาคภูมิใจอย่ตารงยิ ศาส่งที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ รับเชิญ ให้ เข้ าร่วมงานเฉลิม
เ ก ษ
ฉลองในวาระสาคัญดังกล่าว ในระหว่
า ล ัย างวันที่ ๕ และวันที่ ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๓ ด้ วย
ิทย การบดีและผู้มีเกี ยรติทุกท่านทราบว่า มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เป็ น
ผมขอเรี ยนให้ ทา่าวนอธิ
มหาวิทยาลัยของรัฐัลก่มอตังขึ
ห ้ ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๘๖ หรื อ ปี ค.ศ.๑๙๔๓ เพื่อเป็ นสถาบันชันน ้ าด้ านการเกษตร
ท
ิ
ู้ดิจ า ๖ ทศวรรษ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ พฒั นาสู่การเป็ นมหาวิทยาลัยชันน
ต่อมาในช่วงเวลากว่
า ม ร ้ าใน
ว
ค่มีการจัดการเรียนการสอนในทุกสาขา ยกเว้ น สาขาการแพทย์
คลัง
ภูมิภาคที
ปั จ จุบัน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ประกอบด้ วย ๔ วิทยาเขต ตัง้ อยู่ในภูมิ ภ าคต่าง ๆ ของ
ประเทศ มีการจัดการเรี ยนสอนใน ๒๖ คณะ และ ๓ วิทยาลัย ทังในระดั ้ บปริ ญญาตรี ระดับปริ ญญาโท
และระดับปริ ญญาเอก มีนิสิตรวมกันกว่า ๕๘,๐๐๐ คน นอกจากนัน้ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ยังมี
ความก้ าวหน้ าในด้ านการวิจยั ในทุกวิทยาเขตจะมีการจัดตังห้ ้ องทดลองที่ทนั สมัยในทุกสาขาวิชา
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ยงั มีสถานีวิจยั ๑๘ แห่ง สถานีฝึกนิสิต ๔ แห่ง โรงพยาบาลสัตว์ ๔
แห่ง และสถานีวิทยุกระจายเสียง ๔ สถานีกระจายอยูท่ วั่ ประเทศ

๗๕
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ด้ วยศักยภาพดังกล่าว มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จึงได้ รับการคัดเลือกจากรัฐบาลไทยให้ เป็ น

มหาวิทยาลัยวิจยั แห่งชาติ
นอกจากนันมหาวิ ้ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ยงั มีเป้าหมายสาคัญในการก้ าวเข้ าสู่การเป็ นมหาวิทยาลัย
วิจยั ชันน
้ าของภูมิภาคเอเชีย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จึงทุ่มเททรัพยากร และงบประมาณสนับสนุนการ
วิจยั เพื่อพัฒนาศักยภาพของคณาจารย์และนิสิต กล่าวได้ ว่า ปั จจุบนั มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มีความ
พร้ อมที่ จะร่ วมมือด้ านวิจัยกับสถาบันต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่ อสร้ างผลงานวิจัยที่จ ะก่อให้ เกิ ดประโยชน์ ต่อ
ประเทศและสังคมโลก
ท่านอธิ การบดีและผู้มีเกี ยรติทุกท่าน แม้ ว่าความสัมพันธ์ ระหว่าง Huaqiao University และ
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จะเริ่ มต้ นในปี พ.ศ. ๒๕๔๙ เมื่อผู้นาของทัง้ สองมหาวิทยาลัยลงนามบันทึก
ข้ อตกลงในการจัดตัง้ “สถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ” แต่ความสัมพันธ์ และความร่วมมือทาง
วิชาการกลับทวีความแน่นแฟ้น เป็ นปึ กแผ่น จนกล่าวได้ ว่า Huaqiao University เป็ นสถาบันคู่สญ ั ญา
ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ที่มีความสาคัญในลาดับต้ น ๆ กิจกรรมต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็ นการเปิ ดสอน
ภาษาจีนกลาง การแลกเปลี่ยนคณาจารย์ การเยือนของคณะผู้บริ หาร และการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรม
ระหว่า งนิ สิ ต ล้ ว นแสดงให้ เ ห็ น ชัด เจนของความเป็ นเพื่ อ นสนิ ท ใกล้ ชิ ด กัน ผมเชื่ อ มั่น ว่ า การเยื อ น
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ของท่านอธิ การบดีชิ วจิ น้ และการลงนามบันทึกข้ อตกลงความร่ วมมื อทาง
วิชาการในวันนี ้จะเป็ นเหตุการณ์สาคัญและส่งผลให้ เกิดการขยายความร่วมมือทางวิชาการไปยังสาขาอื่น
ๆ ต่อไป เพื่อประโยชน์ทางการศึกษาและการวิ ต ร ์ จยั ร่วมกัน ซึ่งรวมถึงการริเริ่ มที่จะจัดตัง้ “ศูนย์ไทยศึกษา”
ร ศ าส
หรื อ Thai Studies Center ของท่าษนอธิ ต การบดีชิวจิ ้นด้ วย โดยมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ยินดีและพร้ อม
เ ก
สนับสนุนอย่างเต็มที่
ย าลัย
ในนามของมหาวิ า ว ิททยาลัยเกษตรศาสตร์ ผมขอต้ อนรับท่านอธิ การบดีและคณะ ผมหวังว่าใน
ห
โอกาสหน้ าท่านจะให้ ัิทล มเกียรติเดินทางมาเยือนวิทยาเขตต่าง ๆ ของมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในอนาคต
พวกเราชาวมหาวิ ม ร ู้ดิจ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ยินดีต้อนรับทุกท่านเสมอ
คว า
คลังโปรดระลึกเสมอว่ามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ คือเพื่อนแท้ ของท่าน และคือบ้ านของท่านใน
ประเทศไทย
ขอขอบคุณ

(คากล่ าวต้ อนรับศาสตราจารย์ ดร.ชิวจิน้ และคณะจากมหาวิทยาลัยหัวเฉียว, ๒๕๕๓.)

๗๖
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(๑๐) “ความสุขคือการเรียนรู้ ”

อังคาร กัลยาณพงศ์ “ความสุขคือการเรี ยนรู้”

“เรี ยนรู้ประวัติศาสตร์ มนุษยโลกและจักรวาล พระบรมครู ปชู นียบุคคล เช่น พระพุทธเจ้ าและ

พระอรหันต์ทงปวง ั้ ทังพระโพธิ
้ สตั ว์ และครูบาอาจารย์อจั ฉริ ยะมนุษย์ทงหลายแสวงการเรี
ั้ ยนรู้จากครูที่ ร้ ู
จริ งแท้ แล้ วสัง่ สอนตัวเอง สุ จิ ปุ ลิ อยู่ในภวังค์มิติใหม่แห่งดวงใจนักปราชญ์ พยายามเรี ยนรู้ เพื่อมี
สติปัญญาเลอเลิศสูงสุด สอนตัวเอง เข้ มงวดกับตัวเอง ตรวจแก้ ไขข้ อบกพร่องของตัวเอง ถึงจะมีครูบา
อาจารย์ที่ดี ก็ไม่เท่าเราเป็ นครูบาอาจารย์สอนจิตวิญญาณของตัวเราเอง” ลายมืออันวิจิตรโดดเด่นของ
“อังคาร กัลยาณพงศ์” หรื อที่บรรดาลูกศิษย์ลกู หาเรี ยกด้ วยความเคารพยกย่องว่า “ท่านอังคาร” ปรากฏ
ออกมาเป็ นบทกวี บอกเล่าเรื่ องราว “การเรี ยนรู้”...
ท่านอังคารเกิดในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๔๖๙ ที่ จ.นครศรี ธรรมราช ร่ าเรี ยนชันประถมศึ ้ กษาและ
มัธยมศึกษาในจังหวัดบ้ านเกิด ความที่มีใจรักทางศิลปะ ท่านอังคารจึงมุ่งหน้ าเข้ ากรุงเทพมหานคร เพื่อ
ศึกษาต่อที่โรงเรี ยนเพาะช่าง จากนันใช้ ้ ชีวิตเป็ นนักศึกษาในรัว้ ศิลปากร คณะจิตรกรรม ประติมากรรม
และภาพพิมพ์ - สถานที่บม่ เพาะศิลปิ นชันเยี ้ ่ยมของเมืองไทย
ท่านอังคารมีพรสวรรค์และความสามารถในเชิงจิตรกรรมและวรรณศิลป์อย่างเอกอุ โดยเฉพาะ
ด้ านการประพันธ์ บทกวี ที่ได้ รับการกล่าวขานถึงความไพเราะ ความงดงาม และความทรงพลัง ซึ่ง
ต ร ์
ผลงานที่กลัน่ จากความคิด จินตนาการ และประสบการณ์ า ส ของท่านอังคาร มีอยู่มากมาย อาทิ กวีนิพนธ์
ศ
ลานาภูกระดึง บางบทจากสวนแก้ วษตนิรราศนครศรี ธรรมราช หยาดน ้าค้ างคือน ้าตาของเวลา ฯลฯ
ความเชี่ยวชาญเชิงกวี ล ย
ั เกส่งให้ ท่านอังคารได้ รับหลายรางวัล เช่น รางวัลซีไรต์ จากผลงาน
ว ท
ิ ยา
“ปณิธานกวี” ในปี ๒๕๒๙
ม หา และในปี ๒๕๓๒ ท่านอังคารก็ได้ รับการยกย่องให้ เป็ นศิลปิ นแห่งชาติ สาขา
วรรณศิลป์ ท
ิ ัล
ู้ด จ
ิ
ในวัามยร๘๓ ปี แม้ ทา่ นอังคารจะเจ็บป่ วยอยูบ่ ้ างแต่ก็ไม่หนักหนาถึงขันเป็ ้ นอุปสรรคต่อการสร้ างสรรค์
ว
ังค ” อันเป็ นงานที่เปรียบเสมือน “ลมหายใจ” ของท่าน
“กวีนคิพลนธ์
“มนุษย์เราต้ องเรี ยนรู้ ถ้ าไม่เรี ยนรู้ก็นกึ ไม่ออกว่ามาจากไหน พอร้ องอุแว้ พ่อแม่ก็เริ่ มสอนให้ ร้ ูเห็น
ถ้ าไม่เรี ยนก็เป็ นไอ้ แต้ มหน้ าบ้ านแล้ ว” ท่านอังคารเริ่มต้ นบทสนทนา พลางปรายตามองไปที่สนุ ขั “แต้ ม” ที่
วิ่งไปวิ่งมาอยูไ่ ม่ไกลจากบ้ านนัก ก่อนพูดถึงเรื่ อง “การเรี ยนรู้” ที่เชื่อมโยงไปถึง “ความสุข” ว่า...
“แม้ แต่ปนู าในนาก็ยงั ต้ องเรี ยน ควายจะไถนาก็ต้องเรี ยน ชาวนาต้ องฝึ กควายไว้ ไถนา มีภาษาที่
ใช้ สื่อสารกับควาย มีการเรี ยนรู้ กบยังต้ องเรี ยนรู้ อย่างที่คนโบราณบอกว่า พอกบร้ องก็แสดงว่ากบรู้แล้ ว
ว่าฝนจะมา มนุษย์ต้องเรี ยนรู้ทกุ คน คนที่ไม่เรี ยนเลยก็เหมือนมนุษย์อยู่ถ ้า หรื อแม้ แต่มนุษย์ถ ้าจะทา

๗๗
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ขวานหิน อย่างไรเสียก็ต้องเรี ยนจากคนรุ่นก่อน...เรี ยนรู้ไปตามลาดับ ขันแรกต้้ องมีครูบาอาจารย์ ถือเป็ น

เรื่ องสาคัญมาก ผู้ที่เป็ นครูคนแรก คือ พ่อแม่ หนังสือที่พ่อแม่เก็บไว้ สงั่ สม ถ้ าภายหลังลูกหลานละเลย
ไม่สนใจอ่านก็ทาให้ ตระกูลเรี ยวลง สติปัญญาก็จะเรี ยวลงด้ วย การไม่ฝึกฝนอะไรเลยคือขี ้เลื่อย จะให้
กลับไปเป็ นไม้ ซุงเดิมก็ยาก เพราะกลายเป็ นขี ้เลื่อยไปแล้ ว มนุษย์ต้องมีครูบาอาจารย์ และมีหลักกตัญํู
ในใจ หากมนุษย์มีก็จะเจริญงอกงามเหมือนต้ นไม้ ที่หยัง่ รากลงไปลึก
“จะมีความสุขได้ ก็ต้องเรี ยนรู้ เรี ยนรู้ จากไหน ก็จากพ่อแม่ครู อาจารย์ และต้ องตังมั
้ น่ ในหลัก
ธรรมะ เรี ยนรู้หลักธรรมะ เมื่อเรี ยนรู้แล้ วก็จะเกิดปั ญญาตามมา ปั ญญาคูก่ บั สติ เหมือนขันติต้องคูก่ บั โส
รัจจะ เป็ นธรรมะที่ทาให้ มนุษย์งาม เมื่อมีปัญญาแล้ วก็ต้องมีสติควบคู่ไปด้ วย มีแต่ปัญญาเฉยๆ
เยอะแยะไป แต่ปัญญาที่คกู่ บั สติหาได้ น้อย
“มนุษย์มีสิ่งพิเศษคือสติและปั ญญา ยกตัวอย่างก็สายบัว ไม่ใช่แค่เอาไปทาแกง แต่มนุษย์มอง
สายบัวในแง่ที่สอนชีวิตได้ อย่างที่โคลงโลกนิตวิ า่ ไว้ วา่

ก้ านบัวบอกลึกตื ้น ชลธาร
มารยาทส่อสันดาน ชาติเชื ้อ
โฉดฉลาดเพราะคาขาน ควรทราบ
หย่อมหญ้ าเหี่ยวแห้ งเรื อ้ บอกร้ ายแสลงดิน
ต ร ์
าส
“มนุษย์ไม่ใช่สตั ว์สามัญธรรมดา
ษ ตรศ มนุษย์สามารถบรรลุเป็ นอรหันต์ก็ได้ หรือเป็ นสัตว์นรกก็ได้ อยูท่ ี่
มนุษย์เรี ยนรู้และวางตัวให้ ถกู ต้ อัยงเก
าล
“การเรี ยนรู้นอกจากท ิาวทย าให้ มีความสุขแล้ ว ยังช่วยแปรคุณค่าของมนุษย์ ให้ เป็ นมนุษย์ที่แท้ ขึ ้น การ
ห
เรี ยนรู้ชว่ ยเจียระไนความเป็ัิทล ม นคนของเรา เพชรพลอยไม่ได้ เจียระไนก็ยงั ไม่สวยงาม พอเจียระไนแล้ วก็งาม
ก็มีความสุข และความสุ
ม ร ู้ดิจ ขยังต้ องเกิดจากจิตที่สงบ เพราะความสุขคือความสงบ ส่วนสุขปั ญญาต้ อง
า
บาเพ็ญัง”ควเป็ นคาบอกของกวีซีไรต์
คล แล้ วหากต้ องประสบความทุกข์ มนุษย์สามารถเรียนรู้ที่จะเติบโตและมีสติปัญญาจากทุกข์นนั ้
หรื อไม่
ข้ อนี ้นัน้ ท่านอังคารพยักหน้ ารับ แล้ วแนะว่า เมื่ออยูใ่ นสภาวะทุกข์ ให้ พยายามดึงตนเองกลับมา
อย่าจมจ่อมกับความทุกข์มากเกินไปจนกลายเป็ นความหมกมุน่ ต้ องสอนตนเอง ต้ องมีหลักยึดในชีวิต
หนึง่ ในนัน้ คือ หลักธรรม

เรื่ องของความรัก?

๗๘
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

“เสียเจ้ าราวร้ าวมณีร้ ุง มุง่ ปรารถนาอะไรในหล้ า

มิหวังกระทัง่ ฟากฟ้า ซบหน้ าติดดินกินทรายฯ
จะเจ็บจาไปถึงปรโลก ฤารอยโศกรู้ร้างจางหาย
จะเกิดกี่ฟ้ามาตรมตาย อย่าหมายว่าจะให้ หวั ใจฯ ”

...เป็ นบางตอนที่ปรากฏในบทกวี “เสียเจ้ า” หนึง่ ในกวีบทเด่นของท่านอังคาร ที่หลายคนเมื่อได้

อ่านแล้ วสามารถสัมผัสได้ ถึงความรู้สกึ เจ็บปวดอย่างเหลือแสนของการผิดหวังในความรัก
“ถ้ าเขาทิ ้งไปเลย ผมว่านะ...เราก็ร่ าเรี ยนให้ มีความรู้ความสามารถ เกิดมาเป็ นคนต้ องปรากฏ ทา
ให้ เป็ นบุคคลที่เป็ นหลักขึ ้นมา เป็ นภูเขาขึ ้นมา อย่าไปท้ อถอย เขาไม่รักก็ดี เป็ นแรงหนุน เขาไม่รักหรื อ
เราก็ทาตัวให้ มีคา่ ถ้ าเราเป็ นพลอยดีๆ ใครที่ไหนจะไม่เอาไปทาหัวแหวนเล่า” ท่านอังคารตอบด้ วยใบหน้ า
เปี่ ยมรอยยิ ้ม
ท่านอังคารมองโลกอย่างลุม่ ลึก และด้ วยวัย ด้ วยประสบการณ์ที่มี ก็ยิ่งทาให้ ทา่ นมองโลกอย่าง
เข้ าใจมากขึ ้น เมื่อถามว่า “ความสุข” ของท่านอังคารคืออะไร ท่านนิ่งคิดนิดหนึง่ ก่อนบอกว่า "เราหวัง
อะไร เงินทองหรื อ ก็เห็นแล้ วว่าบางคนมีเงินล้ นฟ้าแต่ไม่มีความสุข สู้เรากินก๋วยจับ๊ สักชามไม่มีอะไรติด
คอ
“ส่วนความสุขของผมหรื อ...ก็เป็ นกวีไง์ แต่งบทกวีก็มีความสุขแล้ ว” ท่านอังคารบอกอย่างอารมณ์
ส ต ร
ดี า
ษตรศ
เก
“ธรรมชาติประดุ
ย าลัยจมารดาทิพย์ของมวลมนุษย์และสรรพสัตว์
ใช้ เวลานฤมิ
า ว ิท ตตนเองนานนับด้ วยกัปป์กัลป์
ห
ัิทล มดคุณค่าวิเศษอเนกอนันต์อนั หาค่าบ่มิได้
จนเกิ
ม ร ู้ดิจดุจดัง่ ดวงใจของโลกมนุษย์
คว า
คลัง ควรแต่ทะนุถนอมคุณค่าแท้ นนไว้ ั้
ให้ สถิตอยูช่ วั่ นิจนิรันดร”

...เป็ นกวีนิพนธ์อีกบทที่ทา่ นอังคารฝากไว้ ให้ คดิ

“เราต้ องอ่านธรรมชาติให้ ออกถึงจะมีความสุข” เป็ นประโยคปิ ดท้ ายการสนทนาของท่านอังคาร...

(เครื อข่ายพุทธิกาเพื่อพระพุทธศาสนาและสังคม,๒๕๕๓.)

๗๙
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

เฉลยปฏิบัตกิ ารการแปล
(1) 农业大学简介

农业大学创立于 1917 年，其前身为农业师范学校，是泰国最早开设农学课程的高等院校，后该

校扩大规模并升为农业学院。在 1943 年 2 月 2 日学院通过了《农业大学条例》
，学校升格为大学后，再
次更名为农业大学。
农业大学目前拥有邦肯校区、甘烹盛校区、是拉差校区、色军崇圣校区、素攀校区（正在建设
中）、甲米教研服务中心与华富里农民就业培训与研究中心。
邦肯校区共有 14 个学院，即农业学院、管理学院、渔业学院、人文学院、林业学院、科学学
院、工程学院、教育学院、经济学院、建筑工程学院、社会科学学院、兽医学院、农工学院、兽医技术
学院。另有开设研究生课程的学院，即研究生院与环境学院。而农业大学附属中学及小学则作为教育发
展与研究的中心，相当于教育学院的一个系。

อธิบายเพิ่มเติม

๑. มหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ เป็ นสถาบันอุดมศึกษาที ่เปิ ดสอนหลักสูตรทางการเกษตรแห่งแรก

ของประเทศไทย ถื อกาเนิ ดมาจากโรงเรี ยนฝึ กหัดครู ประถมกสิ กรรมเมื ่อ พ.ศ. ๒๔๖๐ ต่อมาได้ขยายและ
ยกฐานะขึ้นเป็ นวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ และพัฒนาจนกระทัง่ ก่อตัง้ เป็ นมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดย
พระราชบัญญัติมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ เมื ่อวันที ่ ๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๘๖
ข้ อ ความข้ า งต้ น กล่า วถึง ประวัติข องมหาวิ ท ยาลัยเกษตรศาสตร์ ใ น ๓ ช่ว ง คื อการก่ อ ตัง้ เป็ น
โรงเรี ยนฝึ กหัดครู ประถมกสิ กรรมในปี พ.ศ.๒๔๖๐ การยกฐานะขึน้ เป็ นวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ซึ่ง ใน
์
้ สตรนมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในปี พ.ศ.๒๔๘๖ การแปลต้ อง
ข้ อความข้ างต้ นไม่ได้ ระบุปี และการก่อตัางเป็
รศ
ลาดับเหตุการณ์หลักให้ ชดั เจน ประโยคที ษต ่ ๑ และ ๒ อาจรวบไว้ ด้วยกันได้ เป็ น
เก
ล ย
ั
农业大学创立于 1917
ว ท
ิ ยา 年，其前身为农业师范学校，是泰国最早开设农学课程的高等院校，后该
校扩大规模并升为农业学院。
ม หา
ัล
้ ิจิท้นเมื่อ..../...ถือกาเนิดเมื่อ... แปลได้ วา่ 创立于„„ / 创建于„„ / 成立于„„
...ก่อตัรู้ดงขึ
ว
เคปลีาม่ยนปี พุทธศักราชเป็ นคริ สตศักราช ไม่จาเป็ นต้ องระบุ ด้วยคาว่า 公元 เป็ น 公元„„年 ใช้
ลัง
เพียงค„„年 ก็เป็ นที่เข้ าใจได้ วา่ หมายถึงปี คริสตศักราช
...ถือกาเนิดมาจาก ชื่อเดิมเมื่อแรกตัง้ แปลได้ วา่ 其前身为„„/其前身是„„
前身 เดิมเป็ นศัพท์ในพุทธศาสนา หมายถึงชาติก่อน ต่อมาใช้ หมายถึงชื่อ เก่าขององค์กรใดก็ตาม

ซึง่ ต่อมาปรับเปลี่ยนสถานะหรื อเปลี่ยนชื่อ

ภาษาจีนกลับเอาประโยคเวลาที่ก่อตังและชื ้ ่อเดิมของมหาวิทยาลัยไปไว้ ก่อนหน้ าว่ามหาวิทยาลัย
เปิ ดหลักสูตรด้ านใด เป็ นความเคยชินในวัฒนธรรมจีนซึ่งให้ ความสาคัญกับเวลา เป็ นต้ นว่าในการบันทึก
ประวัตศิ าสตร์ จีน ต้ องขึ ้นต้ นด้ วยการระบุเวลาก่อนเสมอ

๘๐
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

....ยกฐานะขึ ้นเป็ น... แปลได้ วา่ „„升为„„ / „„升格为„„

ข้ อ ความต่อไปเล่า ถึ ง วิ ท ยาลัย เกษตรศาสตร์ ย กฐานะเป็ นมหาวิ ทยาลัยโดยระบุวัน เวลาและ
พระราชบัญญัติชดั เจน ถือเป็ นใจความสาคัญของการเล่าประวัติมหาวิทยาลัย ประกอบกับมีข้อมูลมาก
จึงควรตัดเป็ นประโยคใหม่เพื่อให้ ชดั เจน เป็ น
在 1943 年 2 月 2 日学院通过了《农业大学条例》，学校升格为大学后，再次更名为农业大学。

ภาษาไทยใช้ คาว่า พัฒนาจนกระทัง่ ก่อตัง้ เป็ นมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในที่นี ้เลือกแปลด้ วยคา
ว่า „„升格为„„ เพื่อไม่ให้ ซ ้ากับข้ างต้ น ย้ าย โดยพระราชบัญญัติมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ เมื ่อวันที ่
๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๘๖ ไปไว้ ข้างหน้ าโดยทาเป็ นอนุประโยค จึงต้ องมีการเติมประธาน 学院 และกริ ยา
通过 เข้ าไป ส่วนประโยคหลักที่ อยู่ด้านหลังแบ่งออกเป็ นสองตอนคือการยกฐานะขึ ้นเป็ นมหาวิทยาลัยกับ

ชื่อของมหาวิทยาลัย เติมคาว่า 再次 เพื่อให้ เห็นความเปลี่ยนแปลงในแต่ละช่วงอย่างชัดเจนและใช้ ว่า „„

更名为„„เพื่อมิให้ ซ ้าซ้ อนกับข้ างหน้ าซึง่ ระบุทงการยกฐานะและชื
ั้ ่อสถาบันหลังยกฐานะพร้ อมกันว่า 升为
农业学院 สาเหตุที่เปลี่ยนถ้ อยคานี ้เพื่อให้ ภาษาสละสลวยขึ ้น แต่จะใช้ เหมือนกับข้ างหน้ าเป็ น 升为农业大

学 ก็ถกู ต้ อง

๒. ปั จจุบนั มหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ประกอบด้วย วิ ทยาเขตบางเขน วิ ทยาเขตกาแพงแสน

วิ ทยาเขตศรี ราชา วิ ทยาเขตเฉลิ มพระเกี ยรติ
ต ร ์ จังหวัดสกลนคร โครงการจัดตัง้ วิ ทยาเขตสุพรรณบุรี ศูนย์
าส พแก่เกษตรกร จังหวัดลพบุรี
วิ ทยบริ การกระบี ่ และ ศูนย์วิจยั และพัฒรศนาอาชี
ก
ข้ อความนี ้กล่าวถึงวิทยาเขตต่
เ ษตางๆ ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ซึง่ แต่เดิมมี ๗ วิทยาเขต ใน
ย าลัย โครงการจัดตัง้ ๑ โครงการและศูนย์ ๒ ศูนย์ซงึ่ กระจายอยู่ตามจังหวัด
ปั จจุบนั ลดเหลือเพียง ๔ วิทิทยาเขต
หาว แยกประเภทของหน่วยงานตรงตามต้ นฉบับได้ ดงั นี ้
ต่างๆ ในประเทศไทย มแปลโดยไม่
ัล
มูร้ดจิ ิท
า
农业大学目前拥有邦肯校区、甘烹盛校区、是拉差校区、色军崇圣校区、素攀校区（正在建设
ว
ลังค
中）、甲米教研服务中心与华富里农民就业培训与研究中心。
ค
...ประกอบด้ วย... แปลได้ ว่า „„拥有„„
คาว่า ประกอบด้วย ในที่นี ้หมายถึง มี จะใช้ วา่ 有 ก็ได้ แต่เป็ นภาษาทัว่ ไป ในขณะที่ 拥有 ให้
ความรู้สกึ ว่าเป็ นของใหญ่ เช่น สถานที่ ที่ดนิ ประชากร ฯลฯ การแบ่งหน่วยงานอาจจะใช้ รูปประโยคอื่นอีก
ก็ได้ เช่น „„分为„„/ „„共有„„/„„由„„组成 โดยควรระบุจานวนหน่วยงานที่แบ่งออกมา
农业大学目前分为四个校区：邦肯校区、甘烹盛校区、是拉差校区与色军崇圣校区。
农业大学目前共有四个校区，即邦肯校区、甘烹盛校区、是拉差校区与色军崇圣校区。
农业大学目前由邦肯校区、甘烹盛校区、是拉差校区与色军崇圣校区四个校区组成。

๘๑
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

หากเลื อกแปลเช่นนี ้ ต้ องแยกโครงการจัดตัง้ วิทยาเขตสุพ รรณบุรี ศูนย์ วิทยบริ การกระบี่ และ

ศูนย์วิจยั และพัฒนาอาชีพแก่เกษตรกร จังหวัดลพบุรี ออกมาเป็ นอีกประโยคหนึง่ ดังนี ้
另有素攀校区（正在建设中）、甲米教研服务中心与华富里农民就业培训与研究中心。

ชื่อวิทยาเขตใช้ ตามความนิยมในการถอดเสียงชื่อสถานที่ สาหรับบางเขนอาจจะใช้ ว่า 挽卿 ตาม

ความนิยมในหนังสือพิมพ์จีนสมัยก่อน หรื อตามเสียงภาษาจีนกลางที่ใกล้ เคียงกับปั จจุบนั เป็ น 邦肯校区
วิทยาเขต โครงการจัดตัง้ และศูนย์ อื่นใช้ ตามชื่ อจังหวัดหรื ออาเภอที่ ตงั ้ ส าหรั บวิทยาเขตสุพ รรณบุรีมี
สถานภาพเป็ นโครงการจัดตัง้ ซึ่งในภาษาจีนไม่มีคาเฉพาะที่ตรงกัน จาเป็ นต้ องใช้ วิธีอธิบายไว้ ในวงเล็บ
คาว่า ศูนย์ วิทยบริ การกระบี ่ ต้ องดูหน้ าที่ของศูนย์นี ้ว่ามีพนั ธกิจใด ซึ่งเมื่อค้ นคว้ าแล้ วก็จะทราบว่าศูนย์
ดังกล่าวมี วัตถุประสงค์หลักคือการจัดการศึกษาในพืน้ ที่ชายฝั่ งทะเลอันดามัน และดาเนินการวิจัยและ
บริการวิชาการเพื่อการพัฒนาพื ้นที่ชายฝั่ งอันดามัน จึงแปลชื่อศูนย์ว่า 甲米教研服务中心 สาหรับ ศูนย์วิจยั
และพัฒนาอาชี พแก่เกษตรกร จังหวัดลพบุรี เห็นชัดว่ามีภารกิจหลักในสองส่วนคือวิจยั และพัฒนาอาชีพ
โดยผ่านการอบรมให้ เกษตรกร จึงแปลได้ วา่ 华富里农民就业培训与研究中心

๓. วิ ทยาเขตบางเขนประกอบด้วย ๑๔ คณะ ได้แก่ คณะเกษตร คณะบริ หารธุรกิ จ คณะประมง

คณะมนุษยศาสตร์ คณะวนศาสตร์ คณะวิ ทยาศาสตร์ คณะวิ ศวกรรมศาสตร์ คณะศึกษาศาสตร์ คณะ
เศรษฐศาสตร์ คณะสถาปั ตยกรรมศาสตร์ คณะสั ์ งคมศาสตร์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ คณะอุตสาหกรรม
ต ร
เกษตร คณะเทคนิ ค การสัต วแพทย์ ศนอกจากนั
ร าส ้น ยัง มี บัณ ฑิ ต วิ ท ยาลัย และวิ ท ยาลัย สิ่ ง แวดล้อ มซึ่ ง
ด าเนิ น การสอนในระดับ บัณ ฑิ ตเกศึษกตษา ส าหรั บ โรงเรี ยนสาธิ ต แห่ ง มหาวิ ท ยาลัย เกษตรศาสตร์ นั้น มี
ัย
สถานภาพเป็ นศูนย์วิจยั และพัยาฒลนาการศึกษา โดยมี ฐานะเทียบเท่าภาควิ ชาในคณะศึกษาศาสตร์
ิท
ข้ อความนี ้กล่มาหวถึาวงการแบ่งหน่วยงานภายในวิทยาเขตบางเขน สามารถแบ่ง เป็ นสามส่วนคือ คณะ
ต่างๆ ทัง้ ๑๔ คณะ ท
ิ ัลวิทยาลัยที่ดาเนินการสอนในระดับบัณฑิตศึกษา และส่วนที่ กล่าวถึงโรงเรี ยนสาธิต ใน
จ
ิ
รู้ดางๆ และวิทยาลัยที่ดาเนินการสอนในระดับบัณฑิตศึกษา ใช้ รูปประโยคอย่างเดียวกับการ
ส่วนของคณะต่ว า ม
ง
ั ค
คล วยงานภายในมหาวิทยาลัย ภาษาไทยมีการแยกคณะออกมาก่อนแล้ วกล่าวถึงวิทยาลัยอีกสองแห่ง
แบ่งหน่
จึงแปลเป็ นภาษาจีนว่า
邦肯校区共有 14 个学院，即农业学院、管理学院、渔业学院、人文学院、林业学院、科学学
院、工程学院、教育学院、经济学院、建筑工程学院、社会科学学院、兽医学院、农工学院、兽医技术
学院。另有开设研究生课程的学院即：研究生院与环境学院。

ส่วนที่กล่าวถึงโรงเรี ยนสาธิตใช้ คาว่า 而 เชื่อมเพื่อให้ สละสลวย

...มีสถานภาพเป็ น... แปลได้ วา่ „„作为„„

๘๒
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

..โดยมีฐานะเทียบเท่า... แปลได้ วา่ „„相当于„„

而农业大学附属中学及小学则作为教育发展与研究的中心，相当于教育学院的一个系。

(2)驱虫香体喷雾

驱虫香体喷雾-香茅（白色）6 瓶装（30 毫升）

能在不杀生的情况下，有效驱赶蚊子、虫子、蚂蚁和蟑螂。

主要成分
香茅精油、尤加利精油

使用方法
用本品直接喷洒于所需部位，或喷于室内，可驱虫、净化空气、杀菌，使室内空气清新，对人
体无害。

产品特点
本品由香茅精油及尤加利精油制成，具有抵抗病毒细菌的功效。
印度人自古以来就用香茅精油防止病毒传染。香茅的功效有：提神醒脑，缓解头痛，既不杀生
却能有效地驱赶虫子、蚂蚁、蟑螂和蚊子。

อธิบายเพิ่มเติม

๑. สเปรย์โลชัน่ หอมกันยุง
การแปลชื่อผลิตภัณฑ์ต้องเลือกใช้ คตาที ร ์ ่กะทัดรัด เสียงดี ความหมายดี ทาให้ ผ้ รู ับสารรู้สึกว่าน่าใช้
าส
เมื่ออ่านสรรพคุณแล้ วจะเห็นได้ ว่าผลิตตรภัศณฑ์นี ้ไล่ได้ ทงยุ
ั ้ ง แมลง มด และแมลงสาบ ชื่อภาษาไทยใช้ คาว่า
ษ
เก ณทัง้ หมด แต่ก็เป็ นที่เข้ าใจได้ ว่ากะทัดรัดกว่า กันแมลง และทาให้
ย
ั
กันยุง เท่านัน้ ไม่ครอบคลุมถึงลสรรพคุ
า
ผลิตภัณฑ์ฟังดูอ่อนโยนน่าวาิทใช้ย กว่า ในภาษาไทยมีผลิตภัณฑ์ที่ใช้ กับร่ างกายทัง้ กันยุง และ กันแมลง หาก
มห กถึ ง กลุ่ม เป้าหมายเป็ นเด็ก ในขณะที่ ยาทากัน แมลง ให้ ความรู้ สึกถึ ง
พูด ถึ ง โลชั่น กัน ยุงัล อาจจะนึ
ด
้ ู จ
ิ ิท
กลุ่มเป้าหมายซึ
ว า มร ่งจะไปเดินป่ า ผลิตภัณฑ์นี ้ทาจากน ้ามันหอมระเหยธรรมชาติ ไม่ฆ่าสัตว์ เน้ นภาพลักษณ์
ค อาจเป็ นสาเหตุอีกประการที่เลือกใช้ คาว่า กันยุง นอกเหนือไปจากความเคยชินและเสียงที่
คลัง
อ่อนโยน
กะทัดรัดกว่า สาหรับภาษาจีนมีคาว่า 虫 ซึ่งเป็ นคาเรี ยกรวมของแมลงทุกประเภท จุดเด่นของผลิต ภัณฑ์
ไม่ได้ อยู่เพียงการป้องกัน แต่สามารถขับไล่แมลงได้ 驱虫 จึงเน้ นประสิทธิ ภาพของผลิตภัณฑ์ในเชิงรุ ก
โดยผู้รับสารเข้ าใจทันทีว่าสามารถขับไล่แมลงได้ หลายชนิด สอดคล้ องกับ นิสยั ชาวจีนซึ่งต้ องการสินค้ าที่
คุ้มค่า นอกจากนัน้ ภาษาไทยใช้ วา่ หอม ในที่นี ้แปลว่า 香体 แทน 香 คาเดียว เหตุผลประการแรกคือทาให้
เสียงลงเป็ นคู่ ๒-๒-๒ ประการต่อมาคือสื่อภาพชัดเจนว่าผลิตภัณฑ์นี ้อ่อนโยนจนสามารถใช้ กบั ร่างกายได้
โดยตรง

๘๓
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๒. สามารถขับไล่ยงุ แมลง มด แมลงสาบได้ดีดว้ ย ฉี ดแล้วแมลงหนีไป แต่ไม่ตาย

ข้ อความข้ างต้ นซ ้าซ้ อนกัน เพราะการขับไล่ย่อมหมายถึงใช้ แล้ วแมลงหนีไปอยู่แล้ ว จึงสามารถ
รวบเหลือเพียงประโยคเดียวได้ วา่
能在不杀生的情况下，有效驱赶蚊子、虫子、蚂蚁和蟑螂。

ภาษาไทยใช้ วา่ สามารถขับไล่ยงุ แมลง มด แมลงสาบได้ดี เมื่อแปลเป็ นภาษาจีนสามารถใช้ คาที่

มีกลิ่นอายของการโฆษณาอย่าง 有效 ซึง่ แปลว่า มีประสิทธิภาพ

๓. ส่วนประกอบสาคัญ วิ ธีใช้ จุดเด่นของผลิ ตภัณฑ์

การแปลหัวข้ อต่างๆ ของคู่มือหรื อโฆษณาผลิตภัณฑ์ มีคาที่เป็ นรู ปแบบเฉพาะอยู่แล้ ว ต้ องใช้
ตามนัน้ โดยเคร่ งครัด ไม่ต้องคิด คาแปลขึน้ ใหม่ จึงแปลว่า 主要成分、使用方法、产品特点 ตามลาดับ
สาหรับคาว่า 使用方法 อาจจะใช้ เพียงสันๆ ้ ว่า 用法 ก็ได้

๔. ฉี ดสเปรย์โลชัน่ หอมกันยุงให้ทวั่ บริ เวณทีต่ ้องการหรื อห้องทีต่ ้องการไล่แมลง หรื อต้องการทาให้

อากาศบริ สทุ ธิ์ ปราศจากเชื ้อโรค จะทาให้หอมสดชื ่นโดยไม่เป็ นอันตรายต่อร่ างกาย
ในภาษาไทย ห้องที ่ต้องการไล่แมลง หรื อต้องการทาให้อากาศบริ สุทธิ์ ปราศจากเชื ้อโรค มีส่วน
ขยายยาวมาก หากแปลตรงตามต้ นฉบั บ จะท าให้ ผู้ รั บ สารสั บ สน ไม่ บ รรลุ เ ป้ าหมายของการ
ประชาสัมพันธ์ผลิตภัณฑ์ ข้ อความนี ้จาเป็ นสตต้รอ์ งแบ่งส่วนใหม่และเปลี่ยนโครงสร้ างประโยค แปลได้ วา่
ต รศา
เ
用本品直接喷洒于所需部位，或喷于室内，可驱虫、净化空气、杀菌，使室内空气清新，对人ก ษ
体无害。
ย าลัย
า ว ิท
๕. ประกอบไปด้
ล
ั มห วยน้ามันหอมระเหย ๒ ชนิ ด คือ น้ามันหอมระเหยตะไคร้หอม และน้ามันหอม
ระเหยยูคาลิ ปตัู้ดสิจิทซึ่ งมี คณ
ุ สมบัติต่อต้านเชื ้อไวรัส แบคทีเรี ย
า ม ร
...ประกอบไปด้ วย... แปลได้ วา่ „„由„„制成
ค ว
คลัง...มีคณุ สมบัต.ิ .. แปลได้ วา่ „„具有„„的功效 / „„具有„„的作用
ในภาษาไทย ซึ่งมี คณ
ุ สมบัติต่อต้านเชื ้อไวรัส แบคทีเรี ย ขยายน ้ามันหอมระเหยทัง้ ๒ ชนิด ซึง่ ต่าง
เป็ นส่วนประกอบสาคัญของผลิตภัณฑ์ เมื่อแปลเป็ นภาษาจีนไม่จาเป็ นต้ องวางส่วนขยายนี ้หน้ าน ้ามันหอม
ระเหยทังสองชนิ
้ ดเพราะจะทาให้ ประโยคยืดยาวเกินความจาเป็ น อีกทังผู ้ ้ สื่อสารมีเจตนาเพียงต้ องการแจ้ ง
ให้ ทราบว่าผลิตภัณฑ์ดงั กล่าวสามารถต่อต้ านเชื ้อไวรัสและแบคทีเรี ยได้ โดยผ่านการอธิบายส่วนประกอบ
ของผลิตภัณฑ์เท่านัน้ ประโยคนี ้จึงแปลเป็ นภาษาจีนได้ วา่
本品由香茅精油及尤加利精油制成，具有抵抗病毒细菌的功效。

๘๔
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๖. ในอิ นเดี ยใช้น้ ามันหอมระเหยตะไคร้หอมทางการแพทย์มาเป็ นพันๆ ปี โดยใช้ในการป้ องกัน

การระบาดของเชื ้อโรค สรรพคุณของตะไคร้หอม ทาให้ร่างกายกระชุ่มกระชวยบรรเทาอาการปวดศี รษะได้
และยังสามารถขับไล่แมลง มด แมลงสาบ ยุง ได้ดีอีกด้วย โดยฉี ดแล้วแมลงจะหนีไปแต่ไม่ตาย
ข้ อความนี ้อ้ างถึงสรรพคุณของน ้ามันหอมระเหยตะไคร้ หอมว่ามีการใช้ มานาน แต่ไม่ได้ ระบุชดั เจน
ว่ามีตงแต่
ั ้ เมื่อใด ไม่จาเป็ นต้ องตีความว่า พันๆ ปี นันหมายถึ
้ งเกือบพันปี หรื อกว่าพันปี หรื อประมาณพันปี
แต่ควรเลือกใช้ ถ้อยคาที่สื่อความหมายว่าเก่าแก่คือ 自古以来 ซึง่ แปลว่านับแต่โบราณ สาหรับ ใช้...ทาง
การแพทย์ เป็ นภาษาฟุ่ มเฟื อยเพราะระบุชดั เจนอยู่แล้ วว่า ใช้ในการป้ องกันการระบาดของเชื ้อโรค จึง
สามารถแปลรวมไว้ ด้วยกันว่า
印度人自古以来就用香茅精油防止病毒传染。

ในส่วนของการกล่าวถึงสรรพคุณของตะไคร้ หอม จะใช้ „„具有„„的功效 / „„具有„„的

作用 เหมือนข้ างต้ นก็ได้ แต่จะซ ้าซ้ อน จึงเปลี่ยนมาใช้ เป็ น „„的功效有„„ เช่นเดียวกับข้ อความต่อไป

ซึง่ กล่าวถึงการกาจัดแมลงได้ โดยไม่ฆา่ สัตว์ ที่เปลี่ยนมาใช้ คาว่า 既不杀生却能有效地驱赶虫子、蚂蚁、

蟑螂和蚊子 ข้ อความนี ้แปลเป็ นภาษาจีนได้ วา ่
香茅的功效有：提神醒脑，缓解头痛，既不杀生却能有效地驱赶虫子、蚂蚁、蟑螂和蚊子。

ต ร ์
(3)ABC 的新优惠套餐
าส
ษตรศ
ABC 让您随心选择适合您生活方式的特别服务套餐。您可以根据您的使用方式选择各种套餐。
เก
าลัย
新套餐报名时间：2010 年 3 月 1 日到 31 日，可以使用到 2010 年 6 月 30 日。

ว ย
ิท 200 铢。早上 6 点到下午 5 点 ABC 网内拨打一次 1 铢，一次通话不超过 1 小
日间套餐 月租费
า
时，若超出时间则按照ห 1 分钟 1 铢计费。规定时段外或拨打网外电话第一分钟 2 铢，从第二分钟开始以
每分钟 0.5 铢计费。赠送
ท
ิ ัล ม 100 条短信，短信超出部分按 2 铢/条收费。赠送 10 条彩信，彩信超出部分
按 5 铢/条收费。
ม ร ู้ดิจ
ว า
夜间套餐
ค
月租费 200 铢。下午 5 点到第二天早上 6 点。拨打 ABC 网内电话，一次通话时间不

คลัง
超过 1 小时完全免费，若超出时间则按照 1 分钟 1 铢计费。规定时段外或拨打网外电话第一分钟 2 铢，
从第二分钟开始以每分钟 0.5 铢计费。赠送 100 条短信，短信超出部分按 2 铢/条收费。赠送 10 条彩
信，彩信超出部分按 5 铢/条收费。
如果余额不足，系统无法扣除月租费，任何通话都将按 1 分钟 1 铢计费。短信按 2 铢/条收费。
彩信按 5 铢/条收费。

อธิบายเพิ่มเติม

๑. ค่าบริ การเดือนละ ๒๐๐ บาท ๐๖.๐๐ น.-๑๗.๐๐ น. โทรใน ABC ได้ ครั้งละ ๑ บาท(ครั้งละ
ไม่เกิ น ๑ ชัว่ โมงหากเกิ นคิ ดนาทีละ ๑ บาท)

๘๕
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ข้ อความนี ก้ ล่ า วถึ ง อั ต ราค่ า บริ ก ารรายเดื อ นซึ่ ง มี ค าที่ ใ ช้ ในวงการผู้ ให้ บริ ก ารเครื อข่ าย
โทรศัพท์เคลื่อนที่หลายคา เป็ นต้ นว่า 月租费、月包费、月功能费 จะเลือกใช้ คาใดก็ได้ แต่เมื่อกาหนดใช้
คาใดแล้ วต้ องใช้ ให้ ตลอด เพื่อให้ เป็ นมาตรฐานและไม่มีข้อสงสัยว่าแต่ละคาแตกต่างกันหรื อไม่อย่างไร
ในส่วนของการแจ้ ง วันเวลา ต้ นฉบับ ภาษาไทยใช้ ระบบเวลาแบบ ๒๔ ชั่วโมง จะแปลเป็ น
ภาษาจีนตามนันก็ ้ ได้ แต่หากระบุเป็ นเวลาเช้ า สาย บ่าย เย็น หรื อกลางคืน โดยใช้ ระบบ ๑๒ ชัว่ โมง จะ
ช่วยให้ ผ้ รู ับสารเข้ าใจได้ ชดั เจนยิ่งขึ ้น
ในส่วนของการแจ้ งเงื่อนไขการโทรที่ว่า โทรใน... เป็ นการบอกอย่างย่อ เพราะผู้ฟังทราบแล้ วว่า
หมายถึงผู้ให้ บริการเครื อข่ายโทรศัพท์เคลื่อนที่ แต่หากแปลเพียงว่า „„内拨打 ก็จะดูสนั ้ ห้ วน อาจเติมคา
ว่า 网 ลงไปให้ ชดั เจนเป็ น „„网内拨打 ข้ อความข้ างต้ นแปลเป็ นภาษาจีนได้ ดงั นี ้
月租费 200 铢。早上 6 点到下午 5 点 ABC 网内拨打一次 1 铢，一次通话不超过 1 小时，若超出
时间则按照 1 分钟 1 铢计费。

๒. โทรนอกเวลาและโทรเครื อข่ายอืน่ นาทีละ ๐.๕๐ บาท นาทีแรก ๒ บาท

ข้ อความนีใ้ นภาษาไทยแจ้ งราคาค่าบริ การต่อนาทีก่อนจะแจ้ งว่านาทีแรกราคาเท่าไร อาจทาให้
ผู้รับสารต้ องใช้ เวลาตีความและเกิ ดความสับสนได้ หากแปลตรงๆ ว่า 一分钟 0.5 铢，第一分钟 2 铢。
สามารถกลับประโยคโดยเรี ย งตามลาดับเวลาและใช้ ภาษาชัดเจน เพื่อให้ ผ้ รู ับสารเข้ าใจว่า ที่นาทีแรกคิด
ค่าบริ การค่อนข้ างสูงเพราะถือเป็ นค่าบริ การขั์ นต
้ ่า และเมื่อพ้ นนาทีแรกไปค่าบริ การจะถูกลง แปลเป็ น
ส ต ร
ภาษาจีนดังนี ้ ศ า
ษตร
规定时段外或拨打网外电话第一分钟
ล ย
ั เก 2 铢，从第二分钟开始以每分钟 0.5 铢计费。
ย า
๓. ในกรณี ทีล่ ูกหค้าวาิทมี ยอดเงิ นคงเหลื อไม่เพียงพอสาหรับหักค่าบริ การรายเดื อน จะคิ ดค่าบริ การใน
อัตรานาทีละ ๑ ิจบาททุท
ิ ัล มกเครื อข่ายตลอด ๒๔ ชัว่ โมง
ม รู้ด ้มีปัญหาที่ จะคิดค่าบริ การในอัตรานาทีละ ๑ บาททุกเครื อข่ายตลอด ๒๔ ชัว่ โมง เพราะ
ข้ อาความนี
ง
ั ค ว
คล
หากแปลตรงๆ ผู้รับสารจะสับสนว่าทาไมต้ องมี คาว่า 24 小时 จากนัน้ อาจตังค ้ าถามว่าหมายถึง จะคิด
ค่าบริการนาทีละ ๑ บาทเป็ นเวลา ๒๔ ชัว่ โมง แล้ วหลังจากนันท
้ าอย่างไร หรื ออาจจะเข้ าใจว่าหากถึงเวลา
หักค่าบริ การแล้ วไม่สามารถหักได้ ถัดจากนันไป
้ ๒๔ ชัว่ โมงจะเริ่ มคิดค่าบริ การนาทีละ ๑ บาท ฉะนันไม่
้
ควรแปลว่ า 任何网络 24 小时通话将按 1 分钟 1 铢计费。แต่ น่ า จะใช้ ถ้ อยค าที่ ชัด เจนว่ า การโทรทุ ก
ประเภท (ไม่วา่ ในหรื อนอกเครื อข่ายและในเวลาใด) จะคิดในอัตรานาทีละ ๑ บาท แปลเป็ นภาษาจีนดังนี ้
如果余额不足，系统无法扣除月租费，任何通话都将按 1 分钟 1 铢计费。

๘๖
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(4) 鳄鱼血（冻干粉）胶囊

目前，鳄鱼血越来越深受消费者的欢迎。由于鳄鱼的血红蛋白氨基酸链有着非常奇特的结构，
加上血液中含有多种分子，使其拥有非常强大的抵抗力，因此，当它受伤时，依然能在具有极多细菌的
水中生活，伤口不受感染能够极快愈合。为了保证药品的卫生及安全，使得消费者服用后达到最佳效
果，泰国农业大学（泰国一流的国立大学）研究组及其养殖中心携手共同研究、试验，采用无菌冻干技
术程序生产出了“哇尼泰”牌鳄鱼血冻干粉胶囊。为了防伪，我们在胶囊上印有 “Wani Thai” 字样
的标记。参加过 Ku-Bic（泰国农业大学商务育成中心）项目的 Scoop 有限公司是我们的独家代理
商。

服用方法与注意事项：
每日 1-2 粒（250 毫克一粒）
，早间空腹使用。不宜与牛奶同时服用，否则会降低保健效果。
若超剂量服用，身体将无法完全吸收，易造成浪费。连续服用 2～3 个月，即可见效。包装为
100 粒/瓶。开瓶后妥善保存，有效期为 1 年。

อธิบาย

๑. เลือดจระเข้ทีก่ าลังนิ ยมนามาบริ โภคเป็ นอาหารเสริ มและบารุงร่ างกายอยู่ขณะนี ้ ทัง้ นีม้ ี เหตุผล
เนือ่ งจากฮี โมโกลบิ นของจระเข้มีโครงสร้างพิเศษกว่าของคนและมี องค์ประกอบภายในเลือดอีกหลายชนิ ดที ่
ทาให้จระเข้มีความสามารถในการป้ องกันตัวเองจากการบุกรุกของเชื ้อแบคทีเรี ย โดยจะเห็นได้จากกรณี ที่
จระเข้เกิ ดแผลขนาดใหญ่ขึ้น แต่ยงั สามารถอาศัยอยู่ในน้าทีม่ ี เชื ้อโรคจานวนมากและแผลทีเ่ กิ ดก็หายสนิ ท
โดยไม่มีการติ ดเชื ้อ
เห็นได้ วา่ ข้ อความข้ างต้ นมีปัญหาด้ านการใช้ ภาษา ประโยคไม่สมบูรณ์และข้ อความมีขนาดยาว
ต ร ์
ทาให้ ต้องแยกประเด็นก่อนแปลและปรับการใช้
ศ า ส คาเชื่อมให้ เหมาะสม
๑) ปั จจุบนั เลือดจระเข้ เป็ นกทีษ่นติยร มของผู้บริ โภค
ล ย
ั เ
๒) เนื่องจากฮีโมลโกลบิ ย า ของจระเข้ มีลกั ษณะพิเศษ และในเลือดมีองค์ประกอบหลายชนิด ทาให้
น
ท
ิ
มันมีภมู ิต้านทานสูง (จึหงปา้ วองกันตนจากแบคทีเรี ยได้ )
๓) (จากเหตุ ท
ิ ัล ผมลในข้ อ ๒) เพราะฉะนันเมื ้ ่อจระเข้ ได้ รับบาดเจ็บจนเป็ นแผล มันก็ยงั อยูใ่ นน ้าที่มีแต่
ด
้ ู จ
ิ
มร ่แผลหายอย่างรวดเร็วโดยไม่ตดิ เชื ้อ
เชื ้อโรคได้วาโดยที
ค
คลังแปลเป็ นภาษาจีนได้ ดงั นี ้
目前，鳄鱼血越来越深受消费者的欢迎。由于鳄鱼的血红蛋白氨基酸链有着非常奇特的结构，
加上血液中含有多种分子，使其拥有非常强大的抵抗力，因此，当它受伤时，依然能在具有极多细菌的
水中生活，伤口不受感染能够极快愈合。

๒. แต่ทงั้ นี ้เพือ่ ความสะอาด ปลอดภัย และประโยชน์สูงสุดในการรับประทาน ทางที มงานวิ จยั

ของทางมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ (มหาวิ ทยาลัยรัฐบาลชั้นนาของไทย)และฟาร์ มที ่ได้มาตรฐานจึ งได้
ร่ วมกันวิ จยั ทดสอบ และทาการผลิ ตโดยกระบวนการ Aseptic & Freeze dried process ออกมาเป็ น

๘๗
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

“แคปซูลเลื อดจระเข้แห้ง” โดยใช้ชื่อ Wani Thai และเพื อ่ ป้ องกันการเลี ยนแบบบนแคปซูลยา ก็จะมี การ
พิมพ์ Wani Thai ไว้ดว้ ย
ข้ อความนี ้ไม่มีปัญหาในเรื่ องการกลับวัตถุประสงค์ไปไว้ ด้านหน้ า เพราะต้ นฉบับภาษาไทยวาง
วัตถุประสงค์ไว้ ด้านหน้ าอยูแ่ ล้ ว ส่วน แต่ทงั้ นี ้ นันสามารถตั
้ ดทิ ้งได้ เพราะไม่จาเป็ น แต่หากจะใส่อาจใช้ คา
ว่า 而 เชื่อม โดยวางก่อนหน้ า 为了 ซึง่ ใช้ นาวัตถุประสงค์ก็ได้ เช่นกัน
คาว่า กระบวนการ Aseptic & Freeze dried process ภาษาไทยใช้ ทบั ศัพท์ภาษาอังกฤษ แต่
ควรแปลเป็ นศัพท์เฉพาะในภาษาจีนเพื่อให้ ผ้ รู ับสารเข้ าใจชัดเจนยิ่งขึ ้นได้ แก่ 无菌冻干技术程序
ในการแปลชื่อยี่ห้อ Wani Thai ต้ องใช้ ภาษาจีนเพื่อให้ ผ้ รู ับสารชาวจีนจาได้ โดยแปลว่า 哇尼泰 แต่
ทังนี
้ ้ในประโยค เพื อ่ ป้ องกันการเลี ยนแบบบนแคปซูลยา ก็จะมี การพิ มพ์ Wani Thai ไว้ด้วย จาเป็ นต้ อง
ใช้ ภาษาอังกฤษ เพื่อให้ ผ้ ซู ื ้อตรวจสอบแคปซูลตามอักษรดังกล่าวได้ ข้ อความข้ างต้ นจึงแปลเป็ นภาษาจีน
ได้ ดงั นี ้
为了保证药品的卫生及安全，使得消费者服用后达到最佳效果，泰国农业大学（泰国一流的国
立大学）研究组及其养殖中心携手共同研究、试验，采用无菌冻干技术程序生产出了“哇尼泰”牌鳄鱼
血冻干粉胶囊。为了防伪，我们在胶囊上印有 “Wani Thai” 字样的标记。

๓. ไม่ควรรับประทานร่ วมกับนมไม่เช่นนัน้ คุณค่าอาจลดลงบ้าง

ไม่ควร... แปลได้ วา่ 不宜„„ / 不要„„
้ แปลได้ วา่ 否则„„สต/ร์ 不然„„
ไม่เช่นนัน...
า
ในฉลากยาหรื ออาหารเสริม ตมีรรศูปแบบภาษาของตน คาว่ารับประทานในที่นี ้จึงใช้ คาว่า 服用 ไม่
เ ก ษ
ควรรับประทานร่ วมกับนม แปลว่
ย าลัยา 不宜与牛奶同时服用 หรือ 不要和牛奶同时服用 ก็ได้ หากใช้ 不宜 จะ
เป็ นภาษาทางการมากกว่าวาิท
ห
สาหรับ คุิทณัลค่มาอาจลดลงบ้าง ในที่นี ้สามารถขยายความเพิ่มเติมว่าเป็ นคุณค่าในด้ านการเสริม
ม ร
สุขภาพ จึงแปลไดู้้ดิจ ดงั นี ้
าคว
คล ั ง
不宜与牛奶同时服用，否则会降低保健效果。

นอกจากนันอาจใช้
้ รูปประโยคอื่นๆ ได้ เช่น 否则会造成产品效果降低 / 不然会造成产品效果降低

(5) 快速烤嘟甜米团

烤嘟甜米团是泰国老百姓发挥自身的聪明才智，利用剩饭做成的传统甜品。做法是先将剩饭晒
干，干炒变脆至金黄色，然后细磨过筛。将砂糖与清水倒入黄铜锅熬成粘稠状，再放进椰丝搅拌均匀，
待冷却后放进已准备好的干炒饭粉中。搅拌好后放入模具中成型。取出后以蜡烛熏焗吸收香薰的味道，
并密封保存。

๘๘
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

综上可见，其做法较繁琐，用时较久，并不适合现代人快速的生活节奏，所以现在的泰国人，
尤其是年轻一代，几乎已经忘记或不知烤嘟甜米团所谓何物了。
烤嘟甜米团是食品开发研究所研发出来的新成果，可以把米做成甜品的半成品，既继承了泰国
的民间智慧又压缩了繁琐的制作过程及时间，为消费者提供了便利。从甜品的营养价值出发，由于糙米
比白米有更多的植物纤维、人体必需的脂肪酸（油酸、亚油酸及棕榈酸等）、矿物质及各种维生素，因
此该产品使用糙米代替粳米。另外，此产品还可大批量生产，销售到泰国国内外的各大餐厅。
一套半成品的烤嘟甜米团粉装在 2 个铝箔袋（一袋重量为 85 克）中，一共能做出 25 块烤嘟甜
米团。包装为可进微波炉的塑料盒，盒上印有水位线，另有模具与做法。消费者做烤嘟甜米团只需要把
它放进微波炉 3 分钟，总时间仅需 10 分钟。如果没有微波炉，可以把烤嘟甜米团粉倒入锅中，按量加
热水，以小火搅拌，需时约 5 分钟。

用现成粉做成烤嘟甜米团的做法
1.将 100 克热水倒入塑料盒至水位线，倒入 2 袋烤嘟甜米团粉，搅拌均匀。
2.放进微波炉 3 分钟，不用盖盖子。
3.从微波炉取出，温度稍微降低后，分成 25 块，放入模具中，压紧。取出后就可以食用，或放
入密封器皿，以蜡烛熏焗吸收香薰的味道 1 小时。

营养成分表（每 100 克）
热量 475.60 大卡
含水量 2.30 克
蛋白质 4.90 克
脂肪 19.20 克
碳水化合物 70.80 克
（糖类化化合物）
纤维质 1.70 克
石灰 1.10 克

o
ต ร ์
25 C (Novasina) 的 水分活度 (aw 值) = 0.276
าส
อธิบายเพิ่มเติม ษตรศ
เก
ย าลัย
๑. ข้าวตูเอ็กซ์ เพรส
า ว ิท
ห
การแปลชื่อัลเป็มนเรื่ องที่ต้องขบคิดให้ รอบคอบ และต้ องพิจารณาเป็ นกรณีไป ในที่นี ้คาว่า เอ็กซ์ เพรส
ด
้ ู จ
ิ ิท
สามารถใช้ คมาว่ร า 快速 ได้ เพราะในภาษาจีนมีการใช้ คาว่า 快速食品 อยูแ่ ล้ ว คาว่า ข้าวตู นันจะแปลทั ้ บ
ว า
ศัพท์หลรืังอคแปลเอาความตามลักษณะผลิตภัณฑ์ก็ได้ ในที่นี ้เลือกใช้ ทงสองวิั้ ธีซ้อนกัน กล่าวคือใช้ เป็ น 烤嘟
ค
甜米团 ประกอบกับคาว่า เอ็กซ์ เพรส รวมเป็ น 快速烤嘟甜米团 สาเหตุคือถ้ าแปลทับศัพท์ก็อาจไม่สื่อความ
พอให้ ผ้ รู ับสารจดจาได้ ง่าย แต่ถ้าใช้ ตามลักษณะผลิตภัณฑ์อย่างเดียวเป็ น 甜 米 团 ก็ไม่เห็นความพิเศษ
ของข้ าวตูวา่ ต่างจาก 甜米团 ชนิดอื่นอย่างไร อนึง่ การเลือกอักษรในการทับศัพท์ก็เป็ นเรื่ องสาคัญ ในที่นี ้
ใช้ อกั ษร 烤嘟 ถือว่าสื่อความในระดับหนึง่ แม้ การทาข้ าวตูจะไม่ใช่การ 烤 แต่ 烤 ก็ให้ ภาพลักษณ์ของผ่าน
ความร้ อน ส่วนคาว่า 嘟 ใช้ เป็ นคาเลียนเสียงอยูแ่ ล้ ว

๘๙
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๒. จะเห็นได้ว่ามี กรรมวิ ธีทีย่ ่งุ ยาก และใช้เวลา ซึ่งไม่เหมาะสมกับการดาเนิ นชี วิตในปั จจุบนั ทา
ให้คนไทยปัจจุบนั แทบจะลืมเลือน หรื อไม่รู้จกั ข้าวตู โดยเฉพาะเด็กรุ่นใหม่
จะเห็นได้ วา่ ... แปลได้ วา่ 综上可见，„„ / 可见„„
ไม่เหมาะสมกับ... แปลได้ วา่ 不适合„„
ทาให้คนไทยปั จจุบนั แทบจะลื มเลื อน หรื อไม่ รู้จักข้าวตู โดยเฉพาะเด็กรุ่ นใหม่ ควรย้ าย
โดยเฉพาะเด็กรุ่ นใหม่ มาไว้ หลัง คนไทยปั จจุบนั เพื่อให้ ภาคประธานชัดเจน ส่วนคาว่า ทาให้ นันเป็ ้ นผล
มาจากข้ อความข้ างหน้ า จึงสามารถแปลได้ วา่ 所以 ข้ อความข้ างต้ นแปลเป็ นภาษาจีนได้ ดงั นี ้
综上可见，其做法较繁琐，用时较久，并不适合现代人快速的生活节奏，所以现在的泰国人，
尤其是年轻一代，几乎已经忘记或不知烤嘟甜米团所谓何物了。

๓. ข้าวตูเอ๊กซ์ เพรสคือผลงานวิ จยั ของสถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิ ตภัณฑ์อาหาร จากการแปร

รู ปข้าวเป็ นผลิ ตภัณฑ์ ขนมไทยกึ่งสาเร็ จรู ปทางเลือกใหม่ ทีพ่ ฒ ั นาจากภูมิปัญญาชาวบ้านเพือ่ ลดขัน้ ตอน
และเวลาในการปรุง เพือ่ เพิ่ มความสะดวกสบายในการทาให้แก่ผบู้ ริ โภค โดยคานึงถึงคุณค่าทาง
โภชนาการของขนมชนิ ดนี ้ ด้วยการนาข้าวกล้อง ซึ่งมี ใยอาหาร กรดไขมันจาเป็ น (กรดโอลี อิค กรดลิ โพ
ลิ อิค และกรดปาล์มมิ ติค ฯลฯ) เกลือแร่ และวิ ตามิ นต่างๆ ทีส่ ูงกว่าข้าวขัดสี มาใช้แทนข้าวขัดสี รวมทัง้
สามารถนาไปผลิ ตในเชิ งพาณิ ชย์ เพือ่ จาหน่ายให้แก่กลุ่มเป้ าหมาย คือร้านอาหารไทยทัง้ ในและ
ต่างประเทศ
ร์
ข้ อความข้ างต้ นมีประโยคที่อ่านเข้าสาตใจยาก มีส่วนขยายมากและใช้ คาไม่เหมาะสมหลายแห่ง เช่น
ศ
คื อ ใน ข้าวตูเอ๊ กซ์ เพรสคื อผลงานวิษจตัยรของสถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิ ตภัณฑ์ อาหาร ควรใช้ คาว่า เป็ น
ล ย
ั เก
และคาว่า จาก ใน จากการแปรรู ย า ข้าวเป็ นผลิ ตภัณฑ์ ขนมไทยกึ่ งสาเร็ จรู ปทางเลื อกใหม่ ควรใช้ คาว่า โดย
ป
เป็ นต้ น การใช้ คาไม่เหมาะสมอาจท าว ท
ิ าให้ ผ้ แู ปลสับสนในการแปล ผู้แปลต้ องแยกประเด็นก่อนดังนี ้
ม ห
๑) ข้ าวตูิจิทเอ็ัลกซ์เพรสเป็ นผลงานวิจยั ของสถาบันค้ นคว้ าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร โดยแปรรู ป
ู้ด
ข้ าวเป็ นผลิวาตมภัรณฑ์ขนมไทยกึ่งสาเร็จรูปทางเลือกใหม่
ค
คลัง๒) ข้ าวตูเอ็กซ์เพรสสืบทอดภูมิปัญญาชาวบ้ าน แต่ลดขันตอนและเวลาในการท ้ า เพื่อให้ ผ้ บู ริ โภค
ได้ รับความสะดวก
๓) ผู้วิจัยและคิดค้ นผลิ ตภัณฑ์ คานึงถึง คุณค่าทางโภชนาการ จึงนาข้ าวกล้ องซึ่ง มีคุณค่าทาง
โภชนาการสูงกว่าข้ าวขัดสีมาใช้ แทนข้ าวขัดสี
๔) สามารถผลิตข้ าวตูเอ็กซ์เพรสในเชิงพาณิชย์เพื่อจาหน่ายให้ แก่กลุ่มเป้าหมาย คือร้ านอาหาร
ไทยทังในและต่
้ างประเทศ
...เป็ นผลงานวิจยั ของ... แปลได้ วา่ „„是„„研发/研究开发出来的新成果/产品

๙๐
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ลดขันตอนและเวลาในการท
้ า แปลได้ วา่ 压缩/减少繁琐的制作过程及时间
เพื่อให้ ...ได้ รับความสะดวก แปลได้ วา่ 为„„提供便利
คานึงถึง... แปลได้ วา่ 从„„出发
ข้ อความข้ างต้ นแปลเป็ นภาษาจีนได้ ดงั นี ้
烤嘟甜米团是食品开发研究所研发出来的新成果，可以把米做成甜品的半成品，既继承了泰国
的民间智慧又压缩了繁琐的制作过程及时间，为消费者提供了便利。从甜品的营养价值出发，由于糙米
比白米有更多的植物纤维、人体必需的脂肪酸（油酸、亚油酸及棕榈酸等）、矿物质及各种维生素，因
此该产品使用糙米代替粳米。另外，此产品还可大批量生产，销售到泰国国内外的各大餐厅。

(6) 结构性植物蛋白

结构性植物蛋白肉又称素肉(Textured Vegetable Protein : TVP)，是农业大学食品开发研究

所研究开发的产品。它由脱脂大豆粉制成，含植物蛋白质高达 50%，由于大豆蛋白含有各种对身体所需
要的氨基酸，尤其是赖氨酸的含量，因此它的营养价值非常高，此外，结构性植物蛋白肉相比肉类来说
价格更便宜。
挤压机(Extruder)是生产加工结构性植物蛋白的主要设备，主要用于挤压过程(extrusion
process)。制作方法是将脱脂大豆粉放入挤压机，大豆粉经过短时间内的高温、高压处理，并随着挤压
机螺旋槽的转动而转动，导致蛋白质变性(protein denatured)变成粘稠状液体，通过方形的小孔挤压
出来，然后被安装在设备后端的刀片切成块，落在传送带（运输带）上，然后经烘干过程，将其含水量
降至百分之五以下。这样，类似动物肉的“结构性植物蛋白”就制成了。

结构性植物蛋白的用法
先用凉水浸泡五分钟，结构性植物蛋白对水的比例为 1:2，结构性植物蛋白因吸水而膨胀松软
ต ร ์
（或在沸水中浸泡两分钟），把水份挤干，可用来烹调。
าส
ษตรศ
结构性植物蛋白的贮存方法
ัย เก
าล
把结构性植物蛋白放入干净、干燥、密封的容器内，并在室内温度下贮存，保存期为一年。

ิาวทย 产品营养成分资料
ห
ิทลั ม 结构性植物蛋白的营养成分列表

ู ด
้ จ
ิ （每 100 克中含）

มร 蛋白质 49.76 克

ควา 碳水化合物（包括粗纤维） 40.89 克

คลัง 纤维
灰份
13.60
6.78
克
克
水份 2.15 克
脂肪 0.42 克
热量（能量） 366.38 大卡
钾 6.71 克
磷 773.70 毫克
钙 138.90 毫克
铁 6.80 毫克
钠 0.95 毫克
烟酸 2.35 毫克
维生素 B1 0.26 毫克

๙๑
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

维生素 B2 0.26 毫克

氨基酸
亮氨酸 3.98 克
赖氨酸 3.11 克
苯丙氨酸 2.85 克
缬氨酸 2.25 克
苏氨酸 2.18 克
异亮氨酸 2.13 克
酪氨酸 1.88 克
色氨酸 0.91 克
半胱氨酸 0.80 克
甲硫氨酸 （蛋氨酸） 0.73 克

结构性植物蛋白销售产品目录
序 目录 重量
1 结构性植物蛋白（小、大、条） 400 克
2 结构性植物蛋白（加钙型） 400 克
3 结构性植物蛋白（小、大、条） 10 公斤
4 结构性植物蛋白（大片） 1 公斤
5 结构性植物蛋白（小片） 1 公斤
6 结构性植物蛋白（小、大、条） 1 公斤
7 结构性植物蛋白粉 10 公斤
8 结构性植物蛋白粉 1 公斤
9 结构性植物蛋白粉 500 克
10 结构性植物蛋白（大片） 200 克
11 结构性植物蛋白（小片）
ต ร ์ 200 克
12 าส
结构性植物蛋白（小、条） 240 克
13
ตรศ
结构性植物蛋白（小、条）
ษ
120 克
14
เก
姜辣炒结构性植物蛋白（素）
ลัย
60 克

ย า
本产品由农业大学食品研究开发研究所生产。
า ว ิท
ห
อธิบายเพิ่มเติม ิทัล ม
ม ร ู้ดิจ
า นเกษตรหรื อเนื้อเที ยม (Textured Vegetable Protein : TVP) เป็ นผลิตภัณฑ์ทีผ่ ลิตโดย
๑.วโปรตี
ค
ัง
สถาบัคลนค้นคว้าและพัฒนาผลิ ตภัณฑ์อาหาร มหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผลิ ตจากแป้ งถัว่ เหลืองพร่ อง
ไขมัน๑๐๐% จึงมี คณ ุ ค่าทางโภชนาการซึ่งเป็ นโปรตีนจากพืชถึง ๕๐% โดยโปรตีนจากถัว่ เหลื องดังกล่าว
ถือว่ามี คณ
ุ ค่าทางโภชนาการสูง เนือ่ งจากมี กรดอะมิ โนทีจ่ าเป็ นต่อร่ างกายครบทุกตัว โดยเฉพาะมี ไลซี น
(Lysine) สูง นอกจากนี ้ โปรตี นเกษตรยังมี ราคาถูกเมื ่อเทียบกับเนือ้ สัตว์

หรื อ (ในความหมายว่า “หรื อเรี ยกอีกอย่างหนึง่ ว่า” )... แปลได้ วา่ „„又称„„/„„或称„„
...ผลิตจาก... แปลได้ วา่ „„由„„制成
โดยโปรตี นจากถัว่ เหลื องดังกล่าวถื อว่ามี คณ
ุ ค่าทางโภชนาการสูง เนื ่องจากมี กรดอะมิ โนที ่จาเป็ น

๙๒
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ต่อร่ างกายครบทุกตัว โดยเฉพาะมี ไลซี น (Lysine) สูง แปลโดยกลับเหตุ(มีกรดอะมิโนสูงโดยเฉพาะไลซีน )

ไว้ หน้ าผล (มีคณ ุ ค่าทางโภชนาการสูง)
...เมื่อเทียบกับ... แปลได้ วา่ „„相比„„来说。
ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้
结构性植物蛋白肉又称素肉(Textured Vegetable Protein : TVP)，是农业大学食品开发研究
所研究开发的产品。它由脱脂大豆粉制成，含植物蛋白质高达 50%，由于大豆蛋白含有各种对身体所需
要的氨基酸，尤其是赖氨酸的含量，因此它的营养价值非常高，此外，结构性植物蛋白肉相比肉类来说
价格更便宜。

๒. เครื ่องจักรทีส่ าคัญในการผลิ ตโปรตีนเกษตร คือเครื ่องเอ็กซ์ ทรู ดเดอร์ (Extruder) โดยการใส่
แป้ งถัว่ เหลื องพร่ องไขมันเข้าเครื ่องเอ็กซ์ ทรู ดเดอร์ ซึ่งมี ความดันและอุณหภูมิสูง ในระยะเวลาสัน้ ๆ
เรี ยกว่า กระบวนการอัดพอง หรื อ extrusion process แป้ งถัว่ เหลืองพร่ องไขมันได้รับความร้อนขณะ
เคลื อ่ นตัวไปตามร่ องสกรู ของเครื ่องเอ็กซ์ ทรู ดเดอร์ จนสภาพธรรมชาติ เปลีย่ นไป (protein denatured)
เป็ นของเหลวข้น และถูกอัดผ่านรู เล็กๆ ทีม่ ี รูปร่ างเป็ นสีเ่ หลีย่ มออกมา พร้อมกับถูกใบมี ดที ่ติดตัง้ อยู่ที่
ปลายเครื ่อง ตัดออกเป็ นชิ้ นๆ หล่นลงสู่สายพาน นาเข้าอบเพือ่ ไล่ความชื ้นให้เหลื อต่ากว่า ๕% ก็จะได้
ผลิ ตภัณฑ์โปรตีนทีม่ ี ลกั ษณะคล้ายเนื ้อสัตว์ทีเ่ รี ยกว่า “โปรตีนเกษตร”
ข้ อความนี ้เข้ าใจยากและมีส่วนขยายมาก ทาให้ นกึ ภาพตามได้ ยากในบางครัง้ ข้ อความภาษาไทย
เล่าถึงเครื่ องจักรก่อนกล่าวถึงกระบวนการผลิต์ ในขันตอนแรก ้ ย้ อนกลับมาอธิบายว่ากระบวนการนี ้เรี ยกว่า
ต ร
กระบวนการอัดพอง จากนันก็ ้ กลับมาพูศดาถึสงกระบวนการผลิตต่อไป ในการแปล หากย้ ายการอธิบายชื่อ
ร
กระบวนการไปไว้ ด้านหน้ า จากนัเกนค่ ้ษตอยกล่าวถึงกระบวนการผลิตต่อเนื่องกันไป จะทาให้ นกึ ภาพตามได้
ัย
ต่อเนื่องไม่ขาดตอน แปลได้ ดยงั านีล ้
า ว ิท
มห
ัล
挤压机(Extruder)是生产加工结构性植物蛋白的主要设备，主要用于挤压过程 (extrusion
process)。 ิู้ดจิท
ว า มร
คลังคการใช้ คาบางแห่งในข้ อความที่เหลือทาให้ นกึ ภาพตามไม่ชดั เจน เป็ นต้ นว่า คาว่า พร้อมกับ ใน ถูก
อัดผ่านรู เล็กๆ ที ม่ ี รูปร่ างเป็ นสี เ่ หลี ย่ มออกมา พร้อมกับถูกใบมี ดทีต่ ิ ดตัง้ อยู่ที่ปลายเครื ่อง ตัดออกเป็ นชิ้ นๆ
หล่นลงสู่สายพาน ตามหลักแล้ วแป้งควรถูกอัดออกมาเป็ นก้ อนสี่เหลี่ยมก่อน หลังจากนันจึ ้ งถูกตัดด้ วย
ใบมีดที่ปลายเครื่ อง หล่นลงสูส่ ายพานต่อไป แม้ วา่ กระบวนการที่เกิดขึ ้นจะรวดเร็ ว แต่ก็เกิดหลังจากถูกอัด
แล้ ว จึงควรใช้ คาว่า 然后 (จากนัน) ้ ไม่ใช่ 同时 (พร้ อมกับ) ขันตอนการผลิ
้ ตโปรตีนเกษตรมีดงั นี ้
๑) ใส่แป้งถัว่ เหลืองพร่องไขมันลงในเครื่ องเอ็กซ์ทรูดเดอร์
๒) แป้งได้ รับอุณหภูมิและแรงดันสูงในเวลาสันๆ ้ ขณะหมุนตามร่องสกรู กลายเป็ นของเหลวข้ น
๓) แป้งถูกอัดผ่านรูสี่เหลี่ยมออกมา

๙๓
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๔) แป้ง(ที่เป็ นรูปสี่เหลี่ยม)ถูกตัดด้ วยใบมีดที่ตดิ ตังอยู

้ ่ที่ปลายเครื่ อง
๕) แป้ง(ที่ถกู ตัดเป็ นชิ ้นเล็กๆ ) หล่นลงบนสายพาน
๖) แป้งผ่านกระบวนการอบจนความชื ้นต่า กลายเป็ นโปรตีนเกษตร
ข้ อความข้ างต้ นจึงแปลได้ ดงั นี ้
挤压机(Extruder)是生产加工结构性植物蛋白的主要设备，主要用于挤压过程(extrusion
process)。制作方法是将脱脂大豆粉放入挤压机，大豆粉经过短时间内的高温、高压处理，并随着挤压
机螺旋槽的转动而转动，导致蛋白质变性(protein denatured)变成粘稠状液体，通过方形的小孔挤压
出来，然后被安装在设备后端的刀片切成块，落在传送带（运输带）上，然后经烘干过程，将其含水量
降至百分之五以下。这样，类似动物肉的“结构性植物蛋白”就制成了。

๓. นามาแช่ในน้าเย็น โดยใช้โปรตี นเกษตร ๑ ส่วนต่อน้า ๒ ส่วน ใช้เวลาประมาณ ๕ นาที จะ

ดูดน้าจนพองนิ่ ม (หรื อแช่ในน้าเดือดใช้เวลา ๒ นาที ) บีบน้าออก นาไปประกอบอาหารได้
ใช้ ...๑ ส่วนต่อ... ๒ ส่วน แปลได้ วา่ „„对„„的比例为 1:2
รวบ นามาแช่ในน้าเย็น กับ ใช้เวลาประมาณ ๕ นาที เข้ าด้ วยกันเพื่อให้ กระชับขึ ้น แปลได้ ดงั นี ้

先用凉水浸泡五分钟，结构性植物蛋白对水的比例为 1:2，结构性植物蛋白因吸水而膨胀松软
（或在沸水中浸泡两分钟），把水份挤干，可用来烹调。

(7) 会议开幕致辞

ต ร ์
าส
第一届农业大学高级峰会会议开幕致辞

ตรศ
农业大学副校长（负责对外事务及统筹策划）
ษ
เก
Sornprach Thanaisawanyanggoon 博士致辞
ัย
าล
日期：2002 年 10 月 25 日

ิาวทย
地点：大城府武通因酒店三层西素丽育泰会议厅

尊敬的枢密院阁下兼校董会主席、 มห
尊敬的校长、副校长、校长助理、 ิทัล
ู้ดิจ
ม ร
尊敬的学院院长、研究所主任、办公室主任以及来参加会议的各位同仁：
า
คว
คลัง首先，我谨代表农业大学以及参加会议的诸位向枢密院阁下兼校董会主席莅临“第一届农业大
学高级峰会”并担任本次会议的开幕主席，表示衷心的感谢！
随着全球高等教育改革的实施，为了适应经济、社会、政治、科技的迅速发展，我们越来越侧
重于改革高等教育的功能以及职能。不仅如此，高等教育机构还必须满足正在不断增长的高等教育需
求。为了满足当前甚至未来不断变化的需求，作为国家高等教育机构之一的泰国农业大学，更须为此提
前做好准备。
由于目前的形势变化多端，继而影响到了大学的管理制度，也就是政府所推进的大学自治法政
策。2002 年 8 月开始实施的 1999 年度国民教育法以及为了适应种种变化而修改了形式与管理方式的第
九份高等教育发展规划（2002-2006 年） ，还有各项政治改革制度，使得各级政府机构必须对国家政策
的发展方向及情况加以配合，而各大学一定要完成目标的共识就是：让大学一定要适应这项符合现状发
展趋势的政策。
本次举办的第一届农业大学高级峰会，目的就是为了集合大学里的各位高层行政管理人员，研
究此项符合社会发展趋势及政府、大学管理制度的规划，共同策划出主动式的管理政策和管理大学及其

๙๔
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

各个机构的计划，使工作效率得到提高，明确并持久性地满足国家的需求。
此届会议的时间是 2008 年 10 月 25-27 日期间，将分为四个小组进行：

第一组，提高教育水平，创造卓越学术成就的策略；
第二组，将大学发展为研究型大学的策略；
第三组，经营管理的策略；
第四组，推广各地方具有代表性意义的象征及影响的策略。

参加此届会议的有校长、16 位副校长、31 位助理校长，46 位院长、主任、33 位副院长、副主

任以及 46 位相关人士，总人数为 172 位。
我校希望，今日的会议成果将对于大学行政人员使用适当的管理制度为方向，以实现上述所提
到的目标。
现在时间也差不多了，有请枢密院阁下兼校董会主席宣布“第一届农业大学高级峰会”开幕，
有请！

อธิบายเพิ่มเติม

๑. ในนามของมหาวิ ท ยาลัย เกษตรศาสตร์ และผู้เ ข้ า ร่ ว มการประชุม ทุก ท่ า น กระผมใคร่

ขอขอบพระคุณ ฯพณฯองคมนตรี และนายกสภามหาวิ ทยาลัยทีไ่ ด้กรุณาให้เกี ยรติ มาเป็ นประธานในพิ ธีเปิ ด
การประชุมผูบ้ ริ หารระดับสูงมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที ่ ๑ (1st KU SUMMIT) ในวันนี ้
หลังจากกล่าวทักทายแล้ ว อาจขึ ้นต้ นคากล่าวด้ วยคาว่า 首先
ในนามของ..../...เป็ นตัวแทนของ.... แปลได้ วา่ „„以„„的名义 / „„（谨）代表„„
ขอขอบคุณ.... แปลได้ วา่ 向„„表示衷心的感谢 /向„„表示由衷的感谢/ 感谢„„
ร์
ที่ได้ ให้ เกียรติมาเป็ นประธานในพิาธสีเตปิ ด... แปลได้ วา่ 莅临„„并担任„„的开幕主席
ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั กนีษ้ ต
รศ
ล ย
ั เ
ว ิทยา
首先，我谨代表农业大学以及参加会议的诸位向枢密院阁下兼校董会主席莅临“第一届农业大
ห า
学高级峰会”并担任本次会议的开幕主席，表示衷心的感谢！

ท
ิ ัล ม
ม ร ู้ดิจ
๒. จากกระแสการปฏิ รูปอุดมศึ กษาที ่ปรากฏทัว่ โลก ต่างมุ่งปรับบทบาทและภารกิ จของการ
ค า
ว สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ ว ของเศรษฐกิ จ สังคม การเมื อง เทคโนโลยี
อุดมศึกังษาให้
คล
นอกจากนัน้ ยังมุ่งให้อุดมศึ กษาสามารถรองรับความต้องการทางการศึ กษาระดับอุดมศึ กษาที ่กาลังทวี
จานวนเพิ่ มมากขึ้ น มหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในฐานะที ่เป็ นสถาบันการศึกษาระดับอุดมศึ กษาของ
ประเทศ จึ งมี ความจาเป็ นต้องมี การเตรี ยมการเพือ่ รองรับสถานการณ์ ที่มีการเปลี ่ยนแปลงทัง้ ในปั จจุบนั
และแนวโน้มทีม่ ี การเปลีย่ นแปลงยิ่ งขึ้นในอนาคต
ข้ อความข้ างต้ นมีขนาดยาวและเนื ้อหายาก ตัดแยกประเด็นได้ ดงั นี ้
๑) (ผู้ที่เกี่ยวข้ องกับอุดมศึกษา)มุง่ ปรับบทบาทและภารกิจของการอุดมศึกษา เพื่อให้ สอดคล้ องกับ
การเปลี่ ยนแปลงอย่า งรวดเร็ วของเศรษฐกิ จ สัง คม และการเมื อง ทัง้ นี เ้ ป็ นไปตามกระแสการปฏิ รู ป

๙๕
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

อุดมศึกษาทัว่ โลก
๒) นอกจากนัน้ สถาบันอุดมศึกษาต้ องรองรับความต้ องการที่กาลังเพิ่มขึ ้นได้
๓) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ซึ่งเป็ นหนึ่งในสถาบันอุดมศึกษาของประเทศ ต้ องเตรี ยมการให้
พร้ อมเพื่อรับสถานการณ์ปัจจุบนั และอนาคตที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา
ประโยคที่ ๑ กล่าวถึงการปฏิรูป โดยแสดงวัตถุประสงค์พร้ อมกับบอกว่าสิ่งที่เกิดขึ ้นนี ้เป็ นไปตาม
ปั จจัยที่เกี่ ยวข้ อง สามารถนาปั จจัยที่เกี่ ยวข้ อง มาวางไว้ หน้ าวัตถุประสงค์ แล้ วจึงกล่าวถึงสิ่งที่เกิดขึน้
ตามรูปประโยค 随着„„，为了„„，„„ แปลได้ ดงั นี ้
随着全球高等教育改革的实施，为了适应经济、社会、政治、科技的迅速发展，我们越来越侧
重于改革高等教育的功能以及职能。

นอกจากนันอาจแปลได้
้ ว่า 另外 / 不仅如此 ในที่นีเ้ ลือกใช้ คาว่า 不仅如此 เพราะช่วยเน้ นยา้
ความสาคัญของการปฏิรูปมากยิ่งขึ ้น ทาให้ เชื่อมไปยังข้ อความต่อไปได้
不仅如此，高等教育机构还必须满足正在不断增长的高等教育需求。

เพื่อ... แปลได้ วา่ 为了„„

ในฐานะที่เป็ น... แปลได้ วา่ 作为„„
หนึง่ ใน... แปลได้ วา่ „„之一
ต ร ์
าส
เมื่อวางวัตถุประสงค์ไว้ ด้านหน้รศาแล้ ว ประโยคหลังอาจเติมคาว่า 为此 เพื่อเป็ นการเน้ นย ้าอีกครัง้
ษต
แปลได้ ดงั นี ้ ัย เ ก
ย าล
าว ท
ิ
此提前做好准备。 ม
ห
为了满足当前甚至未来不断变化的需求，作为国家高等教育机构之一的泰国农业大学，更须为

ท
ิ ัล
รู้ด จ
ิ
ว ม
๓.าจากสถานการณ์ ปัจจุบนั ที ่มีการเปลี ่ยนแปลงและเห็นได้อย่างชัดเจนซึ่ งส่งผลกระทบต่อการ
ค
คลังดการของมหาวิ ทยาลัย ก็คือ นโยบายในการปรับเปลี่ยนการบริ หารจัดการเป็ นมหาวิ ทยาลัยใน
บริ หารจั
กากับของรัฐตามนโยบายของรัฐบาล พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๔๒ ที ่มีผลบังคับใช้
ตัง้ แต่เดื อนสิ งหาคม พ.ศ.๒๕๔๕ และแผนพัฒนาการศึกษาระดับอุดมศึกษา ฉบับที ่ ๙ (พ.ศ. ๒๕๔๕ –
๒๕๔๙) ที ่มีการปรับเปลี ่ยนรู ปแบบและวิ ธีการจัดการเพื ่อให้สอดรับกับกระแสการเปลี ่ยนแปลงต่าง ๆ
รวมทัง้ การปฏิ รูประบบราชการ ซึ่ งทาให้หน่วยงานภาครัฐต้องมี การปรับตัวให้ทนั กับสถานการณ์ และ
แนวนโยบายของรั ฐ ซึ่ ง แนวทางหนึ่ ง ที ่จ ะท าให้ม หาวิ ทยาลัย สามารถด าเนิ น การได้สอดคล้องกับ
สถานการณ์ ที่มีการเปลี ่ยนแปลงไปก็คือ การสร้างความรู้ความเข้าใจร่ วมกันที ่จะนาพามหาวิ ทยาลัยไปสู่
เป้ าหมายทีต่ อ้ งการ

๙๖
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ข้ อความข้ างต้ นอ่านเข้ าใจยาก อีกทังเต็

้ มไปด้ วยคาว่า “ที่” “ซึ่ง” จาเป็ นต้ องแยกประเด็นและตัด
ประโยคใหม่ก่อนแปลดังนี ้
๑) สถานการณ์ปัจจุบนั เปลี่ยนแปลงและเห็นได้ อย่างชัดเจน ส่งผลกระทบต่อการบริ หารจัดการ
ของมหาวิทยาลัย (สิ่งที่เปลี่ยนแปลงชัดเจนและส่งผลกระทบนัน)คื ้ อนโยบายปรับเปลี่ยนเป็ นมหาวิทยาลัย
ในกากับของรัฐของรัฐบาล
๒) พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๔๒ ที่มีผลบังคับใช้ ตงแต่ ั ้ เดือนสิงหาคม พ.ศ.
๒๕๔๕ และแผนพัฒนาการศึกษาระดับอุดมศึกษา ฉบับที่ ๙ (พ.ศ. ๒๕๔๕ – ๒๕๔๙) ที่มีการปรับเปลี่ยน
รูปแบบและวิธีการจัดการเพื่อให้ สอดรับกับกระแสการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ และการปฏิรูประบบราชการ ทา
ให้ หน่วยงานภาครัฐต้ องปรับตัวให้ ทนั กับสถานการณ์และนโยบาย
๓) มหาวิ ท ยาลัย ต้ อ งมี ค วามรู้ ความเข้ า ใจร่ ว มกัน จึ ง ปรั บ ตัว ให้ สอดคล้ อ งกับ นโยบายและ
สถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงได้
เนื่องจาก...ส่งผลกระทบต่อ... แปลได้ วา่ 由于„„，继而影响„„
ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้
由于目前的形势变化多端，继而影响到了大学的管理制度，也就是政府所推进的大学自治法政
策。2002 年 8 月开始实施的 1999 年度国民教育法以及为了适应种种变化而修改了形式与管理方式的第
九份高等教育发展规划（2002-2006 年） ，还有各项政治改革制度，使得各级政府机构必须对国家政策
的发展方向及情况加以配合，而各大学一定要完成目标的共识就是：让大学一定要适应这项符合现状发
展趋势的政策。
ต ร ์
ศาส
๔. การประชุมผูบ้ ริ หารระดัษบตสูรงมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที ่ ๑ (1st KU SUMMIT) ที ่จดั
เก
ขึ้ นในครั้งนี ้ มี วตั ถุประสงค์าลเัยพื ่อระดมความคิ ดของผู้บริ หารระดับสูงของมหาวิ ทยาลัยในการร่ วมกัน
วางแผนเพือ่ ให้สอดคล้หองกั วา ิทบยสถานการณ์ เงือ่ นไข และทิศทางการบริ หารของมหาวิ ทยาลัยและรัฐบาลให้มี
ม
ัลษณะบู
ประสิ ทธิ ภาพในลั
ด
้ ู จ
ิ ท
ิ ก รณาการ และบริ หารจัดการเชิ งรุ กโดยร่ วมกันจัดทาแผนกลยุทธ์ และ
ร ในการบริ หารหน่วยงานและมหาวิ ทยาลัยเพือ่ ตอบสนองความต้องการของประเทศได้
แผนปฏิ บตั าิ กมาร
ค ว
คลังงจังและยัง่ ยืน
อย่างจริ
...ที่จดั ขึ ้นในครัง้ นี ้ มีวตั ถุประสงค์เพื่อ... แปลได้ วา่ 本次举办的„„，目的就是为了„„
สอดคล้ องกับ... แปลได้ วา่ 符合„„
ตอบสนองความต้ องการของ... แปลได้ วา่ 满足„„的需求。
ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้
本次举办的第一届农业大学高级峰会，目的就是为了集合大学里的各位高层行政管理人员，研
究此项符合社会发展趋势及政府、大学管理制度的规划，共同策划出主动式的管理政策和管理大学及其
各个机构的计划，使工作效率得到提高，明确并持久性地满足国家的需求。

๙๗
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๕. โดยมี ผู้เข้าร่ วมประชุมในครั้งนี ้ ประกอบด้วย อธิ การบดี รองอธิ การบดี ๑๖ ท่าน ผูช้ ่วย
อธิ การบดี ๓๑ ท่าน คณบดี /ผูอ้ านวยการสถาบัน/สานัก ๔๖ ท่าน และรองคณบดี /รองผู้อานวยการ
สถาบัน/สานัก ๓๓ ท่าน รวมทัง้ ผูม้ ี ส่วนเกี ่ยวข้องและเจ้าหน้าที ่ ๔๖ ท่าน รวมทัง้ สิ้ น ๑๗๒ ท่าน
ผู้เข้ าร่วมประชุมครัง้ นี ้ประกอบด้ วย... แปลได้ วา่ 参加此届会议的有„„
รวมทังสิ ้ ้น...ท่าน แปลได้ วา่ 总人数为„„位
ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้
参加此届会议的有校长、16 位副校长、31 位助理校长，46 位院长、主任、33 位副院长、副主
任以及 46 位相关人士，总人数为 172 位。

๖. บัดนี ้ได้เวลาอันสมควรแล้ว กระผมขอกราบเรี ยนเชิ ญ ฯพณฯองคมนตรี และนายกสภา

มหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุ ณาให้เกี ยรติ เปิ ดการประชุมผู้บริ หารระดับสูงมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์
ครั้งที ่ 1 ขอกราบเรี ยนเชิ ญ
บัดนี ้ได้ เวลาอันสมควรแล้ ว แปลได้ วา่ 现在时间也差不多了
ขอกราบเรี ยนเชิญ... แปลได้ วา่ 有请„„
เปิ ด(การประชุม พิธี ฯลฯ)... แปลได้ วา่ 宣布„„开幕
ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้

ต
现在时间也差不多了，有请枢密院阁下兼校董会主席宣布“第一届农业大学高级峰会”开幕， ร ์
有请！ าส
ษตรศ
ัย เก
าล (8) 揭牌仪式上的讲话
ิาวทย
ม ห 农业大学孔子学院揭牌仪式上的讲话

ิทัล 农业大学校长 Vudtechai Kapilakanchana 副教授致辞

ู ด
้ จ
ิ 日期：2008 年 7 月 7 日

ว ามร 地点：农业大学人文学院 2 号楼

ลัง ค
ค
尊敬的中华人民共和国驻泰王国大使馆公使衔参赞张国庆先生、
尊敬的华侨大学吴承业教授、
尊敬的庞利女士、
尊敬的农业大学孔子学院中泰方院长、
尊敬的各位贵宾:

首先我以农业大学的名义，感谢各位贵宾来参加今日农业大学孔子学院的揭牌仪式。
农业大学孔子学院是农业大学和华侨大学双方共同努力下组办的公益结构。其宗旨在于，
既服务于农大校内的学生，也为社会人士提供汉语培训服务；既可以为学生的 HSK 考试进行基础
服务又可以为当地的师资建设提供服务，进而促进泰国当地的汉语教学发展。
在座的各位嘉宾，农业大学是泰国为数不多的设有孔子学院的高校之一。农业大学孔子学

๙๘
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

院的院牌得名于 2005 年 7 月 22 到 24 日之间的国际汉语教学推广会议。从此以后，农业大学即委

托人文学院承办“曼谷孔子学院” 。后来改名为“农业大学孔子学院”。农业大学主要负责：
一、通过会议商讨增加人文学院汉语教师的名额。
二、在 2006 年 5 月 15 日农业大学校委会宣布“曼谷孔子学院”隶属于人文学院。2007 年
1 月 29 日宣布将“曼谷孔子学院”更名为“农业大学孔子学院”。
三、制定孔子学院的机构管理规范。
2006 年 10 月份，孔子学院开始授课。起先暂时使用人文学院 1 号楼的办公室。之后 2 号
楼装修完毕，孔子学院便搬迁至此。孔子学院包括：接待室、教师办公室、图书室、会议室与教
室等。
各位贵宾，我以农业大学名义保证，农业大学孔子学院将与泰国其他大学的各个孔子学院
互相交流、互相合作。此外，农业大学孔子学院将以促进两校交流发展，增进两校友谊为己任，
为中泰两国友好关系贡献出自己的力量。
我热忱地希望孔子学院今后的工作能得到各位贵宾的支持，也希望在座的各位贵宾为农业
大学孔子学院今后的工作提出意见和建议。
最后我代表泰国农业大学，向参加揭牌仪式的贵宾表示由衷的感谢，并希望各位贵宾能够
感受到我校全体师生欢迎的热忱。
谢谢大家！

อธิบายเพิ่มเติม

๑. ในนามของมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผมขอขอบพระคุณทุกท่านที ่กรุณาให้เกี ยรติ มาร่ วมพิ ธี

เปิ ดทีท่ าการสถาบันขงจื ๊อ มหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในวันนี ้

ในนามของ...ผมขอขอบพระคุณทุกท่านที่ให้ เกียรติมาร่วมพิธี... แปลได้ วา่ 我以„„的名义，感谢

ต ร ์
าส
各位贵宾来参加„„仪式

แปลเป็ นภาษาจีนได้ ดงั นี ้ กษต

รศ
ล ย
ั เ
ว ิทยา
首先我以农业大学的名义，感谢各位贵宾来参加今日农业大学孔子学院的揭牌仪式。
ห า
ม
๒. สถาบัิทนัลขงจื ๊อ มหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ จัดตัง้ ขึ้ นภายใต้กรอบความร่ วมมื อทางวิ ชาการ
ร ิจ
ู้ดยาลั
ระหว่างมหาวิ
ว า ม ท ยเกษตรศาสตร์ และ Huaqiao University โดยมี วตั ถุประสงค์เพือ่ ดาเนิ นการให้บริ การ
ค
คลัง ยนการสอนภาษาจี นแก่นกั เรี ยน นิ สิต นักศึกษา ตลอดจนบุคคลทัว่ ไป นอกเหนื อจากการ
ด้านการเรี
จัดการเรี ยนการสอนตามหลักสูตรของคณะมนุษยศาสตร์ มุ่งพัฒนาศักยภาพการสื ่อสารภาษาจี นให้แก่
สังคมไทย ตลอดจนการฝึ กอบรมคณาจารย์ ภาษาจี น เพื ่อเพิ่ มพูนประสบการณ์ ในการสอนภาษาจี น
รวมถึงการเป็ นสนามสอบภาษาจี นมาตรฐานเพือ่ การศึกษาต่อในระดับสูง
...จัดตังขึ ้ ้นภายใต้ ความร่วมมือระหว่าง... แปลได้ ว่า „„是„„和„„共同组办的„„
(โดยมี)วัตถุประสงค์เพื่อ... แปลได้ วา่ 其宗旨在于„„
...พร้ อมกับ(นอกเหนือไปจาก)... แปลได้ วา่ 既„„，也„„
ให้ บริการ ... แปลได้ วา่ 服务于„„/ 为„„提供服务

๙๙
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้

农业大学孔子学院是农业大学和华侨大学双方共同努力下组办的公益结构。其宗旨在于，
既服务于农大校内的学生，也为社会人士提供汉语培训服务；既可以为学生的 HSK 考试进行基础
服务又可以为当地的师资建设提供服务，进而促进泰国当地的汉语教学发展。

๓. มหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้มอบหมายให้คณะมนุษยศาสตร์ รับผิ ดชอบการจัดตัง้ สถาบัน

ขงจื ๊อ กรุงเทพฯ
...มอบหมายให้...รับผิ ดชอบ... แปลได้ว่า „„委托„„承办„„
ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้
农业大学即委托人文学院承办“曼谷孔子学院”。

๔. ในนามของมหาวิ ท ยาลัย เกษตรศาสตร์ ผมขอให้ค วามเชื ่ อ มั่น ว่ า บัด นี ้ สถาบัน ขงจื ๊ อ

มหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ มี ความพร้อมในทุกด้านที ่จะร่ วมมื อกับเครื อข่ายสถาบันขงจื ๊อในประเทศไทย
ในการเผยแพร่ การเรี ยนการสอนภาษาจี นให้แก่ชาวไทย นอกจากนัน้ ผมขอเรี ยนให้ทุกท่านทราบว่า
สถาบัน ขงจื ๊ อ มหาวิ ท ยาลัยเกษตรศาสตร์ ยัง มี ภ ารกิ จ ส าคัญ อี ก ประการหนึ่ ง คื อ การเป็ นสะพาน
เสริ มสร้ างความร่ วมมื อทางวิ ชาการระหว่างมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ และ Huaqiao University ใน
กิ จกรรมทางวิ ชาการต่างๆ ที ่จะเกิ ดขึ้นในอนาคตอันใกล้ และเป็ นสะพานเชื ่อมสัมพันธไมตรี อนั ดี ระหว่าง
ราชอาณาจักรไทยและสาธารณรัฐประชาชนจีรน์ ต่อไป
ต
ในนามของ... ผมขอให้ ความเชืรศ่อามัสน่ ว่า... แปลได้ ว่า 我以„„名义保证„„
ต
เ กษ วา่ „„以„„为己任
...มีภารกิจสาคัญคือ... ัยแปลได้
าล
ิวทย ดงั นี ้
ข้ อความข้ างต้ นแปลได้
ม หา
ท
ิ ัล
我以农业大学名义保证，农业大学孔子学院将与泰国其他大学的各个孔子学院互相交流、
รู้ด จ
ิ
互相合作。此外，农业大学孔子学院将以促进两校交流发展，增进两校友谊为己任，为中泰两国
ว า ม
友好关系贡献出自己的力量。
ง
ั ค
คล ๕. ผมหวังเป็ นอย่างยิ่ งว่า การดาเนิ นกิ จกรรมของสถาบันขงจื ๊อ มหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ใน
อนาคต จะได้รับการสนับสนุนจากท่านผูม้ ี เกี ยรติ ทกุ ท่านเป็ นอย่างดี และหากท่านผูม้ ี เกี ยรติ จะมี
ข้อเสนอแนะใดในการดาเนิ นกิ จกรรมต่างๆ ขอได้โปรดแจ้งให้มหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ทราบด้วย จัก
เป็ นพระคุณยิ่ ง
ผมหวังเป็ นอย่างยิ่งว่า... แปลได้ วา่ 我热忱地希望„„
...ได้ รับการสนับสนุนจาก แปลได้ วา่ „„得到„„的支持
มีข้อเสนอแนะต่อการ / ในการ... แปลได้ ว่า 为„„提出意见和建议

๑๐๐
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้

我热忱地希望孔子学院今后的工作能得到各位贵宾的支持，也希望在座的各位贵宾为农业
大学孔子学院今后的工作提出意见和建议。

(9)欢迎辞

致华侨大学丘进校长一行访问农业大学的欢迎辞
农业大学校长 Vudtechai Kapilakanchana 副教授致辞
日期：2010 年 11 月 18 日
地点：农业大学图书馆

尊敬的华侨大学丘进校长以及各位领导与老师、
尊敬的农业大学各位领导、
女士们、先生们：

首先，我谨代表泰国农业大学全体师生对中国华侨大学丘进校长一行访问农业大学表示热烈的
欢迎。对华侨大学来说，2010 年是十分重要的一年，因为今年是华大建校 50 周年。我代表农业大学全
体师生向华侨大学的发展和成功表示衷心的祝贺，向华大校领导和老师们的辛勤劳动表示深深的敬意。
11 月 5-6 日华大举行了建校 50 周年庆祝典礼，我很荣幸受邀率农大代表团参加此次典礼。
尊敬的校长、各位贵宾，农业大学成立于 1943 年，是泰国国立大学之一，主要目标是培养与农
业有关专业的人才。60 多年来，农业大学已经逐渐发展成为亚洲地区一流的综合性大学。除了医学以
外，本校在各个学科都展开了教研工作。
目前，农业大学在泰国各地共有 4 个校区，29 个院系，在校生共 58,000 人，有本科、硕士、
博士 3 个教学层次。此外，农业大学在科研方面的发展也十分突出，各校区都设有比较先进的实验室。
学校的 18 个研究所、4 个实习点、4 所兽医院和 4 个广播电台覆盖全国各地。由于我校较强的研究能力
ต ร ์
和齐全的教学设备，农业大学被选为国家研究型大学之一。
าส
ตรศ
目前，农业大学正向着“亚洲地区一流的研究型大学”的目标大步向前，学校把所有的资源和
ษ
เก
资金投入到各种研究项目中去，主要是为了提高师生的研究与学习能力。目前的农业大学具有世界一流
ัย
าล
大学合作研究的科研条件，我们会力争做出有益于世界与国家发展的研究成果。

ิาวทย
尊敬的校长，各位贵宾，尽管华大和农大的合作开始于 2006 年，那时，两校领导共同签署了在
泰国农业大学建立孔子学院合作协议，但从那时起我们的友谊及学术合作关系日益密切，可以说，华侨
มห
大学已经成为农业大学一个重要的合作伙伴。无论是孔子学院举办的汉语教学班，还是两校师生的交
ิจ ิทัล
流，更重要的是校领导间的相互访问，这林林总总都离不开华侨大学的努力。我相信，这次与丘进校长

ม รู้ด
签署的两校学术合作项目的协议，将会促进未来两校在各个方面、各个层次的交流及发展，更能为学术
า
ัลงคว
研究领域的交流提供一个良好的契机，为未来的进一步发展打下坚实的基础。此外，农业大学也对丘进

ค
校长提出要建立“泰国学研究中心”的建议表示高度赞同及支持。
我代表农业大学欢迎校长先生和华大代表团。希望各位下次能再来到农业大学，有机会到农大
各校区去看一看。我们欢迎的大门永远向你们敞开。请你们不要忘记，农业大学是你们的好朋友，是你
们在泰国的家。
谢谢大家！

อธิบายเพิ่มเติม

๑. ในนามของมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผมขอต้อนรับศาสตราจารย์ ดร. ชิ วจิ้ น อธิ การบดี

Huaqiao University พร้อมคณะ ในการเดิ นทางมาเยื อนมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์

๑๐๑
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ในนามของ...ผมขอต้ อนรับ...ในการเดินทางมาเยือน... แปลได้ วา่ 我谨代表„„对„„访问„„

表示热烈的欢迎 / 我代表„„欢迎„„访问„„

ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้

首先，我谨代表泰国农业大学全体师生对中国华侨大学丘进校长一行访问农业大学表示热烈的
欢迎。

全体师生 หมายถึงคณาจารย์และนิสิตทังหมด
้ เติมลงไปไว้ หลัง 泰国农业大学 เพื่อเน้ นย ้าให้
ชัดเจน

๒. เนือ่ งจาก ปี พ.ศ.๒๕๕๓ นี ้ นับเป็ นปี ทีม่ ี ความสาคัญต่อ Huaqiao University เนือ่ งจากเป็ น
วาระเฉลิ มฉลองครบ ๕๐ ปี แห่งการสถาปนา
...มีความสาคัญต่อ...เนื่องจาก... แปลได้ วา่ 对„„来说，„„十分重要，因为„„
ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้
对华侨大学来说，2010 年是十分重要的一年，因为今年是华大建校 50 周年。

๓. ในนามของมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผมขอแสดงความยิ นดี ต่อความสาเร็ จและความเจริ ญ

ก้าวหน้าของ Huaqiao University ขอแสดงความชื ่นชมในความสามารถของคณาจารย์ และคณะผูบ้ ริ หาร
์ งนีใ้ ห้เป็ นทีป่ รากฏชัดเจน
ทุกท่านทีม่ ี ส่วนสร้างสรรค์ชื่อเสียงของสถาบัสตนรแห่
ผมขอแสดงความยินดีตอ่ ... ตแปลได้ รศา วา่ 我向„„表示衷心的祝贺
เ ก ษ
ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ลดัยงั นี ้
า
ิา ทย
ว
ห
ัิทล ม
我代表农业大学全体师生向华侨大学的发展和成功表示衷心的祝贺，向华大校领导和老师们的
辛勤劳动表示深深的敬意。

ม ร ู้ดิจ
แปล
คว า ขอแสดงความชื ่นชมในความสามารถของคณาจารย์ และคณะผู้บริ หารทุกท่ านที ่มีส่วน
คลัง ชื่อเสียงของสถาบันแห่งนี้ให้เป็ นที่ปรากฏชัดเจน ว่า 向华大校领导和老师们的辛勤劳动表示深
สร้างสรรค์
深的敬意 (แสดงความเคารพต่อความเหนื่อยยากของผู้บริ หารมหาวิทยาลัยและคณาจารย์ ) ตามความเคย
ชินในภาษาจีน

๓. ผมยังถื อว่าเป็ นเกี ยรติ และภาคภูมิใจอย่างยิ่ งที ่มหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้รับเชิ ญ ให้เข้า
ร่ วมงานเฉลิ มฉลองในวาระสาคัญดังกล่าว ในระหว่างวันที ่ ๕ และวันที ่ ๖ พฤศจิ กายน พ.ศ. ๒๕๕๓
ด้วย
ผมถือว่าเป็ นเกียรติที่ได้ รับเชิญให้ เข้ าร่วม... แปลได้ วา่ 我很荣幸受邀参加„„

๑๐๒
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้

11 月 5-6 日华大举行了建校 50 周年庆祝典礼，我很荣幸受邀率农大代表团参加此次典礼。

เมื่อแปลเป็ นภาษาจีนสามารถกลับประโยคที่กล่าวถึงกาหนดจัดงานฉลองไว้ ด้านหน้ า เพื่อแสดง

เหตุการณ์ตอ่ เนื่องชัดเจนว่าได้ รับการเชิญให้ เข้ าร่วมงาน

๔. ผมขอเรี ยนให้ท่านอธิ การบดี และผูม้ ี เกี ยรติ ทกุ ท่านทราบว่า

กรณีเช่นนี ้ ไม่จาเป็ นต้ องแปล ผมขอเรี ยนให้...ทราบว่า ตรงๆ แต่สามารถใช้ รูปแบบเหมือนคา

ทักทายก่อนเริ่ มคากล่าว คือใช้ คาว่า 尊敬的 นาหน้ าผู้ที่ต้องการเรี ยนให้ ทราบ จึงแปลเป็ นภาษาจีนได้ ว่า
尊敬的校长、各位贵宾 จากนันจึ ้ งเริ่มเอ่ยถึงเรื่ องที่ต้องการกล่าวต่อไป

(10) “学习是一种幸福”

“学习是一种幸福”——昂堪·甘拉亚纳蓬

“我们都要学习人世及宇宙历史。凡是伟大的教育家，如：佛祖、菩萨、
（诸）罗汉及各位圣人
先师，他们之所以有所成就，皆因为他们站在巨人的肩膀上进行学习。闻、思、问、记，均为贤人本
性。我们要自学，自律，自察，自省，努力学习以臻智慧之化境。尽信师不如无师，我们自身对于知识
的追求是最好的老师。”

ต ร ์
าส
这段话是被弟子尊称为“昂堪先生”的昂堪·甘拉亚纳蓬讲述“学习”故事的开篇„ „
รศ
ษต
ล ย
ั เก
昂堪先生 1926 年 2 月生于洛坤府。在其家乡就读完小学与中学。由于酷爱艺术，昂堪先生来到

ยา
曼谷，就读于技术学校。后来考入艺术大学绘画雕塑版画学院，那里是泰国培养高级艺术家的一流学
府。
ว ท
ิ
หา
昂堪先生有着很高的文艺天赋，尤其是诗歌创作。他的作品以悦耳、美丽与具有力量著称。来
ม
ท
ิ ัล 、《洛坤游记诗》和《露珠即时间的眼泪》等等。
自昂堪先生的思想、想象与经验的诗歌作品众多，例如： 《昂堪·甘拉亚纳蓬诗集》、《普卡丁之歌》、
《来自宝园的一些诗篇》
ม ร ู้ดิจ
昂堪先生多次以诗歌创作荣获文学奖，例如：1986 年以《诗人之志》荣获“东南亚文协奖”。
ค า
公元 1989ว年昂堪先生被选为国家艺术家（文艺类） 。
คลัง83 岁的昂堪先生虽然面对着疾病的困扰，但却不能阻碍老先生进行犹如呼吸一般的诗歌创作。
“做人就要学习，如果不学习连自己从哪里来都不会知道。一旦呱呱坠地，父母就开始教这儿
教那儿。如果不学习就变成家里门口的那个阿点了。”对话之始，昂堪先生瞟着离家门口不远正在跑来
跑去的狗——阿点。然后谈到了与“幸福”紧密相连的“学习” „„
“连稻田中的螃蟹也要学习，水牛要耕田也要学习，农民要训练水牛耕田，有专门与水牛沟通
的语言，有学习过程。青蛙也要学习。诚如古人所说：青蛙一叫，说明它知道要下雨了。做人就必须学
习，一点都不学习的人就像穴居人。其实连穴居人如何做石斧还是要向前人学习„„就这样一代一代传
下来。首先得有老师，这是非常重要的。第一个老师就是父母。父母收藏的书籍，日后如果子孙没有兴
趣阅读就会使家族衰败，智慧也会随着时间的流逝而消逝。
“什么都不学的人就是锯木粉，很难变回原木，因为都已经变成粉末了。作为人，学习必有老
师，心里也要懂得知恩、感恩、报恩。一个人如果有这些品德就犹如深深扎根的树木一样强大繁盛。
要快乐幸福就得先学习。从哪儿学习？要从父母、老师身上学习，要坚信佛法，学习佛法。学
习以后，智慧就会随之而来。慧与念紧密相连，像忍辱与柔和密不可分，这些道德让人变得美好。有慧

๑๐๓
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

必有念，光有智慧的人很多，有慧有念的人确实罕见。
“念慧是人类特有的。打个比方，莲花梗不仅能够拿去做羹，我们还可以用它来指导人生，如
《人世间集》所说：

莲花梗的长度表示河流的深浅，礼貌显示个人的本性与出身。
从言语能看出智慧或愚昧，草木枯萎意味着水土不服。

“人类不是普通动物，人类可以修成罗汉，也可以堕落地狱，在于人类如何学习与如何修炼。
学习除了让人精神愉快，还能提高人的价值，成为真正意义上的人。
“学习可以雕琢出我们的为人，钻石没有经过打磨也不美，打磨了就会变美，变得快乐幸福。
快乐幸福必须来自宁静之心，因为真正的快乐幸福是一种宁静，幸福的智慧要修炼。”这是东南亚文协
奖获奖诗人的话。
如果遇到痛苦，人可以从痛苦中学习长大而变得有智慧吗？
这一点，昂堪先生颔首认同，并建议我们，如果处在痛苦状态中，必须努力将自己拔出，不要
过分停留在痛苦中，无节制地沉湎。要教导自己，要有精神支柱，其中之一就是佛法。

爱情？

“失去它就好像灿烂的宝石出现瑕疵，
从此普天之下没有一个是我想要的。
连天空都不敢仰望，
俯首贴地把细沙品尝。
将此恨铭记到来生，
或许伤痛会慢慢淡化。
生生世世几轮回，
别想让我再把心交出。”

这只是昂堪先生具有代表性的诗歌《失去你》的一段，很多人读过了之后能够感受到失恋的痛
ต ร ์
苦和绝望。 าส
ตรศ
“如果恋人离开了，我想我们就应该学习，让自己变得有知识，有能力。作为一个人，要能体
ษ
เก
现出自身价值，要成为一个能靠得住的人，要成为一座山，不要气馁。人家不爱也好，干脆把悲伤化作
ัย
าล
动力。人家不爱，我们要让自己更有价值。如果我们是一块上乘的宝石，谁不想把它镶嵌在戒指上
呢？”昂堪先生回答，脸上露出微笑。 ิาวทย
ห
昂堪先生深刻地看这个世界。随着年龄与经验的增长，让他能对世界有着更多的了解与体会。
ม
ิทัล
当我们问昂堪先生的“快乐幸福”是什么？他沉思片刻便回答：“我们想要什么呢？金钱吗？明摆着有

ม ร ู้ดิจ
些人金玉满堂而没有什么幸福可言。不如吃一碗粿汁而没什么卡在喉咙里来得好。

คว า
“我的快乐幸福吗„„就是当诗人啊，写诗就快乐了。”昂堪先生开心地说。

คลัง“自然犹如人类与万物之圣母，
历经几世几劫创造自己。
广大无边、奥妙无穷，
如人世间的核心。
应珍惜那真正的价值，
让它永远承继。”

„„这是昂堪先生留给我们去推敲的另一首诗。
“我们要了解大自然才能快乐、幸福。”这是昂堪先生用来结束对话的最后一句话。

๑๐๔
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

อธิบายเพิ่มเติม

๑. เรี ยนรู้ ประวัติศาสตร์ มนุษยโลกและจักรวาล พระบรมครู ปชู นี ยบุคคล เช่น พระพุทธเจ้าและ

พระอรหันต์ทงั้ ปวง ทัง้ พระโพธิ สตั ว์ และครู บาอาจารย์อจั ฉริ ยะมนุษย์ทงั้ หลายแสวงการเรี ยนรู้จากครู ที่รู้
จริ งแท้ แล้วสัง่ สอนตัวเอง สุ จิ ปุ ลิ อยู่ในภวังค์ มิติใหม่แห่งดวงใจนักปราชญ์ พยายามเรี ยนรู้ เพื อ่ มี
สติ ปัญญาเลอเลิ ศสูงสุด สอนตัวเอง เข้มงวดกับตัวเอง ตรวจแก้ไขข้อบกพร่ องของตัวเอง ถึงจะมี ครู บา
อาจารย์ทีด่ ี ก็ไม่เท่าเราเป็ นครู บาอาจารย์สอนจิ ตวิ ญญาณของตัวเราเอง
บทสัมภาษณ์นี ้มีเนื ้อหาลึกซึ ้งและใช้ ศพั ท์ยากตลอดทังบท
้ บางตอนอาจยากเกินไปบ้ าง แต่ควร
ทดลองฝึ กแปลเพื่อจะได้ แนวทางพัฒนาตนเองต่อไป
ในประโยคแรกของข้ อ ความนี ้ ผู้อ่า นอาจเข้ า ใจว่า ให้ เ รี ย นรู้ ประวัติ ศ าสตร์ มนุษ ยโลก และ
จักรวาล ซึ่ง แปลได้ ว่า 历史、人类及宇宙 แต่เมื่ออ่านให้ ละเอียดก็จ ะพบว่าไม่ไ ด้ เขียนเว้ นวรรคระหว่าง
ประวัติ ศาสตร์ และ มนุษ ยโลก ทัง้ หากพิเคราะห์ ตามเนื อ้ หา ผู้ให้ สัม ภาษณ์ ต้องการให้ ค นเราเรี ยนรู้
ประวัติศาสตร์ ของมนุษย์นี ้เอง ส่วนการใช้ คาว่า จักรวาล นัน้ อาจเป็ นการเน้ นย ้าถึงความกว้ างใหญ่ลึกซึ ้ง
เหนือการรับรู้ทวั่ ไป ประโยคนี ้อาจแปลโดยเติมประธาน 我们 ไว้ ข้างหน้ า เพื่อให้ อา่ นเข้ าใจง่ายยิ่งขึ ้น แปล
ได้ ดงั นี ้ว่า

我们都要学习人世及宇宙历史。

ร์
ข้ อความต่อไปกล่าวถึงพระบรมครูาสปตชู นียบุคคลทังหลายในประวั
้ ตศิ าสตร์ มนุษยโลกและจักรวาล
ร ศ
ซึง่ ต่างต้ องเรี ยนรู้จากครูก่อน และรูก้ จษกั ตต่อยอดความรู้ เพราะพระบรมครูปชู นียบุคคลเหล่านี ้กอปรด้ วยหัวใจ
ล ย
ั เ
นักปราชญ์ทงั ้ ๔ ประการ คือยาฟั ง คิด ถาม เขียน ข้ อความนี ้ยกตัวอย่างพระบรมครูปชู นียบุคคลจานวนมาก
าวิท นต์ทงั้ ปวง ทัง้ พระโพธิ สตั ว์ และครู บาอาจารย์อจั ฉริ ยะมนุษย์ทงั้ หลาย จะ
ได้ แก่ พระพุทธเจ้าและหพระอรหั
ล
ั ม
ท
ิ
เห็นได้ วา่ ค่อนข้ าิจงยาว การแปลควรเติมถ้ อยคาที่จะช่วยให้ ชดั เจนลงไป
ู้ด
ว า มร
ค
คลังบรรดา... / ...ทังหมดทั
้ งปวง
้ แปลได้ ว่า 凡是„„

หลังจากนันเพิ ้ ่มข้ อความ 他们之所以有所成就 ลงไปเพื่อให้ ชดั เจนขึ ้น สาหรับ แสวงการเรี ยนรู้
จากครู ที่รู้จริ งแท้ แล้วสัง่ สอนตัวเอง แปลเป็ นสานวนโวหารแบบจีนได้ ว่า 站 在 巨 人 的 肩 膀 上 进 行 学 习
สาหรับ สุ จิ ปุ ลิ อยู่ในภวังค์มิติใหม่แห่งดวงใจนักปราชญ์ แปลเป็ นภาษาจีนที่กระชับและใช้ คาที่มีกลิ่น
อายของภาษาโบราณได้ วา่ 闻、思、问、记，均为贤人本性。ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้
凡是伟大的教育家，如：佛祖、菩萨、诸罗汉及各位圣人先师，他们之所以有所成就，皆因为
他们站在巨人的肩膀上进行学习。闻、思、问、记，均为贤人本性。

๑๐๕
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ข้ อความต่อไปกล่าวถึงความพยายามในการเรี ยนรู้ ที่ต้องเรี ยนเอง สอนตนเอง เข้ มงวดกับตนเอง

ทบทวนตนเองเพื่อแก้ ไขข้ อบกพร่ อง ภาษาจีน นิยมใช้ ถ้อยคากระชับ และมี ดุลยภาพของเสียง ในที่ นี ้
สามารถใช้ ค าว่ า 自 ซึ่ ง หมายถึ ง ตนเองน าอัก ษรตัว เดี ย วที่ กิ น ความมากหลายๆ ตัว ส่ ว น บรรลุถึ ง
วัตถุประสงค์ สูงสุดคื อมี สติ ปัญญาเลอเลิ ศ เลือกใช้ คาว่า 臻智慧之化境 โดยที่ 臻 หมายถึงการบรรลุ ส่วน
化境 หมายถึงขอบเขตชันสู ้ ง ข้ อความนี ้แปลได้ ดงั นี ้
我们要自学，自律，自察，自省，努力学习以臻智慧之化境。

ถึงจะมี ครู บาอาจารย์ ที่ดี ก็ไม่ เท่าเราเป็ นครู บาอาจารย์ สอนจิ ตวิ ญญาณของตัวเราเอง คัมภีร์
เมิ่งจื่อเขียนไว้ วา่ 尽信书则不如无书 เราสามารถปรับเป็ น 尽信师不如无师 ได้ แปลได้ ดงั นี ้
尽信师不如无师，我们自身对于知识的追求是最好的老师。

๒. ความที ่มีใจรักทางศิ ลปะ ท่านอังคารจึ งมุ่งหน้าเข้ากรุงเทพมหานคร เพือ่ ศึกษาต่อที ่โรงเรี ยน

เพาะช่าง
ความที่... แปลได้ วา่ 由于„„
มีใจรักทาง... แปลได้ วา่ 酷爱„„
ศึกษาที่... แปลได้ วา่ 就读于„„
แปลได้ ดงั นี ้ ร์
า ส ต
รศ
由于酷爱艺术，昂堪先生来到曼谷，就读于技术学校。
เ ก ษต
ลัย า
๓. ท่ า นอัง คารมี พยรสวรรค์ แ ละความสามารถในเชิ งจิ ตรกรรมแ ละวรรณศิ ล ป์ อย่ า งเอกอุ
ิา ท
ว
โดยเฉพาะด้านการประพั ห นธ์ บทกวี ที่ได้รับการกล่าวขานถึงความไพเราะ ความงดงาม และความทรง
ัล ม
พลัง จ
ิ ท
ิ
มรู้ด และความสามารถในเชิง... แปลได้ วา่ 有„„天赋
มีวพารสวรรค์
ค
คลังโดยเฉพาะ... แปลได้ วา่ 尤其是„„
ได้ รับการกล่าวขานในทาง... / มีชื่อเสียงในทาง... แปลได้ วา่ 以„„著称
พรสวรรค์และความสามารถ สามารถแปลว่า 天赋 คาเดียวเพราะกินความได้ ครบถ้ วนแล้ ว สาหรับ
ที ่ได้รับการกล่าวขานถึงความไพเราะ ความงดงาม และความทรงพลัง นันขยาย ้ บทกวี หากจะแปลคง
ตามรู ปประโยคภาษาจีน ต้ องวางส่วนขยายนี ้ไว้ หน้ าบทกวี แต่เนื่องจากส่วนขยายค่อนข้ างยาว จึงตัด
เป็ นประโยคใหม่เพื่อให้ อา่ นเข้ าใจง่ายขึ ้น ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้
昂堪先生有着很高的文艺天赋，尤其是诗歌创作。他的作品以悦耳、美丽与具有力量著称。

๑๐๖
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๔. ความเชี ่ยวชาญเชิ งกวี ส่งให้ท่านอังคารได้รับหลายรางวัล เช่น รางวัลซี ไรต์ จากผลงาน

“ปณิ ธานกวี ” ในปี ๒๕๒๙
...ทาให้ ได้ รับรางวัล... แปลได้ วา่ 以„„荣获„„奖
แปลได้ ดงั นี ้
昂堪先生多次以诗歌创作荣获文学奖，例如：1986 年以《诗人之志》荣获“东南亚文协奖”。

๕. ในวัย ๘๓ ปี แม้ท่านอังคารจะเจ็ บป่ วยอยู่บ้าง แต่ก็ไม่หนักหนาถึงขัน้ เป็ นอุปสรรคต่อการ

สร้างสรรค์ “กวีนิพนธ์ ” อันเป็ นงานทีเ่ ปรี ยบเสมื อน “ลมหายใจ” ของท่าน
...ในวัย...ปี แปลได้ วา่ „„岁的„„
แปลได้ ดงั นี ้
83 岁的昂堪先生虽然面对着疾病的困扰，但却不能阻碍老先生进行犹如呼吸一般的诗歌创作。

๖. การไม่ฝึกฝนอะไรเลยคื อขี ้เลื ่อย จะให้กลับไปเป็ นไม้ซุงเดิ มก็ยาก เพราะกลายเป็ นขี ้เลื ่อยไป
แล้ว มนุษย์ตอ้ งมี ครู บาอาจารย์ และมี หลักกตัญํูในใจ
การไม่ฝึกฝนอะไรเลยคื อขี ้เลื ่อย ในที่นี ้หมายถึง คนที่ไม่ฝึกฝน ไม่เรี ยนรู้ จึงแปลได้ ว่า 什么都不学
的人 มนุษย์ ตอ ้ งมี ครู บาอาจารย์ และมี หลักกตัญํูในใจ เป็ นการกล่าวถึงสิ่งที่มีในฐานะของมนุษย์ จึงใช้
คาว่า 作为人 แทนคาว่า 人 เพียงคาเดียว สาหรั
ต ร ์ บคาว่า กตัญํู ในทีนี ้ ต้ องดูว่าเป็ นความกตัญํูตอ่ ผู้ใด
หากเป็ นคุณธรรมกตัญํูของบุตรต่อบุพรศการี าส ใช้ คาว่า 孝 ในขณะที่ความกตัญํูของศิษย์ตอ่ ครูบาอาจารย์
ต ญํู ว่า 知恩、感恩、报恩 คือ รู้คณุ ท่าน สานึกคุณท่าน และตอบ
ษกตั
ใช้ คาว่า 恩 ในที่นี ้ใช้ วิธีแปลอธิบาย เ ก
แทนคุณท่าน ตามสานวนโวหารแบบจี ย าลัย น เพราะตีความว่ากตัญํูในที่นี ้น่าจะรวมกตเวทีไว้ ด้วย ข้ อความนี ้
า ว ิท
แปลได้ วา่ มห
ัล
มูร้ดจิ ิท
า
什么都不学的人就是锯木粉，很难变回原木，因为都已经变成粉末了。作为人，学习必有老
ว
ลังค
师，心里也要懂得知恩、感恩、报恩。
ค
๗. เมื ่อเรี ยนรู้ แล้วก็จะเกิ ดปั ญญาตามมา ปั ญญาคู่กบั สติ เหมื อนขันติ ต้องคู่กบั โสรัจจะ เป็ น
ธรรมะที ่ทาให้มนุษย์งาม เมื ่อมี ปัญญาแล้วก็ต้องมี สติ ควบคู่ไปด้วย มี แต่ปัญญาเฉยๆ เยอะแยะไป แต่
ปัญญาที ค่ ู่กบั สติ หาได้นอ้ ย
เกิด...ตามมา แปลได้ วา่ „„随之而来
...คูก่ บั ... / ...มีความสัมพันธ์ใกล้ ชิดกับ... แปลได้ วา่ „„与„„紧密相连 / „„与„„密不可分
มีเพียง....อย่างเดียว / มีแต่...เฉยๆ / มีแต่...เท่านัน้ แปลได้ วา่ 光有„„/只有„„
...หาได้ ยาก / ...หาได้ น้อย„„ แปลได้ วา่ „„罕见

๑๐๗
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ข้ อความนี ้แปลได้ ดงั นี ้

学习以后，智慧就会随之而来。慧与念紧密相连，像忍辱与柔和密不可分，这些道德让人变得
美好。有慧必有念，光有智慧的人很多，有慧有念的人确实罕见。

๘. เมื ่ออยู่ในสภาวะทุกข์ ให้พยายามดึงตนเองกลับมา อย่าจมจ่อมกับความทุกข์มากเกิ นไปจน

กลายเป็ นความหมกมุ่น
อยูใ่ นสภาวะ.... / อยูใ่ นสภาพ... แปลได้ วา่ 处在„„状态中 / 处于„„状态中
จมจ่อมกับ... / ตกอยูใ่ น... แปลได้ว่า 停留在„„中 / 沉湎于„„/ 沉迷于„„
ดึงตนเองกลับมา สามารถแปลตรงๆ ได้ ว่า 将自己拔出 เพราะเป็ นภาษาที่เห็นภาพชัดเช่นเดียวกัน
ในภาษาจีน ข้ อความนี ้แปลได้ ดงั นี ้
如果处在痛苦状态中，必须努力将自己拔出，不要过分停留在痛苦中，无节制地沉湎。

๙. ถ้าเขาทิ้ งไปเลย ผมว่านะ...เราก็ร่ าเรี ยนให้มีความรู้ความสามารถ เกิ ดมาเป็ นคนต้องปรากฏ

ทาให้เป็ นบุคคลทีเ่ ป็ นหลักขึ้นมา เป็ นภูเขาขึ้นมา อย่าไปท้อถอย เขาไม่รักก็ดี เป็ นแรงหนุน เขาไม่รัก
หรื อ เราก็ทาตัวให้มีค่า ถ้าเราเป็ นพลอยดีๆ ใครทีไ่ หนจะไม่เอาไปทาหัวแหวนเล่า
คาว่า ทิ้ ง ในที่นี ้คือจากไป ภาษาจีนจะใช้ 离开 หรื อ 抛弃 ก็ได้ เกิ ดมาเป็ นคนต้องปรากฏ ทาให้
เป็ นบุคคลทีเ่ ป็ นหลักขึ้นมา หมายถึงต้ องเป็ นบุคคลที่มีคา่ เป็ นหลักเชื่อถือได้ แปลได้ วา่ 作为一个人，要能
ต ร ์ นแรงหนุน ในที่นี ้ต้ องเติมความเล็กน้ อยตามลีลาภาษาจีน
เป็
体现出自身价值，要成为一个能靠得住的人
ร ศ าส
ว่าให้ เปลี่ยนความทุกข์โศกเป็ นแรงผลั ษตกดัน ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้
เก
ล ย
ั
ท
ิ ยา
如果恋人离开了，我想我们就应该学习，让自己变得有知识，有能力。作为一个人，要能体现
ว
หา
出自身价值，要成为一个能靠得住的人，要成为一座山，不要气馁。人家不爱也好，干脆把悲伤化作动
ม
ท
ิ ัล
力。人家不爱，我们要让自己更有价值。如果我们是一块上乘的宝石，谁不想把它镶嵌在戒指上呢？

ู้ด จ
ิ
๑๐.ามท่ร านอังคารมองโลกอย่างลุ่มลึก และด้วยวัย ด้วยประสบการณ์ทีม่ ี ก็ยิ่งทาให้ท่านมองโลก
ง
ั ค ว
คล
อย่างเข้ า ใจมากขึ ้น
โลก ในต้ นฉบับภาษาไทยไม่ได้ ใช้ คาว่า นี ้ แต่เมื่อแปลเป็ นภาษาจีนควรใส่ 这个 เพื่อเน้ นย ้า โลก
ในฐานะของโลกที่เต็มไปด้ วยสรรพชีวิต มีความหลากหลายและเต็มไปด้ วยความสับสนวุน่ วาย ด้วยวัย
ด้วยประสบการณ์ทีม่ ี ก็ยิ่งทาให้ท่านมองโลกอย่างเข้าใจมากขึ้น แปลโดยใช้ คาว่า 随着„„的增长
เพื่อให้ เห็นความคิดความเข้ าใจที่คอ่ ยๆ เพิ่มพูนขึ ้นตามวัยและประสบการณ์ ข้ อความข้ างต้ นแปลได้ ดงั นี ้
昂堪先生深刻地看这个世界。随着年龄与经验的增长，让他能对世界有着更多的了解与体会。

๑๐๘
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

๑๑. เราหวังอะไร เงิ นทองหรื อ ก็เห็นแล้วว่าบางคนมี เงิ นล้นฟ้าแต่ไม่มีความสุข สูเ้ รากิ นก๋วยจับ๊
สักชามไม่มีอะไรติ ดคอ
เห็นแล้ วว่า... / เห็นชัดว่า แปลว่า 明摆着„„
สู้ ในที่นี ้ คือ ไม่ส้ .ู .. แปลว่า 不如„„ / 不如„„来得好
มี เงิ นล้นฟ้า แปลเป็ นสานวนจีนได้ ว่า 金玉满堂 ไม่มีความสุข ในที่นี ้แปลว่า 没有什么幸福可言
เติมคาว่า 可言 ลงไปเป็ นการเน้ นย ้าให้ ชัดเจนว่า ไม่มีความสุขอะไรให้ เอ่ยอ้ างได้ คือปราศจากความสุขที่
แท้ โดยสิ ้นเชิง
แปลได้ ดงั นี ้
我们想要什么呢？金钱吗？明摆着有些人金玉满堂而没有什么幸福可言。不如吃一碗粿汁而没
什么卡在喉咙里来得好。

ต ร ์
าส
ษตรศ
ัย เก
าล
ิาวทย
มห
ิจ ิทัล
า ม รู้ด
คัลงคว

๑๐๙
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

บรรณานุกรม

ภาษาไทย
กอศักดิ์ ธรรมเจริญกิจ. ๒๕๔๕. หลักการแปลไทย-จีน. พิมพครั้งที่ ๒. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ
จีนสยาม.
นววรรณ พัน ธุเ มธา. ๒๕๕๑. ไวยากรณไทย. พิมพครั้งที่ ๕. กรุงเทพมหานคร: โครงการเผยแพร
ผลงานทางวิชาการ คณะอักษรศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
ประพิณ มโนมัยวิบูลย. ๒๕๔๑. ไวยากรณจีนกลาง. กรุงเทพมหานคร: โครงการตําราคณะอักษรศาสตร
จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
ปรียา อุนรัตน. ๒๕๓๙. การแปลอังกฤษเปนไทย: แนวคิดและวิธีการ. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ
ดวงกมล.
รัชนีโรจน กุลธํารง. ๒๕๕๒. ความรูความเขาใจเรื่องภาษาเพื่อการแปล จากทฤษฎีสูการปฏิบัติ.
กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพแหงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
ราชบัณฑิตยสถาน. ๒๕๔๖. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๔๒. กรุงเทพมหานคร:
นานมีบุคสพับลิเคชั่น.
วัลยา วิวัฒนศร. ๒๕๔๕. การแปลวรรณกรรม. กรุง เทพมหานคร: โครงการเผยแพรผลงานทาง
ต ร ์
วิชาการ คณะอักษรศาสตร จุฬาลงกรณ
ศ า ส มหาวิทยาลัย.
ส.ศิวรักษ. ๒๕๔๕. ศิลปะแหงการแปล. ษตร พิมพครั้งที่ ๖. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพมูลนิธิเด็ก.
ล ย
ั เก
สัญฉวี สายบัว. ๒๕๔๕. ยหลั า การแปล: กิจกรรมสูความเขาใจ. พิมพครั้งที่ ๒. กรุงเทพมหานคร:
ก
สํานักพิมพมหาวิ
ท
ิ
าวทยาลัยธรรมศาสตร.
ม ห
สั ญ ฉวี สายบัิจวิท.ัล ๒๕๕๐. หลั ก การแปล. พิ ม พ ค รั้ ง ที่ ๘. กรุ ง เทพมหานคร: สํ า นั ก พิ ม พ
า
มหาวิม รทู้ดยาลัยธรรมศาสตร.
ง
ั คว
อุษาคลโลหจํารูญ. ๒๕๔๗. ชีวิตและงานของพระถังซัมจั๋ง. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลง-
กรณราชวิทยาลัย.

๑๑๐
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ภาษาจีน
陈福康. 2000. 中国译学理论史稿（修订本）. 上海：上海外语教育出版社.
高华丽. 2008. 翻译教学研究：理论与实践. 杭州：浙江大学出版社.
赫胥黎原著、严复译述. 1933. 天演论. 上海：商务印书馆.
胡适、姜义华、沈寂. 1993. 胡适学术文集. 北京：中华书局.
黄忠廉. 2002. 变译理论. 北京：中国对外翻译出版公司.
慧皎等.1991. 高僧传合集. 上海：上海古籍出版社.
梁源灵. 2009. 泰汉翻译理论与实践. 重庆： 重庆大学出版社.
刘宓庆. 2004. 口笔译理论研究. 北京：中国对外翻译出版公司.
鲁迅先生纪念委员会. 1973. 鲁迅全集. 北京：人民文学出版社.
罗新璋. 1984. 翻译论集. 北京：商务印书馆.
欧阳哲生. 1998. 胡适文集（2）. 北京：北京大学.
释僧祐.1995. 出三藏记集. 北京：中华书局.
谭国安、梁忠翥、萧榕. 2009. 实用泰汉翻译教程. 北京：北京语言大学出版社.
王述文. 2008. 综合汉语翻译教程. 北京：国防工业出版社.
许钧. 2003. 论翻译. 武汉：湖北教育出版社.
张培基. 1983. 英汉翻译教程. 上海：上海外语教育出版社.
郑和平. 2006. 英译汉使用教程. 广州：中山大学出版社.
仲伟合、王斌华. 2009. 基础口译. 北京：外语教学与研究出版社.
朱志瑜、朱晓农. 2006. 中国佛籍译论选辑评注. 北京：清华大学出版社.

ภาษาอังกฤษ
Newmark, Peter. 1988. A Textbook of Translation. London: Prentice Hall International (UK)
ต ร ์
Ltd.
ร ศ าส
Nida, Eugene A., and CharlesกษตR.Taber. 1982. The Theory and Practice of Translation.
ล ย
ั เ
ยา
Second photomechanical
ว ิท
reprint. Leiden E.J. Brill: The United Bible Society.
ห า
ม
รายการอางอิงตัิจิทวัลอยางการแปล
รู้ดบศาสตราจารย ดร.ชิวจิ้นและคณะจากมหาวิทยาลัยหัวเฉียว. ๒๕๕๓.(อัดสําเนา).
คํากลาวตวอามนรั
ค
คลาังวในพิธีเปดปายสถาบันขงจื๊อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. ๒๕๕๑.(อัดสําเนา).
คํากล
คํากลาวรายงานเปดการประชุมผูบริหารระดับสูงมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ครั้งที่ ๑. ๒๕๔๕.
(อัดสําเนา).
เครือขายพุท ธิก าเพื่อพระพุท ธศาสนาและสังคม. ๒๕๕๓. อังคาร กัล ยาณพงศ “ความสุขคือการ
เรียนรู” . [ออนไลน].เขาถึงไดจาก:http://www.budnet.org/happiness/goodandfamous/
22.html. [วันที่เขาถึง ๑๑ ธันวาคม ๒๕๕๓]
แคปซูลเลือดจระเข. ม.ป.ป. [แผนพับ].

๑๑๑
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. ๒๕๕๒ก. ขอมูลทั่วไป. [ออนไลน].เขาถึงไดจาก: http://www.ku.ac.th/

about/general.html. [วันที่เขาถึง ๑๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๒]
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. ๒๕๕๒ข. หนวยงาน. [ออนไลน].เขาถึงไดจาก: http://www.ku.ac.th/
department/. [วันที่เขาถึง ๑๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๒]
วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. ๒๕๕๓. มวยไทย. [ออนไลน].เขาถึงไดจาก: http://th.wikipedia.org/wiki/มวย
ไทย [วันที่เขาถึง ๓ กุมภาพันธ ๒๕๕๓]
สถาบันคนควาและพัฒนาผลิตภัณฑอาหาร. ๒๕๕๒ก. ขาวตูเอ็กซเพรส. [ออนไลน].เขาถึงไดจาก:
http://www.ifrpd.ku.ac.th/2009/index.php?option=com_content&view=article&id=72&Ite
mid=105. [วันที่เขาถึง ๑ พฤศจิกายน ๒๕๕๒]
สถาบันคนควาและพัฒนาผลิตภัณฑอาหาร. ๒๕๕๒ข. โปรตีนเกษตร. [ออนไลน].เขาถึงไดจาก:
http://www.ifrpd.ku.ac.th/2009/index.php?option=com_content&view=article&id=68&Ite
mid=102. [วันที่เขาถึง ๑ พฤศจิกายน ๒๕๕๒]
สเปรยโลชั่นหอมกันยุง. ม.ป.ป. [แผนพับ].

ต ร ์
าส
ษตรศ
ัย เก
าล
ิาวทย
มห
ิจ ิทัล
า ม รู้ด
คัลงคว

๑๑๒
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ภาคผนวก

ในภาคการศึกษาปลาย ปี การศึกษา ๒๕๕๒ ผู้เขียนได้ มอบหมายให้ นิสิตซึ่ง ลงทะเบียนเรี ยน

วิ ช าการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจี น รวบรวมรายการชื่ อ เฉพาะที่ พ บบ่อ ยไว้ ใ ช้ เ ป็ นคู่มื อ ในการแปล
ภาคผนวกนี ้คัดมาเฉพาะส่วนที่เห็นว่าจาเป็ นสาหรับ ผู้สนใจการแปลทัว่ ไป ผู้เขียนได้ ตรวจสอบแก้ ไขและ
เพิ่มเติมข้ อมูลที่จาเป็ น นอกจากนี ้ยังได้ เพิ่มสานวน สุภาษิต คาพังเพยไว้ ข้างท้ าย

รายชื่อนิสิต
๑. นางสาวภัททิรา สุพฒ ั โสภณ
๒. นางสาววราธร เสถียรภาพงษ์
๓. นางสาวศิริพร ตังโชติ ้ ทวิธานนท์
๔. นางสาวจตุพร กิตโิ ชคอนันต์
๕. นางสาวนิชา ตังพร้ ้ อมพันธ์
๖. นางสาวภัทรดา แซ่โคว้
๗. นายอังคาร ตังฤทั ้ ยวานิชย์
๘. นางสาวการะเกด เอี่ยมพงษ์ไพฑูรย์
๙. นางสาวจิตจรุง จันอ้ น ต ร ์
ร ศ าส
๑๐. นางสาวจิราพร เนตรสมบั ต ล
ต ผ
ิ
ก ษ
๑๑. นางสาวณัฏฐปาณีลัยเชิเ ดสุริยา
ยา ร
๑๒. นายธีรภัทร์าวตัิทงทองกู
้
ห
ัิทล ม ตา เกตุสวัสดิ์
๑๓. นางสาวพรฑิ
รู้ดิจ
๑๔.ามนางสาวพรนภา ชนาธาร
คว
คลัง๑๕. นางสาวพิมพรรณ จันทรแดง
๑๖. นางสาวมนตรา สุทธินราพรรณ
๑๗. นางสาวเมษา ตังสิ ้ นมัน่ คง
๑๘. นางสาวยศวดี อยูน่ ิรันดร
๑๙. นางสาวเวธนี อบสุวรรณ
๒๐. นางสาวสุนทรี ยา ด่านดี
๒๑. นางสาวศิริวรรณ ลิขิตเจริญธรรม

๑๑๓
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(๑) จังหวัด

กรุงเทพมหานคร(เขตการปกครองพิเศษ) และจังหวัด ๗๖ จังหวัด(รวม ๗๗ แห่ง)

หมายเหตุ ละคาว่า “จังหวัด” หน้ าชื่อภาษาไทยเพื่อความสะดวกในการค้ น

ภาษาไทย ภาษาจีน
กระบี่ 甲米府
กรุงเทพมหานคร (เขตการปกครองพิเศษ) 曼谷（直辖市）
กาญจนบุรี 北碧府
กาฬสินธุ์ 胶拉信府/加拉信府
กาแพงเพชร 甘烹碧府
ขอนแก่น 孔敬府
จันทบุรี 尖竹汶府
ฉะเชิงเทรา 北柳府
ชลบุรี 春武里府
ชัยนาท 猜纳府
ชัยภูมิ 猜也奔府
ชุมพร 春蓬府
เชียงราย
ต ร ์ 清莱府
เชียงใหม่ ร ศ าส 清迈府
ตรัง เ ก ษต
าลัย
董里府
ตราด
ว ิท ย 桐艾府/哒叻府
า
ตาก
ล
ั มห 来兴府/达府
นครนายก
ด
้ ู จ
ิ ิท 那空那育府/坤西育府

า มร
นครปฐม
ว 佛统府
ค
คลัง นครพนม 那空帕农府/那空拍侬府
นครราชสีมา 呵叻府
นครศรี ธรรมราช 洛坤府
นครสวรรค์ 那空沙旺府/北榄坡府
นนทบุรี 暖武里府
นราธิวาส 陶公府
น่าน 难府/兰府
บึงกาฬ 汶干府

๑๑๔
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

บุรีรัมย์ 武里喃府
ปทุมธานี 巴吞他尼府
ประจวบคีรีขนั ธ์ 巴蜀府
ปราจีนบุรี 巴真武里府/巴津武里府
ปั ตตานี 北大年府
พระนครศรี อยุธยา 大城府
พะเยา 碧瑶府/拍瑶府/帕夭府
พังงา 攀牙府
พัทลุง 博他仑府
พิจิตร 披集府
พิษณุโลก 彭世洛府
เพชรบุรี 佛丕府
เพชรบูรณ์ 碧差汶府
แพร่ 帕府
ภูเก็ต 普吉府
มหาสารคาม 玛哈沙拉堪府
มุกดาหาร 目达韩府/莫达汉府/莫拉韩府
แม่ฮ่องสอน
ต ร ์ 夜丰颂府/湄奉颂府
ยโสธร
ร ศ าส 益梭通府/耶梭通府
ยะลา
เ ก ษต 惹拉府/也拉府/耶拉府
ร้ อยเอ็ด
ย าลัย 黎逸府
ระนอง
า ว ิท 拉农府/拉廊府
ระยอง ัล ม
ห 罗勇府
ราชบุรรู้ดี ิจ
ิท 叻丕府
ว า ม รี
คลพบุ
คลัง ลาปาง
华富里府/洛武里府

喃邦府
ลาพูน 喃奔府
เลย 莱府/黎府
ศรี สะเกษ 四色菊府
สกลนคร 沙功那空府/色军府
สงขลา 宋卡府
สตูล 沙敦府
สมุทรปราการ 北榄府

๑๑๕
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

สมุทรสงคราม 夜功府
สมุทรสาคร 龙仔厝府
สระแก้ ว 萨缴府
สระบุรี 北标府
สิงห์บรุ ี 信武里府
สุโขทัย 素可泰府
สุพรรณบุรี 素攀府/素攀武里府
สุราษฎร์ ธานี 万仑府/素叻府
สุรินทร์ 素辇府/素林府
หนองคาย 廊开府/侬开府
หนองบัวลาภู 廊磨南蒲府/侬磨喃普府
อ่างทอง 红统府
อานาจเจริ ญ 安纳乍能府/庵纳乍伦府
อุดรธานี 乌隆府
อุตรดิตถ์ 程逸府
อุทยั ธานี 乌泰他尼府
อุบลราชธานี 乌汶府

ต ร ์
าส
ษตรศ
ัย เก
าล
ิาวทย
มห
ิจ ิทัล
า ม รู้ด
คัลงคว

๑๑๖
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(๒) เขตในกรุงเทพมหานคร

หมายเหตุ ละคาว่า “เขต” หน้ าชื่อภาษาไทยเพื่อสะดวกในการค้ น

ภาษาไทย ภาษาจีน
คลองเตย 孔堤县
คลองสาน 空讪县
คลองสามวา 空善哇县/空三华县
คันนายาว 汉那尧县
จตุจกั ร 乍都节县
จอมทอง 宗通县/庄汤县
ดอนเมือง 廊曼县
ดินแดง 邻玲县
ดุสติ 律实县
ตลิง่ ชัน 打邻仓县
ทวีวฒ ั นา 他威越他那县/他威宛他那县
ทุง่ ครุ 童酷县
ธนบุรี 吞武里县
บางกอกน้ อย
ต ร ์ 曼谷莲县
บางกอกใหญ่
ร ศ าส 曼谷猋县/曼谷艾县
บางกะปิ เ ก ษต 挽甲必县
บางขุนเทียน ย าลัย 挽坤天县
า ว ิท
บางเขน
ล
ั มห 挽卿县/邦肯县
บางคอแหลม
ด
้ ู จ
ิ ิท 挽可联县/挽柯莲县
บางแค
ว า มร 挽坑县/挽奇县
ค
คลัง บางซื่อ 挽赐县/挽是县
บางนา 挽那县
บางบอน 挽汶县/挽蓬县
บางพลัด 挽拍县
บางรัก 挽叻县
บึงกุ่ม 汶郡县/鹏坤县
ปทุมวัน 巴吞旺县/巴吞汪县
ประเวศ 巴域县

๑๑๗
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ป้อมปราบศัตรูพา่ ย 邦巴沙都拍县/炮台
พญาไท 拍耶泰县
พระโขนง 拍昆仑县
พระนคร 拍那空县/拍纳空县
ภาษี เจริ ญ 帕是乍能县/拍司乍能县
มีนบุรี 民武里县
ยานนาวา 然那哇县
ราชเทวี 叻提威县/拉差贴威县
ราษฎร์ บรู ณะ 叻武拉纳县/叻巫拉纳县
ลาดกระบัง 叻甲邦县/叻甲挽县
ลาดพร้ าว 叻抛县/叻袍县
วังทองหลาง 汪通郎县/旺董郎县
วัฒนา 瓦达那县/宛他那县
สวนหลวง 宣銮县/黄襟园县
สะพานสูง 沙攀顺县/沙攀松县
สัมพันธวงศ์ 三攀他翁县/三攀他旺县
สาทร 沙吞县
สายไหม
ต ร ์ 晒迈县
หนองแขม
ร ศ าส 农乡县/农鉴县/廊肯县
หนองจอก
เ ก ษต 农卓县/廊祝县
หลักสี่
ย าลัย 叻是县/朗四县
ห้ วยขวาง วิท า 汇权县

ัล มห
มูร้ดจิ ิท
ว า
คลังค

๑๑๘
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(๓) สถาบันอุดมศึกษา
ภาษาไทย ภาษาจีน
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 朱拉隆功大学
มหาวิทยาลัยกรุงเทพ 曼谷大学
มหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี 曼谷吞武里大学
มหาวิทยาลัยเกริ ก 革叻大学(เคยใช้ 歌乐大学)
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 农业大学
มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต 伯乐大学
มหาวิทยาลัยขอนแก่น 孔敬大学
มหาวิทยาลัยเจ้ าพระยา 昭帕雅大学
มหาวิทยาลัยชินวัตร 秦那越大学
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 清迈大学
มหาวิทยาลัยเซนต์จอห์น 圣约翰大学
มหาวิทยาลัยทักษิ ณ 他信大学
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้ าธนบุรี 国王科技大学
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้ าพระนคร
北曼谷先皇技术学院
เหนือ
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีมหานคร
ต ร ์ 马哈那空科技大学
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุ ร ศ างสเทพ 曼谷皇家理工大学
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวั เ ก ษต นออก
ัย
ารลาชมงคลธั
东方皇家理工大学
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี
ิา ท
ว ย ญบุรี 塔亚武里皇家理工大学

ม ห ราชมงคลพระนคร
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี 帕纳空皇家理工大学
มหาวิทิจยาลัท
ิ ัลยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ 兰塔纳功欣皇家理工大学

า ม
มหาวิ รู้ดทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา
ง
ั คว 兰纳皇家理工大学

คล มหาวิ ทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรี วิชยั 是威差亚皇家理工大学

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ 素万那蓬皇家理工大学
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน 东北皇家理工大学
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสรุ นารี 素拉那立理工大学
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 法政大学
มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ 博仁大学
มหาวิทยาลัยนครพนม 那空帕农大学
มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนคริ นทร์ 娜拉媞瓦公主大学

๑๑๙
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

มหาวิทยาลัยนเรศวร 纳莱宣大学
มหาวิทยาลัยนอร์ ทกรุงเทพ 曼谷北部大学
มหาวิทยาลัยนอร์ ท-เชียงใหม่ 清迈北方大学
มหาวิทยาลัยบูรพา 东方大学
มหาวิทยาลัยปทุมธานี 巴吞他尼大学
มหาวิทยาลัยพะเยา 碧瑶大学
มหาวิทยาลัยพายัพ 西北大学
มหาวิทยาลัยฟาร์ อีสเทอร์ น 远东大学
มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 东北大学
มหาวิทยาลัยมหาสารคาม 玛哈莎拉坎大学
มหาวิทยาลัยมหิดล 玛希隆大学
มหาวิทยาลัยแม่โจ้ 梅杰大学
มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง 皇太后大学
มหาวิทยาลัยรังสิต 兰实大学
มหาวิทยาลัยรัชต์ภาคย์ 拉查帕学院
มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี 北碧皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏกาฬสินธุ์ 卡拉欣皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏกาแพงเพชร
ร์
甘烹碧皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม าสต 庄甲盛皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ ษตร
ศ 猜也奔皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียลงรายย
ั เก
า 清莱皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัวฏิทเชียยงใหม่
หา
清迈皇家大学
มหาวิทยาลััลยมราชภัฏธนบุรี 吞武里皇家大学
ิท
มหาวิรู้ดทิจยาลัยราชภัฏนครปฐม 佛统皇家大学
ว า ม ทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา
คมหาวิ
คลัง มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช
呵叻皇家大学

洛坤皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ 那空沙旺皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้ านสมเด็จเจ้ าพระยา 班颂德皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ 武里喃皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร 帕那空皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา 大城皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบลู สงคราม 披彭宋堪皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี 碧武里皇家大学

๑๒๐
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์ 碧差汶皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต 普吉皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม 玛哈莎拉坎皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา 也拉皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏร้ อยเอ็ด 黎逸皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนคริ นทร์ 拉差那卡琳皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏราไพพรรณี 兰帕潘尼皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏลาปาง 喃邦皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย 黎府皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ 瓦莱阿隆功皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏศรี สะเกษ 四色菊皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร 沙功那空皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา 宋卡皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสติ 川登喜皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา 宣素南塔皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ ธานี 素叻他尼皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ 素林皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏหมูบ่ ้ านจอมบึง
ต ร ์ 庄棚皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี
ร ศ าส 乌隆他尼皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์ ษต 程逸皇家大学
มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี ล ย
ั เก
า 乌汶皇家大学
มหาวิทยาลัยรามควาแหง ิา ทย 蓝康恒大学
ห
มหาวิทยาลััลยมวลัยลักษณ์ 瓦莱兰大学
ิท
มหาวิรู้ดทิจยาลัยวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่ง
ว า มย 亚洲科技大学
คเอเซี
คลัง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 诗纳卡琳威洛大学
มหาวิทยาลัยศรี ปทุม 世八通大学
มหาวิทยาลัยศิลปากร 艺术大学
มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์ 宋卡王子大学
มหาวิทยาลัยสยาม 暹罗大学
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 素可泰开放大学
มหาวิทยาลัยหอการค้ าไทย 泰商会大学
มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ 华侨崇圣大学

๑๒๑
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

มหาวิทยาลัยหาดใหญ่ 合艾大学
มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ 易三仓大学
มหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเซีย 东亚大学
มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี 乌汶大学
มหาวิทยาลัยเอเซียอาคเนย์ 东南亚大学
วิทยาลัยตาปี 塔彼学院
วิทยาลัยบัณฑิตเอเซีย 亚洲学者学院
สถาบันการจัดการปั ญญาภิวฒ ั น์ 正大管理学院
สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้ าเจ้ าคุณทหาร
拉卡邦先皇技术学院
ลาดกระบัง
สถาบันบัณฑิตพัฒนบริ หารศาสตร์ 国立发展管理学院

ต ร ์
าส
ษตรศ
ัย เก
าล
ิาวทย
มห
ิจ ิทัล
า ม รู้ด
คัลงคว

๑๒๒
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(๔) ส่ วนราชการระดับกระทรวง

หมายเหตุ ละคาว่า “กระทรวง” หน้ าชื่อภาษาไทยเพื่อสะดวกในการค้ น ชื่อกระทรวงเรี ยงตามอักษร เว้ น

“สานักนายกรัฐมนตรี ” จัดไว้ เป็ นลาดับแรก

ภาษาไทย ภาษาจีน
สานักนายกรัฐมนตรี 国务院
กลาโหม 国防部
การคลัง 财政部
การต่างประเทศ 外交部
การท่องเที่ยวและกีฬา 旅游与体育部
การพัฒนาสังคมและความมัน่ คงของมนุษย์ 社会发展与人类安全部
เกษตรและสหกรณ์ 农业与合作部
คมนาคม 交通部
ทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้ อม 自然资源与环境部
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สาร 信息技术与通信部
พลังงาน 能源部
พาณิชย์ 商业部
มหาดไทย
ต ร ์ 内政部
ยุติธรรม ร ศ าส 司法部
แรงงาน เ ก ษต 劳工部
วัฒนธรรม ย าลัย 文化部
า ว ิท
ล
ั มห
วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี 科技部
ศึกษาธิิจกิทาร 教育部

ม รู้ด ข
สาธารณสุ
า 卫生部

คัลงคอุวตสาหกรรม 工业部

๑๒๓
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(๕) ประเทศ

หมายเหตุ ละคาว่า “ประเทศ” หน้ าชื่อภาษาไทยเพื่อสะดวกต่อการค้ น ไม่แยกทวีป

ภาษาไทย ภาษาจีน
กรี ซ 希腊
กัมพูชา 柬埔寨
กัวเตมาลา 瓜地马拉
กาตาร์ 卡达
กานา 加纳
กาบอง 加蓬
กายอานา 圭亚那
กินี 几内亚
กิน-ี บิสเซา 几内亚比绍
เกรเนดา 格林纳达
เกาหลีใต้ 韩国
เกาหลีเหนือ 朝鲜
แกมเบีย 冈比亚
โกตดิววั ร์ ต ร ์
าส
科特迪瓦
คองโก(สาธารณรัฐ) ต ร ศ 刚果（布）
เ ก
คองโก(สาธารณรัฐประชาธิัย ปไตย)
ษ
าล
刚果民主/刚果（金）
คอโมโรส ิาวทย 葛摩
คอสตาริ กา มห 哥斯达黎加
จ
ิ
คาซัคู้ดสถาน ิทัล 哈萨克
ร
คิวาริบมาส
ค 基里巴斯

คลัง คิวบา 古巴
คีร์กีซสถาน 吉尔吉斯斯坦
คูเวต 科威特
เคนยา 肯尼亚
เคปเวิร์ด 佛得角
แคนาดา 加拿大
แคเมอรูน 喀麦隆
โครเอเชีย 克罗地亚

๑๒๔
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

โคลอมเบีย 哥伦比亚
จอร์ เจีย 格鲁吉亚
จอร์ แดน 约旦
จาเมกา 牙买加
จิบดู ี 吉布地
จีน 中国
ชาด 乍得
ชิลี 智利
เช็ก 捷克
ซานมารี โน 圣马力诺
ซามัว 萨摩亚
ซาอุดิอาระเบีย 沙乌地阿拉伯
ซิมบับเว 辛巴威
ซีเรี ย 叙利亚
ซูดาน 苏丹
ซูรินาเม 苏里南
เซเซลส์ 塞舌尔
เซนต์คิดส์และเนวิส
ต ร ์ 圣克里斯多与尼维斯
เซนต์ลเู ซีย
ร ศ าส 圣卢西亚
เซนต์วินเซนต์และเกรนาดีนส์ ษต 圣文森特和格林纳丁斯
เซเนกัล ล ย
ั เก
า 塞内加尔
เซอร์ เบีย ิา ทย
ว 塞尔维亚
ห
เซาดูเมและปริ ัิทล มนซิปี 圣多美和普林西比
เซียร์รรู้ดาลีิจโอน 塞拉利昂
ว า ม ย
คแซมเบี
คลัง โซมาเลีย
赛比亚

索马里
โซโลมอน 所罗门群岛
ไซปรัส 赛普勒斯
ญี่ปนุ่ 日本
เดนมาร์ ก 丹麦
โดโก 多哥
โดมินิกนั 多米尼加
โดมินิกา 多米尼克

๑๒๕
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ตริ นิแดดและโตเบโก 千里大及托八哥

ตองกา 汤加
ติมอร์ ตะวันออก 东帝汶
ตุรกี 土耳其
ตูนีเซีย 突尼西亚
ตูวาลู 图瓦卢
เติร์กเมนิสถาน 塔吉尔斯坦
ทาจิกิสถาน 塔吉克斯坦
แทนซาเนีย 坦桑尼亚
ไทย 泰国
นอร์ เวย์ 挪威
นามิเบีย 纳米比亚
นาอุรู 诺鲁
นิการากัว 尼加拉瓜
นิวซีแลนด์ 新西兰
นูอาตู 万那杜
เนเธอร์ แลนด์ 荷兰
เนปาล
ต ร ์ 尼泊尔
ไนจีเรี ย
ร ศ าส 奈及利亚
ไนเจอร์
เ ก ษต 尼日
บราซิล
ย าลัย 巴西
บรูไนดารุสซาลามวิท
หา
文莱
บอตสวานาัล ม 博茨瓦纳
บอสเนี ด
้ ู จ
ิ
ย
ิท เซโกวีนา
และเฮอร์
า ม ร 波斯尼亚和莫塞哥维那

ง
ั ว
คบังกลาเทศ 孟加拉
ล
ค บัลแกเรีย 保加利亚
บาร์ เบโดส 巴巴多斯
บาห์เรน 巴林
บาฮามาส 巴哈马
บุรุนดี 布隆迪
บูร์กินาฟาโซ 布基纳法索
เบนิน 贝宁
เบลเยียม 比利时

๑๒๖
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

เบลารุส 白俄罗斯
เบลีซ 伯利兹
โบลิเวีย 玻利维亚
ปากีสถาน 巴基斯坦
ปานามา 巴拿马
ปาปั วนิวกินี 巴布亚新几内亚
ปารากวัย 巴拉圭
ปาเลา 帕劳
เปรู 秘鲁
โปรตุเกส 葡萄牙
โปแลนด์ 波兰
ฝรั่งเศส 法国
พม่า 缅甸
ฟิ จิ 斐济
ฟิ นแลนด์ 芬兰
ฟิ ลปิ ปิ นส์ 菲律宾
ภูฏาน 不丹
มองโกเลีย
ต ร ์ 蒙古国
มอนเตเนโกร
ร ศ าส 黑山
มอริ เซียส
เ ก ษต 莫里西斯
มอริ เตเนีย
ย าลัย 毛里塔尼亚
มอลโดวา
า ว ิท 摩尔多瓦
มอลตา ัล ม
ห 马耳他
มัลดีรฟู้ดส์ิจ
ิท 马尔代夫
ว า มโดเนีย
คมาซิ
คลัง มาดากัสการ์
马其顿

马达加斯加
มาร์ แซลล์ 马绍尔群岛
มาลาวี 马拉维
มาลี 马利
มาเลเซีย 马来西亚
เม็กซิโก 墨西哥
โมซัมบิก 莫桑比克
โมนาโก 摩纳哥

๑๒๗
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

โมร็ อกโก 摩洛哥

ไมโครนีเซีย 密克罗尼西亚
ยูกนั ดา 乌干达
ยูเครน 乌克兰
เยเมน 也门
เยอรมนี 德国
รวันดา 卢旺达
รัสเซีย 俄国
โรมาเนีย 罗马尼亚
ลักเซมเบอร์ ก 卢森堡
ลัตเวีย 拉托维亚
ลาว 老挝
ลิกเตนสไตน์ 列支敦斯登
ลิทวั เนีย 立陶宛
ลิเบีย 利比亚
เลโซโท 莱索托
เลบานอน 黎巴嫩
ไลบีเรี ย
ต ร ์ 利比里亚
วาติกนั
ร ศ าส 梵蒂冈
เวเนซุเอลา
เ ก ษต 委内瑞拉
เวียดนาม
ย าลัย 越南
ศรี ลงั กา
า ว ิท 斯里兰卡
สเปน ัล ม
ห 西班牙
สโลวาเกี ด
้ ู จ
ิ ิท
ย
า ม ร 斯洛伐克

ง
ั ว
คสโลวีเนีย 斯洛文尼亚
ล
ค สวาซิแลนด์ 斯威士兰
สวิตเซอร์ แลนด์ 瑞士
สวีเดน 瑞典
สหรัฐอเมริ กา 美国
สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ 阿联酋
สิงคโปร์ 新加坡
ออสเตรเลีย 澳大利亚
ออสเตรี ย 奥地利

๑๒๘
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

อังกฤษ 英国
อันดอร์ รา 安道尔
อัฟกานิสถาน 阿富汗
อัลบาเนีย 阿尔巴尼亚
อาเซอร์ ไบจาน 阿塞拜疆
อาร์ เจนตินา 阿根廷
อาร์ เมเนีย 亚美尼亚
อิเควทอเรี ยลกินี 赤道几内亚
อิตาลี 意大利
อินเดีย 印度
อินโดนีเซีย 印度尼西亚
อิรัก 伊拉克
อิสราเอล 以色列
อิหร่าน 伊朗
อียิปต์ 埃及
อุซเบกิสถาน 乌兹别克
อุรุกวัย 乌拉圭
เอกวาดอร์
ต ร ์ 厄瓜多尔
เอธิโอเปี ย
ร ศ าส 埃塞俄比亚
เอริ เทรี ย
เ ก ษต 厄立特里亚
เอลซัลวาดอร์
ย าลัย 萨尔瓦多
เอสโตเนีย
า ว ิท 爱沙尼亚
แองโกลา ัล ม
ห 安哥拉
ิท
แอนติรู้ดกิจาและบาร์ บดู า 安提瓜和巴布达
ว า ม กากลาง
คแอฟริ
คลัง แอฟริกาใต้
中非

南非
แอลจีเรี ย 阿尔及利亚
โอมาน 阿曼
ไอซ์แลนด์ 冰岛
ไอร์ แลนด์ 爱尔兰
ฮอนดูรัส 洪都拉斯
ฮังการี 匈牙利
เฮติ 海地

๑๒๙
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(๖)บุคคลที่มีช่ ือเสียง

หมายเหตุ ละคานาหน้ าชื่อและตาแหน่ง คงไว้ เพียงยศ

ภาษาไทย ภาษาจีน
กฤตย์ รัตนรักษ์ 李智正
ก่อศักดิ์ ไชยรัศมีศกั ดิ์ 蔡绪峰
กุหลาบ สายประดิษฐ์ (ศรี บรู พา) 古腊·柿巴立（西巫拉帕）
เกียรติ วัธนเวคิน 丘细见
ไกรสร จันศิริ 陈汉士
ขจร ติงธนาธิกลุ 丁家骏
้ ทธิ์ภกั ดี
จิตติ ตังสิ 陈振治
เจริ ญ สิริวฒ
ั นภักดี 苏旭明
เฉลียว อยูว่ ิทยา 许书标
ชวน หลีกภัย 川·立派
ชาตรี โสภณพนิช 陈有汉
ธนินท์ เจียรวนนท์ 谢国民
ธีรวุฒิ ตันติวงษากิจ 陈汉涛
บรรหาร ศิลปอาชา
ต ร ์ 班汉·西巴阿差、马德祥
บุญทรง ศรี เฟื่ องฟุ้ง
ร ศ าส 郑明如
บุญมา จริ งจัง
เ ก ษต 曾纪贞
ประภา วิริยะประไพกิยจาล
ัย 吴玉音
ปรี ดี เกษมทรัพหย์าว
ิท 陈贞煜
ลั ม
ิจิท
比里·帕侬荣、陈家乐、陈嘉祥、
ปรี ดี พนมยงค์
า รู้ด
ม จาลอง ศรีเมือง
พลตรี
陈璋茂

คว 占隆·西蒙少将、卢金河

คลัง พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ 炳·廷素拉暖上将

พันตรี ควง อภัยวงศ์ 宽·阿派旺少校
他信·西那瓦警察中校、
塔克辛·钦那瓦警察中校（台
พันตารวจโททักษิ ณ ชินวัตร 湾）、
达信·钦那瓦警察中校（新加
坡）、丘达新
ไพโรจน์ จิรชนานนท์ 钟源泉
มาลี ติงธนาธิกลุ 危秀云
ไมตรี เต็มศิริพงศ์ 张祥盛

๑๓๐
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ยง สุขสุดประเสริ ฐ 刘锦庭
ย่งชิง จริ งจัง 张永青
วรรณา ลอลือเลิศ 罗铁英
วาณี พนมยงค์-สายประดิษฐ์ 华妮· 帕侬荣
วิกรม กรมดิษฐ์ 邱威功 、 邱定丰
วิชิต ลอลือเลิศ 罗宗正
วิศาล ภัทรธรรมมาศ 刘纯义
วิสทิ ธิ์ ลีละศิธร 李光隆
สนธิ ลิ ้มทองกุล 颂提·林通坤、林明达
สมชาย วงศ์สวัสดิ์ 颂猜·旺沙瓦
สมศักดิ์ ลีสวัสดิต์ ระกูล 李石成
สมาน โอภาสวงศ์ 胡玉麟
สหัส มหาคุณ 张兰臣
สัก กอแสงเรื อง 高梧桐
สุชาติ เศรษฐี วรรณ 张朝江
สุธี มีนชัยนันท์ 吴宏丰
阿披实·威差奇瓦、阿披实·维乍
อภิสทิ ธิ์ เวชชาชีวะ 集、艾比希（台湾）、阿比昔（新

ต ร์ 加坡）
อัมพร บูลภักดิ์ ส
รศา
黄作明
อานันท์ ปั นยารชุน
ษต 阿南·班雅拉春
เ ก
อุทยั ยังประภากร
ย าลัย 杨海泉
อุเทน เตชะไพบูลย์วิท
า 郑午楼

ัล มห
มูร้ดจิ ิท
ว า
คลังค

๑๓๑
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

(๗) สานวน สุภาษิต คาพังเพย

หมายเหตุ ในการใช้ จริง ควรจะได้ เปิ ดหนังสือคูม่ ือเทียบทังสองภาษาว่

้ า มีวิธีการใช้ ตลอดจนน ้าเสียง
แตกต่างกันหรื อไม่ ในที่นี ้ให้ ไว้ เป็ นเพียงพื ้นฐานไปค้ นคว้ าต่อเท่านัน้

ภาษาไทย ภาษาจีน
ก ข ไม่กระดิกหู 目不识丁
กงเกวียนกาเกวียน 因果报应
กบในกะลา 井底之蛙
กระต่ายตื่นตูม 大惊小怪
กลืนไม่เข้ าคายไม่ออก 进退两难
กันไว้ ดีกว่าแก้ 防患未然
กาแพงมีหู ประตูมตี า 隔墙有耳
กิ ้งก่าได้ ทอง 得意忘形
กิ่งทองใบหยก 天生一对
กินบนเรื อนขี ้รดบนหลังคา 忘恩负义、恩将仇报
กินบุญเก่า 吃老本
กินปูนร้ อนท้ อง 做贼心虚、不打自招
ข้ าวยากหมากแพง
ต ร ์ 民不聊生
ขิงแก่ยอ่ มเผ็ดกว่า ร ศ าส 姜还是老的辣
ขี่ช้างจับตัก๊ แตน เ ก ษต
ัย 杀鸡焉用牛刀
ขี ้ยังไม่ให้ หมากิน ยาล
วิท
一毛不拔
เข้ าเมืองตาหลิว่ หต้าองหลิว่ ตาตาม
ัล ม ก
入乡随俗
คดในข้ อิจิทงอในกระดู 心怀鬼胎

า
คนดี ม รตู้ดกน ้าไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้
ง
ั คว 真金不怕火炼

คล คบคนพาลพาลพาไปหาผิ ด
近朱者赤，近墨者黑
คบบัณฑิตบัณฑิตพาไปหาผล
ความพยายามอยูท่ ี่ไหน ความสาเร็ จอยูท่ ี่นนั่ 功夫不负苦心人
ความวัวยังไม่ทนั หาย ความควายเข้ ามาแทรก 一波未平，一波又起
คางคกขึ ้นวอ 小人得志
คาหนังคาเขา 人贼俱获
ฆ่าช้ างเอางา 杀鸡取卵
งมเข็มในมหาสมุทร 大海捞针

๑๓๒
 กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

ง่ายเหมือนปอกกล้ วย 易如反掌
ชักน ้าเข้ าลึก ชักศึกเข้ าบ้ าน 引狼入室
ชักหน้ าไม่ถึงหลัง 入不敷出
เชือดไก่ให้ ลงิ ดู 杀一儆百、杀鸡给猴看、杀鸡儆猴
一个巴掌拍不响、
ตบมือข้ างเดียวไม่ดงั
孤掌难鸣
ตะเภาเดียวกัน 一丘之貉
ตัดไฟตังแต่ ้ ต้นลม 防微杜渐
ตัดรากถอนโคน 铲草除根
ตีเหล็กเมื่อแดง กินแกงเมื่อร้ อน 趁热打铁
ถือไม้ เท้ ายอดทองกระบองยอดเพชร 白头偕老
ทาหูทวนลม 当耳边风
น ้าลดตอผุด 水落石出
น ้าหนึง่ ใจเดียวกัน 万众一心
บ้ านแตกสาแหรกขาด 家破人亡
ปล่อยเสือเข้ าป่ า 放虎归山
ปั น้ น ้าเป็ นตัว 无中生有
ปากคนยาวกว่าปากกา 人言可畏
ปากปราศรัยน ้าใจเชือดคอ
ต ร ์ 口蜜腹剑
ปากว่าตาขยิบ
ร ศ าส 阳奉阴违
ปากหวานก้ นเปรี ย้ ว
เ ก ษต 口是心非
ฝนตกไม่ทวั่ ฟ้ า ย าลัย 厚此薄彼
ฝนทัง่ ให้ เป็ นเข็มหาว
ิท 提出磨成针
แพะรับบาป ท
ิ ัล ม
ู้ดิจแววไม่
替罪羔羊

า ร
มีตมาหามี 有眼无珠、有眼不识泰山
คว
คลัง มีมลู ฝอยหมาไม่ขี ้
ไม่ 无风不起浪
一举两得、一箭双雕、
ยิงปื นนัดเดียวได้ นกสองตัว
一石二鸟
ยืมจมูกคนอื่นหายใจ 仰人鼻息
ร่วมทุกข์ร่วมสุข 同甘共苦
รอดปากเหยี่ยวปากกา 虎口逃生
รู้หน้ าไม่ร้ ูใจ 知人知面不知心
ไร้ ญาติขาดมิตร 举目无亲、孑然一身
ล้ วงคองูเห่า 虎口拔牙

๑๓๓
กนกพร นุม่ ทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็ นภาษาจีน

วัวหายล้ อมคอก 亡羊补牢

สร้ างวิมานในอากาศ 空中楼阁
สวยแต่รูป จูบไม่หอม 华而不实
สอนหนังสือสังฆราช 班门弄斧
สันดอนขุดง่าย สันดานขุดยาก 江山易改，本性难移
สีซอให้ ควายฟั ง 对牛弹琴
เส้ นผมบังภูเขา 一叶障目
หน้ าซื่อใจคด 笑里藏刀
หน้ าเนื ้อใจเสือ 人面兽心
หนามยอกอก 眼中钉
หนามยอกเอาหนามบ่ง 以毒攻毒
หวานเป็ นลม ขมเป็ นยา 良药苦口
หาเหาใส่หวั 自讨苦吃
เห็นดาเห็นแดง 一决雌雄
เหล้ าเก่าในขวดใหม่ 换汤不换药
แหวกหญ้ าให้ งตู ื่น 打草惊蛇
อดเปรี ย้ วไว้ กินหวาน 苦尽甘来
เอาไข่กระทบหิน
ต ร ์ 以卵击石
เอาใจเขามาใส่ใจเรา
ร ศ าส 将心比心
เอามะพร้ าวห้ าวไปขายสวน ษต 班门弄斧
เอาไม้ ซกี ไปงัดไม้ ซุง ลัยเ
ก
า 以卵击石

ห วา ิทย
ม
ิจ ิทัล
า ม รู้ด
คัลงคว

๑๓๔