PRIKAZIVANJE ELEMENATA KOJI SE PONAVLJAJU
Pod pojmom „elementi koji se ponavljaju“ podrazumevaju se
radijalno raspoređeni elementi (rebra, turbinske lopatice, zupci,
itd.) kojih je brojno najmanje 5. Definisan je poseban standard
njihovog prikazivanja na radioničkim crtežima. Taj standard
propisuje sledeće:
1. Elementi koji se ponavljaju moraju biti prikazani u paru
projekcija – u frontalnoj i horizontalnoj ili frontalnoj i profilnoj. U
frontalnoj projekciji njihova osa simetrije projektuje se u pravoj
veličini, a u susedinim – zračno, kao tačka.
2. Elementi koji se ponavljaju mogu biti prikazani ili na poseban
način – uprošćeno, ili bez uprošćenja. U frontalnoj projekciji, u
kojoj se njihova osa simetrije vidi u pravoj veličini, obavezno je
uprošćeno prikazivanje elemenata koji se ponavljaju, a u susednim
projekcijama, u kojima se osa simetrije vidi zračno – dozvoljen je,
ali nije obavezan njihov pojednostavljeni prikaz. (Mi usvajamo da
u horizontalnoj ili profilnoj projekciji ne primenjujemo uprošćen
prikaz!) Standard propisuje pojam uprošćenog prikaza.
3. Uprošćeni prikaz elemenata koji se ponavljaju znači da se, u
odgovarajućoj projekciji, ne prikazuju pojedini, radijalno
raspoređeni elementi (rebra, lopatice, zupci, itd.) već jedna
zamišljena rotaciona forma koja ih sve obuhvata. U projekciji, ta
rotaciona forma ima vidljive i nevidljive izvodnice i konturne
linije, kao i kontaktne izvodnice i konture - linije koje su u
kontaktu sa osnovnom formom koja nosi sve elemente koji se
ponavljaju.
4. Ako je forma koja obuhvata elemente koji se ponavljaju
unutrašnja – zaklonjena osnovnom formom, ne prikazuje se u
frontalnoj projekciji.
5. Ako je forma koja obuhvata elemente koji se ponavljaju
spoljašnja, prikazuje se u frontalnoj projekciji korišćenjem
isključivo punih debelih i punih tankih linija.
6. Sve kontaktne i nevidljive izvodnice i konturne linije na
spoljašnjoj formi koja obuhvata elemente koji se ponavljaju
prikazuje se punim tanjim linijama. Ostale, vidljive linije na ovoj
formi prikazuju se punim debelim linijama.
7. U frontalnoj projekciji uvek se daje polupresek i pri tome se
zamišljeno seče kako osnovna forma tako i forma koja obuhvata
sve elemente koji se ponavljaju. Osnovna forma prikazuje se na
polupreseku po svim standardnim pravilima za prikazivanje
polupreseka.
8. Polupresek forme koja obuhvata elemente koji se ponavljaju ne
šrafira se („rebro se ne šrafira“)!
9. Na polupreseku, sve vidljive izvodnice, konture i druge linije na
formi koja obuhvata elemente koji se ponavljaju prikazuje se
punom debelom linijom.
10. Na polupreseku, sve nevidljive izvodnice, konture i druge
linije na formi koja obuhvata elemente koji se ponavljaju
prikazuje se punom tankom linijom.
11. Na polupreseku, sve vidljive i nevidljive kontaktne izvodnice,
konture i druge linije kontakta osnovne forme i forme koja
obuhvata elemente koji se ponavljaju prikazuje se punom tankom
linijom.
SPOLJAŠNJA I UNUTRAŠNJA FORMA KOJA OBUHVATA ELEMENTE KOJI SE PONAVLJAJU
STANDARDNI PRIKAZ ELEMENATA KOJI SE PONAVLJAJU