A.

SC306 БАЙГУУЛАМЖИЙН ШИНЖИЛГЭЭ – II

2021-2022 он, Хаврын улирал - Эчнээ
БИЕ ДААЛТЫН АЖИЛ №3

Сэдэв: СТАТИК ТОДОРХОЙ БУС СИСТЕМИЙГ ШИЛЖИЛТИЙН АРГААР

ТООЦОХ

№ Даалгаврын үе шатууд
1 Кинематик тодорхой бусын зэргийг тодорхойлох.
𝒏к = 𝒏ө + 𝒏шуг
𝒏к - кинематик тодорхой бусын зэрэг;
𝒏ө - зангилааны өнцгийн шилжилтийн тоо. Энэ нь тулгуурын бус хөшүүн
зангилааны тоотой тэнцүү байна;
𝒏шуг – зангилаануудын шугаман шилжилтийн тоо. Энэ нь нугасан
системийн чөлөөний зэргээр тодорхойлогдоно.
𝒏шуг = 𝑾н.с ; 𝑾н.с = 𝟑Д − 𝟐Н − Шт
𝑾н.с – нугасан системийн чөлөөний зэрэг;
Д – дискний тоо;
Н – энгийн нугасны тоо;
Шт – тулгуурын шилбэний тоо.
2 Үндсэн систем сонгох.
𝒏к тооны нэмэлт холбоосыг хийх шаардлагатай ба үүнээс 𝒏ө тооны өнцгийн
шилжилтийг хорьсон хөшүүн бэхэлгээ, 𝒏шуг тооны шугаман шилжилтийг хорьсон
тулгуурын шилбийг нэмж хийж өгнө. Ингэснээр үндсэн систем нь дээд зэргийн
статик тодорхой бус бөгөөд зангилааны өнцгийн болон шугаман шилжилтгүй
зангилааны хувьд кинематик тодорхой систем байх ёстой.
3 Шилбэнүүдийн (элементүүдийн) нэгж уртын хөшүүнийг тодорхойлох.
Багана болон ригелийн (дамнурууны) нэгж уртын хөшүүнийг 𝑖б = 𝐸𝐼б /ℎ, 𝑖р = 𝐸𝐼р /𝐿
гэж олно.
4 Үндсэн системд гадаад хүчнээс үүсэх 𝑀𝐹 эпюрийг байгуулах.
5 � 1 ,М
Үндсэн системд Z1 = 1, Z 2 = 1,..., Zn = 1 нэгж шилжилтээс үүсэх М � 2 , ..., М
� n -ийн
эпюрүүдийг байгуулах.
6 Каноник тэгшитгэлийг бичих.
𝑟 ∙ 𝑍⃗ + 𝑅�⃗𝐹 = 0
7 Каноник тэгшитгэлийн коэффициент ба сул гишүүдийг тодорхойлох
• Зангилааны болон хэсгийн тэнцвэрийн нөхцөлөөс статик аргаар тодорхойлох
• Кинематик аргаар тодорхойлох
�𝑖 ∙ 𝑀
𝑀 �𝑘
𝑟𝑖𝑘 = � � 𝑑𝑥
𝐸𝐼
�𝑖 ∙ 𝑀𝐹
𝑀 ′
𝑅𝑖𝐹 = − � � 𝑑𝑥
𝐸𝐼
8 Нэгж шилжилтээс үүсэх моментын нийлбэр эпюрийг байгуулах
�𝑆 = 𝑀
𝑀 �1 + 𝑀
�2 + ⋯ + 𝑀 �𝑛

9 Каноник тэгшитгэлийн коэффициент ба сул гишүүдийг зөв тодорхойлсон эсэхийг

дараах томьёогоор шалгах
�2
𝑀
∑𝑛𝑖=1 ∑𝑛𝑘=1 𝑟𝑖𝑘 = 𝑟𝑆𝑆 , 𝑟𝑆𝑆 = ∑ ∫ 𝑆 𝑑𝑥
𝐸𝐼
� 𝑆 ∙𝑀𝐹′
𝑀
∑𝑛𝑖=1 𝑅𝑖𝐹 = 𝑅𝑆𝐹 , 𝑅𝑆𝐹 = − ∑ ∫ 𝑑𝑥
𝐸𝐼
10 Каноник тэгшитгэлийг бодож 𝑍1 , 𝑍2 , … , 𝑍𝑛 үл мэдэгдэгч шилжилтүүдийг олох
11 �1 ∙ 𝑍1 ,
Үндсэн системд 𝑍1 , 𝑍2 , … , 𝑍𝑛 шилжилтүүдээс үүсэх эпюр буюу засварласан 𝑀
�2 ∙ 𝑍2 , … , 𝑀
𝑀 �𝑛 ∙ 𝑍𝑛 эпюрүүдийг байгуулах
12 Өгөгдсөн системд гадаад ачаанаас үүсэх эпюр М-ийг байгуулах
 𝑀=𝑀 �1 ∙ 𝑍1 + 𝑀
�2 ∙ 𝑍2 + ⋯ + 𝑀
�𝑛 ∙ 𝑍𝑛 + 𝑀𝐹
13 Өгөгдсөн системийн гулзайлгах моментын эпюр М-ийн зөв байгуулагдсан эсэхийг
шалгах,
а) Статик шалгалт: Зангилаануудын статик тэнцвэрийг шалгана.
�𝑖′ ∙𝑀
𝑀
б) Кинематик шалгалт: 𝑍𝑖 = ∑ ∫ 𝑑𝑥
𝐸𝐼

𝑑𝑀
14 M-ын эпюрээс 𝑄 = 𝑑𝑥
уламжлалаар хөндлөн хүчний эпюр Q-г байгуулах

15 Q эпюрээс зангилааны тэнцвэрийг ашиглан дагуу хүчний эпюр N-ийг байгуулах

16 Системийн ерөнхий статик тэнцвэрийг шалгах
17 Дүгнэлт бичих

• АШИГЛАХ СУРАХ БИЧИГ, ГАРЫН АВЛАГА

1. Баяр.Л, Отгонбаяр.П, Эрдэнэболд.Б “БАЙГУУЛАМЖИЙН ОНОЛ” УБ 2007
2. Базар.Г “БАРИЛГЫН МЕХАНИК” УБ 2019
3. Отгонбаяр.П, Оюунчимэг.М, Пүрэвдорж.С, Батчимэг.Б, Э.Даваахүү “Байгууламжийн
шинжилгээ” I дэвтэр, Гарын авлага, УБ 2022 (Статик тодорхой системийн тооцооны
гарын авлага)
• ХУГАЦАА:

2022-04-01-ний өдрийн 16:00 цаг

• ДААЛГАВРЫН ӨГӨГДӨЛ

Тооцооны Тооцооны
Өгөгдлийн Өгөгдлийн
№ Оюутны код схемийн № Оюутны код схемийн
дугаар дугаар
дугаар дугаар
1 A.SC14D514 1 42 22 B201350822 22 20
2 B151350824 2 41 23 B201350825 23 19
3 B161350871 3 40 24 B201350829 24 18
4 B161350879 4 39 25 B201350832 25 17
5 B181350814 5 38 26 B201350840 26 16
6 B181350842 6 37 27 B201350847 27 15
7 B191350806 7 36 28 B201350852 28 14
8 B191350832 8 35 29 B201350854 29 13
9 B201350802 9 34 30 B201350855 30 12
10 B201350803 10 32 31 B201350856 31 11
11 B201350804 11 31 32 B201350857 32 10
12 B201350805 12 30 33 B201350859 33 9
13 B201350809 13 29 34 B201350860 34 8
14 B201350810 14 28 35 B201350861 35 7
15 B201350811 15 27 36 B201350865 36 6
16 B201350812 16 26 37 B201350867 37 5
17 B201350813 17 25 38 B211350802 38 4
18 B201350815 18 24 39 B211350819 39 3
19 B201350816 19 23 40 B211350833 40 2
20 B201350817 20 22 41 B211350846 41 1
21 B201350819 21 21 42
 ӨГӨГДӨЛ
 I1 – хэвтээ шилбэний огтлолын инерцийн момент
 I2 – босоо шилбэний огтлолын инерцийн момент

Хэмжээ Ачаа

№ L h F2 q2 F1 q1 I1:I2
(м) (м) (кН) (кН/м) (кН) (кН/м)

1 2 3 - 4 6 - 2:3
2 3 4 10 5 - - 3:2
3 4 5 - - 16 4 1:3
4 5 6 5 12 - 3:1
5 6 7 14 - - 3 1:2
6 7 8 15 3 - - 2:1
7 8 9 16 - - 5 2:2
8 3 4 18 - - 8 2:3
9 4 5 - 6 10 - 2:4
10 5 6 - - 12 6 3:2
11 6 6 - - 8 2 3:1
12 8 8 - 4 16 - 1:3
13 6 9 10 3 - - 2:3
14 5 6 12 - - 3 1:1
15 4 8 - 4 20 - 2:1
16 6 9 - 5 12 3:1
17 3 3 18 3 1:3
18 4 4 15 5 2:3
19 5 5 2 10 3:4
20 6 6 14 4 4:5
21 5 7 16 5 2:3
22 6 8 12 2 2:3
23 5 6 4 20 3:2
24 3 3.5 10 3 3:2
25 4 4.5 2.5 16 1:3
26 5 5.5 20 5 3:1
27 6 6.5 4 16 1:1
28 7 7.5 15 3 2:2
29 8 8.5 10 3 3:3
30 9 9.5 2 12 2:3
31 10 10 12 4 3:4
32 2.5 2.5 20 5 4:5
33 3.5 3.5 3 15 5:4
34 4.5 4.5 15 4 5:3
35 5.5 5.5 12 2 5:2
36 6.5 6.5 12 3 1:2
37 7.5 7.5 3 10 2:1
38 8.5 8.5 15 5 1:3
39 9.5 9.5 16 2 3:1
40 9 10 3 10 3:2
41 8 6 12 2 2:3
42 6.4 6.4 5 16 2:3
ТООЦООНЫ СХЕМ