ΚΩ∆ΙΚΟΣ 11 4131

Ναυπακτιακές Προσδοκίες
Έτος 23ο • Αριθµ. Φύλλου 92 • ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019 • Τιµή φύλλου 0,10 ¤ • ∆/νση: Ρ. Φερραίου 96, τηλ. - fax: 2610/222.488, Τ.Κ. 262 21 - ΠΑΤΡΑ • e-mail: nafpatras1892@gmail.com

Εξελίξεις στην Ηγεσία

Ε
ίναι παρατηρηµένο ότι
κάθε αλλαγή στα κοινά
της Ελληνικής κοινω-
νίας, γεννά προσδοκίες για συ-
νεχή βελτίωση της ζωής σε όλη
την έκτασή της.
Έτσι και η νέα ∆ηµοτική αρχή
του δήµου Ναυπακτίας, υπό τον
∆ήµαρχο Βασίλη Γκίζα, καλεί-
ται να ανεβάσει στροφές για
περεταίρω κατακτήσεις, χωρίς,
βέβαια, να αγνοείται η προ-
σφορά των προηγουµένων δη-
µοτικών αρχών.
Στο πνεύµα αυτό, ο Σύνδε-
σµός µας και η εφηµερίδα του,
έρχεται αρωγός στο νέο ξεκί-
νηµα, παραθέτοντας ορισµένες
επισηµάνσεις, όπως αυτές δια-
τυπώνονται στην καθηµερινό-
τητα από τον απλό κόσµο που
αποτελεί τον καλύτερο µηχανι-
σµό σφυγµοµέτρησης.
Κατά τη δική µας ιεράρχηση,
από πλευράς προτεραιότητας
και σηµασίας, έχουµε:
Η διάνοιξη σήραγγας στο κά-
στρο, θέµα για το οποίο- έστω
καθυστερηµένα- η δηµαρχία
Λουκόπουλου είχε ανακινήσει,
είναι εκ των ουκ άνευ. Η κατά-
σταση στην πόλη της Ναυπά-
κτου, από πλευράς του κυκλο-
φοριακού, έχει φτάσει σε αδιέ-
ξοδο, κόβοντας ουσιαστικά την
πόλη στα δύο, σε ανατολικό
και δυτικό τοµέα.
Το οδικό δίκτυο της ενδο-
χώρας είναι ο κυριότερος ανα-
σταλτικός παράγοντας για κάθε
µορφής ανάπτυξη. Υπάρχουν
ακόµη χωριά που δεν συνδέ-
ονται άµεσα- έµµεσα µε την
έδρα του δήµου (Ναύπακτος)
µε ασφαλτοστρωµένο δρόµο.
Μια µατιά στο οδικό δίκτυο της
γειτονικής Ευρυτανίας, όπου
δεν υπάρχει δρόµος µη ασφαλ-
τοστρωµένος, µας δείχνει την
κατεύθυνση δράσης. Ήδη εκ-
κρεµούν στην Περιφέρεια τα
έργα ασφαλτόστρωσης του δρό-
µου Σκάλας- Παλιόσκαλα- Νιό-
καστρο, Κυδωνιάς, Καλλονής,
Πόρου Φαµίλας κι άλλα για τα
οποία ο δήµος πρέπει να βάλει
πλάτη, για την επιτάχυνση της
υλοποίησής τους.
Η αξιοποίηση της Ευηνολί-
µνης και η διεκδίκηση αντι-
σταθµιστικών ωφεληµάτων, για
το νερό που υδροτοτεί της
Αθήνα, είναι ζωτικής σηµασίας
υπόθεση (τι έγινε η περίφηµη
πρωτοβουλία του κ. Κουρουµ-
πλή, πού βάλτωσε;)
Να πάψουµε να «κρύβουµε»
το κάστρο, σήµα κατατεθέν για
τη Ναύπακτο. Απαιτείται η δη-
µιουργία ζώνης 10 µ περίπου
κατά µήκος των τειχών του,
εσωτερικά και εξωτερικά, ώστε
να είναι στη θέα του επισκέπτη,
αλλά και το θέµα της πυρα-
σφάλειας προάγει. Επίσης η
σύνδεσή του µε τον περιφερει-
ακό δρόµο θα επιτρέπει την πρό-
σβαση τουριστικών λεωφορείων.
Η αναβίωση (προσοµοίωση)
της δυτικής πύλης της πόλης- αν
όχι και της ανατολικής- θα προ-
ϊδεάζει τον επισκέπτη ότι µπαί-
νει σε πραγµατική καστρούπολη
(έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς
προτάσεις π.χ. από τον Χαρά-
λαµπο ∆. Χαραλαµπόπουλο µε
σχεδιάγραµµα του Γιάννη Αρ-
τινόπουλου).
Η διάθεση χώρου για την στέ-
του Συνδέσµου
γαση της Εταιρείας Ναυπα- Μια απρόοπτη εξέλιξη είχαµε στο ∆.Σ του Συνδέσµου, ο
κτιακών Μελετών (Ε.ΝΑ.Μ.), που Πρόεδρος Ευάγγελος Τηλιγάδης, υπέβαλε την παραίτησή
διαθέτει εκτός των άλλων, 4.500 του.
τίτλους βιβλίων και αποτελεί βα- Το ∆ιοικητικό Συµβούλιο στην συνεδρίαση της 16ης Σε-
σικό πνευµατικό βραχίονα της πτεµβρίου 2019 έκανε αποδεκτή την παραίτησή του και µε
Ναυπακτίας, στο υπό ανακαί- οµόφωνη απόφαση ανέθεσε τα καθήκοντα του Προέδρου
νιση ΞΕΝΙΑ, σε συνάρτηση µε στον µέχρι τώρα Αντιπρόεδρο, Νικόλαο Ζωγράφο, σύµ-
την σχεδιαζόµενη Πινακοθήκη φωνα µε τα προβλεπόµενα στο άρθρο 5 του Καταστατικού.
και την αίθουσα αναπαράστα-
σης της Ναυµαχίας της Ναυ-
πάκτου είναι µια ιδανική λύση,
που έπρεπε ήδη να έχει δρο- Ο ΕΟΡΤΑΣΜΌΣ ΤΗΣ 448ης ΤΗΣ ΝΑΥΜΑΧΊΑΣ.
µολογηθεί.
Η εγκάρσια οδική σύνδεση
Άνω Χώρας και Πλατάνου θα
Στη Ναύπακτο
δώσει άλλη διάσταση στο
ορεινό τµήµα του δήµου. Η δη-
ο Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας
Ξεχωριστή λαµπρότητα θα δώσει η παρουσία του Προέδρου
µιουργία ανοικτού θεάτρου στα
πρανή, ανατολικά του κάστρου, της ∆ηµοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, στον εορτασµός
είναι µια παλιά πρόταση που της 448ης επετείου της κοσµοϊστορικής Ναυµαχίας της Ναυ-
πρέπει να επικαιροποιηθεί. πάκτου (1571 µ.Χ.), που θα πραγµατοποιηθεί το διήµερο 12-13
Η εκπόνηση µιας ηλεκτρονι- Οκτωβρίου.
κής εφαρµογής (χάρτης Ναυ- Ο εορτασµός περιλαµβάνει, µεταξύ άλλων, αναπαράσταση
πακτίας) που θα απεικονίζει την της Ναυµαχίας στο λιµάνι το βράδυ του Σαββάτου (20.30΄) και
πραγµατική οδική κατάσταση την Κυριακή 13 Οκτ. Αρχιερατική θεία λειτουργία, ∆οξολογία,
όλων των δρόµων του δήµου, ποµπή της εικόνας, ρίψεις στεφάνων στο λιµάνι, παρουσία αρ-
κατά κατηγορία, µε όλα τα συ- χών και λαού. Ο Ναυπακτιακός Σύνδεσµος Πάτρας θα µετά-
νοδευτικά ενηµερωτικά στοι- σχει στον εορτασµό της Κυριακής µε τη ∆ιοίκησή του και 50 µέλη
χεία θα είναι πολύ χρήσιµη (ανε- µαζί µε φίλους του.
ξάρτητα των GPS).
H εξασφάλιση πρόσβασης
λεωφορείων στο χώρο Καρέλι
Στράνωµας και της ευρύτερης
περιοχής, είναι θέµα που συ-
ζητείται στην καθηµερινότητα
Εξ’ άλλου τα τόσα θέµατα
που καταγράφηκαν κατά το Συ-
νέδριο της Ο.ΣΥ.Ν, αποτελούν
έναν καλό ‘’οδηγό’’ για δράση.

Το ∆ιοικητικό «πρόσωπο» του δήµου Ναυπακτίας

Η δηµοτική αρχή του δήµου Ναυπακτίας από την 1η Σεπτεµβρίου,
διαµορφώθηκε ως εξής :
l ∆ήµαρχος, Βασίλειος Γκίζας
l Πρόεδρος του ∆.Σ. Γεώργιος Σιµάκης
l Αντιπρόεδρος ∆.Σ., Πάνος Κονίδας
l Γραµµατέας του ∆.Σ. Γεώργιος Κοτρώνης
ΑΝΤΙ∆ΗΜΑΡΧΟΙ
l Θωµάς Κοτρωνιάς, Περιβάλλοντος
l Σωκράτη Παπαβασιλείου, Οικονοµικών Υπηρεσιών
l Ζαχαρίας Χοχτούλας, Τεχνικών Υπηρεσιών
l Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, Κοινωνικών Υποθέσεων και της
τέλεσης πολιτικών γάµων.
l Ιωάννης Παπαϊωαννίδης, ∆ιοικητικών Υπηρεσιών και αρµόδιος
∆ηµοτικής Ενότητας Αποδοτίας
l Σπυρίδων Τραχύλης, αρµόδιος ∆ηµοτικής Ενότητας Χάλκειας
Όταν ο ∆ήµαρχος απουσιάζει ή κωλύεται, τα καθήκοντά του θα
ασκεί ο Αντιδήµαρχος Θωµάς Κοτρωνιάς, που αναπληρώνει το
Για τα 200 χρόνια
της Εθνικής Παλιγγενεσίας
Μπορεί ο ενάµιση χρόνος που µας χωρίζει από το 2021 να φαί-
νεται µεγάλος. Κι όµως δεν είναι σε σχέση µε το µέγεθος των προ-
ετοιµασιών για τον εορτασµό των 200 χρόνων από την Ανάσταση του
Γένους, Το ‘’Ποθούµενο’’, που έγινε µε την Επανάσταση του 1821.
Οι θυσίες και τα ολοκαυτώµατα των Ελλήνων αγωνιστών δεν κα-
τάφεραν µόνο να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό, αλλά για πρώτη
φορά στην ιστορία συστάθηκε Ελληνικό κράτος, έστω και κου-
τσουρεµένο στην πρώτη φάση.
Κι αυτό είναι µια αλήθεια που περνάει απαρατήρητη η συγχέεται
η έννοια Ελληνικό Έθνος µε το Ελληνικό κράτος.
Απαιτούνται λοιπόν, έγκαιρα, προετοιµασίες, εµπνεύσεις σε όλα
τα επίπεδα (Πολιτεία, Αυτοδιοίκηση, σωµατεία και σύλλογοι, Από-
δηµοι) ώστε η επέτειος να είναι µεγαλειώδης και σταθµός αστεί-
ρευτης εθνικής βρυσοµάνας.
Και εµείς ως Σύνδεσµος επιβάλλεται να προετοιµαστούµε για τα
ανάλογα.
ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΟΥ ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΥ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΟΙΚΤΟ ΚΑΘΕ ΤΡΊΤΗ ΚΑΙ ΠΕΜΠΤΗ ΚΑΙ ΩΡΕΣ 10.30- 12.30’ π.µ.
∆ήµαρχο, και όταν αυτός απουσιάζει ή κωλύεται τα καθήκοντα
του ∆ηµάρχου θα ασκούνται από τον Αντιδήµαρχο Σωκράτη
Παπαβασιλείου.
ΕΝΤΕΤΑΛΜΕΝΟΙ ∆ΗΜΟΤΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ
l Μουχτούρης Ηρακλής, µε αρµοδιότητες στη δηµοτική ενότητα
Πυλήνης
l Κούκουνα Αθανάσιος, µε αρµοδιότητες στη δηµοτική ενότητα
Πλατάνου
l Καραδήµας Χαράλαµπος, µε αρµοδιότητες στη δηµοτική
ενότητα Αντιρρίου
l Πρόεδρος ∆ΕΥΑΝ, Αθανάσιος Κούκουνας
l Πρόεδρος Λιµενικου Ταµείου, Σπύρος Τσέλιος
l Αντριπρόεδρος Λιµενικού Ταµείου, Μαρία Ζιαµπάρα
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ ΕΠΙΤΡΟΠΉ (7 ΜΈΛΗ)
l Σωκράτης Παπαβασιλείου, Ντίνος Τσουκαλάς, Νικόλαος
∆ηµητρόπουλος, Ηρακλής Μουχτούρης, δύο Αντιδήµαρχοι (κατ’
επιλογή του ∆ηµάρχου) και ο ίδιος ο ∆ήµαρχος.
ΕΚ∆ΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΥ
u ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ: ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΚ∆ΡΟΜΗ
ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΉ ΣΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΗΣ ΝΑΥΜΑΧΊΑΣ
ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΩΣ ΕΞΗΣ: ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΟ ∆ΗΜΗΤΡΙΟ- ΤΕΛΕΤΗ ΣΤΟ ΛΙ-
ΜΑΝΙ- ΓΕΥΜΑ ΣΤΗΝ ΑΝΩ ∆ΑΦΝΗ- ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΓΛΥΦΑ-
ΤΡΙΖΟΝΙΑ
u ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ. ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ- ΜΝΗ-
ΜΟΣΥΝΟ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟ
u ∆ΕΥ ΤΕΡΑ 9 ∆ΕΚΕΜΒΡΊΟΥ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΗΣ- ΕΚ-
ΚΛΗΣΙΑΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟ
ΠΡΟΣΕΧΕΙΣ ΕΚ∆ΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑ
• Σάββατο 5 Οκτωβρίου γιορτή κάστανουκαι Τσίπου-
ρου στον Αϊ- ∆ηµήτρη ορεινής Ναυπακτίας.
• Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2019, γιορτή κάστανου στην
Άνω Χώρα.
Από τα Κράβαρα… στη Γεωργία
ο Ναυπάκτου Ιερόθεος
Το τριήµερο 17-20 Σεπτεµβρίου ε.ε. ο Σεβ. Μητροπολίτης Ναυ-
πάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος επισκέφθηκε την Τιφλίδα
πρωτεύουσα της Γεωργίας, προσκεκληµένος του Πατριαρχείου
Γεωργίας µετά από πρόταση του εκδοτικού οίκου «Ακάλι Ιβηρόνι»,
µε εκδότη τον Πρωτοπρ. π. Μάξιµο Τσαντούρια, που εκδίδει τα βι-
βλία του Σεβασµιωτάτου στα Γεωργιανά.
Με την ευκαιρία της επανεκδόσεως του βιβλίου του στα Γεωρ-
γιανά «Ιατρική εν Πνεύµατι επιστήµη», ο Σεβασµιώτατος κ. Ιερόθεος
έδωσε µια σειρά διαλέξεων και είχε διάφορες σηµαντικές συναν-
τήσεις.
Επιλέξαµε τον τίτλο- λογοτεχνική αδεία-γιατί τον Αύγουστο όπως
κάθε χρόνο, ο Σεβασµιότατος επισκέφτηκε και ευλόγησε µέρη και
χωριά της ορεινής Ναυπακτίας ήτοι : Άνω Χώρα, Αµπελακιώτισσα,
Αράχωβα, Κλεπά, Φαµίλα, Καστράκι Ριγανίου, Κάτω Καλαβρούζα
και φυσικά τον Αγιάννη Βοβµβοκούς.
Οι υποχρεώσεις µας
…και οι υποχρεώσεις σας
Οι συνδροµές για τη λειτουργία του Συνδέσµου και την κυ-
κλοφορία της ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΚΗΣ ΦΩΝΗΣ είναι το ελάχιστο
«οξυγόνο» για την επιβίωσή του. Με ευαισθησία και σεβα-
σµό στην οικονοµική κατάσταση και την γενικότερη την οι-
κονοµική δυσπραγία, διατηρούµε για πολλά χρόνια τη συν-
δροµή στο ελάχιστο ποσό των 10 Ε.
Αυτό όµως προϋποθέτει συνέπεια από τα µέλη, τους φί-
λους µας και τους αναγνώστες της Ν.Φ., για την καταβολή
της συνδροµής.
Λογαριασµός 5515070283-393 και IBAN: GR 86 0172 5150
0055 1507 0283 393 ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ (Ηλ. ∆ηµητρό-
πουλος- Ευάγγελος Τηλιγάδης).
Ο Ιερός Ναός µας «ΑΓΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ», έχει
ανάγκη συντήρησης και στεγανοποίησης από
διάφορες υγρασίες. Γι’ αυτό παρακαλούµε τους ευσε-
βείς να συνδράµουν µε τον τρόπο τους αυτή την προ-
σπάθεια.
Υπάρχει απόλυτη διαφάνεια και νοικοκυροσύνη στη
διαχείριση των οικονοµικών του Συνδέσµου.
 2 Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η
Μελίστας Βασίλειος
Βαθύτατη θλίψη προκάλεσε,
στην οικογένειά του, στους συγ-
γενείς και φίλους, ο αιφνίδιος
θάνατος του συνταξιούχου δα-
σκάλου Μελίστα Βασιλείου, γιατί
ήταν ένας ξεχωριστός άνθρω-
πος.
Γεννήθηκε πριν το 1940 στο
Ανθόφυτο Ναυπακτίας και αν-
τιµετώπισε δυσκολίες, λόγω κα-
τοχής και των πολέµων, όπως
όλοι οι άνθρωποι της εποχής
εκείνης. Ήταν έξυπνος µαθη-
τής και τελειώνοντας το ∆ηµο-
τικό αποφοίτησε από το οκτα-
τάξιο Γυµνάσιο Ναυπάκτου.
Ήµασταν συµµαθητές σ’ όλες
τις τάξεις του Γυµνασίου, δια-
κρινόταν για την επιµέλεια και
την ευφυΐα. Είχε λογοτεχνική
φλέβα, οι εκθέσεις του διαβά-
ζονταν στο τµήµα, από τον εκά-
στοτε φιλόλογο.
Ήταν φιλότιµος µε πηγαίο χι-
ούµορ, αγαπητός από όλους,
αλλά και πειραχτήρι µε την καλή
έννοια.
Η φιλία µας συνεχίστηκε, γιατί
µε εξετάσεις πετύχαµε στην ΜΑ-
ΡΆΣΛΕΙΟ Παιδαγωγική Αθηνών
και ήµασταν πάλι στο ίδιο τµήµα
το 1953-54.
∆ιορίστηκε δάσκαλος στην
περιφέρεια Μεσολογγίου.
Υπήρξε ιδιαίτερα αγαπητός δά-
σκαλος από συναδέλφους, µα-
θητές, γονείς και κηδεµόνες.
Όταν µετατέθηκε στην Αθήνα,
ένωσε τη ζωή του µε την Αντω-
ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΗ ΕΚ∆ΟΣΗ
Του Συνδέσµου Εν Πάτραις Ναυπακτίων
“Ο ΑΓΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ”
Έτος Ιδρύσεως (εφηµερίδας) 1997
ΚΩ∆ΙΚΟΣ 4131


Γραφείο Ρήγα Φερραίου 96 - Πάτρα
Τηλ. και fax (2610) 222 488, Τ.Κ. 26221
email: nafpatras1892@gmail.com
Υπεύθυνος έκδοσης Νικόλαος Ζωγράφος:
(Πρόεδρος)
(τηλ.: 6937575575)
Αρχισυντάκτης Ηλίας ∆ηµητρόπουλος
(τ. Πρόεδρος)
Τηλ.: (2610) 454 391, 6945 563 238


Ελάχιστο όριο εσωτερικού: 10 ¤
Συνδροµές προαιρετικές
-Tα ενυπόγραφα δηµοσιεύµατα φέρουν την ευθύνη του υπογράφοντος
ΣΕΛΙ∆ΟΠΟΙΗΣΗ • ΜΟΝΤΑΖ • ΕΚΤΥΠΩΣΗ
ACHAIA PRESS • Τηλ. 2610 270.733 - ΠΑΤΡΑ
Νεκρολογίες
νία συνάδελφό του, Κρητικής
καταγωγής. Απέκτησαν δύο αγό-
ρια που τους έδωσαν σωστή
ανατροφή και µόρφωση και τα
δύο είναι γιατροί.
Υπήρξε καλός σύζυγος και
στοργικός πατέρας, φιλόξενος,
κοινωνικά δραστήριος και αγα-
πητός. Τις διακοπές του της µοι-
ραζόταν ανάµεσα στην Κρήτης
και το Ανθόφυτου, όπου διέθετε
κατοικία και φιλοξενούσε κατά
καιρούς φίλους. Απολάµβανε
της αγάπης και της εκτίµησης
των συγχωριανών του, όπως
του Βασίλη Χρυσανθόπουλου
µε τον οποίο υπήρξαν δύο εκλε-
κτοί πρεσβευτές του Ανθόφυ-
του.
Η εξόδιος ακολουθία τελέ-
στηκε στον Ανθόφυτο, παρου-
σία συγγενών και φίλων, µε κα-
ταφανή τη θλίψη στα πρόσωπά
τους.
Ο υπογραφόµενος είπε λίγα
λόγια για τον εκλιπόντα, για τη
ζωή και το έργο του. Η δράση
του και το πλούσιο έργο του ας
είναι βάλσαµο παρηγοριάς για
την οικογένειά του.
Η Αθανασία είναι προνόµιο
των ολίγων, πιστεύω όµως ότι ο
Πανάγαθος Θεός θα σε κατα-
τάξει µεταξύ των δικαίων και οι
Άγγελοι θα σε οδηγήσουν στον
Παράδεισο.
Εκφράζω τα ειλικρινή συλ-
λυπητήριά µου στην οικογένειά
του , µε την ευχή να είναι αιώνια
η µνήµη του.
Το Μνηµόσυνό του τελέστηκε
στις 19 Αυγούστου.
Σταυρόπουλος Χρήστος
του Σταύρου
Γεννήθηκε στη Σκάλα στις αρ-
χές του 1932, µέσα σε δύσκολα
χρόνια για τη χώρα µας και τα
χωριά µας.
Φοίτησε στο ∆ηµοτικό Σχο-
λείο. Οι γονείς του ασχολούν-
ταν µε µικροκαλλιέργειες και γι-
δοπρόβατα, που βοηθούσε και
ο ίδιος, δεδοµένου ότι ήταν δύ-
σκολα χρόνια.
Πριν από το 1950 ο Χρήστος
µαζί µε τον αδερφό µου το
Γιώργο, που ήταν και φίλοι, πή-
γαν στη Ναύπακτο και εργά-
στηκαν ως βοηθοί στα λεωφο-
ρεία και εισπράκτορες στα
αυτοκίνητα, που είχε ο χωρια-
νός µας Κωνσταντίνος Ανα-
στασόπουλος. Όταν έγινε ο οδη-
γός αργότερα έγινε και ο ίδιος
ιδιοκτήτης αυτοκινήτου και πρό-
κοψε.
Παντρεύτηκε µε την Βασιλική
από το Τρίκορφο ∆ωρίδας, το
γένος Ραυτοπούλου, µε την
οποία απέκτησαν δύο αγόρια
που τους έδωσαν καλή ανα-
τροφή. Υπήρξε καλός σύζυγος
και στοργικός πατέρας, χάρηκε
Από τον Κώστα Β. Κονίδα
δε και εγγόνια.
Ήταν δραστήριος, εργατικός,
κοινωνικός και φιλόξενος. Όταν
συνταξιοδοτήθηκε, ασχολήθηκε
και µε τα προβλήµατα της Σκά-
λας, µε µεγάλη προσφορά.
Η εξόδιος ακολουθία έγινε
στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου
Λυγιά. Η παρουσία συγγενών,
φίλων, Σκαλιωτών και Τρικορ-
φιωτιών ήταν εντυπωσιακή.
Λίγα λόγια ειπώθηκαν από
τον υποφαινόµενο.
Το µνηµόσυνό του τελέστηκε
στις 25 Αυγούστου στον ίδιο
Ι.Ναό.
Κώστας Β. Κονίδας
∆ίπλας ∆ιονύσιος
Πρόσφατα αναχώρησε από
τα εγκόσµια ένας φίλος των
Ναυπακτίων, ο Ταξίαρχος ε.α.
∆ιονύσιος ∆ίπλας. Γεννήθηκε
το 1934 και καταγόταν από την
Ηλεία. Τελείωσε το ∆ηµοτικό
και το Γυµνάσιο στην περιοχή
του.
Σταδιοδρόµησε στο στρατό
και συγκεκριµένα στο Τεχνικό
Σώµα, µάλιστα υπηρέτησε και
στην Πάτρα.
Ήταν υπηρεσιακός και συγ-
κροτηµένος έχοντας την εκτί-
µηση των ανωτέρων του και το
σεβασµό των κατωτέρων του.
Με τη σύζυγό του το γένος
Ρηγάτου απέκτησαν δύο αγό-
ρια και µία κόρη που τους έδω-
σαν σωστή ανατροφή.
Τον γνώριζα από παλιά και
όταν ήταν εν ενεργεία και ως
συνταξιούχο, γιατί µέναµε στην
ίδια περιοχή Αγίας Σοφίας και
πηγαίναµε στο ίδιο καφενείο.
Ήταν σοβαρός, µετρηµένος και
αγαπητός.
Όταν έχασε τη σύζυγό του,
άρχισε να έχει κάποια προβλή-
µατα, αλλά τον πρόσεχαν τα
παιδιά του και ιδιαίτερα ο γιος
του που δραστηριοποιείται στην
Πάτρα.
Η εξόδιος ακολουθία έγινε
στο κοιµητήριο του Αγίου Μηνά
Λεύκας, παρουσία συγγενών
και φίλων.
Αντιπροσωπεία στρατού απέ-
δωσε τιµές. Ο Πρόεδρος των
αποστράτων εξήρε τη δράση
την προσωπικότητα και το έργο
του.
Ο Χοράρχης κ. Καυκόπου-
λος τον είχε ∆ιοικητή όταν υπη-
ρετούσε τη θητεία του και µί-
λησε µε κολακευτικά λόγια για
έναν Αξιωµατικό υποδειγµατικό
που έχαιρε εκτίµηση απ’ όλους
και ιδιαίτερα από τους στρα-
τεύσιµους.
Λίγα λόγια κατέθεσε και ο
υπογραφόµενος ως φίλος, αλλά
και διερµηνεύοντας τα αισθή-
µατα της παρέας µας, γιατί ήταν
αγαπητός.
Κώστας Β. Κονίδας.
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019
∆ΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΙΑ ΜΑΖΙ ΜΑΣ!
Μαρία Τσονάκα
ΓΑΜΟΙ
Κανένας δεν θα µπορούσε να φανταστεί πως µια δεινή κο-
λυµβήτρια, όπως ήταν η αείµνηστη Μαίρη, το γένος Ξένου, σύ-
Σ τον Ιερό Ναό του
Αγίου Ανδρέα,
στην Πάτρα, τελέστηκε
ζυγος του µέλους µας και αρθρογράφου της εφηµερίδας µας,, το Σάββατο 17 Αυγού-
Παναγιώτη (Τάκη) Τσονάκα, θα έβρισκε το τέλος της ζωής της στου 2019, το µυστήριο
στο υγρό στοιχείο της θάλασσας που τόσο λάτρευε. Ήταν Τρίτη µε το οποίο ενώθηκαν
µεσηµέρι !7 Σεπτεµβρίου 2019 που κατέβηκε να κολυµπήσει, µε τα δεσµά του γάµου
η Μάρα, κόρη του Θωµά
εκεί κοντά στο σπίτι τους στα Βραχνέικα και κάτω από άγνωστες
συνθήκες η Μαίρη άφησε την τελευταία της πνοή, από πνιγµό (Αντιδήµαρχος Ναυπα-
κτίας) και της Νικολίτσας
κατά την επίσηµη ιατρική γνωµάτευση.
Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε την Πέµπτη 19 Σεπτεµβρίου Κοτρωνιά και ο Βασίλης,
στον Ι.Ν. Αγίου Ανδρέα Εγλυκάδας, παρουσία της οικογένειά γιος του ∆αµιανού και
της Τούλας Καββαδία .
της, συγγενών και πολλών φίλων. Θερµές ευχές και από
Συντετριµµένος ο Τάκης, τα δυο παιδιά τους και η εγγονούλα
εµάς. Να ζήσουνε ευ-
της. τυχισµένοι.
Τ
Εκ µέρους του Συνδέσµου παραβρέθηκε ο Πρόεδρος Ευάγ- ο Σάββατο 31 Αυ-
γελος Τηλιγάδης και ο ∆ντής της Ν.Φ. Ηλίας ∆ηµητρόπουλος γούστου 2019,
µε τη σύζυγό του ∆ήµητρα. ενώθηκαν µε τα δεσµά
Ο Σύνδεσµος εκφράζει τα θερµά συλλυπητήριά του στην οι- του γάµου η Βασιλική
κογένεια.
Αυγέρη (Συµβολαι-
Το 40ήµερο µνηµόσυνό της θα τελεστεί το Σάββατο 26 Οκτω- ογράφος), κόρη του
βρίου (8.30) στον Ι.Ν. Αγίου Βσιλείου Βραχνεΐκων. γνωστού εκπαιδευτικού
Γαβριήλ Αυγέρη, µε τον
Γεώργιος Στραβοδήµος
εκλεκτό της καρδιά της
(συνταξ. δάσκαλος από Κρυονέρια) Θεόδωρο Κουρέλη (παι-
Πηγή e-nafpaktia.gr (Ζήσιµος):
Εξόδιος ακολουθία του τελέστηκε την Τετάρτη 25 Σεπτεµ-
βρίου2019 στον ιερό Ναό Αγίας Τριάδος Αγρινίου.
Απόσπασµα από ανακοίνωση Συλλόγου απανταχού Κρυο-
νεριτών "Ο ∆αµιανός"
«…. Από σήµερα το χωριό µας και ο σύλλογός µας είναι φτω-
χότερα. Ένας άνθρωπος που έδωσε τα πάντα για το χωριό που
τόσο αγάπησε µας άφησε πλήρης ηµερών. Πρόκειται για τον Γε-
ώργιο Στραβοδήµο αυτόν που όλοι τον γνώριζαν ως τον δά-
σκαλο. Ένας από τους δηµιουργούς του συλλόγου µας ανι-
διοτελής και ακούραστος εργάτης για το καλό του χωριού
µας…».
Καλπουζάνης Ανδρ.∆ηµήτριος
Σε ηλικία 91 ετών, άφησε τα εγκόσµια, ένα ακόµη από τα πα-
λαιά µέλη του Συνδέσµου. Η κηδεία του τελέστηκε το Σάββατο
28 Σεπ. 2019, στην Ι.Ν. του Αγίου Γεωργίου Ιτεών. διοχειρουργός ΩΡΛ). Το
Άφησε στη ζωή σύζυγο, παιδιά και εγγόνια. µυστήριο ευλόγησε ο
Θεοφιλέστατος Επίσκο-
πος Κερνίτσης κ. Χρύ-
σανθος, στον Μητρο-
πολιτικό Ναό της Ευαγ-
γελίστριας Πατρών.
Θερµές ευχές και από
εµάς. Να ζήσουνε ευ-
τυχισµένοι.
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019
Αυτοδιοίκητο
Η στελέχωση της Περιφέρεια
∆υτικής Ελλάδας
Το ∆ιοικητικό σχήµα της περιφέρειας πήρε τη µορφή :
n Περιφερειάρχης, Νεκτάριος Φαρµάκης
n Πρόεδρος Π.Σ., Παπαδόπουλος Παναγιώτης (Τάκης)
n Αντιπρόεδρος Π.Σ., ∆ηµήτριος ∆αρβίλας
n Γραµµατέας Π.Σ., Γρίνου Ευθυµία
ΧΩΡΙΚΟΙ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΕΣ
n Περιφερειακή Ενότητα Αιτ/νίας: Αντιπεριφερειάρχης Μα-
ρία Σαλαµά
n Περιφερειακή Ενότητα Αχαΐας, Αντιπεριφερειάρχης Χα-
ράλαµπος Μπονάνος
n Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας, Βασίλειος Γιαννόπουλος
ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΕΣ
n Υποδοµών και Έργων: Αθανάσιος Μαυροµµάτης
n Επιχειρηµατικότητας, Έρευνας και Καινοτοµίας: Φωκίων
Ζαΐµης
n Οικονοµικής Πολιτικής και ∆ιοίκησης: Παναγιώτης Σα-
κελλαρόπουλος
n Πολιτισµού και Τουρισµού: Νικόλαος Κοροβέσης
n Αγροτικής Ανάπτυξης: Θεόδωρος Βασιλόπουλος
n Ενέργειας, Περιβάλλοντος, Φυσικών Πόρων και Χωρο-
ταξίας: Λάµπρος ∆ηµητρογιάννης.
ΕΝΤΕΤΑΛΜΕΝΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ, ΒΟΗΘΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ:
Ανδρέας Φίλιας, µε αντικείµενο τον Συντονισµό των Εκδη-
λώσεων για την επέτειο των 200 ετών από την επανάσταση του
1821.
∆ηµήτριος Νικολακόπουλος, µε αντικείµενο τα θέµατα Ολυµ-
πισµού και Αθλητισµού
Νικόλαος Κατσουγκράκης, µε αντικείµενο τα θέµατα Νέας
Γενιάς και Θρησκευµάτων
Μιχαήλ Γούδας, µε αντικείµενο την ενίσχυση και τον συν-
τονισµό των συνεταιριστικών οργανώσεων.
∆ΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΦΑΡΜΑΚΗ
«Σήµερα άνοιξε και επίσηµα
ένας νέος κύκλος για την Πε-
ριφέρεια ∆υτικής Ελλάδας. Επι-
λογή µας είναι η βελτίωση της
διοίκησης της Περιφέρειας, µε
ανθρωποκεντρικό πρόσωπο και
η στόχευση στους τοµείς όπου
µπορούµε να πετύχουµε το µέ-
γιστο δυνατό αποτέλεσµα στο
συντοµότερο χρονικό διάστηµα,
προς όφελος όλων των πολιττΟ
∆ιοικητικό σχήµα τηςών.
Αυτό αποτυπώνεται στον
ρόλο και τις αρµοδιότητες των
προσώπων που αναλαµβάνουν τις θέσεις ευθύνης, τα οποία δια-
θέτουν τις ικανότητες, τις γνώσεις, αλλά και την θέληση να αν-
ταποκριθούν στο µεγάλο στοίχηµα που έχουµε βάλει για µία ∆υ-
τική Ελλάδα, πρωταγωνίστρια σε όλους τους τοµείς.
u Πρωταγωνίστρια στην επιχειρηµατικότητα και την καινο-
Ταβέρνα- Καφέ στο Ριγάνι
Το Ριγάνι (παλαιά Βρώστιανη) είναι ένα πανέµορφο, ζωντανό χω-
ριό αγκιστρωµένο στην Β∆ πλάτη του βουνού και απέχει 18 χιλ.
από τη Ναύπακτο.
Εκεί στην είσοδο του χωριού άνοιξε και λειτουργεί εδώ κι ένα
χρόνο µια εξαίρετη ταβέρνα- καφέ µε ιδιοκτήτη το Γιάννη Αθα-
νασόπουλος τηλ. 6940 785662. Είναι µια πρόκληση που συνδυάζει
την γευστική απόλαυση µε τη θέα του περιβάλλοντος. Κάτω βα-
θιά ακούγεται το βουητό του Εύηνου και απέναντι δυτικά το
βουνό του Αγιάννη ∆ερβέκιστας. Τι λέτε δεν αξίζει τον κόπο να
δοκιµαστεί ;Η φωτογραφία της ταβέρνας, τυλιγµένη στο χιόνι,
είναι από την φετινή χειµερινή περίοδο.
ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ
τοµία.
u Πρωταγωνίστρια στην αγροτική ανάπτυξη.
u Πρωταγωνίστρια στον πολιτισµό και τον τουρισµό.
Αλλά και µία ∆υτική Ελλάδα που θα αξιοποιήσει πλήρως το
τεράστιο πολιτισµικό και πνευµατικό πλούτο της, µε αυτοπε-
ποίθηση και εξωστρέφεια.
Είµαι βέβαιος ότι µε την προσπάθεια όλων των τοπικών Αρ-
χών και Φορέων, αλλά και µε κλίµα σύµπνοιας και αληθινής θέ-
λησης για ένα καλύτερο µέλλον, η ∆υτική Ελλάδα ξεκινάει την
µεγάλη και ελπιδοφόρα προσπάθεια κατάκτησης κορυφών!».
ΑΠΌ ΤΟ ΚΛΕIΣΙΜΟ ΤΗΣ ΘΗΤΕIΑΣ
ΤΟΥ ΑΠΌΣΤΟΛΟΥ ΚΑΤΣΙΦAΡΑ
∆ύο σπουδαία θέµατα, που αφορούν τη Ναυπακτία, προ-
ωθήθηκαν το τελευταίο δίµηνο της θητείας του τ. Περιφερειάρχη
∆υτικής Ελλάδας Απόστολου Κατσιφάρα. Συγκεκριµένα :
Την Παρασκευή 26 Ιουνίου 2019, στο Περιφερειακό Συµ-
βούλιο, προωθήθηκε το θέµα της ασφαλτόστρωσης του δρό-
µου Σκάλας- Παλιόσκαλας- Νεοκάστρου. Παρόντες στη συ-
νεδρίαση ήταν ο τότε πρόεδρος Νεοκάστρου Αντώνης Ραυ-
τόπουλος και οι Ηλίας ∆ηµητρόπουλος, Παντελής Παπανα-
στασόπουλος και Γεώργιος Φούντας.
Είµαστε βέβαιοι και ο νέος Περιφερειάρχης και συµπατριώτης
µας, Νεκτάριος Φαρµάκης, θα συνεχίσει τις ενέργειες για την
ολοκλήρωση του έργου, που είναι θέµα ζωής και θανάτου για
την περιοχή.
Το δεύτερο θέµα αφορούσε την υπογραφή σύµβασης την 8η
Αυγούστου 2019, για τη δηµιουργία Καταφυγίου υποδοχής
σκαφών στη Ναύπακτο.
βάσει του προγραµµατισµού, θα διαµορφωθεί µαρίνα ελλι-
µενισµού µε οργανωµένη θαλάσσια και χερσαία ζώνη για την
εξυπηρέτηση των σκαφών αναψυχής. Στην χερσαία ζώνη του
Καταφυγίου προβλέπεται η κατασκευή µικρού κτιρίου για την
εξυπηρέτηση των επιβαινόντων στα ελλιµενιζόµενα σκάφη, κα-
θώς επίσης και η διαµόρφωση θέσεων στάθµευσης και χώ-
ρων πρασίνου.
Με τη δηµιουργία ενός σύγχρονου καταφυγίου τουριστικών
σκαφών, η Ναύπακτος θα είναι σε θέση να προσφέρει υψη-
λής ποιότητας υπηρεσίες στα σκάφη αναψυχής που προσεγ-
γίζουν στην περιοχή.
Υπενθυµίζεται ότι υπάρχει εξασφαλισµένη χρηµατοδότηση
από το INTERREG Ελλάδα – Ιταλία, για στοχευµένα έργα συ-
νολικού προϋπολογισµού 10 εκατ. ευρώ.
Έγινε 15 χρονών η Γέφυρα
Συνέντευξης τύπου δόθηκε το Σάββατο, στη «Στέγη Πολίτη
και Πελάτη» της γέφυρας στο Αντίρριο, από τους αρµόδιους
της Κοινοπραξίας, για την 15χρονη λειτουργία της γέφυρας
«Χαρίλαος Τρικούπης».
Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε ότι είχαµε 61 εκατοµµύρια διε-
λεύσεις, µε τα ΙΧ να κατέχουν την πρώτη θέση, µε ποσοστό
84%.
Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται µία σταδιακά ανοδική
πορεία, που οφείλεται στην προσαρµοστικότητα της τιµολο-
γιακής πολιτικής της εταιρείας και στα εκπτωτικά προϊόντα που
προσφέρει, όπως επίσης και στο γεγονός ότι πλέον η γέφυρα
έχει συνδεθεί µε τους αυτοκινητόδροµους Κορίνθου-Πατρών
και Αντιρρίου- Ιωαννίνων.
Σχετικά µε την συντήρηση της γέφυρας αναφέρθηκε ότι «πε-
ρισσότερα από 5.700 δοµικά στοιχεία ελέγχονται και επιθεω-
ρούνται συνεχώς από το εξειδικευµένο προσωπικό της τεχνι-
κής διεύθυνσης, αλλά και από εναερίτες, δύτες, καθώς και ει-
δικά µηχανήµατα».
Επίσης, επισηµάνθηκε ότι «από το 2004 µέχρι σήµερα η “Γέ-
φυρα ΑΕ” υποδέχθηκε 182.000 επισκέπτες στη “Στέγη Πολίτη
και Πελάτη”, ενώ έχει λάβει και βραβείο “Καινοτοµίας στην Εµ-
πειρία του Πελάτη”, στο πλαίσιο των εθνικών βραβείων του
Εθνικού Ινστιτούτου Εξυπηρέτησης Πελατών».
Ήδη στους δύο χώρους στάθµευσης έχουν εγκατασταθεί
φορτιστές ηλεκτρικών οχηµάτων, ενώ παράλληλα παρουσιάστηκε
το πρώτο ηλεκτροκίνητο όχηµα του στόλου της «Γέφυρας ΑΕ».
Τέλος, παρουσιάστηκε το νέο γαλανόλευκο λογότυπο της
«Γέφυρα ΑΕ», ως επιστέγασµα, όπως ειπώθηκε, «της δεκα-
πενταετούς διαδροµής της εθνικής µας γέφυρας».
Γενικότερα, στόχος είναι να αυξηθούν σηµαντικά στο µέλ-
λον οι ηλεκτρονικές πληρωµές διοδίων, που σήµερα αγγίζουν
το 28% καθώς η πλειοψηφία των οδηγών (72%) φαίνεται να προ-
τιµά τις χειροκίνητες.
Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η 3
Η στελέχωση
του δήµου Πατρέων
Το νέο διοικητικό σχήµα του δήµου Πα-
τρέων έχει την εξής σύνθεση:
u ∆ήµαρχος, Πελετίδης Κώστας
u Πρόεδρος ∆ηµοτικού Συµβουλίου,
Παναγιώτης Μελάς
ΑΝΤΙ∆ΗΜΑΡΧΟΙ
u ∆ιονύση Πλέσσας, ∆ιοίκησης και Οικονοµίας και Αναπλη-
ρωτής ∆ηµάρχου
u Χρηστός Κορδάς, Αρχιτεκτονικού Έργου και Υποδοµών
και Αναπληρωτής ∆ηµάρχου
u Νίκος Ασπράγκαθος, Προγραµµατισµού Ενεργείας και Κα-
θαριότητας
u Μιχάλης Αναστασίου, Πολεοδοµικού Σχεδιασµού και ∆ό-
µησης:
u Τάκης Πετρόπουλος, Παιδείας και Αθλητισµού
u Ανδρέας Αθανασόπουλος, Πολιτικής Προστασίας Πρασί-
νου και Κοιµητηρίων
u Βίβιαν Σαµούρη, Υγείας και Πρόνοιας
u Αναστασία Τογιοπούλου, Μεσσάτιδας- Βραχνεΐκων- Πα-
ραλίας
u Ευάγγελος Κατσακούλης, Ρίου
u Πρόσωπα του ∆ήµου µας: Πρόεδρος ∆ΕΥΑΠ Ανδρέας Πα-
πανικήτας, Πρόεδρος ΚΟ∆ΗΠ Θόδωρος Τουλγαρίδης, Πρό-
εδρος Πολιτιστικού Οργανισµού Κατερίνα Γεροπαναγιώτη – Θε-
οδωρακοπούλου, Πρόεδρος Καρναβαλικού Οργανισµού Ήρα
Κουρή, Πρόεδρος ∆Η.ΠΕ.ΘΕ. Πέτρος Βάης.
Εκπρόσωπος Τύπου παραµένει ο Ανδρέας Αντωνόπουλος.
ΟΙ ΑΝΤΙΜΙΣΘIΕΣ ΤΩΝ ∆ΗΜΟΤΙΚΏΝ ΣΥΜΒΟYΛΩΝ.
Η ΑΝΤΙΜΙΣΘIΑ ∆ΗΜAΡΧΟΥ, ΑΝΤΙ∆ΗΜAΡΧΩΝ
Οι αιρετοί λαµβάνουν, κατά περίπτωση, αντιµισθία βάσει της
παρ.1 του αρ.92 του ν.3852/2010 ως ισχύει. Έτσι στην περίπτωση
του ∆ήµου Ναυπακτίας, ο δήµαρχος λαµβάνει το ποσό των
3.420 €. Οι αποδοχές των Αντιδηµάρχων ανέρχονται στο 50%
των αποδοχών του ∆ηµάρχου, ενώ ο Πρόεδρος του ∆.Σ. το
21% αυτών. Ο Γενικός Γραµµατέας του δήµου λαµβάνει το 65%
της αντιµισθίας του δηµάρχου
Το σχετικό θεσµικό πλαίσιο ορίζεται πως τα µέλη του ∆ηµοτι-
κού Συµβουλίου, πλην των ∆ηµάρχων, των Αντιδηµάρχων και των
Προέδρων ∆ηµοτικών Συµβουλίων, δικαιούνται αποζηµίωση για
τη συµµετοχή τους στις συνεδριάσεις του ∆ηµοτικού Συµβουλίου
(µέχρι 4 συνεδριάσεις το µήνα). Το ύψος της αποζηµίωσης, για
κάθε συνεδρίαση, δεν µπορεί να υπερβαίνει το ποσό που αντι-
στοιχεί στο 1 % της αντιµισθίας του ∆ηµάρχου Αθηναίων (4.275
€) και βαρύνει τον προϋπολογισµό του οικείου Ο.Τ.Α.
Επιστροφή Λειψάνου του
Αγίου Πολυκάρπου στην I.Μ.
Αµπελακιώτισσας Ναυπακτίας
Με µια πανηγυρική και συγκινητική τελετή πραγµατο-
ποιήθηκε η υποδοχή τεµαχίου από το χέρι του Αγίου Πο-
λυκάρπου, στην φυσική του θέση, δηλαδή στην Ιερά Μονή
Κοιµήσεως της Θεοτόκου Αµπελακιώτισσας Ναυπακτίας.
Η υποδοχή έγινε το απόγευµα της Κυριακής 14 Ιουλίου,
όταν ο αδελφός της Μονής Αρχιµανδρίτης π. Πολύκαρ-
πος Θεοφάνης µετέφερε το λείψανο και το υποδέχθηκαν
ο Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιε-
ρόθεος και ο Ναυπάκτιος στην καταγωγή Μητροπολίτης
Ισπανίας και Πορτογαλίας κ. Πολύκαρπος µαζί µε τον
Ηγούµενο της Μονής Αρχ. π. Πολύκαρπο Παστρωµά.
Πάνω από 700 ήταν οι πιστοί που παραβρέθηκαν στην
υποδοχή, κυρίως από τη Ναύπακτο µε λεωφορεία που µί-
σθωσε η ιερά Μονή και οι ενορίες, αλλά και πιστοί που
ήρθαν από το Αγρίνιο και Ιωάννινα.
Όπως ανέφερε ο Σεβασµιότατος «...ο Άγιος Πολύ-
καρπος, ύστερα από την σφοδρή µου επιθυµία, προσευχή
και προτροπή να αναζητήσουµε τεµάχια του ιερού λει-
ψάνου όπου ευρίσκονται, φώτισε τον Αρχιµ. Πολύκαρπο
Θεοφάνη, αδελφό της Ιεράς Μονής Κοιµήσεως της Θε-
οτόκου Αµπελακιωτίσσης να αναζητήσει και να βρει τµήµα
του ιερού λειψάνου από το χέρι του αγίου, το οποίο βρέ-
θηκε στα κατάλοιπα του µακαριστού Αρχιµ. π. Γρηγορίου
Μπουλούκη, που διετέλεσε Ηγούµενος της Ιεράς Μονής
Αµπελακιωτίσσης (1979-1985), και όταν έφυγε από την
Ιερά Μονή έλαβε ένα τεµάχιο από την χείρα του αγίου, το
οποίο επιστρέφεται τώρα στην Ιερά Μονή».
Σε αναµονή λοιπόν να βρεθεί το θαυµατουργό χέρι του
Αγίου και να επανακάµψει στη θέση που το έταξε ο ίδιος
ο Άγιος Πολύκαρπος.
Στην τελετή παρέστη και ο Βουλευτής του ΚΙΝΑΛ ∆η-
µήτριος Κωνσταντόπουλος.
 4 Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Α ΕΡΟΠΟΡΙΚΑ
n Του ΗΛIΑ ∆ΗΜΗΤΡOΠΟΥΛΟΥ, ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗ ΤΗΣ «Ν.Φ»

Γυναίκα ( για πρώτη φορά)

Αρχηγός της Σχολής Ικάρων ∆ευτέρα 29 Ιουλίου
Ιδιαίτερη αίσθηση, µε ανάλογο θαυµασµό, προκάλεσε το γε- «Παρών» και «η δάφνη»
γονός ότι, για πρώτη φορά στα χρονικά, µια κοπέλα Ίκαρος (Ιπτά-
µενη), αναδείχθηκε Αρχηγός της Σχολής (‘’Θεός’’ αποκαλείται
ο εκάστοτε Αρχηγός από τους δοκίµους της Σχολής).
Πρόκειται για την Μαρίνα Κωνσταντίνου από την Πάτρα, η
οποία µάλιστα έχει και ναυπακτιακές ρίζες. Συγκεκριµένα εί-
ναι κόρη του αείµνηστου καθηγητή της Νευροχειρουργικής
∆ηµητρίου Κωνσταντίνου (έχασε τη ζωή του στις κορυφές των
Άνδεων, όπου είχε πάει για ορειβασία) και της παιδιάτρου Ασπα-
σίας Μούρτου, που κατάγεται από την Άνω Χώρα Ναυπακτίας
(κόρη του συνταξ. ∆άσκαλου Χρήστου Μούρτου).
Η Μαρίνα από µικρή λάτρευε τα αεροπλάνα και την πτήση
γενικότερα και µε πίστη, κατάρτιση, αφοσίωση και συνέπεια, κα-
τέκτησε το όνειρό της και µάλιστα επάξια µε το να αναδειχθεί
Αρχηγός (Αρχισµηνίας) της Σχολής.
Στο πρόσωπό της το γυναικείο φύλλο επιβεβαιώνει ότι µπο- Στην φωτογραφία ενώ παραλαµβάνει ως 4ετής πλέον την τιµηµένη
ρεί να κατακτήσει και τα πιο σκληρά και απαιτητικά αξιώµατα. σηµαία της Σχολής Ικάρων

Μάνθος Σαµαράς ∆ιεθνές βραβείο στον Ασµχο Μια ξεχωριστή νότα πνευµατικής δροσιάς είχαµε
στο µεσηµέρι της ∆ευτέρας 29 Ιουλίου σε γνωστό εστια-
Στην καλή περιοδική
εφηµερίδα «Η ΦΩΝΗ εα Ακριβό. Τσολάκη τόριου στο Γρίµποβο.
Επρόκειτο για την ετήσια θερινή συνεστίαση του
ΤΟΥ ΠΛΑΤΑΝΟΥ) υπάρ- ∆ιεθνής αναγνώριση του Βετεράνου της Πνευµατικού Οµίλου Ναυπακτίων και ∆ωριέων που εκ-
χει νεκρολογία του Πλα- Κορέας (µέλους του ΠΑΣΥΒΕΤΑ) Ασµχου δίδει και το περιοδικό «η δάφνη».
τανιώτη στην καταγωγή, (Ι) ε.α. Ακριβού Τσολάκη Η εκδήλωση ξεπέρασε κάθε προσδοκία µε συµµε-
από πλευράς της µητέ- Στις 5/9/2019 στη Χάγη η Internatio- τοχή πάνω από 55 συνδαιτυµόνων και µε τον ανε-
ρας του (γένος Κολου- nal Society of Air Safety Investigations ξάντλητο Πρόεδρο του Οµίλου, τον ∆αφνιώτη καθη-
τούρου) Μάνθου Σα- (ISASI) ανακήρυξε ισόβιο µέλος της τον γητή φυσικό Μάρκο Μεντζά, να ξεπερνά τον εαυτό
µαρά, που εν ζωή υπήρξε Κυβερνήτη Α. Τσολάκη και ο Πρόεδρός του στην προετοιµασία, το καλωσόρισµα, στον εύστοχο
στέλεχος της Π.Α. υπη- της του απένειµε το διεθνούς κύρους Βραβείο χαιρετισµό του.
ρετώντας ως ανώτερος Jerome Leader της ISASI για το όλο έργο και την προ- Εντυπωσιακή η παρουσία προσωπικοτήτων- συνερ-
Υπάλληλος στην διεύ- σφορά του στην ∆ιερεύνηση Αεροπορικών Ατυχηµάτων. γατών του περιοδικού που κατέφθασαν από Αθήνα,
θυνση Μελετών του Κρα- Η αναγνώριση αυτή πέρα από τον ίδιο τον κ. Τσολάκη Πάτρα, Μεσολόγγι κι άλλα µέρη.
τικού Εργοστασίου αεροσκαφών (ΚΕΑ), θέση στην οποία τιµά στο πρόσωπο του και την Ελληνική Αεροπορία γε-
Κορυφαία στιγµή της εκδήλωσης η απονοµή τιµητι-
επέδειξε σπουδαίο έργο σε µελέτες, κατασκευές, βελτιώ- νικά.
κής διάκρισης από τον πρόεδρο του Οµίλου Μάρκο
σεις, τροποποιήσεις (πέραν της οικείας βιβλιογραφίας) και Μεντζά, στο τιµώµενο πρόσωπο της χρονιάς, τον Ευάγ-
νέες καινοτόµες κατασκευές. γελο Ποτάκη από την Αρκαδία, φυσικοµαθηµατικό και
Η σπουδαία αυτή πρόσφορά του, σε συνδυασµό µε την
σεµνότητα του χαρακτήρα του, ήρθε σαν τρανή δηµόσια
Αντισµήναρχος(Ι) στέλεχος της οµογένειας στο Illinois (γαµπρός της
επιβεβαίωση, δεδοµένου ότι στην κηδεία του που τελέ- +Χρήστος Νικολόπουλος Ναυπάκτου, σύζυγος Φωτεινής Κοζώνη).
Πολλές ήταν οι παρεµβάσεις και οι χαιρετισµοί από
στηκε στον Πλάτανο της ορεινής Ναυπακτίας, παρέστη Γαµπρός της Ναυπάκτου, όπου κατοικούσε µετά την απο- τους παραβρεθέντες, µεταξύ των οποίων ήταν ο οµό-
Ανώτερος Αξιωµατικός της Π.Α. και απεστάλησαν στεφά- στρατεία του, παντρεµένος µε τη ∆έσποινα Μακρυγιάννη απέ- τιµος καθηγητής Πανεπιστηµίου κ. Κοντός, ο κ. Κα-
νια από τους Ευάγγελο Αποστολάκη πρ. Υπουργό Άµυ- κτησαν δύο παιδιά. Καταγόταν από το Πολύδροσο Φωκίδας
νας και πρ. ΑΓΕΑ, τον τ. Αναπληρωτή ΥΕΘΑ Πάνο Ρήγα λογεράς, οι συγγραφείς Μπιρερή,ο εκπαιδευτικός
και σταδιοδρόµησε στην Πολεµική Αεροπορία. Ιωάννης Μπατσαούρας (Κυδωνιά-Μεσολόγγι) κ.α. .
και τον Αρχηγό του ΓΕΑ Αντιπτέραρχο Γεώργιο Μπλιούµη. Αρχικά αποφοίτησε από την ΣΤΥΑ µε την 7η σειρά και στη συ-
Επικήδειο λόγο εκφώνησε ο Ταξίαρχος ε.α. Ν. Λουρδής. νέχεια ως Υπαξιωµατικός εισήχθη µε εξετάσεις στη Σχολή Ικά-
Εκφράζουµε τη λύπη µας για το µισεµό του, αλλά και την ρων µε την 33η σειρά το 1958. Πέταξε µε αεροσκάφη F-84F
έκπληξή µας που αγνοούσαµε όλοι εµείς οι προερχόµενοι και T-37 όπου διετέλεσε και ∆ιοικητής Μοίρας. Αποστρατεύτηκε
από την Π.Α. τον τόσο αξιόλογο άνθρωπο και τον τόσο οριστικά το 1979. Μετείχε ανελλιπώς στις, κατά καιρούς, συ-
σπουδαίο στέλεχος της Π.Α. ναντήσεις των Ναυπακτίων αεροπόρων και ήταν ιδιαίτερα αγα-
Ας είναι αιωνία και διδακτική η µνήµη του. πητός, άνθρωπος χαµηλών τόνων µε ευδιάκριτο ήθος.
Ηλίας ∆ηµητρόπουλος Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε την Τρίτη 17 Σεπτεµβρίου 2019
*Στοιχεία και τη φωτογραφία από την ΦΩΝΗ του Πλα- στον Μητροπολιτικό Ι. Ναό του Αγίου ∆ηµητρίου Ναυπάκτου
τάνου, Ιούνιος 2019 παρουσία αρκετών αεροπόρων και αντιπροσωπείας Αξιωµατι-
κών εν /εν της Π.Α.
Επικήδειο λόγο απηύθυνε ο Ιεροκήρυκας της Ι.Μ.Ναυπά-
κτου π. Ειρηναίος Κουτσογιάννης.
Ο ενταφιασµός του έγινε στο Πολύδρασο Φωκίδας
ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ
«Νετρίνο»
Κανακάρη 184, 6ος όροφος
Τηλ. 2610 277187

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΥ
ΧΡΥΣΟΥΛΑ
Λογίστρια-Φοροτεχνικός
Λ Ο Γ Ι Σ Τ Ι Κ Α - ΣΥ Ν ΤΑ Ξ Ι Ο ∆ Ο Τ Ι Κ Α

∆ιηανείρας 1, Ναύπακτος
τηλ.: 26343 02178-κιν.: 6947616836
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ∆ΙΑΝΟΙΕΣ ΣΤΗΝ ∆ΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
ΜΕΡΟΣ Α’
Ο ∆ιόδωρος ο Σικελιώτης
στο περισπούδαστο έργο του
«ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ»
ιστορεί µε ενάργεια την ιστο-
ρική µάχη της Πύδνας το 168
π. Χ., ανάµεσα στους Μα-
κεδόνες µε τον τελευταίο
τους µονάρχη, τον Περσέα,
του άλλοτε ισχυρού και εν-
δόξου βασιλείου της Μακε-
δονίας και στους Ρωµαίους,
µε αρχηγό τον Ρωµαίο στρα-
τηγό Αιµίλιο Παύλο, που κα-
τέληξε στην συντριβή των Μα-
κεδόνων, την αιχµαλωσία
του Περσέα και την διαπόµ-
πευσή του στη Ρώµη.
Είκοσι χρόνια αργότερα οι
Ρωµαίοι ολοκλήρωσαν την
κατάκτηση της Ελλάδας µε
την προσάρτηση της Πελο-
ποννήσου. Οι πόλεις της Αχαϊ-
κής συµπολιτείας, µε ελεύ-
θερο φρόνηµα, αγωγή ανε-
ξαρτησίας και πεποίθηση αυ-
τονοµίας, είχαν πολεµήσει
σκληρά για αρκετό διάστηµα
για την διαφύλαξη και δια-
τήρηση της αυτονοµίας τους
υπό την ηγεσία του ικανού
Αρκάδα, ειδικού στην πολε-
µική τακτική, Φιλοποίµενος.
Όµως στην µάχη της Κορίν-
θου το 146 π.Χ. ηττήθηκαν
από τον Ρωµαϊκό στρατό. Οι
Ρωµαίοι όµως στην µάχη
αυτή την νίκη τους την κό-
σµησαν µε την φρίκη της ολο-
σχερούς καταστροφής της
Κορίνθου. ∆εν σεβάστηκαν
ούτε τους περίλαµπρους να-
ούς, διακοσµηµένους µε πε-
ρίλαµπρα έργα τέχνης των
Θεών, που η απαιδευσία τους
δεν τους επέτρεπε να αξιο-
λογήσουν και κατά συνέπεια
να αποφύγουν τον αφανισµό
της. Ισοπέδωσαν την
όµορφη πόλη-λιµάνι της Κο-
ρίνθου, που κοσµούσε τον
Κορινθιακό κόλπο, ένα πα-
νάρχαιο σύµβολο του Ελλη-
νικού εµπορίου, της Ελληνι-
κής ναυτικής δύναµης και
των λαµπρών λατρευτικών
ναών. Ο ιστορικός Πολύβιος
από την Αρκαδία, ο οποίος
παρακολούθησε επιτοπίως
την καταστροφή της Κορίν-
θου, που µε βάρβαρη οργή
προξένησαν οι Ρωµαίοι, πε-
ριγράφει µε περιφρόνηση
τους αγροίκους Ρωµαίους
στρατιώτες, που αγνόησαν
τον υψηλό πολιτισµό και την
ισχυρή Ελληνική διανόηση
και πετούσαν στο έδαφος τα
αριστουργήµατα της Ελληνι-
κής ζωγραφικής, µεταξύ των
οποίων δύο εικόνες, περί-
φηµες σε ολόκληρο τον κό-
σµο, του ∆ιονύσου και του
Ηρακλή. Αν η ελληνική πνευ-
µατική δύναµη τελειοποίησης
του ατόµου είχε νωρίτερα ει-
σχωρήσει στον ακαλλιέργητο
ρωµαϊκό λαό και αυτός είχε
κατάλληλα παιδευτεί, η ολο-
σχερής καταστροφή της Κο-
ρίνθου θα είχε αναντίλεκτα
αποφευχθεί.
Οι δύο συντριπτικές νίκες
των Ρωµαίων εναντίον των
Ελλήνων, της Πύδνας και της
Κορίνθου, καθήλωσαν τότε
σηµαντικά την παγκόσµια
απήχηση του Ελληνικού πνεύ-
µατος και του Ελληνικού πο-
λιτισµού, που επικρατούσε
όχι µόνο στον ελλαδικό χώρο,
αλλά και στον Ασιατικό, στον
Αιγυπτιακό και Αφρικανικό,
που κατάκτησε και γαλού-
χησε ο Μέγας Αλέξανδρος
και οι διάδοχοί του, παρ’ όλο,
που ορισµένες πόλεις, µε γνή-
σιες ελληνικές παραδόσεις,
επιστήµες και σχολές, έπε-
σαν στα χέρια των Ρωµαίων
αρκετά αργότερα.
Η Ρωµαϊκή κατοχή στον
Ελλαδικό χώρο, παρά την
σκληρότητα των κατακτητών
έναντι των εντοπίων, δεν κα-
τόρθωσε να σταθεί εµπόδιο
στην διάρκεια της στην ανά-
δειξη στον ελλαδικό χώρο,
αλλά και στον ευρύτερο Ελ-
ληνιστικό χώρο, Ελλήνων
πνευµατικών ανθρώπων παγ-
κόσµιας εµβέλειας, τα έργα
των οποίων φώτισαν και τους
συγχρόνους τους, αλλά επι-
λύουν και προβλήµατα των
συγχρόνων ανθρώπων. Από
αυτά τα φωτεινά Ελληνικά
πνεύµατα οι ίδιοι οι Ρωµαίοι
πολλές φορές ζήτησαν την
συνδροµή τους. Άλλες φο-
ρές ως διδασκάλους των παι-
διών τους, άλλες φορές, ως
συµβούλους τους. Με αυτόν
τον τρόπο, τουλάχιστον οι
προνοµιούχοι Ρωµαίοι προ-
σπαθούσαν να αποκοµίσουν
κέρδη από τον πολιτισµό, την
επιστήµη και την ευρύτητα
της σκέψης των Ελλήνων.
Ο πρώτος Έλληνας πνευ-
µατικός ταγός, που γεννή-
θηκε στην Ελλάδα και έζησε
στην διάρκεια της Ρωµαϊκής
κατοχής, είναι ο ιστορικός
Πολύβιος από την Αρκαδία.
Ευτύχισε να ζήσει µέχρι τα
80 χρόνια του και να αντιλη-
φθεί τις ολέθριες συνέπειες
της Ρωµαϊκής κατάκτησης για
την Ελλάδα. Ο Πολύβιος πο-
θούσε τις ένδοξες µέρες της
ελεύθερης Ελλάδας και πί-
στευε βαθιά ότι ο Ελληνικός
πολιτισµός είναι ο ανώτερος
της εποχής του. Αυτός όµως
ο συναισθηµατικός πατριωτι-
σµός του ερχόταν σε εσωτε-
ρική σύγκρουση µε τον θαυ-
µασµό του για την µεθοδικό-
τητα και αποτελεσµατικότητα
των Ρωµαίων στις πολεµικές
επιχειρήσεις και αυτό απο-
δεικνύεται περίτρανα από την
λαµπρή του αφήγηση για
τους νικηφόρους Καρχηδο-
νιακούς πολέµους, που επι-
τέλεσαν σε βραχύ διάστηµα
οι Ρωµαίοι. Τούτο αποδεικνύει
πόσο τον γοήτευε η νικηφόρα
Ρωµαϊκή ιστορία. Είχε ισχυ-
ρούς φιλικούς θεσµούς µε
Ρωµαίους επισήµους και επι-
θυµούσε την ειρήνη έναντι
οιουδήποτε κόσµου, σε αντί-
θεση µε τον πατέρα του, που
ήταν πιστός αγωνιστής της
Αχαϊκής Συµπολιτείας. Ο Πο-
λύβιος, µετά την µάχη της
Πύδνας και την συντριβή των
Μακεδόνων του Περσέα από
τους Ρωµαίους, αγωνιζόταν
για µια πολιτική συνεργασία
ανάµεσα στους Έλληνες και
τους Ρωµαίους, µε αποκλει-
σµό των Μακεδόνων. Κατά
το 167 Π.Χ, µετά τον θάνατο
του ηγέτη της Αχαϊκής Συµ-
πολιτείας Φιλοποίµενος, ο
Πολύβιος οδηγήθηκε ως όµη-
ρος της Ρωµαϊκής Αυτοκρα-
τορίας στην πρωτεύουσά της,
την Ρώµη. Η τύχη τον ευ-
νόησε. Προσελήφθη ως δι-
δάσκαλος των γιων του Αι-
µιλίου Παύλου, του στρατη-
γού του Ρωµαϊκού στρατού,
που αφάνισε τους Μακεδό-
νες του Περσέα, στην Πύδνα.
Το ένα από τα αγόρια του Αι-
µίλιου Παύλου ονοµαζόταν
Σκιπίωνας Αιµιλιανός και όταν
ανδρώθηκε, απέκτησε τα προ-
σόντα και ανέλαβε την ηγεσία
του Ρωµαϊκού στρατού, πέ-
τυχε την υπέρλαµπρη νίκη
της Ρώµης κατά της Καρχη-
δόνας. Σε αυτόν τον τιτάνιο
αγώνα ο Σκιπίων πήρε µαζί
του τον παλιό του δάσκαλο,
τον Πολύβιο. Ακριβώς σε
αυτή την επιλογή έχουµε σή-
µερα την δυνατότητα, µε την
ιστορική ακρίβεια και την ορ-
θότητα της ιστόρησης τού Πο-
λύβιου, να πληροφορηθούµε
τις λεπτοµέρειες της πολιορ-
κίας, της πτώσης και της κα-
ταστροφής της Καρχηδόνας.
Ο Στενός φιλικός δεσµός
του Πολύβιου µε τον Σκι-
πίωνα υπήρξε αρκετά ευερ-
γετικός για τα Ελληνικά συµ-
φέροντα. Μετά την άλωση
της της Κορίνθου οι Έλλη-
νες αντιµετωπίστηκαν µε κά-
ποια επιείκεια, µε τις παρα-
κλήσεις του Πολύβιου. Ακόµη
τον διόρισε υπεύθυνο για την
επίβλεψη του περάσµατος
της Πελοποννήσου στο νέο
καθεστώς. Τα καθήκοντά του
αυτός άσκησε µε φρόνηση,
αντικειµενικότητα και διακρι-
τικότητα και χωρίς την θέρµη
της Ρωµαϊκής δουλικότητας.
Όµως ποτέ δεν έπαυσε να
υπερασπίζεται µε πάθος τα
Ελληνικά συµφέροντα. Η συγ-
κλονιστική, αµερόληπτη, αν-
τικειµενική ιστόρηση της τε-
λευταίας µάχης της Αχαϊκής
Συµπολιτείας εναντίον των
Ρωµαίων αποτελεί πανόραµα
αµεροληψίας, ιστορικής ακρί-
βειας και πνευµατικής διαύ-
γειας στην ιστορική του πα-
ρακαταθήκη. Είναι έµπειρος
και άριστος τεχνίτης του γρα-
πτού λόγου. Η µέθοδος, µε
την οποία ερµηνεύει τους
πολιτικούς θεσµούς συνετέ-
λεσε στην συγκρότηση του
σύγχρονου κόσµου, γιατί επη-
ρέασε σε σηµαντικό βαθµό
την σκέψη πολλών σηµαντι-
κών µεταγενέστερων ευφυιών
ανδρών, όπως ο Μοντεσκιέ
και αρκετούς από τους αγω-
νιστές και ιδρυτές της Αµε-
ρικανικής δηµοκρατίας. Από
τις σπάνιες χαρακτηριστικές
πνευµατικές ιδιότητες των Ελ-
λήνων, εκείνη που άνθησε
και καρποφόρησε µε επάρ-
κεια στην διάρκεια της Ρω-
µαϊκής κυριαρχίας στην Ελ-
ληνική επικράτεια ήταν η
ασύγκριτη υπεροχή του στον
γραπτό, αλλά και στον προ-
φορικό λόγο. Ασάλευτη από-
δειξη της αλήθειας αυτής εί-
ναι τα όσα αναγράφει ο Πο-
λύβιος, µε ύφος υπεροχής
για την Ελληνική διανόηση.
Αρκετοί Ρωµαίοι αριστοκρά-
τες και αξιωµατούχοι ένοι-
ωθαν έντονη επιθυµία να µι-
µηθούν ό,τι ήταν Ελληνικό
και κυρίως τα ελληνικά πνευ-
µατικά επιτεύγµατα. Ο Πο-
λύβιος µε υπερηφάνεια ανα-
γράφει, ότι ο Άουλος Πο-
στούµιος Αλπίνος, ύπατος
κατά το έτος 151 π.Χ. «Είχε
από την παιδική του ηλικία
βάλει στόχο του να γνωρίσει
τον Ελληνικό πολιτισµό και
την Ελληνική γλώσσα.
Έφτασε στο σηµείο να απο-
πειραθεί να γράψει στα ελ-
ληνικά ένα ποίηµα και µια
σοβαρή ιστορία, στον πρό-
λογο της οποίας ξεκινά ζη-
τώντας από τους αναγνώστες
του συγνώµη, καθώς, ως Ρω-
µαίος πολίτης, δεν χειριζό-
ταν άριστα την Ελληνική
γλώσσα, αλλά ούτε και κα-
τείχε άριστα την Ελληνική µέ-
θοδο πραγµάτευσης του θέ-
µατος». Ο Ρωµαίος ποιητής
Οράτιος το ίδιο θέµα το το-
ποθετεί µε περισσότερη σω-
φροσύνη και ευλάβεια. Ανα-
φωνεί: «Η κατακτηµένη Ελ-
λάδα κατέκτησε τον ισχυρό
κατακτητή της». Ήταν η επί-
γνωση της πραγµατικότητας,
που συµπορευόταν µε την ου-
σιαστική ζωή σε ολόκληρο
τον Ελλαδικό χώρο, καθώς
αυτός είχε διαµορφωθεί κατά
τη Ελληνιστική περίοδο.
Ο Πολύβιος, ο ∆ιόδωρος
ο Σικελιώτης, ο βιογράφος
Πλούταρχος και ο στωικός
φιλόσοφος Επίκτητος συγ-
κροτούν µια οµάδα Ελλήνων
διανοουµένων, που έγραψαν
τα πνευµατικά τους πονή-
µατα, για να µείνουν αιώνια
παρακαταθήκη σε ωφέλεια
της ανθρωπότητας, στην Ελ-
ληνική γλώσσα, που αποτε-
λούσε την κορωνίδα του τότε
πνευµατικού πολιτισµού σε
όλη την διάρκεια της Ρωµαϊ-
κής κυριαρχίας. Τα έργα τους
µε πολύ επιµέλεια πρώτα τυ-
πώθηκαν στην Ιταλία και
ύστερα στην σηµερινή Ελβε-
τία, στην αρχή του δέκατου
έκτου αιώνα και στη συνέχεια
µεταφράστηκαν σέ όλες τις
σύγχρονες γλώσσες, για να
γίνουν έτσι γνωστά και ανα-
γκαία στον σηµερινό κόσµο
και να ζωντανέψουν οι χα-
ρακτηριστικές διδακτικές ει-
κόνες του αρχαίου Κόσµου:
Η δύσβατη διαδροµή του Αν-
νίβα στις Άλπεις µε την τρο-
µερή συνδροµή των ελεφάν-
των του, το κολοσσιαίο
άγαλµα του Θεού ∆ία στην
Ολυµπία, τεχνουργηµένο µε
την σµίλη του απαράµιλλου
γλύπτη Φειδία, η τεράστια
εξέγερση των δούλων µε αρ-
χηγό τον Σπάρτακο. Στην
διάρκεια της Ρωµαϊκής κυ-
ριαρχίας έχουν γραφεί από
Έλληνες διανοουµένους εκα-
τοντάδες Βιβλία σε παπύ-
ρους, που ερµηνεύουν και
καθρεπτίζουν όλες τις όψεις
της ανθρώπινης ζωής και
αποτελούν πολύτιµη τροφο-
δοσία και υποδείγµατα υγι-
ούς συµπεριφοράς για τις
επόµενες ανθρώπινες γενεές,
για την βίωση µιας πιο ευ-
δαίµονος ζωής. Οι Έλλη-
νες διανοούµενοι δεν πτο-
ούνται από την Ρωµαϊκή δε-
σποτεία και αγγίζουν τα ύψη
της Ελληνικής πνευµατικής
διανόησης και αποβαίνουν
µε τον όγκο των πολύτιµων
έργων τους, που αφήνουν
παρακαταθήκη στις επερχό-
µενες γενεές, ευεργέτες της
ανθρωπότητας. Αυτήν την µε-
γάλη πνευµατική προσφορά
ο ∆ιόδωρος ο Σικελιώτης την
καθορίζει, διαφορετικά, µε
λίγες λέξεις: «Είναι µόνο µέ-
σου του λόγου, που ένας άν-
θρωπος δύναται να κερδίσει
επιρροή επάνω σε πολλούς».
Εννοείται ότι ο λόγος απαι-
τείται να έχει βάθος, διορα-
τικότητα και αντιµετώπιση συ-
νεπειών για να οδηγήσει τους
πολλούς στην ευηµερία.
Πριν ο Μέγας Αλέξανδρος
πραγµατώσει το τεράστιο
έργο του, την εκστρατεία του
εναντίον των Περσών, ο Αθη-
ναίος διδάσκαλος της ρη-
τορικής Ισοκράτης σε ένα
λόγο του, τον «ΠΑΝΗΓΥ-
ΡΙΚΟ», προτείνει µια πανελ-
λήνια εκστρατεία εναντίον
των Περσών. Στον «ΠΑΝΗ-
ΓΥΡΙΚΟ» αναλύει ακριβώς
και τι σηµαίνει να είσαι Έλ-
ληνας. ∆ίδασκε ο Ισοκράτης
: «Έλληνες δεν είναι µόνον
Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η
όσοι έχουν ελληνικό αίµα,
αλλά αυτοί που έχουν και µια
συγκεκριµένη διάνοια, κάτι
το οποίο µπορεί να επιτευχθεί
µόνο µέσα από την συµµε-
τοχή στην Ελληνική παιδεία
και όχι µέσω κάποιας φυσι-
κής διαδικασίας. Οι άνθρωποι
οι οποίοι διέθεταν αυτή την
Ελληνική διάνοια, καλλιερ-
γηµένη µέσω της εκπαίδευ-
σης στο θεσµοθετηµένο πρό-
γραµµα (κυρίως Οµηρικά έπη
και ρητορική), αποκαλούνταν
πεπαιδευµένοι.» ∆εν ήταν
αναγκαίο τα ελληνικά και
αποτελούν την µητρική τους
γλώσσα. Αρκούσε η αφο-
σίωση και η βίωση της Ελ-
ληνικής παιδείας.
Οι Έλληνες διανοούµενοι
και συγγραφείς στην διάρ-
κεια της ρωµαϊκής κυριαρ-
χίας δεν παρέµειναν καθη-
λωµένοι στον τόπο της δια-
µονής τους. Μοναδικό τους
γνώρισµα ήταν τα ταξίδια
τους σε όλον τον γνωστό τότε
κόσµο, που πρώτα ήταν Ελ-
ληνιστικός και τώρα Ρωµαϊ-
κός. Τους αποκαλούσαν συγ-
γραφείς της δεύτερης Σοφι-
στικής. Στις παραδόσεις τους
ήταν άκρως αποτελεσµατικοί
και καθήλωναν τους ακροα-
τές τους µε την ρητορική και
επιχειρηµατική τους δεινό-
τητα. Πολλοί από αυτούς εί-
χαν εργαστεί για αρκετό χρο-
νικό διάστηµα και στη Ρώµη,
όπου αποκτούσαν διοικητική
εµπειρία και επαφές και γνω-
ριµίες µε το αυτοκρατορικό
περιβάλλον και έτσι απο-
κτούσαν τον τίτλο του διά-
σηµου διανοουµένου.
Ένας από τους εκλεκτούς
διανοουµένους της εποχής
αυτής είναι και ο ιατρός Γα-
ληνός (129-200 π.Χ.). Η φήµη
του είναι τόσο ισχυρή, ώστε
τον κατατάσσει δεύτερο µετά
την Ιπποκράτη. Γεννήθηκε
από εύπορη ελληνική οικο-
γένεια στην Πέργαµο. Η Πέρ-
γαµος είχε πάντοτε φιλικές
σχέσεις µε την Ρώµη. Γιός
αρχιτέκτονα µηχανικού απέ-
κτησε λαµπρή µόρφωση και
επέλεξε την σταδιοδροµία του
ιατρού, ύστερα από ένα
όνειρο, που είδε ο πατέρας
του, στο οποίο παρουσιά-
στηκε σε αυτόν ο Θεός
Ασκληπιός και του ανήγγειλε
να υποχρεώσει το γιό του να
σπουδάσει ιατρική. Όταν ο
Γαληνός έφτασε στα 19 του
χρόνια πέθανε ο πατέρας του.
Οι σχέσεις του µε την µητέρα
του δεν ήταν θερµές. Τότε
ξεκίνησε να ταξιδεύει και να
σπουδάζει σε χώρες και
σχολές µακριά από την πα-
τρίδα του την Πέργαµο. ∆ιά-
νυσε τέσσερα χρόνια στην
Αλεξάνδρεια (153-157) και µε-
λέτησε οποιαδήποτε προ-
ηγούµενη ιατρική µελέτη,
στην οποία του διδόταν δυ-
νατότητα πρόσβασης. Το
έτος 157 π. Χ. διορίστηκε ια-
τρός για την θεραπεία των
µονοµάχων, στην πατρίδα του
την Πέργαµο, που είχε στην
κατοχή του ο Μεγάλος Ιε-
ρέας της Ασίας. Οι µονοµά-
χοι αγωνίζονταν για την τιµή
του αυτοκράτορα. Ο Γαληνός
εφεύρε και τελειοποίησε µε-
θόδους θεραπείας των τραυ-
5
Toυ ΝΙΚΟΥ
Γ. ΠΑΦΥΛΑ
ΕΠΙΤΙΜΟΥ
ΠΡΟΕ∆ΡΟΥ
ΤΟΥ
ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ-
ΓΡΑΦΙΚΟΥ
ΣΥΛΛΟΓΟΥ
ΤΟΥ ΕΦΕΤΕΙΟΥ
ΠΑΤΡΩΝ
µάτων τους. Κέρδισε αυτή
την θέση σε δηµόσιο διαγω-
νισµό, που περιλάµβανε την
διενέργεια εγχειρήσεων, δη-
µοσίως, σε πίθηκο. Πραγµα-
τοποίησε µια τοµή στο στο-
µάχι του πιθήκου , για να
αποκαλυφθούν τα εντόσθια
του και παρακάλεσε τους άλ-
λους ιατρούς να τα αφαιρέ-
σουν και να πραγµατοποι-
ήσουν ύστερα τα απαραίτητα
ράµµατα. Κανένας από αυ-
τούς δεν αποδέχτηκε την
πρόσκληση. Από την Πέρ-
γαµο ο Γαληνός µετέβη στη
Ρώµη, όπου και εγκαταστά-
θηκε µόνιµα και θήτευσε
στην υπηρεσία των αυτο-
κρατόρων Μάρκου Αυρη-
λίου, του γιού του Κόµοδου
και του Σεπτίµιου Σεβήρου.
Οι ιατρικές του επιτυχίες γρή-
γορα δηµιούργησαν την αν-
τιπάθεια των συναδέλφων
του, που τον αποκαλούσαν
τσαρλατάνο. Πάντοτε όµως
δηµόσια και έµπρακτα τους
αποστόµωνε και αποδείκνυε
την ασάλευτη υπεροχή του.
Η σηµαντικότερη συνεισφορά
του στην ιατρική επιστήµη εί-
ναι µια σηµαντική µέθοδος
διάγνωσης και ταυτοποίησης
της αιτίας της ασθένειας, των
συµπτωµάτων και της πρό-
γνωσης ,που περιγράφεται
και αιτιολογείται στην ογκώδη
εκ δέκα τεσσάρων τόµων
πραγµατεία του «ΠΕΡΙ ΘΕ-
ΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟ∆ΟΥ».
Ταυτόχρονα όµως καλλιέρ-
γησε την κατανόηση της ανα-
τοµίας και της διάγνωσης µε
την µέτρηση του σφυγµού.
Οι διαγνώσεις του ήταν τόσο
εξελιγµένες, ώστε πέτυχε κά-
ποτε να διαγνώσει σε µια εύ-
πορη ασθενή του όχι κάποια
φυσική πάθηση, αλλά έναν
έρωτα µε έναν χορευτή, που
ονοµαζόταν Πυλάδης. Οι ερ-
γασίες του Γαληνού µετα-
φράστηκαν στα Αραβικά τον
9ο αιώνα και επίσης στα Λα-
τινικά. Στη Λατινική τους µε-
τάφραση πολλά από τα έργα
του Γαληνού απετέλεσαν τα
θεµελιώδη κείµενα της βα-
σικής ευρωπαϊκής ιατρικής
εκπαίδευσης κατά το τέλος
του δέκατου τρίτου αιώνα. Η
λεπτοµερής εικόνα των µε-
θόδων εργασίας του ασύγ-
κριτου ιατρού Γαληνού κα-
τέστη δυνατή όταν τα αρχαία
ελληνικά χειρόγραφα άρχι-
σαν να δηµοσιεύονται στη
∆ύση τον 15ον και τον 16ον
αιώνα.
 6 Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η
Όταν ήµουν δάσκαλος
Το διδακτικό έτος 1993-94 άρχισε 1η Σεπτεµβρίου, µε την εµφάνιση των
διδασκόντων για την εγγραφή των µαθητών και τη διενέργεια εξετάσεων
των ολίγων µαθητών, που είχαν κριθεί, ανεξεταστέοι.
Μάλιστα, για το µάθηµα των Μαθηµατικών, προσήλθε για λίγο διάστηµα
µε απόφαση του ΠΥΣ∆Ε, ο ∆ηµητρέλλος Βασίλειος, ΠΕ4 (Χηµικός), Ναυ-
πακτιακής καταγωγής. Σήµερα, υπηρετεί ως Προϊστάµενος Β/θµιας Εκ-
παίδευσης Ν. Ηλείας και θεωρείται από τους πιο επιτυχηµένους και µας
κάνει υπερήφανους. Υπηρέτησε και στο Ναυπακτιακό Σύνδεσµο και δεν λεί-
πει, από τις εκδηλώσεις µας.
Ορίστηκαν οι καθηγητές για τις εξετάσεις όσων είχαν παραπεµφθεί και
προήχθησαν ή απελύθησαν. Ανέλαβαν υπηρεσία 1. Στανίτσας Γερα-
σιµάγγελος, 2. Σωτηροπούλου Μαρία, 3. Ζαφειρόπουλος Νικόλαος, 4.
Μουζάκη Αθανασία ΠΕ2, 5. Αγγελοπούλου Αντωνία των Αγγλικών (σύζυγος
του Γυµναστή Σγατζή, που εκτελούσε χρέη ∆/ντή του Πειραµατικού Λυ-
κείου), 6. Κωστόπουλος Παναγ. ΠΕ2.
Το Πειραµατικό Γυµνάσιο λειτουργούσε µε 2 τµήµατα σε κάθε τάξη. Το
1ο τµήµα της Α΄ Γυµνασίου ερχόταν από το Πειραµατικό ∆ηµοτικό, από-
φοιτοι της Στ΄ τάξης µε 30 µαθητές και το άλλο τµήµα από 30 µαθητές γι-
νόταν κλήρωση µεταξύ αυτών, που είχαν κάνει αίτηση. Πρέπει να αναφέρω
οι 30 µαθητές σε κάθε τµήµα την εποχή εκείνη εθεωρείτο πλεονεκτική, γιατί
στα άλλα Γυµνάσια ο αριθµός µαθητών ξεπερνούσε τους 50.
Η εγγραφή παλαιότερα στο Γυµνάσιο και ιδιαίτερα στο Πειραµατικό Γυ-
µνάσιο και το Πρότυπο γίνονταν µε εξετάσεις και η Έκθεση και τα προ-
βλήµατα της πρακτικής Αριθµητικής, ήταν αρκετά δύσκολα. Έχω ιδίαν αν-
τίληψη, γιατί πριν κάνω µετάταξη και υπηρετούσα στο ∆ηµοτικό, προετοί-
µαζα τους µαθητές, για την εισαγωγή στο Γυµνάσιο. Η κλήρωση γινόταν
ενώπιον Επιτροπής από καθηγητές, που όριζε ο ∆/ντής.
Θυµάµαι στην Επιτροπή, εκτός από τον ∆/ντή που ήταν πρόεδρος, είχαν
οριστεί ο Αναπληρωτής ∆/ντής Λεβέτσιος Αχιλλέας φιλόλογος, εξαίρετος
και φιλικά διακείµενος, η Σιβροπούλου Ι. φιλόλογος (σύζυγος του Καπλάνη
Προέδρου των ΤΕΙ), Κρούπη Ελευθερία φιλόλογος και οι δύο αυτές καθη-
γήτριες υπηρέτησαν ως Σχολικοί Σύµβουλοι. (σύζυγος της Κρούπη, ήταν
ο γνωστός αρχαιολόγος Κολώνας).
Είχαµε τα ονόµατα των µαθητών στην κατάσταση µε αύξοντα αριθµό
που έφτανε τον αριθµό 150. Είχαµε κάνει χαρτιά µε αριθµό που αντιστοι-
χούσε στον καθένα. Τα είχαµε τυλίξει όπως είναι το τσιγάρο. Επειδή µία
γνωστή µου, σύζυγος καθηγητή Πανεπιστηµίου, µε παρακάλεσε να τη βοη-
θήσω, να κληρωθεί η κόρη της, έναν κλήρο, τον είχα τυλίξει, να ξεχωρίζει
από τους άλλους. Παρακάλεσα τον Αχιλλέα Λεβέτσιο, όταν τον φωνάξω να
τραβήξει κλήρο, να πάρει τον ευδιάκριτο κλήρο. Όταν έλεγα στους καθη-
γητές να τραβήξουν κλήρο, σηµειώναµε το όνοµα του µαθητή, που αντι-
στοιχούσε.
Σε κάποια στιγµή λέω: ο κ. Λεβέτσιος να τραβήξει τον κλήρο, εκείνη τη
στιγµή όµως είχε επισκεφτεί το Πειραµατικό ο Γιώργος Παπανδρέου (ΓΑΠ),
βλέπω τον Αχιλλέα να τρέχει να τον χαιρετήσει. Τραβάω ο ίδιος τον κλήρο,
αλλά µία από τις καθηγήτριες, µου λέει: κ. ∆/ντά εσείς υποδεικνύεται, ποιος
θα τραβήξει τον κλήρο; Τον άφησα αποκαρδιωµένος. Η κλήρωση συνεχί-
στηκε και συµπληρώθηκε ο αριθµός των εισακτέων. Ή κυρία, που µε πα-
ρακάλεσε ήταν απ’ έξω ανυπόµονη και στενοχωρήθηκε, που δεν κληρώ-
θηκε η κόρη της.
Εγώ όµως είχα δύο θέσεις κενές, γιατί ένας µαθητής ζήτησε µετεγγραφή,
για Αθήνα και ένας άλλος για τα Βραχνέϊκα. Αυτοί ήταν από εκείνους που
είχαν έρθει από το Πειραµατικό του ∆ηµοτικού.
Όταν επέστρεψε ο Λεβέτσιος του είπα να τραβήξει, το κατά κάποιο τρόπο
διακρινόµενο και βγάλαµε και µερικούς αριθµούς, για αναπληρωµατικούς.
Όταν βγήκα και είπα στην ανήσυχη µητέρα, η κόρη της να ’ρθει στο Πει-
ραµατικό να φοιτήσει, πέταξε από τη χαρά της.
Άλλως τε της είπα, τι ∆/ντής θα ήµουν αν δεν µπορούσα να εξυπηρετήσω
ένα δικό µου άνθρωπο.
Αξίζει να σηµειώσω, ότι ∆/ντή Β/θµιας Εκπαίδευσης είχαµε τον Ναυπά-
κτιο Ασηµακόπουλο Βασίλειο, που ανήκε στο Πειραµατικό οργανικά και εί-
χαµε κάλυψη. Άλλως τε έχω αναφέρει, ότι ήµουν Αναπληρωτής Προϊστα-
µένου 1ου Γραφείου και συνεργαζόµουν µε τον Προϊστάµενο Σαλάππα Χα-
ράλαµπο (Μπατζανάκη µου).
Ορίστηκαν: 1. Κονταρίνης Νικολ. του Παλαιολόγου σηµαιοφόρος και
παραστάτες η Χαρτά Χριστίνα, Ζωγράφου Σοφία-Μαρία της Γ΄ τάξεως και
από τη Β΄ τάξη Μουρίκη Αναστασία και Γαρµπή Μελποµένη και από την Α΄
τάξη Ζερβός Χαρίλαος.
Αριστεία προόδου για το διδ. έτος 1992-93 έλαβαν 19 µαθητές από την
Α΄ τάξη, από τη Β΄ τάξη 22 µαθητές και από την Γ΄ τάξη 12. Απονεµήθη-
καν και βραβεία προόδου σε 6 µαθητές που πρώτευσαν στα τµήµατα. Η απο-
νοµή βραβείων και αριστείων καλλιεργούσε την ευγενή άµιλλα και οι µα-
θητές προόδεψαν και πρόκοψαν.
∆υστυχώς τα τελευταία χρόνια υποβαθµίστηκαν τα Σχολεία και δεν υπάρ-
χει αξιολόγηση και στους Εκπαιδευτικούς και η ισοπέδωση ικανών και ερ-
γατικών µε τους αδιάφορους, να έχουν την ίδια εξέλιξη. Αυτό είχε αρνητικά
αποτελέσµατα στην εκπαίδευση. Ας ελπίσουµε πως η νέα Κυβέρνηση της
χώρας, θα λάβει τα κατάλληλα µέτρα, ώστε η Παιδεία µας να καταστεί το
πρώτο µέληµα, για όλους µας.
Ανέλαβε υπηρεσία ο φιλόλογος Μπουραντάς Απόστολος µετακινούµε-
νος, από Σχολείο σε Σχολείο. Ανατέθηκαν σε συναδέλφους, ποιοι θα είναι
υπεύθυνοι των τµηµάτων. Υπεύθυνοι για τις Γιορτές. Και να προσέχουν τις
εφηµερίες και την έγκαιρη προσέλευση στο Σχολείο.
Κατά την εορτή των Πρωτοκλητείων οι µαθητές των Σχολείων, ορισµένη
ηµέρα επισκέπτονταν τον Άγιο Ανδρέα, για να προσκυνήσουν και ακού-
σουν λίγα λόγια για το έργο και τη δράση του Πολιούχου µας.
Έτσι και το Πειραµατικό Γυµνάσιο µε τους καθηγητές επισκέφτηκαν τον
Άγιο Ανδρέα και στο τέλος έµειναν ελεύθεροι οι µαθητές και οι καθηγητές
πήγαµε στο κυλικείο για καφέ, δεν πέρασαν 20΄ λεπτά και µε ειδοποιούν
από την Αστυνοµία της Ερµού, να πάω, για κάποιο σοβαρό πρόβληµα.
Έχω γράψει ότι το Πειραµατικό είχε µαθητές κατά κανόνα καλών οικο-
γενειών. Ήταν όµως και κάποιοι ζωηροί και κακοµαθηµένοι.
Έτσι κάποιοι µαθητές επιστρέφοντας έφτασαν στην τράπεζα που βρί-
σκεται Κανακάρη και Ερµού. Κάποιος µαθητής και λόγω εφηβείας, αλλά
και να δείξει στους συµµαθητές και συµµαθήτριες, ότι είναι παλληκαράς,
µπήκε µέσα στην Τράπεζα και λέει: Σταθείτε ακίνητοι. Ληστεία! Εκείνη την
εποχή γίνονταν συχνά ληστείες και στην Τράπεζα υπήρχε φύλακας µε όπλο,
µε εντολή να εξουδετερώνει, κάθε απόπειρα.
Ευτυχώς µου είπε, ο ∆/ντής της Τράπεζας, έλειπε ο ένστολος και απο-
φύγαµε τα δυσάρεστα. Έφυγε ο µαθητής, αλλά σε λίγο τον συνέλαβαν.
Ήθελαν να του κάνουν δίωξη.
Πήγα πρώτα στην Αστυνοµία και τους εξήγησα, δεν είναι σωστό να τι-
µωρήσουµε τον µαθητή, για µια απερισκεψία, γιατί πολλές φορές παρα-
σύρονται και οι µεγάλοι. Πρέπει να είµαστε επιεικείς και θα γίνει προσπά-
θεια να µην επαναληφθεί τέτοια συµπεριφορά. Οι γονείς του, όταν πληρο-
φορήθηκαν, ότι µε τη δική µου παρέµβαση δεν κινήθηκε διαδικασία, ένιω-
θαν µεγάλη υποχρέωση.
Κάποιοι µαθητές στην ώρα του διαλείµµατος έκαναν αστεϊσµούς µε νε-
αρή καθηγήτρια, η οποία είχε συγκρότηση, αλλά δεν µπορούσε να επι-
βληθεί. Η Ζαφειροπούλου των καλλιτεχνικών ήταν επιβλητική και µου φέρ-
νει τρεις µαθητές, που είχαν δηµιουργήσει το πρόβληµα και τους τιµώρησα
µε 3ήµερη αποβολή. ∆εν συγκάλεσα το Σύλλογο των Καθηγητών, γιατί η
ποινή ίσως ήταν αυστηρότερη. Ο ένας εκ των µαθητών ήταν γιος καθηγη-
τών Πανεπιστηµίου και έρχεται η µητέρα του την άλλη µέρα και απαιτούσε
την άρση της τιµωρίας, µε τη δικαιολογία, ότι ήταν και άλλοι µαθητές, που
έπρεπε να τιµωρηθούν.
Της τόνισα, ότι τους τρεις, µου υπέδειξαν. Να µου πουν και τα ονόµατα
των άλλων, να επιβληθεί η ίδια τιµωρία. Επέµεινε για την άρση της τιµω-
ρίας αφήνοντας να εννοηθεί, ότι είχε υψηλές γνωριµίες. Της εξήγησα, αν
ο ∆/ντής υποχωρεί στις αξιώσεις των γονέων, η πειθαρχία θα διασαλευτεί
και η λειτουργία του Σχολείου θα είναι προβληµατική.
Της εξήγησα, αν οι µαθητές αυτοί δεν δώσουν αφορµή και δείξουν καλή
συµπεριφορά, δεν έχει η τιµωρία επίπτωση στη διαγωγή τους. Ήρθε µετά
από λίγες µέρες και µου ζήτησε συγγνώµη και ότι ήταν ορθή η αντιµετώ-
πιση, για παραδειγµατισµό και των άλλων.
Ένας εκ των συναδέλφων ήταν εθισµένος στο ποτό και το γνωρίζαµε, αλλά
τα πήγαινε καλά µε τους µαθητές. Μια µέρα τους έβαλε πρόχειρο διαγώ-
νισµα και βαθµολόγησε αυστηρά τα γραπτά µε χαµηλές βαθµολογίες. Έρ-
χεται το 5/λες και µου λέει, να τον στείλω σε άλλο τµήµα. Ο ίδιος πονη-
ρεύτηκε και ζήτησε τα γραπτά και τα βαθµολόγησε µε υψηλές βαθµολογίες.
Έρχονται οι ίδιοι και µου λένε να µείνει.
Μια µέρα έρχεται ο Τρίγκας ο Παναγιώτης γνωστός Νεφρολόγος, εί-
χαµε το γιό του µαθητή, ο οποίος έγινε και αυτός γιατρός και µου λέει: Κε
Γυµνασιάρχα, εκείνος ο καθηγητής ήταν πιωµένος, όταν τον ρώτησα για την
επίδοση του γιού µου.
Του είπα, δεν ξέρω τι κάνει τις άλλες ηµέρες, σήµερα όµως είχε βγάλει
ένα δόντι και για να µην χάσουν το µάθηµα οι µαθητές του επέτρεψα να ξε-
πλύνει το στόµα του, µε ούζο. Είσαι άπιαστος, µου λέει και βρίσκεις δι-
καιολογίες.
Ο γιατρός αυτός µου φάνηκε χρήσιµος αργότερα, όταν άνοιξε το φαρ-
µακείο η κόρη µου. Ήταν ένας αξιόλογος άνθρωπος, τον οποίο προ µηνών
στερήθηκε η Πάτρα, αναχωρώντας για την αιωνιότητα.
Συνήλθε ο Σύλλογος για να συζητήσει για την διαγωγή και τις απουσίες
των µαθητών. Είχαµε παιδιά γνωστών µας, όπως ο Αυγέρης Λάζαρης του
Γαβριήλ µε καλές επιδόσεις, σήµερα είναι Μηχανικός, τον ∆ούρο Ανδρέα
της γνωστής οικογένειας εµπόρων, τον Τσαρπαλή ένα πανέξυπνο µαθητή,
αλλά πολύ ζωηρό και επινοητικό, τον ∆ροσόπουλο, που είχαν οι γονείς του
το κατάστηµα ∆ΟΝ ΖΟΥΑΝ στη Μαιζώνος και Αγίου Νικολάου, του Καρδάµα
Νίκου η κόρη ήταν άριστη, την Κρίβα Μαρία του Σπύρου (καθηγητή Παι-
δαγωγικού), τον ∆ηµήτρη Πόρποδα του Κων/νου (Καθηγητή Παιδαγωγι-
κού).
Ανέλαβε υπηρεσία η Παπαδάµ Βασιλική ΠΕ19 και ο Μεσσήνης Ιωάννης
του Βασιλείου, σήµερα είναι Καθηγητής Πανεπιστηµίου.
Το Φεβρουάριο του 1994 αποφάσισε ο Σύλλογος να πραγµατοποιηθεί
εκδροµή στα Καλάβρυτα και το Χιονοδροµικό Κέντρο. Η Γ΄ τάξη θα φτά-
σει στα Καλάβρυτα µε τον οδοντωτό σιδηρόδροµο, θα επισκεφτεί το χιο-
νοδροµικό Κέντρο, Αγία Λαύρα και Μέγα Σπήλαιο. Οι άλλες τάξεις Α΄ και
Β΄ θα επισκεφτούν τα Τριπόταµα, Σπήλαιο Καστριών, Χιονοδροµικό, Κα-
λάβρυτα, Αγί Λαύρα, Μέγα Σπήλαιο.
Η επιστροφή και των τριών τάξεων θα γινόταν µέσω Αιγίου. Υπεύθυνος
για την Γ΄ τάξη οι ∆/ντής Κονίδας Κων/νος, Μεσσήνης Ιωάννης και Ζα-
φειρόπουλος Νικ. Για την Α΄ και Β΄ τάξη υπεύθυνος ο Υποδιευθυντής Λε-
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2019
Του Κώστα Β. Κονίδα
∆άσκαλου -Λυκειάρχη
βέτσιος Αχιλλέας και οι καθηγητές: Βενέρης Βασ., Μπουραντάς Αποστ.
και Μούγιου Ευγενία. Η εκδροµή είχε επιτυχία και οι µαθητές γνώρισαν
την περιοχή και ενηµερώθηκαν. Είχαµε όµως ένα παρατράγουδο, που
αµαύρωσε την εκδροµή. Στη στάση, που κάναµε στα Καλάβρυτα, κάποιοι
µαθητές, έπαιξαν σε κάποιο περίπτερο, δοκιµάζοντας την τύχη µε ορισµένα
δώρα, που κέρδιζαν. Κάποιοι όµως αφαίρεσαν µε τρόπο, τα δώρα, που
ήταν µέσα.
Στη συνέχεια, επισκεφτήκαµε το Χιονοδροµικό Κέντρο και όταν επι-
στρέφαµε, ένας Αστυνοµικός, µου είπε κάποιοι µαθητές αφαίρεσαν παι-
χνίδια από το περίπτερο.
∆εν ήθελαν όµως να δώσουν έκταση στο θέµα, αλλά να επιστραφούν
τα δώρα ή να πληρωθούν. Συγκέντρωσα τους µαθητές και τους είπα για την
καταγγελία. Μάλιστα υποστήριξαν ότι την ηµέρα εκείνη ήταν µε εκδροµή
στα Καλάβρυτα το Λύκειο των Βραχνεΐκων.
Πριν φτάσουµε στα Καλάβρυτα κοντά στο Μνηµείο των πεσόντων, από
τους Γερµανούς, είπα στους µαθητές, πριν κατεβείτε από το λεωφορείο θα
γίνει έρευνα στις τσάντες και σωµατική.
Σε λίγο µε τρόπο τα πέταξαν στις άκρες του δρόµου. Ήρθε όµως ο Πρό-
εδρος του 15/λούς και µου αποκάλυψε, κάποιοι το έκαναν χάριν αστεϊ-
σµού. Πρέπει να σηµειώσω ότι κατά κανόνα οι µαθητές ήταν ευπόρων οι-
κογενειών και είχαν µαζί τους από 1.000-5.000 δραχµές. Πήγα στο περί-
πτερο και του είπα πόσα χρήµατα στοίχιζαν τα κλοπιµαία και του πλήρωσα
περισσότερα.
Ήθελα να αποσοβηθεί το περιστατικό αλλά κάποιοι συνάδελφοι ήθελαν
να αποβληθούν κάποιοι µαθητές. Τους εξήγησα κάτι τέτοιο, θα είναι δυσφήµιση
για το Πειραµατικό. Θα συστήσουµε στους µαθητές να είναι πιο προσεκτι-
κοί και να µην εκθέτουν το Σχολείο και τις οικογένειές τους.
Συνεδρίασε ο Σύλλογος ∆ιδασκόντων µε θέµα: Επίδοση, ∆ιαγωγή και φοί-
τηση των µαθητών στο Β΄ τρίµηνο.
Για τη λειτουργία του Σχολείου ο ∆/ντής συνέστησε στους καθηγητές να
είναι πιο τυπικοί στο θέµα των εφηµεριών και στην τήρηση του ωραρίου, γιατί
παρατήρησε, ότι ορισµένοι καθηγητές, δεν περιµένουν να χτυπήσει το κου-
δούνι για σχόλασµα, αλλά φεύγουν 5΄ ή 10΄ λεπτά νωρίτερα. Τέλος να εί-
ναι προσεκτικοί και να προσέχουν τους µαθητές, µην ατακτούν και προκαλούν
φθορές και να µην παίζουν µε τις κιµωλίες.
Για την µισθοδοσία των καθηγητών υπεύθυνος είναι ο ∆/ντής, αλλά πή-
ραµε απόφαση να παίρνουµε το µισθό από την Τράπεζα. Μειοψήφησε ο Αλι-
φέρης Κων.
Έγινε συζήτηση για τη συµπεριφορά και την επίδοση των µαθητών, η
οποία σε γενικές γραµµές υπήρξε θετική. Να γίνουν παρατηρήσεις σε κά-
ποιους που εκµεταλλεύονται την καλοσύνη κάποιων καθηγητών.
Αποφασίστηκε να πραγµατοποιηθεί ηµερήσια εκδροµή Α΄ και Β΄ τάξης
στο Νεκροµαντείο και την Πάργα µε ενδιάµεσες στάσεις Αµφιλοχία, Άρτα,
Πρέβεζα, Βόνιτσα, Αγρίνιο.
Αρχηγός εκδροµής ο ∆/ντής Κονίδας Κων. και συνοδοί καθηγητές: Λε-
βέτσιος Αχιλλέας, Σιβροπούλου Ιωάννα και Βενέρης Βασίλειος.
Η εκδροµή σηµείωσε µεγάλη επιτυχία χωρίς να παρατηρηθεί κάτι έκτροπο.
Στις 27 Μαΐου 1994 συνήλθε ο Σύλλογος µε θέµα: Επίδοση, διαγωγή
και φοίτησε των µαθητών κατά το Γ΄ τρίµηνο. Η διαγωγή, φοίτηση, επίδοση
και συµπεριφορά κατά κανόνα υπήρξε ικανοποιητική. Αρνητικά σχόλια έγι-
ναν για το Γ2, που υπήρξαν κάποιοι ζωηροί και αδιάφοροι.
Με την πράξη 27/16/06/1994 ο Σύλλογος των καθηγητών συνήλθε για
την έκδοση των αποτελεσµάτων του διδακτικού έτους 1993-94 και την δια-
γωγή τους.
l Από την Α΄ Γυµνασίου προήχθησαν 60.
l Β΄ τάξη προήχθησαν 60.
l Γ΄ τάξη προήχθησαν 58.
l Ήταν το τελευταίο διδακτικό έτος.
Είχα συµπληρώσει 35ετία και 60ο έτος και έπρεπε να πάρω σύνταξη.
Είχα όµως εν τω µεταξύ επιλεγεί για Πρόεδρος για τη διενέργεια Πα-
νελληνίων εξετάσεων, που διεξήχθησαν οµαλά. Πρέπει να σηµειώσω ότι
Επόπτης του Πειραµατικού τα πρώτα χρόνια ήταν ο Ζούµπος καθηγητής Φι-
λοσοφίας και Πρύτανις, ο οποίος έδειξε µεγάλη δραστηριότητα. Μάλιστα
πρωτεργάτης ήταν και ο Λεβέτσιος Αχιλλέας, ο οποίος, πιθανόν στο επό-
µενο φύλλο, να γράψει για την ιστορία ίδρυσης. Πρωταγωνιστικό ρόλο έπαι-
ξαν και ο Ασηµακόπουλος Βασ. και Θεοδοσόπουλος Γεώργιος (Ναυπά-
κτιοι), ∆ηµητρόπουλος Φώτιος και άλλοι.
Την εποχή τη δική µου Επόπτης ήταν ο Κοσµόπουλος. Πρέπει να ανα-
φέρω ότι µέσα στο εξάµηνο πήρα και το εφ’ άπαξ, που ήταν απαραίτητο,
γιατί το τέλος 1994, αρχές 1995 άνοιξε το φαρµακείο η κόρη µου ∆ήµη-
τρα.
Ήµουν και Πρόεδρος των Ναυπακτίων εκτός των άλλων εκδηλώσεων,
πραγµατοποιούσαµε ωραίες εκδηλώσεις, συνάξεις, εκδροµές. Στα εγκαί-
νια του φαρµακείου εκτός των περιοίκων, ήταν και αρκετοί Ναυπάκτιοι, οι
οποίοι, βοήθησαν στο ξεκίνηµα.
Μάλιστα θυµάµαι, που ο Γιάννης ο Κουσαρίδας, που ανακατεύτηκε αρ-
γότερα µε το Σύλλογο Αιτωλ/νων, βοήθησε πολύ στην εξυπηρέτηση των
παρευρισκοµένων µε την παροχή, ποτών, γλυκών µε το τελείωµα του Αγια-
σµού. Πρέπει να σηµειώσω ότι το ενδιαφέρον µου για το Ναυπακτιακό Σύν-
δεσµο είναι αµείωτο και προσπαθώ, οι Ναυπάκτιοι να συµµετέχουν στις
εκδηλώσεις.
Ήθελα να υπενθυµίσω στους Ναυπάκτιους, ότι ο Συνταξιούχος Καθηγητής
και ∆/ντής Μάρκος Μέντζας µε Οµάδα Ναυπακτίων και ∆ωριέων, εκδίδει
ένα θαυµάσιο περιοδικό κάθε εξάµηνο, τη «δάφνη», µε αξιόλογο περιεχό-
µενο και συνεργάτες υπέροχους. Θα ήθελα να το προµηθευθείτε και δεν
θα µετανοιώσετε.
Οδοιπορικό στους Αγίους Τόπους
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2019 Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η 7

Υπάρχουν στιγµές στην ζωή του ανθρώπου που χα- καραβάκι και µε καπετάνιο κάποιον φιλέλληνα ισ- Αγίου Γεωργίου. Τα κτήµατα γύρω από το µοναστήρι, ήταν της µη-
ράζονται βαθιά µέσα του και µένουν εκεί ανέπαφες ραηλινό (σε όλη την διάρκεια της βαρκάδας µας, τέρας του Αγίου Γεωργίου Πετζαλά. Στην εκκλησία σώζεται ιαµα-
από το πέρασµα του χρόνου. Όλες οι όµορφες και χα- ακούγοντας ελληνικά τραγούδια, ενώ στο τέλος του τική αλυσίδα του Αγίου. Επόµενος προσκυνηµατικός µας σταθµός,
ρούµενες στιγµές που ζούµε, παραµένουν ζωντανές προορισµού µας, ακούστηκε ο εθνικός ύµνος µας το χωριό των ποιµένων, όπου σήµερα αποτελεί µια µεγάλη Χρι-
µέσα µας, σαν γλυκές αναµνήσεις και συχνά ανατρέ- και έγινε έπαρση της σηµαίας µας και κατόπιν της στιανική κοινότητα, από τους οποίους το 80% είναι Χριστιανοί και
χουµε σ’ αυτές για να αντλήσουµε χαρά, ευτυχία, αλλά ισραηλινής), κατευθυνθήκαµε µε το λεωφορείο µας, το 20% είναι µουσουλµάνοι. Το χωριό των Ποιµένων έχει 3 Ορθό-
και γαλήνη στην ψυχή µας. Τέτοιες αλησµόνητες στιγ- στα παράλια της λίµνης και στον Ναό των Αγίων δοξους ναούς. Τον κεντρικό κοινοτικό ναό των Αγίων Προπατό-
µές αγαπηµένοι µου συµπατριώτες, έζησα το φετινό Αποστόλων της Καπερναούµ. Ο Ναός είναι κτισµέ- ρων, το παρεκκλήσιο του Φρέατος (Πηγαδιού) της Παναγίας (Μπιρ
καλοκαίρι, ακολουθώντας τα βήµατα του Ιησού Χρι- νος εκεί που βρισκόταν το σπίτι που µιλούσε ο Χρι- Σίντα) και την Ιερά Μονή- Προσκύνηµα των Ποιµένων, µετόχι της
στού στην Αγία Γη!. στός και κατέβασαν από την στέγη τον παραλυτικό. Ιεράς Λαύρας του Αγίου Σάββα του Ηγιασµένου. Επισκεφτήκαµε
Και το ευλογηµένο ταξίδι ξεκίνησε τα ξηµερώµατα Tης
Συνεχίζοντας το οδοιπορικό µας στην Αγία Γη, κοντά την Ιερά Μονή του Αββά Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου, όπου κύ-
της 18ης Αυγούστου µε την συνοδεία του πρωτοπρε- στην Καπερναούµ, φθάσαµε στο όρος των Μακα- ριο τµήµα της αποτελεί το σπήλαιο των Μάγων. Πρόκειται για µια
σβύτερου και προϊσταµένου του Ι.Ν. Αγίας Τριάδος Πα- Ευστρατίας ( Έφη) ρισµών, όπου ο Χριστός, µας δίδαξε την επί του φυσική σπηλιά από την οποία πέρασαν οι 3 Μάγοι φεύγοντας από
τρών, αιδεσιµολογιώτατου π. Ανδρέα Γεωργακόπου- Μπούµπουλας όρους οµιλία, χαρίζοντάς µας την κλίµακα των αρε- την Βηθλεέµ προς την χώρα τους ’’δι άλλης οδο’’, ώστε να µην
λου, φθάνοντας στο αεροδρόµιο του Τελ Αβίβ και αµέ- δικηγόρος, Γραµµατέας τών. Κατά την διάρκεια µάλιστα της διαδροµής µας, συναντήσουν τον Ηρώδη. Επίσης µέσα στο ίδιο σπήλαιο, που απο-
σως µετά επιβιβαζόµενοι στο λεωφορείο µας µε προ- του Συνδέσµου γευτήκαµε σε πλανόδιο µαγαζάκι τα ’’φαλάφε’’ ή τελεί και αυτό προσκύνηµα, βρίσκονται οι τάφοι του Αγίου Θεοδο-
ορισµό την περιοχή της Γαλιλαίας. Πρώτη µας στάση ο ρεβιθοκεφτέδες, δηλαδή τηγανητές µπαλίτσες φτιαγ- σίου του Κοινοβιάρχου, της Αγίας Ευλογίας, µητέρας του Αγίου
Μητροπολιτικός Ναός και Ναός του Ευαγγελισµού της µένες από άλευρο ρεβιθιών, από κουκιά, ή συν-
Θεοτόκου στη Ναζαρέτ. Η πόλη της Ναζαρέτ βρίσκεται στη δυτική δυασµό των δύο, σερβιρισµένο µέσα σε αραβική πίτα, που έµοιαζε Θεοδοσίου, της Αγίας Σοφίας, µητέρας του Αγίου Σάββα, των Αγίων
κοιλάδα της Γαλιλαίας και σ΄αυτήν πέρασε ο Χριστός τα παιδικά µε φάκελο. Μάλιστα ήταν συνδυασµένα µε λαχανικά, τουρσιά και Ξενοφώντος και Μαρίας, του Αγίου Ιωάννη του Μόσχου, της µη-
του χρόνια προσλαµβάνοντας και το όνοµα Ναζωραίος. Στην καυτερή σάλτσα. τέρας του Αγίου Αρκαδίου, της µητέρας του Αγίου Παντελεήµονα
όµορφη πόλη της Ναζαρέτ έγινε η ‘’αποκάλυψη του απ’ αιώνος Την επόµενη ηµέρα, αποχαιρετίσαµε την Γαλιλαία και ξεκινή- και 35 άλλοι τάφοι. Επόµενος σταθµός µας, η Λαύρα του Αγίου
απόκρυφου και αγγέλοις άγνωστου µυστηρίο’’, όταν ο Αρχάγγελος σαµε πρωί- πρωί µε τελικό προορισµό την Αγία Βηθλεέµ δια της Σάββα, µέσα στην καρδιά της ερήµου της Ιουδαίας. Το µοναστήρι
αρχιστράτηγος Γαβριήλ, παρά την πηγή παρουσιάσθηκε ενώπιον της Σαµάρειας και της Νεαπόλεως (Ναµπλούς). Στον δρόµο µας, στα- ιδρύθηκε από τον Άγιο Σάββα το 485 µ.Χ., αφού προηγουµένως είχε
Παρθένου Μαρίας λέγοντας: ’’Χαίρε κεχαριτωµένη Μαρία, ο Κύ- µατήσαµε για προσκύνηµα στην αρχαία Σεβάστεια. Επισκεφτήκαµε εγκατασταθεί ως ερηµίτης σε σπήλαιο της απέναντι ανατολικής όχ-
ριος µετά Σο’’ και πάλιν ’’πνεύµα Άγιον επελεύσεται επί Σε και δύ- τις φυλακές του Τιµίου Προδρόµου και στην συνέχεια την Ιερά θης του πύρινου ποταµού. Μάλιστα, όπως αναφέρει η παράδοση
ναµις Υψίστου επισκιάσει Σοι διό και το Γεννώµενον Άγιον κληθή- Μονή της Αγίας Φωτεινής, όπου προσκυνήσαµε το Ιερό λείψανο ότι καθώς έµπαινε στο σπήλαιο ο Άγιος άκουσε τον άγριο βρυ-
σεται Υιός Θεού’’. Και η απάντηση από την Παρθένο Μαρία ’’Ιδού του Ιεροµάρτυρα, Αγίου Φιλουµένου. Αµέσως µετά επισκεφτήκαµε χηθµό ενός λιονταριού που κατοικούσε εκεί. Ο Άγιος τότε ευλόγησε
η δούλη Κυρίου γένοιτό µοι κατά το ρήµα Σου’’. Σήµερα στη Να- την νέαν Ιερουσαλήµ και τις Μονές Τιµίου Σταυρού και Αγίου Συ- το λιοντάρι και του είπε: ¨Εγώ είµαι αποφασισµένος να ζήσω εδώ,
ζαρέτ υπάρχει µεγαλοπρεπής τρίχωρος βυζαντινός ναός που τον µεών του Θεοδόχου, όπου µέσα στον Ναό ευρίσκεται ο Τάφος του εάν θέλεις µείνε και εσύ µαζί µου¨. Το άγριο ζώο σαν να κατάλαβε
κοσµούν αξιόλογες τοιχογραφίες. Εντός του ναού βρίσκεται το πα- Αγίου, Άγια λείψανα του Αγίου και πολλές εικόνες, διάτρητες από τα λόγια του Αγίου, ηµέρεψε, έµεινε κοντά του και τον υπηρετούσε
ρεκκλήσι του Ευαγγελισµού όπου συνεχίζει να ρέει το αγιασµένο σφαίρες των Ισραηλινών στρατιωτών κατά τον Αραβο- ισραηλινό σε όλη του την ζωή. Το 491 µ.Χ., πήρε οδηγία από την Θεοτόκο
νερό από την πηγή της Παρθένου, η οποία βρίσκεται κάτω από την πόλεµο του 1948. που του έλεγε να περάσει στην απέναντι όχθη του πύρινου ποτα-
Αγία Τράπεζα. Λίγο πριν την πηγή της Παναγίας, συναντήσαµε τα Το απόγευµα της ίδιας ηµέρας, επισκεφτήκαµε τον Ναό της Γεν- µού και να κτίσει µοναστήρι, στο σηµείο που έβλεπε πύρινη στήλη.
σκαλοπάτια όπου κατέβηκε η Παναγία µας να συναντήσει τον Αρ- νήσεως στην Βηθλεέµ, την πόλη όπου συνέβη το κοσµοσωτήριο γε- Συγχρόνως, πήρε υπόσχεση από την Θεοτόκο ότι θα προστατεύει
χάγγελο Γαβριήλ. γονός της Γέννησης του Κυρίου. Ο µεγαλοπρεπής Ναός κτίσθηκε και θα φροντίζει το µοναστήρι µέχρι τη συντέλεια του κόσµου. Το
Επόµενος σταθµός µας η πόλη Κανά. Εκεί υπάρχει εκκλησία, τον 4ο αιώνα από την Αγία Ελένη, πάνω από το Σπήλαιο της Γέν- µοναστήρι βοήθησε πολύ τον ΣΤ΄αιώνα ο αυτοκράτορας Ιουστι-
όπου σύµφωνα µε την παράδοση είναι κτισµένη στον τόπο που βρι- νησης του Χριστού, πλην όµως µετά από 2 αιώνες 527-565µΧ, κα- νιανός, που έκτισε τους πύργους, τους γνωστούς µέχρι σήµερα
σκόταν το σπίτι του Σίµωνα του Κανανίτη, ενός εκ των δώδεκα µα- τεδαφίστηκε για άγνωστους σε εµάς λόγους από τον αυτοκράτορα ως πύργους του Ιουστινιανού, το τείχος για ασφάλεια του µονα-
θητών του Χριστού µας. Μάλιστα, µέσα στο ναό σώζονται δύο από Ιουστινιανό και ξανακτίσθηκε, χωρίς όµως ο νέος ναός να έχει την στηριού και το καθολικό της µονής που είναι αφιερωµένο στον
τις λίθινες υδρίες που χρησιµοποιήθηκαν κατά το πρώτο θαύµα, ίδια µεγαλοπρέπεια του πρώτου ναού. Το 1934 µΧ, µετά από ανα- Ευαγγελισµό της Θεοτόκου. Μέσα στο Ναό υπάρχει το άφθαρτο Σκή-
καθώς επίσης και τεµάχιο λειψάνου του Σίµωνα του Κανανίτη, το σκαφές, αποκαλύφθηκαν υπολείµµατα του δαπέδου της βασιλι- νωµα του Αγίου Σάββα που το 1099 µ.Χ. το πήραν οι σταυροφόροι
οποίο και προσκυνήσαµε. Έξω από το Ναό οι προσκυνητές µπο- κής της Αγίας Ελένης µε πολύχρωµα ψηφιδωτά, τµήµα των οποίων στη Βενετία και µετά από εννιά αιώνες, το 1965, αναγκάστηκαν να
ρούσαν να προµηθευτούν κρασί της Κανά, ως ευλογία και σε ανά- διασώζεται. Ο σηµερινός διάκοσµος του ναού είναι του 12ου αιώνα, το επιστρέψουν µετά από επανειληµµένες αιτήσεις του Αγίου. Το µο-
µνηση του πρώτου θαύµατος του Κυρίου. 1179 µ.Χ., από τον Αλέξιο Κοµνηνό. Ο ναός έχει µήκος 30 µέτρα ναστήρι του Αγίου Σάββα είναι άβατο για τις γυναίκες. Έτσι και
Την ίδια ως άνω ηµέρα της άφιξής µας, δηλαδή την 18η Αυ- και 26 µέτρα πλάτος. Έχει πέντε κλίτη µε 48 κολώνες σε 4 σειρές. ενώ προχώρησαν οι άνδρες του γκρουπ στο εσωτερικό της Μο-
γούστου 2019 (µε το παλαιό ηµερολόγιο 5/8/2019, δηλαδή η εορτή Κάθε κολώνα έχει 5,50µ. ύψος µε κορινθιακά κιονόκρανα. Στα ανα- νής, οι γυναίκες παραµείναµε στην πόρτα της εισόδου του µο-
της Μεταµόρφωσης του Σωτήρα), νωρίς το βράδυ, πήραµε το τολικά καταλήγει σε σχήµα σταυρού. Το τέµπλο είναι ξυλόγλυπτο ναστηριού, όπου µοναχός µας έφερε άγια λείψανα προς αγιασµό
δρόµο για το Όρος Θαβώρ. Το ελληνορθόδοξο µοναστήρι που και η στέγη είναι ξύλινη. Η είσοδος του ναού έχει σµικρυνθεί για µας, µας έδωσε αγίασµα, το οποίο βρίσκεται στο κάτω µέρος του
βρίσκεται στο σηµείο της Μεταµορφώσεως, είχε κατακλυστεί από λόγους ασφαλείας, λόγω των διαφόρων βαρβαρικών επιδροµών µοναστηριού, κατεβαίνοντας 358 σκαλοπάτια και από το οποίο πί-
χιλιάδες πιστούς Έλληνες, Ρώσους, Ισραηλινούς, αλλά και από και διατηρείται µέχρι σήµερα για να µας υπενθυµίζει την ταπεινό-
άλλα κράτη, περιµένοντας την Αγία Νεφέλη. Τελέστηκε Ιερά Αγρυ- τητα, αλλά και τον σεβασµό τον οποίον πρέπει να έχουµε εισερχόµενοι νουν οι µοναχοί, αλλά και οι προσκυνητές που επισκέπτονται το
πνία (σε 3 γλώσσες, ελληνικά, ρώσικα, αραβικά) χοροστατούντος εντός του ναού. µοναστήρι. Επίσης ο µοναχός µας έδωσε λαδάκι από την καν-
του Θειότατου Πατριάρχη Ιεροσολύµων, κ.κ Θεόφιλου Γ΄, Μητρο- Το Σπήλαιο της Γεννήσεως έχει σχήµα ορθογωνίου και βρίσκε- δήλα του Αγίου και φύλλα της φοινικιάς του Αγίου Σάββα, την
πολιτών, Αρχιµανδριτών, Αγιοταφικών Αρχιερέων, Ιεροµονάχων, ται κάτω από το Ιερό Βήµα µε 13,20µ. µήκος και πλάτος 3,20µ. Πε- οποία είχε φυτέψει ο ίδιος και είναι ιαµατικά και θεραπεύουν την
διακόνων, κλπ. Περί ώρα 3.30πµ. και ενώ ηχούσαν χαρµόσυνα οι ριλαµβάνει το χώρο της Γέννησης, όπου έχει τοποθετηθεί ασηµέ- στειρότητα.
καµπάνες και έψαλλαν το ‘’Μετεµορφώθης εν τω όρει Χριστέ ο νιο αστέρι, µε λατινική επιγραφή ’’εδώ γεννήθηκε ο Ιησούς Χρι- Τις υπόλοιπες έξι ηµέρες του ταξιδιού µας, κατευθυνθήκαµε
Θεός, δείξας τοις Μαθηταίς σου την δόξαν σου, καθώς ηδύναντο. στός απ’ την Παρθένο Μαρία’’, την Αγία Φάτνη, η οποία βρίσκεται προς το Θεοβάδιστο όρος Σινά µε τελικό προορισµό την Αγία Ιε-
Λάµψον και ηµίν τοις αµαρτωλοίς, το φως του το αΐδιον, πρεσβεί- στο δεξιό µέρος του Σπηλαίου, που κατά την παράδοση τοποθέτησε ρουσαλήµ, πόλη του µαρτυρικού θανάτου του Κυρίου µας. Στα
αις της Θεοτόκου, φωτοδότα δόξα σο’’, ενεφανίσθη στον ουρανό η Παναγία τον νεογέννητο Χριστό πάνω σε άχυρα για να ζεσταθεί µέρη αυτά θα ταξιδέψουµε νοερά, στην έκδοση της εφηµερίδας µας
η Αγία Νεφέλη! Ολόκληρο το Θαβώριο Όρος και η Ιερά Μονή επι- και το αλτάριο µπροστά στην Φάτνη, όπου τοποθέτησαν κατά την του µηνός ∆εκεµβρίου.
σκιάστηκε σιγά σιγά από ένα φωτεινό σύννεφο, που συνεχώς πύ- παράδοση τα δώρα τους οι Μάγοι. Το Σπήλαιο ανήκει στους Ορ- Βιβλιογραφία: Οδοιπορικό των Πανάγιων Προσκυνηµάτων, Αν-
κνωνε και κατέβαινε ολοένα προς τα κάτω. Το πλήθος του κόσµου θόδοξους, ενώ η Αγία Φάτνη στους Καθολικούς. Στο εξωτερικό δρέας Γεωργίου (Ιεροσόλυµα 2009).
στον περίβολο της αυλής προσευχόταν και δόξαζε τον Χριστό µας… υπόγειο χώρο, βγαίνοντας από τη νότια πόρτα του ναού, υπάρχει Προσωπική εµπειρία από την προσκυνηµατική εκδροµή της
Φορτισµένοι µε ευλογία, απέραντη χαρά και απερίγραπτη αγαλ- σκάλα, η οποία οδηγεί στο σπήλαιο των νηπίων, όπου σώζονται τα 18ης/8-29ης/8/2019 µε το ταξιδιωτικό πρακτορείο Υφήλιος, Θεό-
λίαση και ενώ άρχισε να γλυκοχαράζει, πήραµε το δρόµο της επι- δωρος Βαράκλας.
στροφής για το ξενοδοχείο µας. οστά των σφαγιασθέντων νηπίων από τους στρατιώτες του βασιλιά
Της επόµενης ηµέρας ο προορισµός µας ήταν η θάλασσα (λίµνη) Ηρώδη. Το βράδυ µεταξύ εκατοντάδων προσκυνητών, συµµετεί-
της Τιβεριάδας, που βρίσκεται στην Γαλιλαία. Από την λίµνη αυτή χαµε στην Ιερά Αγρυπνία και στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.
πηγάζει ο Ιορδάνης Ποταµός που στην συνέχεια χύνεται στην νε- ∆ιανύοντας την 4η ηµέρα του προσκυνηµατικού µας ταξιδιού, επι-
κρά θάλασσα. Εδώ έγινε η εκλογή των µαθητών από τον Χριστό, σκεφτήκαµε την περιοχή της Χεβρώνας, Ελ –Χαλήλ, όπως είναι
ακούστηκε το κήρυγµά του, περπάτησε πάνω στα νερά της. Επι- γνωστή στην αραβική γλώσσα, όπου είναι ο τόπος που έζησαν και
σκεφτήκαµε την Ιερά Μονή των Αγίων Αποστόλων εν Τιβεριάδι. Ο ετάφησαν οι Πατριάρχες Αβραάµ, Ισαάκ και Ιακώβ. Συνεχίσαµε
Ναός είναι τρίκλιτη καµαροσκέπαστη βασιλική, το ένα κλίτος είναι µε επίσκεψη στην κοιλάδα Μαµβρή. Σε χώρο περιφραγµένο υπάρ-
παρεκκλήσι της Μαρίας Μαγδαληνής, το δεύτερο των δώδεκα χει η δρυς Μαµβρή, κάτω από την οποία ο Πατριάρχης Αβραάµ
Αποστόλων και το τρίτο των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Ο έφαγε µαζί µε τους 3 Αγγέλους, που συµβόλιζαν την Αγία Τριάδα.
τόπος του Ναού συνδέεται µε το µέρος όπου οι Απόστολοι, µετά Επίσης στον ίδιο χώρο υπάρχει ρωσικό Μοναστήρι, της Αγίας Τριά-
από την προτροπή του Χριστού, ανέσυραν τα δίχτυα τους γεµάτα δος. Μετά το προσκύνηµά µας, κατευθυνθήκαµε νοτιοδυτικά της
ψάρια, όπως επίσης και µε τον χώρο που έγινε η τρίτη εµφάνιση του Βηθλεέµ, όπου βρίσκεται το χωριό Πετζάλα, που κατοικείται από µου-
Κυρίου µετά την Ανάστασή Του. Αφού διασχίσαµε την λίµνη µε το σουλµάνους. Εκεί υπάρχει ορθόδοξο µοναστήρι προς τιµήν του
Ναυπακτιακό καλοκαίρι 2019
8 Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η
∆εν είναι σχήµα λόγου, ούτε υπεραπλούστευση του λόγου, ο χαρακτηρισµός ότι ο καλοκαίρι είναι ένα απέραντο πανηγύρι απ’ άκρη σε άκρη της Ναυπακτίας. Βουνό και θά-
λασσα, αστικά κέντρα και χωριά, θρησκευτικά πανηγύρια και τοπικά ανταµώµατα, παρουσιάσεις βιβλίων, αθλητικοί αγώνες, συνέθεσαν έναν περίτεχνο καµβά.
Επιλεκτικά και κατά κατηγορία, παρουσιάζουµε ορισµένες εκδηλώσεις για µια γεύση από το Ναυπακτιακό καλοκαίρι.
Από Θεού άρξασθε, όπως λέµε.
Μια ξεχωριστή βράβευση
στη Ελευθέριανη
ΑΝΉΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΟΡΤΉΣ ΤΗΣ ΑΓΊΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΉΣ-
79 ΧΡΌΝΙΑ ΜΕΤΆ
Μια ξεχωριστή σκηνή ήρθε ως συµπλήρωµα του θρη-
σκευτικού εορτασµού, ανήµερα της εορτής της Αγίας Πα-
ρασκευής στην Ελευθέριανη της ορεινής Ναυπακτίας
στον εκέι οµώνυµο ενοριακό Ναό.
Μετά τη Θεία λειτουγία που τελέστηκε από τον ιερο-
κήρυκο π. Ειρηναίο Κουτσογιάννη και τον εφηµέριο του
χωριού π.Γεώργιο Σαβελώνα, ακολούθησε η παρασηµο-
φόρησης του ηλικίας 104 χρονών Γεωργίου Γκίζα, ο οποίος
πολέµησε στο Αλβανικό µέτωπο και κατάγεται από την
Ελευθεριανη.
Παρέστη ο νέος δήµαρχος Ναυπακτίας Βασίλης Γκί-
ζας που έλκει την καταγωγή του από το χωριό, η πρό-
εδρος του εν Αθήναις συλλόγου Ελευθεριώτων “Η Αγία
Παρασκευή”, ο πρόεδρος του χωριού Γιάννης Σιαµάς. Αί-
σθηση προκάλεσε η παρουσία Αξιωµατικών του στρατού
στην τελετή παρασυµοφόρησης µε στρατιωτικό τιµητικό
άγηµα.Να σηµειωθεί,ότι το άγηµα,έφερε εξοπλισµό και
εξάρτηση της περιόδου του Β’παγκοσµίου πολέµου
ΣΤΑΜΑΤΕΛΑΤΟΣ Κ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ
ΣΚΑΛΟΤΕΧΝΙΚΗ
Κορίνθου 10, Πάτρα
τηλ.: 2610 426863 - κιν.: 6945 174889
skalesstamatelatos@gmail.com
Κυριακή 28 Ιουλίου
η γιορτή των Αποδήµων
Επί ποιµαντορίας του Σεβασµιοτάτου Μητροπολίτου κ. Ιερο-
θέου, καθιερώθηκε η ετήσια εορτή προς τιµή των αποδήµων,
που κάθε χρόνο αναβαθµίζεται και προσλαµβάνει όλο και µε-
γαλύτερη έκταση και αποτελεί ένα από τα µεγαλύτερα πνευ-
µατικά και πολιτιστικά δρώµενα της Ναυπάκτου.
Στο πλαίσιο αυτό φέτος διοργανώθηκε από την Ιερά Μητρό-
πολη σε συνεργασία µε το δήµο Ναυπακτίας, η γιορτή, την Κυ-
ριακή 28 Απριλίου.
Η γιορτή περιλάµ-
βανε :
Αρχιερατικό συλλεί-
τουργο και στη συνέ-
χεια αρτοκλασία από
από τους Μητροπολί-
τες Ισπανίας και Πορ-
τογαλίας κ. Πολύ-
καρπο, που έλκει την
καταγωγή του από τη Ναύπακτο και τον οικείο Ποιµενάρχη κ.
Ιερόθεο.
Μεταξύ των επισήµων παρέστη και ο πρώην πρόεδρος της
Οµοσπονδίας Στερεάς Ελλάδας Αµερικής και Καναδά, Νίκος
Αναγνωστόπουλος.
Το βράδυ της ιδίας ηµέρας, στην πλαζ της Ναυπάκτου (δυτικά
του λιµανιού και υπό το «βλέµα» του κάστρου), πραγµατοποιήθηκε
ωραία µουσικοχορευτική εκδήλωση από την Χορωδία Παρα-
δοσιακής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως, υπό την διεύ-
θυνση του Παντελή Αναστασόπουλου και µε συνεργασία των
χορευτικών σχηµάτων της πόλεως. Η εκδήλωση ήταν αφιερω-
µένη στα νησιά µας, στα νησιά του Αιγαίου, που τα τελευταία χρό-
νια δέχονται διάφορες πιέσεις και απειλές, και ακούστηκαν πα-
ραδοσιακά νησιώτικα τραγούδια.
ΑΜΠΛΙΑΝΗΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ…ΑΝΑΒΑΣΗ
n Για το βιβλίο της Βιολέττας Μπουτοπούλου-Χασάνου
Μ
ια ευγενική πρόσκληση της φίλης και αναγνώστριας
της Ν.Φ., της κας Βιολέττας Μπουτοπούλου- Χα-
σάνου, έφερε τα βήµατά µας στην ιστορική Άµ-
πλιανη (παλαιά Σταυροπήγιο), εκεί στην εσχατιά της Ναυπα-
κτίας, µέσα στα ΝΑ όρια της Ευρυτανίας.
Εκεί φωλιασµένη η Άµπλιανη, φόρεσε τα γιορτινά της το
Σάββατο 3 Αυγούστου 2019, να τιµήσει τους ανθρώπους της,
τους επισκέπτες και προ πάντων έναν άνθρωπο Υµνητή της.
Τη νύφη της Άµπλιανης, τη Βιολέττα, σύζυγο του Αµπλιανίτη
δασκάλου Θεόδωρου Χασάνου, που µε το πρόσφατο ογκω-
δέστατο πόνηµά της, βάλθηκε να µην αφήσει γωνιά και πτυχή
της ζωής του χωριού χωρίς να το ερευνήσει, να το καταγρά-
ψει, σε µια πραγµατική βίβλο ή πνευµατική κιβωτό της Άµ-
πλιανης, χρέος προς τους παλαιούς τέρψη στους σύγχρο-
νους, παρακαταθήκη στους µεταγενέστερους.
Ένα έργο που γράφτηκε όχι µόνο µε ένα ανυπέρβλητο µε-
ράκι, αλλά και µε το νυστέρι της εξαντλητικής έρευνας, σε ση-
µείο τέτοιο που κάποιος σχολίασε «Καλά Βιολέττα… δεν άφη-
σες και κάτι ανεξερεύνητο της Άµπλιανης…τι απέµεινε να
βρει ο επόµενος ερευνητής;».
Στην κατάµεστη πλατεία του χωριού, υπό την σκέπη του
παρακείµενου Ι.Ν. της Αγίας Παρασκευής, παρουσία δύο Αρ-
χιερέων, επισήµων, επισκεπτών και των χωριανών, µετά την Αρ-
χιερατική λειτουργία και το καθιερωµένο απολείτουργο, ακο-
λούθησε η παρουσίαση του βιβλίου της Βιολέττας, µε τίτλο «Εκ-
κλησιαστικά Εκπαιδευτικά και άλλα στοιχεία Άµπλιανης Ευ-
ρυτανίας».
Η παρουσίαση πραγµατοποιήθηκε στην αίθουσα του Εκ-
κλησιαστικού Καταστήµατος στην πλατεία, δίπλα από τον Ι. Ναό
Αγίας Παρασκευής.
Το βιβλίο παρουσίασε ο Καρπενησιώτης ∆ιονύσιος Πα-
ρούτσας, εκπαιδευτικός και δηµοσιογράφος, µε χρήση και
προβολικών µέσων. Τον συντονισµό της εκδήλωσης είχε η
Καρπενησιώτισσα Μαρία Παπαϊωάννου, αρχιτέκτων µηχανι-
κός και ∆/ντρια του Μουσείου Γουλανδρή.
Παραβρέθηκαν και οι περισσότεροι εξ’ αυτών απηύθυναν
και ανάλογους χαιρετισµούς : Οι Μητροπολίτες Καρπενησίου
Γεώργιος, Μαντινείας και Κυνουρίας Αλέξανδρος, Βασίλειος
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019
Πνευµατικοί θησαυροίτου
Αγίου Όρους στο Αντίρριο
Μέσα σε κλίµα κατάνυξης και Βυζαντινής µεγαλοπρέ-
πειας πραγµατοποιήθηκε το απόγευµα της Πέµπτης 12
Σεπτεµβρίου 2019 στο Αντίρριο η υποδοχή του λειψάνου
του χεριού της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής και απο-
τµήµατος από το Τίµιο ξύλο του Ιησού Χριστού.
Αυτούς τους πνευµατικούς θησαυρούς που φυλάσ-
σονται στην Ιερά Μονή Σίµωνος Πέτρας, παρέλαβε Ο
Σεβασµιότατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλα-
σίου κ. Ιερόθεος, παρουσία και του Θεοφιλέστατου Επι-
σκόπου Κερνίτσης κ. Χρύσανθου, του εφηµέριου του Ι.
Ναού Αρχιµανδρίτου Πολύκαρπου Θεοφάνη, των συνο-
δών Μοναχών, ιερέων και πλήθους πιστών.
Ακολούθησε ειδική δοξολογία στον ενοριακό Ι.Ναό του
Αγίου Νικολάου και επί τριήµερο τα ιερά λείψανα τέθη-
καν σε λαϊκό προσκύνηµα.
Εκ µέρους του Συνδέσµου παρέστη ο ∆ντής της εφη-
µερίδας του, ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΚΗΣ ΦΩΝΗΣ, Ηλίας Στ. ∆η-
µητρόπουλος.
Παπαδάς εισαγγελέας Αρείου Πάγου, Κώστας Μπολµουρής
συγγραφέας, ∆ηµήτριος Ευαγγελοδήµος δηµοσιογράφος,
Ηλίας ∆ηµητρόπουλκος, Σµήναρχος ε.α. τ. πρόεδρος του
Ναυπακτιακού Συνδέσµου Πάτρας και ∆ντής της εφηµερί-
δας ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΚΗ ΦΩΝΗ, Χρήστος Χρήστου πρόεδρος Ευ-
ρυτάνων Ναυπακτίας, Θωµάς Παναγιωτόπουλος εκπαιδευτι-
κός από τη Ναύπακτο, Γιάννης Μαυροµύτης ιστορικός ερευ-
νητής, Κωνσταντίνος Μπαλωµένος καθηγητής, τρείς ιερείς,
εκ των οποίων ο π. Παναγιώτης Χατζής από τη Ναύπακτο,
και ένας διάκονος συµπλήρωναν το πνευµατικό τραπέζι.
Η συγγραφέας του βιβλίου κα Βιολέττα Χασάνου, κατα-
φανώς συγκινηµένη, ανταπέδωσε τους τόσο εγκωµιαστικούς
χαιρετισµούς για την ίδια και το βιβλίο της, ευχαριστώντας και
προσφέροντας σε όλους, «ταπεινό αντίδωρο» όπως είπε, πα-
ραδοσιακό της Άµπλιανης γλυκό- ραβανί, και στους προ-
σκεκληµένους επισκέπτες αναµνηστικά βαζάκια µε µαρµε-
λάδα και τσάι από τα Αµπλιανίτικα βουνά, όλα τέλεια τακτο-
ποιηµένα και τα οποία φιλοτέχνησε η ταλαντούχα Αµπλιανί-
τισσα Χρύσω Καλτσούλα.
Στη συνέχεια έγινε ξενάγηση των επισκεπτών στο Λαο-
γραφικό Μουσείο και στον Ι. Ναό Αγ. Νικολάου, που είναι
ιστορικό διατηρητέο µνηµείο, όπως και ο Ναός της Αγ. Πα-
ρασκευής.
Τα γλυκά σερβίρισαν οι Αµπλιανίτισσες, Σπυριδούλα Τάσ-
σου (Μεσολόγγι) και Σοφία Μπισδέκη (Αιτωλικό), µε την βοή-
θεια του Θανάση Πλάγκα (Μεσολόγγι).
Στο τέλος παρατέθηκε γεύµα 85 περίπου ατόµων από τους
φορείς της Άµπλιανης (Κοινοτάρχη, Συµβούλιο, ενορίας και
των δύο Συλλόγων), που την τακτοποίηση και επίβλεψη είχε
η Πρεσβυτέρα Ιωάννα Χασ,ιάκου.
Ήταν πραγµατικά µια ξεχωριστή και αξέχαστη µέρα για την
Άµπλιανη, που µας έδωσε τη χαρά να γευθούµε από τα νά-
µατα της ιστορικής Άµπλιανης, στην οποία σηµειωτέον υπη-
ρέτησε ως στρατιωτικός γιατρός, για ένα διάστηµα και ο Αν-
δρέας Καρκαβίτσας κι άφησε στα γραπτά του το στίγµα του
χωριού.
Ηλίας Στ. ∆ηµητρόπουλος
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019 Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η 9
Ναυπακτιακό καλοκαίρι 2019

Η ΓΙΟΡΤΗ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 2019

Για µια ακόµη χρονιά γιορτάστηκε και φέτος το Σάββατο 3
Αυγούστου 2019, το Ναυπακτιακό βιβλίο, στον κήπο Μπότσαρη.
Νασηµειωθεί ότι ο εορτασµός καθιερώθηκε από το Γιάννη Ρά-
πτη το 2004.
Την εκδήλωση όπως κάθε χρόνο επιµελείται η Παπαχαρα-
λάµπειος Βιβλιοθήκη και υποστηρίζεται τεχνικά από το ∆ήµο
Ναυπακτίας, µε στόχο να ενηµερώνεται το κοινό, για την έκ-
δοση των νέων βιβλίων και να προβάλλονται οι συγγραφείς
τους. Παρουσίαση Βιβλίου
Να σηµειωθεί ότι η Ναυπακτία παρουσιάζει πλούσια τοπική
βιβλιογραφία και έχουν γραφτεί βιβλία για όλα τα χωριά της
στην Καλαβρούζα
Επαρχίας. Επίσης έχουν γραφτεί αρκετές µελέτες για ιστο- Συνεχίζοντας µια εξαιρετική παράδοση ο Πολιτιστι-
ρικά, λαογραφικά, κοινωνικά, θρησκευτικά, εκπαιδευτικά και 6 Γενεαλογικά ∆ένδρα Σιµιωτιών Ναυπακτίας. Ρίζες και κός Σύλλογος Καλαβρούζας, διοργάνωσε µία ακόµη ξε-
άλλα θέµατα. Μνήµες Γρηγόρης Σκαφίδας χωριστή ποιοτική εκδήλωση την Παρασκευή 22 Αυ-
Κάθε χρόνο προστίθενται και καινούργια βιβλία. 7 Οι Μακρυγιανναίοι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, γούστου 2019.
Στην φετινή εκδήλωση παρουσιάστηκανε τα καινούρια βι- Ντίνος Μακρυγιάννης Συγκεκριµένα, στο προαύλιο του πρωην δηµοτικού
8 Καστανιά ορεινής Ναυπακτίας: ∆ιαδροµές στoν χρόνο. σχολείου και νύν λαογραφικού µουσείου, παρουσιά-
βλία που προστέθηκαν στην Τοπική Βιβλιογραφία τον τελευταίο
Σύλλογος Καστανιωτών Ναυπακτίας στηκε το βιβλίο του συνταξιούχου ∆ασκάλου και επί
χρόνο (από καλοκαίρι 2018- καλοκαίρι 2019). Πρόκειται για βι-
9 Το Παλαιοχωράκι, Κώστας Τυροπάνης πολλά χρόνια διατελέσαντος Προέδρου του Συλλόγου
βλία που αναφέρονται στη Ναυπακτία ή για βιβλία που συνέ- Καλαβρούζας, Χαρίλαου (Λάκη) Καλαβρουζιώτη µε
γραψαν Ναυπάκτιοι και κατατέθηκαν στην Παπαχαραλάµπειο 10 Πολεµικά Ηµερολόγια: Ναυπακτιτών µαχητών
Χαρ. Χαραλαµπόπουλος τίτλο “Πνευµατικές ανησυχίες και τολµηρές προσεγγί-
Βιβλιοθήκη. σεις’’.
Την εκδήλωση παρουσίασαν η Ελένη Ζαρκαδούλα, δασκάλα 11 Αµοργός 2027: µυθιστόρηµα, Βάσως Κοζώνη – Τουµ-
πάνου, Άχρωµα Όνειρα: ποιήµατα, Γεωργία ∆ούνη Το βιβλίο παρουσίασαν ο Φιλόλογος ΝικόλαοςΧα-
και ο Λάµπρος Ξύτσας, ηθοποιός, Τον συντονισµό είχε ο δη- λαζιάς και ο τέως πρόεδρος των ‘’εν Πάτραις Ναυπα-
µοσιογράφος Βαγγέλης Καρανικόλας. Ψυχή της εκδήλωσης 12 Πνευµατικές ανησυχίες και τολµηρές προσεγγίσεις
Χαρίλαος Καλαβρουζιώτης κτίων’’ Ηλίας ∆ηµητρόπουλος, µε συντονιστή τον Θα-
ο ∆ιευθυντής της Παπαχαραλαµπείου Βιβλιοθήκης Γιάννης νάση Καλαβρουζιώτη, µέλος του πολιτιστικού συλλόγου
Χαλάτσης. 13 Αναζητώντας τις Ρίζες µας: Οι Κυριτσαίοι από τον Πέρκο
Ναυπακτίας, παπα-Νίκος Κυρίτσης Καλαβρούζας και αντιπρόεδρος της ΟΣΥΝ.
Στην εκδήλωση έγινε αναφορά και για την προσφορά της ΝΑΥ- Στην όµορφη εκδήλωση παραβρέθηκαν ο Πρόεδρος
ΠΑΚΤΙΑΚΗΣ ΦΩΝΗΣ, στην παρουσίαση βιβλίων. 14 Its all Greek to me: Αυτιβιογραφία, Έφη Τσάτσου
15 Ναύπακτος ένα ταξίδι από το παρελθόν στο παρόν - a του Συλλόγου Γεώργιος Κάκκος, ο πρώην δήµαρχος
Τα βιβλία που παρουσιάστηκαν είναι : journey from past to present, Γεώργιος Βαρελάς Ναυπακτίας Γιάννης Μπουλές, ο νεοεκλγείς δηµοτι-
1 Βίβλοι ανοίγονται: Βιβλιοκριτικές και Πρόλογοι σέ βιβλία 16 Ναυπάκτου όψεις: φωτογραφικό λεύκωµα Φ ω τ ο γ ρ α - κός Σύµβουλος Ναυπακτίας Νίκος ∆ηµητρόπουλος, η
(1995-2015) Ιερόθεος Βλάχος φική Οµάδα Μαρία Ζιαµπάρα, ο ∆ντής της Παπαχαραλάµπειου Βι-
2 Λόγοι δηµοσιεύονται: Ευχαριστιακοί και περιστασιακοί 17 Ανθρώπων Μνήµες τόµος Β και τόµος Γ’ Ζωή ∆ενδραµή βλιοθήκης Γιάννης Χαλάτσης, ο ηθοποιός και κάτοι-
λόγοι 1995-2015 Ιερόθεος Βλάχος 18 Περιοδικό «η δάφνη» Πνευµατικός Οµίλος Ναυπακτίας και κος της περιοχής Χρήστος Καλαβρούζος, πρόεδροι
3 Η οσιοπαρθενοµάρτυς Παρασκευή κατά τον άγιο Κοσµά ωριαίων κοινοτήτων της ∆ηµοτικής Ενότητας Χάλκειας και ο
Καλλίνικος Γεωργάτος πρώην πρόεδρος της ΟΣΥΝ Γιάννης Τσώτας.
Να σηµειωθεί ότι ο Κυριος διοργανωτής της εκδήλωσης, ο
4 “Ο Ιερός κλήρος της Ναυπακτίας - Αγωνιστές του ’21 - Κλη- ∆ντής της Παπαχαραλάµπειου Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου, Γιάν-
ρικολόγια 1835-1945”. Χαρ. Χαραλαµπόπουλος νης Χαλάτσης, επαίνεσε δηµοσίως την ΝΑΥΑΚΤΙΑΚΗ ΦΩΝΗ,
5 Σίµου Ναυπακτίας, Ιστορία και παράδοση Γρηγόρης Σκα- για την µέσα από τις σελίδες της, ανελλιπή παρουσία τοπικών
φίδας βιβλίων.
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
Στο πλαίσιο των Φιλολογικών Βραδινών της Εται-
ρείας Λογοτεχνών Ν.∆. Ελλάδας, την ∆ευτέρα 25 Νο-
Η ιστορία για το χέρι του ΑΓΙΟΥ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ εµβρίου (19.00) θα µιλήσει ο Ηλίας ∆ηµητρόπουλος,
µε θέµα: «Περί της καταγωγής των Ροµά».
Κατά την µετάβαση, µε λε- ώρες από µια γειτονιά της πό- Αµπελακιώτισσας κατέφυγαν
ωφορείο ενορίας, στην Απελα- λης, αντιλήφθηκε στο ισόγειο στον Οικουµενικό Πατριάρχη
κιώτισσα για την υποδοχή απο-
τµήµατος από το θαυµατουργό
ενός φτωχόσπιτου µια ασυνή-
θιστη τροµερή λάµψη που νό-
στην Κωνσταντινούπολη και ζή-
τησαν τη βοήθειά του. Ο Πα-
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ Ε.ΝΑ.Μ.
χέρι του Αγίου Πολυκάρπου, µισε ότι ήταν πυρκαγιά και τριάρχης πείστηκε για το δίκιο Το Γραφείο της Εταιρείας Ναυπακτιακών Μελετών
διαπίστωσα ότι ελάχιστοι ή σχε- µπήκε µέσα να δει τι συµβαίνει. τους και παρενέβη στις τουρκι- (Αρβανίτη 11) θα είναι ανοικτό κάθε Τρίτη και Πέµπτη
δόν κανένας δεν γνώριζε τη Εκεί απλά παρατήρησε ένα κές αρχές, οι οποίες εξέδωσαν από τις 18.00 έως τις 20.00. Υπεύθυνοι λειτουργίας του
σχέση του Αγίου Πολυκάρπου αναµµένο ισχνό καντηλάκι γραφείου είναι ο Β΄ Αντιπρόεδρος κ. Βασίλης Πολιτό-
κρατικό διάταγµα µε το οποίο
µε την Ιερά Μονή Αµπελακιώ- Έκπληκτος διηγήθηκε το πε- πουλος και ο Έφορος Εκδόσεων και Βιβλιοθήκης κ.
οριζόταν ότι το χέρι του αγίου
τισσας που είναι αφιερωµένη ριστατικό σε φίλους του και κά- Νίκος Γούπιος. Το τηλέφωνο του Γραφείου είναι 26340
ανήκει οριστικά στην Μονή Κο- 29488.
στην Κοίµηση της Θεοτόκου ή ποιος απ’ αυτούς γνώριζε ότι ζίτσας (Αµπελακιώτισσας).
µε απλά λόγια πώς βρέθηκε το εκεί κατοικούσε µια φτωχή χήρα Οι µοναχοί ξαναπήγαν στη
χέρι του Αγίου στην Αµπελα- γυναίκα που είχε στην κατοχή Σµύρνη παρέλαβαν το ιερό κει-
κιώτισσα ; της το δεξί χέρι του Αγίου Πο- µήλιο και στην επιστροφή γύ-
Από το βιβλίο του πολυγρα- λυκάρπου. και του σχήµατος, την υπόθεση ρισαν µέσω Κωνσταντινούπο-
φότατου, Κοζιτσιάνου λογοτέ- Η παρέα είχε την άποψη ότι και τους ζητάει τη συµβουλή λης, όπου ευχαρίστησαν τον
χνη και Σχολικού Συµβούλου το λείψανο του Αγίου είναι δη- τους. Εκείνοι έπεισαν τη γυναίκα Πατριάρχη κι αυτός µε τη σειρά
ε.τ., Κώστα ∆, Παπαδηµητρίου µόσιο κτήµα και πρέπει να εί- να της παραδώσει το λείψανο, προσκύνησε το ιερό λείψανο
«ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ‘’ΠΑΝΑΓΙΑ ναι σε δηµόσια λατρεία. Ενη- αφού της δώσανε και ένα καλό Έτσι πλέον πορεύτηκαν στα
ΑΜΠΕΛΑΚΙΩΤΙΣΣΑ ΑΓΙΟΣ ΠΟ- µέρωσαν τον Μητροπολίτη κι φιλοδώρηµα για τις ανάγκες
ΛΥΚΑΡΠΟΣ’’ ΙΕΡΗ ΚΙΒΩΤΟΣ χρόνια σαν δισυπόστατοι η
αυτός µε τη σειρά του ζήτησε της. Μονή της Αµπελακιώτισσας και
ΤΗΣ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΣ», ερανίζο- Περιχαρείς για το θείο δώρο
µαι και καταθέτω εν περιλήψει την παρέµβαση του Τούρκου ο Άγιος Πολύκαρπος,
∆ιοικητή να κατάσχει το χέρι οι δύο µοναχοί διέκοψαν την ∆υστυχώς βέβηλα χέρια το
και κατά αφηγηµατικό τρόπο το περιοδεία και επέστρεψαν στην
σχετικό ιστορικό. και να το παραδώσει στον Μη- 2013, κάτω από περίεργες συν-
τροπολίτη. Αµπελακιώτισσα (Κοζίτσα) µαζί θήκες, άρπαξαν το θαυµα-
Ως γνωστόν το Μοναστήρι
Τη µεθόδευση αυτή την πλη- µε το χέρι του αγίου. τουργό χέρι του αγίους, θέµα
ιδρύθηκε περί το 1455-56. Εί-
ροφορήθηκε η χήρα και τυλί- Εν των µεταξύ στη Σµύρνη που ακόµη διερευνάται ακόµη
κοσι χρόνια αργότερα και συγ-
κεκριµένα το 1474, µε την έγ- γοντας το κειµήλιο σ’ ένα ύφα- µαθεύτηκε το γεγονός και προ- από τις διωκτικές αρχές.
κριση τού τότε Μητροπολίτη, σµα και πριν φτάσει το τουρ- κλήθηκε µεγάλη αναταραχή Ο άγιος όµως φρόντισε να
αποφασίστηκε δύο µοναχοί, ο κικό απόσπασµα να το κατα- από τους χριστιανούς που πίε- «γυρίσει» στο Μοναστήρι µε
Αρσένιος και ο Σαµουήλ, να πε- σχέσει, αυτή βιαστικά πρόλαβε ζαν τον Μητροπολίτη να βρει έναν άλλο τρόπο, όπως περι-
ριοδεύσουν στη Βόρεια Ελλάδα να φύγει έξω από την πόλη. τους υπαίτιους και να φροντί- γράφουµε παραπάνω, µέχρι να
και τη Μικρά Ασία για εράνους Εκείνη τη στιγµή πλησίαζαν σει να επιστραφεί στη Σµύρνη βρεθεί το ιερό λείψανο και επι-
µε σκοπό να ενισχυθεί το Μο- στη Σµύρνη οι δύο µοναχοί. Στα- το ιερό λείψανο. Μετά από πολ- στρέψει κανονικά στο «σπίτι
ναστήρι. µατάνε τη γυναίκα να τη ρωτή- λές περιπέτειες και πιέσεις το του», στην Ι.Μονή της Αµπελα-
Ένας ευσεβής χριστιανός στη σουν διάφορα πράγµατα και λείψανο επιστράφηκε στη κιώτισσας (παλαιά Κοζίτσας).
Σµύρνη διαβαίνοντας βραδινές εκείνη τους εµπιστεύεται, λόγω Σµύρνη, αλλά οι µοναχοί της Ηλίας Στ. ∆ηµητρόπουλος
 10 Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η

Η δράση του Γ. Πούλου στην Κατοχή

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Ο Γ. Πούλος καταγόταν από τον Πλάτανο Ναυ- 46000 και η Ελληνική Κυβέρνηση επίσης. Είναι δύσκολο να εκφέρει κανείς γνώµη για κάτι που δεν το
πακτίας. Ήταν στρατιωτικός καριέρας. Το 1935 Ας επανέλθουµε. Υπήρχαν τότε πολλές ορ- έζησε. Η µάστιγα του ναζισµού είχε απλώσει τα πλοκάµια της.
αποστρατεύτηκε µετά το αποτυχηµένο πραξικό- γανώσεις - δεν αξίζει να τις αναφέρουµε - γρή- Πολλοί εφοβούντο, άλλοι δήλωναν φιλία, άλλοι πωλούσαν την
πηµα. Μισούσε τόσο τον βασιλιά Γεώργιο τον Β΄ γορα έσβησαν γιατί δεν είχαν λαϊκή βάση. ψυχή τους στον διάολο, λίγοι ανθίσταντο και µερικοί πίστευαν πως
όσο και τους κοµµουνιστές. Τον Γεώργιο γιατί Ο Πούλος βρήκε την ευκαιρία και συντάχθηκε η µεγάλη δύναµη του άξονα θα φέρει την πρόοδο, τροµάρα τους!
ήταν φίλος των Άγγλων που µας πούλησαν το στη Γερµανική Sonderkommando 2000. Εκείνες τις ηµέρες του ’43 έφθασε στη Θεσσαλονίκη ο περιβόητος
‘’22’’, τους κοµµουνιστές από ιδεολογία. Είχαν έλ- Είχε δικό του σύνδεσµο µε τους Γερµανούς. γκεσταπίτης Σούµπερτ. όσα διέπραξε εκεί στο Κοντοµάρι, τα
θει πλέον οι Γερµανοί στη Θεσσαλονίκη το 1941, Η δράση του δεν περιορίστηκε εντός των τειχών. Ανώγεια, τον Κάνδανο, δεν είναι δυνατόν να γίνουν πιστευτά από
όταν αυθόρµητα ζήτησε να τεθεί κάτω από τις Φορώντας επίσηµα τη Γερµανική στολή, έστελνε
διαταγές του Γ’ Ράιχ. µέσω των κατασκόπων του, στα χέρια της Γκε- άνθρωπο. ∆εν έδινε λόγο ούτε στον Λανς ούτε τον Μέρτεν.
Αρχικά ανέλαβε τη διεύθυνση της 3Ε (Εθνική στάπο κάθε αντιδρώντα. Στις 14 Σεπτεµβρίου 1944 περικύκλωσαν τα Γιαννιτσά. 120 άνδρες
Ένωση Ελλάς). Οι Γερµανοί δεν του είχαν εµπι- Το 1943 συνδέθηκε µε τη Μεραρχία Brade- δολοφονήθηκαν, σπίτια κάηκαν, γυναίκες βιάσθηκαν. Σε άλλα
στοσύνη και τον ανάγκασαν να σταµατήσει κάθε burg στην οποία υπηρετούσε ένας άλλος αξιω- χωριά εκτέλεσαν 600 άτοµα. (Στρατιωτική Ιστορία, τεύχος 31 -
δράση. µατικός, ο Φουλίδης. Σκοπός του ήταν να ει- Μάρτιος 1999) για αντίποινα των ανταρτών.
Ήταν µια οργάνωση καθαρά φασιστική. Απέ- Του Κώστα Στυλιαρά σχωρεί και να κατοπτεύει τις κινήσεις του Ρωσι- Είχε προηγηθεί (1-9-44) η καταστροφή του Χορτιάτη. ∆υο
βλεπε, όπως έλεγαν, στην κάθαρση της πόλης ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ κού στρατού. Είχε κάνει µεγάλη ζηµία στον Στά- Γερµανικά αυτοκίνητα µε το σήµα του Ερ. Σταυρού πήγαιναν να
από τους Εβραίους, συνεπικουρούµενοι από τη λιν και σε µας. ∆εν έχω χώρο να γράψω πώς. απολυµάνουν το νερό του χωριού. Οι αντάρτες επιτέθηκαν
«Νέα Ευρώπη» προπαγανδιστικό φυλλάδιο της Το ίδιο έτος τον βρίσκοµε καβαλάρη πότε στην σκοτώνοντας έναν Γερµανό κι έναν Έλληνα. (Οι αντάρτες
Γερµανικής τακτικής και της βλακώδους δράσης κάποιου Καµώνα. Κρύα Βρύση, πότε στα Γιαννιτσά µε 700-800 ένστολους. ισχυρίσθηκαν πως δεν γνώριζαν τον σκοπό). Τότε σκότωσαν 170.
Κάνω µια παρένθεση. Οι Εβραίοι ζούσαν στη Μακεδονία από το Τα µεγάλα ζόρια άρχισαν όταν οι ανταρτικές οµάδες του Καλ- Βάλανε και σε φούρνο ζωντανούς (παλιά δουλειά µου κόσκινο) και
1500 (διωγµένοι από τον Φίλιππο τον Β΄ της Ισπανίας). Ζούσαν λίνου, του Φλωριά και του Κικίτσα (Πρωτόπαπα από την Κλεπά) δεν ισοπέδωσαν το χωριό.
αρµονικά µεταξύ Ελλήνων Τούρκων (Μαζάουερ). Είχαν το δικό τον άφηναν σε χλωρό κλαρί. Υπήρξαν πολλά θύµατα εκατέρωθεν. Με την πτώση του Χίτλερ, ο Πούλος (Φον Πούλος) κατέφυγε
τους τύπο, γιορτές, ήθη και έθιµα. Εκλέγανε βουλευτές στο Ελ- Εδώ πάλιν διακοπή. Η Μακεδονία βρισκόταν τότε σε κατάσταση
ληνικό Κοινοβούλιο. Πρώτοι έφεραν τον συνδικαλισµό, εξαιτίας αναβρασµού. Από βορά η ΣΝΟΦ του Γκότσεφ µε βλέψεις προς νό- οικογενειακώς στην Αυστρία µε άλλους δωσίλογους. Παραδόθηκε
του καπνικού, κυρίως, ζητήµατος. Μετά το 1922 άρχισε ο αντιση- τον, το τάγµα Τσαούς Αντών (Μαραζίδης), η επιδροµή των Βουλ- στις Ελληνικές Αρχές και είναι απ’ τους λίγους που εκτελέστηκαν
µιτισµός, επειδή η πόλη έπρεπε να δεχθεί τους Μικρασιάτες πρό- γάρων στο ∆οξάτο και οι σφαγές, η τροµοκρατία, η παρουσία στο 1947 στο Γουδί.
Ο Σούµπερτ έπεσε στα χέρια της Αστυνοµίας σαν πρωτοχρονιάτικο

Με τα πρωτοβρόχια…
σφυγες. Η κατάσταση χειροτέρεψε µε την εισβολή των κατακτη- Τούρκων, Σλάβων, Ελλήνων, η σβάστικα στα Γραφεία, δεν ήταν
τών. Φέρει µεγάλη ευθύνη η 3Ε για τον εκτοπισµό και αφανισµό ό,τι καλύτερο. λαχείο. (Το πώς, πού και πότε κάνε χρήση του internet)

n Του Γεωργίου Σιµιτζή, λογοτέχνη, συγγραφέα
Με τα πρωτοβρόχια,
ήξερε καλά την αυτοπεποίθηση
και τα ενδηµικά κατοικητήρια
της αγεωγράφητης οµίχλης.
Ήξερε καλά και του δρόµους
της οµίχλης,
όντας ήθελε κοιλαδοπερίπατους,
βαλτοσεργάνια
και βουνοαναβάσεις
Μετά τα ευεργετικά και γήδωρα πρωτοβρόχια άλλαζαν πολλά
στον τόπο µας και ειδοποιά ξεχωρίζαν και θέλαν τις στιγµές τους
για να ενηλικιωθούνε.
Η γη µε τα κατάξερα χώµατά της ξεδίψαγε και υπόσχονταν
στους ζευγολάτες, στους κτηνοτρόφους, στα κλαριά, στους λυ-
ρικόφρονες και στους ροµαντικόγνωµους.
Μαλάκωνε η ξεροτραχιά χλόη. Οι άφαντοι υπόγειοι κόνδυλοι
µέσα στον κόρφο της γης γελούσαν και ήταν σ’ ετοιµότητα για
νικητήριες πάλες µε τα χώµατα και τις παρακάµψεις µε τις ασά-
λευτες πέτρες.
Μετά τα πρωτοβρόχια οι ρίζες απ’ τα κλαριά, στους θάµνους
και τις πόες έβρισκαν στα υπεδάφια νερό να πιούνε. ∆εν φο-
βούνταν τα δροµολόγια στα νοτισµένα ενδοχώµατα. Όλοι οι δρό-
µοι τους και βαθιά στη γη, ήταν ανοιχτοί, ευκολοπερπάτητοι, βα-
τοί και οµαλοί σαν οι στράτες του αέρα σε πεδιάδες και σε κάµ-
πους.
Με τ’ αποπρωτοβρόχια χαιρόσουνα να βλέπεις πλυµένα τα
γυαλιστερά φύλλα των δέντρων, τις επιδερµίδες των βράχων και
των ξερότοιχων. Οι χαµόπετρες, τα πέτρινα αλώνια, οι στέγες
των σπιτιών, τα πλακόστρωτα τα ξανθοαµµοχαλιά στις ακροπο-
ταµιές και οι χωµατόδροµοι ήταν πλυµένοι και πεντακάθαροι.
Όλα ανέπνεαν καλύτερα µετά τα φθινοπωριάτικα πρωτοβρό-
χια σαν οι λέξεις στις ευχές των καλοσυνάτων ανθρώπων.
Χαιρόσουνα τον διάφανο ορίζοντα, που σου τα φανέρωνε όλα αποχαιρετήσουµε καλοκαιριάτικες συγκινήσεις, σκονισµένα µο-
τα αισθητικά θέλγητρα και όλα τα µυστικά του. νοπάτια και τραγούδια, που στοιχειώθηκαν στην προσδοκία του
Η πρώτη, η δεύτερη και η τελευταία µατιά σου για τα θέρκτά πέτρινου γεφυριού, στ’ απόµακρο.
κάλλη του φθινοπωριάτικου ορίζοντα οµογνωµούσαν και οµο- Μετά τα πρωτοβρόχια οι ντουλάπες των σπιτιών περιµέναν
θαυµάζαν. την σπιτονοικοκυρά τα χέρια για να βγάλουν τα χειµωνιάτικα
Αλήθεια ! Μετά τα πρωτοβρόχια οι µελίχρυσες λιακάδες, τα ξαν- ρούχα. Οι γωνίες στα πεζοδρόµια τους καστανάδες… Τα χρυ-
θοµενέξεδα αποδείλινα, τα πορφυροµαβιά ηλιοβασιλέµατα και σάνθεµα τα φιλανθή µάτια για να φωτογραφίσουν σαν καλλιτε-
τ’ αργυροσταχτόχρωµα σούρουπα σε συνεπαίρναν σαν τα τι- χνήµατα της φύσης. Οι ελαιώνες και τα λιοστάσια επισκέψεις απ’
µαλφή τις τιµαλφοχαρείς νιοκόρες. το νοικοκύρη τους και οι σχολικοί πίνακες, τα δειλά χεράκια των
Οι νοτισµένοι δρόµοι και οι νοτισµένες ξεροχωραφιές γίνον- µαθητών της πρώτης τάξης για να γράψουν την πολυπόθητη
ταν φιλόξενοι πίνακες για να γράψεις µε κοντυλόπετρα µυτερή λέξη «Μάνα» µε κεφαλαία γράµµατα και µε µικρά.
και µε κοντυλόξυλο αιχµηρό µύχιους πόθους, λεξίφιλα όνειρα και Μετά τα πρωτοβρόχια που το φθινόπωρο φοράει στο στήθος
καηµούς σου ελπιδοέκπτωτους κι ελπιδορφανεµένους. του ωχρά άνθη ανθοδέσµης.
Μετά τα πρωτοβρόχια αρχινούσαν τα οργώµατα και η σπόρά Με τ’ αποπρωτοβρόχια…
των σιτηρών. Το χωριό ερήµωνε. Ο χωριανόκοσµος ξεχύνοταν
στους κάµπους και στα ψωµόχωραφά του για να σπείρει µ’ εθι-
µική ιεροτελεστία. Έρχονταν µηνύµατα απ’ τον αέρα ότι το κα-
λοκαίρι τελείωσε και ο καιρός για τα καλά φθινοπωριάζει. Οι ανα-
µνήσεις µας έπαιρναν το πρώτο τρένο και φτάναν στα καλοκαι-
ριάτικα τοπία αγαλλίασης και νιώθαν κι εκεί, ότι φθινόπωρο βιώ-
νουν. Αποπροσανατολίζονταν µετά και χάνονταν στις φθινοπω-
ριάτικες έγνοιες και χάρες.
Μετά τα πρωτοβρόχια κρύωνε ο καιρός. Ο αχός απ’ τα πρωινά
τραγούδια όντας ταξίδευε κρύωνε και αυτός, αλλά τη σκοποθε-
σία του την τιµούσε στο έπακρο. Τα φύλλα των φυλλοβόλων δέν-
τρων αποχρωµατίζονταν και γίνονταν χλοµά, κίτρινα, βυσινό-
χρωµα, υπόσκουρα και ροδοκεραµιδόχρωνα. Πέφτανε στη χα-
µοτοπιά απελπισµένα και απεγνωσµένα σάµα να ξέραν ότι υστε-
ρότερα, παίγνια θα γίνουν του αέρα. Ορισµένα τριζοβολούσαν
σαν να βγάζαν κραυγές πόνου και οδύνης.
Τα κυκλάµινα στ’ απόσκια χαίρονταν και ανθίζαν τη µεσοφθι-
νοπωριά και σαν χαµοζωγραφιές και χαµοανθοδέσµες µοιάζαν.
Μετά τα πρωτοβρόχια το ξεροπόταµο θόλωνε… Ανέβαινε η
υδάτινη αυτοπεποίθησή του, που ‘χε γειτονιά την αυτοέπαρσή του.
Στα ωδικά πουλιά άλλαζε το χρώµα, η φωνή τους και γινόνταν
µελαγχολική και σκεφτούµενη, σάµπως να διαισθάνονταν τον
ερχοµό του χειµώνα.
Μετά τα πρωτοβρόχια τ’ ατρύγητα αµπέλια αγωνιούσαν και
ανυποµονούσαν. Γυρεύαν τρύγηµα τα κλήµατά ους µε τα µελι-
τόζουµα σταφύλια τους.
Κι εγώ θυµάµαι τον παππού µου που ‘λεγε πάντα εν ώρα τρύ-
γου :
-Μ’ αρέσει να µετράω την ηλικία µου µε τον τρύγο τ’ αµπελιού
µου. Εγώ και τ’ αµπέλι µου ξέρουµε «πόσο χρονών»… και τι ηλι-
κία έχω.
Μετά τα πρωτοβρόχια τ’ αγνάντια µας καρτερούσαν για ν’
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019
Ιστορίες του χωριού
ΤΟ ΡΙΦΙΦΙ
Ήταν ψηλός και ξερακιανός,
πάντοτε βλοσυρός, δεν έσκαγε
χαµόγελο στα χείλη του. Πε-
ρασµένα τα σαράντα, γερον-
τοπαλλήκαρο για την εποχή
του. Και είχε µια λούρα αγρι-
λίσια, όλο κόµπια. Έτσι και σ’
έπιανε αδιάβαστο ή… ατα-
κτούντα, πού σε πονεί και πού
σε σφάζει! Φόβος και τρόµος
στα µαυρόπαιδα! Ο Θύµιος,
µονίµως υπότροπος για σκαν-
ταλιές, την πλήρωνε περισσό-
τερο απ’ όλους. Σαν να µην
έφτανε ο ξυλοδαρµός, τον
έβαζε στην άκρη στον τοίχο
να στέκεται ορθός στο ένα
πόδι.
Κουραζόταν ο έρµος και το
πόδι µετά από λίγο χαµήλωνε
κι ακουµπούσε στο Πάτω µα.
Φευ, όµως, καραδοκούσε η
Ουρανία, το «καρφί» της τά-
ξης:
– Γκιούει κύριε γκιούει!...
Ξανά ψηλά το πόδι ο Θύ-
µιος, ενώ έτριζε τα δόντια του:
«σαν βγούµε διάλειµµα θα λο-
γαριαστούµε µωρή… καρφί-
τσα»!
Για τις βαριές σκανταλιές ο
δάσκαλος λάµβανε και πρό-
σθετα µέτρα. Στο
συνηθισµένο… ποινολόγιο
πρόσθετε τη «νηστεία» και
τον… καταρράκτη! Κλείδωνε
τους τιµωρηµένους στην απο-
θηκούλα του σχολείου, σα
σχολούσε το µάθηµα και τους
έβγαζε µε το σουρούπωµα! Ή
τους κατέβαζε από την κατα-
πακτή στο ηµιυπόγειο µε συν-
τροφιά τα ποντίκια! Όπου δεν
πίπτει λόγος… Μόνο σαν
έβλεπε τη δασκαλίτσα, που
µόλις είχε διοριστεί στο χω-
ριό, γλύκαινε το πρόσωπό του
και µέρευε η θωριά του. Η αυ-
στηρότητα χανόταν και ένα
δειλό και ντροπαλό χαµόγελο
ζωγραφιζόταν στο πρόσωπό
του. Τα παιδιά ορκίζονταν πως
ο δεν έχουµε µάθηµα τ’ απόγι-
Θεός την είχε στείλει τη δα-
σκαλίτσα στο χωριό τους. Γιατί
ο δάσκαλος συχνά ξεχνιόταν
στο γραφείο κουβεντιάζοντας
µαζί της και προχτές ο Κόκος,
µπαίνοντας ξαφνικά µέσα, τον
είχε δει να βγάζει από το µε-
γάλο κιβώτιο που είχε δίπλα
στη βιβλιοθήκη και να της
προσφέρει δυο σοκολάτες!
Αυτό ήταν! Το µυστήριο που
µέρες βασάνιζε τους µαν-
τραχαλαίους της Έκτης, λύ-
θηκε! Τι περιείχε άραγε το κι-
βώτιο που ο Πρόεδρος της
Κοινότητας έφερε τις προάλ-
λες στο γραφείο και παρέ-
δωσε στο ∆άσκαλο;
– Από την Ούντρα δάσκαλε,
για τα παιδιά, του ’χε πει.
Για τον Κόκο, τον Λιάκο της
Έκτης, τον Κουτσό και τον Λά-
κια της Τετάρτης, τα πράγ-
µατα ήταν ξεκάθαρα: σοκο-
λάτες και γύρευε τι άλλα κα-
λούδια είχε το… µυστηριώδες
κιβώτιο. Αλλά πάλι γιατί ο δά-
σκαλος δεν έδινε τίποτα στα
παιδιά;
Ο Κόκος, σα σχόλασε το
µάθηµα, σύναξε όλη τη…
σπείρα κάτω από τα µεγάλα
πεύκα που δέσποζαν στην
αυλή του σχολείου και έκανε
την… εισήγηση:
– Τα πράµατα είναι ξεκά-
θαρα. Η κούτα που έφερ’ ου
Πρόεδρος είναι γεµάτ΄τσι-
κουλάτες! Ο δάσκαλος τ’ς
κρατάει για πάρτη τ’ και για
τ’ δασκάλα. Τουν είδα µε τα
µάτια µ’. Σε µας δεν πρόκειτι
να δώσ’ ούτι κουµµατάκ΄!
– Κι ιµείς τι θα κάνουµε;
Θα κάτσουµε να καραουλί-
ζουµε; ρώτησε ο Λιάκος.
– Αµ, γι΄ αυτό σας φώναξα,
απάντησε ο Κόκος. Ιγώ λέου
ταχιά, που είναι Σαββάτου κι
ουµα…
– Να κάτσουµι να σκουπί-
σουµε, πετάχτηκε ο Κουτσός.
– Κόβ, του µυαλό σ’ εσένα,
γι΄ αυτό σε φώναξα, του είπε
ο Κόκος.
– Ναι, αλλά το γραφείο του
κλειδώνει ου δάσκαλους, είπε
συλλογισµένος ο Λάκιας.
– Μη χουλουσκάτε ορέ, θα
µπούµι από τουν καταρράχτ’,
απάντησε αποφασιστικά ο
Λιάκος, ο «εκτελεστικός βρα-
χίονας» της παρέας.
– Γειά σου ορέ Λιάκο, είσαι
αστρίτ’ς, αποφάνθηκε ο Κό-
κος. Από κει θα µπούµε και
θα βγούµε στου γραφείου,
που κι αυτό έχει καταρράχτ’.
Του νου σας µη σας φύγει
λόγος για όσα είπαµε.
Την άλλη µέρα µετά το µά-
θηµα η συµµορία των τεσσά-
ρων προθυµοποιήθηκε να µεί-
νουν ως… επιµελητές να κα-
θαρίσουν την αίθουσα διδα-
σκαλίας. Και σαν άδειασε η
τάξη και ο δάσκαλος µε τη
δασκάλα τους αποχαιρέτη-
σαν και σκαπέτησαν στο
δρόµο, µαζεύτηκαν οι τέσσε-
ρες για… τα περαιτέρω. Ο Κό-
κος, ο εγκέφαλος της σπεί-
ρας, µοίρασε τους ρόλους:
– Ιγώ µε το Λιάκο θα τρυ-
πώσουµε απ’ κάτ’, Ισύ Λάκια
που είσαι µικρότερος θα φ’λάς
τσίλιες απ’ν αυλόπουρτα, δί-
πλα στ’ µεσκουλιά. Αν δεις τί-
πουτα σιούρα µας
δυο φορές. Ο Κ’τσός θα
ρθεί κάτω απ’ το παραθύρι να
κατεβάσουµι τ’ κούτα!
Πρώτα όµως θα σκουπί-
σουµι…
Σε µια ώρα οι αίθουσες
σκουπίστηκαν και ευπρεπί-
στηκαν σαν να είχαν αναλά-
βει την αποστολή οι καλύτε-
ρες νοικοκυρές. Οι τέσσερες
φίλοι ανέλαβαν δυνάµεις και
η ώρα του… ριφιφί έφτασε.
Με υποδειγµατική πειθαρχία
άρχισε η… επιχείρηση. Σαν
καταδροµείς των Ειδικών ∆υ-
νάµεων ο Κόκος µε το Λιάκο,
έρποντας στα σκοτεινά,
προχωρούσαν προς το
στρατηγικό στόχο. Μπροστά
τους έβλεπαν σοκολάτες, µπι-
σκότα, καραµέλες και γύρευε
τι άλλα καλούδια είχε το κι-
βώτιο. Ούτε που λογάριαζαν
τα ποντίκια στο υπόγειο που
τροµαγµένα από τους απρό-
σµενους επισκέπτες, έφευγαν
σιαδώ - σιακεί, όπως τρέπον-
ται σε φυγή οι απειροπόλεµοι
πεζικάριοι, µόλις φανεί το εχ-
θρικό ιππικό!
Σε δέκα λεπτά η καταδρο-
µική επιχείρηση είχε τελειώσει.
Μετέφεραν το κιβώτιο µέσα
στην αίθουσα, µακριά από τα
αδιάκριτα βλέµµατα, το άνοι-
ξαν και… έµειναν µε το στόµα
ανοιχτό. Μέσα είχε και του
πουλιού το γάλα! Σοκολάτες,
καραµέλες, γαλέτες, µπισκότα,
γάλατα σε σκόνη, ακόµα και
κονσέρβες µε φασόλια και
κρέας!
Γονάτισαν και οι τέσσερες
γύρω και Κόκος, ως επικεφα-
λής ανέλαβε τη µοιρασιά.
Αλλά ο Λιάκος, πιο πραχτι-
κός (ήταν και δέκα στόµατα
στη φαµίλια του) τον πρό-
φτασε:
– Ιγώ δεν θέλου τσικουλά-
τες και µπισκότα. Κονσέρβες
και γαλέτες θα πάρου!
Γιόµισε λοιπόν τη µαρούδα
του µε τρόφιµα, τους αποχαι-
ρέτησε και τράβηξε για το
βουνό.
Ο Κόκος περιχαρής που πε-
ρίσσεψαν τα γλυκά έκαµε τη
µοιρασιά: στους δυο µικρούς
έδωσε από δυο δεσµίδες των
τεσσάρων σοκολατών, από
δυο µπισκότα και από δυο κον-
σέρβες και τα υπόλοιπα – κα-
ραµέλες, σοκολάτες, µπισκότα
αµερικάνικα και όσες κον-
σέρβες δεν χωρούσαν στη µα-
ρούδα του Λιάκου – δηλαδή τη
µερίδα του λέοντος, ως… αρ-
χηγός την κράτησε για τον
εαυτό του!
Και για να προλάβει τις δια-
µαρτυρίες των µικρών:
– Άειντε τώρα, τραβάτε για
τα κονάκια σας. Ούτε στον
Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η 11
ύπνο σας τέτοια καλούδια!
Και ανάσα κακοµοίρηδες,
µη µαθευτεί τίπουτα!
Αλλά… αγαπάει ο Θεός τον
κλέφτη, αγαπάει και το νοικο-
κύρη! Γιατί ο Κουτσός το ίδιο
βράδυ συνελήφθη επ’ αυτο-
φώρω από τη µάνα του µε τη Του Νίκου Χαλαζιά
λεία στη µαρούδα του και… ∆ιευθυντή Φροντιστηρίων
προκειµένου να αποφύγει το «ΟΡΑΜΜΑ»
µπερντάχι, τα… ξέρασε όλα!
Αυτό δεν εµπόδισε ούτε τη φτεί. Ένοιωσε πως η µοίρα
«χειροτονία» του ούτε το χει- του ήταν προδιαγεγραµµένη.
ρότερο! Γιατί η αγράµµατη Ταχύς και ευλύγιστος σα
αλλά ενάρετη µάνα χέλι, όρµησε µπροστά, πέρασε
του έσπευσε, το ίδιο βράδυ σύρριζα στην πόρτα, δίπλα
κιόλας, να καταγγείλει την από το δάσκαλο και αρατί-
κλοπή στο δάσκαλο κατονο- στηκε! Βδοµάδες έκαµε να
µάζοντας έναν προς ένα τους φανεί στο σχολείο!
δράστες. Τρεις µέρες µετά και ενώ
Ανύποπτος το πρωί ο Κό-
είχε βουίξει το χωριό από το…
κος έφτασε, κρατώντας ένα ριφιφί, ο Γιαννακός δεκαο-
ξύλο για την ξυλόσοµπα, στο χτάρης, που’ χε ξεσκολίσει
σχολείο. Μπήκε στην αίθουσα
πριν από… δυο χρόνια, συ-
και είδε τον Κουτσό και το Λά- νάντησε τον Κόκο κοντά στα
κια σε άθλια κατάσταση: δαρ- πρόβατα.
µένοι και κλαµένοι να στέ-
– Ζήλεψα ρε Κόκο που δεν
κονται στον τοίχο σαν λελέκια ήµαν µαζί σας! Αλλά εκείνα
στο ένα πόδι. Ο Λιάκος που τα µικρά γιατί τα «ρίξατε»;
να ’ταν άραγε; Πριν προλάβει
Ο Κόκος του ’κλεισε πονηρά
να κάνει δεύτερη σκέψη, ο δά- το µάτι:
σκαλος φάνηκε µε τη ζωστήρα
– Το κανονίσαµε έτσι ώστε
στο χέρι, στην είσοδο του γρα- να παρ’ ο Λιάκος τις κονσέρ-
φείου.
βες, εγώ τις τσικουλάτες και
– Βρε, καλώς τον έτερο ο Κουτσός µε τον Λάκια να
Καππαδόκη!
φαν του ξύλου!
Ο Κόκος δεν έκατσε να σκε-
Φώτης Κατραούρας
Πανεπιστηµίου 240 - Τηλ. 2610 439161
Ιντζέ 2 - Ναύπακτος, Τηλ. 26340 22655
Για την Ιστορία των Κραβάρων
12 Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η
Τ
α Κράβαρα (κι όχι «Γκράβαρα») είναι η ορεινή περιοχή της
Ναυπακτίας. Η ιστορία των Κραβάρων ξεκινά από τα βάθη
των αιώνων. Το 780-902 µ.Χ. εισβάλλουν οι Σλάβοι οι οποίοι
όµως εγκατέλειψαν γρήγορα την περιοχή αλλά έµεινα τα τοπω-
νύµια. Το 969-1028µΧ. κατέβηκαν οι Βούλγαροι αλλά ηττήθηκαν
στον Σπερχειό από τον βυζαντινό στρατηγό Νικηφόρο Ουρανό.
Όταν οι Ενετοί κατέλαβαν την περιοχή της Ναυπάκτου, δεν προ-
χώρησαν στην ενδοχώρα εξ αιτίας της γεωφυσικής δυσκολίας.
Από την περιοχή πέρασαν Ρωµαίοι, Νορµανδοί, Αλβανοί.
Η περιοχή στα χρόνια του Βυζαντίου ανήκε σε µια ελιτίστικη
χριστιανική οικογένεια του Kravar. Τα Κράβαρα κατακτήθηκαν
από τους Οθωµανούς σχεδόν την ίδια εποχή που κατακτήθηκαν
ολοκληρωτικά και η Θεσσαλία (1423) από τον Γαζή Τουραχάν Μπέη
(Gazi Turahan Beg).
Το σαντζάκι των Τρικάλων χωριζόταν σε τρία βιλαέτια, των Τρι-
κάλων, του Φαναρίου και των Αγράφων. Στο βιλαέτι των Τρικά-
λων ανήκε και η επαρχία του Κράβαρη (Kravar Ili). Στην περιοχή
αυτή ανήκαν φορολογικά 50 χωριά.
Τα φορολογικά έσοδα από την περιοχή των Κραβάρων προ-
οριζόταν για την µισθοδοσία των τεσσάρων απογόνων του Kravar
Ili, του Καρόλου, του Καρατζά, του Μουσά και του Μικροπέτρα.
Ο Κάρολος και ο Μικροπέτρας παρέµειναν χριστιανοί εν αντιθέ-
σει µε τον Μουσά και τον Καρατζά που ασπάστηκαν το Ισλάµ. Ο
Κάρολος ήταν εγγονός του Κράβαρη. Ο Κράβαρης είχε έναν γιό
τον Μουρίκη του οποίου γιός ήταν ο Κάρολος. Άγνωστη παραµέ-
νει η ακριβής συγγενική σχέση των υπολοίπων µε τον Κράβαρη.
Ονοµασία Κραβάρων: Ιστορία Μύθοι και
Πραγµατικότητα
Υπάρχουν πολλές ερµηνείες σχετικά µε το από πού πήρε το
όνοµα η περιοχή.
Επικρατέστερη άποψη είναι αυτή της καθηγήτριας κ. Melek De-
lilbasi, προϊσταµένη του Τµήµατος Βυζαντινής Ιστορίας του Πα-
νεπιστηµίου της Άγκυρας και της Εθνικής Επιτροπής Βυζαντινών
Σπουδών της Άγκυρας. Βασιζόµενη σε γραπτά στοιχεία τουρκι-
κών πηγών το όνοµα ΚΡΑΒΑΡΑ δόθηκε από τους τιµαριούχους που
ανήκαν στην χριστιανική οικογένεια KRAVAR και στους απογό-
νους της, όπως αποδεικνύεται από τα επίσηµα Φορολογικά Κα-
τάστιχα των Τρικάλων του 1454-1455. Την άποψη, αυτή µεταξύ των
άλλων, ανακοίνωσε στο συνέδριο που διοργάνωσε το Πανεπιστή-
µιο Κρήτης στο Ρέθυµνο τον Ιανουάριο του 2003, ( Οι ανακοινώ-
σεις του Συµποσίου περιλαµβάνονται στην έκδοση «Provincial Eli-
tes in the Ottoman Empire» του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπου-
δών (εκδότης Α. Αναστασόπουλος), Ρέθυµνο 2005. Στη µελέτη της
κ. Delilbasi, (σελ. 87-114), µε τίτλο «Christian Sipahis in the Tirhala
Taxation Register (Fifteenth and Sixteenth Centuries»), (Χριστια-
νοί Τιµαριούχοι στα Φορολογικά Κατάστιχα των Τρικάλων, 15ος και
16ος αιώνας), εξετάζονται τρεις γενιές των οικογενειών KRAVAR
και ΜΙΚRΑ (σε περιοχές βορειοδυτικά των Κραβάρων), που αντι-
στοιχούν σε περίοδο περίπου 100 ετών).
Στο Κατάστιχο του 1454-55 αναφέρονται τέσσερις απόγονοι των
KRAVAR. Στις οικογένειες KRAVAR ανήκαν 50 χωριά το 1454-55
(Defteri MM 10)
Τιµαριώτες απόγονοι του Κράβαρη
Τιµαριώτης χωριά Εστίες Άγαµοι Χήρες
Karlos 14 191 27 11
Karaca 13 90 14 4 σχέση του τόπου µε τους ανθρώπους που τον κατοικούσαν ή τον
Musa 16 149 33 15
Mikropetra 970 16 1 Στα Κράβαρα περιέχονταν και µερικά χωριά που τώρα ανήκουν
Σύνολο 50 500 90 31
n Το τιµάριο του Καρόλου (γιός του Μουρίκη και εγγονός του
Κράβαρη) περιλάµβανε τα παρακάτω 14 χωριά:
Αράχοβα (Rahova) – Αράχοβα*
Κουτλίστα (Kutliste) - Κρυονέρια
Νιχώρι (Nihori) - Νεοχώριον
Σενάτι (Senati) – Σινίστα Περσικόβρυση
Πέρα Λοµποτινά (Pira Lobotina) – Aνω Χώρα
Λοµποτινά (Lobotina) – Παλιολοµποτίνα – Παλιοχώρι
Βοϊτσά (Voyuca) - Ελατόβρυση
Κυδωνιά (Kizonya) – Aγνωστη κοινότητα
Λιµνίστα (Limnista) - Λιµνίτσα
Επιµέλεια Χρήστου Πυλαρινού,
µέλους του ∆.Σ. (Πρόεδρος εκκλησιαστικής επιτροπής)
Νίζβαρη (Nizvari) - Κοκκινοχώρι
Χρίσοβο (Hitsova) - Χρίσοβο
Ασπριάς (Aspriyas) - Ασπριά
Αµόργιανη (Amoryani) - Καταφύγιο
Ανδρίβιστα (Derivista) – Κεντρική
Το τιµάριο του Καρατζά περιλάµβανε τα παρακάτω 13 χωριά:
Αράχοβα Rahova – Αράχοβα*
Κοζίτσα Kazica - Αµπελακιώτισσα
∆έλγα Zilga - Γάβρος
Γρανίτσα Giranica - Ανθόφυτο
Λευτεριανη Lefteryani - Ελευθέριανη
Χόµορη Homori - Χόµορη
Μπίπρµπιανη Birbyani – Τοπωνύµιο περιφέρειας Καστανιάς
Κόνισκα Koniska – Κόνισκα Τριχωνίδας
Καρά Kara – Καρυά Ευρυτανίας
Τέρνος Tirno – Μεσοκώµη Ευρυτανίας
Τερπίτσα Tirpica – ∆ιπλάτανος Τριχωνίδας
Παλούγκοβα Palugova – Η µεγάλη λεγόταν Μανδρινή & η µι-
κρή Λεύκα
Πόδος Pozos – Πόδος
n Το τιµάριο του Μουσά περιλάµβανε τα παρακάτω 16 χωριά:
Αράχοβα (Rahova) – Αράχοβα*
Αµπλιανη Amblani - Aµπλιανη Ευρυτανίας
Αβόρανη Avorani - Λιβαδάκι
Κάτω Αβόρανη Kato Avorani - Παλιοχώρι
Μπερίστα Birista - Περίστα
Πριλόκος Pirlokos - πιθανόν ο Μπέρκος
Αρτοτίβα Artotiva - Αχλαδόκαστρο
Πλάτανος Pilatanos - Πλάτανος
Τιροβιτσά Tirnovic - ∆ορβιτσά
Βονόρτα Vonortiya - Κάτω Πλάτανος
Στράνοµα Istirandoma - Στράνωµα
Χαϊκάλη Hayjali - τοπωνύµιο στην περιφερ. Σίµου
Σίµου Simu - Σίµου
Βελβίτσαινα Vilvicena - Παλαιόπυργος
∆ηµώνασσα Dimonaza - Παλιοχώρι Σίµου
Μποκίστα Bokista - Ποκίστα
*Η Αράχοβα είναι χωρισµένη σε τρία µερίδια. Πιθανόν να υπο-
νοούνται η Αράχοβα, η Παλιαράχοβα και το Παλιοχώρι.
n Το τιµάριο του Μικροπέτρα περιλάµβανε τα παρακάτω 9 χω-
ριά:
Κλεπά Kilipa - Κλεπά
Τέρνοβα Tirnova - ∆ενδροχώρι
Ζιλίστα Zilista - Κυδωνιά
Στροµίνιανη Istirominani - Καλλονή
Αλικόραινα Likorana - τοπωνύµιο στην Ελατόβρυση
Γρηγόρη Igligori - Γρηγόρι
Επάνω Γρηγόρη Epano Igligori - Παλιογρηγόρι - Παλιοχώρι
Βιτολίστα Vitolista - Τερψιθέα
Ελετσού Ilaci - Ελατού
στην Τριχωνίδα και στην Ευρυτανία
Σηµ.: Τα ελληνικά ονόµατα καταγράφηκαν όπως τα άκουσε ο
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019
γραφέας. Σε πολλές περιπτώσεις τα ονόµατα αναγκαστικά τρο-
ποποιήθηκαν ώστε να εναρµονιστούν µε την τουρκική φωνητική.
Από τα αρχεία της Μονής Παναγία Αµπελακιώτισσα ενηµερω-
νόµαστε ότι η ακµή του Μοναστηριού Παναγία Αµπελακιώτισσα επί
ηγουµενίας Τιµόθεου Παναγι του (1737-1769) οδήγησε το Οι-
κουµενικό Πατριαρχείο να εκδώσει Σιγίλλιο µε το οποίο αναγνω-
ρίστηκε ως Πατριαρχικό και Σταυροπηγιακό και έτσι υπαγόταν
απευθείας στον Οικουµενικό Πατριάρχη.
Αναφέρει ανάµεσα στα άλλα το Σιγίλλιο την ονοµασία Κράβαρη
και την περιοχή των Κραβάρων ως βιλαέτι Κράβαρη:
«...........῞Ινα τό εἰρηµένον κατά τήν ᾿Επισκοπήν Λοιδορικίου ἐν
νον ἱερόν καί σεβάσµιον µοναστήριον τῆς ῾Υπεραγίας ∆εσποίνης
τῷ βιλαγετίῳ τοῦ Κραβάρου πλησίον τοῦ χωρίου Κοζίτσας κείµε-
ἡµῶν Θεοτόκου τῆς Μεταστάσεως το ἐπικεκληµένον της ᾿Αµπε-
άτων, ὑποστατικῶν τε καί ἀφιερωµάτων τῶν κειµένων κατά τό χω-
λακιωτίσσης µετά πάντων τῶν προσόντων κτηµάτων τε και πραγµ-
ρίον Πόργιαρι τῆς ἐπαρχίας Ναυπάκτου καί ῎Αρτης ἐν τῷ βιλα-
γετίῳ τοῦ Κράβαρη....καί των ἐν τοῖς κατά το αὐτό Κράβαρη
τέσσαρσι τούτοις χωρίοις, δηλονότι του ῾Αγίου ∆ηµητρίου, της
νητῶν καί ἀκινήτων, ἔτι δέ καί τῶν εἰσέπειτα προσκτηθησοµένων
Τερπίτζας, της Αράχωβας καί της Ελευθέριανης καί λοιπῶν κι-
αὐτῷ υπάρχη κατά πάντα δικαίου λόγον τό ἀπό τοῦδε καί εἰς τόν
ἑξῆς ἅπαντα αἰῶνα καί λέγηται καί παρά πάντων γιγνώσκηται πα-
τριαρχικόν, σταυροπηγιακόν, ἐλεύθερον.......»
Αξίζει να αναφέρουµε, ακόµα, την ύπαρξη ενός χάρτη Άγγλου
αυτοκρατορικού γεωγράφου (1827), που αναφέρει ότι η εν λόγω
περιοχή ονοµαζόταν «Kravari», από το όνοµα εξέχοντα φεουδα-
λικού ηγέτη της βυζαντινής περιόδου (324-1453), οι οικογένειες
του οποίου ήταν ιδιοκτήτες της περιοχής.
Άλλες απόψεις σχετικά µε την προέλευση της ονοµασίας είναι:
-Του καθηγητή Πέτρου Φουρίκη, που ασχολήθηκε µε τη γλώσσα
των αλβανοφώνων της Αττικής, υποστηρίζει πως η λέξη «Κρά-
βαρα» προέρχεται από την λατινοαλβανική λέξη «Cravel», που ση-
µαίνει φαράγγι, µέρος µε πέτρες, βράχος.
-Ο δε Γ. Κωτσόπουλος, υποστηρίζει ότι η λέξη «Κράβαρα» είναι
σλαβική και σηµαίνει γελαδότοπος, βοϊδολίβαδο και η λέξη κρα-
βαρίτης σηµαίνει βουκόλος, γελαδάρης.
-Τέλος έχουµε την λαϊκή παράδοση που αναφέρει ότι οι κάτοι-
κοι των Κραβάρων κατά την τουρκοκρατία όταν είχαν συµπλοκή
µε τον εχθρό φώναζαν «στη κάρα βαρείτε» (κάρα=κεφάλι, δηλαδή
κατακέφαλα), ώστε το χτύπηµα να είναι καίριο. Άποψη βέβαια που
δεν µπορεί να ευσταθεί πλέον δεδοµένου ότι η ονοµασία Κρά-
βαρα προϋπήρχε της ελεύσεως των Οθωµανών και δεν υπάρχει
άλλη προηγούµενη ονοµασία.
Την ονοµασία Κράβαρα την συναντούµε επίσης σε περιοχή του
Κόσσοβου αλλά και σε περιοχή των Σκοπίων πλησίον της πόλης
Μπιτόλα. Εδώ βλέπου ότι η περιοχή είναι µια απέραντη πεδιάδα ενώ
στο Κόσσοβο βλέπουµε ότι η περιοχή είναι ένα οροπέδιο.
Όπως γίνεται αντιληπτό δεν µπορεί να έχει εφαρµογή ο µύθος
«βαράτε στην κάρα» ή ότι σηµαίνει τόπος κακοτράχαλος, απότο-
µος κλπ.
Οι ονοµασίες των τόπων κατά καιρούς τροποποιούνται, γίνον-
ται προσθήκες η αφαιρέσεις από λησµονιά ή εγκατάλειψη. Το
όνοµα κάθε τόπου έχει µια ιστορική διαδροµή. Καταδείχνουν τη
κατοικούν. Τη σχέση του τόπου µε τους άλλοτε βασιλιάδες ή ιδιο-
κτήτες είτε του τόπου είτε µεγάλων αγροκτηµάτων της περιοχής.
Αυτή η κατηγορία ονοµασίας ονοµάζεται Ανθρωπωνυµία, δηλ. ο
τόπος παίρνει το όνοµα του Βασιλιά του, του κατακτητή ή του ιδιο-
κτήτη του. Π.χ. η Πελοπόννησος από τον Πέλοπα. Η Ρούµελη προ-
έρχεται από την τουρκική λέξη Rum ili, που σηµαίνει: χώρα των Ρω-
µαίων, των Ρωµιών, δηλ. των Ελλήνων. Η Θεσσαλονίκη, που ιδρύ-
θηκε από τον Κάσσανδρο, πήρε το όνοµά της προς τιµή της συ-
ζύγου του, Θεσσαλονίκης. Η Πάτρα προέρχεται από τον Πατρέα,
τον µυθικό οικιστή της πόλης. Η Κέρκυρα πήρε το όνοµά της από
την νύµφη Κέρκυρα, την κόρη του Ασωπού ποταµού, την οποία αγά-
πησε ο Ποσειδώνας και την πήγε στο νησί. Η Κεφαλονιά πήρε το
όνοµά της από τον Βασιλιά Κέφαλο κ.α.
Βάσει των παραπάνω, η άποψη της καθηγήτριας κ. Melek De-
lilbasi είναι η ορθότερη έναντι των άλλων απόψεων ότι το όνοµα
ΚΡΑΒΑΡΑ δόθηκε σε αυτή την περιοχή, από τους τιµαριούχους,
που ανήκαν στην ελίτ (εκλεκτή) χριστιανική οικογένεια KRAVAR
και στους απογόνους της, καθότι, η άποψή της, είναι εµπεριστα-
τωµένη και στηρίζεται σε αδιαµφισβήτητα τεκµηριωµένα ιστορικά
γεγονότα.
Βιβλιογραφία:
Γεώργιος Κ. Λιακόπουλος: «Η απογραφή των Κραβάρων στο Οθω-
µανικό Φορολογικό Κατάστιχο ΜΜ10 (1454-1455)
Χαράλαµπος ∆. Χαραλαµπόπουλος: «του ∆ήµου Αποδοτίας τα χω-
ριά». Έκδοση: Εταιρεία Ναυπακτιακών Μελετών. 2009
Ανάρτηση : Blog : «Για την Γη και την Ελευθερία»
Ανάρτηση
www.konstantinos davanelos.blogspot.gr
Χρήστος Κ. Αδαµόπουλος
E-mail: adamochrist@yahoo.gr
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019 Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η 13

Γνωριµία µε τα αρωµατικά, φαρµακευτικά φυτά Σύγχρονοι «Σουρήδες»

και βότανα της Ναυπακτίας (συνέχεια) Πριν το τέλος Αυγούστου συµ- ανατρέψει το παγκόσµιο status quo.
πληρώθηκαν 100 χρόνια από τον Αυτό το status που δυστυχώς πάντα
Βαλσαµόχορτο (Ηypericum perfora- perforatum χρησιµοποιείται εδώ και θάνατο του Συριανού σατιρικού µας πνίγει και µας κάνει να αγα-
tum L. subsp. perforatum) αιώνες, ειδικά στην Ευρώπη για θε- ποιητή Γεωργίου Σουρή, που κατά- νακτούµε.
Επιστηµονική ονοµασία: Hypericum ραπευτικούς σκοπούς, είτε εξωτερικά λαβε όσο ελάχιστοι τις διαχρονικές Αριστοφάνης, ο σηµαντικότερος
perforatum L.subsp. perforatum (πληγές, εκζέµατα, εγκαύµατα κ.λπ.) ελληνικές οικογένειες. Αθηναίος κωµωδιογράφος ( 445 –
Κοινή ονοµασία: βάλσαµο, βαλσαµό- είτε για εσωτερικά νοσήµατα, ιδιαίτερα Η προσωπικότητα, το ταλέντο, η 385 π.χ.).
χορτο, χελωνόχορτο, βότανο του Άϊ του πεπτικού. Στη βοτανοθεραπευτική, ποιότητα των ποιηµάτων και η ευ- Γεώργιος Σουρής ( 1853 – 1919 ),
Γιάννη, βότανο του Προδρόµου, σπα- τα άνθη χρησιµεύουν στην αντιµετώ- στοχία του στην κριτική προσώπων, σατυρικός ποιητής, µε τόση ιστο-
θόχορτο, λειχηνόχορτο, υπερικό, κουτ- πιση της ήπιας ως µέτριας κατάθλι- ηθών και καταστάσεων δεν µπο- ρική διαφορά και όµως διαχρονικά
κούδι, ψειροβότανο, περίκι, κοψοβότανο Του ∆ρ. Γεωργίου ψης, στις πληγές, και τα εγκαύµατα. ρούν να χωρέσουν στο πόνηµα επίκαιρος.
Αρχαία ονοµασία: Υπερικόν, ανδρό- Ν. ∆ηµητρέλλου* ∆ρα ως αποχρεµπτικό, διουρητικό και αυτό. Αυτός ο σύγχρονος Αριστοφά-
σαιµον, άσκυρον Ε.∆Ι.Π., Τοµέας Βιολογίας ιοστατικό. Πειραµατικές µελέτες έχουν Σκοπός εξ’ άλλου δεν είναι τόσο νης όπως τον έχουµε χαρακτηρί-
Εισαγωγή: Το βάλσαµο ή βοτάνι του φυτών, Τµήµα Βιολογίας, δείξει ιοστατική, αντικαρκινική, αντιο- να θυµίσω τον αξέχαστο ούτως ή σει, εκατό χρόνια πριν έλεγε αλή-
Προδρόµου οι περισσότεροι το τοποθε- Πανεπιστήµιο Πατρών ξειδωτική, αντικαταθλιπτική και αντιε- άλλως Συριανό ποιητή, αλλά να θειες που και σήµερα έχουν την
τούν στα πιο χρήσιµα βότανα για τον άν- (E-mail: dimitrg@upatras.gr) πιληπτική δράση. αναδείξω την δια- ίδια πολιτική αξία.
θρωπο. Παλιά πίστευαν ότι αποτρέπει το Οι γιατροί θα πρέπει να το εξετά- χρονικότητα των στο- Σήµερα δε, νεότε-
κακό µάτι και ότι εάν το βάλουµε στο µαξιλάρι µας ζουν αν υπάρχει ιστορικό µανίας ή υποµανίας σε ασθε- χεύσεων που έκανε ρους Σουρήδες µπο-
σταµατούν οι αϋπνίες. Στη διάρκεια του µεσαίωνα απο- νείς, πριν χορηγήσουν Hypericum για κατάθλιψη. Το στην ‘’πολιτική’’ της ρεί να συναντήσει και
δόθηκαν στο φυτό µαγικές ιδιότητες και πολλές ιερο- Hypericum perforatum αλληλεπιδρά µε µεγάλο αριθµό
εποχής του. να ακούσει κάποιος
τελεστίες συνδέονταν µε αυτό. Είναι γνωστό για τις φαρµάκων και θα πρέπει ο ασθενής να ενηµερώνει το
Σήµερα πάρα πολ- παντού. Στα καφενεία,
θεραπευτικές ιδιότητές του ως αρωµατικό λάδι και τη γιατρό του αν παίρνει εσωτερικά παρασκεύασµα του
χρήση του στη βαφή µάλλινων και µεταξωτών υφα- φυτού. Γενικά, συνιστάται οι γιατροί να είναι πλήρως λοί, άλλοι ηθεληµένα στα µέσα µεταφοράς,
σµάτων. Το αποκαλούν και «βαλσαµόχορτο»,που ση- ενηµερωµένοι για τις πιθανές αλληλεπιδράσεις µε άλλα µε γνώση και εµβά- στις δηµόσιες υπηρε-
µαίνει χόρτο που γιατρεύει και προέρχεται από τη λέξη φάρµακα, οι δε φαρµακευτικές εταιρείες να ενηµε- θυνση και άλλοι µέσα σίες και φυσικά στο
βότανο (γιατρικό). ρώνουν γιατρούς και ασθενείς για τις πιθανές αλλη- από την σάτιρα της διαδίκτυο.
Χαρακτηριστικά για αναγνώριση του φυτού: Πο- λεπιδράσεις του υπέρικου µε άλλα φάρµακα. καθηµερινότητας Όλοι αυτοί εκδηλώ-
λυετής πόα µε βλαστούς ύψους 10-100 cm, µε φύλλα Μαγειρική: Στον ελληνικό χώρο το βάλσαµο χρησι- έχουν γίνει σύγχρο- Βασίλης νουν φραστικά, λεκτικά
αντίθετα, επιµήκη, ωοειδή έως γραµµοειδή, γλαυκά, µοποιείται σχεδόν αποκλειστικά για θεραπευτικούς νοι ‘’Σουρήδες’’. Νασόπουλος αλλά και γραπτά την
ανοιχτόχρωµα στην κάτω πλευρά. Τα φύλλα φέρουν πο- σκοπούς. Τα φύλλα και οι µίσχοι του χρησιµοποιούν- Γιατί ποιος είναι αυ- Βελβίνα - Ναυπάκτου συνέχεια των στίχων
λυάριθµες, διαφανείς κηλίδες που τα κάνουν να µοι- ται συχνά για την παρασκευή αφεψήµατος. Πίνεται ως τός που αν και λίγο του ‘’Ρωµιού’’, σε µια
άζουν διάτρητα. Άνθη κίτρινα µε επιφανειακά µαύρες ρόφηµα, κυρίως, ως υποκατάστατο του τσαγιού. να έχει ακούσει για κοινωνία που βασανί-
κηλίδες, ακανόνιστα οδοντωτά από τη µια πλευρά, Τα άνθη του έχουν τη µεγίστη συγκέντρωση των πιο τον σπουδαίο αυτόν ζεται από το σύνδροµο
ακέραια από την άλλη. Ανθίζει από τον Μάιο µέχρι τον ωφέλιµων συστατικών. σατυρικό ποιητή, δεν θα σατιρίσει µε της ανέχειας των πολιτικών ηγετών,
Ιούλιο, ενώ οι καρποί του ωριµάζουν από τον Ιούλιο έως τον τρόπο του ποιητικά την τρέ- αλλά φυσικά και της έλλειψης προ-
το Σεπτέµβριο. χουσα πολιτική επικαιρότητα. σαρµογής στον σύγχρονο τρόπο
Εξάπλωση-βιότοποι-πληθυσµοί: Κοινό κοσµοπολί- Και είναι πάρα πολλοί αυτοί που ζωής.
τικο είδος. Το γένος (Ηypericum) έχει παγκόσµια εξά- ακόµη και µη έχοντας ποιητικό υπό- Άνετα ο σηµερινός πολίτης µπο-
πλωση και περιλαµβάνει περίπου 400 είδη. Η ευρεία του βαθρο µπορούν µε αξία να στο- ρεί να αντιγράψει και να ταιριάξει
εξάπλωση πιθανότατα οφείλεται εν µέρει στην καλ- χεύουν στα πολιτικά πράγµατα δη- γάντι για την σηµερινή µας πραγ-
λιέργειά του ως φαρµακευτικό και καλλωπιστικό φυτό. κτικά, και µε ευστοχία στην κριτική µατικότητα τους παρακάτω στίχους,
Από τα 51 διαφορετικά φυτά που αποκαλούνται ως προσώπων και πραγµάτων. πάλι από τον ‘’Ρωµηό’’ :
βαλσαµόχορτο και που απαντούν και στη χώρα µας, τα Λες και δεν άλλαξε τίποτα.
15 (23,5%) απαντούν µόνο στην χώρα µας και που- Βαλσαµόχορτο (Ηypericum perforatum L. subsp. perfora- Ένας στίχος µεταξύ άλλων από ‘’Την φίλη µας Ευρώπη µε
θενά αλλού στον πλανήτη. Αυτή η µεγάλη ποικιλότητα tum) το ποίηµα του Σουρή, ‘’Ρωµηός’’ πέντε φασκελώνω
των διαφορετικών φυτών µέσα στο ίδιο το γένος απο- Άλλες χρήσεις: Στη Σάµο, παλαιότερα, όταν δεν έκα- τα λέει όλα (1880). απάνω στο τραπέζι τον γρόθο
τελεί ιδιαίτερο και µεγάλης αξίας στοιχείο για αξιο- ναν θειάφωση στα κρασοβάρελα, τα επάλειφαν µε ένα ‘’Βρίζω Εγγλέζους, Ρώσους µου χτυπώ.
ποίηση. Τα φυτά αυτά που στην κοινή τους ονοµασία είδος βάλσαµου (καλοκρασάς). Από τα άνθη και τα και όποιους άλλους θέλω Εχύθει ο καφές µου, τα ρούχα
αποκαλούνται ως «βαλσαµόχορτο», τα συναντάµε κατά φύλλα του λαµβάνονται καφέ και χρυσαφί χρωστικές και στρίβω το µουστάκι µ’ µου λερώνω,
µήκος των δρόµων και των µονοπατιών, σε χέρσες ουσίες. Μετά από ειδική επεξεργασία των ανθέων του, αγέρωχο πολύ, κι όσες βλασφήµιες ξέρω
εκτάσεις, βράχια, φαράγγια, φρύγανα, θαµνώνες, διά- αλλά και όλου του φυτού, µπορούµε να πάρουµε επί- και µέσα στο θυµό µου κατά αρχίζω να τις πω.
κενα δασών, ξερικά λιβάδια, υγρές τοποθεσίες και εγ- σης κόκκινες και κίτρινες χρωστικές. Το Hypericum διαβόλου στέλλω τον ίδιο εαυτό
καταλειµµένους αγρούς. Φυτρώνουν και σε ηµισκιερές perforatum χρησιµοποιείται ακόµη ως καλλωπιστικό µου και γίνοµαι σκυλί’’. Στον καφετζή ξεσπάω …. φωτιά
(π.χ. ανοιχτά δάση) αλλά και σε ηλιόλουστες τοποθε- φυτό σε κήπους και βραχόκηπους γιατί έχει όµορφα Ναι και σήµερα οι βρισιές ταξι- κι εκείνος παίρνει.
σίες. Χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις απαντάται από τις άνθη και παρατεταµένη περίοδο ανθοφορίας. δεύουν ένθεν και ένθεν. Αµέσως άνω κάτω τον κάνω
παραθαλάσσιες περιοχές µέχρι τα ανώτατα υψόµετρα. Σε χώρες της Ευρώπης το χρησιµοποιούσαν για τη Εφάµιλλα τα αισθήµατα για τους
Στη Ναυπακτία απαντάται µε πολύ καλούς και αντι- θεραπεία φρενικών παθήσεων και της επιληψίας, κα- τον µπουφέ,
δικούς µας αλλά και για τους άλ- τον βρίζω και µε βρίζει ,
προσωπευτικούς πληθυσµούς. θότι του αποδίδονται µαγικές ιδιότητες και η δυνατό- λους οµόδοξους µεγάλους υποτί-
Ιστορία και παραδοσιακές χρήσεις: Σύµφωνα µε τον τητα εξορκισµού των κακοποιών πνευµάτων. Οι αρ- τον δέρνω και µε δέρνει,
θεται φίλους µας. και τέλος … δεν πληρώνω
∆ιοσκουρίδη, Γαληνό και Αέτιο το βάλσαµο έχει την χαίοι Έλληνες διακοσµούσαν µε αυτό τα θρησκευτικά Οι ‘’σύµµαχοί’’ µας, αυτοί που
ιδιότητα να ευνοεί τη διούρηση και την έµµηνο ρύση. τους είδωλα. Οι λαοί στην αρχαία Κίνα, Ινδία, και Αί- δεκάρα στον καφέ.’
διόρισαν τον Ελευθέριο Βενιζέλο
Ο σπόρος, όταν πίνεται για σαράντα ηµέρες, θερα- γυπτο πίστευαν πως τα φυτά που ανθίζουν στις αλ- ’
πρωθυπουργό, δεν ήταν εκείνοι που
πεύει τις ισχιαλγίες, ενώ τα φύλλα, αν γίνουν κατά- λαγές των εποχών θεωρούνταν θεραπευτικά και µαγικά. έβλεπαν τους Τσέτες (τους Κούρ- Για να κλείσω το θέµα πιστεύω
πλασµα µαζί µε τον σπόρο, θεραπεύουν τα εγκαύµατα. Το βάλσαµο, που ανθίζει στο θερινό ηλιοστάσιο, θεω- δους δηλαδή) να µακελεύουν ανε- ότι οι ‘’ Σουρήδες ‘’ πάντα χρει-
Όσοι το γνωρίζουν, αναφέρονται στις θεραπευτικές ρούνταν ένα τέτοιο φυτό, και µε τα κίτρινά του άνθη γιόρ- νόχλητοι τον Ελληνισµό της Σµύρ- άζονται, για να υπάρχει µια εγρή-
του ιδιότητες για την αϋπνία, για τους µυϊκούς πόνους ταζαν τον Ήλιο, το Φως, τη Ζωή. νης, και το µόνο που τους ενδιέ- γορση. Όµως αυτό που χρειάζεται
και για τα τραύµατα. Χρησιµοποιείται ως αντισηπτικό Η παράδοση λέει, ότι το βαλσαµόχορτο το χρησι- φερε ήταν να µην σκαρφαλώσει κα- ιδιαίτερα είναι η παρουσία και η
καθώς και σε χτυπήµατα και εγκαύµατα. µοποιούν για να δώσουν ένα ιδιαίτερο χρώµα στα κρα- νένας φουκαράς Έλληνας στα εγερσιµότητα των σοφών όπου και
Το βάλσαµο χρησιµοποιείται για τη θεραπεία εκζε- σιά τους. πλοία τους. αν βρίσκονται αυτοί, αρκεί µέσα
µάτων και πληγών, όπως και στις περιπτώσεις κατά- Πιθανή εµπορική εκµετάλλευση: Το βάλσαµο µπορεί Οι ‘’σύµµαχοί’’ µας και ‘’φίλοι’’ τους να αισθάνονται πραγµατικοί
θλιψης, γαστρεντερίτιδας, ρευµατισµών, κυστίτιδας, να αποτελέσει εµπορικό προϊόν για την προληπτική ια- µας, αυτοί που τόσα ποντάρουµε Έλληνες.
ηπατικών και αναπνευστικών οχλήσεων. ∆ρα επίσης τρική, ως συστατικό νέων σκευασµάτων προστασίας του πάνω τους και πιστεύουµε στους Και εδώ πλέον µπορώ να δανει-
ως µαλακτικό, αποχρεµπτικό κι εµµηναγωγό. ανθρώπινου οργανισµού µε φυτικά προϊόντα (βλέπε λόγους τους, είναι αυτοί που και στώ την ρήση του ∆ηµόκριτου.
Σήµερα το φυτό χρησιµοποιείται στις δερµατικές Korres, Power Health κ.λπ.). Πρόκειται για ένα φυτό
ψυχῆς γὰρ ἀγαθῆς πατρὶς ὁ ξύµπας
τώρα στέκονται ουρές µπροστά στην ‘’ἀνδρὶ σοφῶι πᾶσα γῆ βατή,
πληγές, απλό έρπη και ζωστήρα. που η χρήση του στην παραδοσιακή ιατρική και στην
πόρτα της Τουρκίας.
Το «βάλσαµο» ή και «βαλσαµόλαδο» παρασκευάζε- οµοιοπαθητική είναι ευρέως διαδεδοµένη. Τέλος, προ-
ται ως εξής: Ανθισµένοι βλαστοί αποξηραίνονται στη οπτικές διαφαίνονται στη σύγχρονη βιοµηχανία καλ- Και αυτό γιατί η Πατρίδα µας, δυ- κόσµος’’.
στυχώς βασανίζεται από επιλογές Που σηµαίνει ότι, για τον άνδρα
σκιά και τοποθετούνται σε γυάλινο βάζο, προσθέτουµε λυντικών.
ελαιόλαδο µέχρι να καλυφθεί όλο το φυτικό υλικό, Καλλιέργεια: Απαντάται ως αυτοφυές σε ηλιόλου- προσώπων που τοποθετούµε στην τον σοφό ο κάθε τόπος είναι προ-
κλείνουµε το βάζο και εκτίθενται στον ήλιο για δύο στες αλλά και ηµισκιερές θέσεις. κορυφή της εξουσιαστικής πυρα- σιτός, γιατί της αγαθής ψυχής, πα-
εβδοµάδες ή σε φωτεινό µέρος για 6 εβδοµάδες και Μπορεί να ευδοκιµήσει σε εδάφη φτωχά χωρίς ιδι- µίδα, ενώ είναι προφανές ότι δεν τρίδα είναι όλος ο κόσµος.
ανακινείτε το βάζο κάθε ηµέρα. Στραγγίστε και βάλτε αίτερες απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία και νερό. Πολ- αξίζουν ούτε για να τοποθετηθούν Αυτούς τους σοφούς ψάχνουµε,
το διάλυµα σε σκούρο µπουκάλι. Το διάλυµα που προ- λαπλασιάζεται µε σπόρους και η εγκατάσταση των φυ- στη βάση της. που κάποιοι απ’ αυτούς λόγω της
κύπτει παίρνει ένα πορτοκαλί χρώµα και είναι έτοιµο για τωρίων γίνεται νωρίς την άνοιξη. Προτείνεται για καλ- Μία στο τόσο αποκτάµε ικανή και σκληρής Ελληνικής πραγµατικότη-
χρήση. λιέργεια στην περιοχή µας, αλλά και ευρύτερα στη εµπνευσµένη ηγεσία για να κάνει τας έχουν κάνει πατρίδα τους όλο
Σύγχρονες χρήσεις –Ιατρική: Το φυτό Hypericum χώρα µας. υπεράνθρωπες προσπάθειες να τον κόσµο.
 14 Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η
Π ΝΕΥΜΑΤΙΚΟ Π ΕΡΙΣΚΟΠΙΟ
Για το βιβλίο του Κώστα Δ. Παπαδημητρίου
«Η ΦΙΛΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ ΕΓΩ ΜΑΣ»
n Α. Νίκος Καζαντζάκης, Άγγελος Σικελιανός, Άγιος Φραγ-
κίσκος της Ασίζης, Αλβέρτος Σβάιτερ
n Β. Άρθρα και Κριτικά ∆οκίµια του ιδίου συγγραφέα
Αυτοέκδοση, ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ 2019
Το νέο βιβλίο του κ. Κώστα Παπαδηµητρίου µόλις ξεκίνησε
το µακρύ ταξίδι του στο χρόνο, παίρνοντας µαζί του στις δια-
δροµές του, όλους εµάς που µας άγγιξαν τα νοήµατα και τα
µηνύµατά του.
Και οι διαδροµές του πλούσιες σε εικόνες, σε περιεχόµενο,
σε συναίσθηµα και κυρίως
ατελείωτες. Εκεί που νοµί-
ζεις πως έφθασες στο τέρµα,
ξεκινά µια καινούργια, χα-
ρίζοντας άλλες συγκινήσεις
και εντονότερο ενδιαφέ-
ρον. Η ‘’καλή τέχνη’’ του
συγγραφέα, µας γοητεύει
και αυτή τη φορά και µε
αυτό του το βιβλίο, κα-
θώς εξυψώνει τον άν-
θρωπο, εκφράζει την
ψυχή του, αναζητά και
αναδεικνύει το νόηµα
της ζωής του.
Για τη φιλία ο λό-
γος, αλλά όχι µόνο
ως αξία, αλλά και για
το µέγεθος της αξίας που προσθέτει
στη ζωή. Για τη φιλία που προϋποθέτει δύο για να τους
κάνει ‘’ένα’’. Για τη φιλία του µεγάλου, του οικουµενικού, του
παγκόσµιου συµβόλου αγώνα για την ελευθερία, του Νίκου
Καζαντζάκη, µε τους Άγγελο Σικελιανό, Άγιο Φραγκίσκο της
Ασίζης και τον Αλβέρτο Σβάιτσερ.
Στο βιβλίο και σε ξεχωριστό κεφάλαιο για τον καθένα από
τους τρεις φίλους του Ν.Κ., παρατίθεται η ζωή και το έργο τους.
Όµως ο συγγραφέας δείχνει πώς διαµορφώθηκε η ζωή του
Ν.Κ. και η ποιότητά της και πώς το ‘’είναι’’, η συνείδηση, το
ΕΓΩ του αποκαλύπτεται µέσα από το φιλικό δεσµό που ανέπτυξε
µε αυτούς τους ανθρώπους.
Ο Άγγελος Σικελιανός, ο µεγάλος λυρικός ποιητής, είναι ο
πρώτος από τους φίλους του Ν.Κ. που ο συγγραφέας µας πα-
ρουσιάζει.
Παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του ποιητή και βέβαια τη
φιλία µεταξύ του ιδίου και του Καζαντζάκη.
Εύστοχα φωτίζει και φανερώνει κοινά στοιχεία τους. Μερικά
από αυτά είναι η αίσθηση της αποστολής, η επιδίωξη στόχων
και η συνεχής ενδυνάµωσή τους, η εκτίµηση των ιδανικών, ο
οραµατισµός και όχι µόνον ο µεταφυσικός και άλλα πολλά.
Στην πορεία και όταν ο κρίκος της φιλίας πλέον τους ενώ-
νει, γίνεται φανερό, ότι οι δυο τους έγιναν ή και µπορεί να ήταν
‘’ένα’’ και µέσα από τη σχέση τους αποκαλύπτεται το ΕΓΩ του
Ν.Κ.
Μερικά από τα µεγάλης ουσίας κοινά χαρακτηριστικά τους
είναι η έκσταση και ο θαυµασµός από την παρουσία του θείου
και η µεγάλη τους επιθυµία να το διερευνήσουν, η συνοδοι-
πορία τους στους δρόµους του πνεύµατος, καθώς και η αγω-
νία τους στον φιλοσοφικό και υπαρξιακό τοµέα.
Η περιήγησή τους στο Άγιο Όρος δεν έχει µόνο ταξιδιωτική
µορφή, αλλά αναζητούν το Θεό µέσα από έντονη πνευµατική
άσκηση.
Εξ’ άλλου ο κλονισµός της φιλίας τους δεν τους άφησε εγωι-
σµό και πόνο. Κράτησαν τη µαγιά της χαράς και της αγάπης
και τους οδήγησε στη συµφιλίωση, που κράτησε ως το τέλος
της ζωής τους.
Και προχωράει ο συγγραφέας και µας προχωράει, µας οδη-
γεί και µας φτάνει στη µικρή Ασίζη, εκεί που ο «Φτωχούλης
του Θεού» υπηρέτησε άξια την Αγάπη. Και ήρθε και έγινε η
ταύτιση, έγινε η πνευµατική φιλία του Ν.Κ. µε τον Άγιο Φραγ-
κίσκο και αγωνίζονται από κοινού αναζητώντας τη γαλήνη του
Θεού. Ο δρόµος της αναζήτησης του Αγίου είναι µακρύς και
απαιτεί καταβολή σώµατος και πνεύµατος. Η περιφρόνηση του
πλούτου και η αξιακή υπεροχή της φτώχειας, η φιλανθρωπία
του, η στοργή προς τους αδύνατους, κυρίως προς τους αρ-
ρώστους, η ολοκληρωτική αφιέρωσή του στο Θεό, απέδωσαν
τον καρπό. Άφησε την ύλη και έγινε πνεύµα ή µετουσίωσε την
ύλη σε πνεύµα.
Ο Καζαντζάκης στέκεται µε δέος στον Άγιο, γιατί µέσα από
αυτή τη µορφή αντικατοπτρίζεται και η δική του δίψα για την αλή-
θεια, την ελευθερία, τη θέωση. Και εδώ ο συγγραφέας, ο κ. Πα-
παδηµητρίου, µας κάνει µια ακόµα αποκάλυψη του ‘’ΕΓΩ’’ του
αναγνωρισµένου σηµαντικού Έλληνα λογοτέχνη.
‘’Ο Φτωχούλης του Θεού’’ ως έργο, ως βιβλίο, ο Καζαντζά-
κης το αφιερώνει στον φίλο του Αλβέρτο Σβάιτσερ. Εντυπω-
σιάζεται από την προσωπικότητά του, θαυµάζει την προσφορά
του. Παραλληλίζει τον βίο του µε αυτόν του Αγίου Φραγκίσκου,
καθώς και αυτός αρνείται, εγκαταλείπει, θυσιάζει την καλά
στρωµένη ζωή του, καταβάλλει όλη τη δύναµή του και πετυχαίνει
τη δηµιουργία του ανώτερου. Αναζητά το Θεό µέσα από την τε-
ράστια προσφορά του στον άνθρωπο. Καλλιεργεί ψυχές και
σώζει ζωές. Το νοσοκοµείο του Λαµπαρενέ, εκεί, στη ζούγκλα
του Γκαµπόν, µαρτυρά µέρος του έργου του.
Η προσφορά του όµως ξεχειλίζει από τα πύρινα µάτια των
ανθρώπων που έτυχαν των ευεργεσιών του, αλλά και όλων
των ανθρώπων της γης που παρακολούθησαν και θαύµασαν
τη διαδροµή του.
Ο Καζαντζάκης άκουγε τη διαταγή µέσα του ’’προχώρα πέρα
απ’ αυτό που µπορείς’’ και όλη του τη ζωή αυτό έκανε. Και ο
Σβάιτσερ προχώρησε κι ας µη µπορούσε. Ο φιλικός δεσµός που
αναπτύχθηκε µεταξύ των δύο ανδρών, βασίστηκε και εδώ σε
πολλά κοινά τους σηµεία και ο κ. Παπαδηµητρίου επιτυχώς
δείχνει σηµεία του ΕΓΩ τού Ν.Κ. µέσα από τη σχέση του µε
το ‘’µεγάλο γιατρό’’ Αλβέρτο Σβάιτσερ.
Με θαυµασµό στέκοµαι στο βιβλίο του κ. Παπαδηµητρίου, το
οποίο βγάζει, αποκαλύπτει το ΕΓΩ µέσα από τη ΦΙΛΙΑ. Σχέση
µυστηριώδης η φιλία που ο Ν.Κ. και ο καθένας από τους τρεις
φίλους του έβαλαν το προσωπικό τους στοιχείο και το έκαναν
‘’ένα’’ και ο συγγραφέας τούς έφερε κοντά µας και τους έκανε
προσιτούς, κατανοητούς.
Μέσα από τις δικές τους εµπειρίες πλάτυνε και ο δικός µας
νους και γνώρισε πιο πολύ τον άνθρωπο, γνώρισε πιο πολύ
τον κόσµο. Το ταξίδι στο παρελθόν που µας πήγε µας έκανε
πιο πλούσιους και πιο δυνατούς στο τώρα.
Το δεύτερο µέρος του βιβλίου ‘’Η ΦΙΛΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ
ΕΓΩ ΜΑΣ’’, περιλαµβάνει έργα και κριτικά δοκίµια του συγ-
γραφέα, καθώς επίσης µερικές κριτικές που του έγιναν για
δικά του έργα.
Η πολυδιάστατη προσωπικότητα, το ΕΓΩ του κ. Παπαδηµη-
τρίου, διαφαίνεται µέσα από το ποικίλο και πολυσήµαντο συγ-
γραφικό- λογοτεχνικό έργο του. Όµως µεταφέρω, ακριβώς,
µια παράγραφο από τον πρόλογό του στο βιβλίο, που δείχνει
το µέγεθος του αναστήµατός και ως ανθρώπου. Γράφει :
«… απευθύνοµαι σε όσους µε τίµησαν και µου έστειλαν βι-
βλία ή ποιήµατά τους και απευθύνω από τη θέση αυτή, µε βα-
θιά εκτίµηση και σεβασµό προς τον ιερό τους µόχθο, ευχαρι-
στίες και θερµά συγχαρητήρια και παρακαλώ όσων είχα την τιµή
να τα προσεγγίζω και να τα εκτιµήσω µε ενδιαφέρον και µε
όποιες ικανότητες διέθετα, να µε κρίνουν και αυτοί µε επιείκεια
και να µε συγχωρήσουν, αν αθελήτως παρέλειψα ή παρερ-
µήνευσα κάτι».
∆ήµητρα ∆ηµητροπούλου
ΦΩΤΙΟΥ ΧΡ. ΔΑΝΙΑ
«ΜΕΝΕΞΕΔΕΝΙΑ ΠΟΛΙΤΕΙΑ»
(Τα αποτελέσµατα µιας
αδικίας)
Αυτοέκδοση, σελ. 81,
Πάτρα 2019
Το 9ο βιβλίο του θέτει
στο κοινό το σεµνό µέλος
Φώτιος Χρ. ∆ανιάς, Βο-
τσαΐτης (Ελατόβρυση) και
συνταξ. Αξιωµατικός της
Χωροφυλακής.
Το βιβλίο έρχεται ως συ-
νέχεια του προηγούµενου
µε τίτλο «Έλλην ανησύχως
σκεπτόµενος».
Ο έντιµος Φώτης ουσια-
στικά διεκτραγωδεί µέσα από
το βιβλίο του τις αδικίες που έχει υποστεί από το δηµόσιο γε-
νικά, µε την καταπάτηση περιουσίας του, στην Σητεία της Κρή-
της, απ’ όπου κατάγεται η σύζυγός του.
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019
Επί χρόνια απευθύνθηκε µε επιστολές και έγγραφα προς
αρχή και εξουσία, χωρίς όχι µόνο να βρει το δίκιο του, αλλά
τις περισσότερες φορές ούτε να λάβει και κάποια- έστω- τυπική
απάντηση- από τις αρχές.
Γράφει ο ίδιος ιδιοχείρως στον πρόλογο:
«Σκοπός µου µ’ αυτό το βιβλίο δεν είναι να λυπηθείτε εµένα,
που ζηµίωσε το ∆ηµόσιο, αλλά µια πρόταση, παράκληση ή
ακόµα γιατί όχι και µια κοινή απαίτηση για αναγκαία αλλαγή
προς όφελος και βελτίωσή µας σαν κοινωνικό σύνολο.
Αυτό θέλω να συγκρατήσει ο αναγνώστης. Και σ’ όποιον πε-
ρισσεύουν δάκρυα, ας λυπηθεί για τα χάλια µας»
Για την κυκλοφορία και τη διάθεση του βιβλίου ο συγγραφέας
παραθέτει ο ίδιος τις απαραίτητες πληροφορίες :
Ενηµερωτικό Σηµείωµα
«Πληροφορούµε τους φίλους µου αναγνώστες και βιβλιό-
φιλους, ότι το τελευταίο µου βιβλίο ’’ΜΕΝΕΞΕ∆ΕΝΙΑ ΠΟΛΙ-
ΤΕΙΑ’’ έχει µια ξεχωριστή ιδιαιτερότητα.
Εάν εξεταστεί από την οπτική γωνία που επιθυµεί και προ-
σπαθεί να σκιαγραφήσει ο συγγραφέας του, σαν µια κόντρα
στο κατεστηµένο και σαν µια προσπάθεια για αναγκαία αλ-
λαγή µας απ’ αυτό- τότε το πρόβληµα από προσωπικό µετα-
τρέπεται σε κοινωνικό και χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και σο-
βαρότητας αντιµετώπισής του.
Εάν επιθυµείτε και σεις να συµµετάσχετε σ’ αυτή την προ-
σπάθεια αλλαγής για το καλύτερο, πρέπει να το διαβάστε να
το συζητήσετε µε φίλους- φίλες σας και να κάνετε την ελεύθερη
κριτική σας.
Φιλικά Φ.Χ. ∆ανιάς
ΥΓ. το κινητό µου 6933250516
Στη διάθεση του καθενός
Κίμων Παπαχριστόπου-
λος
ΑΓΙΟΣ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ
Αθήνα 2019, σελ. 94
Πάντα επίκαιρο και µε ξεχω-
ριστό ενδιαφέρον κάθε τι που
γράφεται και λέγεται για τον Άγιο
Πολύκαρπο, που η µνήµη και η
λατρεία του είναι ιδιαίτερα συν-
δεδεµένη µε τη Ναυπακτία.
Ένα ακόµη τέκνο της Ναυπα-
κτίας (Κλεπά), ο Κίµων Παπα-
χριστόπουλος, Θεολόγος, κατα-
θέτει την ευλάβειά του παιδιόθεν
για τον Άγιο µε το παρόν βιβλίο του, το οποί προλογίζει, µε
επαινετικά λόγια ο Σεβασµιότατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου
και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος.
Πολύ χρήσιµα πράγµατα αποκοµίζει ο κάθε αναγνώστης του
Βιβλίου, όπως :
Ο Άγιος Πολύκαρπος ήταν ο πέµπτος Επίσκοπος από την
ίδρυση της εκκλησίας της Σµύρνης,
Γνώρισε µε τα ίδια του τα µάτια τον Άγιο Ιωάννη το Θεο-
λόγο (τον εώρακα τον Κύριο) και σύγχρονοί του συνεργάτες
υπήρξαν οι Άγιοι Πατέρες Ιγνάντιος και ο Ειρηναίος Επίσκοπος
Λουγδούνου (Λυώνος Γαλλίας).
Πολύτιµα και τα εγκυκλοπαιδικά στοιχεία αναφορικά µε την
πορεία της Σµύρνης, της αρχαίας πόλης που ο Μ. Αλέξαν-
δρος εµπνεύστηκε να µετεγκατασταθεί στη νέα θέση.
Το Μαρτύριο του Αγίου, η ενδυνάµωση της εκκλησίας, παρά
τους διωγµούς, η προσευχή που ανέπεµψε κατά την ώρα του
µαρτυρίου ο Άγιος και άλλα θεοφιλή πράγµατα συµπληρώ-
νουν το πόνηµα.
Το συνταίριασµα της λατρείας του Αγίου µε την Ιερά Μονή
της Κοιµήσεως της Θεοτόκου Αµπελακιώτισσας, λόγω της εκεί
φύλαξης του χεριού του Αγίου Πολυκάρπου (κλάπηκε από ασε-
βείς το 2013), χαράχθηκαν βαθειά στην ψυχή του συγγραφέα
το ευλογηµένο λαϊκό σύνθηµα «ΕΡΧΕΤΑΙ Ο ΑΓΙΟΣ», τότε που
το θαυµατουργό χέρι του Αγίου, περιφερόταν στα χωριά µε
ξεχωριστές τιµές και ευλάβεια, σκιρτήµατα καρδιάς ανατρο-
φοδοτούν.
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019 Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η 15

Απαιτείται προσοχή
(ανοικτή επιστολή προς τη νεολαία)
Για τη µάστιγα των ναρκωτικών έχω γράψει αρκετές
φορές, επειδή θεωρώ το θέµα πολύ σοβαρό για τη νε-
ολαία µας κυρίως.
Πιστεύω ότι η σωστή αποτελεσµατική κοινωνική πο-
λιτική βρίσκεται πρωτίστως στην πρόληψη και δευτε-
ρευόντως στην καταστολή. Μας χρειάζεται δηλαδή σω-
στή, πειστική, αντικειµενική ενηµέρωση, για εµπέδωση
της γνώσης των κινδύνων που κρύβονται πίσω τους.
Χρειάζεται ενδιαφέρον και συνεργασία οικογένειας,
Σχολείου- εκπαίδευσης, κοινωνίας µε τα ΜΜΕ της, ώστε
το παιδί να γνωρίζει τι ακριβώς διακυβεύεται µε τη χρήση
τους για να προφυλαχθεί.
Άµα αποκτήσει τέτοια γνώση- ενηµέρωση ο νέος, θα
είναι σε θέση να απαντήσει στο βαποράκι που θα τον
πλησιάσει :
-Καλέ µου κύριε ή ανόητε φίλε µου, κράτησε για τον
εαυτό σου και χρησιµοποίησέ τα, για να ονειρευτείς µια
καλή και γρήγορη κηδεία που θα σου κάνει η Πολιτεία,
όταν βρεθείς νεκρός σε κάποιο παγκάκι ή γιατί άφησε
εµένα να χαίροµαι την υγεία µου, ην αξιοπρέπειά µου,
τη λεβεντιά µου και να είµαι χρήσιµος στην οικογένειά
µου και την κοινωνία. Φύγε και σε καλώ µην µε ξαναε-
νοχλήσεις.
Μ’ αυτή τη σθεναρή του απάντηση µπορεί να βοηθή-
σει και να σώσει και το βαποράκι, ξυπνώντας το από το
λήθαργο της κατάντιας του για να δει το σωστό δρόµο
και τον προορισµό του στην κοινωνία.
Αν γενικευθεί αυτή η απάντηση- σαν αποτέλεσµα πραγ-
µατικής ουσιαστικής ενηµέρωσης- τότε αυτοµάτως αχρη-
στεύεται και ο έµπορος του θανάτου, γιατί κανείς δεν θα
ενδιαφέρεται να αγοράσει ή να πάρει αν του το κάνουν
δώρο το ναρκωτικό, γιατί θα γνωρίζει την αλήθεια και την
πραγµατικότητα.
Τότε παράλληλα, βοηθείται και η κατασταλτική κοι-
νωνική πολιτική επειδή θα ελαχιστοποιηθούν τα κρού-
σµατα.
Φίλοι µου νέοι σκεφθείτε το για το καλό σας. Εδώ µε
τα τσιγαριλίκια δεν χρειάζεται µαγκιά. Όποιος θέλει να
είναι πραγµατικός µάγκας το δείχνει στην άµιλλα, στην
πρόοδο, στον αθλητισµό, στη διάκρισή του και ενδια-
φέρον του να βοηθήσει και τους συνανθρώπους- κοι-
νωνία. Το σφρίγος το έχετε, θέληση χρειάζεται.
Αν µε ακούσετε σας ευχαριστώ.
Αύγουστος 2019
Καστελλόκαµπος
Φώτιος Χρ. ∆ανιάς
Η επιστροφή
Θέλω να πάω στο χωριό
στα πατρικά µου µέρη,
Να περπατήσω στο βουνό
σ’ όλα τα καταράχια.
Να κάτσω κάτω από δεντρί
µε τον παχύ τον ίσκιο
Το πέρδικο να ακούσει που λαλεί
στο χάραµα της µέρας.
Κρύο νερό να πάω να πιώ
στον πλάτανο στη βρύση
εκεί που ανταµώνανε αγόρια και κορίτσια
και παίζαµε φωνάζαµε,
µέχρι αργά το γιόµα.
Την όµορφη αγράµπελη
σαν νύφη στολισµένη,
να τη µυρίσω δυνατά
σαν εκκλησίας λιβάνι.
Στην όµορφη την εκκλησιά
να πάω να προσκυνήσω
και στην προστάτιδα την Παναγιά
λαµπάδα να της ανάψω.
Θέλω να πάω στα µνήµατα
της µάνας του πατέρα
να κάτσω και να τους πω
τα νέα όπου έχω.
Όταν «έκοβε» ο Μόρνος
ΑΝΤ. Ν.ΒΕΝΕΤΗΣ: ΕΙ∆ΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ
Ο Αντώνης Βενέτης είναι νοµικός και ακαταπόνητος ιστοριο-
δίφης- ερευνητής. Κατάγεται από το χωριό Λια της Μουργκάνας
( Ήπειρος) και διαµένει σε Αθήνα- Μοναστηράκι ∆ωρίδας.
∆ιαβάζοντας τις παλιές εφηµερίδες που βρίσκονται στην Πα-
παχαραλάµπειο Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου, έχει αναδείξει πολλά
ενδιαφέροντα θέµατα, συνεισφέροντας και στην τοπική ιστορία.
Αυτή τη φορά επιλέξαµε ένα θέµα που αφορά τον πνιγµό, από
ο Μόρνο των χωριών του κάµπου.
Ποτάµια ευλογία αλλά και καταστροφή άµα οι άνθρωποι δεν
µπορέσουν να τα δαµάσουν. Και ποιος δεν θυµάται ή δεν έχει ακού-
σει πόσες φορές «έκοβε» ο Μόρνος και πληµµύριζαν τα πέριξ χω-
ριά και οι περιουσίες
Ας δούµε τέτοιο περιστατικό που συνέβη πριν από 159 χρόνια
και µας το παρέδωσε ο Αντώνης Βενέτης.
Από την εφηµερίδα
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙ∆ΟΣ, 8-10-1860 –
«Μας γράφουσιν εκ Ναυπάκτου ότι η µεν νυξ της α΄ Οκτωβρίου
υπήρξε σκληρός και απάνθρωπος ληστής, ούτως ειπείν, διά τους
κατοίκους των χωρίων Μανάγουλης, Χασάναγα, Μαλάµατα και
Πιλάγας (σ.σ. Πιλάλα), η δε ηµέρα της β΄ του ιδίου µηνός, υπήρξε
ηµέρα λύπης και πένθους διά τους αυτούς κατοίκους. Ο ποτα-
µός Μόρνος, ο διαχωρίζων την ∆ωρίδα από της Ναυπακτίας, πληµ-
µυρίσας από της δεκάτης ώρας της νυκτός µέχρι της πρωΐας
πληµµύραν µεγάλην, οίαν ουδείς των ζώντων ενθυµείται, κατέ-
κλυσεν άπασαν την πεδιάδαν και τους αγρούς των ειρηµένων κα-
τοίκων σπρώξας τα ύδατα µέχρις αυτών των ελαιών των, και εξη-
φάνισεν παν το προστυχόν, ούτως αφαρπάσας από των αλω-
νίων προς τους τετριµµένους και ατρίπτους καρπούς αραβοσί-
του, αναβαίνοντας περίπου εις 12.000 οκάδων, συµφύρτους τη
ιλύι. παρέσυρεν εις τα έλη και την θάλασσαν µη φεισθείς ουδέ
κόκκου κακή µοίρα των δυστυχών εκείνων γεωργών, οι οποίοι,
µη καλλιεργούντες πρώιµα, εις τα όψιµα ταύτα εστήριζαν απάσας
τας ελπίδας των. πολλά δε πρόβατα ευρεθέντα εις τους αγρούς,
8 βόες και χοίρους ουκ ολίγους έπνιξε. και των ανθρώπων πολ-
λοί εσώθησαν επί των δένδρων περικυκλωθέντες εις δεινάς υπό
των ορµητικώς φεροµένων υδάτων.
Το έκτακτον τούτο και απροσδόκτητον δυστύχηµα ηνάγκασε
τους φιλοπόνους τούτους γεωργούς να αισθανθώσι την επιού-
σαν βαθείαν λύπην και να κλαίωσι µε δάκρυα εις τους οφθαλ-
µούς και εσταυρωµένας χείρας, βλέποντες, εαυτούς εστερουµένων
και αυτού του επιουσίου άρτου. Εις την περίπτωσιν αυτήν η Κυ-
βέρνησις οφείλει βεβαίως να τείνη χείρα βοηθείας και να µη
ανεχθή να αποθάνωσι της πείνης τα θύµατα της πληµµύρας,
αδιαφορούσα και κωφεύουσα εις το θλιβερόν τούτο άκουσµα,
αλλά να ευσπλαχνισθή τους φορολογουµένους και να µη συγ-
χωρήση την απώλειαν εις πολλάς οικογενείας, αι οποίαι και πά-
λιν διά της φορολογίας των θέλουσι συνεισφέρει τον οβολόν
των υπέρ του έθνους».
Αντώνης Ν. Βενέτης
Μοναστηράκι ∆ωρίδος
Από το «καλάθι»
«Ελληνικούρες»!
Του Παναγιώτη Γεωργούση,
Οµότιµου Καθηγητή Πανεπιστηµίου Κρήτης
Ο Παναγιώτης Γεωργούσης κατάγεται από την Ασπριά Ναυ-
πακτίας και είναι ένας από τους τακτικούς αναγνώστες της εφη-
µερίδας µας. Φτασµένος, άνθρωπος, είναι και ο συγγραφέας του
βιβλίου «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΣΠΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΣΠΡΙΩΤΩΝ», Αθήνα
2019. Συγκέντρωσε και κατέγραψε εκατοντάδες φραστικά µαρ-
γαριτάρια, Ελληνικούρες καλύτερα, από το «καλάθι» των οποίων,
σταδιακά δηµοσιεύουµε, κάνοντας αρχή απ’ αυτές που αρχί-
ζουν από το γράµµα ‘’Α’’. Έχουµε και λέµε λοιπόν :
ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΡΕΣ
Αγοράσαµε διαµέρισµα µε όλα τα ροκφόρ
Αποτέλεσε την πέτρα της σκανδάλης
Αγόρασα δακτυλίδι 18 καραβιών
Αυτός είναι βίος και κοινοπολιτεία
Αυτός φλιτάρει όλες τις κοπέλες
Αυτόν δεν τον κολλάει η γρίπη, γιατί έχει συνουσία
Αυτό το κόµµα δεν µε µεταφράζει
Ανδρών επιφανών πάσα γυνή τάφος
Αυτός είναι φτωχός που αυνανίζεται, για να φτάσει στην κορυφή
Άναψε το θερµοσύµφωνο για να κάνω ένα µπάνιο
Αυτή την περίοδο αντιµετωπίζω οικονοµική στεγανότητα
Αν εξακολουθήσεις να µε ενοχλείς, θα εγκαλέσω βοήθεια
Αγόρασα ένα περιθαλάσσιο οικόπεδο
Απορώ και ξύστε µε µε όσα συµβαίνουν γύρω µας
Αγόρασα σακάκι πολύ πτηνό
Αυτό που κάνετε είναι ιεροσκυλία
Αυτό είναι έτερον κότερον
Αυτός είναι παρτιζάνος, αφού όλο σε πάρτι πηγαίνει.
Αυτά τα ελαιοφορεία είναι άνευ ποταµών
Αρνήθηκε τα παγκόσµια και έγινε καλόγερος
Αποφάσισα να κερµατίσω τη ζωή µου
Αυτή ήταν η νύχτα του Αγίου Βαρθολοµιού
Απαγορεύτηκε επίτιµος διδάκτορας του Πανεπιστηµίου
Αυτός βρίσκεται εκτός τόπου και θρόνου
Ανάβυσσος η ψυχή του ανθρώπου
Αυτή η κολώνα είναι δωρικού αριθµού
Απ’ όλους τους χορούς µου αρέσει το ξεφτετέλι
Ανέλαβε κοθωνοκρούστης στην εκκλησία του χωριού του
Άνθρωπος αγράµµατος ξύλο αµελέτητο
Αγοράσαµε τρία φαλτσαµωµένα πουλιά
Αποχώρησε το έδαφος κάτω από τα πόδια του
Αγόρασα µια εξωλέµφια βάρκα
Αυτός ο άνθρωπος δεν έχει ούτε ιερόν ούτε γρόσιον
Αγαπώ φόδρα το Γιάννη
Αυτά θα συµβαίνουν τον αιώνα τον άτλαντα
Αυτό που γίνεται στην αγορά είναι αθέµιτος διαγωνισµός
Αυτό το µοντέλο διαθέτει φωτοαγένεια
Αυτός είναι αηδιάζουσα περίπτωση
Αυτά που µου λες είναι µνηστήρια πράγµατα
Αγόρασα εάν δακτυλίδι 18 καράτε
Αυτό είναι έτερον επ’ άπειρον
Αγανάκτησε τόσο πολύ µε τη συµπεριφορά τους που φώναξε:
Εδώ Αργείοι
Αµύνεσθε περί πάρτης
Απλώς αυτό είναι τρόπος του Λένιν
Αρρώστησε εκτάκτως και τον πήγαν στο παραµονεύον νο-
σοκοµείο
Αυτά που σου είπα τα γνωρίζω εξ ιδίας σπείρας
Αντιµετωπίζει οικονοµικές δυσχέρειες και ζήτησε διαπίστωση
χρόνου για να µας εξοφλήσει
Αυτό που µου λες τρόπον κτινά µοιάζει µε απειλή
Αυτή τη χρονιά δεν θα πάµε διακοπές, λόγω οικονοµικής δυ-
στραγίας
Αυτή την περίοδο κλαίω σε πελάγη ευτυχίας
Αν πιστεύετε αυτά που υποστηρίζετε, κύριοι, κλανάσθε κλά-
νην οικτράν
Αυτή η οµιλία του καθηγητή αποτελεί το Κύκνειο πλάσµα της
καριέρας του
Απ’ όλους τους καφέδες πιο πολύ µου αρέσει ο σεξπρέσσο
Αυτό που άκουσα από το Βασίλη είναι κεραυνός εν αχρεία
Αν καθυστερήσω να λουστώ, τα µαλλιά µου γεµίζουν επετη-
ρίδα
Αγοράσαµε ένα ωραίο απόπεδο για να χτίσουµε σπίτι
Άλλαξαν τα όργια στις συντάξεις
Αυτό που µου λες είναι έντερον εκάτερον
Ανήκει στο συνδικάτο του εγκολλήµατος
Και ο άγριος φοβέρα θέλει
Αυτή η επιταγή είναι παστογραφηµένη
Αυτός ο άνθρωπος µιλάει συχνά επί ποδός του επιστητού
Αυτά που λέει ο Γιάννης είναι κλάσµα της φαντασίας του
Αυτές τις ηµέρες θα τις περάσουµε µε ληστεία και προσευχή
Άλλα τα µάτια του λαού και άλλα τις κουκουβάγιας
Απέκτησε παιδί µε εξωστοµατική γονιµοποίηση

Να κάτσω στην αυλή

στο πατρικό µου σπίτι,
να θυµηθώ τα νιάτα µου
και όλους τους ιδικούς µου

Έτσι ξανάλαφρος και ήρεµος

στο πατρικό να πάω
και να ξαπλώσω ανέµελους
παν’ στο παλιό κρεβάτι
για ν’ άρθεί ο ύπνος ο γλυκός
σφιχτά να µ’ αγκαλιάσει

Βασίλης Μπαρµπαγιάννης
Αεροπόρος
 16 Ν ΑΥ Π Α Κ Τ Ι Α Κ Η Φ Ω Ν Η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Μ ΙΚΡΕΣ Ε Ι∆ΗΣΕΙΣ... Μ ΕΓΑΛΑ Ν ΕΑ

3 Συµπληρώθηκαν 55 χρόνια από την επανακοµιδή
στην Πάτρα της Κάρας του Αγίου Ανδρέου (26
3open
Με επιτυχία ολοκληρώθηκαν για 9η χρονιά οι
ποδηλατικοί αγώνες Ορεινής Ναυπακτίας
τα υπουργεία Εξωτερικών και Παιδείας.

Σεπ. 1964). Η Ιερά Μητρόπολη Πατρών, διοργάνωσε λαµ-

πρές επετειακές θρησκευτικές εκδηλώσεις, το διήµερο
28-29 Σεπτεµβρίου ε.ε.
στις24 και 25 Αυγούστου, στην Άνω Χώρα. Μεγάλος ο
αριθµός των συµµετοχών και των επισκεπτών µε αποτέ-
λεσµα η πληρότητα των ξενοδοχείων και των ξενώνων
3 Ερώτηση προς την Υπουργό Πολιτισµού και Αθλη-
τισµού, κατέθεσε ο Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας
του ΚΙΝΑΛ – ΠΑΣΟΚ, ∆ηµήτρης Κωνσταντόπουλος, σχε-
τικά µε τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση της σύµβασης

3 Νέος σύλλογος ιδρύθηκε στη Ναύπακτο µε τίτλο:
:«ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
“ΣΚΕΠΗ’’». Εγκρίθηκε µε την υπ’ αρ. πρωτ. 14/11-6-2019
απόφαση του Πρωτοδικείου Μεσολογγίου και εδρεύει
στην οδό Τολµίδου 12 (Ναύπακτος). Σκοπός του Συλ-
λόγου είναι η κάθε είδους υποστήριξη ατόµων που ανή-
κουν στις ευπαθείς οµάδες του πληθυσµού και αντιµε-
τωπίζουν προβλήµατα επιβίωσης. Η προσωρινή ∆ιοίκηση
του Συλλόγου απαρτίζεται : Πρόεδρος Μπούρη Πανα-
γιώτα, Αντιπρόεδρος Παπαπολίτης Μάρκος, Γενική Γραµ-
µατέας Πολύζου Σοφία, Ταµίας Πριόβολος Κωνσταντί-
νος, Μέλος Αθανασοπούλου Αγγελική.
3 Αναπληρώτρια Εκπρόσωπος Τύπου του Κινήµα-
τος Αλλαγής (ΚΙΝΑΛ), ανέλαβε η δική µας (Ναυ-
της ευρύτερης περιοχής να φτάσει το 100%. Ποδηλά-
τες, συνοδοί και επισκέπτες απ’ όλη την Ελλάδα φιλο-
ξενήθηκαν µε επιτυχία, έζησαν στον ποδηλατικό παλµό
ενός µεγάλου αγώνα και απόλαυσαν την φυσική οµορ-
φιά της ορεινής Ναυπακτίας.
3
Ποντίστηκε στο τµήµα Ρίου- Αντιρρίου υποθα-
λάσσιο καλώδιο Υψηλής τάσης 400 kV , το έργο
σηµατοδοτεί µια νέα εποχή στο Σύστηµα µεταφοράς
Ηλεκτρικής Ενέργειας, για τη διασύνδεση της Πελο-
ποννήσου. Σχετική ειδική εκδήλωση πραγµατοποιήθηκε
στο Αντίρριο τη ∆ευτέρα 26 Αυγούστου 2019, από τις δι-
οικήσεις του Α∆ΜΗΕ και της κοινοπραξίας Ελληνικά Κα-
λώδια-Fulgor, που αποτελεί τον ανάδοχο του έργου.
για τοποθέτηση Ελαστικού Τάπητα (ταρτάν) Στίβου στο Πα-
παχαραλάµπειο Εθνικό Στάδιο Ναυπάκτου.
3
Το βυθισµένο πλοίο του Αποστόλου Παύλου, ο
οποίος σύµφωνα µε τις Πράξεις των Αποστόλων
ναυάγησε ανοικτά των ακτών της Μάλτας ενώ ήταν καθ’
οδόν προς στη Ρώµη, ισχυρίζονται ότι ανακάλυψαν
ερευνητές του Ινστιτούτου Βιβλικής Αρχαιολογίας. Οι
αρχαιολόγοι του Ινστιτούτου Βιβλικής Αρχαιολογίας (Bi-
ble Archaeology Search and Exploration Institute –
BASE) ισχυρίζονται ότι αναγνώρισαν µια από τις άγ-
κυρες του πλοίου σε σηµείο κοντά στη Μάλτα…
3
Ο ∆ήµος Ναυπακτίας και η ∆/νση Κοινωνικής
Αλληλεγγύης εξέφρασαν θερµές ευχαριστίες

πάκτια) Ζέφη ∆ηµαδάµα (Πανεπιστηµιακός Περιβαντολ-
λόγος). Καλή επιτυχία στο έργο της.
3 Το Σάββατο 21 Σεπτεµβρίου 2019 στη Βυρωνική
εταιρία της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου ιδρύ-
3
Τους µαθητές που πέτυχαν τη µεγαλύτερη βαθ- στην εταιρεία «ΚΟΤΟΠΟΥΛΑ ΚΟΝΤΟΧΡΗΣΤΟΣ» για
µολογία στις πρόσφατες Πανελλήνιες εξετάσεις την εθελοντική προσφορά προϊόντων στο Κοινωνικό
από την Αχαΐα, Αιτ/νία και την Ηλεία προσκάλεσε και δέ- Παντοπωλείο και Μαγειρείο του ∆ήµου, µε 150 µερί-
χτηκε στο γραφείο του, µαζί µε τις οικογένειές τους, ο
Περιφερειάρχης δυτικής Ελλάδας, Νεκτάριος Φαρµά-
δες φαγητού κάθε εβδοµάδα.

θηκε η Ένωση Αιτωλοακαρνάνων Πανεπιστηµιακών και
ορίστηκε από τα Ιδρυτικά Μέλη της η προσωρινή διοι-
κούσα επιτροπή. Πολλές είναι οι προσδοκίες από την
νέα πνευµατική Ένωση.!
3 Το νέο ∆ιοικητικό Συµβούλιο του Συλλόγου ∆ορ-
βιτσωτών «Η Αναγέννηση» προέκυψε από τις αρ-
χαιρεσίες του µε την εξής σύνθεση :
Πρόεδρος Σταµάτη Ευαγγελία, Αντιπρόεδρος Γεωρ-
γαράς Άγγελος, Γεν. Γραµµατέας Καραγεώργου Πανα-
γιώτα, Ταµίας Πολυχρονόπουλος Ιωάννης, Β’ Γεν. Γραµ-
µατέας Καράς ∆ηµήτριος, Β’ Ταµίας Παντελής Γεώργιος,
Έφορος Εκδηλώσεων Μανίκας Παναγιώτης.
Αναπληρωµατικά Μέλη : Σιάχου Φωτεινή, Μαρτάκη
Κατερίνα,
Εξελεγκτική Επιτροπή : Πρόεδρος Μαρτάκης Νικό-
λαος, Αντ/δρος Ραµπαούνης Κ. Βασίλειος, Γραµµατέας
Σιάχος ∆ηµήτριος
Αναπληρωµατικό Μέλος : Ασηµάκης Κωνσταντίνος
3 Αρκετές και ποιοτικές είναι οι δράσεις του Συλ-
λόγου Ευρυτάνων Ναυπάκτου. Την Κυριακή 15 Σε-
πτεµβρίου 2019 διοργάνωσε Αρχιερατική Θεία λειτουρ-
3
Την επαναλειτουργία της πορθµειακής γραµ-
κης, µεταξύ των οποίων ήταν και ο Ναυπάκτιος, Κων- µής Αιγίου– Αγίου Νικολάου Φωκίδας ζήτησε
σταντίνος Κούρουγλου. Οι άλλοι δύο ήταν ο Ιωάννης από τον Υπουργό Εµπορικής Ναυτιλίας και Νησιωτι-
Τζόλας από την Πάτρα και ο ∆ηµήτριος Πανταζόπουλος κής Πολιτικής, Ιωάννη Πλακιωτάκη ο βουλευτής Φω-
από τα Λεχαινά, κίδας Ιωάννης Μπούγας, σε συνάντηση που είχαν προ
3
Παρελήφθησαν από το ∆ηµοτικό Λιµενικό Ταµείο
Ναυπάκτου την Παρασκευή, 30 Αυγούστου, η γε-
λίγων ηµερών. Ο βουλευτής παρέδωσε στον υπουργό
υπόµνηµα που υπογράφεται από 4.500 πολίτες, κα-
ωτεχνική µελέτη καθώς και η µελέτη θεµελίωσης του τοίκους των περιοχών Αιγιαλείας και Φωκίδας, καθώς
Τουριστικού Καταφυγίου, οι οποίες, κατά την ανακοί- και την οµόφωνη από 28 Φεβρουαρίου 2019 απόφαση
νωση του προέδρου του Ταµείου Αντώνη Φράγκου, «απο- του Περιφερειακού Συµβουλίου Στερεάς Ελλάδας,
τελούν τις τελευταίες απαιτούµενες µελέτες για την δη- σχετικά µε την επαναλειτουργία της εν λόγω γραµ-
µοπράτηση του έργου». µής.
3
Κυκλοφόρησε το τεύχος 157, 2019 Α, του καλαί-
σθητου περιοδικού ‘’Αραχωβίτικα Νέα’’, έκδοση
του Συλλόγου Αραχωβιτών Ναυπακτία «Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟ-
ΛΑΟΣ». Εντυπωσιακή και η καταγραφή των Αραχωβιτών
που διαµένουν σε Αθήνα, Αγγελόκαστρο, Λαµία, Αγρίνιο,
Αράχωβα, που λαµβάνουν και το περιοδικό. Με την αρχή
της ανταποδικότητας στέλνουµε στο σύλλογο τη Ν.Φ
και αντιστοίχως είµαστε αποδέκτες του περιοδικού. Να
συνεχίσουµε.

γία στον Ι.Ναό του Αγίου ∆ηµητρίου Ναυπάκτου, χορο-
στατούντος του Σεβασµιοτάτου Μητροπολίτη Ναυπά-
κτου και αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου και µε την παρου-
σία του ∆ηµάρχου ∆ωρίδας Γ. Καπετζώνη. Ακολούθησε
δεξίωση σε γνωστό κέντρο της πόλης.
3
Με µια εξαιρετική συναυλία, γιορτάστηκαν τα 15
χρόνια λειτουργίας της γέφυρας «Χαρίλαος Τρι-
κούπης», την Κυριακή το βράδυ της 1ης Σεπτεµβρίου
στο Φρούριο Αντιρρίου, παρουσία 2.000 θεατών. Συ-
νάρπασαν το κοινό η Πέγκυ Ζήνα και ο Παναγιώτης Πε-
τράκης, υπό τις νότες του Μίκη Θεοδωράκη.

3
Εκλογές είχαµε στον Πολιτιστικό Σύλλογο Πα-
λαιοχωρακίου "Η Αγία Παρασκευή" στις 8/9/2019,
ψήφισαν 75 (άκυρα 2) µε τα ακόλουθα αποτελέσµατα :
Καλπακιώρη Μαρία του Νικολάου 56 ψήφους, Καλπα-
κιώρης Κώστας 53, Ξάνθης Παναγιώτης 52, Κουτσο-
γιάννη Παναγιώτα 50, Λαλοπούλου Αργυρώ 44 και Βίτσα
Χριστίνα 33.

3 Το χειρόγραφο 05 του Ελληνικού Ινστιτούτου Βε-

νετίας, που δηµιουργήθηκε τον Μεσαίωνα και
εξιστορεί, µέσα από µια πλούσια εικονογράφηση, τη ζωή
και τα έπη του Μεγάλου Αλεξάνδρου από τη γέννηση
µέχρι το θάνατό του, εκτίθεται ψηφιακά στο κοινό, σε
µια έκθεση που διοργανώνουν το Ελληνικό Ινστιτούτο
Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας και