‫لـــــــــــوړو زده کـــــــــړو وزارت‬

‫لغمــــــان پوهـــــــــــــــنتون‬
‫انجـــنیری پوهنــــــــځی‬
‫سیول څانګه‬
‫‪ 1401/01/10‬هـ ش‬ ‫نیټه ‪:‬‬

‫‪Water Supply‬‬
‫‪FIRST WEEK LECTURS‬‬

‫پوهنیار دیپلوم انجنیر میرویس "صدیقمل"‬ ‫ارایه کننده‪:‬‬

 Course this lecture’s plan

Ensure about presence of students (5minutes)

Getting start:
1- Introduce the activity (5)
2- Students Activities (10)
2- direct students to the activity (5)

Activity :
Facilitate and support students to complete the tutorial (45)

Wrap-up:
1- debrief and close (10)

Assessment: (10)
 Todays activities
• What is water
• Importance of water
• What is water supply
• Water supply importance
• Sources of water Supply
• Surface Runoff
• Worlds water
• Water sources in Afghanistan
• General information
• (Definition)
• Water supply scheme or projects
• Water supply projects layout
• Project drawings
• Report
• Value of water supply projects
• ‫اوبو رسونی شیماګانی‬
 ‫اوبه څه شی ده؟ ‪What is water‬‬
‫اوبه یو بې رنګ او بې بوی ماده ده‬ ‫•‬
‫• اوبه د میلیونو مالیکولونو څخه جوړه شوی‬
‫هر مالیکول یې د یو اوکسیجن او دوه هایدروجن اتوم څخه جوړه شوی‪.‬‬ ‫•‬
‫چې یو کووالنسی قوي رابطه لري‬ ‫•‬
‫• په ځمکه کې په درې مختلفو شکلونو کې پیدا کیږي‪.‬‬
‫ګاز ‪ ،‬جامد او مایع‪.‬‬ ‫•‬
‫اوبه شکل مربوط کیږي د حرارت سره ‪.‬‬ ‫•‬
‫اوبه زموږ په سیاره کې د مایع په شکل په سیند ‪ ،‬نهر او سمندرونه‪،‬‬ ‫•‬
‫• د یخ په شکل په شمال او جنوب قطب‪،‬‬
‫• د ګاز په شکل په اتموسفیر کې وجود لري‪.‬‬
‫• د ځمکې تول ژوندي موجودات د ژوندي پاتې کیدلو په خاطر اوبه ته اړتیاوې لري‪.‬‬
 ‫د اوبو اهمیت ‪Importance of water‬‬

‫• په عامه اصطالح ویلی شو چې اوبه ژوند دی‬

‫• مګر موږ او تاسو تقریباً د یو بیکار شی په څیر یې استفاده کوو‪.‬‬

‫‪3‬‬
‫اوبه‬ ‫حصه‬ ‫• د جغرافی نه پوهیږو چې د ځمکې‬
‫‪4‬‬

‫• ساینس پوهان وایي چې د انساد وجود ‪ 70%‬د اوبه نه تشکیل شوی ‪.‬‬

‫• نو ویلی شو چې پرته د اوبه هیڅ ژوند نشته‪.‬‬

‫• د اوبه په نشتون کې ‪Hydration, Agriculture , Cleaning , :‬‬
‫‪water sport‬‬
What is water supply
 ‫‪Water supply importance‬‬ ‫د اوبو رسونې اهمیت‬

‫د اوبو رسونې اهمیت دا دي چې د وګړو د ابو تامین په عادي توګه د څکاک ‪،‬‬

‫مینځلو‪ ،‬پخلي او د اوبو د ضایع کېدل څخه د مخنیوي په موخه منظم میکانیزم‬

‫آماده شي‪.‬‬

‫کله چې اوبو د انتقال له پاره میکانیزم جوړه شي پاکې ابو ته الس رسی دېریږي‬

‫او دهغه امراضو د پخش څخه کوم چې وګړو ته خرابي مینځ ته راوړي مخ نیوي‬

‫کېږي ‪.‬‬
Sources of water Supply
Silver Iodide Meteorological .1

.2

.3
 ‫د نړی د اوبو زیرمې ‪Worlds water‬‬
‫د نړی تولې د اوبو زیرمې 𝒎 ‪ 𝟏.𝟑𝟔 × 𝟏𝟎𝟖 𝑴𝒊𝒍𝒍𝒊𝒐𝒏 𝒉𝒂 −‬اتکل شوی‬ ‫•‬

‫• ‪𝟗𝟕.𝟐%‬سلنه یې مالګین اوبه ده چې سمندرونو کې وي‪،‬‬

‫یوازې ‪𝟐.𝟖%‬سلنه یې د خالص اوبو په څېر د ځمکې په کره کې موجود دي‪.‬‬ ‫•‬

‫د همدې‪ 𝟐.𝟖%‬یې ‪𝟐.𝟐%‬د سطحې اوبو په بڼه‬ ‫•‬

‫• ‪ 𝟎.𝟔%‬د ځمکې الندې اوبو په بڼه دی‪،‬‬

‫چې د ‪ 𝟐.𝟐%‬سطحې اوبو نه ‪𝟐.𝟏𝟓%‬تازه اوبه په واورین او یخچالونو په څېر موجود دي‬ ‫•‬

‫او یوازی ‪ 𝟎.𝟎𝟏%‬سلنه یی په جهیلونو او نهرونو کې پیدا کیږي‬ ‫•‬

‫پاتې ‪ 𝟎.𝟎𝟒%‬سلنه یې په مختلفو نورو شکلونه وجود لري‪.‬‬ ‫•‬

‫د ‪ 𝟎.𝟔%‬سلنه زیرمه شوی ځمکې الندې ابو نه یوازې په ‪ 𝟎.𝟐𝟓%‬سلنه په حدود کې کیدای يش چې په‬ ‫•‬

‫استخراج يش‬
 ‫په افغانستان کې د اوبو زیرمې ‪Water sources in Afghanistan‬‬
‫اوبه د هیوادونو ترمنځ سیايس وېش نه پیژين‬ ‫•‬

‫په نړۍ کې په طبیعي ډول وېشل شوي دي‪.‬‬ ‫•‬

‫له همدې کبله د هیوادونو تر منځ تر پولو تیرېدونکې اوبه شته ‪.‬‬ ‫•‬

‫په نړۍ کې ‪ ۲۶۳‬پوله تیرېدونکې سینديزې حوزې )‪(Trans boundary river basins‬‬ ‫•‬

‫چې ‪ ۱۴۵‬هیوادونه په کې رشیک دي‪،‬‬ ‫•‬

‫په دې وروستیو کې د اوبو کمښت د هیوادونو تر منځ کړکیچونه ډېر کړي‪.‬‬ ‫•‬

‫له همدې کبله دې موضوع خپل ارزښت ډېر کړی‬ ‫•‬

‫ځینې نړیوالې ادارې کار کوي چې اوبه په داسې ډول ووېيش چې خلک‪ ،‬سیمه او چاپیریال ترې زیامنن نه يش‪.‬‬ ‫•‬

‫په افغانستان کې هم د اوبو مسله مهمه ده‪ ،‬خو‬ ‫•‬

‫بنا د افغانستان د اوبو او ګاونډیو هیوادونو ته د تلونکو اوبو د کچې په اړه بحث شوی‪.‬‬ ‫•‬
‫په افغانستان کې د اوبو زیرمې ‪Water sources in Afghanistan‬‬
‫د یوې سیمې د اوبو بیالنس‬ ‫•‬

‫اوبه د اورښتونه له الرې راځی او د تبخیر‬ ‫•‬

‫افغانستان د څلور برخه درې برخه یې غرونه او غوندی‬ ‫•‬

‫هوارې سیمې یې په درو او په جنوب غريب دښتو کې موقیعت لري‪.‬‬ ‫•‬

‫اقلیم یې نیم وچ دي او په منځنۍ کچه ‪ ۳۲۷‬ميل مرته اورښت لري‪.‬‬ ‫•‬

‫په جنوب غريب دښتو کې د اورښت کلنۍ کچه د ‪ ۱۵۰‬ميل مرت‬ ‫•‬

‫خو د هندوکش په غرونو کې یې کچه تر ‪ ۱۰۰۰‬ميل مرتو پورې رسیږي‪.‬‬ ‫•‬

‫همدا وجه ده چې د هیواد تر ‪ ۸۰٪‬اوبه د هندوکش له غرونو رسچینه اخيل‪.‬‬ ‫•‬

‫د راپورونو له مخې‪ ،‬افغانستان د خپلو اوبو له ‪ ۳۱‬سلنه برخې استفاده کوي‪.‬‬ ‫•‬

‫که څه هم افغانستان د نړۍ د ډېرو اوبو لرونکو هیوادونو په کتار کې ندی‬ ‫•‬

‫خو بیا هم د ګاونډیانو په پرتله د ګڼو غرونو د درلودلو له امله‪ ،‬د اوبو کايف زېرمې لري‪.‬‬ ‫•‬
‫په افغانستان کې د اوبو زیرمې ‪Water sources in Afghanistan‬‬
‫همدې غرونو افغانستان په پنځه سیندیزو حوزو وېشلی‬ ‫•‬

‫د هلمند‪ ،‬آمو‪ ،‬کابل‪ ،‬شاميل او هريرود – مرغاب حوزو په نومونو یادېږي‪.‬‬ ‫•‬

‫د راپورونو له مخې د افغانستان د سطحي اوبو په کال کې ‪ ۵۷‬میلیارد مرت مکعب ده‪.‬‬ ‫•‬

‫د ځمکې الندې نوې کیدونکې زېرمې حجم بیا په کال کې ‪ ۱۰٫۶۵‬میلیارد مرتمکعبو ته رسیږي‪.‬‬ ‫•‬

‫د هلمند سیند حوزې د اوبو کلنۍ کچه په اوسط ډول ‪ ۹،۳‬میلیارد مرت مکعب ده‬ ‫•‬

‫د آمو سیند حوزه په کال کې ‪۲۰٫۷‬میلیارد مرت مکعبه اوبه لري‪.‬‬ ‫•‬

‫کابل حوزه ‪ ۲۱٫۵‬میلیارد مرت مکعبه سطحي اوبه لري‪.‬‬ ‫•‬

‫د هریرود – مرغاب حوزه په کال کې ټولټال ‪ ۳٫۱‬میلیارد مرت مکعبه‬ ‫•‬

‫د افغانستان شاميل حوزې د اوبو کچه په کال کې ‪۱٫۹‬میلیارد مرتمکعبه ده‬ ‫•‬
 ‫)‪(Definition‬‬
‫د اوبو صفا کول‬ ‫•‬ ‫اوبه رسونه‬ ‫•‬
‫د داخلیدو جریان‬ ‫•‬ ‫د څښلوصحي اوبه‪-:‬‬ ‫•‬
‫د عامه ځاینو لپاره د ضرورت اندازه اوبه‬ ‫•‬ ‫د چاپیرال دحفظ الصحه انجنیري‬ ‫•‬
‫د اوبو د مصرف په اندازه کی تغیرات‬ ‫•‬ ‫د بد رفت سیستم‬ ‫•‬
‫میتر جوړونه‬ ‫•‬ ‫انفلتریشن‬ ‫•‬
‫پوتنشیال تبخیر‬ ‫•‬ ‫د نفوسو پیشبینی‬ ‫•‬
‫جاري سطحي اوبه‬ ‫•‬ ‫د نفوسوګڼوالی‬ ‫•‬
‫هوایی طبقه‬ ‫•‬ ‫هایدروګرافي‬ ‫•‬
‫اوبه لرونکی طبقه‬ ‫•‬ ‫تبخیر‬ ‫•‬
‫داوبو بیدایښت په طبیعت کی‬ ‫•‬ ‫ترسب‬ ‫•‬
‫اوبودوران په طبیعت کی‬ ‫•‬ ‫بی تاثیره عملیه‬ ‫•‬
‫د چاپیریال د تودوخی ړنګیدنه‬ ‫•‬ ‫د لخته کیدو عملیه‬ ‫•‬
‫د څښلو د اوبو پروژې یا شیما ګانې‬
‫د څښلو د اوبو په پروژه کی باید الندی ټکی په پام کی ونیول شی‪.‬‬ ‫•‬

‫‪ .1‬د پروژی اقتصادی اړخ‬

‫‪ .2‬د وګړو شمېر‬

‫‪ .3‬د اوبو کیفیت او څرنګوالی‬

‫‪ .4‬د اوبو مصرف او لګښت‬

‫‪ .5‬د سیمی د روغتیایی ساتنی سروی‬

‫‪ .6‬د څښلو اوبو سرچینی‬

‫‪ .7‬د سیمی توپوګرافی سروی‬

‫‪ .8‬د ښار د پرمختګ کچه‬

‫د پروژی نقشي ‪Project drawings‬‬

‫د پروژې د پيل کولو پروخت د شمیا څخه صحیح ګټه واخستل يش‪.‬‬ ‫•‬

‫سوپر وایزر وکوالی يش خپل مامورین‬ ‫•‬

‫غوښتل شیام په ګرافیکي شکل وښايئ‪.‬‬ ‫•‬

‫چې د مکمل شیام قبويل د ادارې لخواه الس ته راوړل يش‪.‬‬ ‫•‬

‫دفرت څخه د پروژې منل پرې په اسانه توګه تررسه يش‪.‬‬ ‫•‬

‫د پروژې د هرې برخی لګښت کوم چې په مکمل شمیا کې موجود دي معلوم شی‪.‬‬ ‫•‬
 ‫راپور‬
‫‪ .1‬دهغه ځمکی د وقف خط په کوم کی چه پورژه پلی کیږی‬

‫‪ .2‬هغه مسیر له کوم ځایه چه د اوبو د پایپونه تیریږی او د همغه نقطو طول البلد او عرض البلد‬

‫‪ .3‬د پروژی بشپړ ډیزاین او بشپړه محاسبه یا لګښت پاڼه‬

‫‪ .4‬په سیمه کی دشته اوبو د پروژی ترتیب او تنظیم‬

‫‪ .5‬د سکـیم اقتصادی ټـکی‬

‫‪ .6‬د پروژی دیزاین او د شبکی دویشنی پالن‬

‫‪ .7‬د کارخانو دپراختیا سیمه او اندازه‬

‫‪ .8‬د سکــیم د ودانیـزو کارونو ځانګړتیاوی‬

‫‪ .9‬د سیمی د هغه وګړو شمیر چه اوس او په راتلونکی کی به له سکیم څخه کټه پورته کوی‬

‫‪ .10‬د هغه مالیو یا عوایدو اټکل چه له سکیم څخه به دولت ته ورشــــــي‬

‫‪ .11‬د هغه پمپونو او ماشینونو ښودل له کوم څخه چې په سکیم کې ګټه واخستل شي‪.‬‬

‫‪ .12‬د شته اوبو څرنګوالې‬

 ‫د اوبو رسونی د پروژی ارزښت‬

‫‪ :1‬په راتلونکی کې د نورو جوریدونکو کارخانو لپاره وار له مخکی د هوا والونه‪ ،‬شیردانونه او نور اړین وسایل په وړ او‬

‫مناسب ځای کې لګول کېږی‪.‬‬

‫‪ :2‬ټول عام خلک په اسانی رسه کوالی شی د څښلو او نورو اړتیاوو لپاره پاکو اوبو ته الس رسی ولری‪.‬‬

‫‪ :3‬د اوبو د سکیم د جوړیدو او ساتنی له امله ځایی خلکو ته د کار زمینه برابروی‪.‬‬

‫‪ :4‬د اوبو د سکیم په جوړیدو رسه په سیمه کې د روغتیایی یو مناسب چاپیریال رامنځته کېږي‪.‬‬

‫‪ :5‬د اوبو د سکیم په جوړیدو رسه د سیمې له شتو اوبو په ګټوره توګه ګټه اخیستل کېږي‪.‬‬
 ‫د اوبو رسونی د پروژو خط اچونه‬
‫د اوبو رسولو پروژی له سرچینی څخه تر ویشونکو نلونو پوری د یونیټونو د ودرولو او لګولو د (‪)lay out‬‬
‫پرله پسی والی په الندی ډول وي‪:‬‬

‫‪ :1‬پمپونو او سربند ځای‪.‬‬

‫‪ :2‬د هموار ترسب ټانکی‪.‬‬

‫‪ :3‬د کیمیاوی ترسب ټانکی‪.‬‬

‫‪ :4‬د چاڼ واحدونه‪.‬‬

‫‪:5‬جراثیم لری کولو یا ضد عفونی کولو واحد‪.‬‬

‫‪ :6‬د پاکو اوبو ذخیره د ځمکی په مخ او یا هم فشاری ټاکنی‪.‬‬

‫‪ :7‬د اوبو ویشنی یا تقسیماتی شبکه‪.‬‬

‫د اوبو یوه شبکه یا شیما انتخاب کې الندی تکی پام کي نیول کیږی‬

‫‪ :1‬د اوبو د ټولو واحدونو تسلسل‬

‫‪ :2‬طبیعی جریان باید په نظر کې ونیسی‬

‫‪ :3‬د اوبو د درملنی ځای او اندازه‬

‫‪ 4‬په چاپیریال باندی بده اغیزه ونه کړی‪.‬‬

‫‪:5‬د شبکی د ساتنی او څارنی لپاره‬

‫‪ :6‬د شبکې له پاره البراتوار ‪.‬‬

‫لمړني څېړني د اوبو رسوني د پروژی لپاره‬
‫‪ .1‬داوبو رسونی شیماګانی د مختلفو جهتونو نه په ډیر دقیق ډول مطالعه شی‪.‬‬

‫‪ .2‬د موږ سره پوره بودیجه نه وی‬

‫‪ .3‬عامه اوبو رسونی شیما لپاره باید الندی ټکی په نظر کې ونیول شی‬

‫اوبو رسونی منبع‬ ‫•‬

‫نفوس‬ ‫•‬

‫مالی اړخونه‬ ‫•‬

‫‪ 4‬په یوه شپه او ورځ کی د یو نفر لپاره کافی اندازه اوبه‬

‫‪ 5‬اوبو کیفیت‬

‫‪ 6‬حفظ الصحه‬

‫‪ 7‬توپوګرافی ساحه‬

‫‪ 8‬د ښار انکشاف‬

‫اداری‬
‫په طبیعت کې داوبو دوران‬
 ‫وړاندیز‬
‫‪ .1‬صنفی فعالیت مو باید دیر کړی‪.‬‬
‫‪ .2‬کورنی وظیفه باید په وقت سره اجرأ شی‪.‬‬
‫مآخذونه‬
Tanks from your
attendance