Chương 2: CẢM BIẾN & ĐO

LƯỜNG VỊ TRÍ, SỰ DỊCH

CHUYỂN
-Kiểm tra vị trí và sự dịch chuyển đóng vai trò quan
trọng đối với hoạt động của nhiều máy mọc, công cụ.
-Một số đại lượng vật lý có thể đo được thông qua
việc xác định sự dịch chuyển của một vật chịu tác
động của đại lượng vật lý đó.

Trang 1
I. Cảm biến sự dịch chuyển dùng điện trở

Gồm một điện trở cố định Rn và một tiếp xúc điểm có thể di
chuyển gắn với chuyển động cần đo. Vi trí con chạy tỷ lệ với giá
trị điện trở tại đầu ra của tiếp xúc điểm

+ Dịch chuyển thẳng

l
R(l ) = Rn
L
+ Dịch chuyển quay

α
R ( α ) = Rn
αo
Trang 2
Đặc tính:

+ Giá trị điện trở từ 1kΩ  100kΩ, đôi khi lên đến MΩ

+ Độ phân giải : thông thường đạt cỡ 10 µm

+ Tuổi thọ của con chạy : 106 lần

với dạng xoay và 107 – 108 với
dạng dịch chuyển

+ Độ tuyến tính : ở đầu đường chạy

hoặc cuối đường chạy : độ tuyến
tính kém.

Trang 3
Tra
ng
4
Trang 5
II. Cảm biến sự dịch chuyển dùng điện dung

Nguyên lý làm việc : thay đổi giá trị điện dung dưới tác động dịch
chuyển làm thay đổi vị trí của 2 bản cực.

Trang 6
Tra
ng
7
Cảm biến được đặc trưng bởi độ nhạy:
+ độ nhạy điện dung: Sc = ΔC / Δx
+ độ nhạy điện kháng: Sz = ΔZ / Δx

Điện dung sẽ phụ thuộc vào tiết diện, khoảng cách 2 bản cực và
điện môi giữa 2 bản cực C(x) = f (A,x, ε)

ε .ε 0 . A
C ( x) =
x

Tra
ng
8
Ví dụ : dịch chuyển theo chiều
dọc A
Sự thay đổi điện dung: ε .ε 0 .A
C( x ) =
x x
ε0 = 8,85.10-12 F/m : hằng số điện môi

C(x) : không tuyến tính theo độ dịch chuyển

Độ nhạy : dC ( x ) Aεε
= − 20
dx x
dC ( x ) Aεε 0 1 C( x )
=− . =−
dx x x x
dC ( x ) dx
=−
C( x ) x
Độ biến thiên điện dung bằng với độ biến thiên của sự
dịch chuyển nhưng ngược chiều.

Trang 9
Để tuyến tính hóa, người ta có thể dùng mạch điện sau cho
trường hợp trên: Cx

i x + if = 0 Cf
-
ex − ei eo − ei eo
= ex ~ +
1/ Cf 1/ C x

Cf ex Cf ex
eo = − =− .x
Cx ε 0εA
Qua mạch điện thì ngõ ra eo tuyến tính với sự dịch chuyển x

Tụ có khoảng cách biến thiên có thể đo được dịch chuyển nhỏ,

trong khi đó tụ có diện tích biến thiên chỉ đo được dịch chuyển lớn
hơn 1cm

Trang 10