ચિકન પોક્સ

ચિકનપોક્સ એ અત્યંત ચેપી વાયરલ ચેપ છે જેમાં વ્યક્તિ આખા શરીરમાં ખ ૂબ જ ખંજવાળવાળા ફોલ્લાઓ
વિકસે છે અને તે વેરિસેલા વાયરસ નામના વાયરસના હર્પીસ પરિવારના વાયરસને કારણે થતો
બાળપણનો સામાન્ય રોગ છે . વેરીસેલા વાયરસ શરીરમાં દાયકાઓ સુધી રહી શકે છે અને પુખ્ત વયના
લોકોમાં ફરીથી સક્રિય થઈ શકે છે , જેના કારણે હર્પીસ ઝોસ્ટર (શિંગલ્સ) થાય છે . દાદર સમગ્ર થડ અથવા
ચહેરા પર ચેતાના વિતરણ સાથે પીડાદાયક ચામડીના ચાંદાની ઘટનાનો સમાવેશ કરે છે . સામાન્ય રીતે
કોઈ વ્યક્તિ બીમાર થવામાં એક્સપોઝરના સમયથી 2-3 અઠવાડિયા લે છે , અને ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ ફોલ્લીઓ
દે ખાય તેના 1 અથવા 2 દિવસ પહેલાથી ચેપી હોય છે જ્યાં સુધી બધા ફોલ્લાઓ સુકાઈ ન જાય, સામાન્ય
રીતે 4 થી 5 દિવસ પછી. ચિકનપોક્સ સામાન્ય રીતે હળવો હોય છે , પરં ત ુ તે ક્યારે ક ક્યારે ક ગંભીર
સમસ્યાઓનુ ં કારણ બને છે . ફોલ્લામાં ચેપ લાગી શકે છે , અને કેટલાક બાળકોને એન્સેફાલીટીસ થાય છે . 1
વર્ષથી ઓછી ઉંમરના શિશુઓ કે જેમને આ રોગ થાય છે , લગભગ 250,000 માંથી 1 મ ૃત્યુ પામે છે . મોટા
બાળકો માટે, લગભગ 100,000 માંથી 1 મ ૃત્યુ પામે છે . જો કોઈ સ્ત્રીને જન્મ આપ્યા પહેલા કે પછી
ચિકનપોક્સ થાય છે , તો તેન ુ ં બાળક ખ ૂબ જ બીમાર થઈ શકે છે , અને જો ઝડપથી સારવાર ન કરવામાં
આવે તો આમાંથી 3 માંથી 1 બાળક મ ૃત્યુ પામે છે . 500 માંથી લગભગ 1 બાળક જેને અછબડા થાય છે તે
હોસ્પિટલમાં દાખલ થાય છે (50 માંથી લગભગ 1 પુખ્ત). વ્યક્તિને ચિકનપોક્સ થયા પછી વાયરસ શરીરમાં
રહે છે . વર્ષો પછી તે હર્પીસ ઝોસ્ટર અથવા દાદર નામના પીડાદાયક રોગનુ ં કારણ બની શકે છે

વર્ણન

ચિકનપોક્સ રસીમાં સક્રિય ઘટક જીવંત પરં ત ુ નબળા વેરીસેલા-ઝોસ્ટર વાયરસ છે , જે ચિકનપોક્સનુ ં કારણ
છે . આ ખાસ નબળા વાયરસને ઓકા સ્ટ્રેન કહેવામાં આવે છે .

ચિકનપોક્સ રસી એ વેરીસેલા-ઝોસ્ટર વાયરસ ધરાવતી રસી છે જે ચિકનપોક્સનુ ં કારણ બને છે . રસીમાં
રહેલા વાયરસને નબળો પાડવામાં આવ્યો છે જેથી તે સામાન્ય સ્વસ્થ લોકોમાં ચિકનપોક્સનુ ં કારણ ન બને.
જ્યારે કોઈ વ્યક્તિને રસી આપવામાં આવે છે , ત્યારે રોગપ્રતિકારક તંત્ર (ચેપ સામે શરીરની કુદરતી
સંરક્ષણ) ચિકનપોક્સ વાયરસ સામે એન્ટિબોડીઝ બનાવે છે અને કોષ-મધ્યસ્થી રોગપ્રતિકારક શક્તિ તરીકે
ઓળખાતા વિકાસ માટે અન્ય રીતે વાયરસ પર પ્રતિક્રિયા આપે છે . આ એન્ટિબોડીઝ અને કોષ પ્રતિભાવો
તમને ચિકનપોક્સ થવા સામે રક્ષણ આપવામાં મદદ કરે છે .
ઘણા લોકોને બાળપણમાં ચિકનપોક્સ થાય છે , પરં ત ુ કેટલાકને તે માત્ર કિશોરો અથવા પુખ્ત વયના
લોકોમાં થાય છે જ્યારે તે વધુ ગંભીર ચેપ હોઈ શકે છે , તંદુરસ્ત લોકોમાં પણ.

અછબડાની રસી કેટલીકવાર 1 થી 12 વર્ષની વયના તંદુરસ્ત બાળકોને આપવામાં આવી શકે છે જેઓ એવા
લોકોની સાથે રહે છે અથવા તેમની સાથે ઘણો સમય વિતાવે છે , જેમની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી હોય છે
અને જો તેઓને ચિકનપોક્સ થાય તો તેઓ ખ ૂબ જ ગંભીર રીતે બીમાર થવાની સંભાવના હોય છે . આ
તંદુરસ્ત બાળકોને તેમને અછબડાં થતા અટકાવવા માટે રસી આપવાનો અર્થ એ છે કે તેઓ પછી ચેપ એવા
લોકો સુધી પહોંચાડશે નહીં કે જેમાં અછબડા ખ ૂબ જ ગંભીર રોગ હોઈ શકે છે .

અન્ય રસીઓની જેમ, ચિકનપોક્સની રસી તમને ચિકનપોક્સ પકડવા સામે સંપ ૂર્ણપણે રક્ષણ આપી શકતી
નથી. જો કે, જે લોકોએ રસી લીધી હોય અને હજુ પણ ચિકનપોક્સ પકડે છે તેઓને રસી ન લીધી હોય તેવા
લોકોની સરખામણીમાં સામાન્ય રીતે ખ ૂબ ઓછા ફોલ્લીઓ અને ફોલ્લાઓ સાથેનો ખ ૂબ જ હળવો રોગ હોય
છે .

જો કોઈ કિશોર અથવા પુખ્ત વયના વ્યક્તિ ચિકનપોક્સ રસીના બંને ડોઝ આપ્યા પહેલા અથવા બીજા
ડોઝ પછી લગભગ 6 અઠવાડિયાની અંદર ચિકનપોક્સ અથવા દાદરના કેસ સાથે સંપર્કમાં આવે, તો રસી
ચિકનપોક્સને અટકાવવામાં સક્ષમ ન હોઈ શકે. તેવી જ રીતે, રસીકરણના 6 અઠવાડિયા પહેલા અથવા
તેની અંદર અછબડાના કેસના સંપર્કમાં આવતા બાળકને હજુ પણ ચિકનપોક્સ થઈ શકે છે .

અછબડાંની રસી રસી બનાવવા માટે સ્પષ્ટ રં ગહીન જતં ુરહિત પ્રવાહી (ઇન્જેક્શન માટેન ુ ં પાણી)ના અલગ
કાચના એમ્પ ૂલ સાથે સિંગલ ડોઝની કાચની શીશીમાં સહેજ ક્રીમથી પીળી અથવા ગુલાબી રં ગની છરા તરીકે
પ ૂરી પાડવામાં આવે છે . પાણી સાથે મિશ્રણ કર્યા પછી રસી સ્પષ્ટ આલ ૂથી ગુલાબી રં ગની હોય છે .

દરે ક 0.5 મિલીલીટર (એમએલ) ડોઝમાં ચિકનપોક્સ વાયરસના 103.3 પ્લેક ફોર્મિંગ યુનિટ્સ (ઓકા સ્ટ્રેઇન)
કરતા ઓછા નથી.

લક્ષણો
લાલ પાયા પર ખંજવાળવાળા ફોલ્લાઓ, જે સ્કેબમાં આગળ વધે છે , નવા ફોલ્લાઓ સાથે દે ખાય છે ,
મુખ્યત્વે થડ, ચહેરા અને માથાની ચામડી પર અને 5 થી 10 દિવસ સુધી રહે છે . અન્ય લક્ષણોમાં તાવ,
માથાનો દુખાવો, થાક અને ભ ૂખ ન લાગવીનો સમાવેશ થાય છે . ચિકનપોક્સ ફોલ્લીઓ રોગગ્રસ્ત વ્યક્તિના
સંપર્કમાં આવ્યાના લગભગ 10 થી 21 દિવસ પછી થાય છે . સરે રાશ બાળક ત્વચા પર લાલ ફોલ્લીઓ પર
250 થી 500 નાના, ખંજવાળ, પ્રવાહીથી ભરે લા ફોલ્લાઓ વિકસાવે છે .

નિવારણ

ચિકનપોક્સની રસી રોગને રોકવા માટે ખ ૂબ જ સલામત અને અસરકારક છે . રસી મેળવનાર મોટાભાગના
લોકોને ચિકનપોક્સ થશે નહીં. જો રસી લીધેલ વ્યક્તિને ચિકનપોક્સ થાય છે , તો તે સામાન્ય રીતે હળવા
હોય છે - ઓછા ફોલ્લાઓ સાથે અને હળવો અથવા તાવ નથી. ચિકનપોક્સની રસી ગંભીર રોગના લગભગ
તમામ કેસોને અટકાવે છે . ઈન્ડિયન એસોસિએશન ઓફ પેડિયાટ્રિક્સ (IAP) દ્વારા રસીની ભલામણ કરવામાં
આવે છે .

વર્ણન

ચિકનપોક્સ રસીમાં સક્રિય ઘટક જીવંત પરં ત ુ નબળા વેરીસેલા-ઝોસ્ટર વાયરસ છે , જે ચિકનપોક્સનુ ં કારણ છે .
આ ખાસ નબળા વાયરસને ઓકા સ્ટ્રેન કહેવામાં આવે છે .

ચિકનપોક્સ રસી એ વેરીસેલા-ઝોસ્ટર વાયરસ ધરાવતી રસી છે જે ચિકનપોક્સનુ ં કારણ બને છે . રસીમાં રહેલા
વાયરસને નબળો પાડવામાં આવ્યો છે જેથી તે સામાન્ય સ્વસ્થ લોકોમાં ચિકનપોક્સનુ ં કારણ ન બને. જ્યારે કોઈ
વ્યક્તિને રસી આપવામાં આવે છે , ત્યારે રોગપ્રતિકારક તંત્ર (ચેપ સામે શરીરની કુદરતી સંરક્ષણ) ચિકનપોક્સ
વાયરસ સામે એન્ટિબોડીઝ બનાવે છે અને કોષ-મધ્યસ્થી રોગપ્રતિકારક શક્તિ તરીકે ઓળખાતા વિકાસ માટે
અન્ય રીતે વાયરસ પર પ્રતિક્રિયા આપે છે . આ એન્ટિબોડીઝ અને કોષ પ્રતિભાવો તમને ચિકનપોક્સ થવા સામે
રક્ષણ આપવામાં મદદ કરે છે .
ઘણા લોકોને બાળપણમાં ચિકનપોક્સ થાય છે , પરં ત ુ કેટલાકને તે માત્ર કિશોરો અથવા પુખ્ત વયના લોકોમાં
થાય છે જ્યારે તે વધુ ગંભીર ચેપ હોઈ શકે છે , તંદુરસ્ત લોકોમાં પણ.

અછબડાની રસી કેટલીકવાર 1 થી 12 વર્ષની વયના તંદુરસ્ત બાળકોને આપવામાં આવી શકે છે જેઓ એવા
લોકોની સાથે રહે છે અથવા તેમની સાથે ઘણો સમય વિતાવે છે , જેમની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી હોય છે અને
જો તેઓને ચિકનપોક્સ થાય તો તેઓ ખ ૂબ જ ગંભીર રીતે બીમાર થવાની સંભાવના હોય છે . આ તંદુરસ્ત
બાળકોને તેમને અછબડાં થતા અટકાવવા માટે રસી આપવાનો અર્થ એ છે કે તેઓ પછી ચેપ એવા લોકો સુધી
પહોંચાડશે નહીં કે જેમાં અછબડા ખ ૂબ જ ગંભીર રોગ હોઈ શકે છે .

અન્ય રસીઓની જેમ, ચિકનપોક્સની રસી તમને ચિકનપોક્સ પકડવા સામે સંપ ૂર્ણપણે રક્ષણ આપી શકતી નથી.
જો કે, જે લોકોએ રસી લીધી હોય અને હજુ પણ ચિકનપોક્સ પકડે છે તેઓને રસી ન લીધી હોય તેવા લોકોની
સરખામણીમાં સામાન્ય રીતે ખ ૂબ ઓછા ફોલ્લીઓ અને ફોલ્લાઓ સાથેનો ખ ૂબ જ હળવો રોગ હોય છે .

જો કોઈ કિશોર અથવા પુખ્ત વયના વ્યક્તિ ચિકનપોક્સ રસીના બંને ડોઝ આપ્યા પહેલા અથવા બીજા ડોઝ
પછી લગભગ 6 અઠવાડિયાની અંદર ચિકનપોક્સ અથવા દાદરના કેસ સાથે સંપર્કમાં આવે, તો રસી
ચિકનપોક્સને અટકાવવામાં સક્ષમ ન હોઈ શકે. તેવી જ રીતે, રસીકરણના 6 અઠવાડિયા પહેલા અથવા તેની
અંદર અછબડાના કેસના સંપર્કમાં આવતા બાળકને હજુ પણ ચિકનપોક્સ થઈ શકે છે .

અછબડાંની રસી રસી બનાવવા માટે સ્પષ્ટ રં ગહીન જતં ુરહિત પ્રવાહી (ઇન્જેક્શન માટેન ુ ં પાણી)ના અલગ
કાચના એમ્પ ૂલ સાથે સિંગલ ડોઝની કાચની શીશીમાં સહેજ ક્રીમથી પીળી અથવા ગુલાબી રં ગની છરા તરીકે પ ૂરી
પાડવામાં આવે છે . પાણી સાથે મિશ્રણ કર્યા પછી રસી સ્પષ્ટ આલ ૂથી ગુલાબી રં ગની હોય છે .

 દરે ક 0.5 મિલીલીટર (એમએલ) ડોઝમાં ચિકનપોક્સ વાયરસના 103.3 પ્લેક ફોર્મિંગ યુનિટ્સ (ઓકા
સ્ટ્રેઇન) કરતા ઓછા નથી.
આંકડા
પ્રાથમિક વેરીસેલા વિશ્વભરના તમામ દે શોમાં જોવા મળે છે . 2013 માં આ રોગ 7,000 મ ૃત્યુમાં પરિણમ્યો - જે
1990 માં 8,900 થી ઘટી ગયો. સમશીતોષ્ણ દે શોમાં, અછબડા એ મુખ્યત્વે બાળકોનો રોગ છે , જેમાં
મોટાભાગના કેસો શિયાળા અને વસંત દરમિયાન થાય છે , મોટે ભાગે શાળાના સંપર્કને કારણે. તે
બાળપણના ક્લાસિક રોગોમાંનો એક છે , જે 4-10 વર્ષની વય જૂથમાં સૌથી વધુ પ્રચલિત છે . રૂબેલાની જેમ,
તે પ ૂર્વશાળાના બાળકોમાં અસામાન્ય છે .