7.12.2021 09:18 Parafudr Nedir ?

Kapsamlı Parafudr Rehberi | OBO BLOG

Parafudr
By Obo Bettermann Türkiye - 5 Temmuz 2018

Obo parafudr seti

Parafudr Nedir ? henüz ülkemizde önemi yeterince kavranmasa da birçok tesis ve sistem için
kritik önem taşır. Yıldırım ve aşırı gerilim kaynaklı birçok fabrika, CCTV sistemi, otomasyon,
telefon hattı, data merkezi hasara uğramakta, milyonlarca lira hasar oluşmaktadır. Özellikle
üretim tesislerinde, ani aşırı gerilim kaynaklı üretim durması ciddi oranda zaman ve mali kayba
neden olmaktadır. Bunun önüne geçilmesi için doğru bir şekilde parafudr uygulanması bir
tesis için hayati önem taşıyabilir. Çoğu insanın düşündüğünün tek başına dış yıldırımlık sistemi
kullanılması, sistemlerimizi yıldırım veya ani aşırı gerilimden korumaz. Öyleki, bir tesiste sadece
dış yıldırımlık kullanılıp, ag parafudr kullanılmaması riski daha da arttırmaktadır. Birçok tesiste
gördüğümüz, dış yıldırımlık sistemine düşen yıldırımın tesise yönelerek birçok cihaza zarar
verdiğidir. Bu nedenle tek başına dış yıldırımlık sistemi kullanılması, cihazlarını korumaz. Buna
ek olarak, yıldırım darbesi düştüğü yerden itibaren 2 kmlik bir alanda etki gösterir. Yani bir
dağa düşen yıldırım sizin ana panolarınızdan girerek, data merkezinizi zarara uğratabilir. AG
Parafudrlar, başta trafo çıkışları, ana panolar, fabrikalar, benzin istasyonları, yenilenebilir
enerji tesisleri, otomasyon sistemleri, led aydınlatma vb yerlerde kullanılır.

www.oboblog.com/parafudr/ 1/8
7.12.2021 09:18 Parafudr Nedir ? Kapsamlı Parafudr Rehberi | OBO BLOG

Tesislerinizde parafudr kullanmamanız ciddi sorunlar doğurabilir.

Parafudr Neden Kullanılır?

AG Parafudr Neden Kullanılır özetle; yıldırım ve ani aşırı gerilim darbelerine karşı sistemlerimizi
koruyan darbe koruma cihazlarıdır. Parafudrların çalışması prensibini anlamadan önce yıldırım
ve aşırı gerilim darbelerinin şekilleri bakalım. Yıldırım darbesi 10/350 eğrisine sahiptir. Aşırı
gerilim darbesi ise, 8/20 eğrisine göre şekil alır. Yani yıldırım darbesi daha uzun sürede tepe
değerine ulaşır, ancak salınımı uzundur. Aşırı gerilim darbesi ise, kısa sürede tepe değerine
ulaşır, buna göre de sönünlenmesi kısadır. İşte 2 farklı darbe türünü göre de kullanılan ag
parafudr değişmektedir.

Yıldırım ve şebeke darbesinin karşılaştırılması

Yukarıdaki görsele göre, 2 darbenin farkı açıkça gözükmektedir. Buna göre yıldırım
darbelerinden korunmak için, Tip 1 yani B sınıfı parafudr, aşırı gerilim darbelerine karşı
korunmak içinse Tip 2 yani C sınıfı parafudr kullanmalıyız. Ancak gelişen teknoloji ile birlikte ag
parafudr sistemleri Tip 1+2 kombine olarak da üretilmektedir. Yani Tip 1+2 AG Parafudr, hem
yıldırım darbelerine karşı, hem de ani aşırı gerilim darbelerine karşı ayn anda koruma
yapabilir. Bugün de günümüzde genel olarak önerdiğimiz ürün çeşididir. Peki koruma değeri

www.oboblog.com/parafudr/ 2/8
7.12.2021 09:18 Parafudr Nedir ? Kapsamlı Parafudr Rehberi | OBO BLOG

ag parafudrlarda nasıl belirlenir, şimdi de ona bakalım. Bunun için parafudr parametrelerini iyi
bilmemiz gerekmektedir.

Şebeke Darbeleri

Şebeke darbeleri, yani 8/20 eğrisi bir tesiste en çok hasara neden olan darbe çeşididir. Tip 2
parafudrla korunulan bu darbeler aşağıdaki gibidir.

Anahtarlama sistemleri kaynaklı darbeler

Kaynak makinaları
Harmonikler
Şalt hareketleri

Parafudr Parametreleri
Iimp= Tip 1 parafudrlar için geçerlidir. Yıldırım darbesi koruma değerini gösterir.

Imax= Tip 2 parafudrlar için geçerlidir. Aşırı gerilim darbesi koruma değerini gösterir.

Uc= Parafudr çalışma gerilimini gösterir

Up= Parafudrun koruma seviyesini gösterir. Yani gelen darbenin indirileceği gerilim seviyesidir.

Imax=50 kA, Iimp=100 kA olan bir parafudr Tip 1+2 sınıfı, 100 kA yıldırım koruması, 50 kA aşırı
gerilim koruması yapar anlamına gelmektedir.

Yıldırımdan korunma bölgelerine göre ag parafudr seçimi

Parafudr Montajı

AG Parafudr sistemlerinin montajı bir diğer önemli husustur. Bu noktada dikkat etmemiz
gereken kurallar aşağıdaki gibidir.

Tip 1 B sınıfı parafudr 16 mm2lik kablo ile paralel Ana Pano LPZ 0-1
Tip 2 C sınıfı parafudr 6 mm2lik kablo ile paralel Tali Pano LPZ 1-2
Tip 3 D sınıfı parafudr 1,5 mm2lik kablo ile seri veye paralel

www.oboblog.com/parafudr/ 3/8
7.12.2021 09:18 Parafudr Nedir ? Kapsamlı Parafudr Rehberi | OBO BLOG

Bir diğer dikkat edilmesi gereken nokta ise parafudr ile pano toprağı arası mesafenin 50 cmi
geçmesi istenmez. Oluşabilecek, empedans koruma değerini düşürür. O yüzden parafudr
olabilecek en kısa mesafeden topraklanmalıdır.

Hatalı parafudr montajı

Parafudr Fiyatları
Parafudr fiyatları parafudr alırken en çok dikkat edilmesi gereken hususlardan biridir. 3 farklı
türde parafudr olduğu için fiyatı tipine göre değişecektir. Yine parafudrun kutup sayısı
parafudr fiyatını değiştirecektir. Bir diğer fiyatı değiştiren öenmli unsur ise parafudrun koruma
akım değeridir. 100 kA Iimp yani yıldırım korumasına sahip bir ürünle, 50 kA bir ürün aynı
fiyatta olmayacaktır.

Tip 1 B Sınıfı 100 kA 3 veya 4 kutuplu Ürün Kodu:MC 50-B Fiyat sorunuz.

Tip 1 B Sınıfı Parafudr Tek Kutuplu 125 kA Ürün Kodu: VCO-125 Fiyat sorunuz.

Tip 1 B Sınıfı Parafudr  Tek Kutuplu 50 kA Ürün Kodu: MC-50 Fiyat sorunuz.

Tip 1+2 B+C Sınıfı Parafudr 4 Kutuplu Ürün Kodu: V50 + NPE Fiyat sorunuz.

Tip 1+2 B+C Sınıfı Parafudr 2 Kutuplu Ürün Kodu: V50 + NPE Fiyat sorunuz.

Tip 2 C Sınıfı Parafudr 4 Kutuplu Ürün Kodu:  V20 + NPE Fiyat sorunuz.

Tip 2 C Sınıfı Parafudr 2 Kutuplu Ürün Kodu:  V20 + NPE Fiyat sorunuz.

Tip 3 D Sınıfı Parafudr Tek Kutup Ürün Kodu: VF-12 AC/DC Fiyat sorunuz.

Parafudr Teknolojileri

Spark gap teknolojisi, karbon halkacıkları sayesinde gelen darbelerin sönünlenmesine

dayalıdır. Kimyasal sönümleme gerçekleşir. Ömürsüz ve sağlam bir ag parafudr sistemi için

www.oboblog.com/parafudr/ 4/8
7.12.2021 09:18 Parafudr Nedir ? Kapsamlı Parafudr Rehberi | OBO BLOG

spark gap teknolojili ürünler kullanılabilir. Varistör ise, hızlı tepki veren, ancak daha dayanıksız
ve yanabilen bir komponentdir. Yıldırım darbesi taşıması kapasitesi sınırlıdır. Daha çok Tip 2
parafdurlarda kullanılır. Diyot teknolojisi ise, genel olarak Tip 3 parafdurlarda hızlı tepki
istenen yerlerde kullanılır.

Tip 3 Parafudr | Hassas Sistemlerin Korunması

Hassas sistemlerin korunması ve parafudr seçimi bir diğer önemli noktadır. Tip 3 ag
parafudrlar, düşük Up seviyeleri ve hızlı tepki süresi ile önemlidir. Korunması gereken
sistemler ise aşağıdaki gibi sayılabilir.

PLC ve otomasyon sistemleri

Haberleşme ve sinyal hatları
Kamera sistemleri
UPS ve güç kaynakları
Telekom hatları
Data sistemleri
Yangın ve alarm sistemleri

Bir ani aşırı gerilim darbesi ile kartlarınız yanabilir

Tip 3 parafudrlar ise birçok farklı türde bulunur. Bunlar ise aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

Cat, POE parafudrları

BNC parafudrlar
Enerji Koruma parafudrları (12 V, 24 V AC/DC, 220 V AC/DC)
Telekom parafudrları

www.oboblog.com/parafudr/ 5/8
7.12.2021 09:18 Parafudr Nedir ? Kapsamlı Parafudr Rehberi | OBO BLOG

Hassas sistemlerin Tip 3 parafudrlarla korunması önemlidir.

Örnek vermemiz gerekirse, POE parafudrlar IP kamera sistemlerinde, POE hatlarının

korunmasıda kullanılırlar. BNC parafudrlar ise, koaksiyel hatları korumak için idealdir. Eğer
enerji koruması yapmak istiyorsak, koruyacağımız sistemin çalışma gerilimi göz önünde
bulundurularak bir koruma yapılır.

IP Kamera koruma

Kademeli Koruma ve Önemi

Birçok arkadaş o halde sadece Tip 3 parafudr kullanmamız neden, hassa sistemlerimizi
korumuyor diye sorabilir. Bu noktada kademeli koruma prensibi devreye girmektedir. Up
koruma seviyesi bir ag parafudrun gelen darbeyi düşürebileceği seviyedir. Tesise gelen darbe
önce ana panoda zayıflatılmalı daha sonra Tip 2 ve Tip 3 parafudrlarla koruma yapılmalıdır. Tip
1 ve Tip 2 ag parafudr kullanılmayan bir tesiste gelen güçlü bir darbe Tip 3 ag parafudru dahi
yakıp geçebilir.

www.oboblog.com/parafudr/ 6/8
7.12.2021 09:18 Parafudr Nedir ? Kapsamlı Parafudr Rehberi | OBO BLOG

Tam bir koruma için kademeli koruma yapmak şarttır.

AG Parafudrla İlgili Standartlar

AG Parafudrla ilgili en başta gelen standart tabiki, IEC 62305 yıldırımdan korunma standartıdır.
Bu standart da ürün kullanım bilgisi aktarılmaktadır. IEC 61643 standartı ise ag parafudrun test
standartlarını belirler. Yıldırım testi, darbe testi, yaşlandırma testi muhakkak parafudrun
yapılmalıdır.

Parafudrlarda Sigorta Kullanımı

Alçak gerilim parafudrunda olası bir arızası durumunda, komple sistemi kesmek yerine, sadece
bulunduğu panodaki parafudrun devresini keserek değiştirilmesini sağlar. Kaç amperlik bir
sigorta takılacağı ise ana panodan geçen akıma bağlıdır. Parafudr ile ilgili değildir.

Özetle ag parafudr sistemleri yıldırım ve ani aşırı gerilim darbelerine karşı tam bir koruma
sağlar. Ancak doğru ürün seçilmesi ve parafudr kullanma bilincinin olması çok önemlidir.
Özellikle hassas sistemlerde yılda milyonlarca liralık hasarla meydana gelmektedir. Tekrar
hatırlatmamız gerekirse, Tip 1 parafudrlar yıldırım darbelerine karşı, Tip 2 ag parafudrlar aşırı
gerilim darbelerine karşı koruma yapar. Tip 3 ag parafudr sistemleri ise, hassas elektronik
sistemlerin korunmasında kullanılır. Doğru ve kaliteli ürün seçmek, yıldırımdan ve ani aşırı
gerilimden korunma noktasında teknik destek almak için OBO Bettermann mühendisleri ile
iletişime geçebilirsiniz.

Parafudr Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

 Parafudr Ne İşe Yarar?

 Binamda paratoner var, parafudr kullanmalı mıyım?

 Hangi tip parafudr kullandığım önemli mi?

 Imax ve Iimp arasındaki fark nedir?

 Up koruma seviyesi nedir?

 Parafudr nasıl bağlanır?

www.oboblog.com/parafudr/ 7/8
7.12.2021 09:18 Parafudr Nedir ? Kapsamlı Parafudr Rehberi | OBO BLOG

Ücretsiz Keşif İçin Bizi Arayın!

İsim Soyisim (gerekli)

Mail (gerekli)

Göreviniz

Telefon (gerekli)

Mesajınız

Gönder

Obo Bettermann Türkiye

İçtenlik, güvenilirlilik ve yetkinlik, yüksek derecede kabul edilebilirliğe, inanılırlığa ve uzun süreli işbirliğine yol
açmaktadır. Bu ortak değerliliğinin temelini, firmamızın müşterilerin isteklerine ve taleplerine tutarlı bir şekilde
cevap vermesi oluşturmaktadır. Müşterilerimiz ile kuracağımız samimi ve yakın birliktelik, firmamızın amaçlarının en
başında gelmektedir. Size en iyi ve uygun şartları sağlamak uğruna yeni yollar ve yöntemler geliştiriyoruz.





www.oboblog.com/parafudr/ 8/8