Giáo sinh: Trần Trọng Nhân

TÊN BÀI DẠY: HÀM SỐ LIÊN TỤC (Tiết 3)

Môn học: Toán: Lớp: 11
Thời gian thực hiện: 1 tiết
I – Mục tiêu
1. Kiến thức
- Biết được các định lý cơ bản của hàm số liên tục
2. Kỹ năng
- Vận dụng định lý chứng minh sự tồn tại nghiệm của một phương trình.
3. Thái độ
- Học sinh tích cực học hỏi kiến thức mới.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực tư duy và lập luận toán học
- Năng lực giải quyết vấn đề toán học
- Năng lực sử dụng công cụ, phương tiện toán học
II – Thiết bị dạy học và học liệu
1. Giáo viên
- Giáo án, bảng, phấn, thước
2. Học sinh
- Sách giáo khoa, tập vở, máy tính cầm tay, dụng cụ học tập
III- Tiến trình dạy học
1. Hoạt động 1: Tính chất của hàm số liên tục
Mục tiêu:
- Vận dụng định lý chứng minh sự tồn tại nghiệm của một phương trình.

Thời Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
gian
15 III – TÍNH CHẤT CỦA HÀM SỐ LIÊN TỤC
phút 1. Định lý
 Giả sử hàm số f liên tục trên đoạn
 a; b . Nếu f  a   f  b  thì với mỗi
số thực M nằm giữa f  a  và
f  b  , tồn tại ít nhất một điểm
c   a; b  sao cho f  c   M
Gv. Giải thích và minh họa bằng hình ảnh
 2. Hệ quả
 Nếu hàm số f liên tục trên đoạn
 a; b và f  a  . f  b   0 thì tồn tại ít
nhất một điểm c   a; b  sao cho
f c  0
 Nếu hàm số f liên tục trên đoạn
 a; b và f  a  . f  b   0 thì phương
trình f  x   0 có ít nhất một nghiệm
nằm trong khoảng  a; b 
Gv. Giải thích và minh họa bằng hình ảnh

Gv. Giải mẫu bài 4.69.1

4.69.1
Chứng minh x 4  3 x 2  5 x  6  0 có ít nhất
Đặt g  x   x 4  3x 2  5 x  6
một nghiệm thuộc 1; 2 
Là hàm đa thức nên liên tục trên 1; 2
Bước 1: Nhận xét tính liên tục của hàm sô
trên khoảng cần chứng minh có nghiệm Ta có:
Đặt g  x   x 4  3x 2  5 x  6 f 1  3
Là hàm đa thức nên liên tục trên 1; 2 f  2  8
Bước 2: Chứng minh f  a  . f  b   0  f 1 . f  2   0
Ta có: Theo hệ quả của tính chất của hàm số
f 1  3 liên tục, hàm số có ít nhất một nghiệm
 f  2  8 thuộc khoảng 1; 2 
 f 1 . f  2   0
Bước 3: Kết luận
Theo hệ quả của tính chất của hàm số liên
tục, hàm số có ít nhất một nghiệm thuộc
khoảng 1; 2 

2. Hoạt động 2: Luyện tập và củng cố bài học

Mục tiêu:
- Luyện tập và củng cố các kiến thức vừa học
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
30 IV – LUYỆN TẬP
phút

4.53.9
Tìm a để các hàm số sau liên tục tại x0

 3 3x  2  x

f  x    x2  4
 x  2  với x0  2
 ax3  2 x  1  x  2

Hàm số xác định tại x0  2
3
3x  2  x
lim f  x   lim
x2 x2 x2  4
3x  2  x 3
 lim
x  4    x
2
3x  2  x 2 
x2 2 3
3x  2 3

 

 lim
x 2
 2 x  1

 x  2   3 3x  2 
2
 x 3 3x  2  x 2 
x2

 
3

16
lim f  x   lim  ax 3  2 x  1   8a  3
x2 x2

f  2   8a  3
Để hàm số liên tục tại x0  2 thì:
lim f  x   lim f  x   f  2 
x  2 x 2
3
 8a  3 
16
 51
a
128
4.61.5
Tìm a để hàm số sau liên tục trên 
 x 2  3x  2

f  x    x2  2x
 x  2
 ax  a  1 x  2


x 2  3x  2
 Với x  2 , f  x   là
x2  2x
hàm phân thức hữu tỉ nên liên tục
trên  2;  
 Với x  2 , f  x   ax  a  1 là
hàm đa thức nên liên tục trên
 ; 2
 Với x  2
x 2  3x  2
lim f  x   lim
x2 x2 x2  2x
 x 1  1
 lim  
x2  x  2
lim f  x   lim ax  a  1  3a  1
x 2 x 2

f  2   3a  1
Hàm số liên tục tại x  2 thì
lim f  x   lim f  x   f  2 
x  2 x 2
1
a
6
1
Vậy: Với a  thì hàm số liên tục
6
trên 

4.61.4
Tìm a để hàm số sau liên tục trên 

 x4
 x  4


f  x  3 x  2 

 ax+2  x  4

 Với x  4
 x4
f  x  xác định
3  x 2 
trên  4;  
 Với x  4 , f  x  =ax+2 là hàm đa
thức nên liên tục trên  ; 4 
 Tại x  4
x4
lim f  x   lim
x4 x4
3  x 2 
x 2 4
 lim 
x4 3 3
lim f  x   lim  ax+2   4a  2
x 4 x 4

f  4   4a  2
Hàm số liên tục tại x  4 thì
lim f  x   lim f  x   f  4 
x  4 x 4
4
  4a  2
3
1
a
6
1
Vậy: a  thì hàm số liên tục trên 
6
4.69.1
Chứng minh x 7  5 x 5  x 3  1  0 có ít nhất
một nghiệm thuộc  0;1
Đặt g  x   x 7  5 x5  x3  1
Là hàm đa thức nên liên tục trên  0;1
Ta có:
f  0   1
f 1  6
 f  0  . f 1  0
Theo hệ quả của tính chất của hàm số liên
tục, hàm số có ít nhất một nghiệm thuộc
khoảng  0;1