5.

SINIF
SOSYAL BİLGİLER
4.ÜNİTE DERS NOTU
KONU
YAŞAMIMIZDA BİLİM
VE TEKNOLOJİ

Neler öğreneceğiz?
1. TEKNOLOJİNİN TOPLUM ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
2. CEBİMİZDEKİ KÜTÜPHANE
3. ÖNCE GÜVENLİK
4. BİLİM İNSANLARI VE ORTAK ÖZELLİKLERİ
5. ARAŞTIRMACI ÇOCUKLAR

sosyalbilgilerdefterim
 TEKNOLOJİNİN TOPLUM ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Teknoloji, insanoğlunun bilimi kullanarak insan hayatını kolaylaştırmak adına yaptığı her
şeydir. Teknolojik ürünlerin toplum hayatına olumlu etkilerinin yanında olumsuz etkileri de
vardır.

TEKNOLOJİNİN YARARLARI
Teknolojik gelişmeler bir çok yeni
ürünün de hayatımıza girmesine
vesile oldu. Bu sayede
insanoğlunun hayatı hem
kolaylaştı, hem pratikleşti.
Bugün evinizde internetten 3, 5
dakika içinde alışveriş
yapabilirsiniz.
60 saniyede bir apartmanın 1.
katından 10. katına çok rahat bir
şekilde çıkabilirsiniz.
Ölümcül birçok hastalığın çaresi yapılan teknolojik aletler ve makineler sayesinde
bulunmuştur.
Eğitim alanında akıllı tahtalar, tabletler ve bilgisayarlar yardımıyla yine okulların
laboratuvarlarında öğrenim görürken teknolojinin büyük bir etkisi vardır.
Kara, hava, deniz ulaşımında kullanılan her türlü araç, teknoloji ürünüdür.
Suçluların yakalanması için teknolojiden faydalanılır. Bu amaçla kullanılan güvenlik
kameraları, alarmlar, takip sistemleri, telsizler teknolojik ürünlerdir.
Endüstri ve sanayide de, teknoloji sayesinde kısa sürede üretim, montaj, bakım ve
onarım yapılabilir.

Nasıl kaybedersin bütün Üzülme patron

bilgilerimiz o defterde yazılıydı.
hepsini kaydetmiştim. Gelişen teknolojiyle birlikte
artık hayatımızın neredeyse
tamamını teknolojik cihazlar
üzerinden yürütüyoruz.
Teknoloji, günlük hayatımızı
birçok alanda kolaylaştırıyor,
her an her şeye
ulaşabilmemize imkân
tanıyor ve zamandan
tasarruf etmemizi sağlıyor.

sosyalbilgilerdefterim 1 sosyalbilgilerdefterim
 TEKNOLOJİNİN ZARARLARI
Teknolojinin vermiş olduğu rahatlık
sayesinde insanlar tembelleştirir, hazıra
ve hareketsiz yaşama alışır.
Çevre kirliliği artmıştır (Egzoz gazları,
fabrikalardan yayılan zehirli gazlar).
Bazı meslek dalları teknolojiye yenik
düştü, bazıları da teknolojiye direnmeye
devam ediyor.
Etki alanı yüksek silahlar icat edilmiş,
dünya üzerinde birçok
insan hayatını kaybetmiştir

Teknolojinin insan sağlığına olumsuz etkileri çeşitli hastalıkları tetikledi, bazı hastalıkların
ortaya çıkmasına yol açtı. Günümüzde artık “teknoloji bağımlılığı” için klinikler açılıyor.

CEBİMİZDEKİ KÜTÜPHANE
Günlük yaşamımızda merak ettiğimiz herhangi bir konuya ya da öğrenmek istediğimiz
bilgiye genel ağ aracılığı ile ulaşabiliyoruz. Günümüzde, bulunduğumuz yerden
telefonumuz ya da bilgisayarımız aracılığı ile araştırma yapabilmekteyiz. Arama motoruna
yazdığınız bir kelime ile ilgili olarak önünüze yüzlerce hatta binlerce sonuç gelmektedir.
Kişinin karşılaştığı bu bilgi yığını içerisinden gerekli ayıklama ve sorgulamaları yaparak
güvenilir bilgi kaynaklarına en kısa sürede ulaşması gerekmektedir. Bunca bilginin
arasından hangi bilginin ne kadar güvenilir olduğuna nasıl karar vereceğiz?

DOĞRU BİLGİYE NASIL ULAŞIRIM?

Araştırma yaparken tek kaynağa bağlı
kalınmamalıdır.
Farklı internet siteleri, dergiler ve
kitaplardan da yararlanılarak bulunan
bilgiler karşılaştırılmalıdır.
Güvenilir siteler tercih edilmelidir.
Resmi uzantılı siteler ( gov.tr, k12.tr, edu.tr)
tercih edilmelidir.
Bilgilerin güncel olup olmadığına dikkat
edilmelidir.

Kitap, gazete, dergi, radyo, televizyon, genel ağ gibi iletişim ve kitle iletişim araçlarının tümüne
“medya” adı verilir.
Kitle iletişim araçları yoluyla elde edilen mesajları alma, çözümleme bu mesajları değerlendirme
ve iletme becerisine ise “medya okuryazarlığı” adı verilir.

sosyalbilgilerdefterim 2 sosyalbilgilerdefterim
İYİ BİR MEDYA OKURYAZARI
İhtiyacının farkına varır.
İhtiyacını giderecek bilginin niteliklerini belirler.
Bilginin bulunduğu yeri saptar.
Bilgiye ulaşır.
Bilgiyi değerlendirir.
Bilgiyi kullanır.
Bilgiyi paylaşır.

ÖNCE GÜVENLİK
Sanal ortamı iyi niyetli insanlar kullanabildiği gibi kötü niyetli insanlar da kullanmaktadır.
Bu nedenle sanal ortamda kullandığımız kişisel bilgileri korumak zorunluluk hâline gelmiştir.
Genel ağ; dünyada yaşanan gelişmelerden
haberdar olmaları, öğrenmeleri ve
eğlenmeleri için çocuklara bir ortam sunar.
Bunun yanında genel ağ, güvenli
kullanılmadığında çocukların yasal
olmayan, şiddet içeren sitelere erişimini
sağlamakta ve tehlikeli insanlarla iletişime
geçmelerine neden olarak çeşitli risklerle
karşı karşıya kalmalarına da ortam
hazırlamaktadır

BUNUN İÇİN YAPMAMIZ ALMAMIZ GEREKEN BAZI ÖNLEMLER

1- Mesafeli Alışveriş
Sanal ortamda alışveriş yaparken kredi kartı, havale ve
EFT gibi ödeme sistemleri kullanılır. Alışveriş yaptığımız
sitelere ödeme esnasında aktardığımız kişisel bilgilerin kötü
niyetli kişilerin eline geçmemesi gerekir.

2- Kimlik Hırsızlığı
Genel Ağ’ı yanlış amaçlarla kullanan kişiler; insanların kredi
kartı veya kimlik bilgilerine ulaşmakta, bu bilgilerle sanal
ortamda çeşitli işlemler yapmaktadır. Kişisel bilgilerinizi ele
geçiren bu kişiler, adınıza sahte kredi kartları çıkarabilir ve
bu kredi kartlarıyla alışveriş yapabilirler. Böyle durumlarla
karşılaşmamak için tanımadığımız kişilerden gelen e-
postaları açmamalı ve sosyal medya hesaplarında kişisel
bilgilerimizi ayrıntılı bir şekilde paylaşmamalıyız.

sosyalbilgilerdefterim 3 sosyalbilgilerdefterim
Sanal ortamda kimlik hırsızlığı ve dolandırıcılıkla karşılaşmamak için almamız gereken
tedbirlerden bazıları aşağıda verilmiştir:
Sanal ortamda kullanılan şifrelerin tümünün birbirinin aynısı olmamasına özen
gösterilmelidir.
Şifrelerin kolay tahmin edilemeyen büyük ve küçük harf, rakam, noktalama işaretleri
içermesine dikkat edilmelidir.
Sanal ortamda telefon numarası, aile bireylerinin adı, doğum yeri gibi kişisel bilgiler
paylaşılmamalıdır.

3- Güvenli Genel Ağ Kullanımı

Virüsler, Genel Ağ bağlantılı teknolojik aletlerimiz için
önemli bir tehdit oluşturur. Virüsler, Genel Ağ bağlantılı
teknolojik aletlerin olağan dışı çalışmasına, programlarının
bozulmasına ve veri kaybına neden olabilen yazılımlardır.
Bu durumların önüne geçebilmek amacıyla anti-virüs
programları geliştirilmiştir. Lisanslı anti-virüs programları
yükleyerek Genel Ağ bağlantılı teknolojik aletlerimizi daha
güvenli hâle getirebiliriz.

Günümüzde birçok Genel Ağ sitesi, bağlantı adreslerinde

https:// şifreleme sistemini kullanmaktadır. Bu şifreleme
sistemi sayesinde Genel Ağ adreslerinde yaptığımız
işlemlerin ve kişisel bilgilerimizin başkalarının eline geçmesi
önlenir.

ÖRNEK İNCELEYELİM M A
A Ç
Cep telefonunuzdan veya KIN
bilgisayarınızdan size gelen bu tür SA
mesajlar dolandırıcılar tarafından
hazırlanmış virüs yazılımlarıdır. Siz
uzantı ekine tıkladığınızda kişisel ve
banka bilgileriniz başkalarının eline
kolayca geçer. Bu tür dolandırıcılık
faaliyetlerine maruz kalmamak için
dikkatli olmamız gerekir.

sosyalbilgilerdefterim 4 sosyalbilgilerdefterim
 BİLİM İNSANLARI VE ORTAK ÖZELLİKLERİ
BİLİM: Evrene ya da yaşama ait olayların belirli bir bölümünü konu olarak seçen deneye
ve gözleme dayanan yöntemlerle sonuç çıkarmaya çalışan düzenli bilgiler bütününe
denir.
BİLİM İNSANI: Bilimsel bilgiye ulaşmak için belirli bir düzen içerisinde çalışan kişilere
denir.
İCAT( BULUŞ ): Bir aleti, aygıtı ve yöntemi ilk kez bulma işine denir.

Bilim insanında bulunması gereken bazı

özellikler vardır. Yan taraftaki görselde
inceleyebilirsiniz.
Bilim insanları, çalışmalarıyla sadece
kendi ülkelerine değil bütün insanlığa
faydalı olmayı başarmışlardır.
Bilimsel düşünme sayesinde yeni buluşlar
yapılmakta; sağlık, eğitim, çevre gibi pek
çok alandaki sorunlara çözüm
bulunmaktadır.
Amaçları insanlara faydalı olmak,
problemleri çözmektir. Bilim insanları,
insanlara faydalı olmak için sorular sorar,
ardından deney ve gözlem yaparak bu
sorulara cevap bulmaya çalışırlar.

BİLİM İNSANLARINDAN BAZILARINI TANIYALIM MI?

Kadınların üniversiteye kabul

edilmediği dönemde ilk Nobel ödülü
alan kadın bilim insanı oldum. Asla
pes etmedim. Uranyum üzerine
yaptığım çalışmalarla birlikte, Atom
Fiziği alanı ortaya çıktı.

78 yıllık hayatıma yüzlerce yayın ve

onlarca kitabı sığdırdım. Yaptığı
çalışmalar kara delikleri ve kainatı
anlamamıza yardımcı oldu.
Yürüyemesem de, konuşamasam
da araştırmaktan hiç vazgeçmedim.

sosyalbilgilerdefterim 5 sosyalbilgilerdefterim
 Matematik dünyasında çok meşhur
olan Arf Halkaları ve Kapanışları'nı
(Arf Teorisi'ni) bir arkadaşımla
matematik üzerine yaptığımız
konuşmadan sonra bir hafta evine
kapanarak buldum..

Hiçbir zaman okuduğum bilgilerle

yetinmeyip yeni bilgiler keşfetmeyi
sevdim, İstanbul'un enlem ve boylamını
yeniden hesapladım ve çeşitli Güneş
saatleri de yaptım. Astronomi ve
matematik alanında çalışmalar yaptım.

Bitmeyen kalp pili ve cilt kanserini 10

saniyede teşhis edebilen bir cihaz
geliştirdim. Bilimi her zaman insanın
yararına kullanmayı amaçladım.
Kazandığı bütün ödülleri güzel ülkemin
güzel çocuklarına armağan ettim.

Yer çekiminin sadece Dünya içinde

değil tüm evrende geçerli olduğunu
buldum. Bugün uçakların, insansız
hava araçlarının, uyduların, roketlerin
yani uçan tüm araçların tasarımında
evrensel yer çekimi yasası kullanılıyor!

50 yıllık akademik
2016 yılında DNA'nın
hayatına 400'ün
onarımı ile ilgili
üzerinde bilimsel
yaptığım çalışmalar
makale sığdırdım.
ile Nobel Kimya
Asla vazgeçmedim.
ödülünü aldım.

sosyalbilgilerdefterim 6 sosyalbilgilerdefterim
 BİLİMSEL ETİK
Bilimsel çalışma yaparken farklı kaynaklardan bilgi ediniriz. Bilgi edinmek amacıyla
kullandığımız her türlü kaynak bilgi kaynağı olarak adlandırılır. Yararlandığımız bilgi
kaynakları her geçen gün artmaktadır. Bilgi kaynaklarını tanıyalım;

Bilimsel kitaplar Ansiklopedi Süreli yayın Genel Ağ

belli bir konu hakkında Belli bir yönteme göre Düzenli aralıklarla günümüzde bilgi
(uzay, tıp, ekonomi, düzenlenen; herhangi yayımlanan edinmek amacıyla
hukuk vb.) bir konu hakkında gazete ve en sık
konunun uzmanı kişiler ayrıntılı bilgi içeren, dergilere denir. kullandığımız bilgi
tarafından yazılmış bilgi genellikle birkaç ciltten kaynağıdır
kaynaklarıdır. oluşan kitaplardır.

Bilimsel Araştırma Basamakları

1. Araştırma konusu seçilir.

2. Konu ile ilgili hipotezler ortaya konur.
3. Konu ile ilgili kaynaklar taranır.
4. Kaynaklardan elde edilen bilgiler daha önceden ortaya
koyulan hipotezlerle karşılaştırılır.
5. Elde edilen bilgiler rapor haline getirilir. Kaynakça
hazırlanır.
Çalışmalarımızda yararlandığımız kaynakları, kaynakça bölümüne yazmalıyız. Bir
araştırma veya incelemede yararlanılan kaynakları gösteren listeye kaynakça adı verilir.
Çalışmalarımızı okuyan başka insanlar, kaynakçaya bakarak yararlandığımız kaynaklara
ulaşabilir.

sosyalbilgilerdefterim 7 sosyalbilgilerdefterim