You are on page 1of 15

PIWULANG 3 TEKS SANDIWARA

KOMPETENSI INTI (KI)


1. Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya.
2. Menghargai dan menghayati perilaku jujur, disiplin, tanggung jawab,
peduli(toleransi, gotong royong), santun, percaya diri, dalam berinteraksi secara
efektif dengan lingkungan sosial dan alam dalam jangkauan pergaulan dan
keberadaannya.
3. Memahami dan menerapkan pengetahuan (faktual, konseptual, dan prosedural)
berdasarkan rasa ingin tahunya tentang ilmu pengetahuan, teknologi, seni, budaya
terkait dengan fenomena dan kejadian nyata.
4. Mencoba, mengolah, dan menyaji dalam ranah konkret (menggunakan,
mengurai,merangkai, memodifikasi, dan membuat) dan ranah abstrak (menulis,
membaca, menghitung, menggambar, dan mengarang) sesuai dengan yang
dipelajari di sekolah dan sumber lain yang sama dalam sudut pandang/teori.
KOMPETENSI DASAR
3.3 Menelaah naskah sandiwara

INDIKATOR
3.3.1 Mendengarkan wacana teks dialog berbahasa jawa
3.3.2 Mengajukan dan menjawab pertanyaan tentang isi dialog sandiwara berbahasa
jawa
3.3.3 Membetulkan diksi/ragam yang tidak sesuai dalam dialog sandiwara berbahasa
jawa
3.3.4 Menuliskan isi dialog sandiwara berbahasa jawa

KAWRUH SAPALA
Sandawara inggih menika satunggalinging karya sastra ingkang nggambaraken
cariyos gesangipun manungsa utaminipun saking konflik ingkang dipunalami, kanthi
pacelathon lan tindak tanduk ing panggung.

URUTAN PASINAON

Tuladha : Kesenian Kethoprak, wayang uwong, ludruk, lsp

A. Kasemaka Sandiwara ngandhap menika !

SEDHAHAN
Enjing-enjing Bu Dipa ngawasi Sarijan kang taksih resik-resik taman.
Bu Surya : ”Yahene kok ngglenggeng bae lho, Jan. Apa wis sarapan iki mau?”
Sarijan : “Rengeng-rengeng, kok bu”
Bu Surya : “Nyambut gawe kok ura-ura, masa ya rampung gaweane?”
Sarijan : “Kangge nglipur manah kemawon, bu”
Bu Surya : “Tulung watu-watu ing kekembangan sing tumpang tindih kuwi tatanen”
Sarijan : “Nggih bu”
Bu Surya : “Iya ngono kuwi. Yen disawang, rak katon edi peni”
Sarija : “Inggih-inggih Bu, nanging miturut kula, tumpang tindih punika seni, lo bu”
Bu Surya : “Seni... seni. Kowe iki apa mudeng seni”
Sarijan : “Lo, Ibu, kok duka”
Bu Surya : “Ciri wanci, yen diwulang genti muruki”
Sarijan : “Nyuwun pangapunten Bu, inggih-inggih sing sabar drana mawon. Pancen
watak wantun kula ngaten punika, lho Bu. Menawi watuk saged diobati,
nanging watak angel tambane”
Bu Surya : “Kok isih bisa mangsuli. Lha pager mburi, sing ambruk wingi ya wis kok
dandani?”
Sarijan : “Dereng”
Bu Surya : “Yen gawe pager kuwi, mbok sing kukuh bakuh, dadi yen ketera angin ra
nungsang njempalik kaya wingi kae. Suket-sukete kuwi dibubuti lan
kembang-kenbang sing wis lalu langse enggal diresiki pisan. Aku arep
menyang pasar, kowe tunggu omah sing ati-ati, saiki akeh durjana juti”
Sarijan : “Inggih, bu”
(Pak Surya teka saka lawang pager)
Bu Surya : “Saka tindak olahraga esuk mau, Pak”
Pak Surya : “Iya, bu”
Bu Surya : “E, Pak, Sarijan kuwi saiki kok kerep ngalamun. Yen tandang gawe akeh
lerene, malah disambi karo ura-ura barang. Ora kena kanggo tepa tuladha
kaya mbiyen”
Pak Surya : ”Wit biyen mula, Sarijan kuwi rak kaya ngana. Nadyang mangkono, budi
pekertine becik, mula aku ya seneng dieloni. Idep-idep karo nulung dheweke”
Sarijan : “(mlayu nyedhaki bundaran) Pak, Pak…”
Pak Surya : ”Ana apa ta, Jan?”
Sarijan : “Kalawau wonten tamu nyaosi sedhahan. Punika sedhahanipun”. (menehke
sedhahan)
Bu Surya : “Saka sapa, Pak?”
Pak Surya : “Mas Puspo Kusuma, arep duwe gawe mantu”
Bu Surya : “Apa si Endah Peni?”
Pak Surya : “Iya ngono, kok. Lha wong dheweke ya wis lulus sarjana”
Bu Surya : “Banjur sapa calone, Pak?”
Pak Surya : “Calone... Putrane Pak Guna Sentika saka Semarang, Asmane Rana Yuda”
Bu Surya : “Wah ya sembada banget ya, Pak. Sarjana oleh sarjana”

B. Kawangsulana pitakenan ngandhap menika kanthi pratitis !

1. Menapa irah – iranipun waosan kala wau?


Wangsulan:
………………………………………………………………………......................................
....................................................................................................................
2. Menapa ingkang dipunngendikakaken Bu Surya nalika Sarijan nembe resik-resik?
Wangsulan:
…………………………………………………………………………...................................
....................................................................................................................
3. Kasebutna sinten kemawon paraga sandiwara radio inkang dipunsemak kala wau?
Wangsulan:
………………………………………………………………………......................................
....................................................................................................................
4. Bu Surya anggenipun ngendikan kaliyan Pak Surya ngginakaken basa?
Wangsulan:
………………………………………………………………………......................................
....................................................................................................................
5. Sarijan nampi tamu ingkang nyaosi sedhahan. Sedahan menika saking sinten?
Wangsulan:
………………………………………………………………………......................................
....................................................................................................................
6. Menapa isinipun sedhahan ingkang dipun tampi sarijan?
Wangsulan:
………………………………………………………………………......................................
....................................................................................................................

7. Anggenipun wicantenan kaliyan Bu Surya, Sarijan ngginakaken basa?


Wangsulan:
………………………………………………………………………......................................
....................................................................................................................
8. Wonten ing pundhi wicantenanipun Bu Surya kaliyan Sarijan?
Wangsulan:
………………………………………………………………………......................................
....................................................................................................................
9. Sinten ingkang dados calon putrinipun Pak Guna Sentika?
Wangsulan:
………………………………………………………………………......................................
....................................................................................................................
10. Menapa tegesipun edi peni wonten ing waosan dialog wau?
Wangsulan:
………………………………………………………………………......................................
....................................................................................................................

C. Nyathet saha negesi tembung ingkang dereng dipunmangertosi tegesipun kanthi


diskusi !
1. Sasampunipun nyemak sandiwara ing nginggil, cobi para siswa sami nyathet tembung-
tembung ingkang ingkang dereng dipunmangertosi tegesipun saking sandiwara
kasebat.
2. Sasampunipun dipun cathet tembung-tembung ingkang ingkang dereng
dipunmangertosi tegesipun, samenika dipadhosi tegesipun, saged mawi kamus.
3. Dipun garap kanthi diskusi.
4. Saben sakelompok anggotanipun 2 siswa utawi langkung
5. Asilipun diskusi dipunserat kadhos kapacak ing ngandhap menika.

Kelompok :…………………………….
Kelas :…………………………….
Naminipun siswa :
1 ……………………………
2 ……………………………

Kapadosana tembung-tembung ingkang dereng dipunmangertosi tegesipun saking


sandiwara “SEDHAHAN”.

No Tembung Tegesipun Tembung

2
3

10

D. Kaserata isi sandiwara kanthi irah – irahan “SEDHAHAN”!

……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
KOMPETENSI DASAR :
4.3 Menulis dan menyajikan naskah sandiwara

INDIKATOR :
4.3.1 Membaca naskah sandiwara.

4.3.2 Mengidentifikasi tokoh yang ada dalam dialog

4.3.3 Membuat teks dialog dengan mempertimbangkan santun berbahasa

4.3.4 Membuat teks dialog dengan mempertimbangkan santun berbahasa

4.3.5 Secara kelompok memperagakan dialog

KAWRUH SAPALA
Menawi badhe ngonceki pesan/isi ingkang wonten salebeting wohing karya sastra
(sandiwara), kita kedah mangertosi unsur karya sastra menika. Unsur karya sastra saged
dipunpilah dados unsur intrinsik (tema, alur, setting, paraga, watak, amanat) lan unsur
ekstrinsik (sosial budaya, ekonomi lan sanesipun)

Unsur intrinsik karya sastra / crita nyakup :

1. Tema
Tema inggih menika gagasan pokok ingkang dados lelandesanipun cariyos kanthi
wutuh. Tema wonten ing salebeting cariyos boten dipun cethakaken, dados menawi kita
badhe mangertosi tema satunggaling cariyos kita kedah maos cariyos kalawau kanthi
wutuh.
2. Alur Utawi Plot
Alur Utawi Plot inggih menika lampahipun cariyos ingkang nggadhahi sesambungan
sebab akibat. Alur menika kaperang dados tiga, inggih menika:
a. Alur maju utawi progresif. Cariyos ingkang dipuncariyosaken kanthi runtut saking
wiwitan ngantos pungkasan.
b. Alur mundur utawi flashback. Cariyos ingkang dipuncariyosaken kahanan ingkang
sanpun dipunlampahi.
c. Alur campuran. Cariyos ingkang dipuncariyosaken campuran antawisipun saking
cariyos ingkang sampun kalampahan lan ingkang saweg dipunlampahi.
 Pitepungan, panulis nepungaken paraga lan latar cariyos.
 Konflik, Wiwit wonten prakara-prakara ingkang dipun tingalaken.
 Klimaks, Prakara-prakara ingkang wonten sangsaya ndeder.
 Antiklimaks, Prakara-prakara sampun ketingal mendha.
 Cariyos rampung, saged kanthi cariyos remen saged ugi cariyos susah.
3. Setting utawi latar
Setting saged awujud wekdal, panggenan, lan swasana.
 Latar wekdal : inggih menika wekdal ingkang dipungambaraken nalika
paraga ngalami kedadeyan ing panggung.
 Latar panggenan : inggih menika panggenan ingkang digambaraken wonten ing
panggung saben babakipun.
 Latar swasana : Latar swasana dipunperang dadi kalih :
- Swasana alam : kedosan ing sakupengipun paraga, tuladhanipun : udan gerimis ,
swara jangkrik lagi ngerik (bengi)
- Swasana manah/ati : menapakemawon ingkang dipunraosaken paraga, tuladhanipun
: murka, nesu, was was, seneng.
4. Paraga(paraga) lan watak(penokohan)
Paraga menika sami kaliyan tokoh wonten ing cariyos, menawi penokohan menika sipat
wewatakanipun paraga ing cariyos. Kangge mangertosi wewatakanipun paraga ing
cariyos saged dipuntingali kanthi cara :
a. Analitik, inggih menika wewatakanipun paraga ingkang dipuncariyosaken kanthi
cetha dening panulis.
b. Dramatik, inggih menika wewatakan ingkang dipuncariyosaken naming samadya,
saged dipunmangertosi kanthi gambaran lair, pamikir lan pangraosipun paraga.
Tanggapanipun paraga sanesipun, lan ngambaraken skiwa tengenipun paraga.
Panokohan menika watak saking paraga ing cariyos. Wonten 3 jenis penokohan, inggih
menika:
a. Protagonis, inggih menika paraga utama ingkang limrahipun nggadhahi watak sae.
b. Antagonis, inggih menika paraga utama ingkang limrahipun nggadhahi watak awon.
c. Tritagonis, inggih menika paraga ingkang naming mbiyantu ingkakang nggadhahi
watak netral.
6. Amanat / Pitutur
Amanat/Pitutur inggih menika pesen ingkang badhe dipunaturaken marang pamirsa.

URUTAN PASINAON
A. Kawaosa sandiwara ngandhap menika !

BALIA MENYANG LAUT

Paraga :
1. Bari : nelayan, umure udakara 35 tahun.
2. Inah : bojone Bari, umure udakara 30 tahun
3. Udin : anake bari, murid SD kelas 4.
4. Carimun : nelayan tanggane Bari, wis melu klumpukan warga lan dadi anggota
KUD
5. Juragan Kardi : tengkulak iwak, uga rentenir.

Adegan 1
Setting : Omahe Bari cedhak pesisir ing perkampungan nelayan.
Musik : Swara radio lagune dhangdhutan campursarinan lamat-lamat.

Juragan Kardi teka ing omahe Bari saperlunagih utang. Wis suwe Bari ora bisa nyaur utange
amarga ombak laut lagi gedhe, asile nelayan mung sethithik ora bisa dianggo nyaur. Udin
anake Bari lagi dolanan prau-praunan saka kayu sing gedhene udakara telung puluhan
sentimeter.

Juragan : “Assalamu’alaikum”
Bari : “Waalaikum salam. Eh, Juragan! Mangga!”
Juragan : “Ri, Bari! Utangmu during kolunasi. Isih akeh ki, gunggung rong yuta!”
Bari : “Inggih Juragan. Mangke bibar nglaut kula lunasi, Juragan!”
Juragan : “Kapan mangkatmu, Ri?”
Bari : “Ngenjang, Juragan!”
Juragan : “Aja sesuk. Bengi iki kowe kudu mangkat nlaut! Bengi iki!”
Bari : “Obake taksih ageng, juragan. Nggegirisi !”
Juragan : “Pokoke bengi iki. Sesuk asile wenehna aku, kanggo mbayar utangmu,
ngerti!”
Centheng : “Awas ya yen ora mangkat. Yen ora dibayar, omahmu daksita, ngerti!”
Bari : “Mak, juragan nagih. Jareutange isih akeh ! Rong yutanan.”
Inah : “Ya Allah, saka ngendi maneh ya, Pak olehe dhuwit?”
Bari : “Ya, siji-sijine upaya kudu mangkat bengi iki.”
Udin : “Tok… otok… otok… otok, wus, wus, wus, awas ombake gedhe! Wuus…
wuus… wuus.”
Inah : “Udin, dikongkon nyambut gawe kok dolanan bae!”
Udin : “Ombake gedhe mak…!”
Inah : “Ombake gedhe, ombake gedhe?”
Udin : “Ombake gedhe,Pak! Prahune rusak.”
Juragan : “Kudu disaur utangmu! Rungokna ya, mengko bengi kowe kudu mangkat
nglaut kana! Ngerti?”
Inah : “Kepriye Pak? Mengko bengi iki isih angin baratan, Pak. Ombake ya isih
gedhe. Nggegirisi, bisa bisa prahune diterjan ombak, ilang!”
Bari : “Ya kuwi resikone nelayan. Nek ombak gedhe tetep mangkat nglaut ya
mesthi ngandhepi bebaya. Nanging iki tanggung jawabku kanggo nguripi
kulawarga. Wis sing tabah bune, aku mangkat bengi iki. Dongakna ben
slamet, entuk iwak akeh ya!”
Adagan 2
Setting : Pesisir panggonane prau nelayan sendher. Esuk wancine prau nelayan
bali.
Musik : Swara mesin prahu nelayan.

Inah : “Iki kabeh pokale juragan kardi! Kowe mateni bojoku, Kardi! Mateni bojoku!
O Allah, Kang Carimun…. Nang ngendi, Kang bari?”
Carimun : “Kepriye nah? Bari during bali?”
Inah : “Durung , Kang!”
Carimun : “Kenapa bari nekat ngaut? Iki isih ana angin baratan ombake gedhe.”
Inah : “Kang bari dipeksa juragan Kardi ngaut, Kang Carimun! Nggo nyaur utange
kandhane Jurgan Kardi. Yen sesuk ora disaur, omah iki arep disita!”
Carimun : “Utang marang lintah darat. Wah ya mesthi wae kejem. Arep nyita omah!”
Inah : ‘Kang Bari nganti esuk padhang ngene iki urung mulih. Musibah? Kerem?
Disamber angin barat?”
Carimun : “To, Darto. Ajaken mulih Yu inah karo Udin bali ngomahe dhisik!”
Inah : “Ora, Kang. Aku arep nunggu Kang Bari nang kene!” (Nangis)
Carimun : “Ya, nek mangkono ya wis. Nanging menawa nganti awan during teka, ya
mengko digoleki, nang tengah.”
Inah : “Kang Carimun , iki urip kepiye ta? (Setengah mbengok tanpa pangarep-
arep). O, Allah Gusti, urip kok kaya ngene. Sangsara, apa maneh yen Kang
Bari cilaka katerjang ombak. Prahune Kerem. Kepriye? Udiiin!”
Carimun : “Sing tabah, Nah! Sareh dhisik. Istighfar!”
Inah : “Dina apik lan karaharjan warga nelayan ya mung nang laut. Saka laut. Laut
iki menehi pangarep-arep. Laut, ombak lan pesisir kang diduweni warga
nelayan. Nanging yen kaya ngene iki kepriye, Kang?”
Carimun : “Ya, iki hukum alam jenenge. Laut migunani kanggo nelayan. Bisa entuk
iwak akeh!”
Inah : “Iya, Kang. Wingi entuk iwak akeh. Dina iki entuk iwak mung sethithik.
Sesuk bisa ora oleh apa-apa!”
Carimun : “Mangkono siklus panguripane nelayan. Padha karo ombake. Ana ombak
gedhe menawa ana angin baratan sing njalari nelayan wegah nglaut amarga
keweden ombake sing bisa ngancurake praune. Uga ana ombak kang cilikan
lan menehi iwak akeh kanggo nelayan. Rak ngono ta?”
Inah : “Kang masalahe saiki ya upaya kanggo nyaur utang marang Juragan Kardi!
Aku dhewe yaw is pesen menawa lagi angin baratan kudu sing ngati-ati
sajroning nglaut!”
Carimun : “Wis ngene wae. Mengko Sore menawa Bari wis mulih dirmbuk maneh
utange marang Juragan Kardi. Mengko dakgolekna upaya kanggo nyauri
utange Bari, saka kas warga. Banjur lunasana nganggo duwite kas. Sesuke
tembe Bari ngajokake permohonan nyilih marang kas warga. Utawa bisa uga
Marang KUD.”
Inah : “Lha mengko nyaure kepriye?”
Carimun : “Ya, diangsur. Mung wae ora kaya patrape Juragan kardi. Iki Rak
perkumpulan nelayan, dadi ya ngerti kapan wayahe nek ora nglaut. Sing
cetha ora ngabot-aboti uripe nelayan. Mengko dakjlentrehke sing pepak.”
Udin : “Mak, kae praune bapak! Mulih, Mak! Bapak mulih!!!”
Carimun : “Lha, kae ta, Bari mulih, Nah!”
Juragan : “Ee, ee, aja padha seneng. Aja kokjupuk iwak kae mengko. Kae duwekku.
Kanggo nyaur utange Bari!”
Inah : “Pangapunten, Juragan. Asil dinten menika kangge nedha rumiyin. Benjang
menawi angsal kathah badhe dilunasi!”
Juragan : “Kapan? Iki wektune wis entek. Dina iki kabeh asile kanggo nyaur utangmu.
Wis angkuten mlebu mobil kabeh nek wis minggir praune. Sudi lan Castono,
lebokna mobil iwake Bari kae ya! Cepet, selak awan!”

(Kapethik saking Kendel Basa Jawa – Drs Kadijo – Tri Agung)

B. Kawangsulana pitakenan-pitakenan ing ngandhap menika !

1. Menapa Temanipun sandiwara ‘Balia menyang laut’?


Wangsulan:
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
2. wonten ing adegan 1 ( setunggal ) sinten kemawon paraganipun?
Wangsulan:
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
3. Setting Panggenan adegan 1 ( setunggal ) wonten ing pundi?
Wangsulan:
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
4. Babagan menapa ingkang dipunrembag ing adegan 1 ( setunggal )?
Wangsulan:
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
5. Wonten ing adegan 2 ( kalih ) paraga utamanipun sinten?
Wangsulan:
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
6. Kados pundi watak paraga wonten ing sandiwara ‘Balia menyang laut’?
Wangsulan:
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
7. Kados pundi perangan plot/alur sandiwara ‘Balia menyang laut’?
Wangsulan:
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

8. Kados pundi pamanggihipun Carimun kangge ngawekani utangipun Bari dhateng


Juragan Kardi?
Wangsulan:
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
9. Menapa ingkang badhe dipuntindakaken juragan kardi menawi Bari boten saged
nyaur utang?
Wangsulan:
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
10. Amanat utawi pitutur menapa ingkang saged dipunpendhet saking sandiwara ‘Balia
menyang laut’?
Wangsulan:
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

UJI KOMPETENSI PIWULANG 3

A. PENGETAHUAN
I. Kaparingana tandha ping (X) ing wangsulan a, b, c, lan d ingkang leres!
1. Menapa ingkang dipunsebat sandiwara ….
a. Cariyos dumadosipun satunggaling panggenan.
b. Cariyos ingkang paraganipun kewan ingkang nggadahi watak kados manungsa.
c. Karya sastra ingkang nggambaraken cariyos gesangipun manungsa utaminipun
saking konflik ingkang dipunalami, kanthi pacelathon lan tindak tanduk ing
panggung.
d. Karya sastra ingkang nggambaraken cariyos gesangipun manungsa utaminipun
saking konflik ingkang dipunalami kanthi boten ngagem pacelathon.
2. Kethoprak salah satunggaling kesenian sandiwara saking daerah ….
a. Sumatra
b. Bali
c. Jawa barat
d. Jawa tengah
3. Wonten ing sandiwara ‘Sedhahan”. Bu Surya anggenipun ngendikan kaliyan Pak
Surya ngginakaken basa ….
a. Ngoko alus
b. Ngoko lugu
c. Krama
d. Karma inggil
4. Tembung sedhahan nunggal teges kalian tembung….
a. Wara-wara
b. Pariwara
c. Pawarta
d. Undangan
5. Latar wekdal ing sandiwara Sedhahan inggih menika ….
a. Enjing
b. Siang
c. Sonten
d. Dalu
6. Latar panggenan ing sandiwara Sedhahan inggih menika ….
a. Winggking griya
b. Taman
c. Sabin
d. Ngajeng griya
7. Wonten ing sandiwara Sedhahan ngginakaken alur ….
a. Maju
b. Mundur
c. Campuran
d. Maju,mundur
8. Bu Surya : “Tulung watu-watu ing kekembangan sing tumpang tindih kuwi
tatanen”
Sarijan : “Nggih bu”
Bu Surya : “Iya ngono kuwi. Yen disawang, rak katon edi peni”
Tembung edi peni tegesipun ….
a. Ketingal semrawut
b. Ketingal sae
c. Ketingal padhang
d. Ketingal runtut

9. Ingkang kalebet unsur intrinsic drama inggih menika ….


a. tema, alur, setting, paraga
b. tema, alur, setting, paraga, watak
c. tema, alur, setting, paraga, watak, pachelaton
d. tema, alur, setting, paraga, watak, pachelaton, amanat
10. Cariyos ingkang dipuncariyosaken kahanan ingkang sanpun dipunlampahi. Dipun
sebat alur ….
a. Maju
b. Mundur
c. Maju mundur
d. Campuran
11. Cariyos ingkang dipuncariyosaken kanthi runtut saking wiwitan ngantos pungkasan.
Dipun sebat alur ….
a. Maju
b. Mundur
c. Maju mundur
d. Campuran
12. Paraga utama ingkang limrahipun nggadhahi watak awon. Dipun sebat Paraga ….
a. Protagonis
b. Antagonis
c. Tritagonis
d. Apatis
13. paraga ingkang naming mbiyantu ingkakang nggadhahi watak netral. Dipun sebat
Paraga ….
a. Protagonis
b. Antagonis
c. Tritagonis
d. Apatis
14. Wonten ing sandiwara balia menyang laut, ingkang nggadahi watak antagonis inggih
menika ….
a. Inah
b. Bari
c. Carimun
d. Juragan Kardi
15. Bari : “Ya kuwi resikone nelayan. Nek ombak gedhe tetep mangkat nglaut ya
mesthi ngandhepi bebaya. Nanging iki tanggung jawabku kanggo nguripi kulawarga.
Wis sing tabah bune, aku mangkat bengi iki. Dongakna ben slamet, entuk iwak akeh
ya!”
Saged dipun tingali saking pachelaton ing nginggil Bari dados paraga ingkang
nggadahi watak ….
a. Nekad
b. Ora jujur
c. Tanggung jawab
d. pasrah
16. Latar panggenan ing sandiwara balia menyang laut, wonten ing ….
a. Bale desa
b. Griyanipun carimun
c. Griyanipun bari
d. Griyanipun juragan kardi
17. Menapa pakaryanipun Juragan Kardi ….
a. Bakul ulam
b. Lurah
c. Ketua KUD
d. Rentenir
18. Pinten utangipun Bari dhateng Juragan Kardi ….
a. 1 yuta
b. 2 yuta
c. 3 yuta
d. 4 yuta
19. Inah : “Kang Carimun , iki urip kepiye ta? (Setengah mbengok tanpa pangarep-
arep). O, Allah Gusti, urip kok kaya ngene. Sangsara, apa maneh yen Kang
Bari cilaka katerjang ombak. Prahune Kerem. Kepriye? Udiiin!”
Menawi dipuntingali saking pachelaton ing nginggil swasana manahipun inah ….
a. Kuatir
b. Nesu-nesu
c. Tenang
d. Grusah-grusuh

20. Carimun : “Wis ngene wae. Mengko Sore menawa Bari wis mulih dirmbuk maneh
utange marang Juragan Kardi. Mengko dakgolekna upaya kanggo
nyauri utange Bari, saka kas warga. Banjur lunasana nganggo duwite
kas. Sesuke tembe Bari ngajokake permohonan nyilih marang kas
warga. Utawa bisa uga Marang KUD.”
Saged dipun tingali saking pachelaton ing nginggil Carimun dados paraga ingkang
nggadahi watak ….
a. Protagonis
b. Antagonis
c. Tritagonis
d. Apatis

B. KETERAMPILAN
1. Kadamela setunggal naskah sandiwara sesarengan kanca setunggal kelompok (3 siswa)!
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………..
2. Katindakna sandiwara ingkang dipun damel kalawau ing ngajeng kelas!

You might also like