Professional Documents
Culture Documents
İnşaat Ve Proje Yönetimi
İnşaat Ve Proje Yönetimi
GENEL BAKIŞ
İNŞAAT İŞLETMELERİNDE PROJE YÖNETİMİ
İnsaat proje yönetimi, profesyonel bir yönetim süreci olup, ilk düşünceden isin sonuna
kadar (işin teslimine kadar), süre, maliyet ve kalite kontrolü açısından hazırlanan tüm
prosedürleri kapsar.
Genel olarak proje yönetimi, projenin amaçlarına ulasmak için projenin üretim sürecinden
ve sonuçlarından dogrudan veya dolaylı etkilenecek proje aşamalarının ihtiyaç ve
beklentilerini karsılamak amacıyla deneyim, bilgi birikimi ve teknikler, araçlar ve
yaklasımların organize bir sekilde kullanılmasıdır. İnşaat projelerinde sorunların giderilmesi,
proje amaçlarına ulasılması, etkinligin artırılması, proje üst yönetimi ile santiye arasında
sistemli bir çalısma ortamının olusturulması amacıyla gerçeklestirilen faaliyetlere insaat
proje yönetimi denir.
Her bir insaat projesi kendine özgü farklılıklar içerir ve yöneticiler için farklı bir sorun olarak
ortaya çıkar. Her proje birbirinden farklıdır ve her defasında farklı yerlerde yürütülmek
zorundadır. Bir inşaat projesi çok sayıda kisi ve işin organizasyonunu ve işlerin
koordinasyonunu gerektiir. Proje yöneticileri degisik teknolojileri ve degisik isçi ve ekipman
alternatiflerini degerlendirmek zorundadır. Bununla birlikte; hava kosulları, malzeme
eksikligi, isçi sorunları, bilinmeyen yeraltı kosulları ve yanlıs zaman ve maliyet tahminleri
gibi dinamik ve değişken hususlar her bir projede ayrı ayrı dikkate alınması gereken
hususlardır.
İnsaat proje yönetimi, karsı karsıya olunan dinamik sorunların çözümü için gelecekteki
olaylar ve performans için tahminler yapmak zorundadır. Ancak, bir projede gelecekte
yaşanabilecekler hakkında kesin ve net bilgye sahip olunamaması tahmin edilen iş ve
işlemler açısından kaçınılmaz olarak farklılıklar gösterebilmektedir.
İNŞAAT İŞLETMELERİNDE PROJE YÖNETİMİ
İnşaat proje yöneticisi, inşaat işlerinde, zaman zaman farklı ve bilinmeyen
sorunlarla karşılaşabilmektedir. İnsaat proje yöneticileri diger sektör
yöneticilerinden farklı tip ve miktarda sorunlarla ugrasmak zorunda
kalabilmektedir. Her insaat yöneticisi her gün bu sorunların biri veya birkaçı ile yüz
yüze gelelebilmektedir. Bunlar:
• Dıs unsurların davranısı. (Örnek: Belediye vb. benzeri kurumlarla ilişkilerde
yaşanan sorunlar)
• Çizim ve projelerde ki yanlıslıklar.
• Proje onaylarında meydana gelen gecikmeler.
• Hava kosullarının etkisi.
• Geç malzeme tedariki.
• Degisken isgücü performans oranları.
• İs makinelerinde meydana gelen arızalar.
• Yapılan isin kabul edilmemesi ve tekrar inşası.
Bütün bu faktörler ve insaat yönetimini karmaşık ve sorunlu hale getirebilmektedir.
İNSAAT İŞLETMELERINDE PROJE YÖNETİMİ
Planlama, bir isin optimum süre ve maliyetle gerçeklestirilebilmesi için, işle ilgili tüm
birimlerin, sıra, süre, yer, kapasite ve maliyet açısından, iç ve dış sınır kosulları
çerçevesinde zamana baglı olarak koordine edilmesi islemidir.
İnşaat proje yönetiminde ana prensip, insan zekası yardımıyla günlük hayatta yapılan
islerin metodik olarak degerlendirilmesi ve düzenlenmesidir. Belirli bir zaman süresi
içinde tamamlamak zorunda oldugumuz islerin hangi sırayla ve nasıl yapılacağının
düsünülüp karar verilmesi gerekir. Yapılacak işlerin her gün karşılaşılan veya yapılan
az sayıdave karmaşık olmayan işler olması durumunda, bir başka ifadeyle standart
işler olması durumunda, proje yönetimiyle ilgili planlama ve karar geliştirip
uygulamya koymak çok da zor değildir.
Ancak, proje kapsamında ki işlerin gerek sayısı ve aralarındaki iliskiler artarak
karmasık bir hal alması durumunda bunları en uygun biçimde gerçeklestirmek
zorlasır.
Bu gibi hallerde, önce söz konusu islerin bir dökümünü yapmak ve bunları öngörülen
hedefe ve mevcut kosullara uygun bir biçimde planlamak gerekir.
Gerçeklestirilmesi gereken is günlük yasamdaki isler dısında ekonomik açıdan önemli
boyutları bulunan bir insaat uygulaması (bina, yol, baraj, fabrika vb.) bir makine
imalatı, bir arastırma projesi gibi isler şeklinde ise planlama ve dolayısıyla iş programı
büyük bir önem kazanır.
EKONOMİK AÇIDAN ÖNEMLİ BOYUTLARI BULUNAN
İNŞAAT İŞLERİNDE PLANLAMA
Bina, yol, köprü, baraj, fabrika vb. inşaat projelerinde gerekli olan ana
işlemlerin tespiti ve bu islemlerin sıra, süre, kapasite ve maliyet
bakımından işlerin planlanması, bunların uygulama asamasında
yatırım programını ve sonucu ne kadar etkileyeceklerinin bilinmesi
işin basarısı açısından çok önemlidir.
Projenin istenen süre içinde ve ekonomik olarak tamamlanabilmesi
için dikkatlerin öncelikle hangi islemlere (kritik islemler)
yöneltilmesinin bilinmesi ve bu islemlerin daha kontrollü yapılması
gerekir.
Butür işlerde; çesitli islemler arasında esgüdümün yani
koordinasyonun saglanması gerekir. Projenin çesitli asamalarında
görev ve sorumluluk alanlar, islerini kısa ve uzun vadeli plan
hedeflerine göre yürütmeleri gerekmektedir.
Bu ve benzer zorluk ve zorunluluklar, inşaat proje yönetiminde, bazı is
programı metotlarının gelistirilmesini gerekli kılmaktadır.
ÖN TASARIM EVRESİ
Projenin Organizasyonu
Burada hedef, malsahibi tarafından inşaat tasarım ve yönetimi uzmanlarından
oluşan bir ekibin kurulmasıdır. Bu ekibin görevi, malsahibinin isteklerini en etkin
biçimde yerine getirme doğrultusunda, kendi faaliyetlerini örgütlemektir.
Projeye başlamadan önce, malsahibi temsilcileri, proje yöneticisi, tasarımcı ve
gerekli olan uzmanlardan oluşan bir ekip kurulmalıdır.
Proje yöneticisi ve tasarımcı, proje başlarken işe alınmalıdır. Özellikle zaman,
maliyet ve kaliteden oluşan performans parametreleri ile proje amaç ve hedefleri
ilk fırsatta malsahibi tarafından belirlenip belgelenerek, proje yöneticisi ve
tasarımcıya verilmelidir.
Önce işe alınması halinde proje yöneticisi malsahibine, kalifiye tasarımcıların
belirlenmesinde teklif şartnamelerinin hazırlanması ve dağıtılmasında, tekliflerin
incelenmesinde, görüşmelerin yürütülmesinde ve adayların değerlendirilmesinde
yardımcı olarak önerilerde bulunur.
Proje organizasyonunun prensipleri
• Proje ekibinin ortak çalışmasından azami yarar sağlamak için malsahibi,
tasarımcı ve proje yöneticisi arasında karşılıklı güven ve saygıya dayalı bir
ilişki kurulmalıdır. Proje yöneticisi ve tasarımcının konumları eşit düzeyde
olmalı ve malsahibi kendilerine bu eşitliğe uygun davranmalıdır.
• Proje yöneticisi seçiminde proje yöneticisi nasıl seçilirî çalışmsındaki
prosedürleri izlenir.
• Kendisi ile ilgili sözleşmeyi imzalamadan önce, proje ekibinin her
üyesi, malsahibinin istekleri ile birlikte, diğerlerinin sorumluluklarını
öğrenmiş ve anlamış olmalıdır. Bunun en iyi yolu, üye sözleşmelerini
malsahibi, proje yöneticisi ve tasarımcının birlikte incelemeleri,
yapacakları çalışmalarla ilgili belgeleri hazırlamaları ve sorumluluk
matrisindeki görevleri belirleyerek, bunlar üzerinde anlaşmalarıdır.
İnşaat Projesi Yönetim Planı
İşe başladıktan sonra proje yöneticisi, malsahibi ve tasarım danışmanı ile birlikte projenin
gereksinimlerini (malsahibinin isteklerini) tanımlayarak belgeler. Proje yöneticisinin
hazırlayacağı dokümanlar, proje gereksinimlerini karşılamak amacıyla plan ve stratejilerin
ana hatlarını ortaya koyup, malsahibinin inceleme ve onayına sunulan metinlerdir. Bu
belge yardımıyla proje ekibinin ilerdeki performansı ve projenin başarısı değerlendirilir.
Böylece belge, ileriki değerlendirmelerin dayanağını oluşturur. Bu nedenle belgeyi daha
başlangıÁta ekip ¸yelerinin gereği gibi anlayıp yorumlayacağı biÁimde yazmak, büyük
önem taşımaktadır.
İnşaat Proje Yönetim Planı, tipik biçimde proje kapsamını, bütçeyi, iş programını, çevresel
koşulları, kullanılacak ana sistemleri, izlenecek metot ve prosedürleri belirler. Bu plan
ayrıca, gelecekte projede ortaya çıkabilecek hak taleplerini önleme aracıdır. Projede,
malsahibinin zaman, maliyet ve performans gereksinim ve beklentilerini karşılayana
kadar pek çok konsept tasarımı ve keşif iterasyonları yapılır. Gereksinim ve beklentiler
belirlendikten ve mal sahibince de onaylandıktan sonra, proje ekibi bunları
gerçekleştirmeye yönelir. Başarılı bir projenin temelini, inşaat proje yönetim planı ile
ilgililerin kendilerini bunun gerçekleşmesine adamaları oluşturur.
Bir projenin kapsamını konsept çizimleri, metinler, performans kriterleri (sayıları) ve
malsahibinin o proje için bütçesi ortaya koyar. Bunların niteliği ve ayrıntısı, proje tipine
bağlı olarak çok değişik olabilir. Proje ekibinin çeşitli ¸yelerinin girdileriyle, toplam
maliyet ve sürenin belgelenmesi, proje yöneticisinin öncelikli görevidir. Proje yöneticisi
tarafından oluşturulan ana sistem ve prosedürler, yapım yönetim planındaki görevleri
(unsurları) birbirine bağlar.
İnşaat Proje Yönetim Planının temel bileşenleri
Tipik bir İnşaat Proje Yˆnetim Planının temel bileşenleri şunlardır: