Φροντιστηρια Πουκαμισασ XHMEIA/A΄ ΛΥΚΕΙΟΥ/2021-2022

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ XHMEIA/A΄ ΛΥΚΕΙΟΥ/2021-2022
Σ Χ Ε Δ Ι Ο Μ Α Θ Η Μ Α Τ Ο Σ
ΣΧΕΔΙΑ
ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Σχέδιο μαθήματος 1ο
Διδακτικές ώρες: 1
Διδακτική ενότητα: 1.1 Με τι ασχολείται η Χημεία - Ποια είναι η σημασία της Χημείας
στη ζωή μας
1.2 Γνωρίσματα της ύλης (μάζα, όγκος, πυκνότητα) – Μετρήσεις
και μονάδες
ΣΤΟΧΟΙ
Στο τέλος αυτής της διδακτικής ώρας θα πρέπει ο μαθητής να μπορεί:
1. Να γνωρίζει τις θετικές και αρνητικές επιπτώσεις της χημεία στην καθημερινή ζωή.
2. Να ορίζει τη μάζα, τον όγκο, την πυκνότητα και τις αντίστοιχες μονάδες τους.
3. Να μπορεί να κάνει τις απαραίτητες μετατροπές από τις διάφορες μονάδες μέτρησης των παραπάνω
μεγεθών
ΒΗΜΑ 1ο
Σύνδεση με την ύλη της Β΄ Γυμνασίου. Ερωτήσεις σχετικά με τις υπάρχουσες γνώσεις των μαθητών.
ΒΗΜΑ 2ο
Ορισμός περιβάλλοντος
Με τι ασχολείται η Χημεία
Θετικές και αρνητικές επιπτώσεις Χημείας.
ΒΗΜΑ 3ο
Ορισμός μάζας, όγκου, πυκνότητας και αναφορά στα όργανα μέτρησης των μεγεθών αυτών. ∆ιάκριση
μάζας και βάρους
ΒΗΜΑ 4ο
Αναφορά στις μονάδες μέτρησης μάζας, όγκου, πυκνότητας στο SI καθώς και των πολλαπλασίων και
υποπολλαπλασίων τους.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και Σ/Λ βιβλίου εκδοτικού
2. Λυμένα παραδείγματα βιβλίου εκδοτικού
3. Ασκήσεις για επίλυση στο φροντιστήριο:
Σχολικό: 23, 26, 31, 32
4. Ασκήσεις για επίλυση στο σπίτι:
Σχολικό: 22, 24, 25, 27-30, 33, 36
2
Διδακτική ενότητα: 1.3 Δομικά σωματίδια της ύλης - Δομή του ατόμου. Ατομικός
αριθμός, Μαζικός αριθμός, Ισότοπα. 1.4 Χ.Ε / Μίγματα
ΣΤΟΧΟΙ
Στο τέλος αυτής της διδακτικής ώρας θα πρέπει ο μαθητής
1. Να γνωρίζει ποια είναι τα δομικά σωματίδια της ύλης
2. Να ορίζει το μόριο, το άτομο και το ιόν
3. Να ξεχωρίζει τα μόρια χημικής ένωσης και τα μόρια χημικού στοιχείου
4. Να γνωρίζει τι είναι ατομικότητα
5. Να γνωρίζει τα υποατομικά σωματίδια
6. Να ορίζει τον ατομικό, μαζικό αριθμό καθώς και τα ισότοπα
7. Να μπορεί να βρίσκει τον αριθμό πρωτονίων, νετρονίων και ηλεκτρονίων σε ανάλογες ασκήσεις
ΒΗΜΑ 1ο
Σύνδεση με την αντίστοιχη ύλη της Β Γυμνασίου. Ερωτήσεις σχετικά με τις υπάρχουσες γνώσεις των
μαθητών.
ΒΗΜΑ 2ο
Ορισμός μορίου, ατόμου, ιόντος. Αναφορά σε παραδείγματα όπου ουσίες αποτελούνται από μόρια, άτομα,
ιόντα. Ορισμός μορίου χημικού στοιχείου και μορίου χημικής ένωσης. Ορισμός ατομικότητας.
ΒΗΜΑ 3ο
Αναφορά στις θεωρίες για τη δομή του ατόμου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Αναφορά στα υποατομικά σωματίδια σχετικά με τη θέση, τη μάζα, το φορτίο καθώς και τη
σχετική μάζα και φορτίο τους. Ορισμός ατομικού και μαζικού αριθμού. Αναφορά στα ισότοπα.
Σχολικό: 37, 43, 47, 48, 50.
Σχολικό: 38-42, 44-46, 49, 51, 52, 54
3
Διδακτική ενότητα: 1.4 Ταξινόμηση της ύλης- ∆ιαλύματα - Περιεκτικότητες
διαλυμάτων - ∆ιαλυτότητα
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να γνωρίζει τι ονομάζεται μίγμα και τι καθορισμένες ουσίες, και σε τι διαφέρουν.
2. Να γνωρίζει ποια μίγματα λέγονται ομογενή και ποια ετερογενή.
3. Να ταξινομεί τα υλικά σε διάφορες κατηγορίες (καθαρές ουσίες- μίγματα, ομογενή ετερογενή
μίγματα, ενώσεις-στοιχεία).
4. Να γνωρίζει τι ονομάζεται διάλυμα και από τι αποτελείται
5. Να γνωρίζει ποια διαλύματα λέγονται μοριακά και ποια ιοντικά, ποια αραιά και ποια πυκνά.
6. Να γνωρίζει τι ονομάζεται περιεκτικότητα και τις εκφράσεις της.
ΒΗΜΑ 1ο
Ορισμός μίγματος και καθορισμένων ουσιών. ∆ιαφορές μεταξύ τους
Ορισμός ομογενούς και ετερογενούς μίγματος. Παραδείγματα.
ΒΗΜΑ 2ο
Ορισμός διαλύματος. Είδη διαλυμάτων, σύσταση διαλυμάτων. Παρατήρηση
Αναφορά σε μοριακά και ιοντικά διαλύματα Τα ppm και ppb δεν
Ορισμός περιεκτικότητας. Εκφράσεις περιεκτικότητας. χρησιμοποιούνται και
προτείνεται να μην
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ διδαχτούν.
Σχολικό: 69-71, 75, 79 Οι ασκήσεις των
4. Ασκήσεις για επίλυση στο σπίτι: διαλυμάτων να διδαχθούν
Σχολικό: 72-74, 76 κατά προτίμηση στην
παράγραφο 4.3.
4
Διδακτική ενότητα: 1.5 Ταξινόμηση της ύλης- ∆ιαλύματα - Περιεκτικότητες
διαλυμάτων - ∆ιαλυτότητα. Επανάληψη 1ου κεφαλαίου.
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να γνωρίζει πως ορίζεται η διαλυτότητα, και από ποιους παράγοντες εξαρτάται και πώς
2. Να γνωρίζει πότε ένα διάλυμα είναι κορεσμένο και πότε ακόρεστο
3. Να μπορεί να επιλύει απλές θεωρητικές ασκήσεις σχετικά με τη διαλυτότητα
4. Να επιλύει ασκήσεις διαλυτότητας
ΒΗΜΑ 1Ο
Ορισμός διαλυτότητας. Παράγοντες που την επηρεάζουν για αέριες και στερεές διαλυμένες ουσίες.
Παραδείγματα διαλυτότητας από καθημερινή ζωή. Ορισμός κορεσμένου και ακόρεστου διαλύματος
ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ∆ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ

1. ∆ιαβάζοντας την άσκηση κωδικοποιούμε τα δεδομένα. Για παράδειγμα mδιαλύματος = 100 g
2. Γράφoυμε την έκφραση της διαλυτότητας και από κάτω τα δεδομένα της άσκησης.
3. Κάνουμε τις απαιτούμενες μετατροπές και βρίσκουμε το ζητούμενο
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Παρατήρηση

1. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και Σ/Λ βιβλίου εκδοτικού Εάν στα σχολεία δεν διδαχθεί η
2. Λυμένα παραδείγματα βιβλίου εκδοτικού διαλυτότητα μπορείτε να την
3. Ασκήσεις για επίλυση στο φροντιστήριο: παραλείψετε και να λύσετε
Σχολικό: 78, 80, 81, 86 επιπλέον ασκήσεις στα
διαλύματα.
5
Διδακτική ενότητα: 2.1 Ηλεκτρονιακή δομή των ατόμων - Ένα απλό μοντέλο ατόμου
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να γνωρίζει τι αναφέρει το μοντέλο του Bohr για το άτομο.
2. Να γνωρίζει τις στοιβάδες καθώς και πόσα ηλεκτρόνια μπορούν θεωρητικά να μπουν σε κάθε
στοιβάδα.
3. Να γνωρίζει τους κανόνες για την κατανομή των ηλεκτρονίων σε στοιβάδες.
4. Να μπορεί να κατανέμει τα ηλεκτρόνια στις στοιβάδες.
5. Να γνωρίζει ποια είναι τα ηλεκτρόνια σθένους.
ΒΗΜΑ 1ο
Αναφορά στο μοντέλο του Bohr και τις ομοιότητες του με το πλανητικό σύστημα. Αναφορά στις στοιβάδες
καθώς και στον κύριο κβαντικό αριθμό. Υπολογισμός των ηλεκτρονίων που θεωρητικά μπορούν να μπουν
σε κάθε στοιβάδα. ∆ιατύπωση των κανόνων κατανομής των ηλεκτρονίων σε στοιβάδες.
ΒΗΜΑ 2ο
Εφαρμογή των κανόνων σε παραδείγματα. Επισημαίνουμε ότι με αυτό τον τρόπο μπορούμε με
σιγουριά να κατανέμουμε τα ηλεκτρόνια των 20 πρώτων στοιχείων.
Σε τμήμα όπου κρίνουμε ότι το επίπεδο είναι υψηλό αναφέρουμε τη θεωρία των υποστοιβάδων
και δίνουμε παράδειγμα εφαρμογής της. Συνδέουμε τα αποτελέσματα που προκύπτουν με την
κλασική κατανομή των ηλεκτρονίων σε στοιβάδες.
Ορισμός των ηλεκτρονίων σθένους.
Σχολικό: 14, 18,
Σχολικό: 15-17,
6
Διδακτική ενότητα: 2.2 Κατάταξη των στοιχείων (Περιοδικός Πίνακας).
Χρησιμότητα του Περιοδικού Πίνακα
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να γνωρίζει πως κατατάσσονται τα στοιχεία στον περιοδικό πίνακα
2. Να γνωρίζει να περιγράφει το περιοδικό πίνακα δηλαδή από πόσες ομάδες και περιόδους
αποτελείται και την αρίθμηση τους
3. Να γνωρίζει τα κοινά χαρακτηριστικά στοιχείων που ανήκουν στην ίδια ομάδα ή περίοδο
4. Να γνωρίζει την ονομασία χαρακτηριστικών ομάδων
5. Να γνωρίζει τις ιδιότητες μετάλλων και αμετάλλων καθώς και την θέση τους στον
περιοδικό πίνακα
6. Να μπορεί να βρει σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο ανήκει ένα στοιχείο γνωρίζοντας τον
ατομικό αριθμό του αλλά και αντίστροφα
7. Να γνωρίζει τη χρησιμότητα του περιοδικού πίνακα κυρίως ως προς την πρόβλεψη των
ιδιοτήτων των στοιχείων
ΒΗΜΑ 1ο
Αναφορά για τον τρόπο ταξινόμησης των στοιχείων πριν τον Mendeleev. Περιγραφή του περιοδικού
πίνακα και ορισμοί ομάδων και περιόδων. Τρόπος αρίθμησης των ομάδων κατά IUPAC αλλά και
κλασική αρίθμηση, ονομασία κάποιων χαρακτηριστικών ομάδων όπως για παράδειγμα τα αλογόνα και
τα αλκάλια. Κοινά χαρακτηριστικά στοιχείων που ανήκουν στην ίδια ομάδα ή περίοδο.
ΒΗΜΑ 2ο
Ιδιότητες μετάλλων και αμετάλλων. Θέση τους στον περιοδικό πίνακα. Τοποθέτηση στοιχείων
ανάλογα με τον ατομικό αριθμό τους.
ΒΗΜΑ 3ο
Υπολογισμός του ατομικού αριθμού στοιχείου από τη θέση του στον περιοδικό πίνακα. Χρησιμότητα
του περιοδικού πίνακα στην πρόβλεψη ιδιοτήτων των στοιχείων
Σχολικό: 19-21, 27, 31, 34-37
Σχολικό: 22, 24-26, 28-30, 32-33
7
Διδακτική ενότητα: 2.3 Γενικά για το χημικό δεσμό- Παράγοντες που καθορίζουν τη
χημική συμπεριφορά του ατόμου. Είδη χημικών ∆εσμών
(Ιοντικός- Ομοιοπολικός).
ΣΤΟΧΟΙ
Στο τέλος αυτής της διδακτικής ώρας θα πρέπει ο μαθητής:
1. Να γνωρίζει την έννοια του χημικού δεσμού και γιατί σχηματίζονται οι δεσμοί.
2. Να γνωρίζει ποιοι παράγοντες καθορίζουν τη χημική συμπεριφορά των στοιχείων.
3. Να γνωρίζει ποια ονομάζονται ηλεκτρόνια σθένους.
4. Να γνωρίζει τον κανόνα της οκτάδας.
5. Να γνωρίζει πως τοποθετούνται σχηματικά τα ηλεκτρόνια σθένους γύρω από τα άτομα.
6. Να ξεχωρίζει τα μέταλλα από τα αμέταλλα ανάλογα με τον αριθμό των ηλεκτρονίων σθένους.
7. Να συσχετίζει την τάση για αποβολή ή πρόσληψη ηλεκτρονίων ανάλογα με τον αριθμό των
ηλεκτρονίων σθένους.
8. Να γνωρίζει τι ορίζεται ατομική ακτίνα.
9. Να γνωρίζει ποιοι παράγοντες καθορίζουν την ατομική ακτίνα.
10. Να γνωρίζει πως μεταβάλλεται η ακτίνα στον περιοδικό πίνακα.
11. Να συσχετίζει την τάση για αποβολή ή πρόσληψη ηλεκτρονίων ανάλογα με την ατομική ακτίνα.
ΒΗΜΑ 1ο
Ορισμός του χημικού δεσμού και επεξήγησή του. Αναφορά σε ποιους παράγοντες οφείλεται η
συμπεριφορά των στοιχείων και σύνδεση του με την επεξήγηση του χημικού δεσμού.
ΒΗΜΑ 2ο
Ορισμός ηλεκτρονίων σθένους. Αναφορά στον κανόνα των οχτώ. Σχηματικός τρόπος τοποθέτησης
των ηλεκτρονίων σθένους γύρω από το στοιχείο. Μονήρη ηλεκτρόνια. Συσχέτιση της τάσης αποβολής
ή πρόσληψης ηλεκτρονίων ανάλογα με τον αριθμό των ηλεκτρονίων σθένους. ∆ιαχωρισμός των
στοιχείων σε μέταλλα και αμέταλλα ανάλογα με τον αριθμό των ηλεκτρονίων σθένους
ΒΗΜΑ 3ο
Ορισμός ατομικής ακτίνας και ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την ατομική ακτίνα. Μεταβολή ατομικής
ακτίνας στον περιοδικό πίνακα. Εξήγηση του τρόπου μεταβολής. Παραδείγματα
Σχολικό: 23
Σχολικό: 38
8
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να γνωρίζει τι είναι ιοντικός δεσμός, και ποια τα χαρακτηριστικά του.
2. Να γνωρίζει πώς σχηματίζεται μια ιοντική ένωση.
3. Να γνωρίζει τα χαρακτηριστικά των ιοντικών ενώσεων.
4. Να γνωρίζει πως στις ιοντικές ενώσεις δεν υπάρχει η έννοια του μορίου.
ΒΗΜΑ 1ο
Ορισμός του ιοντικού δεσμού. Εξήγηση του τρόπου σχηματισμού του ιοντικού δεσμού. Αναφορά ότι ο
ιοντικός δεσμός γίνεται μεταξύ μετάλλου και αμέταλλου. Παραδείγματα.
ΒΗΜΑ 2ο
Αναφορά στα χαρακτηριστικά του ιοντικού δεσμού. Αναφορά στα χαρακτηριστικά των ιοντικών ενώσεων.
Συσχέτιση τους με τα χαρακτηριστικά του ιοντικού δεσμού.
Σχολικό: 39, 41, 43
Σχολικό: 45, 50
9
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να γνωρίζει τι είναι ομοιοπολικός δεσμός, και ποια τα χαρακτηριστικά του.
2. Να γνωρίζει πώς σχηματίζεται μια ομοιοπολική ένωση.
3. Να γνωρίζει τα χαρακτηριστικά των ομοιοπολικών ενώσεων.
4. Να γνωρίζει τι εκφράζει η έννοια της ηλεκτραρνητικότητας.
5. Ποιος δεσμός ονομάζεται πολικός ομοιοπολικός και ποιος μη πολικός ομοιοπολικός.
6. Να ξεχωρίζει ποιοι δεσμοί είναι ιοντικοί, ποιοι πολικοί ομοιοπολικοί και ποιοι μη πολικοί
ομοιοπολικοί.
7. Να γνωρίζει τι είναι απλός και τι διπλός και τριπλός ομοιοπολικός δεσμός.
ΒΗΜΑ 1ο
Ορισμός του ομοιοπολικού δεσμού. Εξήγηση του τρόπου σχηματισμού του ομοιοπολικού δεσμού. Αναφορά
ότι ο ομοιοπολικός δεσμός γίνεται μεταξύ αμέταλλου και αμέταλλου. Παραδείγματα.
ΒΗΜΑ 2ο
Ορισμός της ηλεκτραρνητικότητας. Αναφορά σε παραδείγματα πολικού ομοιοπολικού και μη πολικού
ομοιοπολικού δεσμού. Αναφορά σε διπλούς και τριπλούς ομοιοπολικούς δεσμούς. Αναφορά στα
χαρακτηριστικά του ομοιοπολικού δεσμού
Σχολικό: 40, 44, 47, 51
Σχολικό: 42, 46, 49, 52
10
Διδακτική ενότητα: 2.4. Η γλώσσα της χημείας. Αριθμός οξείδωσης. Γραφή Χημικών
τύπων και εισαγωγή στην ονοματολογία των ενώσεων.
Επανάληψη 2ου κεφαλαίου
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να γνωρίζει τα σύμβολα των βασικότερων χημικών στοιχείων καθώς και την ονομασία τους.
2. Να γνωρίζει την ονοματολογία και τα σθένη των κυριότερων μονοατομικών και
πολυατομικών ιόντων.
3. Να γνωρίζει τι ορίζεται αριθμός οξείδωσης.
4. Να γνωρίζει να γράφει σωστά τους μοριακούς τύπους χημικών ενώσεων δοσμένων των αριθμών
οξείδωσης των στοιχείων τους.
5. Να γνωρίζει τις συνήθεις τιμές αριθμού οξείδωσης στοιχείων στις ενώσεις τους.
6. Να υπολογίζει τον αριθμό οξείδωσης ενός στοιχείου σε διάφορα παραδείγματα.
ΒΗΜΑ 1ο
Ορισμός αριθμού οξείδωσης.
Εξήγηση του τρόπου γραφής των μοριακών τύπων χημικών ενώσεων.
Εξήγηση του τρόπου υπολογισμού του αριθμού οξείδωσης στοιχείων σε χημικά στοιχεία, χημικές
ενώσεις και πολυατομικά ιόντα.
Παραδείγματα
Σχολικό: Εφαρμογή (σελίδα 64), Εφαρμογή (σελίδα 65), 57
Σχολικό: 53-56, 58-60
11

Διδακτική ενότητα: Εισαγωγή στην ονοματολογία των ενώσεων.
ΣΤΟΧΟΙ
1. Nα μπορει να διακρίνει τα οξέα , τις βάσεις τα άλατα και τα οξείδια
2. Για το σκοπό αυτό να δείξετε τη γενική μορφή των οξέων των βάσεων και των αλάτων από τις
αντίστοιχες σελίδες του φροντιστηριακού βιβλίου.
3. Να γνωρίζει να ονομάζει οξέα, βάσεις, άλατα και οξείδια.
4. Να μπορεί να γράψει τον μοριακό τύπο χημικών ενώσεων δοσμένου των ονομάτων τους.
ΒΗΜΑ 1ο
Ονοματολογία οξέων. Αναφορά του τρόπου ονομασίας οξυγονούχων και μη οξυγονούχων οξέων.
Παραδείγματα.
ΒΗΜΑ 2ο
Ονοματολογία βάσεων. Αναφορά του τρόπου ονομασίας βάσεων με μέταλλο με πολλαπλό αριθμό οξείδωσης.
Παραδείγματα.
ΒΗΜΑ 3ο
Ονοματολογία αλάτων. Αναφορά του τρόπου ονομασίας οξυγονούχων και μη οξυγονούχων αλάτων.
Αναφορά του τρόπου ονομασίας αλάτων με μέταλλο με πολλαπλό αριθμό οξείδωσης. Παραδείγματα.
ΒΗΜΑ 4ο
Ονοματολογία οξειδίων. Αναφορά του τρόπου ονομασίας οξειδίων μετάλλων και αμετάλλων. Αναφορά του
τρόπου ονομασίας οξειδίων με στοιχείο με πολλαπλό αριθμό οξείδωσης. Παραδείγματα.
ΒΗΜΑ 5ο
Εκτενή αναφορά στον τρόπο γραφής των μοριακών τύπων ενώσεων όταν δίνεται η ονομασία της ένωσης.
Σχολικό: Εφαρμογή (σελίδα 66), 61 (1-10)
Σχολικό: 61 (11-20), 62-64
12
Διδακτική ενότητα: 3.1 Χημικές αντιδράσεις-Συμβολισμός - Χαρακτηριστικά χημικών
αντιδράσεων. Είδη χημικών αντιδράσεων.
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να γνωρίζει τι ονομάζουμε χημική αντίδραση και πως συμβολίζεται.
2. Να μπορεί να συμπληρώνει συντελεστές σε χημικές αντιδράσεις.
3. Να γνωρίζει τη θεωρία των αποτελεσματικών συγκρούσεων.
4. Να γνωρίζει το ορισμό της ταχύτητας και της απόδοσης της αντίδρασης και από ποιους
παράγοντες εξαρτώνται.
5. Να γνωρίζει τι είναι εξώθερμη και τι ενδόθερμη αντίδραση.
ΒΗΜΑ 1ο
Αναφορά στα χημικά φαινόμενα και σε γνωστές χημικές αντιδράσεις από την καθημερινή ζωή. Αναφορά
στις χημικές αντιδράσεις και τον τρόπο γραφής τους.
ΒΗΜΑ 2ο
Αναφορά στην αρχή διατήρησης της μάζας και στον τρόπο συμπλήρωσης συντελεστών χημικών αντιδράσεων.
Παραδείγματα
ΒΗΜΑ 3ο
Αναφορά στη θεωρία των αποτελεσματικών συγκρούσεων. Ορισμός ταχύτητας της αντίδρασης και από
ποιους παράγοντες εξαρτάται. Σύνδεση με τη θεωρία των αποτελεσματικών συγκρούσεων. Ορισμός
εξώθερμων και ενδόθερμων αντιδράσεων. Σύνδεση με δεσμούς που σπάνε και σχηματίζονται. Ορισμός
απόδοσης αντίδρασης. Ονομαστική αναφορά σε παράγοντες που την επηρεάζουν
Σχολικό: 11
Σχολικό: 12
13
αντιδράσεων. Είδη χημικών αντιδράσεων.
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να γνωρίζει ποιες αντιδράσεις ονομάζονται οξειδοαναγωγικές και ποιες μεταθετικές.
2. Να μπορεί να διακρίνει μια μεταθετική από μια οξειδοαναγωγική αντίδραση
3. Να γνωρίζει ποια επιμέρους είδη οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων υπάρχουν
4. Να γνωρίζει ποιες αντιδράσεις είναι αντιδράσεις σύνθεσης, αποσύνθεσης, διάσπασης, και απλής
αντικατάστασης
5. Να μπορεί να συμπληρώνει αντιδράσεις απλής αντικατάστασης
ΒΗΜΑ 1ο
∆ιαχωρισμός χημικών αντιδράσεων σε οξειδοαναγωγικές και μεταθετικές αντιδράσεις
ΒΗΜΑ 2ο
Ορισμός οξειδοαναγωγικών και μεταθετικών αντιδράσεων. Παραδείγματα
ΒΗΜΑ 3ο
Ορισμός αντιδράσεων σύνθεσης, αποσύνθεσης, διάσπασης, και απλής αντικατάστασης. Παραδείγματα
χαρακτηριστικών αντιδράσεων. Αναφορά στον τρόπο συμπλήρωσης αντιδράσεων απλής αντικατάστασης.
Σχολικό: Εφαμογές σελ. 88, 90
Σχολικό: 16, 17
14

αντιδράσεων. Είδη χημικών αντιδράσεων. Επανάληψη 3ου
κεφαλαίου
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να γνωρίζει ποια επιμέρους είδη μεταθετικών αντιδράσεων υπάρχουν
2. Να γνωρίζει ποιες αντιδράσεις είναι αντιδράσεις εξουδετέρωσης και ποιες διπλής
αντικατάστασης
3. Να γνωρίζει ποιες ουσίες είναι αέριες και ποιες ιζήματα
4. Να μπορεί να συμπληρώνει αντιδράσεις διπλής αντικατάστασης
5. Να μπορεί να συμπληρώνει αντιδράσεις εξουδετέρωσης
ΒΗΜΑ 1ο
Ορισμός αντιδράσεων διπλής αντικατάστασης. Προϋποθέσεις ώστε να γίνεται μια αντίδραση διπλής
αντικατάστασης. Αναφορά στο τρόπο συμπλήρωσης αντιδράσεων διπλής αντικατάστασης. Παραδείγματα.
ΒΗΜΑ 2ο
Αναφορά στο τρόπο συμπλήρωσης αντιδράσεων εξουδετέρωσης.
ΒΗΜΑ 3ο
Ιδιαίτερη προσοχή σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν στα αντιδρώντα οξείδια.
Αν έχουμε οξείδιο μετάλλου (βασικό) με οξύ η αντίδραση γίνεται κατά τον συνήθη τρόπο των
μεταθετικών αντιδράσεων
Αν έχουμε οξείδιο αμετάλλου (όξινο) με βάση πρώτα μετατρέπουμε το οξείδιο στο αντίστοιχο οξύ και
μετά δουλεύουμε κατά τα γνωστά.
Επειδή οι μαθητές μας δεν έχουν διδαχτεί τι είναι τα όξινα και τι τα βασικά οξείδια μπορούμε να τους
δώσουμε την προέλευση ορισμένων όξινων οξειδίων όπως για παράδειγμα τα παρακάτω:
CO2 από το Η2CO3 SO3 από το H2SO4
SO2 από το H2SO3 N2O5 από το HNO3
N2O3 από το HNO2 P2O5 από το H3PO4
Σχολικό: Εφαρμογές σελίδα 92, 93 Ασκήσεις 29, 32, 42
Σχολικό: 18, 19, 24, 27, 39
15
Διδακτική ενότητα: 4.1 Βασικές έννοιες για τους χημικούς υπολογισμούς: σχετική
ατομική μάζα, σχετική μοριακή μάζα, mol, αριθμός Avogadro,
γραμμομοριακός όγκος Vm.
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να γνωρίζει τον ορισμό της ατομικής μάζας, της σχετικής ατομικής μάζας και της σχετικής
μοριακής μάζας
2. Να γνωρίζει να υπολογίζει την σχετική ατομική μάζα στοιχείου που αποτελείται από δυο
ισότοπα
3. Να γνωρίζει να υπολογίζει τη σχετική μοριακή μάζα διαφόρων ενώσεων
ΒΗΜΑ 1ο
Ορισμός ατομικής μάζας, σχετικής ατομικής μάζας και σχετικής μοριακής μάζας.
Αναφορά στο τρόπο υπολογισμού της σχετικής ατομικής μάζας στοιχείου που αποτελείται από δυο
ισότοπα.
Αναφορά στο τρόπο υπολογισμού της σχετικής μοριακής μάζας χημικών ενώσεων.
Σχολικό: Εφαρμογή (σελίδα 105, 106), 15
Σχολικό:12, 14,
16

Διδακτική ενότητα: 4.1 Βασικές έννοιες για τους χημικούς υπολογισμούς: σχετική
ατομική μάζα, σχετική μοριακή μάζα, mol, αριθμός Avogadro,
γραμμομοριακός όγκος Vm.
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να γνωρίζει τον ορισμό του mol.
2. Να γνωρίζει τι εκφράζει ο αριθμός Avogadro.
3. Να γνωρίζει την σχέση του mol με το ΝΑ και το Μr.
4. Να γνωρίζει τον ορισμό του γραμμομοριακού όγκου.
5. Να γνωρίζει ποιες είναι οι STP συνθήκες.
6. Να γνωρίζει να μετατρέπει τα mol σε g και σε L και το αντίστροφο.
7. Να γνωρίζει πόσα άτομα από το κάθε στοιχείο υπάρχουν σε δεδομένη ποσότητα μιας χημικής
ουσίας.
ΒΗΜΑ 1ο
Ορισμός mol και του αριθμού του Avogadro. Αναφορά στο ότι το mol εκφράζει την ποσότητα μιας ουσίας που
περιέχει Ν Α οντότητες και ζυγίζει όσο το Αr / Μr σε g.
Παραδείγματα μετατροπών.
m
Χρήση και αναλογιών αλλά και του τύπου:n =
Mr
ο
ΒΗΜΑ 2
Ορισμός γραμμομοριακού όγκου. Αναφορά στις SΤΡ συνθήκες.
V
Μετατροπές mol αερίων σε L σε SΤΡ συνθήκες με τη χρήση του τύπου: n =
22,4
Ιδιαίτερη αναφορά ότι στον τύπο αυτό Vm = 22.4 L / mol μόνο σε SΤΡ συνθήκες.
.
ΒΗΜΑ 3ο
Αναφορά στο τρόπο εύρεσης των ατόμων που υπάρχουν σε ορισμένη ποσότητα χημικής ουσίας με επίλυση
της αναλογίας.
Σχολικό: Εφαρμογές (σελίδα 110 / 111), 16 ,18,19, 21, 23,26.
Σχολικό:17,20, 22, 24,25, 27-32
17
Διδακτική ενότητα: 4.2. Καταστατική εξίσωση των αερίων
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να διατυπώνει τους νόμους των αερίων.
2. Να γνωρίζει την καταστατική εξίσωση και να μπορεί να υπολογίζει ένα από τα μέγεθη P, V, T, n όταν
δίνονται τα υπόλοιπα
3. Να γνωρίζει να υπολογίζει την πυκνότητα ενός αερίου ή την σχετική μοριακή του μάζα με χρήση της
καταστατικής εξίσωσης.
ΒΗΜΑ 1ο
Αναφορά στους νόμους των αερίων.
Αναφορά στο τρόπο που προκύπτει η καταστατική εξίσωση αλλά και πότε ισχύει στα πραγματικά αέρια.
Αναφορά στο τρόπο επίλυσης ασκήσεων με χρήση της καταστατικής εξίσωσης.
Αναφορά στο τρόπο υπολογισμού της πυκνότητας ενός αερίου ή της σχετικής μοριακής του μάζα με
χρήση της καταστατικής εξίσωσης.
Σχολικό: Εφαρμογή (σελίδα 116), Εφαρμογή (σελίδα 116), 39,40, 43, 44, 48, 49, 52, 53
Σχολικό: 41, 42, 45-47, 50, 51
18
Διδακτική ενότητα: 4.3. Συγκέντρωση διαλύματος - Αραίωση, ανάμειξη διαλυμάτων
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να γνωρίζει τι εκφράζει η συγκέντρωση.
2. Να γνωρίζει να υπολογίζει την συγκέντρωση ενός διαλύματος.
3. Να γνωρίζει να επιλύει ασκήσεις στην συγκέντρωση διαλύματος όταν υπάρχει
αραίωση / συμπύκνωση ή και ανάμειξης διαλυμάτων της ίδιας ουσίας.
ΒΗΜΑ 1ο
Ορισμός της συγκέντρωσης. Αναφορά στο τρόπο υπολογισμό της συγκέντρωσης ενός διαλύματος.
ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗΣ ΜΙΑΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΜΙΑ ΑΛΛΗ

1. ∆ιαβάζοντας την άσκηση κωδικοποιούμε τα δεδομένα. Για παράδειγμα mδιαλύματος = 100 g
2. Επισημαίνουμε ότι mδιαλύματος = m διαλύτη+ mδιαλ.ουσιας
3. Γράφουμε τη δοσμένη έκφραση περιεκτικότητας και από κάτω τη ζητούμενη.
4. Βρίσκουμε ποιες μετατροπές πρέπει να γίνουν και τις κάνουμε.
ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΑΡΑΙΩΣΗΣ-ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗΣ

1. Σχηματικά με δοχεία αναπαριστούμε το φαινόμενο.
2. Κάτω από κάθε δοχείο γράφουμε τα δεδομένα που γνωρίζουμε.
3. Για την αραίωση ισχύει ότι:
mδιαλύματος (τελ) = mδιαλύματος (αρχ) + mΔιαλύτη(προσθ),
V∆ιαλύματος (τελ) = V∆ιαλύματος (αρχ) + VΔιαλύτη(προσθ),
m∆.Ο(αρχ) = m∆.Ο (τελ)
nΑΡΧΙΚΑ = nΤΕΛΙΚΑ ή CΑΡΧΙΚH VΑΡΧΙΚOΣ = CΤΕΛΙΚΗ VΤΕΛΙΚΟΣ
ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΑΝΑΜΙΞΗΣ

1. Σχηματικά με δοχεία αναπαριστούμε το φαινόμενο.
2. Κάτω από κάθε δοχείο γράφουμε τα δεδομένα που γνωρίζουμε.
3. Για την ανάμειξη ισχύει ότι:
m∆ιαλύματος(τελ) = m∆ιαλύματος (1) + m∆ιαλύματος (2),
V∆ιαλύματος(τελ) = V∆ιαλύματος (1) + V∆ιαλύματος (2),
m Δ.Ο ∆ιαλύματος(τελ) = m Δ.Ο∆ιαλύματος (1) + m ∆. Ο∆ιαλύματος (2)
nΑΡΧΙΚΑ = nΤΕΛΙΚΑ ή C1 V1 + C2 V2 = CΤΕΛΙΚΗ VΤΕΛΙΚΟΣ
3. Επιπλέον άλυτες ασκήσεις βιβλίου εκδοτικού σε κάθε κατηγορία
19
Διδακτική ενότητα: 4.4 Στοιχειομετρικοί υπολογισμοί – Επανάληψη 4ου κεφαλαίου.
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να γνωρίζει να επιλύει ασκήσεις με στοιχειομετρικούς υπολογισμούς.
ΒΗΜΑ 1Ο
Αναφορά σε τι στοιχεία μας δίνει μια χημική εξίσωση και σύνδεση με τα μόρια αντιδρώντων και προϊόντων
και άρα και με τα mol. Αναφορά ότι οι στοιχειομετρικές ασκήσεις λύνονται με την βοήθεια των mol (και των
L υπό προϋποθέσεις).Προτείνεται οι ασκήσεις να επιλύονται με αναλογία mol. Αναφορά στο τρόπο επίλυσης
ασκήσεων όταν υπάρχει αραίωση / συμπύκνωση και ανάμειξη διαλυμάτων
ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑΣ

1. Γράφουμε την χημική εξίσωση της αντίδρασης που περιγράφεται. Κάνουμε ισοστάθμιση μάζας
2. Ανάλογα με τους συντελεστές κάνουμε την αναλογία των mol ή σε ορισμένες περιπτώσεις την
αναλογία των όγκων όταν όλα τα δεδομένα και ζητούμενα είναι σε L
3. Εκφράζουμε τα δεδομένα μου σε mol κάνοντας τις απαραίτητες μετατροπές
4. Ελέγχουμε αν κάποια ουσία είναι σε περίσσεια
5. Βρίσκουμε τα ζητούμενα από την αναλογία που προκύπτει.
Σχολικό: Εφαρμογές (σελίδα 125-130), 71, 72, 73, 78
Σχολικό: 69, 70, 74-77
5. Επιπλέον άλυτες ασκήσεις βιβλίου εκδοτικού σε κάθε κατηγορία
20

Φροντιστηρια Πουκαμισασ XHMEIA/A΄ ΛΥΚΕΙΟΥ/2021-2022

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Φροντιστηρια Πουκαμισασ XHMEIA/A΄ ΛΥΚΕΙΟΥ/2021-2022

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ XHMEIA/A΄ ΛΥΚΕΙΟΥ/2021-2022

ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ∆ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Παρατήρηση

Σχέδιο μαθήματος 11ο

Σχέδιο μαθήματος 14ο

Σχέδιο μαθήματος 16ο

ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗΣ ΜΙΑΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΜΙΑ ΑΛΛΗ

ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΑΡΑΙΩΣΗΣ-ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗΣ

ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΑΝΑΜΙΞΗΣ

ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑΣ

You might also like