.3 Bölmə 400 və 500.

İstiliyinin utilləşdirilməsi və tüstü

qazlarının katalizator tozundan təmizlənməsi

3.3.1 İstiliyin mənbələri və onların fiziki mahiyyəti

İstiliyin utilləşdirilmə bölməsinin ümumi xarakteristikası
1. Bölmə 400 qurğuda təkrar enerji resursları istiliyindən istifadə üçün
nəzərdə tutulmuşdur. Qurğunun normal istismarı zamanı təkrar enerji resursları
hesabına istehsal olunan su buxarı qurğu bölmələrinin texnoloji ehtiyaclarını su
buxarı ilə tam təmin edir, izafi miqdarı isə müəssisənin ümumi şəbəkəsinə atılır.
İstiliyin utilləşdirmə bölməsinə daxildir:
a) regeneratorun tüstü qazlarının utilləşdirilməsi bloku ?
b) sobaların tüstü qazlarının utilləşdirilməsi bloku?
c) su nasosxanası
2. Regeneratorun tüstü qazlarının utilləşdirilməsi bloku katalizatorun
regenerasiyası zamanı alınan tüstü qazlarının istiliyindən istifadə üçün nəzərdə
tutulmuşdur. Blokun tərkibinə köməkçi avadanlıqlarla birlikdə utilləşmə qazanları
daxildir.
3. Sobaların tüstü qazlarının utilləşdirilməsi blokunun tərkibinə köməkçi
avadanlıqlarla birlikdə utilləşmə qazanı daxildir.
4. Su nasosxanasının tərkibinə utilləşmə qazanlarının qidalandırılması üçün
su hazırlayan deaerasiya-qidalandırma qovşaqı daxildir.
5. Qurğuda temperaturları 690 və 440oC olan isti tüstü qazları şəklində
təkrar enerji resursları vardır.
Regeneratorun tüstü qazları R-202 regeneratorunda katalizatorun
regenerasiyası zamanı koksun yanma məhsullarıdır.
Tüstü qazlarının utilləşdirilməsi – yəni qazların 690oC-dən 180oC qədər
soyudulması – zamanı 38 t/saat miqdarında su buxarı istehsal olunur.
Sobaların tüstü qazları texnoloji sobalarda yanacağın yanma məhsuludur və
bu zaman yaranan istiliyin utilləşdirilməsi – yəni qazların 440 oC-dən 220oC
temperatura qədər soyudulması – zamanı 11,2 t/saat miqdarında buxar istehsal
olunur.
Qurğuda kondensat və üfürülmə suyunun təzyiqinin 3 atm təzyiqə qədər
aşağı salınması, təkrar buxarlandırılması hesabına T-405, T-407, T-415
genişləndiricilə-rində su buxarı istehsal olunur.

3.3.2 Tüstü qazlarının istiliyinin utilləşdirilməsi bölməsinin texnoloji sxeminin

izahı
Tüstü qazlarının istiliyindən istifadə olunma sxemi
1.Regenerator tüstü qazlarının utilləşdirilməsi bloku
Regeneratordan çıxan tüstü qazlarının fiziki və kimyəvi istiliyi doymuş
buxar istehsalı üçün nəzərdə tutulan UQ-401/1,2 mövqeli Q-1030B xüsusi
utilləşmə qazanlarında utilləşdirilir.
Regeneratordan çıxan tüstü qazları 215/2 xətti ilə 690oC temperaturda su
buxarı qızdırıcılarına daxil olur, bir qədər soyuyaraq paralel axınla UQ-401/1,2
qazanlarının 215/3 paylayıcı kollektoruna verilir. Kollektordan tüstü qazları
qazanların qaz kameralarına və sonra buxarlandırıcı barabanlara daxil olur.
Buxarlandırıcı barabanlarda tüstü qazları borulardan keçərək öz istiliyini
qidalandırıcı suya verir və 260oC temperaturda UQ-401/1,2 qazanlarından çıxır.
UQ-401/1,2 utilləşdirmə qazanlarına gedən tüstü qazları xəttində qoyulmuş
Ş-1, Ş-2 şiberləri utilləşdirmə bölməsinin əməliyyat otağındakı lövhədən
məsafədən idarə olunur. HC-4277, HC-4278 mövqeləri.
Tüstü qazlarının UQ-401/1,2 qazanlarından əvvəl və sonrakı temperaturları
TE-4019-1, TE-4019-2, TE-4020-3, TE-4021-3 termocütləri ilə ölçülür.
Buraxılış dövrü və lazım olduqda tüstü qazlarının qazanlara girmədən
bilavasitə tüstü borusuna atılması mümkünlüyü nəzərdə tutulmuşdur.
Baypas xəttinin bağlanması 2 ədəd elektrik ötürücülü Ş-4 şiberi ilə təmin
olunur.
Tüstü qazlarının temperaturunu 550oC-ə qədər aşağı salmaq üçün məsafədən
idarə olunan HC-4275, HC-4276 mövqeli tənzimləyici klapanlardan keçməklə
kondensat verilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Tüstü borusuna gedən tüstü qzlarının
temperaturuna TE-4020-6, TE-4021-6 termocütləri ilə nəzarət olunur.
UQ-401/1,2 qazanlarından sonra tüstü qazları 260oC temperaturda 215/4
xətti ilə istiliyin sonrakı utilləşdirilməsi üçün EK-401/14 ekonomayzerlərinə
yönəldilir.
Tüstü qazları ekonomayzerlərin borularından keçərək öz istiliyini
qidalandırıcı suya verir və oradan 180oC temperaturda çıxır.
Tüstü qazlarının çıxış xəttində 4 ədəd əl ilə idarə olunan Ş-2 şiberləri
qoyulmuşdur. Ekonomayzerlərdən sonra tüstü qazları tüstü borusuna daxil olur.
Ekonomayzerlərdən sonra qazların temperaturu TE-4020-4, TE-4020-5,
TE-4021-4, TE-4021-5 termocütləri ilə ölçülür.
UQ-401/1,2 qazanlarından sonra tüstü qazlarındakı dəm qazının miqdarına
QRSA 4-95, QRSA 42-85 qaz analizatorları ilə nəzarət olunur.

2 Sobaların tüstü qazlarının utilləşdirilməsi bloku

Sobaların tüstü qazlarının istiliyi UQ-402 mövqeli KU100V-1 tipli

utilləşdirmə qazanında utilləşdirilir.
Texnoloji sobalardan 444oC temperaturda çıxan tüstü qazları 402/1 xətti ilə
utilləşdirmə qazanına daxil olur, orada öz istiliyini qidalandırıcı suya verərək
220oC temperaturda 402/2 xətti ilə V-402 tüstüsoranla tüstü borusuna sovurulur.
402/1 xətti HC 4-91 mövqeli məsafədən idarə olunan cihazın köməyi ilə şiberlə
bağlanır.
Utilləşdirmə qazanından əvvəlki seyrəklik V-402 tüstüsoranın yönəldici
aparatının vəziyyətini dəyişmək yolu ilə PRC 4-42 tənzimləyicisi ilə sabitləşdirilir.
Utilləşdirmə qazanından sonrakı seyrəklik PSA 4-51 cihazı ilə
siqnallaşdırılır.
Buraxılış dövrü və lazım olduqda tüstü qazlarının qazana daxil olmadan
baypas xətti ilə bilavasitə tüstü borusuna atmaq imkanı nəzərdə tutulmuşdur.
Baypas qaz xəttinin bağlanması elektrik ötürücülü Ş 4-1 şiberi ilə təmin olunur.
 S-101, S-102 sobalarının tüstü qazlarının sovurulması sobalardan sonra
402/4 qaz xəttindəki Ş-4-1 şiberinin açılma dərəcəsinə təsir edən PC-4-52 təzyiq
tənzimləyicisi ilə həyata keçirilir.
Tüstü qazlarının UQ-402 qazanından əvvəl və sonrakı temperaturlarına
TE-4-29-6, TE-4-30-12 termocütləri ilə nəzarət olunur.
3 Bölmə 400 və 500. İstiliyin utilləşməsi və tüstü qazlarının

katalizator tozundan təmizlənməsi

Cədvəl 6-nın davamı

Ölçü
cihazları-
Sır Prossesin Sxem Ölçü Texnoloji
nın tələb
a mərhələlərinin üzrə vahidi parametrləri
olunan Qeyd
adları, aparatların cihazın n
№ dəqiqlik
rejim göstəriciləri mövqe buraxılabilən
sinfi
nömrəs hədləri
i
1 2 3 4 5 6 7
1 S-401/1,2 utilləşdirmə qazanları:
Tüstü qazlarının
qazana girişində
PI 4182 mm su 340 1,5 Yerində
- seyrəkliyi süt göstərmə
PI 4183
TE 690-a qədər 2,5
- temperaturu 4019-1 °C Qeyd etmə
TE
4019-2
Regeneratordan
baypas ilə tüstü
borusuna verilən
tüstü qazları TE °C 500-ə qədər 2,5 Qeyd etmə
4020-6
- temperaturu
TE
4021-6
Qazandan çıxışda və
 EK-401/1÷4
ekonomayzerlərin
PI 4184 mm su 200 1,5 Yerində
girişində
süt göstərmə
PI 4185
- seyrəklik
TE 260-a qədər 2,5
4020-3 °C Göstərmə
- temperatur
TE
4021-3

1 2 3 4 5 6 7
Utilləşdirmə
qazanlarından çıxan
FR kq/saat 19000 1,5 Qeyd etmə
su buxarı
4200
- sərfi
FR
ºC 190-a qədər 2,5 Göstərmə
4204
- temperaturu TE
4020-1
TE
4021-1
Qidalandırıcı su
mövqe 72/2
FR m 3/ 1922 1,5 Qeyd etmə
- sərfi 4202 saat
FR
4203
FR Yerində
4206 12,5 1,0
göstərmə
- təzyiqi kq/sm2
FR
4207
PI 4169
PI 4170
- UQ-401/1-də LRCA 1,5 Qeyd
səviyyə 4268 etmə,
mm  300
blokirovka,
1,0
 LRC siqnallama
4249
Qeyd
etmə,
tənzimləm
ə
- UQ-401/1-də təzyiq PI 4167 kq/sm2 12 1,5 Yerində
göstərmə
çox
olmamalı
- UQ-401/2-də LRCA 1,5 Qeyd
səviyyə 4269 etmə,
mm  300
blokirovka,
1,5
siqnallama
LRC
4250 Qeyd
etmə,
tənzimləm
ə
- UQ-401/2-də təzyiq PI 4268 kq/sm2 12,0 1,5 Yerində
göstərmə
çox
olmamalı
2 EK-401/1÷4 ekonomayzerləri:
Tüstü qazları
ekonomayzerlərin
çıxışında
TE °C 180 2,5 Göstərmə
- temperaturu 4020-4
TE
4020-5
1 2 3 4 5 6 7
TE
4021-4
TE Yerində
- seyrəkliyi mm su 60 1,5
4021-5 göstərmə
süt.
PI 4086
PI 4087
 PI 4088
PI 4089
Ekonomayzerin
çıxışında qidalandırıcı
TE
su
4004
°C 160 Qeyd
- temperaturu
TE etmə,
4005 tənzimləm
ə
TE
4006
TE
4007
3 Buxarqızdırıcıları:
Buxarqızdırıcılarınd
an çıxan su buxarı: Göstərmə
TE °C 280300 2,5
- temperaturu 4020-2
TE Yerində
kq/sm2 11,0 1,5
4021-2 göstərmə
- təzyiqi
PI 4180
PI 4181
4 UQ-402 utilləşdirmə qazanı
Qazandan çıxan su
buxarı:
TE 4- °C 280 2,5 Qeyd etmə
- temperaturu 30-
8/1,2
kq/sm2 13,0 1,5 Qeyd etmə,
PRCA 4-
- təzyiqi tənzimləmə,
44
siqnallama
kq/saat 11200 1,5
Qeyd etmə
- sərfi
FR 4-
67D
Qazana verilən
qidalandırıcı su:
FR 4- m 3/ 12,3 1,5 Qeyd
- sərfi 65D saat etmə,
17,0 1,5
 - təzyiqi PI 4- kq/sm2 130 blokirovka
138
- temperaturu °C Yerində
TI 4-25 göstərmə
Yerində
göstərmə
1 2 3 4 5 6 7
UQ-402 qazanından
B-402 tüstü
sovuranına verilən Göstərmə
TE 4- °C 220 2,5 Göstərmə,
tüstü qazları:
siqnallama
30-12
- temperaturu mm su 280 1,0
PSA 4- süt
- təzyiq
51
Qazana verilən su, FRA-73 m 3/ 100110 1,5 Qeyd
mövqe 61/2 D saat etmə,
blokirovka
- sərfi

Dövretdirilən su FI 4-
167D Yerində
- sərfi m 3/ 3337 1,5 göstərmə
FI 4- saat
168D
FI 4-
- UQ-402 qazanının 169D 13,0 1,5 Göstərmə,
barabanında təzyiq kq/sm2 tənzimləm
çox olmamalı 1,0 ə
PI 4-  150 1,5
- UQ-402 qazanının 132 mm
200 1,5 Qeyd
barabanında səviyyə
PR 4- mm etmə,
141 tənzimləm
LRC 4- ə
84 Qeyd
LRSA 4- etmə,
89 blokirovka,
siqnallama
5 Deaerasiya qurğusu:
 T-401 deaerator bakı
- suyun səviyyəsi LRCA 4- mm  400 1,5 Qeyd etmə,
75 tənzimləmə,
siqnallama
- temperaturu °C 104 2,5
Göstərmə
TE 4-
- buxarın təzyiqi kq/ 0,2 1,0
29-3 Qeyd etmə,
sm2
tənzimləmə,
PRCA 4-
siqnallama
35a
İd-401
istidəyişdiricisinin
boru sahəsi:
TI 4-17 °C 80 Yerində
- kimyəvi
qeyd etmə
təmizlənmiş suyun
çıxışda temperaturu
TI 4-17 °C 63
Yerində
-borulararası sahə - qeyd etmə
qidalandırıcı suyun
çıxışında
temperaturu
1 2 3 4 5 6 7
İd-406
istidəyişdiricisinin
TI 4-18 °C 50 Yerində
çıxışında kmyəvi
göstərmə
təmizlənmiş suyun
temperaturu
İd-403
istidəyişdiricisinin
TRC °C 130 2,5 Qeyd etmə,
çıxışında
4012 tənzimləmə
qidalandırıcı suyun
temperaturu TRC 4-
23

T-413
genişləndıricisi:
PI 4-18 kq/ 2,0 1,5 Yerində
- təzyiq sm2 göstərmə
LICA 4-  75 1,5
- səviyyə 81 mm Tənzimləmə
, göstərmə,
 siqnallama
T-407
genişləndıricisi:
TI 4-19 °C 133 Yerində
- temperatur göstərmə
PI 4- kq/ 2,0 1,5
- təzyiq 101 sm2 Yerində
 150 1,5
göstərmə
- səviyyə LICA 4- mm
78 Tənzimləmə
, göstərmə,
siqnallama

T-406
genişləndıricisi:
PI 4- kq/ 2,0 1,5 Yerində
- təzyiq 100 sm2 göstərmə
100 1,5
- səviyyə LIC 4-82 mm Tənzimləmə
a , göstərmə

6.7.2 İstiliyin utilləşdirilmə bölməsinin saxlanılması

1. Utilləşdirmə qazanlarının saxlanılması zamanı təlimata uyğun olaraq

aşağıdakı ardıcıllığa ciddi riayət edilməlidir:
- qazanlara tüstü qazlarını tədricən kəsməli, onları baypas qaz xəttinə
yönəltməli;
- qaz xətlərinin ventilyasiyası üçün 5 dəqiqə müddətində tüstüsoranı
işlətməli və sonra onu saxlamalı;
- buxar qızdırıcını üfürməli və qazanların buxar xətlərini bağlamalı;
- qazanlardan su, temperaturu 90ºC olduqda boşaldılır;
- qazan təmirə saxlanılarsa, ümumi magistraldan tamamilə (buxar,
qidalandırıcı su və b. Xətlər bağlanılmalıdır) ayrılmalıdır.
2. Deaerator təlimata uyğun surətdə saxlanılmalı, bu zaman birinci növbədə soyuq axınlar və sonra isti
kondensat axınları bağlanılmalıdır
 IX MÜMKÜN QƏZA VƏZİYYƏTLƏRİ VƏ QURĞUNUN QƏZA

VƏZİYYƏTİNDƏ SAXLANILMA QAYDALARI

9.1 Bölmə 200. Katalitik krekinq və rektifikasiya bölməsi

1. Bölmənin qəza saxlanılmaları aşağıdakı hallarda baş verir:

- xammal kəsildikdə;
- elektrik enerjisi kəsildikdə;
- soyuducu su kəsildikdə;
- su buxarı kəsildikdə;
- NÖC və A havası kəsildikdə;
- yağlı qazı nəql edən kompressor dayandıqda;
- regeneratora havanı nəql edən kompressor dayandıqda;
- katalizatorun nəqliyyat xətlərindəki tənzimləyici siyirtmələrdə təzyiq
düşdükdə;
- regenerator və reaktor arasındakı təzyiq düşküsü artdıqda;
- açıq havaya maye və qaz neft məhsullarının atılması ilə müşahidə olunan
aparat və boru xətlərinin birləşmələrində kiplik pozulduqda;
- yanğın baş verdikdə;
- əraziyə normadan artıq qaz yığıldıqda.

Xidməti heyətin fəaliyyəti

Bölmə 200-də qəza vəziyyəti yaranmasının bütün hallarında baş əməliyyatçı

bölmə 300 və 400-ün əməliyyatçılarını, müəssisə dispetçerini xəbərdar etməli və
“Q-43-107M” kombinəli katalitik krekinq” qurğusunda qəzaların ləğv olunma
planına və reqlamentin bu bölməsinə əsaslanaraq qəza vəziyyətinin ləğv olunması
üçün təcili tədbirlər görməlidir.
 9.1.1 Xammalın kəsilməsi

Bölməyə verilən xammalın kəsilməsi Sp-201-ə daxil olan yağlı qazın və

stabilləşməmiş benzinin miqdarının kəskin azalmasına, R-201-də təzyiqin
düşməsinə, kokslaşmış katalizatorun nəqliyyat xəttindəki tənzimləyici siyirtmədə
təzyiqin kəskin düşməsinə, havanın regeneratordan reaktora daxil ola bilməsinə,
regenirə olunmuş katalizatorun nəqliyyat xəttindəki tənzimləyici siyirtmədə təzyiq
düşküsünün artmasına və beləliklə katalizatorun dövretdirilməsi əməliyyatının tam
pozulmasına səbəb olur.
Reaktordan K-201 kolonuna daxil olan isti buxarların azalması nəticəsində
və K-201-dən K-202/1,2-yə axınların miqdarı azalır ki, bu da N-204, N-205
nasoslarının “boş” işləməsinə səbəb olur.

K-201-in 2, 4, 12, 14-cü boşqablarında səviyyələr aşağı düşür ki, bu da N-

201, N-202, N-207, N-208 nasoslarının “boş” işləməsinə səbəb olur. Sp-201-ə
benzin daxil olması kəsildikdə N-210 nasosu boş işləyir.

Reaktora daxil olan xammalın sərfi 150 m 3/saat düşdükdə avadanlığın

qorunması üçün 2-150 mövqeli texnoloji blokirovka işə düşməlidir:

- R-201-ə buxar xəttindəki 2-155 mövqeli ayırıcı klapan açılır;

- R-201-ə daxil olmadan xammalın K-201-ə atılma xəttindəki M2-5s
elektrik siyirtməsi açılır;
- M-2-5s siyirtməsi açıldıqdan sonra R-201-ə xammal xəttindəki M2-10s
elektrik siyirtməsi bağlanır.
Bölmənin baş əməliyyatçısı qəza vəziyyəti haqqında qurğunun bütün
bölmələrinin xidməti heyətinə, bölmə 200-lə əlaqədar olan əmtəə-xammal
parklarının işçilərinə təcili xəbər verir.

Katalizatorun dövretdirilməsini saxlamaq üçün düzaxınlı reaktora 15-17

t/saat miqdarında qəza buxarı verilməsini tənzimləyir.
 Reaktorda temperaturu 510-515oC həddində tənzimləməklə katalizatorun
dövretdirilməsini azaldır.

Havanın regeneratordan reaktora düşməsinin qarşısını almaq üçün

reaktordakı təzyiqin regeneratordakından 0,1-0,15 kqq/sm 2 yüksək olmasını
tənzimləməli. Bunun üçün MK-301/1,2 kompressoru ilə qazı müntəzəm
dövretdirməli.

Regeneratorda temperaturu 640-650oC həddində tənzimləməli. Lazım

gəldikdə qəza buxar səpələyicilərindən istifadə etməli.

Qəza səpələyicisindən istifadə zamanı təzyiqin artmasını nəzərə alaraq

regeneratorda təzyiqi tüstü qazları xəttindəki iki şiberli siyirtmə ilə tənzimləməli.
Regeneratorda istilik çatışmadıqda temperaturu tənzimləmək üçün R-201
reaktorunun desorbsiya zonasına verilən su buxarını azaltmalı, regeneratora
verilən katalizatorda qalan karbohidrogenin miqdarını artırmalı.

Regeneratordan katalizatorun B-201 bunkerinə boşaldılma sistemini

hazırlamalı.

K-201-dən K-202/1,2-yə axınları kəsməli, onlardakı məhsulları zay məhsul

xəttinə vurmalı, N-204, N-205 nasoslarını saxlamalı. K-202/1,2-ə buxarı kəsməli.
Yüngül və orta risayklların nəqlini saxlamalı, N-201, N-202 nasoslarını saxlamalı.

Göstərilən sxem üzrə dövretdirməni aparmalı:

K-201 420 oC-dən yuxarı fraksiya xətti  N-203  dekontant xətti  K-201.

Göstərilən sxem üzrə şlamın resirkulyasiyasını davam etdirməli:

K-201R-201-ə xammal xətti  R-201-ə daxil olmayan qəza xəttiK-201-in 3s

boşqabına aşağı dövrü suvarma xətti.

K-201-də səviyyəyə nəzarət etməli, məhsulun izafi miqdarını 2№-li sexin

əmtəə parkına və ya 7№-li sexə nəql etməli.
 K-201-in boşqablarında səviyyə olana qədər N-206, N-207, N-208, N-209
nasosları ilə dövrü suvarmanın verilməsini davam etdirməli.

Sp-201 qazayrıcısında benzinin izafi miqdarını bölmə 300-ə yönəltməklə

onun normal səviyyəsini saxlamalı.

Qurğuya xammalın verilməsi uzun müddətə kəsildikdə reqlamentin VI

fəslinə uyğun olaraq bölmənin saxlanılmasını davam etdirməli.

9.1.2 Elektrik enerjisinin kəsilməsi

Elektrik enerjisinin kəsilməsi nəticəsində MK –201 kompressorlarının, bütün

nasosların və soyuducuların ventilyatorlarının, ventilyasiya qurğularının, liftin
elektrik mühərrikləri dayanır.

Nəzarət ölçü cihazlarının avtomatik idarəetmə sisteminin elektrik

qidalanması kəsilir.
R-202 regeneratorunda “qaynar layın oturması” və təzyiqin kəskin düşməsi,
bölmə 300-ün qaz kompressorlarının dayanması nəticəsində R-201 reaktorunda
təzyiqin artması baş verir. Nəqliyyat xətləri ilə reaktordan regeneratora
karbohidrogen buxarlarının keçməsi mümkündür.
Reaktorun düzaxınlı zonasına xammalın daxil olması kəsilir.
K-201-ə dövrü suvarmanın verilməsi kəsilir ki, bu da kolonda temperaturun
artmasına və nəticədə ağır neft məhsullarının K-202/1,2 buxarlandırıcı kolonlarına
və Sp-201 qaz-su ayırıcısına düşməsinə, Sp-201-də neft məhsulunun səviyyəsinin
yüksəlməsinə səbəb olur.
N-211 nasosu dayandığından T-209 bufer tutumunda texnoloji kondensatın
səviyyəsinin qalxması nəticəsində onun məşəl xəttinə düşməsi baş verə bilər.
Qəza vəziyyəti haqqında bölmənin baş əməliyyatçısı qurğunun bütün
bölmələrinin xidməti heyətinə, bölmə 200-lə əlaqədar olan əmtəə-xammal
parklarının işçilərinə təcili xəbər verir.
 Kokslaşmış və regenirə olunmuş katalizatorun nəqliyyat xətlərindəki şiber
siyirtmələrini əllə bağlamalı. 2-155 klapanını açmalı və reaktorun düzaxınlı
zonasına qəza buxarı verməli. Xammalın reaktora daxil olma xəttindəki M-2-10s
siyirtməsini bağlamalı və R-201-ə daxil olmadan K-201-ə xammalın atqı xəttindəki
M 2-5s siyirtməsini açmalı.
Katalizatorun hərəkət etməsi üçün R-202 regeneratoru və B-201 bunkerinə
zavod şəbəkəsindən texniki hava verməli.
Sp-201-dən PCV 2-13 mövqeli təzyiq tənzimləyicisi klapanından keçməklə
qazın çıxışını məşələ yönəltməli.
Şlam xətlərini su buxarı ilə reaktora üfürməli.
MK-201 kompressorlarının və bütün nasosların çıxış xətlərindəki armaturları
bağlamalı.
K-201–dən K-202/1,2-ə axınları bağlamalı. K-202/1,2-yə su buxarını
bağlamalı.
HS-201/19, HS-203 hava soyuducularında jalyuzları tam açmalı.
SS-201/13 su soyuducularına suyun miqdarını artırmalı.
K-203 desorberinin (K-203 işlədikdə) İd-208 qızdırıcısına su buxarını
kəsməli.
T-209-dan kondensatı drenaj xətti ilə kanalizasiyaya yönəltməli.
Elektrik enerjisinin verilməsi bərpa olunduqdan sonra reqlamentin VI fəslinə
uyğun olaraq bölmənin texnoloji rejimə çıxarılmasına başlamalı.

9.1.3 Soyuducu suyun kəsilməsi

Soyuducu suyun kəsilməsinin nəticələri:

- MK-201/13 kompressorlarının yağ soyuducuları və hava
soyuducularına su kəsilir ki, bu da kompressorların hərəkət mexanizmləri
yastıqlarının sıradan çıxmasına səbəb olur;
 - nasosların yastıqları və künc kipləyicilərinin soyudulması kəsilir, bu da
yastıqların dağılmasına və künc kipləyicilərinin kipliyinin pozulmasına
səbəb olur;
- SS-201/13 su soyuducularında buxar-qaz-maye qarışığının soyudulması
kəsilir ki, bu da K-201 və bölmə 300-ün texnoloji rejimlərinin
pozulmasına səbəb olur;
- T-208 hidravlikinə su kəsilir.
Kompressorların yağ soyuducularına suyun sərfi 9 m3/saata qədər düşdükdə
avadanlağın müdafiəsi üçün MK-201/1-3 elektrik mühərriklərini saxlayan
blokirovkalar işə düşməlidir və bundan sonra R-202 regeneratoruna hava sərfinin
(mövqe FI 2-103) azalması üzrə blokirovkalar işə düşür.
Qəza vəziyyəti haqqında bölmənin baş əməliyyatçısı qurğunun bütün
bölmələrinin xidməti heyətinə, bölmə 200-lə əlaqədar olan əmtəə-xammal
parklarının işçilərinə təcili xəbər verir və aşağıdakı əməliyyatları yerinə yetirir:
- bölmə 300-ün yağlı qaz nəql edən MK-301/1,2 kompressorları avtomatik
olaraq dayandığı üçün Sp-201-dən yağlı qazı PI 2-13 mövqeli təzyiq tənzimləyicisi
klapanından keçməklə məşələ yönəldir;
- nasosların güc kipləyiciləri və yastıqların vəziyyətinə nəzarəti artırır,
onların vaxtında saxlanılması üçün tədbirlər görür;
- zavod şəbəkəsindən R-202 regeneratoru və B-201, B-202 bunkerlərinə
texniki hava verir;
- MK-201 kompressorlarının çıxış xətlərindəki armaturları bağlayır;
- K-201-dən K-202/1,2-yə axınları bağlamalı, K-202/1,2-ə su buxarını kəsir,
N-201, N-202, N-204, N-205 nasoslarını saxlayır, risayklların nəqlini saxlayır;
- K-203 desorberinin İd-208 qızdırıcısına su buxarını bağlayır, T-209-dan
kondensatı drenaj xətti ilə katalizasiyaya yönəldir və N-211, N-212 nasoslarını
saxlayır;
- K-201 injektor  R-201-in xammal xətti  R-201-ə daxil olmayan qəza
xətti  K-201-in 3s boşqabına aşağı dövrü suvarma xətti üzrə şlamın
dövretdirilməsini davam etdirir;
 - K-201-də səviyyəyə nəzarət etməli, məhsulun izafi miqdarını əmtəə
parkına nəql edir;
- Sp-201-dən benzini bölmə 300 və ya zay məhsul xəttinə nəql etməli, N-210
nasosunu saxlayır;
- Yastıqların, künc kipləyicilərinin temperaturlarının yüksəlməsinə yol
vermədən N-206, N-207, N-208, N-209 nasosları ilə dövrü suvarmaları davam
etdirir;
- K-201-in boşqablarında səviyyə olmadıqda dövretdirmə nasoslarını
saxlayır;
- N-206, N-210 nasoslarını saxladıqdan sonra N-201/1,e nasoslarını saxlayır.
Qurğuya suyun verilməsi bərpa olunduqdan sonra reqlamentin VI fəslinə
uyğun olaraq bölmənin işə buraxılmasına başlamalı.

9.1.4 Su buxarının kəsilməsi

Bölməyə su buxarı kəsildikdə alınan əmtəə məhsullarının keyfiyyəti pisləşir.

Reaktorun düzaxınlı zonasına xammal kəsildiyi zaman və katalizatorun qaynar
layını saxlamaq üçün qəza buxarının verilməsi mümkün olmur.
R-201 reaktorunun desorbsiya zonasına su buxarı kəsilir. Nəticədə həmin
zonada qaynar lay “oturur”, karbohidrogen buxarları katalizatordan üfürülmür və
onlar katalizatorla birgə regeneratora daxil olur.
T-209a kondensatın daxil olması kəsilir.
Qəza vəziyyəti haqqında bölmənin baş əməliyatçısı qurğunun bütün
bölmələrinin xidməti heyətinə, bölmə 200 ilə əlaqədar olan əmtəə-xammal
parklarının işçilərinə təcili xəbər verir.
Kokslaşmış və regenirə olunmuş katalizatorun nəqliyyat xətlərindəki şiber
siyirtmələrini bağlamalı. Xammalın reaktora verilmə xəttindəki 2-10s siyirtməsini
bağlamalı və R-201-ə daxil olmadan xammalın əmtəə parkına atılma xəttindəki 2-
5s siyirtməsini açmalı.
 K-201-dən K-202/1,2-yə axınları bağlamalı, kolonlarda yığılmış məhsulu
zay məhsul xəttinə verməli, yungül və orta risayklların nəqlini saxlamalı, N-201,
N-202, N-204, N-205 nasoslarını saxlamalı..
K-201  420 oC-dən yuxarı fraksiya xətti  N-203  K-201-in dekantat
xətli sxemi üzrə dövretdirməni aparmalı.
K-201  injektor  N-203e  R-201-ə xammal xətti  R-201-ə daxil
olmadan qəza xətti  K-201-in 3c boşqabına aşağı dövrü suvarma xətti sxemi üzrə
şlamın dövretdirilməsini aparmalı.
K-201-də səviyyəyə nəzarət etməli, məhsulun izafi miqdarını əmtəə parkına
nəql etməli.
K-201-in müvafiq boşqablarında səviyyə olana qədər N-206, N-207, N-208,
N-209 nasosları ilə dövrü suvarmanı davam etdirməli.
Sp-201 qaz-su ayrıcısında benzin və suyun normal səviyyələrini saxlamalı.
R-201  K-201  Sp-201 sistemində təzyiqi MK-301 kompressorunda
resirkulyasiya ilə və ya PI 2-13 mövqeli təzyiq tənzimləyicisi klapanından
keçməklə qazın məşələ atılması yolu ilə saxlamalı (lazım gəldikdə HS-201/19-da
giriş siyirtmələrini bağlamalı).
T-209-da kondensatın səviyyəsi düşdükdə N-211, N-212 nasoslarını
saxlamalı.
R-202 regeneratorunda katalizatorun “qaynar” layını saxlamalı.
Su buxarının verilməsi bərpa olunduqda reqlamentin VI fəslinə uyğun olaraq
bölmənin işə buraxılmasına başlamalı.