Bài 4.

DÒNG CHẢY ỔN ĐỊNH QUA ỐNG

 DÒNG CHẢY ĐỀU CÓ ÁP TRONG ỐNG
Khái niệm:
Dòng chảy qua ống được coi là đều và có áp khi lưu lượng (Q) và
mặt cắt ướt (w) không đổi
Trong thuỷ lực học người ta chia ống ra làm 2 loại :
❖Ống dài là ống trong đó tổn thất cột nước chủ yếu là do tổn
thất dọc đường gây ra; còn tổn thất cục bộ thì rất nhỏ so với
tổn thất dọc đường và có thể bỏ qua được ( hc < 5% hd ) .
❖Ống ngắn là ống trong đó tổn thất cột nước phải kể đến cả cột
nước tổn thất cục bộ; và tổn thất cột nước cục bộ là đáng kể
so với tổn thất các dọc đường. (hc > 5%hd ).
 DÒNG CHẢY QUA ỐNG
Các ví dụ:
• ống dài: các ống dẫn nước trong thành phố;
ống dẫn dầu đường dài…
• ống ngắn: các cống ngầm, ống hút máy bơm

Thực tiễn: Ống dài hay ống ngắn không mang ý

nghĩ hình học mà:
–Ống dài là ống có hc < 5%hd .
– Ống ngắn là ống có hc > 5% hd.
 DÒNG CHẢY QUA ỐNG
Tính toán thủy lực ống dài
Người ta chia ống dài thành 2 loại sau đây:
1. Ống dài đơn: Là ống dài có tiết diện không đổi dọc
theo dòng chảy .

2. Ống dài phức hợp: là ống dài nhưng dọc theo

dòng chảy tiết diện ống thay đổi trong từng đoạn
nhất định, hoặc là gồm nhiều đoạn ống cùng xuất
phát tại một điểm rồi sau đó cùng hội tụ về một
điểm.
 DÒNG CHẢY QUA ỐNG
• Công thức tính toán đối với ống dài
Công thức tính toán đối với ống dài
 Công thức tính toán đối với ống dài
Dòng chảy ra ngoài trời
 Công thức tính toán đối với ống dài
Dòng chảy từ ống vào 1 bể chứa khác
DÒNG CHẢY QUA ỐNG
DÒNG CHẢY QUA ỐNG
Phụ lục 6.1 tính K – f(d,n)
 Các bài toán tính toán thủy lực ống dài đơn

1. Biết đường kính ống d; chiều dài ống l; tổn thất

cột nước trong ống là hd.
Tính lưu lượng qua ống Q.
2. Biết đường kính ống d; chiều dài ống l ; lưu
lượng qua ống Q.
Tính tổn thất cột nước hd.
3. Biết chiều dài ống là l; lưu lượng qua ống là Q ; Tổn
thất cột nước là hd;
Tính đường kính ống dẫn "d".
 Tính thuỷ lực ống dài phức hợp

• Trong ống dài phức hợp chia ra làm 2 loại:

- Ống ghép nối tiếp: bao gồm 2 hay nhiều đoạn
ống có đường kính khác nhau được ghép nối
lại. Vì vậy khi tính toán thuỷ lực ta dùng các
công thức cơ bản áp dụng cho từng đoạn ống,
sau đó cộng lại
 Tính thuỷ lực ống dài phức hợp
- Ống ghép nối tiếp: ống ghép nối tiếp là ống
bao gồm 2 hay nhiều đoạn ống có đường kính
khác nhau được ghép nối lại.
Vì vậy khi tính toán thuỷ lực ta dùng các công
thức cơ bản áp dụng cho từng đoạn ống, sau
đó cộng lại
 Tính thuỷ lực ống dài phức hợp
2. Ống ghép nối tiếp:
 Tính thuỷ lực ống dài phức hợp
3. Ống ghép song song
• Trong ống nối tiếp thì "Q" không đổi trên các đoạn ống.
• Trong hệ ống song song thì "hw" không đổi trên các nhánh
ống.
 Tính thuỷ lực ống dài phức hợp
4.Ðường ống tháo nước liên tục
DÒNG CHẢY QUA ỐNG NGẮN
Tính thuỷ lực ống ngắn
Tính thuỷ lực ống ngắn
 Tính thuỷ lực ống ngắn
- Chảy tự do qua ống ngắn H ≈ hd
 Tính thuỷ lực ống ngắn
• Tính toán thuỷ lực ống ngắn:
- Chảy ngập qua ống ngắn
• Trong thực tế nhiều lúc còn gặp loại dòng chảy đều
không áp trong các ống kín, chẳng hạn dòng chảy
trong cống ngầm thoát nước ở thành phố, trong các
đường hầm xuyên qua núi v.v…
• Tùy theo yêu cầu sử dụng mà có nhiều kiểu mặt cắt
khác nhau. Nghĩa là dòng chảy trong ống không đầy
h< H nên không áp
 Vận tốc không lắng đọng, không phá vỡ ống
• Thường áp dụng cho các mạng lưới thoát nước
• Vmin < V < Vmax
Vmin là vận tốc tự làm sạch, không lắng động
Vmax là vận tốc không phá vỡ lòng ống
với n = 3,5+0,5R