You are on page 1of 10

TRƯỜNG ðẠI

THỦY ðẠI CƯƠNG


LỰCBÁCH
HỌC KHOA TP. HCM THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG
Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng
Khoa KTXD - Bộ môn KTTNN
NỘI DUNG MÔN HỌC
Chöông 1. Ñaëc tính chaát loûng.
Chöông 2. Thuûy tænh hoïc.
Chöông 3. Cô sôû ñoäng löïc hoïc chaát loûng.
Chöông 4. Ño ñaïc doøng chaûy.
Chöông 5. Toån thaát naêng löôïng.
Chöông 6. Doøng chaûy coù aùp trong maïng löôùi oáng.
Chöông 7. Löïc taùc duïng leân vaät caûn.
Giảng viên: PGS. TS. NGUYỄN THỐNG
Chöông 8. Doøng chaûy oån ñònh ñeàu trong keânh.
Chöông 9(*). Doøng chaûy oån ñònh khoâng ñeàu trong
E-mail: nguyenthong@hcmut.edu.vn or nthong56@yahoo.fr keânh.
Web: http://www4.hcmut.edu.vn/~nguyenthong/ Chöông 10(*). Ñaäp traøn.
(*)TS.
: Tröôø ngThống
hôïp moân Thuûy löïc cô sôû môû roäng
1 2
PGS. TS. Nguyễn Thống Tél. (08) 38 640 979 - 098 99 66 719 PGS. Nguyễn

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

MUÏC ÑÍCH MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM


• Nghieân cöùu caùc quy luaät cuûa chaát loûng • Quyõ ñaïo : Quyõ ñaïo laø ñöôøng ñi cuûa moät
khi noù chuyeån ñoäng phaân töû chaát loûng trong khoâng gian.
- Phöông trình lieân tuïc. • Ñöôøng doøng: Laø ñöôøng cong (töôûng töôïng)
taïi moät thôøi ñieåm cho tröôùc, ñi qua caùc
- Phöông trình Bernoulli. phaân töû chaát loûng coù vectô vaän toác laø tieáp
• Söï töông taùc cuûa noù vôùi vaät caûn khi tuyeán cuûa ñöôøng cong ñoù. Ñöôøng doøng
doøng chaûy chuyeån ñoäng (phöông trình Va
e
ñoäng löôïng). b c
a
3 d 4
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

CHÚ Ý MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM


Doøng nguyeân toá: Trong khoâng gian chöùa ñaày
Hai ñường dòng KHÔNG chaát loûng chuyeån ñoäng, laáy moät ñöôøng cong
BAO GIỜ CẮT NHAU kín coù dieän tích vi phaân ds, taát caû caùc ñöôøng
doøng ñi qua caùc ñieåm treân ñöôøng cong naøy
A V1 taïo thaønh moät maët coù daïng oáng goïi laø
DÒNG NGUYÊN TỐ .
ðường dòng
V2
SAI !!!! ds
Ñöôøng doøng
5 6
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống Dòng nguyên tố

1
THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG
Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM MẶT CẮT ƯỚT 


Doøng chaûy: Taäp hôïp voâ soá caùc doøng nguyeân toá ñi
qua diện tích hữu hạn S  DOØNG CHAÛY. DIEÄN TÍCH ÖÔÙT
Bề mặt bao quanh dòng chảy  ỐNG DÒNG ωABCD , ωABC
Maët caé
1 t öôùt: Maët thaúng goùc caùc ñöôøng doøng.
(xeùt maët caét thaúng goùc vôùi doøng
2 Ñöôøng doøng
chaûy)
3
1
Maët caét öôùt cong
2
PGS. TS. Nguyễn Thống
Maët caét öôùt phaú3ng 7
PGS. TS. Nguyễn Thống
8

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

OÂN CHU VI ƯỚT


- Maët caét öôùt ω : ω = (b+mh)h hình thang.
- Heä soá maùi doác m: m=cotg(αα) Xét mặt cắt ướt  chiều dài
DIỆN TÍCH ƯỚT tiếp xúc giữa chất lỏng
(nước) và lòng dẫn GỌI LÀ
D
A
A
CHU VI ƯỚT
ω h C
m α CHU VI ÖÔÙT: LABCD ; LABC (χ : khi)
ω
B BAÙN KÍNH THUÛY LÖÏC :R= ωABCD/ χ
b C
PGS. TS. Nguyễn Thống
B 9
PGS. TS. Nguyễn Thống
10

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

- Chu vi öôùt χ : χ = b + 2h 1 + m 2 hình thang VÍ DỤ


- Baùn kính thuûy löïc: R = ω/χ
- Heä soá maùi doác m: m=cotg(αα) Bán kính thủy lực cuả
LABCD or LABC ñường ống tròn ñường
D kính d chảy ñầy: R=d/4.
A
ω A C
m α h
ω
B
b C
PGS. TS. Nguyễn Thống
B 11
PGS. TS. Nguyễn Thống
12

2
THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG
Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

PHÂN LOẠI PHÂN LOẠI


DÒNG CHẢY
Theo trạng thái THEO
 Theo áp suất TRẠNG THÁI

13 14

PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. Dr.


PGS. TS.Nguyễn
NguyễnThống
Thống

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

DOØNG CHAÛY OÅN ÑÒNH & ÑEÀU DOØNG CHAÛY OÅN ÑÒNH KHOÂNG ÑEÀU
(V, h, Q, …haèng soá theo thôøi gian & khoâng (V, h, Q, aùp suaát … haèng soá theo thôøi gian vaø ñoåi
gian ). theo khoâng gian)

Q=hs.
Q=hs. h1
h1
h=hs.
h2
V=hs. α
α i%=tg(α) Q=hs.
i%=tg(α)
15 16
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

DOØNG CHAÛY KHOÂNG OÅN ÑÒNH


(V, h, Q, aùp suaát,… thay ñoåi theo khoâng gian PHÂN LOẠI THEO
& thôøi gian)
ÁP SUẤT
h1(t) Q (t)
h1 (t) V  Dòng chảy CÓ áp.
h2(t)
 Dòng chảy KHÔNG
Möïc nöôùc thay
ñoåi theo trieàu
17
áp. 18
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. Dr.
PGS. TS.Nguyễn
NguyễnThống
Thống

3
THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG
Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

DÒNG CHẢY CÓ ÁP DÒNG CHẢY KHÔNG ÁP


 Dòng chảy không có  Dòng chảy CÓ mặt
mặt thoáng tiếp xúc thoáng tiếp xúc không
không khiB khiB
 Ví duE: Dòng chảy  Ví duE: Dòng chảy
trong hêE thống cấp trong sông, rạch thiên
nước. nhiên.
19 20
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

PHƯƠNG TRÌNH LIÊN TỤC COÙ AÙP 2 1 KHOÂNG AÙP


1 2
DÒNG CHẢY ỔN ðỊNH Q 2 Q
(1-1)& 1
Cơ sở  Nguyên lý bảo toàn (2-2) 1 2 2

2
S2
khối lượng của vật chất. Maët (t0+dt) V2
caét dx1 1’
öôùt 1
t Q 2’
t2 (t0+dt)
S1 V1 dx2
1 1’
21 Q=V1S1=V2S2 22
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng
Bài tập ứng dụng phương trình liên tục
• Töø nguyeân lyù baûo toaøn khoái löôïng cuûa nöôùc:
• Baøi taäp 1: Moät ñöôøng oáng troøn coù D thay ñoåi
ρS1dx1 = ρ S2 dx 2 ⇒ S1V1dt = S2 V2 dt vôùi D1=0.25m vaø D2=0.1m. Vaän toác doøng chaûy
vaøo D1 laø 1m/s. Tính vaän toác ñaàu ra.
• Baøi taäp 2: Moät keânh hình thang coù b=5m, heä
⇒ S1V1 = S 2V2 soá maùi doác m=1. Taïi maët caét öôùt 1-1 keânh coù
Q vaøo m/c (1-1) Q ra khoûi m/c (2-2) chieàu saâu 1,5m vaø vaän toác doøng chaûy laø 1m/s.
Tính chieàu saâu taïi maët caét 2 khi vaän toác doøng
Ñaây laø phöông trình lieân tuïc cuûa chaát loûng chaûy chaûy taïi maët caét naøy laø 1,2m/s. Cho bieát ñaây
oån ñònh (ñeàu hoaëc khoâng ñeàu) laø doøng chaûy oån ñònh khoâng ñeàu.
23 24
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

4
THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG
Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

Baøi taäp 3: Tính vaän toác haï cuûa maët thoaùng


bình trong heä thoáng sau: Baøi taäp 4: Ngöôøi ta muoán coù vaän toác tia
nöôùc taïi ñaàu ra cuûa moät voøi phun nöôùc
S1=0,5m2 BêJ chứa
chöõa chaùy taêng 25 laàn so vôùi vaän toác ôû
ðường ống tròn ñaàu vaøo oáng.
V1=?
có D=0,2m Anh (Chò) cho bieát ñöôøng kính cuoái oáng
phaûi taêng (hoaëc giaûm) bao nhieâu so vôùi
ñöôøng kính ñaàu oáng.
V2=5m/s
A B
Nhaän xeùt khi S1  raát lôùn so vôùi tieát dieän oáng AB ?25 26
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

NAÊNG LÖÔÏNG DOØNG CHAÛY TAÏI MAËT CAÉT ÖÔÙT (E)


Baøi taäp 5: Cho ñöôøng oáng troøn reõ nhaùnh nhö
(CHAÛY COÙ AÙP)
hình veõ. Xaùc ñònh vaän toác nöôùc V3.
(1-1 & 2-2 : maët caét öôùt) 2
V2=4m/s, Q=V1S1 =V2S2 p2
D2=50mm 1 Q V2
S1
p1 V1 S2
2
V1=3m/s, V3=?, Z2
Z1 1 Maët chuaån
D1=100mm D3=75mm o o
Nuùt
27 28
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

• Naêng löôïng doøng chaûy E taïi maët caét NAÊNG LÖÔÏNG DOØNG CHAÛY TAÏI MAËT CAÉT ÖÔÙT
ÖÔÙT baát kyø (chaûy coù aùp): (CHAÛY KHOÂNG AÙP)
Maët thoaùng
1
E = Z + pdư/ρg+V2/2g (mH2O) 2
h1/2 h1
Thế năng p1
V1 Q h2 V2
Áp năng z0
(tại tâm m/c ướt) 1 z1 Ñaùy keânh
2 z2
o Maët chuaån o
ðộng năng
29 30
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

5
THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG
Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

• Naêng löôïng doøng chaûy E taïi maët caét baát Mặt chuẩn o-o: Laø mặt naèm ngang bất kỳ.
kyø (chaûy khoâng aùp): • E : năng lượng doøng chaûy taïi vò trí mặt cắt.
E=z+h+ V2/2g (mH2O) • Z : tung ñoä taâm m/c so vôùi maët chuaån (coù
aùp), theá naêng.
Theá naêng • z : tung ñoä ñaùy keânh (chaûy khoâng aùp), theá
naêng (chaûy khoâng aùp).
AÙp naêng • h : chieàu saâu doøng chaûy khoâng aùp, aùp naêng.
• p/ρρg : aùp naêng (chaûy coù aùp).
Ñoäng naêng
• V2/2g: ñoäng naêng.
31 32
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

Giải thích
1 pa Dòng chảy KHÁ NIỆM VỀ
KHÁI NIỆ VỀ
có áp
h1 p1 ðƯỜ
ðƯỜNG NĂNG LƯỢ
LƯỢNG &
Dòng chảy ðƯỜ
ðƯỜNG CỘ
CỘT NƯỚ
NƯỚC
Z z1 không áp
O 1 O ðO ÁP TOÀ PHẦN
TOÀN PHẦ
1
h1
p a + ρg
p 2 =z +h
Z1 + 1 = Z1 +
ρg ρg
1 1
33 34

PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

E ðường năng lượng khi ðường cột nước ño áp


dòng chảy ñi từ A  B toàn phần H
V12/2g V2/2g V12/2g V2/2g

ρg
p/ρ B ρg
p/ρ ρg
p/ρ
ρg
p1/ρ Q ρg
p1/ρ

z
z1 z z1 z
A
O O O O
PGS. TS. Nguyễn Thống
ρg +
E = z + p/ρ V2/2g
35
PGS. TS. Nguyễn Thống
ρg
H=z+p/ρ 36

6
THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG
Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng
Baøi taäp 1: Trong baøi taäp 1 (tröôùc), giaû thieát aùp
NHẬN XÉT suaát dö taïi ñaàu vaøo laø 0,1at. Choïn maët chuaån
caùch taâm veà phía döôùi laø 2m. Tính naêng löôïng E
Theo chiều dòng chảy: doøng chaûy taïi maët caét ñaàu vaøo.
ðường năng lượng E luôn Baøi taäp 2: Trong baøi taäp 2 (tröôùc), giaû thieát maët
chuaån qua ñaùy keânh m/c (1-1). Tính naêng löôïng
luôn giảm (nằm ngang). E1 doøng chaûy taïi maët caét (1-1).
Baøi taäp 3: Trong baøi taäp 3 (tröôùc), giaû thieát maët
 ðường cột nước ño áp toàn chuaån qua truïc oáng AB. Khoaûng caùch töø truïc
phần H có thể tăng hoặc giảm oáng ñeán maët thoaùng laø 4m. Tính naêng löôïng E
doøng chaûy taïi maët thoaùng vaø taïi maët caét thaúng
hoặc nằm ngang. goùc oáng AB taïi B (ngoaøi khoâng khí).
PGS. TS. Nguyễn Thống
37
PGS. TS. Nguyễn Thống
(1at=9,81.104 N/m2) 38

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

Baøi taäp 4: Cho sơ ñồ sau. Tính naêng löôïng


taïi maët caét (1-1). Bieát raèng bôm X coù coät
nöôùc bôm laø 20m. AÙp suaát dö taïi A laø
pA=0.1at. Haõy ñeà nghò p/p xaùc ñònh aùp P./ TRÌNH
suaát taïi B (!).
1
X
2 V=4m/s BERNOULLI
V=4m/s
O O
A ~ B

PGS. TS. Nguyễn Thống 1 2 39


PGS. TS. Nguyễn Thống
40

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng
PHÖÔNG TRÌNH BERNOULLI Ñònh lyù ñoäng naêng: Ñoä bieán thieân ñoäng
Cô sôû: “Ñònh lyù ñoäng naêng cuûa heä thoáng” naêng cuûa moät heä thoáng seõ BAÈNG coâng
2 cuûa taát caû caùc ngoaïi löïc taùc duïng leân heä
V2
p2 thoáng.
1 Q
1 1
V1 2 mV22 − mV12 = ∑ (F * dl)
z2 2 2
p1
z1 ðôE biến thiên ñộng năng
O 1 O 1
mV 2  Ñoäng naêng ; F * dl  Coâng
Moät chaát ñieåm khoái löôïng m & 2
PGS. TS. Nguyễn Thốngvaän toác V
 Ñoäng naêng = mV2/2
41 42
PGS. TS. Nguyễn Thống

7
THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG
Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

F  lực tác dụng Tại t=0  Xét chất lỏng g/h bởi 1-1 & 2-2
m  khối lượng Tại t=dt Khối chất lỏng sẽ 2’ giới hạn bởi
t=dt 1’-1’ & 2’-2’. 2 V2 P = p S
2 2 2
t=0 m V=V1 1’ Q p2
V=0 F 1
V1 2’
m L S1 p1 2 dx2

1 P1 z1 z2
dx1 1’
mV12 − 0 = F.L O 1 O
2
43
Khối lượng chất44
PGS. Dr.
TS.Nguyễn
NguyễnThống
PGS. Thống PGS. TS. Nguyễn Thống lỏng m

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

ðộ biến thiên ñộng năng của hệ thống CÔNG CỦA CÁC NGOẠI LỰC
(không kể phần chung g/h bởi 1’-1’ và 2-2 Áp lực tại các m/c 1-1 & 2-2:

1 1
mV22 − mV12 [1] P1 p1S1dx1 − p 2S2dx 2 [2]
2 2
Thế năng: P2
m  khối lượng chất lỏng giới hạn bởi 1-1
& 1’-1’ (cũng là g/h bởi 2-2 & 2’-2’ ) mgz1 − mgz 2 [3]
Chú ý: m = ρS1dx1 = ρS2dx2
45 46
PGS. Dr.
PGS. TS.Nguyễn
NguyễnThống
Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

ðỊNH LÝ ðỘNG NĂNG


p1 V12 p 2 V22
[1] = [2] + [3] z1 + + = z2 + +
1 1 ρ g 2g ρg 2g
mV22 − mV12 = p1S1dx1 − p 2S2 dx 2 +
2 2
mgz1 − mgz 2 Năng lượng
mặt 1-1
Năng lượng
mặt 2-2
 ðây là p/t Bernoulli trong trường hợp lý
Chia 2 vế cho mg (m= ρS1dx1= ρS2dx2 ) tưởng không có mất (bổ sung) năng
PGS. TS. Nguyễn Thống
47
lượng khi chất lỏng ñi từ 1-1 ñến 2-2.
PGS. TS. Nguyễn Thống
48

8
THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG
Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

PHÖÔNG TRÌNH BERNOULLI E1


PHÖÔNG TRÌNH BERNOULLI E2
Xeùt doøng chaûy ñi töø m/c öôùt (1-1)  (2-2):
p1 V12 p V2
“Naêng löôïng doøng chaûy taïi m/caét öôùt (1-1) z1 + + + Ebs = z2 + 2 + 2 + ∑hw
+ naêng löôïng boå sung khi doøng chaûy ñi töø ρg 2g ρg 2g
(1-1)(2-2) (neáu coù)
Ebs : naêng löôïng boå sung (neáu coù), Ebs > 0
 bôm (Hbơm)
BAÈNG & Ebs < 0  tuabin (Htuabin)
Naêng löôïng doøng chaûy taïi m/caét öôùt (2-2) ∑h = ∑ dh d + ∑ dh c : toång toån thaát naêng löôïng khi
doøng chaûy ñi töø 1-1 ñeán 2-2.
w
+ toång toån thaát naêng löôïng khi doøng
chaûy ñi töø (1-1)  (2-2)”. : toån thaát ñöôøng daøi, cuïc boä.
PGS. TS. Nguyễn Thống
49 ∑ dh ; ∑ dh
d
PGS. TS. Nguyễn Thống
c 50

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

Nguyeân lyù: Doøng chaûy luoân di chuyeån töø nôi coù CAÙC BÖÔÙC AÙP DUÏNG
PHÖÔNG TRÌNH BERNOULLI
naêng löôïng lôùn ñeán nôi coù naêng löôïng beù hôn
(ngoaïi tröø tröôøng hôïp coù boå sung naêng löôïng Bước 1: Choïn 2 m/c öôùt 1-1 & 2-2. Choïn maët chuaån o -
o.
treân ñoaïn ñöôøng ñi).
- Maët caét öôùt laø m/caét thaúng goùc vôùi doøng chaûy.
- Neân choïn m/c öôùt sao cho aùp suaát taïi taâm vaø vaän toác
Quy öôùc: Khi aùp duïng phöông trình Bernoulli trung bình cuûa m/c bieát caøng nhieàu caøng toát.
cho ñoaïn doøng chaûy g/haïn bôûi 2 m/caét öôùt (1- - Maët chuaån laø maët naèm ngang baát kyø. Neân choïn sao cho
z1, z2 >=0.
1) & (2-2) ta quy öôùc doøng chaûy ñi töø maët caét
öôùt (1-1)  maët caét öôùt (2-2) khi vieát phöông Bước 2: AÙp duïng p/t Bernoulli aùp duïng cho ñoaïn doøng
chaûy giôùi haïn bôûi 1-1 & 2-2 (vieát ñaày ñuû p/trình ban
trình Bernoulli. ñaàu).
51 52
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

 Trường hợp chảy CÓ ÁP: Bước 3: Khaûo saùt caùc soá haïng
p V2 V2 trong pt. 1.
Z1 + 1 + 1 + E bs = Z 2 + 2 + 2 + Σh w (1)
p
ρg 2g ρg 2g  Xaùc ñònh caùc giaù trò trong p/t nhôø
vaøo soá lieäu ban ñaàu vaø caùc giaû thieát
 Trường hợp chảy KHÔNG ÁP:
(neáu coù).
V12 V2
z1 + h1 + + E bs = z 2 + h 2 + 2 + Σh w (1)
2g 2g
53 54
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

9
THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG
Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

Bước 4: Thay caùc giaù trò vaøo pt. 1. Baøi taäp 1: Tính aùp suaát taïi B (N/m2, at) maët caét (2-2).
Bieát raèng taïi A coù pA=0,5at. Ñöôøng oáng coù DA=0,2m
Giaûi p/t Bernoulli thu goïn neáu p/t coøn 1 & DB=0,25m vaø daãn löu löôïng nöôùc 50l/s. Boû qua toån
aån soá. Neáu p/t coøn 2 aån soá, vieát boå thaát naêng löôïng khi doøng chaûy ñi töø A ñeán B. Laáy
sung p/t lieân tuïc cho ñoaïn doøng chaûy g=9,81m/s2.
vaø giaûi heä p/t. 2 VB
B
• Ghi chuù: Neáu p/t Bernoulli thu goïn Q
coøn >2 aån soá  Baïn ñaõ choïn sai caùc 1 2 h=3m
m/c öôùt. Trôû veà Böôùc 1 vaø choïn laïi VA
m/c öôùt hôïp lyù hôn ! A (Chuù yù: 1at =1kgf/cm2
1
=9,81(N/cm2)=9,81.104 (N/m2)
55 56
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

Baøi taäp 2: Tính aùp suaát taïi B (N/m2, at). Baøi taäp 3: Cho doøng chaûy coù aùp nhö sô ñoà sau.
Bieát taïi A coù pdö=0,8at. Ñöôøng oáng coù Tính aùp suaát nöôùc taïi vò trí B. Boû qua toån
DA=0,25m, DB=0,1m vaø daãn löu löôïng thaát naêng löôïng.
nöôùc 100l/s. Boû qua toån thaát naêng löôïng pA=250kN/m2
B
khi doøng chaûy ñi töø A
 B. pB= ???
A
H=5m Q B DAB=0,2m H=8m

A
Chuù yù: 1at =1(kgf/cm2)
=9,81(N/cm2)=9,81.104 (N/m2) 57 58
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG THỦY LỰC ðẠI CƯƠNG


Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng Chương 3: Cơ sở ñộng lực học chất lỏng

Baøi taäp 4: Cho doøng chaûy coù aùp qua tuabin X Baøi taäp 5: Một bơm X hoạt ñộng theo sơ ñồ
nhö hình veõ. Bieát aùp suaát taïi A laø 0.2at, taïi sau. Bơm có Hb=25m. Bơm ñang hoạt ñộng
B laø 20at. Vaän toác doøng chaûy trong oáng laø với lưu lượng 10l/s. ðường ống có d=0.12m.
6m/s. OÁng coù tieát dieän 0.5m2. Boû qua toån Bỏ qua tổn thất năng lượng. Tính áp suất
thaát naêng löôïng. Tính Htuabin, töø ñoù tính (at) tại vị trí ngay trước và sau bơm. Giả
coâng suaát cuûa tuabin (P=ηρ ηρgQH
ηρ tuabin watt) thiết nước ở 270C X
vôùi Q laø löu löôïng qua oáng, η=0.8 hieäu suaát và sẽ bốc hơi chuyển ∼
tuabin. ZB=5m H=6m
sang thể khí
B
nếu pt < 3mH2O.
Z =0m ∼ X
A Nhận xét ?
A
59 60
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống

10

You might also like