ÑEÀ THI MOÂN VI TÍCH PHAÂN B2

Naêm 2016-2017
(Ñeà coù 2 maët. Thôøi gian 120 phuùt. Khoâng duøng ña phöông tieän, taøi lieäu)

ÑAÏO HAØM- VI PHAÂN

Baøi 1. [1ñ] Cho haøm soá f ñònh bôûi f ( x, y) x e4 y .

a) Giaûi thích vì sao haøm f khaû vi taïi (8; 0) vaø vieát phöông trình maët phaúng tieáp xuùc
vôùi ñoà thò cuûa f taïi (8; 0).
b) Duøng pheùp xaáp xæ tuyeán tính ñeå xaáp xæ giaù trò cuûa f (8, 02; 0, 05).

Baøi 2. [1ñ] Giaû söû f laø moät haøm soá khaû vi vaø u f ( x, y) . Giaû söû
2 2 2 2
s s u u 2s u u
x e cos t, y e sin t. Chöùng minh e .
x y s t

Baøi 3. [1ñ] Giaû söû moät ñóa phaúng kim loaïi coù taâm ñaët taïi ñieåm (0,0) vôùi nhieät ñoä T
(ñôn vò oC) taïi ñieåm ( x, y) (0, 0) treân maët ñóa ñöôïc cho bôûi coâng thöùc

125
T T( x, y)
x2 y2

a) Haõy tính toác ñoä bieán thieân nhieät töø ñieåm (3,4) höôùng ñeán ñieåm (1,1) (ghi roõ ñôn
vò tính).
b) Xeùt taïi ñieåm (x,y) baát kyø khaùc taâm ñóa, chöùng minh raèng höôùng maø theo ñoù nhieät
ñoä taêng nhanh nhaát laø höôùng ñeán taâm ñóa; vaø haõy cho bieát toác ñoä taêng nhieät theo
höôùng ñoù laø bao nhieâu?

Baøi 4. [1ñ] Cho haøm soá f ñònh bôûi f ( x, y) 2x3 xy2 5 x2 y2 . Chöùng minh f ñaït
cöïc tieåu taïi moät ñieåm, ñaït cöïc ñaïi taïi moät ñieåm vaø f coù hai ñieåm yeân ngöïa.

TÍCH PHAÂN

Baøi 5. [1ñ] Cho f laø haøm soá lieân tuïc xaùc ñònh treân mieàn
y
phaúng D naèm trong goùc phaàn tö thöù nhaát vaø bò bao
quanh bôûi hai ñöôøng y ln x ; x (1 e) y 1 0 (e laø 1

haèng soá Neùpere). Phaùc hoïa cuûa D nhö hình beân.

Duøng ñònh lyù Fubini, vieát coâng thöùc tính tích phaân keùp x

f ( x, y) dA theo hai tích phaân laëp vôùi thöù töï laáy tích O 1 e
D

phaân khaùc nhau.

Baøi 6. Cho tröôøng vectô F ñònh bôûi F ( x, y) xy2 , x2 y .

2
a) [0.5ñ] Chöùng minh F laø tröôøng baûo toaøn treân .

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
b) [0.5ñ] Tìm haøm theá f cuûa F vaø tính F dr vôùi C laø ñöôøng cong cho bôûi
C

C : r (t) t sin 12 t, t cos 12 t , 0 t 1.

Baøi 7. Xeùt tích phaân ñöôøng x dx y dy , vôùi C goàm ñoaïn thaúng höôùng töø (0,1) ñeán
C

(0,0); ñoaïn thaúng höôùng töø (0,0) ñeán (1,0) vaø parabol y 1 x2 höôùng töø (1,0) ñeán
(0,1). Haõy tính tích phaân treân theo hai caùch:
(a) [1ñ] Tính tröïc tieáp
(b) [0.5ñ] Duøng ñònh lyù Green.

PHÖÔNG TRÌNH VI PHAÂN

Baøi 8. Giaûi caùc phöông trình vi phaân sau

a) [0.5ñ] xy 2y x3 , x 0, y(1) 0

b) [1ñ] y 2y 3y x 2

Baøi 9. [1ñ] Chöùng minh haøm soá f ( x, y) 3

xy coù caùc ñaïo haøm rieâng taïi (0,0), nhöng

khoâng taïi ñoù khoâng toàn taïi ñaïo haøm theo baát cöù höôùng naøo khaùc vôùi i vaø j .

HEÁT

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 ÑAÙP AÙN ÑEÀ VI TÍCH PHAÂN 2B
Naêm 2016-2017

Baøi 1. a) Caùc ñaïo haøm rieâng cuûa f laø

1 2e4 y
fx vaø f y
2 x e4 y x e4 y
laø caùc haøm sô caáp xaùc ñònh treân D ( x, y) / x e4 y 0 , do ñoù caùc ñaïo haøm rieâng

lieân tuïc treân D. Maët khaùc (8; 0) thuoäc D neân f khaû vi taïi (8; 0). Khi ñoù, phöông trình
maët phaúng tieáp xuùc vôùi ñoà thò haøm f laø

1 2
z f (8; 0) fx (8; 0)( x 8) f y (8; 0)( y 0) z 3 (x 8) y
6 3

1 2
b) Vì f khaû vi taïi (8; 0) neân ta xaáp xæ f ( x, y) 3 (x 8) y , vôùi (x; y) gaàn ñieåm
6 3
(8;0).

Ñieåm (8, 02; 0, 05) khaù gaàn ñieåm (8; 0) neân ta coù theå xaáp xæ

1 2 911
f (8, 02; 0, 05) 3 (8, 02 8) 0, 05
6 3 300

Baøi 2. Ta coù

u u x u y
ux es cos t uyes sin t
s x s y s
u u x u y
ux es sin t uyes cos t
t x t y t

Suy ra
2 2
2s u u 2s
2 2
e e ux es cos t uyes sin t uyes cos t uxes sin t ux2 u2y
s t

Baøi 3. a) Toác ñoä bieán thieân nhieät töø ñieåm A(3;4) höôùng ñeán ñieåm B(1;1) ñöôïc tính
bôûi

T(3; 4) u (oC/ñôn vò daøi)

trong ñoù u laø vectô ñôn vò höôùng töø ñieåm A(3;4) ñeán ñieåm B(1;1).

x y z
Ta coù T 125 2 2 3/ 2
; 2 2 3/ 2
; 2
, suy ra
(x y ) (x y ) (x y2 )3/ 2
3 4 1 1
T(3; 4) 125 ; 3; 4 ; u AB 4; 3 . Vaäy toác ñoä bieán
125 125 AB 5
thieân nhieät töø ñieåm A(3;4) ñeán ñieåm B(1;1) laø

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 1 24
T(3; 4) u ( 12 12) 4, 8 (oC/ñôn vò daøi) .
5 5

b) Töø ñieåm P( x, y) O(0, 0) , höôùng maø theo ñoù nhieät ñoä taêng nhanh nhaát laø höôùng
cuûa

x y z 125
T( P ) 125 2 2 3/ 2
; 2 2 3/ 2
; 2 2 3/ 2 2
PO ,
(x y ) (x y ) (x y ) (x y2 )3/ 2

nghóa laø höôùng töø P ñeán taâm O. Theo höôùng naøy, toác ñoä taêng nhieät (lôùn nhaát) laø

125 125
T( P ) 2 2 3/ 2
PO 2 2
(oC/ñôn vò daøi).
(x y ) x y

Baøi 4. Tìm caùc ñieåm döøng cuûa f baèng caùch giaûi heä

fx 0 5
6 x2 10 x y2 0 x 1 x 1 x 0 x
hay hay hay 3
fy 0 2 xy 2y 0 y 2 y 2 y 0
y 0

5
Vaäy f coù 4 ñieåm döøng laø A( 1, 2) , B( 1, 2) , C(0, ) vaø O(0, 0) .
3

Ta coù fxx 12x 10; ; f yy 2x 2 ; fxy 2 y vaø

2
D( x, y) fxx f yy fxy 4(6x 5)(x 1) 4 y2 .

D( A) D( B) 16 0 neân A vaø B laø hai ñieåm yeân ngöïa.

D(O) 20 0, fxx (0, 0) 10 0 neân f ñaït cöïc tieåu taïi O.

2 40
D(C) 4( 5)( ) 0, fxx (C) 10 0 neân f ñaït cöïc ñaïi taïi C.
3 3

Baøi 5. Ta bieåu dieãn D thaønh mieàn loài theo phöông Ox vaø Oy nhö sau

D ( x, y) / y [0,1] vaø e y x 1 (e 1) y

x 1
D ( x, y) / x [1, e] vaø y ln x
e 1

1 1 (e 1) y e ln x
Vaäy f ( x, y) dA f ( x, y) dx dy x 1
f ( x, y) dy dx .
D 0 ey 1
e 1

Baøi 6. a) Ñaët P, Q F ( x, y) xy2 , x2 y thì ta thaáy

P Q 2
2 xy vôùi moïi ñieåm ( x, y) .
y x
2 2
Maø laø mieàn môû ñôn lieân neân F laø tröôøng baûo toaøn treân .

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 2
b) Goïi f laø haøm theá cuûa F treân , nghóa laø f P, Q hay

fx xy2 (1)

fy x2 y (2)

Theo ñònh lyù cô baûn cuûa tích phaân ñöôøng thì

F dr f dr f r (1) f r (0) f (2,1) f (0,1) (3)

C C

1 2 2
Töø (1) ta suy ra f ( x, y) xy2 dx f ( x, y) x y C( y) (4)
2

Töø (2) vaø (4) ta suy ra

1
[ x2 y2 C( y)] x2 y x2 y C ( y) x2 y C ( y) 0 C( y) K (5)
y 2

1 2 2
Trong ñoù K laø haèng soá ñoäc laäp vôùi caû x vaø y. Töø (4) vaø (5) ta coù f ( x, y) x y K,
2
thay vaøo (3) ta coù F dr 2.
C

Baøi 7.

(a) Ta coù C C1 C2 C3 , trong ñoù C1 : x 0, y t, 0 t 1 laø ñoaïn thaúng höôùng

töø (0,0) ñeán (0,1) khi t taêng; C2 : x t, y 0, 0 t 1 laø ñoaïn thaúng höôùng töø (0,0)

ñeán (1,0) khi t taêng; C3 : x t, y 1 t2 , 0 t 1 laø ñoaïn parabol höôùng töø (0,1)
ñeán (1,0) khi t taêng. Vaäy

x dx y dy x dx y dy x dx y dy x dx y dy
C C1 C2 C3
1 1 1
(0 t) dt (t 0) dt [t (1 t2 )( 2t)] dt
0 0 0
1 1
4 2
1 t t 1 1
0 (2t3 t) dt 0.
0 2 2 2 2 y
0 0
1

(b) Ta thaáy C laø bieân theo höôùng döông cuûa mieàn phaúng

D ( x, y) / x [0,1] vaø 0 y 1 x2 O x
1
nhö hình minh hoïa keá beân, ñöôïc bieåu dieãn loài theo phöông Oy.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 2
Theo ñònh lyù Green (caùc haøm döôùi daáu tích phaân ñeàu laø haøm sô caáp xaùc ñònh treân
, lieân tuïc, neân caùc giaû thieát cuûa ñònh lyù Green ñöôïc thoûa), ta coù

x dx y dy ( y) ( x) dA 0 dA 0.
x y
C D D

Baøi 8. a) xy 2y x3 , x 0, y(1) 0 . Ñöa phöông trình veà daïng

2
y y x2 (1)
x

2
Choïn moät nguyeân haøm cuûa q( x) laø Q( x) 2 ln x . Nhaân caû 2 veá (1) vôùi eQ( x) , ta
x
ñöôïc

d
y eQ( x) Q ( x)eQ( x) y x 2 eQ ( x ) [ yeQ( x) ] x4 (do eQ( x) x2 )
dx

x5 x3 K
suy ra yeQ( x) x4 dx yx2 K y (K laø haèng soá). Töø ñieàu kieän
5 5 x2
1 1 3 1
y(1) 0 , ta coù K . Vaäy y x .
5 5 x2

b) y 2y 3y x 2 (1)

Phöông trình thuaàn nhaát töông öùng laø y 2y 3y 0 (2)

Phöông trình ñaëc tröng laø r2 2r 3 0 (3)

(3) coù hai nghieäm thöïc ; r1 1, r2 3 , do ñoù nghieäm toång quaùt cuûa (2) laø
rx r x x
yc c1e 1 c2e 2 c1e c2e3x .

Veá phaûi (1) coù daïng P1 ( x)e0 x (P1 laø ña thöùc baäc nhaát) vaø soá 0 khoâng laø nghieäm cuûa (3)

neân (1) coù moät nghieäm rieâng coù daïng yp (ax b)e0 x ax b , suy ra

yp 2 yp 3y p x 2 0 2a 3(ax b) x 2

1 4 1 4
Theo phöông phaùp heä soá baát ñònh ta suy ra a ;b vaø yp x . Vaäy
3 9 3 9
x 1 4
nghieäm toång quaùt cuûa (1) laø y yc yp c1e c2e3 x x .
3 9

Baøi 9. Chöùng minh haøm soá f ( x, y) 3

xy coù caùc ñaïo haøm rieâng taïi (0,0), nhöng

khoâng taïi ñoù khoâng toàn taïi ñaïo haøm theo baát cöù höôùng naøo khaùc vôùi i vaø j .

Giaûi.

Ñaïo haøm cuûa f theo i vaø j taïi (0,0) chính laø hai ñaïo haøm rieâng

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 3 3
f ( x, 0) f (0, 0) x.0 0.0
fx (0, 0) lim lim 0
x 0 x 0 x 0 x
3
f (0, y) f (0, 0) 3
0. y 0.0
f y (0, 0) lim lim 0
y 0 y 0 x 0 y

Xeùt vectô ñôn vò coù goùc chæ höôùng , laø vectô u cos , sin khaùc i vaø j , nghóa laø

cos 0 vaø sin 0 . Theo ñònh nghóa, ñaïo haøm theo höôùng u cuûa f taïi (0,0) laø

f (0 tu) f (0) 3 t cos . t sin 3

cos . sin
Du f (0, 0) lim lim lim (1)
t 0 t t 0 t t 0 3
t
3
cos .sin
Vì cos 0 vaø sin 0 neân ta thaáy khi t 0 thì bieåu thöùc phaân kyø ra
3
t
hoaëc , nghóa laø khoâng toàn taïi giôùi haïn ôû (1). Vaäy haøm soá f khoâng coù ñaïo haøm
taïi (0,0) theo baát cöù höôùng naøo khaùc vôùi höôùng cuûa i vaø j .

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt