DENEME - 2

Bu testte Fen Bilimleri alanına ait 20 adet soru vardır.

1. Bengü, Kuzey Yarım Küre’de yaz mevsiminin başla-
dığı gün başka bir ülkede yaşayan teyzesini ziyarete
gitmiştir. Aynı gün içinde gittiği ülkede yılın en soğuk
günlerinden birinin yaşandığını öğrenmiştir. Bu du-
rumu fen bilimleri öğretmeni olan teyzesine sordu-
ğunda teyzesi, “Dünya’nın Güneş etrafında yaptığı
hareketi sırasında dik olarak dönmediğini Ekva-
tor düzlemi ile yörünge düzlemi arasında 23° 27l lik
bir açı olması sebebiyle güneş ışınlarının yıl içinde
düşme açılarında farklılıklar yaşanmaktadır.” demiş-
tir.
2. Bir hava hareketi olan rüzgâr; sıcaklık değerlerinin
düşük ve bulutsuz bir hava durumunun olduğu yük-
sek basınç alanından sıcaklık değerlerinin yüksek,
yağışlı ve bulutlu hava durumunun olduğu alçak ba-
sınç alanına doğru oluşur.
Aşağıda I, II, III ve IV numaraları ile belirtilen dört ba-
sınç merkezi arasında gerçekleşen bazı rüzgârların
esiş yönü şeması verilmiştir.
YB

Aşağıdaki tabloda dört farklı bölgenin belirli tarihler-

deki bazı özellikleri verilmiştir. I. bölge

AB AB
Gündüz Güneş
Sıcaklık
Bölge Tarihler süresi ışınlarının
(C°)
(saat) geliş açısı IV. bölge II. bölge

I 21 Mart 12 90° 30 YB

II 21 Haziran 8 30° 3
III. bölge
Numaralandırılarak verilen merkezlerin rastgele P,
III 23 Eylül 12 90° 28 R, S ve T harfleriyle belirtildiği aşağıdaki tabloda ise
bu merkezlerde beklenen en yüksek sıcaklık değer-
IV 21 Aralık 15 70° 35 leri ve hava durumu raporu verilmiştir.
Beklenen en
Beklenen
Buna göre Bengü’nün teyzesini ziyaret ettiği ta- Merkez yüksek sıcaklık
hava durumu
rih ve bu tarihte ziyarete gittiği ülkede gerçekle- değerleri (°C)
şen durumlar tabloda numaralandırılarak verilen
P Bulutlu ve yağışlı 26
hangi bölgeye ait olabilir?
R Az bulutlu 16
A) I. B) II. C) III. D) IV.
S Az bulutlu 14
Çok bulutlu ve
T 27
sağanak yağışlı

Buna göre I, II, III ve IV numaralı merkezler ile

P, R, S ve T harfleri arasında yapılan eşleştirme-
lerden tümü aşağıdakilerden hangisinde doğru
olabilir?
P R S T
A) II IV III I
B) IV I III II
C) III I IV II
D) I IV II III

1

3. Bulundukları konum gereği kutup bölgelerinde yıllık
ortalama sıcaklık değerleri düşüktür.
Kutup bölgeleri ile ilgili olarak,
I. Yüzeyine düşen güneş ışığının büyük bir kısmı
soğurulur.
II. Güneş ışınlarının kutuplara geliş açısı ile Ekva-
tor’a geliş açısı farklıdır.
III. Güneş ışınlarının yüzeyinde düştüğü yerde oluş-
turduğu enerji fazladır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) I ve II
C) I ve III D) II ve III
2
DENEME - 2
4. İklim, geniş bir alanda uzun yıllar boyunca görülen
hava olaylarının ortalama veri sonuçlarıdır. Hava
olayları ise belirli bir yerde ve kısa sürelerde etkili
olan hava şartlarıdır. İklim bilimini klimatologlar, hava
olaylarını meteorologlar inceler.
Burak, iklim ve hava olaylarıyla ilgili ödevini hazırla-
dığı posterinde aşağıdaki örnekleri vermiştir.
İlkbahar mevsiminin yaşandığı bir günde havanın
güneşli olması
Antalya’da ekim-kasım Erzurum’da kış mevsi-
aylarında bile kısa minin yaşandığı gün-
kollu yazlık kıyafetlerin lerde ortalama sıcaklık
giyilebilmesi değerlerinin çok düşük
olması
Verilen bilgiler ve görsellere göre,
I. Rize’de ilkbahar mevsiminin yaşandığı bir günde
güneşli bir hava olması hava durumu ile ilgilidir.
II. Antalya’da ekim-kasım aylarının belirli günlerinde
hava sıcaklık değerlerinin nasıl olacağının tahmi-
nini klimatologlar yapar.
III. Erzurum’da kış mevsiminde ortalama sıcaklık de-
ğerlerinin çok düşük olması iklim ile ilgilidir.
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I. B) Yalnız II.
C) I ve II. D) II ve III.
 DENEME - 2

5. Kalıtsal bir karakterin fenotipte (dış görünüş) ortaya
çıkmasını o karaktere ait baskın gen sağlar.
Bezelye bitkilerinin çiçek rengi karakteri bakımından
sahip olabileceği genotip çeşitleri aşağıdaki gibidir.
6. Bir grup araştırmacı bezelye bitkilerini tohum rengi
karakteri bakımından incelemek için çaprazlıyor ve
aşağıdaki grafikte oranları verilen fenotip özellikle-
rine sahip bireyler oluşuyor.

• MM: Homozigot mor çiçekli

%75 %25
• Mm: Heterozigot mor çiçekli
Sarı Yeşil
tohumlu tohumlu
• mm: Homozigot beyaz çiçekli
bezelye bezelye
Mor çiçekli bezelye bitkisi ile beyaz çiçekli bezelye
bitkisi çaprazlanıyor. Oluşan yavru döl bezelyelerin
genotip özellikleri bilinmiyor.
Buna göre elde edilen bezelyelerin fenotip oran-
larının grafikte belirtildiği gibi olabilmesi için
çaprazlanan bezelyelerin genotipleri aşağıdaki-
Ata bezelyeler
x lerden hangisi gibi olmalıdır? (Bezelyelerde sarı
tohum rengi aleli (S), yeşil tohum aleline (s) baskın-
dır.)

A) Ss # Ss B) SS # ss
Mor çiçekli Beyaz çiçekli
C) ss # ss D) SS # SS
bezelye bitkisi bezelye bitkisi

7. DNA’nın hücre bölünmesi sırasında kendisinin tama-

Yavru döl ?
Buna göre, çaprazlama sonucu oluşan yavru döl
bezelye bitkileri ile ilgili olarak,
I. Çoğu homozigot beyaz çiçekli olabilir.
II. Hepsi heterozigot mor çiçekli olabilir.
III. Mor çiçek rengine sahip olma ihtimalleri %50 ola-
bilir.
yorumlarından hangileri yapılabilir?
A) I ve II. B) I ve III.
C) II ve III. D) I, II ve III.
men aynısının bir kopyasını oluşturmasına DNA’nın
kendini eşlemesi denir.
• DNA’nın kendini eşlemesinde birinci aşamada
çift zincirli sarmal yapı açılır.
• İki zincirin açılmasıyla “Y” şeklini alan DNA yeni
zincirlerin üretilmesine hazırdır.
• Yeni zincirler tamamlayıcı nükleotidlerin eklen-
mesiyle oluşur.
• Eşlenme bittiğinde birbirinin aynısı iki yeni DNA
oluşur.
Buna göre,
I. Zincirlerin birisindeki dizilim A-T-G-G-C-A ise
diğer zincirdeki dizilim T-A-C-G-G-T dir.
II. DNA’nın kendini eşlemesi ile DNA’daki kalıtsal
özelliklerin aynısı yeni oluşan hücreye aktarılmış
olur.
III. Eşleme ile yeni oluşan DNA’ya birden fazla DNA
aktarılabilir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) Yalnız II.

C) II ve III. D) I, II ve III.

3
 DENEME - 2

8. Mehmet’in fen bilimleri dersi için hazırladığı poster
ödevi aşağıda verildiği gibidir.
Canlılarda meydana gelen kalıtsal
olan veya
kalıtsal olmayan değişimlerdir.
9. İnsanlar tarafından bitkilerin ve hayvanların istenilen
özelliklerini elde etmek için uygulanan yöntemlere
ıslah çalışmaları denir. Örneğin İtalya ve Japonya’da
kısa boylu ve yarı bodur buğdaylar ile yerel buğday-
lar melezlenerek kısa boylu ve çok yüksek verimli
buğday çeşitleri geliştirilmiştir.

Islahçının izlemesi gereken temel unsurlar ise şun-

Mutasyon
Canlının genlerinde ve
kromozomlarında
meydana gelen kalıtsal
olabilen değişimlerdir.
Keçilerde dört
boynuzlu olma özelliği
mutasyona örnektir.
Modifikasyon
Canlının dış görüntü-
sünde meydana gelen
kalıtsal olmayan
değişimlerdir.
Arılar bal ve çiçek
tozlarıyla beslenirse işçi
arı, arı sütüyle beslenirse
kraliçe arı olur.
lardır.
• Islahı yapılacak türü yakından tanımak
• Talepler doğrultusunda ıslah çalışmaları yapmak
• İstenilen özelliğe sahip gen kaynakları bulmaya
çalışmak
• Üstün özellikleri belirlenen ıslah türünü yaygın-
laştırmak
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir ıslahçının
elde etmek istediği amaçlardan biri olamaz?
A) Elde edilen ürün miktarının artırılması

B) Hastalıklara daha dayanıklı bitkiler üretilmesi

C) Belirli bir türün tür içi çeşitliliğinin artırılması

D) Daha kaliteli ürünlerin elde edilmesi

10. “Biyoteknoloji tarım alanında da uygulamaları olan

Buna göre, aşağıdaki örneklerden hangisi pos-
terde verilen örneklere benzer özellikte değildir?
A) Tavuk ve kuzuların normalden kısa bacaklı ol-
ması
B) Himalaya tavşanlarının kışın siyah renkli yazın
beyaz renkli olması
C) Sebze ve meyvelerin gerçek görünümünden
farklı bir dış görünüme sahip olması
D) Develerin hörgüçlerinde yağ depolaması
bir bilim dalıdır. Genetiği değiştirilmiş tarımsal ürün-
ler, değiştirilmiş genetik özelliklerini doğal ve gene-
tiği değiştirilmemiş bitkilere taşıyabilir. Örneğin bitki
öldürücülere dayanıklı olarak üretilmiş bir biyotek-
nolojik ürün, bu özelliğini yabani otlara tozlaşma ile
aktararak onların da bitki öldürücülere dayanıklı ol-
masına neden olabilir. Aynı zamanda genetiği değiş-
tirilmiş ürünlerin biyolojik ömürlerinin belirsizliği söz
konusudur.”
Yukarıda verilen metne göre biyoteknolojik çalış-
malarla ilgili olarak,
I. Olumsuz yönlerinin olabildiği,

II. Değiştirilmiş bir genetik özelliğin başka bir can-

lıya aktarılabildiği,

III. Genetiği değiştirilmiş ürünlerin biyolojik ömürleri-

nin daha uzun olabileceği

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I. B) I ve II.

C) II ve III. D) I, II ve III.

4
 DENEME - 2

11. Katı bir cismin basıncı bulunduğu zemine temas 13. Mahmut bazı işlemler uyguladığı maddeleri asit ve
eden yüzey alanı ile ters, cismin ağırlığı ile doğru baz olarak sınıflandırıyor. Asitleri 1, bazları ise 2 nu-
orantılı olarak değişir. mara ile numaralandırarak bir tablo hazırlıyor.

Bulunduğu zemine temas eden yüzey alanları (S) Mahmut K, L, M, N ve P maddelerine aşağıdaki iş-
aynı olan M, R, T katı cisimlerinin ağırlıkları (G) bir- lemleri uyguluyor.
birinden farklıdır.
K L M
M R T damlalık
kırmızı
turnusol
kağıdı

S S S
mavi
Bu cisimlerin bulundukları zeminde uyguladıkları ba- et kumaş
sınç ile ilgili sütun grafiği aşağıdaki gibidir.
K’nın sulu çözeltisini L’nin sulu çözeltisi M’nin ele kayganlık
Basınç cama damlatıyor. kırmızı turnusolu hissi verdiğini
Camın yüzeyi ve maviye çeviriyor. gözlemliyor.
şekli bozuluyor.

N P
mavi
Cisimler turnusol
M R T kağıdı
dil
Buna göre M, R, T katı cisimlerinin ağırlık değer-
leri aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir?

N’nin tadının ekşi, P’nin mavi turnusol

M R T kağıdında renk
eli yakıcı ve tahriş
A) 2G 3G 4G edici olduğunu değişikliğine neden
gözlemliyor. olmadığı görülüyor.
B) 4G 2G 3G
C) 2G 4G 3G Bu bilgilere göre Mahmut K, L, M, N ve P maddeleri-
D) 3G 2G 4G nin asitlik ve bazlık durumlarını aşağıdaki gibi bir tab-
loya numaralandırarak kaydediyor.
12. Futbolcu kramponları toprak veya çim zeminde daha
Madde Asitlik - bazlık durumu
dengeli bir biçimde hareket etmek için tasarlanır.
Kramponların tabanlarına takılan vidalı çıkıntılar fut- K 1
bolcunun temas ettiği yüzeye uyguladığı basıncı ar- L 2
tırır.
M 2
Buna göre, aşağıdaki günlük hayat uygulamala-
N 1
rının hangisindeki amaç kramponların vidalı ya-
pılması ile aynıdır? P 1

Mahmut tabloda iki maddenin numaralandırmasında

A) Tren raylarının zarar görmemesi için vagonların
hata yapıyor.
çok tekerlekli yapılması
Mahmut’un hata yaptığı bu iki madde aşağıdaki-
B) Palet takılan ambulansların karlı yollarda daha
lerden hangisidir?
kolay yol alması

C) Bıçağın bileylenerek daha iyi kesmesinin sağlan- A) K ve P B) K ve M

ması C) N ve P D) L ve N
D) Raptiyenin batmaması için elimizi bastırdığımız
yüzeyinin geniş yapılması

5
 DENEME - 2

14. Sıvı basıncı sıvının cinsi (yoğunluğu) ve derinliği ile doğru orantılı olarak değişir.

Bir çiftçi günlük olarak ineklerini sağarak elde ettiği toplam 8 litre olan sütü yandaki kovada biriktiri-
yor.
8 litre süt Çiftçi belirtilen kovada biriktirdiği bu sütü, dört farklı müşterisine satmak için eşit miktarda olacak şe-
kilde aşağıdaki ölçekli kaplara boşaltıyor.

2 litre 4 litre
6 litre h h 3 litre
1,5 litre 3 litre
h h h
4 litre h 2 litre 2 litre
h 1 litre h h
2 litre h 1 litre 1 litre
0,5 litre h h
h h
I. kap II. kap III. kap IV. kap

Buna göre son durumda kapların tabanlarında oluşan sıvı basınçları PI, PII, PIII ve PIV arasındaki ilişki aşağı-
dakilerden hangisidir?

A) PII < PI < PIII < PIV B) PI < PIII = PIV < PII C) PI < PIV = PII < PIII D) PIII < PII < PIV < PI

15. Maddenin dış görünüşünde olup iç yapısında olma-
yan değişimlere fiziksel değişim denir. Kimyasal de-
ğişim ise maddenin iç yapısında olan değişimlerdir.
Aşağıdaki metinde cümleler numaralandırılmıştır:
(1) Hava da çok soğuktu ve kar yağıyordu. (2) Ali
Amca bahçede odunları kırıyordu. (3) Ayşe Teyze
evde üşüyen Ali Amca için sıcak çorba pişiriyordu.
(4) Sıcak çorbanın yanında yemek için salatalık
malzemeleri doğruyordu. (5) Komşu Rıza sobadaki
odunların yanmasını sağlıyordu. (6) Ayşe Teyze’nin
torunu Mehmet bakkaldan aldığı ekmeğin ucundan
kopararak bir parça aldı. (7) Fırıncı ekmeği iyice kı-
zartmıştı. (8) Ayşe Teyze ekmeği aldı ve dilimlemeye
başladı.
16. Kimyasal tepkimeye giren maddeler özelliklerini kay-
bederek yeni bir madde oluşturur. Örneğin, karbondi-
oksit ve suyu kullanarak bitkilerin fotosentez sonucu
besin ve oksijen üretmesi bir kimyasal değişimdir. Bu
tepkimede tepkimeye giren maddeler canlılar tarafın-
dan enerji üretmek için kullanılmasa da ürünler enerji
üretmek için kullanılabilir.
Buna göre aşağıda görseli verilen değişimlerden
hangisi kimyasal tepkime örneği olamaz?
A)
Mumun
yanması

Buna göre, numaralandırılmış cümlelerde mey- B)

dana gelen olayların fiziksel ve kimyasal deği-
Kesilmiş elmanın
şime göre gruplandırılmış hâli aşağıdakilerden kararması
hangisidir?

Fiziksel değişim Kimyasal değişim

C)
A) 3, 5, 6, 8 1, 2, 4, 7
Suyun
B) 1, 2, 6, 7 3, 4, 5, 8 donması

C) 1, 2, 4, 5, 7 3, 6, 8
D) 1, 2, 4, 6, 8 3, 5, 7
D)
Hamurun
pişmesi

6
 DENEME - 2

17. Ahmet evde eğlenceli bir deney yapmak istiyor. Ev- 18. Aşağıda verilen dört ayrı kapta farklı pH değerlerine
deki malzemelerle yapacağı bu eğlenceli deneyi aşa- sahip dört ayrı çözelti bulunuyor.
ğıdaki gibidir:

1. çözelti 2. çözelti

Deneyin yapılışı:
3. çözelti 4. çözelti
1. adım: Limonu ortadan kesin ve suyunu küçük bir
kaba iyice sıkın. Bu çözeltilere ait pH değerleri aşağıdaki grafikte ve-
rildiği gibidir.
2. adım: Boş bir bardağa bir çay kaşığı kadar ka-
bartma tozu ekleyin. pH

3. adım: Kabartma tozunun üzerine bir çay kaşığı 14

kadar bulaşık deterjanı ekleyin. 12

9
4. adım: Limon suyunu hazırladığınız karışımın üze-
7
rine ekleyin, şimdi köpürmeyi keyifle izleyin.
5
Buna göre Ahmet’in bu eğlenceli deneyden aşa-
ğıdaki sonuçlardan hangisini çıkarması beklen- Çözelti
1 2 3 4
mez?
Buna göre bu çözeltilerle ilgili aşağıdakilerden
A) Deneyde kabartma tozu yerine pH’ı 7’den küçük
hangisi yanlıştır?
olan kola kullanılsaydı aynı sonuç elde edilirdi.

B) Deneyde kullanılan limon asidik özellik gösterir.
C) Kabartma tozu ve bulaşık deterjanı bazik özellik
gösterir.
D) Asitler ve bazlar tepkimeye girdiği için onlarla ça-
lışırken dikkatli olmak gerekir.
A) 1. çözeltiye fenolftalein eklendiğinde çözelti pem-
be renge döner.
B) 2. çözelti kırmızı turnusol kâğıdını maviye dönüş-
türür.
C) 3. çözelti asidik özellik gösterir.

D) 4. çözeltiye metil oranj eklendiğinde kırmızı renk

verir.

7
 DENEME - 2

19. Elementler periyodik tabloda metal, yarı metal, ametal ve soygaz olarak sınıflandırılır.
Periyodik tabloda;

• Metaller daha çok sol ve orta kısımda

• Ametaller en sağ üst köşedeki kısımda

• Aynı zamanda ametal de olan soy gazlar en sağdaki kısımda

• Yarı metaller, metaller ile ametaller arasında sağ kısımda

bulunur.

Aşağıda bölmelendirilen ve bu bölmeleri semboller ile belirtilmiş periyodik çizelgenin bir kısmı verilmiştir.

Buna göre,

I.  gösterilen bölümde yarı metal olan elementler bulunabilir.

II.  ve ▲ ile gösterilen bölümlerde soygaz olan elementler bulunabilir.

III.  ile gösterilen bölümde metal olan elementler bulunabilir.

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III. D) II ve III.

20. 40 kadar elementin bilindiği zamanlarda da elementleri fiziksel ve kimyasal olarak sınıflandırma ihtiyacı duyulmuştur.
Elementlerin sayısının gün geçtikçe artmasıyla da bu ihtiyaç giderek artmış ve günümüz periyodik tablosunun temel-
leri atılmıştır. Bu bağlamda Alman bilim insanı Wolfgang Döbereiner bazı elementlerin üçlü gruplar hâlinde dizilebile-
ceğini fark ederek “Triadlar Kanunu” da denilen bir çalışma yapmıştır. Özellikle Henry Moseley’in yaptığı çalışmalarla
da elementlerin kimyasal özelliklerinin atom numaralarına bağlı olduğu görülmüş ve periyodik sistemin elementlerin
atom numaralarına göre dizilmesi düşünülmüştür. Yapılan çalışmalarla periyodik sistem günümüzdeki hâlini almıştır.

Bilimsel bir dergideki makaleden alıntılanıp düzenlenen bu metne göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Farklı periyodik tablolar oluşturulurken atomların farklı özelliklerinden yararlanılmıştır.

B) Günümüzdeki periyodik tablonun oluşturulmasında birçok bilim insanının katkısı olmuştur.

C) Periyodik tablo elementler ile çalışmayı kolaylaştırmıştır.

D) Günümüzdeki çalışmalarla bilinmeyen tüm elementler keşfedilmiştir.

8 TEST BITTI.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDINIZ.