19.01.

2022 1
• Böbreğin Görev ve İşlevleri
• Böbrek Fizyolojisi
• Böbrek Yetmezliği
–Akut Sunu
–Kronik
Planı
• Diğer Hastalıklar

19.01.2022 2
 Anatomik Yapılar
Histolojik olarak 3 temel yapı
• Kortex
• Medulla
• Pelvis

19.01.2022 3
19.01.2022 4
Böbreğin Başlıca Görevleri
Düzenleme
-Vücut sıvı osmolaritesi ve hacmi
-Electrolit dengesi
-Asit-baz dengesi
-Kan basıncı

Atılım
-Metabolik ürünler
-Yabancı bileşikler (pestisidler,
kimyasallar, vb.)
-Aşırı maddeler (su ,vb)

Salgılama
-Erithropoitin (eritrosit üretimi)
-1,25-dihidroksi vitamin D3 (D
vitamininin aktivasyonu)
-Renin
19.01.2022 5
-Prostaglandin
 Böbrek Fonksiyonu
Bowman
Glomerul
kapsülü

Filtrasyon Kandan
sekresyon

19.01.2022
Renal tübül 6
 NEFRON
Böbrekte toplam yaklaşık 2.400.000 nefron

Böbreğin filtrasyon işlemini gerçekleştiren küçük birimidir

19.01.2022 7
 http://www.youtube.com/watch?v=HQPlbrPQBJ4
19.01.2022 8
19.01.2022 9
Proksimal Tübül
• Su , elektrolitler ( Na+, K+, Cl- …) geri emilir.

• H+ , çeşitli organik asitler veya bazlar sekresyonu gerçekleşir (asit / baz

dengesi).

• Filtratın %65‟i proksimal tübülde kana geri emilir.

• -Filtrattaki glukoz ve aminoasitlerin %100‟ü buradan geçerken geri emilir.

(Diyabette glukozun tamamı geri emilemeyebilir glikozüri)

19.01.2022 10
Henle Kulbu İnen Kolu
• Sadece suya geçirgendir.

• Sonuç: Filtratın yoğunlaştırılması

(su kaybetmesi ile ozmolaritesi
artar- hiperozmolar)

19.01.2022 11
Henle Kulbu Çıkan Kolu

• Suya geçirgen değildir.

• -Yukarı doğru çıkarken

filtrattan başta Na+, Cl- ,K+
olmak üzere elektrolit geri
emilimi olur

• -Bir miktar H+ sekresyonu

yapar.

http://www.youtube.com/watch?v=glu0dzK4dbU
19.01.2022 12
Her bir böbrekten dakikada yaklaşık 1200 ml kan geçer

24 saatlik sürede bu geçen kanın yaklaşık

180 lt.si glomerüllerden süzülür,

%99’u geri emilime uğrar

Geriye kalan miktar idrar olarak atılır

19.01.2022 13
Glomerüllerden belirli bir zaman diliminde süzülen miktar

Glomerül filtrasyon hızı (GFH)

GFH düzeyi; yaş, cins ve vücut yapısına göre değişkenlik

gösterir. (kadınlarda %10 daha az)

Genç insanlarda normal GFH değeri 120-130 ml/dak

19.01.2022 14
 GFR Ölçümü
İdrardaki
konsantrasyon

İdrar volümü

GFR = Ux x V
Glomerüler
filtrasyon oranı
Px Plazmadaki
konsantrasyon

• KREATİNİN KLİRENSİ
• COCKROFT-GAULT FORMÜLÜ
• MDRD
19.01.2022 15
 İdrarın Özellikleri

• Günlük miktar 1000-1500 ml

• Terleme, diyar idrar miktarını etkiler
• Bol protein alınması idrar miktarını arttırır
• Dansitesi 1015-1025
• Ph 5.8-6.4 asidik yapı
• Açık sarı (sarı rengi ürokrom verir) protein
yıkımı arttıkça idrarın rengi koyulaşır. İdrar
miktarı artınca renk açılır, azaldıkça
koyulaşır.
• Amonyak kokar
19.01.2022 16
19.01.2022 17
 Böbrek üzerinde etkili
önemli hormonlar
19.01.2022
??? 18
Distal Tübül ve Toplama Kanalları
Üzerinde Etkili 2 Hormon

Aldesteron

ADH
ADH‟nin böbrekler üzerindeki esas etkisi
suyun vücuda geri emilimini sağlamaktır.

•ADH beyinde hipofizden salınır.

•Özellikle dehidrasyonda idrarla atılan suyu

19.01.2022
azalmasını sağlar 19
 Homeostatik Fonksiyonlar Hormonal Kontrol altındadır.

ADH ile kan volümünün düzenlenmesi

Dehidrasyon

Plazma osmoloritesi
artar

Hipotalamustaki
Susama
osmoreseptörler

Hipofiz arka lob

uyarımı
Su alımı artar

ADH salınımı artar

19.01.2022 Su geri emilimi artar 20

19.01.2022 21
 DİÜRETİKLER

19.01.2022 22
 Filtrat (süzüntü) protein ve eritrosit geçemez.

(Protein varsa= proteinüri, Eritrosit varsa = hematüri)

19.01.2022 23
 Nefron hasarlanmasının etkisiyle pediküllerin çekilmesi
filtrasyonda protein gibi daha büyük maddelerin
geçişine imkan verir

19.01.2022 24
19.01.2022 25
19.01.2022 26
 Hangi değerlere
bakalım
???
Üre; protein metabolizmasının primer metaboliti.
Böbrekten atılım aksadığında kandaki değerri artar

Normal aralık: 6-20 mg/dl

Kreatinin: kas kreatin metabolizmasının ürünü kas kitlesiyle

orantılı normalde oldukça sabit hızda oluşarak kana karışan bir
madde
Erkek 0.7-1.3 mg/dl,
Kadın 0.6-1.1 mg/dl
19.01.2022 27
 Kavramlar/Terimler

Proteinüri = >250 mg/gün

Mikroalbuminüri =30-300 mg/gün

Remisyon = Hastalık belirtilerinin tümüyle kaybolması

Relaps =Hastalık belirtilerinin yeniden ortaya çıkması

Kür =Hastalığın tamamen ortadan kalkması

19.01.2022 28
 Terimler

Gece idrara çıkma

Oligüri
Ağrılı zor idrar
Anüri
İdrarda cerahat olması
Pollaküri
İdrarda eritrosit olması
Poliüri
Sık ve az idrara çıkma
Piyüri
Hiç idrarın olmaması
Hematüri
İdrar miktarının azalması
Dizüri
İdrar miktarının artması
19.01.2022
Noktüri 29
19.01.2022 30
 24 SAATLIK IDRAR TOPLANMASI

İdrardaki birçok metabolitin analizi 24 saatlik idrarda yapılır.

1 - Sabah ilk idrar atılarak mesane boşaltılır.

2 - İkinci idrardan itibaren 24 saat süresince yapılan
idrarların tamamı , idrar toplama kabı içine toplanır.
Bu süre içinde toplama kabı serin bir yerde
saklanır.
3 - Ertesi sabahki ilk idrar da toplama kabına alınarak
en kısa zamanda laboratuvara ulaştırılır.
19.01.2022 31
 Böbrek Eşiği
Böbrekler idrardan olabildigince fazla miktardaki
glukozu geri absorbe etmeye çalısır. Ancak kan glukozu
belli bir düzeyin üzerine çıktıgında böbrekler glukozu
absorbe edemez ve glukoz idrarla dısarı atılır. Bunun
oldugu düzeye böbrek eşiği denir.

Çocuklarda 145-180 mg/dl,

Erişkinlerde 125-215 mg/dl.

19.01.2022 32
19.01.2022 33
 Akut Böbrek Hasarı/Yetmezliği
(AKH) Tanım

Böbrek fonksiyonlarının akut bozulması (48 saat içinde)

Serum BUN ve Kreatinin 

> 0.3mg/dl ve /veya %50 (1.5 x Bazal)
İdrar çıkışında azalma <0.5ml/kg/saat > 6 saat

19.01.2022 34
AKUT BÖBREK Yetmezliği Önemli Bir Problemdir!

Çocuklarda insidansı yaklaşık olarak 1-4/105

Hastaneye yatanların %2-5’inde,

Kardiyopulmoner cerrahi uygulananların % 4-15’inde,

YBÜ’lerine yatırılan hastaların % 30’unda,

YD YBÜ’ lerinde %8-29 oranında bildirilmektedir

19.01.2022 35
 ABH açısından riskli hastalar?
Yaşlı
DM’li
Nefrotoksik madde alanlar
Hipotansifler
Kalp yetmezliği olanlar

19.01.2022 36
 ABY Sınıflaması
Patofizyolojik
Klinik Bulguya Göre
Mekanizmaya Göre

Prerenal ABY Oligurik ABY

İntrinsik renal ABY Non-oligurik ABY

Postrenal ABY

19.01.2022 37
 Prerenal
%55-60

Renal
%35-40

Postrenal
%5

19.01.2022 38
 PRERENAL ABY nedenleri
Total vücut volümünde azalma
• Gastrointestinal (kusma/ishal)
• Ozmotik diürez (Diabetes Mellitus)
• Diabetes İnsipitüs
• Yanıklar

Intravasküler volüm kaybı

• Hemoraji
• Şok, cerrahi veya travma sonrası üçüncü boşluklara
kayıp

19.01.2022 39
 PRERENAL Azotemi

Renal Hipoperfüzyona
Böbreğin Verdiği Bir Cevaptır !!!!

Ciddi hipotansiyon

İntrinsik renal hasarlanma

PARANKİMAL ABY

19.01.2022 40
 İntrensek ABY Nedenleri
A- Glomerulonefritler.
– (En sık renal sebepler ATN ve
Glomerülonefritlerdir.)
l.APSGN
2.SLE renal tutulum
3.Membranoproliferatif GN
4.İdiopatik rapidly progressive GN
5.HSP nefriti
B- Lokalize intravasküler koagülasyon
ve olaylar
l.Renal arter ve ven trombozu
2.Kortikal nekroz
3.Hemolitik üremik sendrom.
– <5y çocuklarda akkiz ABY'nin en
sık nedenidir
4.Renovasküler hastalıklar (konjenital-
akkyz mikro veya makro anjiopatiler,
19.01.2022
C- Akut tübüler nekroz
l. Ağır metaller (Au, Hg, Bi)
2. Toksinler
3. İlaçlar
4. Hemoglobiniiri, myoglobiniiri
5. Şok
6. İskemi
D- Akut interstisyel nefritler
l.Enfeksiyonlar, immünoallerjik, metabolik,
rejeksiyon
2.Nefrotoksik İlaçlar
E-Tümörler
1.Renal parankimal infıltrasyonlar (Lösemi,
Burkitt lenfoma,Wilms T.)
2.Ürik asit nefropatisi
F-Konjenital anomaliler
1.Kistik hastalıklar
2.Yenidoğanda bilateral böbrek Hipoplazi,
displazisi
G-Herediter nefritler (Alport Send. vs.)
41
 RENAL ABY Nedenleri

İskemik
Nefrotoksik
Vasküler/Glomerüler
Diğer nedenler

19.01.2022 42
 Böbrekler iskemik
toksik hasarlanmaya
neden yatkın?

19.01.2022 43
Böbrekler iskemik toksik hasarlanmaya
neden yatkın?
• Önemli kan akımı(Kardiyakoutputun ¼’ü)

• Yüksek metabolik aktivite

• Organ ağırlığına göre en geniş endotelyal yüzeye sahip

• Çeşitli enzim sistemleri

• Transsellüler Transport

• Maddelerin konsantre olduğu yer

• Protein unbinding

• Dış medullada yüksek O2tüketim/dağıtım oranına sahip

19.01.2022 44
 Koruyucu Önlemler
Hemodinaminin sürekli desteklenmesi
(KB = 120-140/80-90 mmHg tutulması)

Sıvı ve elektrolit dengesinin sağlanması

Nefrotoksik madde kullanılmaması,

kullanılacaksa uygun önlemlerin alınması

19.01.2022 45
 POSTRENAL ABY Nedenleri

• Üreteropelvik bileşke obstrüksiyonları

• Üreterovezikal bileşke obstrüksiyonları
• Üreterosel
• Tümör
• Ürinersistem taş hastalığı
• Hemorajik sistit
• Nörojenik mesane

19.01.2022 46
 ABY yüksek mortalite ve morbiditeye sahip ciddi bir
hastalıktır

Nedenleri pre-renal, renal veya post-renal olabilir

Prerenal nedenlerin büyük bir kısmı renal iskemi dolayısıyla

gelişir

Tubuler toksinler, özellikle ilaçlar önemli nedenlerde biridir

Akut tübüler nekroz tüp epitelinde ölümle sonuçlanan

hasarlanmadır
19.01.2022 47
 Fizik Muayeneye Dikkat

Azalmış volüm durumu

➢ Taşikardi
➢ Kuru mukoz membranlar
➢ Zayıf periferik perfüzyon

Prerenal ABY Bulguları

19.01.2022 48
 Fizik Muayeneye Dikkat

Artmış volüm durumu

➢ Periferik ödem
➢ Solunum sistemi
muayenesinde raller
➢ Taşikardi

İntrinsik ABY Bulguları

19.01.2022 49
 ABY 3 Fazı

İdrar çıkışı İdrar çıkışı 3 GFR artışı ile BUN

DİÜRETİK
OLİGÜRİK

İYİLEŞME FAZI
400ml/sa. lt/gün ve kreatinin
Volüm artışı Hipovolemi normal
düzeylerine gelir
Metabolik asidoz Hiponatremi
Sodyum Hipokalemi
dengesizliği
K fazlalığı
Ca eksikliği
Fosfat Fazlalığı
BUN artışı

19.01.2022 50
19.01.2022 51
Hiperparatiroidizm Anemi
BÖBREK AV fistül
Hiperkalemi
Dislipidemi YETERSİZLİĞİ
KH intoleransı Perikardit

Üremik Hipervolemi Kardiyak

toksinler output 

Hipertansiyon

Koroner KARDİYAK HASAR

vasküler hasar VE MALFONKSİYON

Biyouyumsuzluk
Heparin HEMODİYALİZ Volüm değişiklikleri
Elektrolit imbalansı
19.01.2022 52
19.01.2022 53
19.01.2022 54
 Genel Bilgi
Kronik böbrek hastalığı (KBH)
Tüm dünyada yaygın bir sağlık sorunudur.

Sıklığı giderek artmaktadır. Prognozu kötüdür.

Tedavisi de son derece pahalı bir hastalıktır.

19.01.2022 55
Kronik böbrek hastalığı (KBH), 3 aydan daha uzun
süredir var olan ve geri dönüşümsüz böbrek fonksiyon
bozukluğu olarak tanımlanır.

Süre olarak neden

“3 ay”
belirtilmektedir ??
19.01.2022 56
 Kronik Böbrek Hastalığının Seyri

27,998 Hastanın 5.5 Yıllık Takibi

Kronik Böbrek Hastaları

(GFH 15-89 ml/dk/1.73m2) Ö
% 3.1 % 24.9
L
Ü
Renal Replasman
Tedavisi M
19.01.2022 57
Keith et al. Arch Intern Med 164: 659-663, 2004
 Önümüzdeki 10 Yıla Projeksiyon
120000

100000
Hasta sayısı

80000

60000

40000

20000

0
2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016
Yıllar
19.01.2022 Türk Nefroloji Derneği Renal Kayıt Sistemi Verileri, 2008 58
 2. TERMİNOLOJİ:

Üremik toksin: Böbrek yetmezliğinde kanda yükselen,

organizmada hasar yapan ve yaptığı hasar türü bilinen, ortamdan
uzaklaştırıldığında bu hasar düzelen maddeye verilen ad.

Renal replasman tedavisi: Böbrek yetmezliğinde ortaya çıkan

sorunları gidermeye veya en aza indirmeye çalışan yapay tedavi
yöntemleridir (Diyaliz ve böbrek nakli).

Son dönem böbrek yetmezliği: Renal replasman tedavisi

yapılmadığı takdirde kısa sürede yaşamını yitirecek KBH’lı
hastanın içinde bulunduğu durumdur.

19.01.2022 59
Glomerüler filtrasyon hızına (GFH) göre kronik böbrek hastalığı evrelemesi
GFH (ml/dak/1.73
EVRE TANIM
m2)

- Böbrek hastalığı riski yüksek Normal

1 GFH değerinde düşme olmaksızın gelişmiş böbrek hasarı* ≥90

2 Hafif KBH 60-89

3 Orta evre KBH 30-59

4 İleri evre KBH 15-29

5 Böbrek Yetmezliği <15

GFH: glomerüler filtrasyon hızı, KBH: Kronik böbrek hastalığı

*Kalıcı proteinüri, hematüri veya anatomik hasar varlığı
19.01.2022 60
 Böbrek Hastalığı Evresine Göre Yaklaşım

Evre GFH (ml/dk/1.73 m2) Yaklaşım Hekim

1 90 Tanı/Progresyonu yavaşlatma İç Hst-

KVH risk azaltımı Nefrolog*
2 60-89 Progresyonu saptama İç Hst

3 30-59 Komplikasyonların İç Hst-

saptanması/tedavisi Nefrolog
4 15-29 RRT’ye hazırlık Nefrolog

5 <15 (veya diyaliz) RRT (Üremi mevcutsa) Nefrolog

19.01.2022 61
 Patogenez
Süreç “ilerleyici nefron kaybı” sürecidir

Nefron hasarı ilerledikçe

Sağlam kalan ve üzerine daha fazla yük

Hipertrofi

Hem glomerüllerde hem de böbrek boyutlarında büyüme

Artakalan glomerüllerde filtrasyon miktarında da artış

Artan yük nefronları tek tek fibrozise uğratır

19.01.2022 Süreç ilerler ve hız kazanır. 62

Böbrek yetmezliğine neden olan ve ilerlemesini hızlandıran faktörler
Böbrek Hasarını Başlatan Faktörler
Diyabetes mellitus*
Hipertansiyon*
Otoimmün hastalıklar
Primer glomerülopatiler
Sistemik enfeksiyonlar
Nefrotoksinler

Böbrekteki Hasarı ve Yetmezlik Sürecini Hızlandıran Faktörler

Orijinal hastalık aktivitesi
Proteinüri
Hipertansiyon*
Hiperglisemi*
Protein ve fosfattan zengin diyet
Tuzlu yeme
Disipidemi*
Hiperfosfatemi
Anemi
Sigara*
Kardiyovasküler hastalık
Diğer (anjiotensin II düzeyinde yükseklik vb)
19.01.2022
*Düzeltilebilir faktörler 63
 Stabil Durumdaki Kronik Böbrek Hasarını
Hızlandıran Akut Faktörler
Böbrek kanlanmasında azalma
Hipotansiyon
Hipertansiyon
Kalp yetmezliği
Dehidratasyon
Sepsis

Obstrüktif üropati

Toksik nedenler
Kontrast madde, NSAİİ, aminoglikozidler, amfoterisin-B
19.01.2022
NSAİİ: Non-steroid antiinflamatuar ilaçlar 64
 Üremide Hematolojik Sistem

Tüm hematolojik sistem etkilenir.

Hastaların çoğunda anemi vardır

Büyük oranda böbrekte eritropoietin

sentezinin giderek azalmasına

Bunun yanında üremik plazma eritrosit

yaşam ömrünü %50 kısaltmaktadır

19.01.2022 65
Lökosit sayısı üremik ortamdan etkilenmez. Ancak
fonksiyonları bozulmuştur.

Normal insanlarda pek rastlanmayan infeksiyon ajanlarıyla

infeksiyon gelişimi bu hastalarda gözükebilir.

Bu nedenlerle KBH’kı hastalarda infeksiyon mücadelesi!

Trombosit sayısı da etkilenmez. Lökositlerde

olduğu gibi fonksiyonları bozulur. Kanama riski !
19.01.2022 66
 Üremi ve Kardiyovasküler Sistem
En önemli morbidite ve mortalite nedeni
kardiyovasküler hastalıklardır

Böbrek yetmezliği derinleştikçe hastaların

hipertansif olma sıklığı da artar

Diyaliz aşamasındaki hastaların en az %90’ı HT

(volüm ve tuz kaynaklı)

HT tedavisinde diüretikler önemli

19.01.2022 67
 Üremi ve Gastrointestinal Sistem:

Tüm GİS üremiden etkilenir.

• Ağızda metalik tat

• Üremik ağız kokusu
• Stomatit
• Parotitis

sık karşılaşılan durumlardır

19.01.2022 68
 Genel Görünüm
• Anemiye bağlı hasta halsizdir, rengi soluk ve toprak
rengine yakındır,

• Üre yüksekliğine bağlı kaşıntı,

• Üre yüksekliğine bağlı hıçkırık (Yüksek üre nervus

frenikusu uyarır),

• Üremik nöropati.

19.01.2022 69
 KBH - Genel Tedavi Prensipleri

•Böbrek yetmezliğinin geri dönüşlü nedenlerinin tedavisi

•Böbrek hastalığın ilerlemesinin önlenmesi veya
yavaşlatılması
•Böbrek fonksiyon bozukluğunun komp. tedavisi
•Renal replasman tedavisi gerektiği zaman hastaların
belirlenmesi ve uygun hazırlık

19.01.2022 70
 Kronik Böbrek Hastalığının Yavaşlatılması

• Proteinüri (> 1 gr/gün)- • Hiperürisemi

mikroalbuminüri
• Nefrotoksik ajanlar
• Hipertansiyon
(radyokontrastlar, NSAI)
• Kontrolsüz D.Mellitus
• Sigara
• Hiperlipidemi
• Üriner akışın engellenmesi
(+ düşük HDL)
• Diyet uyumsuzluğu • Obezite

• Anemi

19.01.2022 71
 Hemoliz sonucu Anemi ve hipoksi gelişir buda böbrekten
Eritropoietin salınımına neden olur.
Eritropoietin kemik iliğinde eritrosit üretimini kontrol eder.

19.01.2022 72
 ANEMİNİN DÜZELTİLMESİ

PATOGENEZ
GFH <60 ml/dk
◼ Eritropoetin eksikliği
◼ Eritropoez baskılanması
◼ Hemoliz
◼ Kanama
ANEMİ ◼ Demir eksikliği
◼ İnflamasyon
◼ Folik asit eksikliği
Normokrom normositer ◼ Vitamin B12 eksikliği
◼ Diğer

NEDENİ ORTADAN KALDIR, EKSİK OLANI YERİNE KOY

19.01.2022 73
 RENAL ANEMİ

REHABİLİTASYONU ENGELLER

KDH İLE İLGİLİ OLUMSUZ SONUÇLARA NEDEN OLUR

BÖBREK İŞLEVLERİNDE BOZULMAYI HIZLANDIRIR

19.01.2022 74
 Böbrek Hastalığına Bağlı
Kemik Hastalığı

Kemik hastalığı Anemi KV hastalık

Böbrek hasarının ilerlemesi

İnterstisyumda kalsiyum fosfat birikimi

İnflamatuvar reaksiyon

İnterstisyel fibrozis ve tübüler atrofi

19.01.2022 75
 SONUÇ
Komplikasyonlar

Normal Artmış risk Hasar GFH Böbrek SDBY

yetmezliği Ölüm

Risk Risk Tanı Progresyon RRT

faktörleri azaltımı saptanması
taraması Tedavi
Hasar (Komorbidite) Komplikasyon
taraması tedavisi
Progresyonu
RRT hazırlık
19.01.2022
yavaşlatma 77
 Renal Replasman Tedavileri
• Hemodiyaliz
• Intermittent
• Continuous
• Periton Diyalizi
• Continuous Ambulatory
• Automated
• Intermittent
• Transplantasyon
• Canlı donör
• Kadavra
19.01.2022 78
 Hemodiyaliz

Hastadan alınan kanın yarı geçirgen bir membran ve hemodiyaliz

makinesi aracılığıyla sıvı ve solütlerin düzenlenmesidir.
19.01.2022 79
 Periton Diyaliz

Hastanın periton boşluğuna belirli

aralıklarla diyaliz sıvısı verip toksik
ve metabolik ürünlerin bu sıvıya
geçip elektrolit dengesinin
sağlanması için bir süre bekledikten
sonra geri alınması ilkesine dayanır.
19.01.2022 80
 Periton Diyaliz

19.01.2022 81
 Dünyadaki Diyaliz Hastaları
2500
2,095
2000
( X 1000 )

1500
1,065
1000 695
426
272
500 159
8 63

0
1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2010

19.01.2022 82
Lysaght: J Am Soc Nephrol 13: S37-S40, 2002
 Dünyada Diyaliz Hastalarının Maliyeti

1200 1.1 trilyon $

1000
Milyar Dolar

800

600 470 milyar $

400

200 155 milyar $

30 milyar $
0
1971-1980 1981-1990 1991-2000 2001-2010

19.01.2022 83
Lysaght: J Am Soc Nephrol 13: S37-S40, 2002
 Türkiye’de Diyaliz Hastalarının Maliyeti

HEMODİYALİZ PERİTON DİYALİZİ

HD hastasının 1 yıllık PD hastasının 1 yıllık
maliyeti: 21,385 $ maliyeti: 20,765 $

TRANSPLANTASYON
Trans. hastasının 1 yıllık maliyeti:
1. yıl: 21,115 $
2. yıl: 10,028 $

19.01.2022 84
Erek E. Nephrology (Carlton) 9:33-38, 2008
 KBY Hemşirelik Bakımı 1

• Diyet ve sıvı düzenlemesi/takibi yapılmalı,

• AÇT ve kilo takibi yapılır, aldığı sıvı dikkatle

hesaplanır,

• Kaşıntıya yönelik uygun solüsyon kullanılır,

• Kanama takibi yapılır ve kanama eğilimi nedeni ile K

vit. enjeksiyonu yapılır,

19.01.2022 85
 KBY Hemşirelik Bakımı 2

• Enfeksiyona eğilim arttığı için koruyucu önlemler

alınmalıdır,

• Üremik hastada enfeksiyon olmasına rağmen ateş

olmayabilir, üremi ısı merkezini etkimektedir,

• Yaşam bulguları ve nörolojik belirtilerin uygun izlemi,

• Ödem kontrolü/bakımı yapılır,

19.01.2022 86
 KBY Hemşirelik Bakımı 3
• Aritmi, hipertansiyon, perikardit vb komplikasyonlar
açısından izlenir,

• Hipertansiyonu varsa antihipertansif ilaçlar uygun

dozda alması,

• GİS’e ait iştahsızlık, bulantı-kusma, ağız kokusu, ağız

ülserasyonu vb şikayetlere yönelik uygun bakım,

• Hastaya diyet, ilaç ve komplikasyonlar açısından

eğitim yapılır.

19.01.2022 87
19.01.2022 88
 Sistit
Mesane duvarının enflamasyonu
Üretranın kısa olması nedeniyle kadınlarda daha sık
%90 e.coli yol açar

• Dizüri
• Pollaküri
• Nokturi
• Pelvik ağrı
• İdrarda lökosit

Tedavi edilmezse piyelonefrit

19.01.2022 89
 Piyelonefrit
Böbrek pelvis ve parankimin bakteriyel enfeksiyonu
Alt idrar yolunda başlar yukarı ilerler
Etken e.coli

• Sistit bulguları
• Ateş
• Titreme
• Yorgunluk
• Yan Ağrısı
• Lökositoz
• İdrarda lökosit ve bakteri görülür

19.01.2022 90
 Akut Glomerulonefrit
Glomerullerin enflamasyonu

A grubu beta hemolitik streptekoklara bağlı

farenjit, tonsilitten 2-3 hafta sonra ortaya çıkan
immüne kompleks hastalık

Streptekokların salgıladığı toksinlere

karşı antikor üretilir. İmmün
komplemanlar glomerülden süzülürken
tutulur ve hasar yaratır
• Hematüri
• Ödem
• HT, baş ağrısı, ASO, CRP, üre, kreatin, sedim
yüksek
19.01.2022 91
 Nefrotik Sendrom

Bol proteinüri (24 saatte 3.5gr.dan fazla)

Yaygın ödem, hipoalbuminemi ile seyreden glomerüllerin

hastalığı

Glomerül kapiller membranın ciddi şekilde hasar görmesi

sonucu permeabilitenin artması

• Yumuşak iz bırakan ödem

• HiperTA

19.01.2022 92
 NEFROTİK
SENDROM
olaylar dizisi

19.01.2022 93
19.01.2022 94