You are on page 1of 290

QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH

THS NGUYỄN THỊ VŨ KHUYÊN


BỘ MÔN QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH
KHOA KINH TẾ VÀ QUẢN LÝ
ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

1
MỤC TIÊU MÔN HỌC
Trang bị cho người học những cơ sở ban đầu của quản lý
tài chính làm tiền đề cho việc nghiên cứu sâu hơn các
nội dung của hoạt động quản lý tài chính doanh nghiệp.
Sau khi học xong, người học sẽ có được những kiến
thức và kỹ năng ban đầu để đưa ra các quyết định của
quản lý tài chính bao gồm:
—  Lựa chọn cơ hội kinh doanh trong bối cảnh nguồn lực
hữu hạn;
—  Tổ chức huy động vốn để thực hiện các cơ hội đó;
—  Quản lý chi phí, hạch toán chi phí, và xác định lợi nhuận;
—  Phân phối lợi nhuận và tái đầu tư;
—  Hoạch định tài chính doanh nghiệp.
2
KHÁI QUÁT NỘI DUNG MÔN HỌC
Chương 1: Nhập môn quản lý tài chính
Chương 2: Giá trị theo thời gian của tiền
Chương 3: Nguồn vốn của doanh nghiệp và các công cụ
huy động vốn
Chương 4: Phân tích tài chính doanh nghiệp
Chương 5: Chi phí của vốn
Chương 6: Tiến trình lập ngân sách vốn
Chương 7: Hoạch định tài chính
Chương 8: Chính sách vốn lưu động
Chương 9: Quản lý tiền mặt
Chương 10: Thuê tài sản
Chương 11: Cơ cấu vốn và ứng dụng của đòn bẩy
3
CHƯƠNG 1: NHẬP MÔN QUẢN TRỊ
TÀI CHÍNH

4
TÀI CHÍNH??

5
Tài chính:
•  Là hệ thống các quan hệ kinh tế trong phân phối
tổng sản phẩm xã hội dưới hình thức giá trị
•  Gắn liền với quá trình hình thành và sử dụng các
quỹ tiền tệ.
•  Thể hiện 3 chức năng: huy động, phân phối và
giám đốc
—  Chức năng huy động
•  Đây là chức năng tạo lập các nguồn tài chính,
thể hiện khả năng tổ chức khai thác các nguồn
tài chính nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của
nền kinh tế.
•  Việc huy động vốn phải tuân thủ cơ chế thị
trường, quan hệ cung cầu và giá cả của vốn.
—  Chức năng phân phối

Quỹ khôi
phục vốn
lưu động
Quỹ
khấu hao
TSCĐ

Tổng sản
phẩm xã hội Quỹ tiêu
dùng Nhà
nước
Quỹ tiêu
dùng cá
nhân
—  Chức năng giám đốc
-  Kiểm tra quá trình vận động của các nguồn tài
chính
-  Kiểm tra mục đích, quy mô và hiệu quả của quá
trình tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ
1.1. Khái quát về TCDN
- Sự khan hiếm:
VẤN ĐỀ KINH TẾ
+Mỗi nguồn lực có thể
SUY NGHĨ VỀ THẾ GIỚI sử dụng cho nhiều ứng
dụng khác nhau→ lựa
chọn phương án hiệu
2 KẾT LUẬN TỔNG quả nhất
Tư bản
QUÁT +Chúng ta không thể có
mọi thứ mà ta muốn
Đất đai
NGUỒN LỰC HAM MUỐN vào bất kì lúc nào
Nhân lực LÀ HỮU HẠN LÀ VÔ HẠN - Lựa chọn: không thể
Công nghệ né tránh được
- Kinh tế học: giúp con
Tài năng quản lý SỰ KHAN HIẾM người đương đầu với
sự khan hiếm → thoả
mãn được nhiều ham
LỰA CHỌN muốn nhất trong điều
kiện khan hiếm nguồn
10
lực
KINH TẾ HỌC
1.1. Khái quát về TCDN
—  Khái niệm doanh nghiệp
Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế có tên riêng,
có tài sản, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng
kí kinh doanh theo quy định của pháp luật nhằm
mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh.

11
1.1. Khái quát về QTTCDN
—  Khái niệm TCDN

Dưới hình
thức giá trị
Hệ thống các
quan hệ kinh tế, tiền tệ Nhằm được
TCDN là có tính chất mục tiêu
phân phối Gắn liền với của DN
việc tạo lập
và sử dụng
các quỹ tiền
tệ/nguồn
lực trong
12 DN
1.1. Khái quát về QTTCDN
—  Khái niệm Quản trị tài chính doanh nghiệp

Lựa chọn
và đưa ra

Các quyết
Mục tiêu hoạt
định
QTTCDN động của DN
tài chính
Tổ chức,
kiểm
soát
thực hiện

13
1.2. Nội dung QTTC của doanh nghiệp!
MỤC TIÊU CỦA DOANH NGHIỆP
Tối đa hoá giá trị của doanh nghiệp

Các quyết định tài chính cơ bản của doanh nghiệp


-  Quyết định nguồn vốn
-  Quyết định đầu tư
-  Quyết định phân phối lợi nhuận

CÁC CÔNG CỤ TÀI CHÍNH CỦA DOANH NGHIỆP

CÁC BÁO CÁO TÀI NGUYÊN TẮC GIÁ TRỊ CÁC MÔ HÌNH DỰ BÁO RỦI
CHÍNH VÀ TỶ SỐ TÀI HIỆN TẠI RO VÀ TỶ SUẤT SINH LỢI
14 CHÍNH
1.2. Nội dung QTTC của doanh nghiệp
—  Quyết định nguồn vốn: Xác định chính xác nhu
cầu vốn cần thiết và tổ chức huy động nguồn vốn
cho hoạt động sản xuất kinh doanh

Tổng nhu
cầu vốn
Xác định
Nhu cầu vốn
Khả năng tự
tài trợ Đáp ứng cho hoạt
động của DN

Hình thức
Tổ chức huy
động vốn
Phương thức
15
1.2. Nội dung QTTC của doanh nghiệp

Quyết định Quyết định


huy động huy động
nguồn vốn nguồn vốn
ngắn hạn dài hạn Quyết định
cơ cấu giữa
nợ và vốn
-  Vay ngắn hạn -  Vay dài hạn
chủ sở hữu
-  Tín dụng -  Phát hành trái
thương mại phiếu, cổ phiếu

16
1.2. Nội dung QTTC của doanh nghiệp

•  Quyết định đầu tư: Đánh giá, lựa chọn các dự án


đầu tư và kế hoạch kinh doanh cho DN

Dự án, tài sản nào?

Quyết định đầu tư

Mức độ đầu tư bao nhiêu?

17
1.2. Nội dung QTTC của doanh nghiệp

Quyết định đầu Quyết định đầu


tư TS ngắn hạn tư TS dài hạn

Quyết định cơ
cấu giữa TS ngắn
- Tồn quỹ tiền mặt - Mua sắm TSCĐ
hạn & TS dài hạn
- Hàng tồn kho mới
- Chính sách bán - Thay thế TSCĐ
chịu cũ
- Đầu tư TC ngắn - Đầu tư BĐS
hạn - Đầu tư TC dài
hạn
18
1.2. Nội dung QTTC của doanh nghiệp
—  Quyết định phân phối lợi nhuận

Giải quyết
hài hoà Mối quan hệ
Phân phối
lợi ích 3 bên:
lợi nhuận DN - NN - người LĐ

Quỹ đầu tư phát triển, dự phòng


Thực hiện nghĩa tài chính
vụ thanh toán, (phần lớn lợi nhuận)
Phân chia lợi nhuận
chi phí cho các
sau thuế: chia cổ tức
bên liên quan,
và trích lập vào các
nộp thuế đối với
quỹ của DN Quỹ khen thưởng, phúc lợi cho
Nhà nước
người lao động

19
1.3. Vị trí của quản lý tài chính trong một doanh nghiệp

Héi ®ång qu¶n trÞ!

Tæng gi¸m ®èc!

Giám đốc kinh Giám đốc tài chính Giám đốc sản xuất
doanh

Giám đốc ngân sách Kế toán trưởng

Quản lý Quản lý Kế hoạch ! ! !


tín dụng tiền mặt tài chính KÕ to¸n ! KÕ to¸n! Phßng !
Chi phÝ! Tµi chÝnh! ThuÕ vô!

20
5.1.3.
1.4. Nguyên tắcNhững
quản trịnguyên tắc
tài chính cơ bản
doanh QTTCDN
nghiệp

Nguyên tắc 1: Sinh lợi

Nhà QTTC không chỉ đánh giá các dòng tiền mà còn phải biết tạo ra
các dòng tiền. Hay nói cách khác, họ phải biết tìm ra các dự án sinh
lợi cho DN!Tất cả các quyết định tài chính hướng tới tăng lợi ích
kinh tế (doanh thu) và tối ưu hóa chi phí

21
1.4. Nguyên tắc quản trị tài chính doanh nghiệp

Nguyên tắc 2: Đánh đổi giữa rủi ro và lợi nhuận

Lợi nhuận kỳ vọng càng cao ! Rủi ro càng lớn

Lợi nhuận kỳ vọng càng nhỏ ! Rủi ro càng thấp

Nhà
NhàQTTC
QTTC phải biết lựa
phải biết lựachọn
chọn
dựdự
ánáncócómức sinhlời
mức sinh lờilớn
lớn nhất
nhất
trong
trongphạm virủi
phạm vi rủiroro
mà màhọhọchấp nhậnđược
chấp nhận được
22
1.4. Nguyên tắc quản trị tài chính doanh nghiệp

Nguyên tắc 3: Tính đến giá trị thời gian của tiền

1 đồng tiền ngày hôm nay có giá trị > 1 đồng tiền ngày mai

Khi đo lường hiệu quả kinh tế của PA SXKD:


! cần phải quy tất cả lợi ích và chi phí về cùng
một thời điểm (thường là hiện tại).

Nếu lợi ích > chi phí ! PA được chấp nhận

23
5.1.3.
1.4. Nguyên tắcNhững
quản trịnguyên tắc
tài chính cơ bản
doanh QTTCDN
nghiệp

Nguyên tắc 4: Đảm bảo khả năng chi trả

Dòng tiền vào > Dòng tiền ra

Các DN cần giữ ngân quỹ ở mức


tối thiểu cần thiết
để đảm bảo khả năng chi trả

24
5.1.3.
1.4. Nguyên tắcNhững
quản trịnguyên tắc
tài chính cơ bản
doanh QTTCDN
nghiệp

Nguyên tắc 5: Gắn kết lợi ích của người quản lý với
lợi ích của các cổ đông, giữa lợi ích DN với NN
(tác động của thuế)

QTTC phải hướng tới mục tiêu


tối đa hoá giá trị tài sản cho Chủ sở hữu

Nhà quản lý = Cổ đông Nhà quản lý được thuê

25
5.1.3.
1.4. Nguyên tắcNhững
quản trịnguyên tắc
tài chính cơ bản
doanh QTTCDN
nghiệp

Dòng tiền Dòng tiền


sau thuế trước thuế

Thuế TNDN tác động tới Chi phí lãi vay, khấu hao là
lợi nhuận của DN chi phí hợp lý
!giảm thuế TNDN
26
5.1.4.
1.5. Các nhân Những nhân
tố ảnh tố ảnh
hưởng hưởng
đến TCDNđếnTCDN

" Hình thức pháp lý tổ chức doanh


nghiệp

" Đặc điểm kinh tế kỹ thuật của


ngành kinh doanh

" Nhân tố thuộc môi trường kinh tế


vĩ mô

27
5.1.4.
1.5. Các nhân Những nhân
tố ảnh tố ảnh
hưởng hưởng
đến TCDNđếnTCDN

Hình thức pháp lý tổ chức DN


ảnh hưởng đến tổ chức
TCDN trên các khía cạnh:
#  Phương thức hình thành và
huy động vốn
#  Việc chuyển nhượng vốn

#  Phân phối lợi nhuận

#  Tránh nhiệm của CSH đối


với các khoản nợ của DN
28
5.1.4.
1.5. Các nhân Những nhân
tố ảnh tố ảnh
hưởng hưởng
đến TCDNđếnTCDN

Hình thức pháp lý tổ chức doanh


nghiệp
Theo luật doanh nghiệp 2005, Việt
Nam có các loại hình doanh nghiệp
chủ yếu sau:
Doanh nghiệp tư nhân
Công ty hợp danh
Công ty cổ phần
Công ty trách nhiệm hữu hạn

29
Tiêu chí Công ty hợp danh DN tư nhân Công ty TNHH Công ty cổ phần

Hình Có ít nhất hai thành viên hợp danh và có thể có Do cá nhân tự - Do các thành viên - Do các cổ đông
thành và thành viên góp vốn. bỏ vốn đóng góp bằng tiền đóng góp dưới hình
chuyển Rất hạn chế việc chuyển nhượng phần vốn góp hoặc TS thức mua cổ phiếu
nhượng của thành viên hợp danh cho người khác. Còn đối - Không được tự do - Được phép tự do
vốn với thành viên góp vốn thì khá tự do và dễ dàng chuyển nhượng vốn chuyển nhượng
góp phần vốn góp thông
qua mua bán cổ
phiểu
Huy động Công ty hợp danh không được phát hành bất kỳ Tự có và đi vay - Kết nạp thêm thành - Phát hành thêm
vốn loại chứng khoán nào viên cổ phiếu mới
- Đi vay, liên doanh, - Đi vay, liên doanh,
liên kết, phát hành liên kết, phát hành
trái phiếu trái phiếu.
- Không được phát
hành CP
Phân chia thành viên hợp danh được chia lợi nhuận tương Chủ DNTN - Do thành viên công - DoHĐQT quyết
lợi nhuận ứng với tỷ lệ vốn góp hoặc theo thỏa thuận quy hoàn toàn ty quyết định định tuỳ thuộc tình
định tại Điều lệ công ty quyết định - Phân chia theo tỷ lệ hình công ty và kế
thành viên góp vốn, thành viên góp vốn sẽ được góp vốn hoạch KD
chia lợi nhuận hàng năm tương ứng với tỷ lệ góp - Giám đốc cóa quyền - Quyền kiểm soát
vốn trong điều lệ công ty kiểm soát toàn bộ có thể là Giám đốc,
có thể là chủ tịch
HĐQT
Giới hạn + Thành viên hợp danh phải chịu trách nhiệm bằng Chủ DNTN chịu - Chỉ chịu trách - Chỉ chịu trách
trách toàn bộ tài sản của mình về các nghĩa vụ của công trách nhiệm nhiệm trong phần nhiệm trong phần
nhiệm ty. bằng toàn bộ vốn góp vốn góp
+ Thành viên góp vốn chỉ chịu trách nhiệm hữu tài sản của
hạn về các khoản nợ của công ty trong phạm vi số mình về mọi
30 vốn đã góp vào công ty và được chia lợi nhuận hoạt động
theo tỷ lệ vốn góp
5.1.4.
1.5. Các nhân Những nhân
tố ảnh tố ảnh
hưởng hưởng
đến TCDNđếnTCDN

Đặc điểm ngành KD

Tính chất Tính thời vụ và


ngành KD chu kỳ SXKD

Thành phần, cơ cấu,


Quy mô vốn, TS Nhu cầu sử Doanh thu
dụng vốn Tiêu thụ

Tốc độ luân chuyển


Phương pháp đầu tư
Thể thức thanh toán
31
5.1.4.
1.5. Các nhân Những nhân
tố ảnh tố ảnh
hưởng hưởng
đến TCDNđếnTCDN
Môi trường kinh tế vĩ mô

Cơ sở hạ tầng của nền kinh tế Chính sách kinh tế, tài


chính của NN đối với DN

Tình trạng của nền kinh tế


Mức độ cạnh tranh

Lãi suất thị trường, Lạm phát


Thị trường tài chính
và hệ thống các trung
Kĩ thuật công nghệ gian tài chính

32
CHƯƠNG 2: GIÁ TRỊ THỜI GIAN
CỦA TIỀN
$  Các khái niệm
$  Giá trị tương lai và hiện tại của dòng tiền
đơn
$  Giá trị tương lai và hiện tại của niên kim
$  Gộp lãi bất thường
$  Lãi suất hiệu lực hàng năm, EAR

33
GIÁ TRỊ THEO THỜI GIAN CỦA TIỀN LÀ GÌ?
—  Giá trị của một khoản tiền phụ thuộc vào:
"  Trị số (Bao nhiêu?)
"  Thời điểm xuất hiện (Bao giờ?)
"  Độ rủi ro (Như thế nào?)
—  Kết luận:
"  Giá trị của cùng một khoản tiền xuất hiện tại các thời điểm
khác nhau là khác nhau.
"  Cần có các mô hình (công thức) quy đổi giá trị của các khoản
tiển xuất hiện tại các thời điểm khác nhau về cùng một thời
điểm để so sánh. GIÁ TRỊ THEO THỜI GIAN CỦA TIỀN

34
CÁC KHÁI NIỆM
$  Dòng tiền (Cashflow), Luồng tiền, Lưu kim: Khoản
tiền
$  Dòng tiền được kí hiệu là CF
$  Dòng tiền ra (Cash-outflow): Chi, đầu tư
$  Dòng tiền vào (Cash-inflow): Thu
$  Biểu đồ thời gian, đường thời gian (Time line): Một
hình vẽ bao gồm các đoạn thẳng bằng nhau để biểu
diễn sự xuất hiện của các dòng tiền

0 1 2 3 n

(1.000) 300 200 (100) 700


35
CÁC KHÁI NIỆM
—  Dòng tiền đơn (Simple Cash Flow): Khoản tiền đứng
một mình hoặc được nghiên cứu một cách riêng rẽ
—  Niên kim (Annuity), An: Tập hợp các khoản tiền bằng
nhau xuất hiện lần lượt tại mỗi kì. Còn gọi là dòng
tiền đều.
—  Niên kim được sử dụng phổ biến khi giao dịch thanh
toán trong thực tiễn

0 1 2 3
Niên kim cuối kì
100 100 100 gồm 3 kì: A3ck
0 1 2 3
Niên kim đầu kì
100 100 100 gồm 3 kì: A3đk
36
c¸c kh¸i niÖm vµ kÝ hiÖu
KÝ HIÖU ý nghÜa
1 DCF = Dßng tiÒn chiÕt khÊu
2 CF = Dßng tiÒn (th­êng cã thªm chØ sè, tøc lµ CFt); ®­îc ing víi
dßng tiÒn kh«ng ®Òu
3 PMT = Niªn kho¶n, mçi kho¶n tiÒn b»ng nhau trong mét niªn kim.
Niªn kim lµ tËp hîp c¸c kho¶n tiÒn b»ng nhau xuÊt hiÖn lÇn
l­ît t¹i mçi k×. Niªn kim cßn ®­îc gäi lµ dßng tiÒn ®Òu.
4 PV = Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña mét dßng tiÒn ®¬n ë k× thø n ®­îc quy vÒ
thêi ®iÓm hiÖn nay (thêi ®iÓm 0)
5 FVn = Gi¸ trÞ t­¬ng lai sau n kú cña mét dßng tiÒn ®¬n
6 pvan = Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña niªn kim gåm n kú

37
c¸c kh¸i niÖm vµ kÝ hiÖu
KÝ HIÖU ý nghÜa
7 fvan = Gi¸ trÞ t­¬ng lai cña niªn kim gåm n kú
8 I hoÆc i = L· i suÊt hoÆc tû suÊt chiÕt khÊu
9 N hoÆc n = Sè kú tÝnh l· i
10 t = Sè thø tù cña kú tÝnh l· i
11 FVIFi,n = HÖ sè gép l· i ®Ó tÝnh gi¸ trÞ t­¬ng lai cña mét dßng tiÒn ®¬n
12 PVIFi,n = HÖ sè chiÕt khÊu ®Ó tÝnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña mét dßng tiÒn
®¬n
13 FVIFAi,n = HÖ sè gép l· i ®Ó tÝnh gi¸ trÞ t­¬ng lai cña niªn kim gåm n ki

38
c¸c kh¸i niÖm vµ kÝ hiÖu
KÝ HIÖU ý nghÜa
14 PVIFAi,n = HÖ sè chiÕt khÊu ®Ó tÝnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña niªn kim gåm n k×
15 Inom = L· i suÊt danh nghÜa (l· i suÊt c«ng bè) hµng n¨m. §©y lµ l· i
suÊt chÝnh thøc ®­îc c«ng bè trong c¸c hîp ®ång vay.
16 m = Sè lÇn nhËp l· i mçi n¨m, th­êng ®­îc c«ng bè cïng víi
Inom trong c¸c hîp ®ång vay.
17 Iper = L· i suÊt mçi k× Iper = Inom /m

18 EAR = L· i suÊt hiÖu lùc hµng n¨m, l· i suÊt thùc tÕ trong tr­êng hîp
sè lÇn nhËp l· i hµng n¨m lµ 1. §©y lµ l· i suÊt Èn trong mét
hîp ®ång vay ph¶n ¶nh møc ®é sinh lîi thùc tÕ cña ng­êi
cho vay.

39
Giá trị tương lai của một dòng tiền đơn

Gọi
FV1: giá trị tương lai của khoản tiết kiệm vào cuối năm thứ nhất
i: Lãi suất hàng năm
PV: Giá trị của khoản tiết kiệm vào đầu năm thứ 1
Ta có công thức (1):
FV1 = PV(1+i)
Trong ví dụ: FV1 = $100 (1+0,1) = $110
Tương tự, nếu FV2 là giá trị của khoản tiết kiệm vào cuối năm thứ 2, ta
sẽ có công thức (2):
FV2 = FV1 (1+i) = $110 (1+0,1) = $121
Ta thấy, từ (1) và (2):
FV2 = PV(1+i)(1+i)= PV(1+1)2
Tiếp tục suy luận như trên, đến cuối năm thứ 3, FV3 = FV2 (1+i) =
40PV(1+i) = $121(1+0,1)=$100(1+0,1) = $133,1
3 3
Giá trị tương lai của một dòng tiền đơn
Biểu diễn toàn bộ diễn biến của khoản tiết kiệm lên biểu
đồ thời gian, ta có:

Nếu khoản tiết kiệm được gửi trong n năm, lặp lại chu trình
trên n lần, ta có công thức tổng quát:
FV = PV(1+i)n = PV x FVIF(i,n)

41
Giá trị tương lai của một dòng tiền đơn
—  Ứng dụng 1: Nếu bạn gửi 130 triệu VNĐ vào tài
khoản tiết kiệm ở Ngân hàng với mức lãi suất 14%/
năm trong 8 năm. Hãy tính số tiền bạn được nhận
về sau 8 năm đó?
—  Ứng dụng 2: Hiện nay bạn muốn mua 1 chiếc xe
Jeep có giá $20.000 nhưng hiện tại bạn chỉ có
$7.752. Bạn sẽ phải mất bao nhiêu năm để có được
số tiền $20.000 nếu bạn đem khoản tiền bạn có hiện
nay đi đầu tư với mức lãi suất 9%/năm.?
—  Ứng dụng 3: Bạn muốn có 1 khoản tiền là $20,000
trong 10 năm nữa. Hiện giờ bạn chỉ có $11.167. Vậy
ngân hàng phải trả bạn mức lãi suất là bao nhiêu để
bạn có được số tiền mà bạn mong muốn?
42
2.3 gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña mét dßng tiÒn ®¬n, pv

VÊn ®Ò Gi¶ sö 3 n¨m n÷a b¹n cÇn mét sè tiÒn lµ 100 USD th× ngay b©y
giê b¹n cÇn ph¶i göi mét sè tiÒn tiÕt kiÖm lµ bao nhiªu nÕu l· i
suÊt lµ 10% mét n¨m? Sè tiÒn mµ b¹n ph¶i göi gäi lµ gi¸ trÞ hiÖn
t¹i cña 100 USD sau 3 n¨m n÷a quy vÒ hiÖn t¹i víi l· i suÊt lµ
10%.
0 i =10% 1 2 3

PV=? F V 3 = 100
100/(1 + 0,1)1
2
100/(1 + 0,1)
3
100/(1 + 0,1)

C«ng thøc tæng qu¸t vµ vÝ dô

PV = FV/(1 + i)n = FV(PVIF )


i%, n
PV = 100/(1 + 0,1) 3 = 100(0,7513 ) = 75,13 USD
3
43
Giá trị hiện tại của dòng tiền đơn
—  i trong trường hợp này được gọi là tỷ suất chiết khấu. Tỷ suất
chiết khấu chính là tỷ suất sinh lời của đồng tiền, tỷ suất sinh
lợi yêu cầu của nhà đầu tư và là chi phí huy động vốn.
%  75,13 triệu VNĐ là giá trị ở thời điểm hiện nay của khoản tiền
100 triệu VND sau 3 năm nếu tỷ suất sinh lời của đồng tiển là
10%
%  Nếu doanh nghiệp của bạn phải trả 1 khoản nợ là 100triệu
VNĐ sau 3 năm nữa, bạn có thể thương lượng với chủ nợ về
việc trả ngay số tiền là 75,13 triệu VNĐ nếu nếu tỷ suất sinh
lời của đồng tiển là 10%
%  Bạn đang xem xét 1 dự án mà sau 3 năm nữa sẽ thu được
100 triệu. Nếu chi phí huy động vốn là 10%, bạn không nên
đầu tư nếu số vốn ban đầu phải bỏ ra là 75,13 triệu VNĐ

44
TÁC ĐỘNG CỦA TỶ SUẤT CHIẾT KHẤU LÊN GIÁ TRỊ HIỆN TẠI

45
Giá trị hiện tại của dòng tiền đơn
—  Ứng dụng: Hãy tính giá trị hiện tại của 1 khoản
đầu tư nếu lợi tức thu được là $500 sau 5 năm,
và $1.000 sau 10 năm. Tỷ suất chiết khấu là 4%.

46
2.2 niªn kim cuèi k×
2.2.1 Gi¸ trÞ t­¬ng lai cña niªn kim cuèi kú, fvan

VÊn ®Ò NÕu trong 3 n¨m tíi, vµo cuèi mçi n¨m, b¹n göi tiÕt kiÖm mét sè
tiÒn lµ 100 USD th× cuèi cïng b¹n sÏ cã bao nhiªu tiÒn nÕu l· i
suÊt lµ 10% mét n¨m?
0 1 2 3
i =10%

100 100 100,00 = PMT

110,00 = PMT(1 + i)
121,00 = PMT(1 + i)2

FVA3(ck) = 331,00 = PMT[1 + ( 1+ i)1 + (1 + i)2]


C«ng thøc tæng qu¸t vµ vÝ dô
n ⎡ (1 + i)n − 1⎤
FVA = PMT ∑ (1 + i) n − t = PMT ⎢ ⎥ = PMT(FVIFA )
n(ck) ⎢⎣ i ⎥⎦ i%, n
t =1
FVA = 100(FVIFA ) = 100(3,3100 ) = 331 USD
3(ck) 10%,3

47
Giá trị tương lai của niên kim cuối kì
—  Ứng dụng: Chúng ta phải gửi 1 khoản tiền gửi
là bao nhiêu với mức lãi suất là 8% vào cuối
mỗi năm để có được $5.000 vào cuối năm thứ
10.

48
2.2.1 Gi¸ tri hiÖn t¹i cña niªn kim cuèi kú, pvan

VÊn ®Ò Gi¶ sö trong 3 n¨m tíi, vµo cuèi mçi n¨m, b¹n cÇn mét sè tiÒn lµ
100 USD th× ngay b©y giê b¹n cÇn göi mét sè tiÒn tiÕt kiÖm lµ
bao nhiªu nÕu l· i suÊt lµ 10% mét n¨m?
0 1 2 3
i =10%

100 100 100


PMT/(1 + i)1 = 90,91
PMT/(1 + i)2 = 82,64
PMT/(1 + i)3 = 75,13

PVA3(ck) = PMT[(1 + i)-1 + (1 + i)-2 + (1 + i)-3] = 248,68

C«ng thøc tæng qu¸t vµ vÝ dô


n 1 ⎡1 1 ⎤
PVA = PMT ∑ = PMT ⎢ − ⎥ = PMT(PVIFA )
n(ck) t i n
⎢⎣ i(1 + i) ⎥⎦ i%, n
t = 1 (1+ i)
PVA = 100(PVIFA ) = 100(2,4869 ) = 248,69USD
3(ck) 10%,3

49
Giá trị hiện tại của niên kim cuối kỳ
—  Hãy tính giá trị hiện tại của 1 chuỗi niên kim
$1.000 trong 10 năm với tỷ suất chiết khấu
5%/năm.

50
51
Giá trị hiện tại của niên kim đầu kỳ

52
Ứng dụng của chuỗi niên kim vào cho vay trả góp
—  Bạn muốn mua 1 chiếc ôtô đã qua sử dụng. Để làm
điều đó, bạn vay $6.000 và dự định sẽ trả với 4 khoản
bằng nhau vào cuối mỗi năm trong vòng 4 năm tới.
Mức lãi suất 15% được tính trên số dư giảm dần. Hãy
tính số tiền mà bạn phải trả hàng năm.

53
Ứng dụng của chuỗi niên kim vào cho vay trả góp

Năm Niên khoản Lãi trên Số tiền gốc Số tiền gốc còn
số dư trả trong 1 phải trả sau
giảm niên khoản mỗi niên khoản
dần

54
2.6 gép l· i khi kú tÝnh l· i lÎ (gép l· i bÊt th­êng)

VÊn ®Ò Gi¶ sö h«m nay b¹n göi mét sè tiÒn tiÕt kiÖm lµ 100 USD th×
sau 3 n¨m n÷a b¹n sÏ cã bao nhiªu tiÒn nÕu l· i suÊt lµ 6% mét
n¨m:
(a) gép l· i hµng n¨m, vµ
(b) gép l· i 6 th¸ng mét lÇn.

2.6.1 Gép l· i hµng n¨m


0 Inom = 6% 1 2 3

PV = 100 FV = ?

FV = PV(1 + i) n = PV(FVIF )
n i%, n
FV = 100(1 + 0,06) 3 = 100(1,191) = 119,10 USD
3 n¨m, 3 ki

55
2.6.2 Gép l· i 6 th¸ng mét lÇn (mçi n¨m hai lÇn)
1 2 3
0 1 2 3 4 5 6
i = 3%

PV = 100

FV = PV(1 + i) n = PV(FVIF )
n i%, n
FV = 100(1 + 0,03) 6 = 100(1,1941) = 119,41 USD
3 n¨m, 6 ki
2.6.3 C«ng thøc tæng qu¸t

i n.m
⎛ ⎞

FV = PV 1 + nom ⎟
n ⎜ m ⎟
⎝ ⎠
i nom : l· i suÊt danh nghÜa hµng
n¨m
n: sè n¨m gép l· i
m: sè kú gép l· i mçi n¨m

56
2.7. L· I SUÊT HIÖU LùC HµNG N¨M, EAR (Effective annual rate of
interest)
2.7.1 ®Þnh nghÜa
Lµ l· i suÊt mµ khi dïng ®Ó gép l· i hµng n¨m sÏ cho ta gi¸ trÞ t­¬ng lai
cuèi cïng ®óng b»ng gi¸ trÞ mang l¹i bëi gép l· i bÊt th­êng theo l· i
suÊt danh nghÜa.

2.7.2 C«ng thøc tÝnh l· i suÊt hiÖu lùc hµng n¨m


i : l· i suÊt danh nghÜa (c«ng bè) hµng n¨m
nom
m: sè kú gép l· i mçi n¨m

♦ Khi gép l· i hµng n¨m theo l· i suÊt hiÖu lùc EAR:


FV = PV(1 + EAR)n (1)
n
♦ Khi gép l· i bÊt th­êng theo l· i suÊt danh nghÜa:
i n.m
⎛ ⎞

FV = PV 1 + nom ⎟ (2)
n ⎜ m ⎟
⎝ ⎠
♦ Tõ (1) vµ (2) ta cã:
i m
⎛ ⎞
EAR = ⎜ 1 + nom ⎟ - 1,0
⎜ m ⎟⎠

57
2.7.1 VÝ dô
Ng©n hµng A c«ng bè l· i suÊt danh nghÜa lµ 6% mçi n¨m, mçi n¨m
gép l· i 2 lÇn. H· y tÝnh l· i suÊt hiÖu lùc mµ ng­êi göi ®­îc h­ëng.
i = 6%
nom
m=2
m
⎛ i ⎞
EAR = ⎜1 + nom ⎟ - 1,0
T«i chØ cÇn ⎜
biÕt EAR ⎝ m ⎟⎠
th«i! 2
⎛ 0,06 ⎞
= ⎜1 + ⎟ - 1,0
⎝ 2 ⎠
= 1,0609 - 1,0
= 6,09%

58
Bài tập
1.  Ngân hàng A trả lãi suất 7%, gộp lãi hàng năm
cho các khoản tiền gửi, ngân hàng B trả lãi suất
6%, gộp lãi hàng quý. Nếu có tiền, bạn sẽ gửi
vào ngân hàng nào?

59
2. Dịch vụ bán xe máy trả góp quy định như sau.
Trả ngay 700 USD, phần còn lại 1.488 USD sẽ
dược trả góp mỗi tháng một lần trong vòng 2
năm tới. Được biết giá mua đứt của loại xe máy
này là 1.850 USD. Bạn hãy cho biết, nếu chấp
nhận mua trả góp, người mua sẽ phải chịu một
lãi suất là bao nhiêu phần trăm mỗi năm?

60
61
Một người cha lập kế hoạch nuôi con gái học đại học. Con gái
ông lúc này 13 tuổi; 5 năm nữa cô sẽ vào trường đại học và
thời gian học đại học là 4 năm. ở thời điểm hiện nay, chi phí
học tập mỗi năm (bao gồm tất cả các chi phí - ăn uống,
quần áo, sách vở, v.v) là 12.500 USD, nhưng người cha tin
rằng chi phí này sẽ trượt giá mỗi năm 5 phần trăm. Mới đây
cô gái nhận được từ người ông một số tiền là 7.500 USD.
Số tiền này sẽ được dùng để trang trải một phần chi phí học
tập cho cô bằng cách gửi vào một tài khoản tại ngân hàng
có lãi suất 8 phần trăm mỗi năm gộp lãi hàng năm. Phần chi
phí học tập còn lại sẽ do người cha lo liệu bằng cách gửi
các khoản tiền tiết kiệm bằng nhau, tất cả là 6 khoản, ngay
từ bây giờ cho tới khi con gái ông bước vào trường đại học.
Các khoản tiền gửi này cũng sẽ được hưởng lãi suất phổ
biến là 8 phần trăm mỗi năm. Hãy tính số tiền mà người cha
phải gửi mỗi lần.
62
Một doanh nghiệp dự định mua một thiết bị có giá tiền là
1.680.000.000 VND. Kế hoạch của doanh nghiệp là trong
vòng 5 năm, vào cuối mỗi năm, trích từ lợi nhuân mỗi
năm 200 tr. VND để gửi vào một tài khoản tại ngân hàng
có lãi suất là 20 phần trăm mỗi năm, gộp lãi hàng năm.
—  Giả sử giá thiết bị sau 5 năm nữa không thay đổi, hãy
cho biết kế hoạch của doanh nghiệp có thành công hay
không?
—  Nếu phải thương lượng lại với ngân hàng về lãi suất thì
lãi suất đó phải là bao nhiêu theo mong muốn của doanh
nghiệp để kế hoạch của họ có thể được thực hiện?
—  Nếu không thể thay đổi được lãi suất thì phải sau bao
nhiêu năm kế hoạch của doanh nghiệp mới có thể được
thực hiện?
—  Nếu không thể thay đổi được lãi suất thì mỗi năm doanh
nghiệp phải trích từ lợi nhuận bao nhiêu tiền để sau 5
năm kế hoạch của họ có thể được thực hiện?
63
CHƯƠNG 3: NGUỒN VỐN VÀ CÁC
CÔNG CỤ HUY ĐỘNG VỐN CỦA
DOANH NGHIỆP
KHÁI QUÁT VỀ NGUỒN VỐN VÀ CÁC CÔNG CỤ HUY ĐỘNG VỐN

TÀI SẢN = NGUỒN VỐN


800 = 300 + 500
TÀI SẢN = NỢ PHẢI TRẢ + VỐN CSH

NỢ PHẢI TRẢ VỐN CHỦ SỞ HỮU


(LIABILITIES) (OWNER’S EQUITY)
&  Lãi cố định không phụ thuộc &  Cổ tức kì vọng phụ thuộc
kết quả kinh doanh kết quả kinh doanh
&  Kì hạn hữu hạn (t → n), &  Kì hạn vĩnh viễn (t → ∞),
Được thu hồi gốc Không được thu hồi gốc
&  Rủi ro thấp &  Rủi ro cao
&  Không có QSH &  Có QSH

TRÁI PHIẾU CỔ PHIẾU ƯU ĐÃI CỔ PHIẾU ĐẠI CHÚNG


65
ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC CÔNG CỤ HUY ĐỘNG VỐN
TRÁI PHIẾU CỔ PHIẾU CỔ PHIẾU
ƯU ĐÃI ĐẠI CHÚNG
Lãi hàng Cố định, Cố định, Kì vọng,
năm
không phụ thuộc không phụ thuộc phụ thuộc kết quả
kết quả kinh doanh kết quả kinh doanh kinh doanh
Kì hạn Hữu hạn > Vĩnh viễn > Không Vĩnh viễn > Không
được thu hồi vốn được thu hồi vốn
Được thu hồi vốn
Rủi ro Thấp Trung bình Cao
Quyền sở
hữu đối với
Không Không Có
doanh
nghiệp
Lãi suất thị kd kp ks
trường
Tỷ suất thu YTM kp ∧
hồi của nhà k
s
đầu tư

66
67
NGUYÊN TẮC ĐỊNH GIÁ TÀI SẢN

Đặc tính của tài sản:


- Dòng tiền dự kiến nhận
Thuộc tính của nhà đầu tư:
được từ tài sản trong tương
- Đánh giá của nhà đầu tư về
lai
rủi ro của dòng tiền dự kiến
- Thời gian nhận được dòng
thu được từ tài sản
tiền dự kiến
- Mức độ chấp nhận rủi ro
- Độ rủi ro của dòng tiền dự
của nhà đầu tư
kiến

Tỷ suất sinh lợi yêu cầu của nhà đầu tư

Giá trị của tài sản = Giá trị hiện tại của các dòng tiền
dự kiến, được chiết khấu theo tỷ suất sinh lợi yêu cầu
của nhà đầu tư
3.1.2 BiÓu diÔn dßng tiÒn cña tµi s¶n tµi chÝnh

0 1 2 3 n-2 n -1 n
k%

CF0 CF1 CF2 CF3 CFn-2 CFn-1 CFn


PV1
PV2

PVn-1
PVn
∑ PVt = Gi¸ trÞ cña tµi s¶n tµi chÝnh

3.1.3 c«ng thøc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña mét tµi s¶n tµi chÝnh
n CF CF CF
Gi¸ trÞ cña tµi s¶ n = ∑ PV = CF + 1 + 2 + ... + n
t 0 (1 + k )1 (1 + k )1 (1 + k )n
t=0
n CF
= ∑ t
t
t = 0 (1 + k )

69
3.2. tr¸i phiÕu (bond)
3.2.1 mét sè thuËt ng÷ chÝnh

ThuËt ng÷ & kÝ §Þnh nghÜa vµ ý nghÜa


hiÖu
Tr¸i phiÕu Mét c«ng cô vay nî dµi h¹n ph¸t hµnh b¬Ø chÝnh phñ hoÆc
mét doanh nghiÖp
MÖnh gi¸, gi¸ trÞ Gi¸ trÞ c«ng bè cña tr¸i phiÕu khi ph¸t hµnh, th­êng biÓu
danh nghÜa (M) thÞ sè tiÒn mµ c¸c h· ng vay vµ høa hoµn tr¶ vµo mét thêi
®iÓm x¸c ®Þnh trong t­¬ng lai
Ngµy ®¸o h¹n Ngµy x¸c ®Þnh trong t­¬ng lai mµ khi ®ã mÖnh gi¸ cña tr¸i
phiÕu ph¶i ®­îc thanh to¸n
Gi¸ trÞ ®¸o h¹n Gi¸ trÞ cña tr¸i phiÕu t¹i thêi ®iÓm hiÖn nay nÕu ng­êi mua
(Vb) së h÷u nã ®Õn ngµy ®¸o h¹n
Kú ®¸o h¹n gèc Sè n¨m tÝnh tõ ngµy tr¸i phiÕu ®­îc ph¸t hµnh ®Õn ngµy
(N hoÆc n) ®¸o h¹n
Kú ®¸o h¹n hiÖu Sè n¨m tÝnh tõ ngµy tr¸i phiÕu ®­îc xem xÐt ®Õn ngµy ®¸o
lùc (n) h¹n
§iÒu kho¶n gäi l¹i §iÒu kho¶n cho phÐp ng­êi ph¸t hµnh cã thÓ thanh to¸n
tr¸i phiÕu tr­íc khi ®¸o h¹n
L· i coupon Sè tiÒn cè ®inh, cã hiÖu lùc theo hîp ®ång mµ ng­êi ph¸t
(INT) hµnh ph¶i tr¶ ®Þnh kú cho ng­êi mua. Trªn thùc tÕ, INT
th­êng ®­îc thÓ hiÖn gi¸n tiÕp th«ng qua l· i suÊt coupon
INT/M.
70
ThuËt ng÷ & kÝ §Þnh nghÜa vµ ý nghÜa
hiÖu
L· i suÊt coupon L· i suÊt c«ng bè hµng n¨m cña tr¸i phiÕu, lµ tû sè gi÷a l· i
(INT/M) coupon vµ mÖnh gi¸ cña tr¸i phiÕu, kh«ng thay ®æi theo
thêi gian
L· i suÊt thÞ tr­êng L· i suÊt thÞ tr­êng thÝch hîp ®èi víi tr¸i phiÕu, thay ®æi
(kd) th­êng xuyªn theo tr¹ng th¸i cña nÒn kinh tÕ
Tr¸i phiÕu chiÕt Tr¸i phiÕu ®­îc b¸n víi gi¸ thÊp h¬n mÖnh gi¸ cu¶ m×nh,
khÊu th­êng xÈy ra khi l· i suÊt thÞ tr­êng hiÖn hµnh cao h¬n l· i
suÊt coupon
Tr¸i phiÕu tréi gi¸ Tr¸i phiÕu ®­îc b¸n víi gi¸ cao h¬n mÖnh gi¸ cu¶ m×nh,
th­êng xÈy ra khi l· i suÊt thÞ tr­êng hiÖn hµnh thÊp h¬n l· i
suÊt coupon
Tû suÊt sinh lîi Tû suÊt sinh lîi mµ ng­êi ®Çu t­ ®­îc h­ëng khi mua tr¸i
®Õn ®¸o h¹n (YTM) phiÕu vµ cÇm gi÷ nã tíi ngµy ®¸o h¹n
Tû suÊt sinh lîi Tû suÊt sinh lîi mµ ng­êi ®Çu t­ ®­îc h­ëng khi mua tr¸i
®Õn gäi l¹i (YTC) phiÕu vµ cÇm gi÷ nã tíi ngµy tr¸i phiÕu ®­îc gäi l¹i
Tû suÊt sinh lîi Tû sè gi÷a l· i coupon vµ gi¸ hiÖn hµnh cña tr¸i phiÕu
hiÖn hµnh
Tû suÊt sinh lîi Tû sè gi÷a kho¶n lç (hoÆc kho¶n l· i) trªn vèn vµ gi¸ hiÖn
trªn vèn ®Çu t­ hµnh cña tr¸i phiÕu
71
3.2.2. Phân loại trái phiếu
% THEO KỲ HẠN
—  Trái phiếu dài hạn
—  Trái phiếu ngắn hạn
% THEO NHÀ PHÁT HÀNH
—  Chính phủ
—  Chính quyền địa phương
—  Công ty (trong nước, quốc tế)
% THEO ĐỊNH MỨC TÍN NHIỆM/MỨC ĐẢM BẢO
—  Trái phiếu hạng đầu tư/TP hạng đầu cơ
—  Trái phiếu có đảm bảo bằng tài sản
—  Trái phiếu không có đảm bảo tài sản…
3.2.2. Phân loại trái phiếu
%  THEO HÌNH THỨC THANH TOÁN
—  Trái phiếu không trả lãi định kỳ (zero-coupon)
—  Trái phiếu trả lãi định kỳ…
3.2.3.
3.2.2 m« h×nh x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tr¸i phiÕu

VÊn ®Ò: TÝnh gi¸ trÞ cña mét tr¸i phiÕu khi ph¸t hµnh, nÕu tr¸i phiÕu nµy
cã k× ®¸o h¹n gèc lµ 10 n¨m, mÖnh gi¸ 1.000 USD, l· i suÊt
coupon 10% mçi n¨m, ®­îc biÕt l· i suÊt thÞ tr­êng lµ 10%?
Tãm t¾t: N = 10; M = 1.000 USD; INT = 100 USD; k d = 10%

BiÓu diÔn dßng tiÒn vµ gi¸ trÞ cña tr¸i phiÕu

0 k % 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
d

INT INT INT INT INT INT INT INT INT INT + M
PV1
PV2
PV3
PV4
PV5
PV6
PV7
PV8
PV9
PV10
∑ PVt = VB = Gi¸ trÞ cña tr¸i phiÕu

74
C«ng thøc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña tr¸i phiÕu
N INT M
V = ∑ +
B t =1 t N
(1 + k d) (1 + k d)
= INT(PVIFA ) + M(PVIF )
k ,N k ,N
d d
= 100(PVIFA ) + 1.000(PVIF )
10%,10 10%,10
= 614,46 + 358,54
= 1.000 USD

NhËn xÐt
! Gi¸ trÞ cña tr¸i phiÕu bao gåm hai phÇn: (1) gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n
l· i coupon hµng n¨m, vµ (2) gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña mÖnh gi¸.
! NÕu l· i suÊt thÞ tr­êng b»ng víi l· i suÊt coupon, tøc lµ tû suÊt sinh lîi
cña thÞ tr­êng b»ng víi tû suÊt sinh lîi cña tr¸i phiÕu, th× gi¸ trÞ cña mét
tr¸i phiÕu sÏ b»ng víi mÖnh gi¸ cña nã.
! V× vËy ë thêi ®iÓm ph¸t hµnh ng­êi ta lu«n lu«n cè g¾ng ph¸n ®o¸n mét
c¸ch chÝnh x¸c l· i suÊt thÞ tr­êng (vµ ®iÒu nµy cã thÓ thùc hiÖn ®­îc) ®Ó
tõ ®ã Ên ®Þnh l· i suÊt coupon b»ng víi l· i suÊt thÞ tr­êng khiÕn cho tr¸i
phiÕu cã thÓ b¸n ra víi gi¸ ®óng b»ng mÖnh gi¸ cña nã, t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho viÖc ph¸t hµnh.

75
Ứng dụng 1: Giả sử trái phiếuđược phát hành bởi công ty
AT&T có mệnh giá $1.000 đáo hạn năm 2022 và có lãi suất
coupon là 8.5%. Vào 1/1/2003, nhà đầu tư đang nắm giữ trái
phiếu yêu cầu tỷ suất sinh lợi 7.5%. Hãy tính giá trị của trái
phiếu này.
3.2.3 gi¸ trÞ cña tr¸i phiÕu khi l· i suÊt thÞ tr­êng kd thay ®æi

! Gi¶ sö 1 n¨m sau khi ph¸t hµnh l· i suÊt thÞ tr­êng t¨ng lªn ®Õn kd = 12%
vµ gi÷ kh«ng ®æi ë møc ®ã cho tíi ngµy ®¸o h¹n:
N INT M
V = ∑ +
B 9 - nam t=1 t N • Khi l· i suÊt thÞ tr­êng
(1 + k d) (1 + k d)
lín h¬n l· i suÊt
= INT(PVIFA ) + M(PVIF ) coupon, tøc lµ tû suÊt
12%,9 12%,9
sinh lîi cña thÞ tr­êng
= 100(5,3285 ) + 1.000(0,36 06) lín h¬n tû suÊt sinh
= 893,45 USD lîi cña tr¸i phiÕu, th×
gi¸ trÞ cña mét tr¸i
! Mét n¨m sau n÷a (2 n¨m sau khi ph¸t hµnh): phiÕu sÏ nhá h¬n
N INT M mÖnh gi¸ cña nã.
V = ∑ +
B 8 - nam t=1 t N • Tuy nhiªn cµng gÇn
(1 + k d) (1 + k d)
tíi ngµy ®¸o h¹n, gi¸
= INT(PVIFA ) + M(PVIF ) trÞ cña tr¸i phiÕu cµng
12%,8 12%,8 tiÕn gÇn mÖnh gi¸ cña
= 100(4,9676 ) + 1.000(0,40 39) nã.
= 900,66 USD •

77
3.2.3 gi¸ trÞ cña tr¸i phiÕu khi l· i suÊt thÞ tr­êng kd thay ®æi

! Gi¶ sö 1 n¨m sau khi ph¸t hµnh l· i suÊt thÞ tr­êng gi¶m xuèng ®Õn kd =
7% vµ gi÷ nguyªn kh«ng ®æi ë møc ®ã cho tíi ngµy ®¸o h¹n
N INT M
V = ∑ +
B 9 - nam t=1 • Khi l· i suÊt thÞ tr­êng
(1+ k d) t (1+ k d) N
nhá h¬n l· i suÊt
= INT(PVIFA ) + M(PVIF ) coupon, tøc lµ tû suÊt
7%,9 7%,9
= 100(6,5152 ) + 1.000(0,54 39) sinh lîi cña thÞ tr­êng
nhá h¬n tû suÊt sinh
= 1195,42 USD lîi cña tr¸i phiÕu, th×
gi¸ trÞ cña mét tr¸i
! Mét n¨m sau n÷a (2 n¨m sau khi ph¸t hµnh): phiÕu sÏ lín h¬n
N INT M mÖnh gi¸ cña nã.
V = ∑ +
B 8 - nam t=1 t N
(1 + k d) (1 + k d) • Tuy nhiªn cµng gÇn
tíi ngµy ®¸o h¹n, gi¸
= INT(PVIFA ) + M(PVIF )
7%,8 7%,8 trÞ cña tr¸i phiÕu cµng
tiÕn gÇn mÖnh gi¸ cña
= 100(5,9713 ) + 1.000(0,58 20)
nã.
= 1179,13 USD


78
H×nh 3.1 BiÓu diÔn gi¸ trÞ cña tr¸i phiÕu theo l· i suÊt thÞ
tr­êng vµ k× ®¸o h¹n hiÖu lùc

Vb 1600
Kd=7%< INT/M
(U S D) Kd=10%= INT/M
1400
1195 1179 1162
1200 1143 1123 1102 1079 1054 1028

M = 1000 1000
966 982
939 952
901 909 918 928
800 893

600 T¹i ngµy ®¸o h¹n,


gÝa trÞ cña tr¸i
400
phiÕu lu«n lu«n
Kd=12%> INT/M b»ng víi mÖnh gi¸
200
cña nã
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
K× ®¸o h¹n (n¨m)

79
3.2.4 tû suÊt sinh lîi ®Õn ®¸o h¹n, ytm (yield to maturity)

VÊn ®Ò Tr¸i phiÕu cña c«ng ty H­ng ThÞnh cã mÖnh gi¸ 1000 USD, l· i
coupon hµng n¨m lµ 90 USD. Tr¸i phiÕu nµy cßn 10 n¨m n÷a th×
hÕt h¹n, vµ gi¸ b¸n hiÖn nay lµ 938,514 USD. NÕu b¹n mua tr¸i
phiÕu nµy vµ gi÷ nã cho tíi ngµy ®¸o h¹n, th× tû suÊt sinh lîi mµ
b¹n ®­îc h­ëng lµ bao nhiªu? Tû suÊt sinh lîi ®ã ®­îc gäi lµ tû
suÊt sinh lîi ®Õn ®¸o h¹n, YTM.
Lêi gi¶i
! §Ó tÝnh YTM, cÇn ph¶i gi¶i ph­¬ng tr×nh sau b»ng ph­¬ng ph¸p dß
nghiÖm:

INT INT INT M


P =V = + + ... + +
B B
(1 + YTM)1 (1 + YTM) 2 (1 + YTM)10 (1 + YTM)10
Hay
Z = 0 = − P + INT(PVIFA ) + M(PVIF )
B YTM,10 YTM,10
Z = 0 = − 938,514 + 90(PVIFA ) + 1.000(PVIF )
YTM,10 YTM,10
80
3.2.4 tû suÊt sinh lîi ®Õn ®¸o h¹n, ytm (yield to maturity)


! VÒ mÆt to¸n häc, thùc chÊt cña bµi to¸n nµy lµ ph¶i t×m mét trÞ sè YTM
sao cho Z = 0.
Z Tõ h×nh vÏ, YTM cã thÓ ®­îc

x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Z1 "
(YTM2 − YTM1 )Z1
2
δ YTMX = YTM1 +
Z1 + Z 2

CÇn chän YTM1 vµ YTM2 sao


cho:
YTM2 YTM - Z1 > 0 vµ Z2 < 0, vµ
" " " " "
- (YTM2 - YTM1) < 5% ®Ó sai sè
2 YTM
2 1 YTM2 x 2 2
δ cña phÐp néi suy kh«ng
Z2 qu¸ lín.
"
2

81
3.2.4 tû suÊt sinh lîi ®Õn ®¸o h¹n, ytm (yield to maturity)

! Chän YTM1 = 8%
Z1 = - 938,514 + 90(PVIFA8%,10) + 1.000(PVIF8%,10)
= - 938,514 + 90(6,7101) + 1.000(0,4632)
= 128,595

! Chän YTM2 = 12%


Z2 = - 938,514 + 90(PVIFA12%,10) + 1.000(PVIF12%,10)
= - 938,514 + 90(5,6502) + 1.000(0,3220)
= - 107,996

(YTM2 − YTM1 )Z1 (12% − 8%)128,595
YTMx = YTM1 + = 8% + = 10%
Z1 + Z2 128,595 + 107,966

82

Công ty Phượng Các có hai loại trái phiếu. Cả hai loại này
đều có mệnh giá 20.000.000 VND và lãi suất coupon bằng
10 phần trăm. Trái phiếu loại I có kì hạn 15 năm, còn trái
phiếu loại II có kì hạn 1 năm.
Hãy tính giá trị của trái phiếu này ở thời điểm phát hành nếu
lãi suất thị trường khi đó là (1) 6 phần trăm, (2) 9 phần trăm,
và (3) 12 phần trăm?
Biểu diễn kết quả tính toán thành đồ thị và cho biết nhận xét
của mình.
3.3 Cæ phiÕu ­u ®· I (preferred stock)
3.3.1 mét sè thuËt ng÷ vµ ®Æc ®iÓm chÝnh

KÝ hiÖu §Þnh nghÜa vµ ý nghÜa

Vp Gi¸ trÞ cña cæ phiÕu ­u ®· i, phô thuéc vµo gi¸ trÞ cña cæ tøc c«ng
bè vµ l· i suÊt thÞ tr­êng thÝch hîp, th­êng b»ng gi¸ b¸n cña cæ
phiÕu ­u ®· i khi ph¸t hµnh
Pp Gi¸ b¸n cña cæ phiÕu ­u ®· i
Dp Cæ tøc tøc ­u ®· i mµ cæ ®«ng ®­îc h­ëng khi mua cæ phiÕu ­u
®· i
kp ! L· i suÊt thÞ tr­êng thich hîp ®èi víi cæ phiÕu ­u ®· i, thay ®æi
th­êng xuyªn theo tr¹ng th¸i cña nÒn kinh tÕ vµ cña thÞ tr­êng.
! Tû suÊt thu håi yªu cÇu cña c¸c cæ ®«ng khi c©n nh¾c mua hay
kh«ng mua cæ phiÕu ­u ®· i.
! Tû suÊt thu håi mµ cæ ®«ng ®­îc h­ëng khi mua cæ phiÕu ­u
®· i

85
3.3.2 m« h×nh x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña cæ phiÕu ­u ®· I

VÊn ®Ò: TÝnh gi¸ trÞ cña mét cæ phiÕu ­u ®· i, nÕu cæ phiÕu nµy chi tr¶ cæ
tøc hµng n¨m 10 USD vµ l· i suÊt thÞ tr­êng thÝch hîp lµ 10%.
Tãm t¾t: Dp = 10; kp = 10%, Vp = ?

BiÓu diÔn dßng tiÒn vµ gi¸ trÞ cña cæ phiÕu ­u ®· i:


0 k %1 2 ∞
p

Dp Dp Dp Dp Dp Dp
PV1
PV2

PV∞-1
PV∞

∑ PVt = Vp = Gi¸ trÞ cña cæ phiÕu ­u ®· i

D D D ∞ D D
p p p p p 10
Vp = + + ... + = ∑ = = = 10%
(1 + k )1 (1 + k ) 2 (1 + k ) ∞ t =1 (1 + k ) t kp 0,1
p p p p

86
3.3.3 tû suÊt thu håi cña cæ ®«ng ­u ®· i

! Tõ c«ng thøc trªn, ta cã:


D D
p p
k = =
p
V p Pp
! §©y lµ tû suÊt thu håi cña cæ ®«ng ­u ®· i hoÆc tû suÊt sinh lîi mµ hä
®­îc h­ëng khi mua cæ phiÕu ­u ®· i cã cæ tøc lµ Dp vµ gi¸ b¸n lµ Pp.
! VÝ dô, nÕu b¹n mua mét cæ phÕu víi gi¸ b¸n lµ Pp = Vp = 100 USD vµ
cæ tøc hµng n¨m lµ Dp = 10 USD th× tû suÊt thu håi hoÆc tû suÊt sinh
lîi cña b¹n trong ®Çu t­ nµy sÏ lµ:
10
k = = 10%
p 100
! Tuy nhiªn nÕu b¹n ®ang c©n nh¾c vµ chØ tr¶ gi¸ cæ phiÕu nµy lµ Pp =
80 USD th× tû suÊt thu håi yªu cÇu cña b¹n lµ:
10
k = = 12,5%
p 80
87
Ứng dụng: Mary đang cân nhắc việc có nên mua
1000 cổ phiếu ưu đãi của công ty Town City hay
không. Cô biết rằng cổ tức ưu đãi là $3,25 và lợi
suất yêu cầu của cô là 12%. Hãy tính giá trị thực
chất của cổ phiếu ưu đãi này. Nếu mức giá thị
trường hiện nay là $25, Mary có nên mua hay
không?
3.4 CỔ PHIẾU ĐẠI CHÚNG (COMMON STOCK)
3.4.1 MỘT SỐ THUẬT NGỮ VÀ ĐẶC ĐIỂM CHÍNH

Kí hiệu Định nghĩa và ý nghĩa

D0 Là cổ tức gần nhất trong quá khứ, cổ tức đã được chi trả trong kì
mới đây.
Dt Cổ tức mà các cổ đông kì vọng được hưởng vào cuối năm thứ t. D1 là
cổ tức kì vọng cuối năm thứ nhất (năm nay); D2 là cổ tức kì vọng cuối
năm thứ hai (sang năm), và tương tự. Như vậy, trong khi D0 là cổ tức
thực, chắc chắn đã xẩy ra thì Dt là chưa chắc chắn vì còn thuộc về
tương lai; ngoài ra, vì mỗi nhà đầu tư (cổ đông) có kì vọng khác nhau
về tương lai của công ty nên Dt nói chung là khác nhau.
g Tốc độ tăng trưởng kì vọng hàng năm của cổ tức
P0 Giá thị trường (Giá bán) của cổ phiếu hiện nay
89
KÝ hiÖu §Þnh nghÜa vµ ý nghÜa
! Gi¸ k× väng cña cæ phiÕu ë cuèi n¨m thø t.
∧ ∧
P ! P lµ gi¸ k× väng cña cæ phiÕu ë thêi ®iÓm hiÖn nay theo quan ®iÓm
t 0

cña mét nhµ ®Çu t­ nµo ®ã. P lµ gi¸ k× väng cña cæ phiÕu ë cuèi
1

n¨m thø nhÊt; P lµ gi¸ k× väng cña cæ phiÕu ë cuèi n¨m thø hai,
2
vµ t­¬ng tù.

! P lµ gi¸ trÞ ­íc ®o¸n h×nh thµnh trªn c¬ së ph©n tÝch dßng cæ tøc
0

t­¬ng lai, do ®ã P rÊt kh¸c nhau gi÷a c¸c nhµ ®Çu t­ tuú thuéc
0
vµo nhËn ®Þnh cña mçi ng­êi vÒ viÔn c¶nh cña c«ng ty, ®iÒu nµy

cã nghÜa lµ P cã thÓ cao h¬n hoÆc thÊp h¬n gi¸ thÞ tr­êng P0 .
0
ks ! Tû suÊt thu håi yªu cÇu cña c¸c cæ ®«ng khi c©n nh¾c mua hay
kh«ng mua cæ phiÕu ®¹i chóng. Lµ tû suÊt thu håi nhá nhÊt mµ cæ
®«ng chÊp nhËn ®­îc.
! Tû suÊt thu håi mµ cæ ®«ng ®­îc h­ëng khi mua cæ phiÕu ®¹i
chóng

! Tû suÊt thu håi k× väng mµ ng­êi mua cæ phiÕu k× väng ®­îc


∧ h­ëng.
k ∧
s ! k cã thÓ cao hoÆc thÊp h¬n ks, nh­ng ng­êi ta chØ mua cæ phiÕu
s

khi nµo k b»ng hoÆc cao h¬n ks
s
90
3.4.2 m« h×nh x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña cæ phiÕu ®¹i chóng

BiÓu diÔn dßng tiÒn vµ c«ng thøc gi¸ trÞ cña cæ phiÕu ®¹i chóng
0 1 2 ∞
ks%

D1 D2 D∞-1 D∞
PV1
PV2

PV∞-1
PV∞

∑ PVt = P = Gi¸ trÞ cña cæ phiÕu ®¹i
0
chóng
∧ D D D ∞ D
P = 1 + 2 + ... + ∞ = ∑ t
0 (1 + k )1 (1 + k )2 (1 + k s)∞ t = 1 (1 + k )t
s s s
91
3.4.4 cæ phiÕu cã cæ tøc t¨ng tr­ëng ®Òu (g = const)

Tr­êng hîp nµy Dt = D0(1+g)t , gi¸ trÞ cña cæ phiÕu ®¹i chóng sÏ b»ng:
∧ D (1 + g) D (1 + g) 2 D (1 + g)∞ ∞ D (1 + g) t
P = 0 + 0 + ... + 0 = ∑ 0
0 (1 + k )1 (1 + k )2 (1 + k s)∞ t = 1 (1 + k s)
t
s s
∧ D (1+ g)
P = 0
0 k −g
s
ý nghÜa cña c«ng thøc Gordon:
! Kh¸c víi tr¸i phiÕu, gi¸ k× väng cña cæ phiÕu:
! Kh«ng phô thuéc thêi gian.
! Phô thuéc vµo D0 vµ g, tøc lµ phô thuéc tr¹ng th¸i vµ chÝnh s¸ch
cña doanh nghiÖp, vµ
! Phô thuéc vµo ks, tøc lµ phô thuéc vµo tr¹ng th¸i cña nÒn kinh tÕ.
! V× vËy, ng­êi ta th­êng dïng gi¸ cæ phiÕu ®Ó lµm mét ®é ®o tr¹ng th¸i
cña doanh nghiÖp hoÆc nÒn kinh tÕ.
! Chó ý: Sö dông gi¸ cæ phiÕu ®Ó ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ cã
thÓ chÞu ¶nh h­ëng lín cña yÕu tè t©m lý.
92
3.4.5 tû suÊt thu håi vµ tû suÊt thu håi yªu cÇu cña cæ ®«ng
! Tõ c«ng thøc GORDON, ta cã:
∧ D (1+ g)
k = 0 +g
s P0
! §©y lµ tû suÊt thu håi k× väng cña cæ ®«ng khi mua mét cæ phiÕu cã cæ
tøc gÇn ®©y nhÊt lµ D0 víi gi¸ b¸n lµ P0 vµ tèc ®é t¨ng lµ g.
! VÝ dô: P0 = 23 USD, D0 = 1.15 USD, g = 8%
∧ 1,15(1 + 0,08)
k = + 8% = 5,4% + 8% = 13,4%
s 23
! Tuy nhiªn nÕu b¹n ®ang c©n nh¾c mua vµ chØ tr¶ gi¸ cæ phiÕu nµy lµ P0 =
20 USD, th× tû suÊt thu håi yªu cÇu cña b¹n sÏ lµ:
∧ 1,15(1 + 0,08)
k = + 8% = 6,21% + 8% = 14,21%
93 s 20
ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC CHỨNG KHOÁN

TRÁI PHIẾU CỔ PHIẾU ƯU ĐÃI CỔ PHIẾU ĐẠI CHÚNG


(BOND) (PREFERRED STOCK) (COMMON STOCK)
&  Lãi cố định không phụ &  Cổ tức cố định không &  Cổ tức kì vọng phụ
thuộc kết quả kinh phụ thuộc kết quả kinh thuộc kết quả kinh
doanh, INT doanh, Dp doanh, Dt
&  Kì hạn hữu hạn (t → n) &  Kì hạn vĩnh viễn (t → &  Kì hạn vĩnh viễn (t →∞).
Được thu hồi gốc, M ∞). Không được thu Không được thu hồi gốc
hồi gốc (M = 0) (M = 0)
&  Rủi ro thấp
&  Rủi ro trung bình &  Rủi ro cao
&  Không có quyền sở
hữu &  Không có quyền sở &  Có quyền sở hữu
hữu
&  kd: Lãi suất hoặc tỷ
suất sinh lời của thị &  kp: Lãi suất hoặc tỷ &  ks: Lãi suất hoặc tỷ suất
trường trái phiếu suất sinh lời của thị sinh lời của thị trường
trường cổ phiếu ưu cổ phiếu đại chúng
&  YTM: Tỷ suất mà trái
đãi &  ks: Tỷ suất thu hồi của
chủ được hưởng khi
giữ trái phiếu đến &  kp: Tỷ suất thu hồi của cổ đông đại chúng
ngày hết hạn cổ đông ưu đãi

94
Người môi giới của bạn đề nghị bán cho bạn một loạt cổ phiếu của công ty Vĩnh
Lộc. Được biết cổ tức được trả hàng năm và cổ tức năm ngoái của cổ phiếu này
là 20.000 VND. Bạn kì vọng là cổ tức này sẽ tăng trưởng mỗi năm 6 phần trăm
trong vòng 3 năm tới và kế hoạch của bạn là mua cổ phiếu này, giữ nó 3 năm
rồi bán.
• Hãy tính cổ tức kì vọng cho mỗi năm trong vòng 3 năm tới, tức là tính D1, D2,
D3.
• Giả sử bạn cho rằng lãi suất thích hợp của thị trường cổ phiếu là 12 phần trăm,
hãy tính giá trị hiện tại của các cổ tức nói trên.
• Bạn kì vọng rằng giá của cổ phiếu này 3 năm nữa sẽ bằng 420.800 VND. Hãy
tính giá tri hiện tại của giá đó.
• Nếu bạn quyết định mua cổ phiếu này, giữ nó trong vòng 3 năm rồi bán lại với
giá 420.800 VND thì bạn sẽ trả cho mỗi cổ phiếu này nhiều nhất là bao nhiêu
tiền (tức là tính giá kì vọng của cổ phiếu này hôm nay)
• Hãy dùng công thức Gordon để tính giá kì vọng của cổ phiếu này hôm nay.
• Theo bạn, giá kì vọng của cổ phiếu này có phụ thuộc hay không vào thời gian
bạn cầm giữ nó? Nói cách khác, nếu kế hoạch của bạn là mua cổ phiếu này, giữ
nó 2 năm hoặc 5 năm rồi bán thì điều này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến giá kì
vọng của cổ phiếu này hôm nay?
Bạn mua một loạt cổ phiếu với giá 353.300 VND mỗi cổ
phiếu. Bạn kì vọng trong ba năm tới sẽ lần lượt thu được cổ
tức các năm là 10.600 VND, 11.236 VND, và 11.910 VND.
Ngoài ra vào cuối năm thứ ba bạn còn kì vọng bán được cổ
phiếu này với giá 420.800 VND. Hãy tính tốc độ tăng trưởng
cổ tức của cổ phiếu này và tỷ suất sinh lợi kì vọng mà ban
được hưởng nếu mua cổ phiếu này.
CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP
5.2.2. Hệ thống BCTC của DN
4.1. KHÁI QUÁT VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

# Bảng cân đối kế toán


# Báo cáo kết quả kinh doanh
# Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
# Thuyết minh BCTC

98
4.1. KHÁI QUÁT VỀHệ
5.2.2. BÁO CÁO BCTC
thống TÀI CHÍNH
củaDOANH
DN
NGHIỆP
Vai trò của BCTC

" Cung cấp các thông tin về tình hình tài chính, kết quả
sản xuất, kinh doanh cũng như lưu chuyển tiền tệ của một
doanh nghiệp! có ích cho việc ra quyết định kinh tế.
" Cung cấp các thông tin, số liệu để kiểm tra tình hình
sản xuất kinh doanh, chấp hành chính sách, chế độ tài
chính kế toán (VAS và IAS)
" Lập kế hoạch tài chính ngắn hạn, dài hạn
Yêu cầu: Trung thực, tuân thủ chuẩn mực, kịp thời, có
thể so sánh được 99
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO TÀIBCTC
thống CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Bảng cân đối kế toán
' Phản ánh toàn bộ giá trị tài sản hiện có và
nguồn hình thành tài sản đó của doanh nghiệp
tại 1 thời điểm nhất định:
% Tài sản
% Nợ phải trả
% Vốn chủ sở hữu

' Tổng tài sản = Tổng nguồn vốn


= Nợ phải trả + VCSH

100
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO TÀIBCTC
thống CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Bảng cân đối kế toán
Khaû naêng thanh toaùn

Tài sản ngắn hạn Nôï ngaén haïn



Nôï daøi haïn caáu
Nguoàn
löïc taøi
kinh chín
Voán chuû sôû höõu
teá Taøi saûn daøi haïn h

101
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO TÀIBCTC
thống CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Bảng cân đối kế toán

TÀI SẢN
— Theo Chuẩn mực kế toán Việt nam số 01 (VAS.01):
Tài sản là nguồn lực do doanh nghiệp kiểm soát và có
thể thu được lợi ích kinh tế trong tương lai. Trong Kinh
tế học Tài sản còn được gọi là Vốn
— Nguyên tắc sắp xếp: theo tính thanh khoản giảm dần
—  TS ngắn hạn
—  TS dài hạn
— Được báo cáo theo giá trị nào?
—  Giá gốc (giá trị lịch sử), có điều chỉnh
—  Giá trị thuần có thể thực hiện được
—  Giá trị thị trường
102
4.1. KHÁI QUÁT VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH
NGHIỆP 5.2.2. Hệ thống BCTC của DN
Bảng cân đối kế toán
TỔNG TÀI SẢN = TSNH + TSDH
& TSDN phản ánh tổng giá trị tiền, các khoản tương đương tiền và các tài
sản ngắn hạn khác có thể chuyển đổi thành tiền, hoặc có thể bán hay sử
dụng trong vòng một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh bình thường của
doanh nghiệp có đến thời điểm báo cáo, gồm: Tiền, các khoản tương đương
tiền, các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn, các khoản phải thu ngắn hạn,
hàng tồn kho và tài sản ngắn hạn khác
& TSNH = TSLĐ + Đầu tư tài chính ngắn hạn
" TSLĐ = Tiền + Các khoản phải thu ngắn hạn + HTK + TSLĐ khác
" HTK = NVL + SP dở dang + TP/HH tồn kho + CCDC…
" Các khoản phải thu ngắn hạn = Phải thu khách hàng + Trả trước cho
người bán + Phải thu nội bộ + Các khoản phải thu khác
" ĐTTC ngắn hạn = TGNH có kỳ hạn + ĐTCK ngắn hạn + Cho vay ngắn
hạn và đầu tư ngắn hạn khác

103
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO TÀIBCTC
thống CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Bảng cân đối kế toán
TỔNG TÀI SẢN = TSNH + TSDH
& TSDH phản ánh tổng giá trị các khoản tài sản dài hạn có đến thời điểm báo
cáo, bao gồm: các khoản phải thu dài hạn, tài sản cố định, bất động sản đầu
tư, các khoản đầu tư tài chính dài hạn và tài sản dài hạn khác
& TSDH = TSCĐ (GTCL) + Các khoản phải thu dài hạn + Đầu
tư tài chính dài hạn
" TSCĐ (GTCL) = TSCĐ (nguyên giá) - HMLK
" TSCĐ bao gồm: TSCĐ hữu hình, vô hình; TSCĐ thuê tài chính; CP
XDCBB dở dang
" Các khoản phải thu dài hạn = Phải thu khách hàng + Trả trước cho người
bán + Phải thu nội bộ + Các khoản phải thu khác, số vốn giao đơn vị trực
thuộc…
" ĐTTC dài hạn = Đầu tư vào công ty con, công ty liên kết, liên doanh + Đầu
tư dài hạn khác

104
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO TÀIBCTC
thống CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Bảng cân đối kế toán

NGUỒN VỐN
— Nguồn vốn là nguồn hình thành của tài sản. Phần nguồn vốn
trên BCĐKT trả lời câu hỏi doanh nghiệp sử dụng các nguồn
vốn nào để tài trợ (mua sắm) các tài sản của mình.

— Nguyên tắc sắp xếp: theo trách nhiệm cam kết thanh toán
giảm dần
—  Nợ ngắn hạn
—  Nợ dài hạn
—  Vốn chủ sở hữu

105
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO TÀIBCTC
thống CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Bảng cân đối kế toán
TỔNG NGUỒN VỐN = NỢ PHẢI TRẢ + VCSH
— Nợ phải trả là nghĩa vụ hiện tại của doanh nghiệp phát
sinh từ các giao dịch và sự kiện đã qua mà doanh
nghiệp phải thanh toán từ các nguồn lực của mình
— Nguyên tắc sắp xếp: theo thời hạn thanh toán
—  Nợ ngắn hạn
—  Nợ dài hạn

106
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO TÀIBCTC
thống CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Bảng cân đối kế toán
NỢ PHẢI TRẢ = NỢ NGẮN HẠN + NỢ DÀI HẠN
" Nợ ngắn hạn = Khoản phải trả người bán + Người
mua trả tiền trước + Vay ngắn hạn (hoặc các khoản vay
dài hạn nhưng đến hạn thanh toán trong năm) + Nợ
định kỳ + Các khoản nợ ngắn hạn khác
" Nợ dài hạn = Phải trả dài hạn người bán + Phải trả
dài hạn nội bộ + Vay và nợ dài hạn + Phải trả dài hạn
khác

107
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO TÀIBCTC
thống CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Bảng cân đối kế toán
VỐN CHỦ SỞ HỮU
— Nguồn vốn chủ sở hữu là nguồn vốn hình thành từ đóng
góp của chủ doanh nghiệp hoặc từ kết quả kinh doanh của
doanh nghiệp bổ sung thêm.
— Chủ yếu bao gồm:
—  Vốn đầu tư của chủ sở hữu
—  Thặng dư vốn cổ phần
—  Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối và các quỹ

108
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁO HệCÁO
thốngTÀIBCTC
CHÍNHcủaDOANH
DN
NGHIỆP
Bảng cân đối kế toán tại ngày 31/12/201N (rút gọn)
Tài sản Nguồn vốn
A – Tài sản ngắn hạn C – Nợ phải trả
I. Tiền và các khoản tương đương tiền I. Nợ ngắn hạn
II. Đầu tư tài chính ngắn hạn - Vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn
III. Các khoản phải thu ngắn hạn - Phải trả người bán ngắn hạn
IV. Hàng tồn kho - Người mua trả tiền trước
V. Tài sản ngắn hạn khác - Phải trả nội bộ ngắn hạn
B – Tài sản dài hạn II. Nợ dài hạn
I. Các khoản phải thu dài hạn - Phải trả người bán dài hạn
II. Tài sản cố định - Phải trả nội bộ dài hạn
III. Bất động sản đầu tư - Vay và nợ thuê tài chính dài hạn
IV. Tài sản dở dang dài hạn D – Vốn chủ sở hữu
V. Đầu tư tài chính dài hạn I. Vốn chủ sở hữu
VI. Tài sản dài hạn khác II. Nguồn kinh phí và quỹ khác
Tổng Tài sản Tổng Nguồn vốn 109
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO TÀIBCTC
thống CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Bảng cân đối kế toán
NGUYÊN TẮC TÀI TRỢ: Dùng nguồn vốn dài hạn (Nợ dài
hạn + VCSH) tài trợ cho TSDN và sử dụng nguồn vốn ngắn
hạn (Nợ ngắn hạn) tài trợ cho TSNH
— TSNH – Nợ ngắn hạn > 0: TSNH được tài trợ từ (1) toàn
bộ Nợ ngắn hạn và (2) một phần nguồn vốn dài hạn
— TSNH – Nợ ngắn hạn = 0: TSNH được tài trợ toàn bộ bởi
Nợ ngắn hạn
— TSNH – Nợ ngắn hạn < 0: TSNH được tài trợ từ 1 phần
Nợ ngắn hạn (và phần còn lại của Nợ ngắn hạn tài trợ cho
TSDN)

110
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO TÀIBCTC
thống CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Bài tập
Công ty may Hưng Thịnh mua và đưa vào sử dụng 1 thiết bị cách đây 5 năm với nguyên
giá 240 triệu đồng. Tuổi thọ kỹ thuật của thiết bị này là 12 năm, tuổi thọ kinh tế 10 năm.
1. Công ty áp dụng phương pháp khấu hao đều. Hãy tính mức khấu hao trung binh hàng
năm của công ty đối với thiết bị này
2. Tính giá trị còn lại của thiết bị ở thời điểm hiện tại? Giá trị này được thể hiện trong phần
nào của BCĐKT của công ty Hưng Thịnh
Bài giải:
1. Theo phương pháp khấu hao đều: Mức khấu hao hàng năm = Nguyên giá/Tuổi thọ kinh
tế
!Mức khấu hao hàng năm của thiết bị = 240/10 = 24 triệu/năm
2. Thiết bị đã được đưa vào sử dụng 5 năm !Hao mòn lũy kế tính đến thời điểm hiện
tại = Số năm đã khấu hao x Mức khấu hao hàng năm
= 5 x 24 = 120 triệu
Giá trị còn lại của thiết bị = Nguyên giá - Hao mòn lũy kế = 240 – 120 = 120 triệu.
Giá trị này sẽ được thể hiện trong phần giá trị còn lại của TSCĐ bên Tài sản của BCĐKT

111
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO
thốngTÀIBCTC
CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Báo cáo kết quả kinh doanh
' Là bảng báo cáo tài chính tổng hợp về tình hình
thu nhập, chi phí, lợi nhuận của doanh nghiệp
qua một kỳ kinh doanh (tháng, quý, năm).
' Bao gồm các thành phần chủ yếu:
–  Doanh thu
–  Chi phí
–  Lợi nhuận

112
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO
thốngTÀIBCTC
CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Báo cáo kết quả kinh doanh

TS Đào Thanh Bình


113– BM QLTC ĐH BK Hà Nội
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO
thốngTÀIBCTC
CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Báo cáo kết quả kinh doanh
' Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: là toàn bộ số tiền
thu được hoặc sẽ thu được từ các giao dịch như bán hàng hoá,
cung cấp dịch vụ….
Doanh thu = Số lượng hàng bán x Giá bán
' Các khoản giảm trừ doanh thu: bao gồm các khoản hàng bán
bị trả lại, giảm giá hàng bán, chiết khấu thương mại, thuế
xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biêt và thuế GTGT (theo phương
pháp trực tiếp)
' Doanh thu thuần = Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch
vụ - Các khoản giảm trừ doanh thu

114
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO
thốngTÀIBCTC
CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Báo cáo kết quả kinh doanh
' Giá vốn hàng bán: Giá vốn là giá thành của những sản phẩm, hàng
hóa dịch vụ đã bán được trong kỳ
' Lợi nhuận gộp của hoạt động kinh doanh = Doanh thu thuần –
Giá vốn hàng bán
' Doanh thu hoạt động tài chính: bao gồm tiền lãi (lãi cho vay; lãi
tiền gửi; lãi bán hàng trả chậm; trả góp; lãi đầu tư trái phiếu….),
thu nhập từ cho thuê tài sản, cho người khác sử dụng tài sản (bằng
sáng chế, nhãn mác thương mại…), cổ tức, lợi nhuận được chia và
thu nhập từ đầu tư tài chính khác
' Chi phí tài chính: bao gồm các khoản chi phí hoặc các khoản lỗ liên
quan đến các hoạt động đầu tư tài chính, chi phí lãi vay, chi phí góp
vốn liên doanh, liên kết, lỗ chuyển nhượng chứng khoán ngắn hạn,
chi phí giao dịch bán chứng khoán. . . . 115
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO
thốngTÀIBCTC
CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Báo cáo kết quả kinh doanh
' Chi phí bán hàng: chi phí thực tế phát sinh trong quá trình bán sản
phẩm, hàng hoá, cung cấp dịch vụ: chi phí chào hàng, giới thiệu sản
phẩm, quảng cáo sản phẩm, hoa hồng bán hàng, chi phí bảo hành
sản phẩm, hàng hoá, chi phí bảo quản, đóng gói, vận chuyển,. . .
' Chi phí quản lý doanh nghiệp: chi phí quản lý chung của DN gồm
các chi phí về lương, BH cho nhân viên bộ phận quản lý doanh
nghiệp, chi phí vật liệu văn phòng, công cụ lao động, khấu hao
TSCĐ dùng cho quản lý doanh nghiệp, dịch vụ mua ngoài (điện,
nước, điện thoại, fax, bảo hiểm tài sản, cháy nổ. . .); chi phí bằng
tiền khác (tiếp khách, hội nghị khách hàng. . .)….
' Lợi nhuận thuần từ kinh doanh = Lợi nhuận gộp từ kinh doanh +
(Doanh thu tài chính – Chi phí tài chính) – Chi phí bán hàng –
Chi phí quản lý doanh nghiệp 116
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO
thốngTÀIBCTC
CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Báo cáo kết quả kinh doanh
'  Thu nhập khác: các khoản doanh thu ngoài hoạt động sản xuất, kinh doanh
(hoạt động cơ bản) của doanh nghiệp
'  Chi phí khác: những khoản chi phí phát sinh cho các sự kiện hay các nghiệp
vụ không phải hoạt động kinh doanh (hoạt động cơ bản) của doanh nghiệp
'  Lợi nhuận khác = Thu nhập khác – Chi phí khác
'  Tổng lợi nhuận kế toán trước thuế = Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh
doanh + Lợi nhuận khác
'  Chi phí thuế TNDN hiện hành = Thu nhập chịu thuế x Thuế suất thuế
TNDN
'  Thuế thu nhập hoãn lại = Tổng chênh lệch tạm thời chịu thuế trong năm
x Thuế suất thuế TNDN theo quy định hiện hành
'  Lợi nhuận sau thuế TNDN: Là phần lợi nhuận sau khi trừ chi phí thuế
TNDN hiện hành và chi phí thuế TNDN hoãn lại.
117
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO TÀIBCTC
thống CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH

CHỈ TIÊU mã thuyết Năm Năm


số minh nay trước
1. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
2. Các khoản giảm trừ
3. Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ
4. Giá vốn hàng bán
5. Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ
6. Doanh thu hoạt động tài chính
7. Chi phí tài chính
8. Chi phí bán hàng
9. Chi phí QLDN
10. Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh
11. Thu nhập khác
12. Chi phí khác
13. Lợi nhuận khác
14. Tổng lợi nhuận kế toán trước thuế
15. Chi phí thuế TNDN hiện hành
16. Chi phí thuế TNDN hoãn lại
17. Lợi nhuận sau thuế TNDN
18. Lãi cơ bản trên cổ phiếu
118
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO TÀIBCTC
thống CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
' Phản ánh các luồng tiền vào, ra trong doanh nghiệp
theo 3 hoạt động:
%  Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh
%  Lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư
%  Lưu chuyển tiền từ hoạt động tài chính

Tiền thuần tăng


Dòng tiền vào Dòng tiền ra
(giảm) trong kỳ

119
4.1. KHÁI QUÁT5.2.2.
VỀ BÁOHệCÁO TÀIBCTC
thống CHÍNHcủa
DOANH
DN
NGHIỆP
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Công ty XYZ
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Năm 201N

Dòng tiền I. Lưu chuyển tiền từ HĐKD $ XXX


lưu chuyển II. Lưu chuyển tiền từ HĐ đầu tư XXX
trong 3 loại III. Lưu chuyển tiền từ HĐ tài chính XXX
hoạt động. Lưu chuyển tiền thuần
trong kỳ $ XXX
Cộng: Tiền tồn đầu kỳ XXX

Tiền tồn cuối kỳ $ XXX

120
5.2.2. Hệ thống BCTC của DN
4.1. KHÁI QUÁT VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

• Lưu chuyển tiền thuần từ HĐKD • Khả năng tạo ra tiền của doanh
nghiệp?
• Lưu chuyển tiền thuần từ HĐĐT
• Tình hình sử dụng tiền của doanh
• Lưu chuyển tiền thuần từ HĐTC nghiệp?

121
4.1. KHÁI QUÁT VỀ5.2.2.
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Hệ thống BCTC DOANH NGHIỆP
của DN
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Dòng tiền hoạt động kinh doanh
Là dòng tiền Dòng tiền vào
liên quan tới •  Thu từ khách hàng
các hoạt
động kinh
doanh hàng
ngày và tạo Dòng tiền ra
ra doanh thu •  Tiền lương và tiền công
chủ yếu của •  Thanh toán cho nhà cung cấp
doanh
•  Nộp thuế
•  Tiền lãi đi vay
nghiệp.
122
5.2.2. Hệ thống BCTC của DN
4.1. KHÁI QUÁT VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Dòng tiền hoạt động đầu tư
Dòng tiền vào Là dòng
•  Bán tài sản cố định tiền liên
•  Bán cổ phiếu đầu tư dài hạn quan tới các
•  Thu hồi nợ cho vay (gốc) hoạt động
•  Cổ tức nhận được
•  Tiền lãi cho vay mua bán
TSCĐ và
đầu tư dài
Dòng tiền ra
hạn.
•  Mua tài sản cố định
•  Mua cổ phiếu đầu tư dài hạn
•  Mua trái phiếu, cho vay
123
4.1. KHÁI QUÁT VỀ5.2.2.
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Hệ thống BCTC DOANH NGHIỆP
của DN
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Dòng tiền hoạt động tài chính
Là dòng Dòng tiền vào
tiền liên •  Phát hành cổ phiếu
quan tới •  Phát hành trái phiếu
các hoạt
động thay •  Vay ngắn hạn và dài hạn
đổi về qui
mô và kết
cấu của
vốn chủ sở
Dòng tiền ra
hữu và vốn •  Trả cổ tức
vay của •  Mua cổ phiếu quĩ
doanh •  Trả lại các khoản vay
nghiệp. •  Chủ sở hữu rút vốn
124
4.1. KHÁI QUÁT VỀ5.2.2.
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Hệ thống BCTC DOANH NGHIỆP
của DN
Bản thuyết minh BCTC
—  Là bản giải trình giúp người sử dụng hiểu rõ hơn về
BCĐKT, BCKQKD & BCLCTT.
—  Thông tin trình bày:

1 2 3 4
Các chính Thông tin Biến động Các thông
sách kế bổ sung vốn chủ tin khác
toán áp cho các sở hữu
dụng khoản
mục trên
BCTC

125
4.1. KHÁI QUÁT VỀ5.2.2.
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Hệ thống BCTC DOANH NGHIỆP
của DN
Bản thuyết minh BCTC
—  Các chính sách kế toán áp dụng
—  Nguyên tắc & phương pháp khấu hao TSCĐ
—  Nguyên tắc & phương pháp tính giá hàng tồn kho
—  Phương pháp hạch toán hàng tồn kho
—  Các thông tin bổ sung cho các khoản mục trên BCTC
—  Thông tin chi tiết về từng nhóm TSCĐ
—  Giá trị thị trường của TSCĐ
—  Nguyên nhân biến động tăng TSCĐ
—  Chi tiết các khoản đầu tư chứng khoán
—  Chi tiết các khoản vay
—  Biến động vốn chủ sở hữu
—  Các thông tin khác
—  Các khoản nợ tiềm tàng
—  Các thông tin phi tài chính
—  Các sự kiện sau ngày lập BCTC (31/12)

126
Ứng dụng: Bảng cân đối kế toán và Báo cáo thu
nhập
1.  Lập bảng cân đối kế toán và Báo cáo thu nhập tại thời điểm
31/12/2009 của Sharpe MFO.Co dựa vào các thông tin sau:
-  Khoản phải thu: $120.000
-  Máy móc thiết bị: $700.000
-  Khấu hao: $236.000
-  Khoản phải trả: $190.000
-  Doanh thu ròng: $800.000
-  Hàng tồn kho: $110,000
-  Nợ dài hạn: $160.000
-  Giá vốn hàng bán: $500.000
-  Chi phí quản lý DN: $280.000
-  Cổ phiếu đại chúng: $320.000
-  Tiền mặt: $96.000
-  Lợi nhuận giữ lại năm trước: ?
-  Lợi nhuận giữ lại năm nay: ?
2. Hãy điền vào chỗ trống để hoàn thiện bảng cân đối kế
toán và các thông tin về doanh thu và giá vốn hàng bán
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
đơn vị: triệu đồng
Tài sản Giá trị Nguồn vốn Giá trị
Tiền 27,000 Khoản phải trả 90,000
Khoản phải thu 45,000 Nợ dài hạn 60,000
Hàng tồn kho 90,000 Cổ phiếu đại chúng 52,500
Tài sản cố định 138,000 Lợi nhuận giữ lại 97,500
Tổng tài sản 300,000 Tổng nguồn vốn 300,000
Doanh thu 450,000
337,500

Tỷ số nợ 50%
Vòng quay hàng tồn kho 5
Tỷ số thanh toán nhanh 0.8
Kì thu nợ 36 ngày
Vòng quay tổng tài sản 1.5
BÀI 3 BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
đơn vị: triệu đồng
Tài sản Giá trị Nguồn vốn Giá trị
Tiền 51,000 Phải trả 220,000
Phải thu 125,000 Nợ dài hạn 280,000
Hàng tồn kho 300,000 Cổ phiếu đại chúng 380,000
Tài sản cố định 524,000 Lợi nhuận giữ lại 120,000
Tổng tài sản 1,000,000 Tổng nguồn vốn 1,000,000
Doanh thu 1,500,000
Giá vốn hàng bán 1,125,000

Tỷ số nợ 60%
Vòng quay hàng tồn kho 5
Tỷ số thanh toán nhanh 0.8
Kì thu nợ 30 ngày
Vòng quay tổng tài sản 1.5
Lợi nhuận biên gộp 25%
Bài 4
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
đơn vị: triệu đồng
Tài sản Giá trị Nguồn vốn Giá trị
Tiền 40,000 Phải trả 100,000
Phải thu 75,000 Nợ dài hạn 200,000
Hàng tồn kho 187,500 Cổ phiếu đại chúng 250,000
Tài sản cố định 197,500 Lợi nhuận giữ lại 50,000
Tổng tài sản 500,000 Tổng nguồn vốn 500,000
Doanh thu 750,000
Giá vốn hàng bán

Tỷ lệ vốn chủ sở hữu 60%


Vòng quay hàng tồn kho 4
Tỷ số thanh toán tức thời 0.4
Kì thu nợ 36 ngày
Vòng quay tổng tài sản 1.5
Lợi nhuận biên gộp 25%
4.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP

—  Nội dung cơ bản của chương:


1.  Khái niệm tài chính doanh nghiệp
2.  Mục tiêu của phân tích tài chính
3.  Căn cứ để phân tích và đánh giá tình hình tài
chính
4.  Nôi dung và quy trình phân tích tài chính
5.  Các phương pháp được sử dụng trong phân
tích tài chính

131
4.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP
MỤC TIÊU CỦA PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
1.  Nhận dạng những điểm mạnh, điểm yếu, thuận lợi,
khó khăn về mặt tài chính theo các tiêu chí:
&  Hiệu quả tài chính (Khả năng sinh lợi và khả năng quản lý
tài sản)
&  Rủi ro tài chính (Khả năng thanh khoản, Khả năng quản lý
nợ,
&  Tổng hợp hiệu quả và rủi ro tài chính (Cân đối tài chính,
các đòn bẩy, và đẳng thức Du Pont)
2.  Tìm hiểu, giải thích các nguyên nhân đứng sau thực
trạng đó, và
3.  Đề xuất giải pháp cải thiện vị thế tài chính của
doanh nghiệp.

132
4.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP
CĂN CỨ ĐỂ PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ TÀI CHÍNH
1.  Các báo cáo tài chính của doanh nghiệp:
&  Bảng cân đối kế toán
&  Bảng kết quả hoạt động kinh doanh (và Báo cáo thu
nhập)
&  Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
&  Thuyết minh báo cáo tài chính
2.  Các tài liệu liên quan
3.  Các chỉ tiêu tài chính của doanh nghiệp
4.  Các chỉ tiêu tài chính mục tiêu

133
4.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP
NỘI DUNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
1.  Phân tích khái quát tình hình tài chính qua các báo
cáo tài chính (Sự biến động của tài sản, nguồn
vốn, doanh thu, chi phí, lợi nhuận, nộp ngân sách,
các cân đối tài chính, và kết luận sơ bộ)
2.  Phân tích hiệu quả tài chính
(Khả năng quản lý tài sản và
Khả năng sinh lời)
3.  Phân tích rủi ro tài chính (Công nợ và khoản phải
thu, khả năng thanh khoản, khả năng quản lý nợ)
4.  Phân tích tổng hợp tình hình tài chính ( Phân tích
các đòn bẩy và đẳng thức Du Pont)
5.  Đánh giá chung về tình hình tài chính của doanh
nghiệp
134
QUY TRÌNH PHÂN TÍCH VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP CẢI
THIỆN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
• Sự biến HIỆU QUẢ
BẢNG (1)! P (2)! động của tài TÀI CHÍNH C¸c chØ BẢNG
CĐKT H sản và (6)! • Khả năng sinh (9)! sè tµi CĐKT
nguồn vốn lời sau giải
 chÝnh!
pháp
• Khả năng q.lý hiện nay
N (12)!
(0)! • Kêt quả của tài sản
T hoạt động
(8)! (10)! !
kinh doanh, (11)!
Í (2)!
họat động VÞ THÕ
PHÂN TÍCH
C đầu tư, và TỔNG HỢP Tµi
BÁO hoạt động
So sánh, nhận xét & đề
(1)! H (4)! (5)! (8)! • Phân tích Du
xuất biện pháp CHÝNH
CÁO tài chính. Sau
Pont cải thiện tình hình
LCTT K • Số dư thuần
• Phân tích và tài chính khi CÓ
(2)!
tiền mặt
H GIẢI
các đòn bẩy
trong kì và PHÁP!
Á số dư cuối (8)! (11)!
(10)! !
(0)! I kì
RỦI RO
Q TÀI CHÍNH BẢNG
C¸c chØ (12)!
(7)! KQKD
U • Biến động • Khả năng sè tµi
sau giải
BẢNG (1)! (3)! của d.thu, thanh khoản chÝnh
Á mục tiêu
pháp
chi phí & lợi • Khả năng q.lý
KQKD T nhuận nợ

135
4.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP
CÁC CÂU HỎI KHI PHÂN TÍCH CHỈ SỐ TÀI CHÍNH
1.  Chỉ số này tăng hay giảm?
2.  Sự biến động này tốt hơn hay xấu đi?
&  So với kì trước
&  So với đối thủ cạnh tranh trực tiếp
&  So với mức trung bình ngành
&  So với chỉ số kế hoạch
&  So với chỉ số mong muốn
3.  Nguyên nhân trực tiếp và gián tiếp gây ra sự biến
động này?
4.  Các phương án khả dĩ để cải thiện chỉ số này?
5.  Hành động này ảnh hưởng như thế nào tới các báo
cáo tài chính và các chỉ tiêu tài chính khác?
6.  Phương án tối ưu trong bối cảnh các nguồn lực
hiện tại?
136
4.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP

PHÂN TÍCH KHÁI QUÁT CÁC BÁO CÁO TÀI CHÍNH


&  BCĐKT cho biết sự phát triển hay suy thoái của doanh nghiệp
thông qua các biến động về tài sản và nguồn vốn.
&  BKQKD hoặc BCTN cho biết Kết quả kinh doanh chính: Doanh
thu, chi phí, khấu hao TSCĐ, lãi vay cho chủ nợ, nộp ngân sách
nhà nước, lãi của chủ sở hữu.
&  BCLCTT cho biết:
&  Số dư tiền mặt thuần của hoạt động kinh doanh, hoạt động
đầu tư và hoạt động tài chính,
&  Khái quát về điểm mạnh và điểm yếu của từng hoạt động
trên,
&  Số dư tiền mặt thuần trong kì của tất cả các hoạt động, và
&  Số dư tiền mặt cuối kì

137
4.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP

NỘI DUNG PHÂN TÍCH BCĐKT


•  Phân tích sự biến động và cơ cấu tài sản
BẢNG CÂN ĐÔI KẾ TOÁN PHẦN TÀI SẢN (ĐVT: VND)
CHÊNH LỆCH
Chênh
STT CHỈ TIÊU 31/12/2014 Tỷ trọng 31/12/2013 Tỷ
TƯƠNG lệch cơ
trọng TUYỆT ĐỐI
ĐỐI (%) cấu

1 A TÀI SẢN NGẮN HẠN 53,425,207,775 97.62 54,549,496,254 97.04 -1,124,288,479 -2.10 0.58
2 I.Tiền và các khoản tương đương tiền 9,436,243,287 17.66 26,576,646,746 48.72 -17,140,403,459 -181.64 -31.06
3 II. Đầu tư tài chính ngắn hạn 0.00 0.00
4 III. Các khoản phải thu ngắn hạn 34,441,580,329 64.47 19,503,786,293 35.75 14,937,794,036 43.37 28.71
5 1.Các khoản phải thu của khách hàng 31,625,884,428 91.82 15,834,731,442 81.19 15,791,152,986 49.93 10.64
6 2.Trả trước cho người bán 2,815,695,901 8.18 3,668,358,411 18.81 -852,662,510 -30.28 -10.63
7 3.Các khoản phải thu ngắn hạng 696,440 0.00 696,440 0.00 0 0.00 0.00
9 VI. Hàng tồn kho 9,525,946,159 17.83 8,446,921,794 15.48 1,079,024,365 11.33 2.35
10 1.Hàng tồn kho 9,525,946,159 100.00 8,446,921,794 100.00 1,079,024,365 11.33 0.00
12 V. Tài sản ngắn hạn khác 21,438,000 0.04 22,141,421 0.04 -703,421 -3.28 0.00
14 2. Thuế và các khoản phải thu Nhà Nươc 703,421 3.18 -703,421 - -3.18
16 4. Tài sản ngăn hạn khác 21,438,000 100.00 21,438,000 96.82 0 0.00 3.18
17 B. TÀI SẢN DÀI HẠN 1,304,940,171 2.38 1,664,362,612 2.96 -359,422,441 -27.54 -0.58
18 I.Tài sản cố định 1,304,940,171 100.00 1,664,362,612 100.00 -359,422,441 -27.54 0.00
19 1. Nguyên giá 3,676,179,614 281.71 3,393,452,341 203.89 282,727,273 7.69 77.82
20 2. Giá trị hao mòn lũy kế -2,908,148,645 -222.86 -2,265,998,931 -136.15 -642,149,714 22.08 -86.71
21 3. Chi phí xây dựng dở dang 536,909,202 41.14 536,909,202 32.26 0 0.00 8.89
25 TỔNG CỘNG TÀI SẢN 54,730,147,946 56,213,858,866 -1,483,710,920 -2.71
—  Phân tích sự biến động và cơ cấu nguồn vốn
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN PHẦN NGUỒN VỐN (ĐVT: VNĐ)

Tỷ CHÊNH LỆCH Chênh


Tỷ trọng
STT CHỈ TIÊU 31/12/2014 31/12/2013 trọng TƯƠNG lệch
TUYỆT ĐỐI ĐỐI (%) cơ cấu
1 NGUỒN VỐN (%)
2 A-NỢ PHẢI TRẢ 29,174,487,239 53.31 30,750,639,357 54.70 -1,576,152,118 -5.40 -1.40
3 I. Nợ ngắn hạn 29,174,487,239 100.00 30,750,639,357 100.0 -1,576,152,118 -5.40 0.00
4 1. Vay ngăn hạn 4,083,318,508 14.00 8,405,822,169 27.34 -4,322,503,661 -105.86 -13.34
5 2. Phải trả cho người bán 2,441,455,881 8.37 8,030,220,805 26.11 -5,588,764,924 -228.91 -17.75
6 3. Người mua trả tiền trước 22,032,190,549 75.52 14,275,165,591 46.42 7,757,024,958 35.21 29.10
7 4. Thuế và các khoản phải nộp nhà nước 409,982,086 1.41 31,030,792 0.10 378,951,294 92.43 1.30
9 7. các khoản phải trả ngắn hạn khác 208,140,215 0.71 8,400,000 0.03 199,740,215 95.96 0.69
15 B- VỐN CHỦ SỞ HỮU 25,555,660,707 46.69 25,463,219,509 45.30 92,441,198 0.36 1.40
16 I. Vốn chủ sở hữu 25,555,660,707 100.00 25,463,219,509 100.00 92,441,198 0.36 0.00
17 1. Vốn đầu tư của chủ sở hữu 25,000,000,000 97.83 25,000,000,000 98.18 0 0.00 -0.36
22 6.các quỹ thuộc vốn chủ sở hữu 385,740,089 1.51 385,740,089 1.51 0 0.00 -0.01
23 7. Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối 169,920,618 0.66 77,479,420 0.30 92,441,198 54.40 0.36
24 TỔNG CỘNG CÁC NGUỒN VỐN 54,730,147,946 100.00 56,213,858,866 100 -1,483,710,920 -2.71
PHÂN TÍCH CÁC CÂN ĐỐI TÀI CHÍNH
1.  Cân đối giữa TSLĐ và nguồn vốn ngắn hạn:
TSLĐ nên được tài trợ bởi nguồn vốn ngắn hạn.

Tiền Phải trả

TSLĐ Phải thu NNH


Vay ngắn hạn
HTK

?
>< Nợ định kì

NDH
TSCĐ
NGUỒN VỐN CHỦ SỞ
HỮU

2.  Cân đối giữa TSCĐ và nguồn vốn dài hạn: TSCĐ
nên được tài trợ bởi nguồn vốn dài hạn.
Ví dụ: Vinashin → vay nợ mới để trả nợ cũ, vay ngắn hạn trả
dài hạn, thậm chí lấy vốn lưu động để chi đầu tư
141
Phân tích khái quát báo cáo kết quả hoạt động KD
BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH (ĐVT: VNĐ)
Chênh lệch
Tươ
STT CHỈ TIÊU NĂM 2014 NĂM 2013 Tuyệt Đôi đối (
1 Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ 31,062,483,381 34,101,388,795 -3,038,905,414 -9.78
2 Các khoản giảm trừ doanh thhu
3 Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ 31,062,483,381 34,101,388,795 -3,038,905,414 -9.78
4 Giá vốn hàng bán 24,302,678,796 29,742,861,810 -5,440,183,014 -22.3
5 Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ 6,759,804,585 4,358,526,985 2,401,277,600 35.5
6 Doanh thu hoạt động tài chính 7,849,598 7,479,174 370,424 4.72
7 Chi phí tài chính 561,971,856 689,455,684 -127,483,828 -22.6
- Chi phí lãi vay
8 Chi phí quản lý kinh doanh 6,048,869,991 3,578,625,221 2,470,244,770 40.8
9 Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh 156,812,336 97,925,254 58,887,082 37.5
10 Thu nhập khác 1,962,000 31,066,948 -29,104,948
11 Chi phí khác 25,686,308 -25,686,308
12 Lợi nhuận khác 1,962,000 5,380,640 -3,418,640 -174
13 Tổng lợi nhuận trước thuế 158,774,336 103,305,894 55,468,442 34.9
14 Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp 34,930,354 25,826,474 9,103,880 26.0
15 Lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp 123,843,982 77,479,420 46,364,562 37.4
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG SINH LỜI
1.  DOANH LỢI DOANH THU SAU THUẾ (Lợi nhuận biên)
ROS:
&  ROS =
&  Chỉ số này cho biết trong một trăm đồng doanh
thu có bao nhiêu đồng lãi cho chủ sở hữu.
2.  DOANH LỢI TRƯỚC THUẾ (Sức sinh lợi cơ sở BEP) :
&  BEP =
&  Chỉ số này cho biết một trăm đồng vốn đầu tư vào
doanh nghiệp tao được bao nhiêu đồng lãi cho
toàn xã hội.
&  Cho phép so sánh các doanh nghiệp có cơ cấu
vốn khác nhau và thuế suất thu nhập khác nhau.
143
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG SINH LỜI
3.  TỶ SUẤT SINH LỜI CỦA TÀI SẢN, ROA:
&  ROA =
&  Chỉ số này cho biết một trăm đồng vốn đầu tư vào
doanh nghiệp tạo được bao nhiêu đồng lãi cho
chủ sở hữu.

4.  TỶ SUẤT SINH LỜI CỦA VỐN CHỦ SỞ HỮU, ROE:


&  ROE =
&  Chỉ số này cho biết một trăm đồng vốn chủ sở
hữu đầu tư vào doanh nghiệp góp phần tạo ra bao
nhiêu đồng lãi cho chủ sở hữu.
&  Đây là chỉ số tài chính quan trọng nhất và thiết
144
thực nhất đối với chủ sở hữu.
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG QUẢN LÝ TÀI SẢN
&  Là đánh giá hiệu suất, cường độ sử dụng (mức độ
quay vòng) và sức sản xuất của tài sản trong năm.
&  Là trả lời câu hỏi một đồng tài sản có thể tạo ra
bao nhiêu đồng doanh thu?
1.  VÒNG QUAY HTK: Một đồng vốn đầu tư vào HTK góp
phần tạo ra bao nhiêu đồng doanh thu?
&  Vòng quay HTK =
&  Số chu kì sản xuất được thực hiện trong một năm
&  Vòng quay HTK cao là một cơ sở tốt để có lợi
nhuận cao nếu doanh nghiệp tiết kiệm được chi
phí trên cơ sở sử dụng tốt các tài sản khác.
&  Vòng quay HTK thấp là do quản lý vật tư, tổ chức
145
sản xuất, cũng như tổ chức bán hàng chưa tốt.
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG QUẢN LÝ TÀI SẢN
2.  KÌ THU TIỀN BÌNH QUÂN
&  Kì thu tiền bq =
&  Kì thu tiền dài phản ảnh chính sách bán chịu táo bạo. Có
thể là dấu hiệu tốt nếu tốc độ tăng doanh thu lớn hơn
tốc độ tăng khoản phải thu. Nếu vận dụng đúng, chính
sách bán chịu là một công cụ tốt để mở rộng thị phần và
làm tăng doanh thu.
&  Kì thu tiền dài có thể do yếu kém trong việc thu hồi
khoản phải thu; doanh nghiệp bị chiếm dụng vốn, khả
năng sinh lợi thấp.
&  Kì thu tiền ngắn có thể do khả năng thu hồi khoản phải
thu tốt, doanh nghiệp ít bị chiếm dụng vốn, lợi nhuận có
thể cao.
&  Kì thu tiền ngắn có thể do chính sách bán chịu quá chặt
chẽ, dẫn tới đánh mất cơ hội bán hàng và cơ hội mở
rộng quan hệ kinh doanh.
146
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG QUẢN LÝ TÀI SẢN
3.  Sức SX TSCĐ: Một đồng TSCĐ góp phần tạo ra bao
nhiêu đồng doanh thu?
&  SSX TSCĐ =
&  Vòng quay TSCĐ cao chứng tỏ TSCĐ có chất
lượng cao, được tận dụng đầy đủ, không bị nhàn
rỗi và phát huy hết công suất.
&  Vòng quay TSCĐ cao là một cơ sở tốt để có lợi
nhuận cao nếu doanh nghiệp tiết kiệm được chi
phí sản xuất.
&  Vòng quay TSCĐ cao là một điều kiện quan trọng
để sử dụng tốt TSLĐ.
&  Vòng quay TSCĐ thấp là do nhiều TSCĐ không
hoạt động, chất lượng tài sản kém, hoặc không
147 hoạt động hết công suất.
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG QUẢN LÝ TÀI SẢN
4.  VÒNG QUAY TSNH: Một đồng TSNH góp phần tạo ra
bao nhiêu đồng doanh thu?
&  Vòng quay TSNH =
&  Vòng quay TSNH cao chứng tỏ TSNH có chất
lượng cao, được tận dụng đầy đủ, không bị nhàn
rỗi và không bị giam giữ trong các khâu của quá
trình sản xuất kinh doanh.
&  Vòng quay TSNH cao là một cơ sở tốt để có lợi
nhuận cao nhờ tiết kiệm được chi phí và giảm
được lượng vốn đầu tư.
&  Vòng quay TSNH thấp là do tiền mặt nhàn rỗi, thu
hồi khoản phải thu kém, chính sách bán chịu quá
rộng rãi, quản lý vật tư không tốt, quản lý sản
xuất không tốt, quản lý bán hàng không tốt
148
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG QUẢN LÝ TÀI SẢN
5.  Sức sản xuất TTS: Một đồng tài sản góp phần tạo ra bao
nhiêu đồng doanh thu?
&  SSX TTS =
&  Đánh giá tổng hợp khả năng quản lý TSCĐ và TSNH
của doanh nghiệp
&  SSX TTS cao chứng tỏ các tài sản của doanh nghiệp
có chất lượng cao, được tận dụng đầy đủ, không bị
nhàn rỗi và không bị giam giữ trong các khâu của quá
trình sản xuất kinh doanh.
&  SSX TTS cao là một cơ sở tốt để có lợi nhuận cao.
&  SSX TTS thấp là do yêú kém trong quản lý TSCĐ,
quản lý tiền mặt, quản lý khoản phải thu, chính sách
bán chịu, quản lý vật tư, quản lý sản xuất, quản lý bán
hàng
149
PHÂN TÍCH RỦI RO TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG THANH KHOẢN
1.  Khả năng thanh khoản là khả năng thanh toán nợ ngắn hạn.
2.  Các chỉ số khả năng thanh khoản:
&  Khả năng thanh toán hiện hành =
&  Khả năng thanh toán nhanh =
&  Khả năng thanh toán tức thời =
&  Khả năng thanh khoản cao thì rủi ro thanh khoản sẽ
thấp, tuy nhiên lợi nhuận có thể thấp vì tiền mặt nhiều,
phải thu nhiều và hàng tồn kho nhiều.
3.  Khả năng thanh khoản thấp thì rủi ro thanh khoản sẽ cao,
tuy nhiên lợi nhuận có thể cao vì TSNH được sử dụng hiệu
quả, nguồn vốn đầu tư cho TSNH nhỏ, ROA và ROE có thể
tăng.

150
PHÂN TÍCH RỦI RO TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG QUẢN LÝ NỢ
1.  CHỈ SỐ NỢ: Mức độ doanh nghiệp sử dụng vốn vay
trong kinh doanh
&  Chỉ số nợ =
&  Mức độ doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy tài trợ
DFL (đòn bẩy nợ) trong hoạt động kinh doanh
&  Chỉ số nợ cao chứng tỏ doanh nghiệp mạnh dạn
sử dụng nhiều vốn vay trong cơ cấu vốn. Đây là
một sơ sở để có được lợi nhuận cao. Chỉ số nợ
cao là một minh chứng về uy tín của doanh
nghiệp đối với các chủ nợ.
&  Tuy nhiên chỉ số nợ cao làm cho khả năng thanh
khoản giảm. Đồng thời nếu ROA < Kd(1-T) thì lợi
nhuận cũng sẽ giảm. Những hạn chế này làm
tăng độ rủi ro của doanh nghiệp, và làm giảm
niềm tin của chủ nợ.
151
PHÂN TÍCH RỦI RO TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG QUẢN LÝ NỢ
2.  CHỈ SỐ KHẢ NĂNG THANH TOÁN LÃI VAY:
&  Khả năng thanh toán lãi vay =
&  Chỉ số này cho biết một đồng lãi vay đến hạn
được che chở bởi bao nhiêu đồng lợi nhuận
trước lãi vay và thuế EBIT.
&  Lãi vay là một trong các nghiã vụ ngắn hạn rất
quan trọng của doanh nghiệp.
&  Mất khả năng thanh toán lãi vay có thể làm giảm
uy tín đối với chủ nợ, tăng rủi ro và nguy cơ phá
sản của doanh nghiệp.

152
PHÂN TÍCH TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
ĐẲNG THỨC DU PONT
Phân tích Dupont là 1 cách tiếp cận để đánh giá khả năng
sinh lợi và tỷ suất thu hồi vốn chủ sở hữu của doanh
nghiệp
1. ĐẲNG THỨC DU PONT THỨ NHẤT
Lãi ròng Lãi ròng Doanh thu
ROA = = ×
TTS Doanh thu TTS

= ROS × VQTTS
•  Có 2 hướng để tăng ROA: Tăng ROS và VQTTS
•  Muốn tăng ROS cần phấn đấu tăng lãi ròng bằng
cách tiết kiệm chi phí và tăng giá bán.
•  Muốn tăng VQTTS cần phấn đấu tăng doanh thu
bằng cách giảm giá bán và tăng cường các hoạt
153 động xúc tiến bán hàng.
PHÂN TÍCH TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
ĐẲNG THỨC DU PONT
2. ĐẲNG THỨC DU PONT THỨ HAI

Lãi ròng Lãi ròng TTS


ROE =
VCSH
=
TTS
× VCSH
TTS
= ROA × VCSH

•  Có 2 hướng để tăng ROE: Tăng ROA và tỷ số TTS/


VCSH
•  Muốn tăng ROA cần làm theo đẳng thức Du Pont 1
•  Muốn tăng tỷ số TTS/VCSH cần phấn đấu giảm VCSH
và tăng nợ. Đẳng thức này cho thấy tỷ số nợ càng
cao lợi nhuận của chủ sở hữu càng cao.
•  Đương nhiên khi tỷ số nợ tăng thì rủi ro cũng sẽ tăng
154
PHÂN TÍCH TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
ĐẲNG THỨC DU PONT
3. ĐẲNG THỨC DU PONT TỔNG HỢP

Lãi ròng Doanh thu TTS


ROE =
Doanh thu × TTS
× VCSH
TTS
= ROS × VQTTS × VCSH

•  ROE phụ thuộc 3 nhân tố: ROS, ROA và tỷ số TTS/


VCSH. Các nhân tố này có thể ảnh hưởng trái chiều
nhau đối với ROE.
•  Phân tích Du Pont là xác định ảnh hưởng của 3 nhân
tố này đến ROE của doanh nghiệp để tìm hiểu nguyên
nhân làm tăng giảm chỉ số này.
•  Việc phân tích ảnh hưởng này được tiến hành theo
phương pháp thay thế liên hoàn.
155
PHÂN TÍCH TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
ĐẲNG THỨC DU PONT
—  Tóm lại muốn tăng được ROE chúng ta có thể áp dụng
1 hay nhiều trong số các cách thức sau:
-  Tăng doanh thu mà không làm tăng 1 cách mất cân đối
chi phí.
-  Giảm giá vốn hàng bán hoặc chi phí hoạt động
-  Tăng doanh thu tương ứng với việc sử dụng tài sản tối
ưu ( tăng lượng hàng bán ra, giảm việc đầu tư vào tài
sản)
-  Tăng các khoản nợ thích hợp với vốn chủ sở hữu,
nhưng chỉ đến mức độ nào đó mà không làm ảnh
hưởng đến vị thế tài chính của doanh nghiệp.
PHÂN TÍCH TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH: 4. SƠ ĐỒ DU PONT

Tû suÊt thu håi vèn chủ sở hữu:


ROE: 12,7%!

Tû suÊt thu håi tµi s¶n ROA:! Tµi s¶n / Vèn chủ sở hữu:!
Nhân với 2000 / 896 = 2,23!
5,7%

Lîi nhuËn biªn :! Nhân với Vßng quay !


3,8% Tæng tµi s¶n: 1,5

L·i rßng:! Doanh thu: ! Doanh thu: ! Tæng tµi s¶n:!


Chia cho Chia cho
113,5! 3000 3000 2000

Doanh thu: ! Tæng chi phÝ:! Tµi s¶n cè Tµi s¶n l­u
Trừ đi Cộng với
3000 2886,5 ®Þnh: 1000 ®éng: 1000

C¸c chi phÝ KhÊu ! ! TiÒn mÆt vµ Kho¶n Hµng !


ho¹t ®éng hao:! L·i vay:! ThuÕ:! chøng kho¸n!
+ + + + ph¶i thu: ! + tån kho: !
kh¸c:! 100 88 78,3 dÔ b¸n: 10 375 615
157 2620,2
PHÂN TÍCH TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH ĐÒN BẨY
1.  ĐÒN BẨY TÁC NGHIỆP (ĐÒN BẨY ĐỊNH PHÍ)
! §ßn bÈy t¸c nghiÖp (Operating Leverage) lµ mét kh¸i niÖm ph¶n ¸nh møc
®é doanh nghiÖp sö dông chi phÝ cè ®Þnh trong ho¹t ®éng cña m×nh.
Doanh nghiÖp cã ®ßn bÈy t¸c nghiÖp cao khi tû träng chi phÝ cè ®Þnh
trong tæng chi phÝ cña doanh nghiÖp cao. §ßn bÈy t¸c nghiÖp cao sÏ
khiÕn cho mét thay ®æi nhá vÒ doanh thu cã thÓ g©y ra mét thay ®æi lín
vÒ lîi nhuËn tr­íc l· i vay vµ thuÕ, EBIT.
! HÖ sè ®ßn bÈy t¸c nghiÖp (DOL - Degree of Operating Leverage) lµ møc
thay ®æi tÝnh b»ng tû lÖ phÇn tr¨m cña EBIT øng víi møc thay ®æi tÝnh
b»ng phÇn tr¨m cña doanh thu.

ΔEBIT/EBIT Tỷ lệ phần trăm thay đổi EBIT


DOL =
ΔQ/Q
= Tỷ lệ phần trăm thay đổi doanh thu

158
PHÂN TÍCH TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH ĐÒN BẨY
1.  ĐÒN BẨY TÁC NGHIỆP (ĐÒN BẨY ĐỊNH PHÍ)
V× EBIT = Q(P − V) − F vµ ΔEBIT = ΔQ(P − V)
Nªn
ΔQ(P − V)
Q(P − V) − F ⎛ ΔQ(P − V) ⎞⎛ Q ⎞ Q(P − V)
DOL Q = =⎜ ⎟⎜ ⎟ =
ΔQ ⎝ Q(P − V) − F ⎠⎝ ΔQ ⎠ Q(P − V) − F
Q F↑→DOL↑→
Q(P − V) S − VC mức độ tăng của
DOL S = = EBIT khi doanh
Q(P − V) − F S − VC − F thu tăng càng
Trong ®ã lớn

Q : s¶n l­îng b¸n ra P : gi¸ b¸n s¶n phÈm


V : chi phÝ biÕn ®æi ®¬n vÞ VC: tæng chi phÝ biÕn ®æi
F : chi phÝ cè ®Þnh S : doanh thu
159
PHÂN TÍCH TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH ĐÒN BẨY
1.  ĐÒN BẨY TÁC NGHIỆP (ĐÒN BẨY ĐỊNH PHÍ)

—  Với công ty Phương Đông


DOL = (283,8 – 263)/(3000 – 2.850) = 13,9%
Điều này cho thấy với bất kỳ phần trăm thay
đổi doanh thu nào sẽ làm EBIT của công ty
tăng 13.9%
Giả sử, sang năm tới công ty Phương Đông dự
đoán tăng 5% doanh thu, khi đó EBIT của nó
sẽ tăng 69,5%.
PHÂN TÍCH TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH ĐÒN BẨY
2.  ĐÒN BẨY TÀI TRỢ (ĐÒN BẨY NỢ)

! §ßn bÈy tµi chÝnh (Financial Levarege) lµ mét kh¸i niÖm ph¶n ¸nh møc ®é
doanh nghiÖp sö dông c¸c chøng kho¸n cã thu nhËp cè ®Þnh (nî vµ cæ
phiÕu ­u ®· i) trong c¬ cÊu vèn cña m×nh. Doanh nghiÖp ®­¬c coi lµ cã
®ßn bÈy tµi chÝnh cao khi tû träng chøng kho¸n cã thu nhËp cè ®Þnh trong
tæng vèn cña doanh nghiÖp cao. §ßn bÈy tµi chÝnh cµng cao, lîi nhuËn
cña c¸c cæ ®«ng ®¹i chóng cµng cao, tuy nhiªn rñi ro cña hä cµng lín.
! HÖ sè cña ®ßn bÈy tµi chÝnh, (DFL - Degree of Financial Leverage) lµ møc
thay ®æi tÝnh b»ng tû lÖ phÇn tr¨m cña lîi nhuËn trªn mçi cæ phÇn (EPS)
øng víi møc thay ®æi tÝnh b»ng phÇn tr¨m cña lîi nhuËn tr­íc l· i vay vµ
thuÕ (EBIT).
ΔEPS/EPS Phần trăm thay đổi EPS
DFL = = Phần trăm thay đổi EBIT
ΔEBIT/EBIT
161
PHÂN TÍCH TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH ĐÒN BẨY
2. ĐÒN BẨY TÀI TRỢ (ĐÒN BẨY NỢ)
EBIT = Q(P − V) − F
V× EPS = [(EBIT − I )(1 − T)]/N
(ΔEBIT − I)(1 − T) ΔEBIT(1 − T) I↑→DFL↑→
ΔEPS = = mức độ
N N tăng của
ΔEBIT EPS khi
⎛ ΔEBIT ⎞⎛ EBIT ⎞ EBIT EBIT tăng
Nªn DFL = EBIT − I = ⎜ ⎟⎜ ⎟= càng lớn
ΔEBIT ⎝ EBIT − I ⎠⎝ ΔEBIT ⎠ EBIT − I
EBIT
Trong ®ã, I lµ l· i vay ph¶i tr¶ vµ N lµ sè cæ phiÕu ®¹i chóng hiÖn hµnh.

162
PHÂN TÍCH TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH ĐÒN BẨY
2. ĐÒN BẨY TÀI TRỢ (ĐÒN BẨY NỢ)
—  Với công ty Phương Đông, đòn bẩy tài chính năm
2010 là:
DFL= 283,6/(283,6 – 92) = 1,48 lần
Như vậy, với tỷ lệ vay nợ hiện nay, nếu EBIT tăng
1% thì EPS sẽ tăng 1,48%.
PHÂN TÍCH TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH ĐÒN BẨY
3.  ĐÒN BẨY TỔNG

! §ßn bÈy tæng (Total Leverage) lµ mét kh¸i niÖm ph¶n ¸nh t¸c ®éng cña
mét sù thay ®æi vÒ doanh thu ®Õn lîi nhuËn trªn cæ phiÕu (EPS).
! HÖ sè cña ®ßn bÈy tæng (DTL- Degree of Total Leverage) lµ møc thay ®æi
tÝnh b»ng tû lÖ phÇn tr¨m cña lîi nhuËn trªn mçi cæ phÇn (EPS) øng víi
møc thay ®æi tÝnh b»ng phÇn tr¨m cña doanh thu.
ΔEPS/EPS Phần trăm thay đổi EPS
DTL = = Phần trăm thay đổi doanh thu
ΔQ/Q

164
PHÂN TÍCH TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH ĐÒN BẨY
3. ĐÒN BẨY TỔNG

ΔEBIT/EBIT ΔEPS/EPS
DTL = × = (DOL) × (DFL)
ΔQ/Q ΔEBIT/EBIT
Q(P − V) Q(P − V) − F Q(P − V)
DTL Q = × =
Q(P − V) − F Q(P − V) − F − I Q(P − V) − F − I
S − VC
DTL S =
S − VC − F − I

165
PHÂN TÍCH TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
PHÂN TÍCH ĐÒN BẨY
3. ĐÒN BẨY TỔNG

—  Với công ty Phương Đông


DCL = DOL x DFL = 13,9 x 1.48 = 20,572 lần
Như vậy với mỗi phần trăm thay đổi của doanh
thu sẽ làm thu nhập trên mỗi cổ phiếu của
doanh nghiệp tăng 20,572%.
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN CÔNG TY TOÀN THẮNG TÍNH BÁO CÁO THU NHẬP CÔNG TY TOÀN
ĐẾN NGÀY 31/12/1999 THẮNG
Đơn vị: 10,000 đồng đơn vị: 10.000 VND
Vốn bằng tiền Khoản phải trả Doanh thu thuần 4,290,000.00
72,000 432,000
Khoản phải thu Nợ hạn mức Giá vốn hàng bán 3,580,000.00
439,000 170,000
Hàng tồn kho Tổng nợ ngắn Lợi nhuận tác 710,000.00
894,000 hạn 602,000 nghiệp gộp
Tổng tài sản lưu Nợ dài hạn Chi hành chính và bán 236,320.00
động 1,405,000 404,290 hàng
Đất và nhà xưởng Cổ phiếu đại Khấu hao 159,000.00
238,000 chúng 575,000 Chi khác 134,000.00
Máy móc, thiết bị Lợi nhuận giữ lại
132,000 254,710 Lợi nhuận trước 180,680.00
Tài sản cố định thuế, EBT
khác 61,000
Thuế (40%) 72,272.00
Tổng tài sản Tổng nguồn vốn
1,836,000 1,836,000 Lãi ròng, NI 108,408.00

Yêu cầu: tính các chỉ số tài chính và Số cổ phiếu hiện hành 23,000.00

phân tích tình hình tài chính doanh Lợi nhuận trên cổ phiếu, 4.71
nghiệp Toàn Thắng. EPS
Cổ tức, DPS 0.95
CÁC CHỈ SỐ TÀI CHÍNH
Chỉ số
TB
Tên chỉ số Công thức Chỉ số ngành
Khả năng thanh toán Khả năng sinh lợi
Khả năng thanh Tài sản ngắn hạn Lãi ròng
toán Tổng nợ ngắn hạn ROS Doanh thu 2.5% 3.5%
hiện hành 2.33 2.7 EBIT
Khả năng thanh TSNH - HTK BEP Tổng tài sản 9.8%
toán nhanh Tổng nợ ngắn hạn 0.85 1 Lãi ròng
Khả năng thanh Tiền mặt ROA Tổng tài sản 5.9% 9.1%
toán Tổng nợ ngắn hạn Lãi ròng
tức thời 0.12 ROE VCSH bq 13.1% 18.2%
Khả năng quản lý vốn vay Khả năng quản lý tài sản
Tổng nợ Vòng Doanh thu
Chỉ số nợ Tổng tài sản 0.55 50% quay HTK Hàng tồn kho 4.80 7
Khả năng thanh EBIT Kỳ thu nợ KPTbq x 360
toán Lãi vay bán chịu Doanh thu 36.84 32
lãi vay Doanh thu
Khả năng thanh Tổng tài sản VQTSCĐ TSCĐ bq 9.95 13
toán Nợ phải trả Doanh thu
tổng quát 1.82 VQTSNH TSNH bq 3.05
VQTTS Doanh thu
TTS bq 2.34 2.6
CHƯƠNG 5: CHI PHÍ CỦA VỐN
CHI PHÍ CỦA VỐN
(THE COST OF CAPITAL)
—  Các khái niệm cơ sở
—  Chi phí vốn là gì
—  Cơ cấu vốn và cơ cấu vốn tối ưu
—  Nguyên tắc đánh giá đầu tư
—  Công thức tính chi phí vốn WACC
—  Chi phí vốn biên, MCC
—  Tính chi phí của các thành phần vốn
—  Chi phí của vốn vay
—  Chi phí của vốn cổ phần ưu đãi
—  Chi phí của vốn cổ phần đại chúng (từ RE và từ cổ
phiếu mới)
—  Ví dụ minh hoạ
170
5.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ SỞ
—  CHI PHÍ VỐN (COST OF CAPITAL)
—  Chi phí mà người huy động vốn phải gánh chịu để có
được quyền sử dụng vốn
—  Được tính bằng tỷ lệ phần trăm của lượng vốn huy động
—  CƠ CẤU VỐN (CAPITAL STRUCTURE)
—  Cơ cấu của các nguồn vốn dài hạn để tài trợ cho hoạt
động đầu tư của doanh nghiệp. Trường hợp tổng quát
bao gồm:
(  Nợ dài hạn Wd = 45%
(  Cổ phần ưu đãi Wp = 2%
(  Cổ phần đại chúng Ws = 53%
—  Mỗi thành phần vốn nói trên tham gia vào tổng vốn của
doanh nghiệp theo một tỷ lệ nào đó. Tỷ lệ đó được gọi là
trọng số của thành phần vốn.
—  Cơ cấu vốn là tập hợp tỷ lệ của các thành phần vốn
171
5.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ SỞ

—  CƠ CẤU VỐN TỐI ƯU (THE OPTIMAL CAPITAL STRUCTURE)


—  Đẳng thức Du Pont thứ 2 gợi ý rằng: Muốn tăng ROE
doanh nghiệp có thể đi theo hướng tăng sử dụng nợ. Tuy
nhiên, khi tỷ số nợ tăng thì rủi ro của doanh nghiệp sẽ
tăng.
Lãi ròng Lãi ròng TTS
ROE =
VCSH
=
TTS
× VCSH
TTS
= ROA × VCSH

—  Có một sự đánh đổi giữa lợi nhuận và rủi ro


—  Cơ cấu vốn tối ưu là một tập hợp tỷ lệ các thành phần vốn
mà có thể đảm bảo cho doanh nghiệp có được lợi nhuận
cao nhất với mức rủi ro chấp nhận được
172
5.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ SỞ
—  CƠ CẤU VỐN TỐI ƯU
—  Không thể có cơ cấu vốn tối ưu như nhau và ổn định cho
mọi doanh nghiệp của mọi ngành theo thời gian
—  Cơ cấu vốn tối ưu là một khái niệm động phụ thuộc vào:
—  Ngành nghề kinh doanh và giai đoạn phát triển của ngành
—  Các điều kiện địa lý và tự nhiên
—  Các điều kiện kinh tế,
—  Các điều kiện văn hoá-xã hội,
—  Các điều kiện chính trị trong và ngoài nước, và
—  Năng lực và thái độ của người lãnh đạo đối với rủi ro
—  Trong đó, năng lực và thái độ của người lãnh đạo có vai
trò đặc biệt quan trọng.

173
5.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ SỞ

—  NGUYÊN TẮC ĐÁNH GIÁ ĐẦU TƯ


—  Một đầu tư chỉ đáng giá nếu chi phí huy động vốn nhỏ hơn
tỷ suất thu hồi nhận được.
—  CÔNG THỨC TÍNH CHI PHÍ VỐN WACC
— WACC = Wd.Kd.(1-T) + Wp.Kp + Ws.Ks
—  Wd, Wp, Ws: Tỷ trọng của các thành phần vốn
—  Kd: Lãi suất vay
—  T: Thuế suất thu nhập doanh nghiệp
—  Kd(1-T): Chi phí vốn vay sau thuế
—  Kp: Chi phí vốn cổ phần ưu đãi
—  Ks: Chi phí vốn cổ phần đại chúng từ lợi nhuận giữ lại
—  Ke: Chi phí vốn cổ phần đại chúng từ cổ phiếu mới

174
5.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ SỞ
—  CHI PHÍ VỐN BIÊN, MCC (MARGINAL COST OF CAPITAL)
—  Là chi phí mà người huy động vốn phải gánh chịu khi huy
động thêm một đồng vốn.
—  Nhìn chung, khi lượng vốn huy động ngày càng tăng thì rủi
ro của người cung cấp vốn ngày càng tăng, vì vậy họ cần
được bù đắp hoặc khuyến khích bới một tỷ suất sinh lợi
ngày càng cao hơn. Kết quả là chi phí huy động vốn ngày
càng tăng.
—  Đường biểu diễn mối quan hệ giữa chi phí vốn và lượng
vốn huy động gọi là đường chi phí vốn biên MCC.
—  Về mặt lý thuyết, MCC là một đường cong liên tục đi lên.
—  Trên thực tế, do các điều kiện huy động vốn không thay
đổi liên tục nên MCC là một đường gấp khúc đi lên.
175
5.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ SỞ
WACC
MCC lý thuyết
WACC4
MCC thực tế
WACC3

WACC2
WACC1

Lượng
Các điểm nhảy
vốn huy
động

BP1 BP2 BP3

176
5.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ SỞ
—  ĐIỂM NHẢY, BP (BREAK POINT)
—  ĐỊNH NGHĨA:
—  BP là lượng vốn huy động mà tại đó WACC tăng làm cho
đường MCC có sự gấp khúc đi lên.
—  NGUYÊN NHÂN:
—  Khi lượng vốn huy động này càng tăng thì rủi ro của người
cung cấp vốn ngày càng tăng. Điều này làm tăng chi phí của
một hoặc nhiều thành phần vốn. Kết quả là WACC sẽ tăng.
—  CÁCH XÁC ĐỊNH:
—  Xác định riêng cho từng thành phần vốn
—  Dựa vào sự thay đổi của điều kiện huy động vốn theo hướng
khó khăn hơn

Hạn mức huy động của một thành phần vốn


BP =
Trọng số của thành phần vốn đó
177
5.2. BÀI TẬP XÁC ĐỊNH CHI PHÍ VỐN
Ph­¬ng §«ng ®ang xem xÐt huy ®éng vèn cho c¸c c¬ héi ®Çu t­ trong n¨m tíi.
! C¬ cÊu vèn tèi ­u: Wd = 45%, Wp = 2%, Ws = 53%.
! NI = 137,8 triÖu USD, d = 45%.
! Cã thÓ ph¸t hµnh v« h¹n cæ phiÕu ­u ®· i víi Pp =100 USD, Dp = 10 USD vµ Fp =
2,5%.
! Cã thÓ ph¸t hµnh v« h¹n cæ phiÕu ®¹i chóng víi Fe = 10%, P0 = 23 USD, D0 =
1,15 USD vµ g = 8%.
! Tuy nhiªn, cty chØ cã thÓ vay tèi ®a lµ 90 triÖu USD víi kd1 = 10%, c¸c kho¶n
vay v­ît qu¸ sè tiÒn nµy sÏ ph¶i chÞu kd2 = 12%. ThuÕ suÊt thu nhËp lµ T = 40%
B¹n h· y:
! X©y dùng ®å thÞ chi phÝ vèn biªn MCC cña c«ng ty.
! N¨m tíi cty cã c¸c dù ¸n sau ®©y, h· y x¸c ®Þnh kÕ ho¹ch ®Çu t­ vµ ng©n s¸ch
vèn tèi ­u cña c«ng ty trong n¨m tíi.
Dù ¸n Vèn ®Çu t­ (TriÖu U S D) TûsuÊtthu håi (%)
a 50 13,0
b 50 12,5
c 80 12,0
80
Nghiêm SĩdThương, Khoa Kinh tế và Quản lý, ĐHBK
10,2
13 tháng Mười:
178 Hànội Ngày doanh nhân Việt Nam
5.2. BÀI TẬP XÁC ĐỊNH CHI PHÍ VỐN

—  Điểm nhảy do điều kiện huy động vốn vay


thay đổi
Vì Phương Đông, chỉ có thể vay tối đa 90 triệu
USD với lãi suất kd1 = 10%, nếu vay quá số lượng
này họ sẽ phải chịu lãi suất kd2 = 12%, điều này
dẫn đến sự thay đổi chi phí vốn trung bình theo
trọng số WACC của công ty.Gọi BPkd2 là lượng
vốn mà từ đó công ty bắt đầu phải vay với lãi suất
kd2 = 12%, ta có
BPkd2 = 90.000.000/0.45 = 200.000.000 USD
5.2. BÀI TẬP XÁC ĐỊNH CHI PHÍ VỐN

—  Điểm nhảy do điều kiện huy động vốn cổ


phần ưu đãi
Vì Phương Đông có thể phát hành số lượng vô
hạn cổ phiếu ưu đãi mà chi phí (bao gồm cổ tức
phải trả Dp và chi phí tổ chức phát hành Fp) không
thay đổi, tức là không có ràng buộc đối với việc
huy động thành phần vốn này, nên trên đồ thị MCC
trong trường hợp này sẽ không có điểm nhảy do
thành phần vốn này gây ra.
5.2. BÀI TẬP XÁC ĐỊNH CHI PHÍ VỐN
—  Điểm nhảy do điều kiện huy động vốn cổ phần đại chúng
Phần lợi nhuận có thể giữ lại để tái đầu tư là 137,8(1 - 0,45) =
75,8 triệu USD. Khi công ty chưa dùng hết số lợi nhuận giữ lại
này, chi phí vốn trung bình theo trọng số WACC của nó sẽ
không tăng.
Điểm nhảy sẽ xuất hiện khi mà số tiền trên đươc dùng hết,
công ty phải phát hành thêm cổ phiếu đại chúng mới để duy trì
cơ cấu vốn mục tiêu của mình. Việc phát hành cổ phiếu mới
đòi hỏi công ty phải chịu thêm chi phí tổ chức phát hành Fe =
10% ; điều này làm cho WACC tăng lên.
Gọi BPFe là lượng vốn huy động mà kể từ đó công ty cần phát
hành cổ phiếu đại chúng mới, ta có

75.800.000
BPFe = = 143.018.868 ≈ 143 tr USD
0,53
KÝ HIỆU Ý NGHĨA KẾT QUẢ TÍNH TOÁN
kd Lãi suất đối với vốn vay mới của hãng = chi phí kd = 10%
vốn vay trước thuế
kd(1-T) Chi phí vốn vay sau thuế: Là chi phí của vốn T = 40%,
vay dùng để tính WACC, trong đó T là thuế suất kd(1-T) = 10%(1-0,4) = 6,0%
của hãng.
kp Chi phí vốn cổ phần ưu đãi: Dp = 10 USD, Pp = 100 USD, Fp =
Dp: cổ tức ưu đãi 2,5%
Fp: chí phát hành cổ phần ưu đãi kp = Dp / [ Pp(1 - Fp)]
Pp : giá bán cổ phiếu ưu đãi = 10 /97,5 = 10,3%
Chi phí vốn cổ phần từ lãi giữ lại : D0 = 1,15 USD; P0 = 23 USD
ks = (D0(1+g)/P0) + g g = 8%
ks D0: Cổ tức gần nhất trong quá khứ
P0: Giá thị trường thực tế của cổ phiếu ks = (D0(1 +g)/P0) + g
g: Tốc độ tăng trưởng kỳ vọng của cổ tức = (1,242 / 23) + 8%
= 13,4%
Chi phí vốn cổ phần đại chúng mới (chi phí vốn D0 = 1,15 USD; P0 = 23 USD
cổ phần huy động từ bên ngoài bằng cách phát g =8% ; Fe = 10%
ke hành cổ phiếu đại chúng): ke = [D0(1 + g)/P0(1 – Fe) ] + g
ke= [D0(1 + g)/P0(1 - Fe)] + g = [1,15(1 + 0,08)/ 23(1 - 0,1) ]
+ 8%
= 14%
WACC vµ Tû
suÊt thu håi
(%) C¬ héi ®Çu t­, IOS
(Investment Opportunity Schedule)
A = 13%
13
B = 12,5%

C = 12%
12
Chi phÝ vèn biªn, MCC
(Marginal Cost of Capital)
WACC3 = 10,9%
11
WACC2 = 10,3% D = 10,2%
WACC1 = 10,0%
10
BP2 = 200 triÖu USD
BP1 = 143 triÖu USD

50 100 150 180 200 250


L­îng vèn huy ®éng
Ng©n s¸ch vèn tèi ­u (triÖu USD)
(Optimal Capital Budget)
183
5.2. BÀI TẬP XÁC ĐỊNH CHI PHÍ VỐN

C«ng ty H­ng ThÞnh cã c¬ cÊu vèn tèi ­u nh­ sau: nî dµi h¹n 30%, cæ phÇn
­u ®· i 10%, cæ phÇn ®¹i chóng 60%.
NÕu vèn vay v­ît qu¸ 300.000 USD th× l· i suÊt vay sÏ t¨ng tõ 10% lªn 12%.
§­îc biÕt, thuÕ suÊt thu nhËp 40%.
Trong n¨m tíi, l· i rßng cña cæ ®«ng ®¹i chóng lµ 840.000 USD vµ tû lÖ chia
cæ tøc lµ 50%. Gi¸ cæ phiÕu ®¹i chóng lµ 20 USD, cæ tøc n¨m ngo¸i lµ 1,495
USD, vµ tû lÖ t¨ng cæ tøc dù kiÕn lµ 7%. NÕu gi¸ trÞ cæ phiÕu míi v­ît qu¸
240.000 USD, chi phÝ ph¸t hµnh sÏ t¨ng tõ 10% lªn 20%.
Cæ phiÕu ­u ®· i cã gi¸ b¸n lµ 100 USD vµ cæ tøc ­u ®· i lµ 11,7 USD. NÕu gi¸
trÞ cæ phiÕu ­u ®· i v­ît qu¸ 200.000 USD, chi phÝ ph¸t hµnh sÏ t¨ng tõ 4% lªn
8%.
Víi c¸c d÷ liÖu nh­ trªn, B¹n x©y dùng ®å thi MCC vµ cho biÕt ý nghÜa cña ®å
thÞ nµy.

184
5.2. BÀI TẬP XÁC ĐỊNH CHI PHÍ VỐN

Công ty FAS chỉ sử dụng nợ và vốn cổ phần đại chúng. Công ty hiện đang
chuẩn bị huy động vốn với cơ cấu vốn mục tiêu có tỷ số nợ là 50%. Công ty
có thể vay vô hạn với lãi suất 10%. Cổ phiếu đại chúng của công ty hiện
đang bán với giá ròng là 20 USD sau khi trừ đi chi phí tổ chức phát hành là 4
USD/cổ phiếu. Cổ tức năm tới dự kiến là 2,25 USD/cổ phiếu với tốc độ tăng
trưởng là 8%. Thuế suất thu nhập là 40%, tỷ lệ chia cổ tức 50% và lãi ròng
năm tới dự kiến là 10.000.000 USD. Hãy xây dựng đồ thị chi phí vốn biên
MCC của công ty.
185
CHƯƠNG 6: TIẾN TRÌNH LẬP
NGÂN SÁCH VỐN
6.1. Khái niệm
—  Lập ngân sách vốn là quá trình dự báo một cách
chủ động các thu nhập và chi phí liên quan đến
các đầu tư dài hạn có chủ đích trong tương lai.
—  Điều kiện để lập ngân sách vốn:
% Vốn
% Con người
% Khả năng dự báo
6.1. Khái niệm
—  Dự án là một phần của hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp có mục tiêu riêng xác định, đòi hỏi nguồn lực xác định,
có thời điểm bắt đầu và kết thúc xác định.
—  Phân loại dự án:
-  Dự án thay thế thiết bị: duy trì hoạt động kinh doanh
-  Dự án thay thế thiết bị: giảm thiểu chi phí
-  Dự án mở rộng sản xuất sản phẩm hoặc thị trường hiện tại
-  Dự án phát triển sản phẩm mới hoặc thị trường mới
-  Dự án bảo vệ môi trường và an toàn lao động
6.1. Khái niệm
—  Nghiên cứu khả thi dự án (5C)
-  Character: tư cách người vay
-  Capital: nhu cầu vốn
-  Cash-flow, capacity: dòng tiền thu, chi
-  Collateral: tài sản bảo đảm
-  Conditions: điều kiện lãi suất, bảo lãnh, kiểm tra sau
khi cho vay…
VẤN ĐỀ

NĂM D Ò N G T I Ề N K Ì V Ọ N G ( tỷ
VND)
Dự án A Dự án B
0 (100) (100)
1 10 70
2 60 50
3 80 20
WACC = k = 10%.
Nếu hai dự án độc lập với nhau, chọn dự án nào ?
Nếu hai dự án loại trừ lẫn nhau, chọn dự án nào ?
6.2 CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ DỰ ÁN
—  Thời gian hoàn vốn
%  Thời gian hoàn vốn đơn giản (PB)
%  Thời gian hoàn vốn chiết khấu (PBck)
—  Giá trị hiện tại ròng (NPV)
—  Tỷ suất thu hồi nội tại (IRR)
—  Tỷ suất thu hồi biến thể (MIRR)
—  Các phương pháp khác
6.2.1 THỜI GIAN HOÀN VỐN (THE
PAYBACK PERIOD)
6.2.2. Giá trị hiện tại ròng NPV (Net present value)
Khái niệm: Là mức lãi suất nếu
dùng nó làm tỷ suất chiết khẩu để
tính các khoản thu, chi của dự án về
cùng mặt bằng thời gian hiện tại, thì
tổng thu sẽ cân bằng với tổng chi
Nhận xét về phương pháp IRR
% Ưu điểm của IRR so với NPV
% Điểm yếu chính của phương pháp NPV là nó
không tính đến độ lớn của dự án, ví dụ: NPV = $
100 có thể là tốt với dự án có chi phí $ 100,
nhưng với dự án có chi phí $ 1,000,000; con số
này không thực sự ấn tượng. IRR – ngược lại –
được đo lường dưới dạng phần trăm (%). IRR
cho biết mức chi phí margin an toàn mà dự án
còn có thể “chịu” được, trước khi trở nên hoà vốn/
lỗ.
% IRR còn phổ biến vì tính đơn giản và được sử
dụng cho mục đích báo cáo của nó.
Nhận xét về phương pháp IRR
—  Nhược điểm của IRR so với NPV
IRR là nghiệm của một phương trình bậc cao (với t>1), nên có thể nhận ra
những khuyết điểm trong những trường hợp sau:
%  Phương trình vô nghiệm: không có IRR. Phương pháp hoàn toàn
không sử dụng được. Trong khi đó, NPV luôn tính ra được với dữ kiện
đầy đủ.
%  Phương trình có nhiều nghiệm: có nhiều IRR. Không biết dùng nghiệm
nào làm mốc chuẩn để so sánh. Nhìn lên, NPV luôn chỉ cho 1 giá trị.
%  IRR chỉ dùng để đánh giá độc lập một dự án, khả năng so sánh giữa 2
dự án không bằng NPV.
%  IRR giả định mọi dòng tiền đều được chiết khấu chỉ với một tỷ suất. Nó
hoàn toàn bỏ qua khả năng dòng tiền được chiết khấu với các tỷ suất
khác nhau qua từng thời kỳ, điều trên thực tế xảy ra với các dự án dài
hạn.
%  Vì vậy, trong trường hợp nếu NPV và IRR cho ra kết luận trái ngược
nhau, hãy sử dụng kết luận được đưa ra từ phương pháp NPV.
6.2.4. Tỷ suất sinh lợi nội tại biến thể MIRR
- Giả thiết các thu nhập từ dự án được tái đầu tư
đến thời điểm cuối cùng với tỷ suất sinh lợi bằng
chi phí huy động vốn.
- Tổng giá trị tương lai của các thu nhập đó được
gọi là giá trị tương lai cuối cùng (TV)

- Nếu có 1 tỷ suất chiết khấu sao cho giá trị hiện tại
của chi phí đầu tư bằng giá trị hiện tại của TV thì đó
chính là MIRR
Pvchiphí = Pvgiá trị tương lai cuối cùng
COFt: chi phí dự án năm thứ t

0 1 2 3

-100 10 60 80

66
PV của
TV 12,1
Với TV=158,1
MIRR
6.3 ­íc tÝnh dßng tiÒn cña dù ¸n!

6.3.1 C¸c thµnh phÇn cña dßng tiÒn dù ¸n!

0 1 2 3 4

(1000) 500 400 300 100

Dßng tiÒn ban ®Çu,


DßNG TIÒN T¸C NGHIÖP, OCF Dßng tiÒn kÕt thóc,
iCF
(operating cash flows) tCF
(initial cash flows)
(terminal cash flows)
¥  Lµ c¸c thu nhËp rßng hµng n¨m cña dù ¸n!
¥ Quy ­íc lµ ë thêi
¥  Quy ­íc lµ ë thêi
®iÓm b¾t ®Çu dù ¸n,! ¥  XuÊt hiÖn tõ khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng tíi khi kÕt !
®iÓm kÕt thóc dù ¸n!
t = 0! thóc, t = 1,n!
¥  Bao gåm c¸c thu
¥ Th­êng ®­îc gäi lµ ¥  OCF = L·i rßng + KhÊu hao!
chi ph¸t sinh khi kÕt
®Çu t­ ban ®Çu v× th­ = Ni + D thóc dù ¸n:!
êng mang dÊu ©m! = (Thu b»ng tiÒn - Chi b»ng tiÒn - D) (1 - T) + D! • Thu håi vèn l­u
¥ Bao gåm:! = (Thu b»ng tiÒn - Chi b»ng tiÒn) (1 - T) + D.T! ®éng, !
• Vèn cè ®Þnh, ! = CFBT (1 - T) + D.T! • Gi¸ trÞ thanh lý
• Vèn l­u ®éng, vµ ! = CFAT + D.T! thuÇn cña tµi s¶n
• Gi¸ trÞ thanh lý Trong ®ã:! nÕu cã,!
thuÇn cña tµi s¶n • CFBT lµ dßng tiÒn mÆt tr­íc thuÕ! • Chi phÝ kh¾c
nÕu cã! • CFAT lµ dßng tiÒn mÆt sau thuÕ! phôc hËu qu¶
• D.T lµ tiÕt kiÖm thuÕ nhê khÊu hao

204
6.3.2 KHẤU HAO
—  Mức khấu hao hàng năm, MKH = Tỷ lệ khấu hao x Gốc
khấu hao
—  Tỷ lệ khấu hao, TLKH: Tỷ lệ phần trăm giá trị của tài sản
được trích khấu hao, phụ thuộc phương pháp khấu hao
—  Gốc khấu hao, GKH: Phần giá trị của tài sản được khấu
hao, phụ thuộc phương pháp khấu hao
—  Nguyên giá: Toàn bộ chi phí cần thiết để đưa thiết bị vào
sản xuất, bao gồm chi phí mua sắm, vận chuyển, lắp đặt
chuyển giao công nghệ và chế tạo bổ sung.
—  Giá trị còn lại, GTCL: Giá bán ước tính của tài sản khi
đời sống kinh tế hữu ích của nó chấm dứt
—  Giá thanh lý, GTL: Giá bán
—  Giá thanh lý thuần, GTLT: Giá thanh lý sau khi đã xử lý
205 thuế
6.3.1 KHẤU HAO ĐỀU
—  MKH = const
—  TLKH = 1/n, n là đời sống kinh tế hữu ích của tài sản
—  GKH = Nguyên giá – Gía trị còn lại
—  Ưu điểm:
$  Cân bằng lợi ích của chủ doanh nghiệp và xã hội
$  Chi phí ổn định thuận tiện cho việc hạch toán chi phí
và lợi nhuận
—  Nhược điểm:
$  Chậm thu hồi vốn vì vậy không khuyến khích đầu tư
$  Không còn phù hợp với tốc độ thay đổi nhanh chóng
của công nghệ hiện đại
$  Khó tính toán vì phải xác định đời sống và giá trị còn
lại của tài sản
206
6.3.2 HỆ THỐNG KHẤU HAO MACRS

Các đặc điểm chính


—  Cho phép khấu hao nhanh để khuyến khích đầu tư,
—  Tất cả các tài sản được chia thành 6 nhóm theo đời
sống, trong đó có hai nhóm bất động sản.
—  Tỷ lệ khấu hao trong từng năm của từng nhóm được tính
sẵn, lập thành bảng để sử dụng. Riêng
hai nhóm bất động sản chỉ được khấu hao đều
—  “Nguyên tắc nửa năm”: Vì trong năm đầu các tài sản
thường không hoạt động hết công suất nên
tỷ lệ khấu hao của năm thứ nhất chỉ bằng một nửa so với
mức đáng lẽ được khấu hao.
—  Gốc khấu hao bằng nguyên giá của tài sản (Cho phép
thu hồi toàn bộ nguyên giá của tài sản).
207
C¸c nhãm tµi s¶n theo MACRS

Nhãm tµi s¶n Lo¹i tµi s¶n

MACRS–3 n¨m Mét sè c«ng cô s¶n xuÊt chuyªn dïng


MACRS–5 n¨m Xe ca, xe t¶i h¹ng nhÑ, m¸y vi tÝnh, vµ mét sè thiÕt bÞ s¶n
xuÊt
MACRS–7 n¨m HÇu hÕt c¸c thiÕt bÞ c«ng nghiÖp, trang bÞ néi thÊt
MACRS–10 n¨m Mét sè thiÕt bÞ cã ®êi sèng dµi h¬n
MACRS–21,5 n¨m BÊt ®éng s¶n cho ng­êi ë
MACRS–31,5 n¨m BÊt ®éng s¶n c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i

Tû lÖ khÊu hao theo MACRS

Nhãm tµi s¶n N¨m


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
MACRS–3 n¨m 33% 45 15 7
MACRS–5 n¨m 20% 32 19 12 11 6
MACRS–7 n¨m 14% 25 17 13 9 9 9 4
MACRS–10 n¨m 10% 18 14 12 9 7 7 7 7 6 3

208
Bài toán: Dự án mở rộng sản xuất
Công ty A đang xem xét xây dựng thêm 1 nhà máy mới. Dự án
này có đời sống dự kiến là 4 năm với 2 hạng mục đầu tư
chính là nhà xưởng và thiết bị. Phần nhà xưởng là
12.000USD khấu hao theo hệ thống MARCS 31,5 năm và
thiết bị là 8.000 USD khấu hao theo hệ thống MARCS 5
năm. Doanh số hàng năm của riêng nhà máy này là
40,000USD. Chi phí biến đổi ước tính bằng 60% doanh thu,
chi phí chung cố định không kể khấu hao là 5,000USD mỗi
năm. 4 năm sau khi dự án chấm dứt, giá trị thị trường của
phần nhà xưởng sẽ là 7,500USD và của thiết bị là 2,000
USD. Chi phí huy động vốn của dự án là 12%, thuế suất
thuê TNDN là 40%. Ngoài ra để nhà máy hoạt động bình ổn
với công suất dự kiến, công ty cần ứng trước 1 lượng vốn
ban đầu là 6,000USD. Với tình hình như vậy, công ty A có
nên triển khai dự án trên hay không?
Xác định dòng tiền ban đầu
Xác định khấu hao
Xác định dòng tiền tác nghiệp
Xác định giá trị thanh lý thuần TSCĐ
Xác định dòng tiền kết thúc và dòng tiền dự án
215
Nên hay không nên thay thế một thiết bị?
PA1: So sánh hai dự án

Nếu tiếp tục Nếu


sử dụng sử dụng •  PA2: Phân tích dự án
thiết bị cũ thiết bị mới thay thế thiết bị
(Replacement project)

Dự án Dự án Lập dòng tiền dự án thay thế


sử dụng sử dụng thiết bị.
thiết bị cũ thiết bị mới
Dòng tiền dự án thay thế là
chênh lệch của 2 dòng tiền dự
án thiết bị mới và dự án thiết bị
NPV và IRR NPV và IRR cũ.
của dự án của dự án
thiết bị cũ > ? < So thiết bị mới NPV của dự án thay thế cho
sánh và biết lợi ích hoặc thiệt hại của
kết luận viêc thay thế
216
Nên hay không nên thay thế một thiết bị?

1)  CFBTTBM - CFBTTBC = ∆CFBTTTTB


2)  CFATTBM - CFATTBC = ∆CFATTTTB
3)  DepTBM DepTBC
- = ∆DepTTTB
4)  Dep.TTBM
- Dep.TTBC = ∆Dep.TTTTB
•  OCFTBM
- OCFTBC = ∆OCFTTTB

Như vậy việc lập dòng tiền dự án


thay thế thiết bị cũng tương tự như
trừ hai hàm số với nhau để được
một hàm hiệu

217
C«ng ty DTC ®ang c©n nh¾c thay thÕ mét lo¹t thiÕt bÞ ®· ®­îc sö dông tõ 2
n¨m tr­íc ®©y. ThiÕt bÞ míi mçi n¨m cã thÓ lµm cho doanh thu cña c«ng ty
t¨ng thªm 1.000 USD, ®ång thêi cßn lµm gi¶m bít chi phÝ t¸c nghiÖp 1.500
USD. Tæng chi phÝ cña thiÕt bÞ míi lµ 8.000 USD, ®êi sèng lµ 6 n¨m vµ gi¸
b¸n ­íc tÝnh lµ 800 USD. ThiÕt bÞ míi ®­îc khÊu hao theo MACRS-5 n¨m.
ViÖc thay thÕ sÏ ®ßi hái møc hµng tån kho ph¶i bæ sung thªm lµ 2.000 USD,
tuy nhiªn theo dù tÝnh kho¶n ph¶i tr¶ còng cã thÓ t¨ng thªm 500 USD.
ThiÕt bÞ cò ®­îc khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p ®Òu víi gi¸ trÞ cßn l¹i lµ 500
USD, møc khÊu hao hµng n¨m lµ 350 USD vµ ®êi sèng cßn l¹i lµ 6 n¨m. Gi¸
thÞ tr­êng cña thiÕt bÞ cò ë thêi ®iÓm hiÖn nay lµ 3.000 USD. Nªn hay kh«ng
nªn thay thÕ thiÕt bÞ? ThuÕ suÊt thu nhËp lµ 40% vµ chi phÝ vèn lµ 15%.

218
C«ng ty XERIOPA mua mét thiÕt bÞ c¸ch ®©y 5 n¨m víi tæng chi phÝ lµ
100.000 USD, ®êi sèng kinh tÕ lµ 10 n¨m, gi¸ trÞ cßn l¹i dù kiÕn lµ 10.000
USD, ®­îc khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p ®Òu th«ng th­êng.
C«ng ty ®ang xem xÐt thay thÕ thiÕt bÞ cò nãi trªn b»ng mét thiÕt bÞ míi cã
gi¸ b¸n lµ 135.000 USD, chi phÝ vËn chuyÓn vµ l¾p ®Æt lµ 15.000 USD, ®êi
sèng dù kiÕn lµ 5 n¨m vµ gi¸ trÞ thanh lý sau 5 n¨m n÷a lµ kh«ng ®¸ng kÓ.
ThiÕt bÞ nµy ®­îc khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p MACRS-3 n¨m. Nhê thiÕt bÞ
nµy, mçi n¨m chi phÝ ho¹t ®éng b»ng tiÒn cña c«ng ty cã thÓ gi¶m bít 50.000
USD.
§­îc biÕt thiÕt bÞ cò cã thÓ b¸n l¹i ngay b©y giê víi gi¸ lµ 65.000 USD, thuÕ
suÊt thu nhËp lµ 34%, chi phÝ huy ®éng vèn lµ 16%. Nªn hay kh«ng thay thÕ
thiÕt bÞ?

219
Bài tập 1
Công ty Phương Đong 382 đang xem xét mở rộng dây
chuyền sản xuất. Dự án này có đời sống dự kiến là 4
năm với 2 hạng mục đầu tư chính là nhà xưởng và thiết
bị. Phần nhà xưởng là 11.000 USD khấu hao theo hệ
thống MARCS 31,5 năm và thiết bị là 8.500 USD khấu
hao theo hệ thống MARCS 5 năm. Doanh số hàng năm
của riêng nhà máy này là 44.000 USD. Chi phí biến đổi
ước tính bằng 50% doanh thu, chi phí chung cố định
không kể khấu hao là 5.200 USD mỗi năm. 4 năm sau
khi dự án chấm dứt, giá trị thị trường của phần nhà
xưởng sẽ là 8.000 USD và của thiết bị là 1.500 USD. Chi
phí huy động vốn của dự án là 15%, thuế suất thuê
TNDN là 32%. Ngoài ra để nhà máy hoạt động bình ổn
với công suất dự kiến, công ty cần ứng trước 1 lượng
vốn ban đầu là 7,000USD. Với tình hình như vậy, công ty
A có nên triển khai dự án trên hay không?
CHƯƠNG 7: HOẠCH ĐỊNH TÀI
CHÍNH
HOẠCH ĐỊNH TÀI CHÍNH
(Financial Planning)
$  Mục tiêu của hoạch định tài chính
$  Nội dung của hoạch định tài chính
$  Quy trình hoạch định tài chính
$  Minh hoạ hoạch định tài chính
$  Công thức dự báo nhu cầu vốn bổ
sung (AFN)

222
MỤC TIÊU CỦA HOẠCH ĐỊNH TÀI CHÍNH
Dự báo một cách chủ động vị thế tài chính trong
tương lai của doanh nghiệp trên cơ sở:
$  Định hướng phát triển và mục tiêu cụ thể của doanh
nghiệp,
$  Phân tích các nguồn lực nội tại của doanh nghiệp
(hiện tại và tương lai) nhằm nhận dạng điểm mạnh và
điểm yếu,
$  Phân tích các nhân tố bên ngoài (các yếu tố kinh tế-xã
hội vĩ mô, các đối thủ cạnh tranh), nhằm nhận dạng cơ
hội và thách thức,
$  Các kế hoạch tác nghiệp có liên quan (kế hoạch sản
xuất, kế hoạch mua sắm tài sản, kế hoạch chi phí-giá
thành).
223
NỘI DUNG CỦA HOẠCH ĐỊNH TÀI CHÍNH
1.  Dự báo và xác lập mức tăng trưởng (
m ứ c t ă n g d o a n h t h u ) v à c á c
chỉ số tài chính mục tiêu của doanh nghiệp.
2.  Dự báo nhu cầu vốn bổ sung (AFN) để thoả mãn sự
tăng trưởng đó.
3.  Lập kế hoạch huy động vốn và phản ánh ảnh
hưởng của kế hoạch này đến các báo cáo tài chính.
4.  Xây dựng các báo cáo tài chính dự kiến và tính toán
các chỉ tiêu tài chính dự kiến.
5.  Phân tích vị thế tài chính dự kiến của doanh nghiệp
và đề xuất giải pháp để đạt được vị thế tài chính
mục tiêu.
224
Quy tr×nh ho¹ch ®Þnh tµi chÝnh!
!
BCTN! !
& Doanh thu!
KÕ ! & Chi b»ng tiÒn! BCTN!
ho¹ch!
& KhÊu hao!
SẢN dù kiÕn!
(1)! & EBIT! (5)! (8)!
XUẤT ! & L·i vay! ! (6)! (9)!
& & EBT!
! C¸c tû sè
Chi phÝ! & ThuÕ!
& L·i tr­íc CT¦§! tµi chÝnh!
(0)! & CT¦§! ! (6)! dù kiÕn!
(4)!
!
& NI! !
& CT§C! (7)! VÞ!
! Nhu !
& Gia sè RE! KÕ ! THÕ!
(2)! cÇu! So s¸nh, nhËn xÐt !
DOANH ho¹ch!
& ®Ò xuÊt ! Tµi!
THU (0)! vèn ! biÖn ph¸p c¶i thiÖn !
huy!
t¨ng ! (2)! (3)! vÞ thÕ tµi chÝnh !
CHÝNH !
bæ !
BC§KT! ®éng!
! dù kiÕn T¦¥NG!
& TSL§! sung!
vèn!
& TSC§! LAI!
(0)! (7)!
& TTS! !
(2)! ! !
(4)! C¸c tû sè
KÕ !
& NNH! tµi chÝnh
ho¹ch! (1)! & NDH! ! môc tiªu! (9)!
& CF¦§!
mua ! (6)!
& CF§C! BC§KT!
s¾m! & Nguån vèn!
! (2)! (5)! dù kiÕn! (8)!
!
!

225
Minh häa ho¹ch ®Þnh tµi chÝnh
1. NhiÖm vô
C«ng ty Ph­¬ng §«ng thùc hiÖn lËp dù b¸o tµi chÝnh cho n¨m 2007. C¸c
c¨n cø ban ®Çu ®Ó dù b¸o tµi chÝnh bao gåm:
! B¸o c¸o thu nhËp (B¶ng 1) vµ B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cuèi n¨m 2006
(B¶ng 2)
! C«ng ty k× väng tû lÖ t¨ng doanh thu g1 = 10% trong n¨m 2006.
! C«ng ty theo ®uæi c¸c chØ sè tµi chÝnh trung b×nh ngµnh
2. ho¹ch ®Þnh tµi chÝnh c«ng ty ph­¬ng ®«ng
2.1 x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn bæ sung
! Nhu cÇu vèn bæ sung, AFN lµ l­îng vèn mµ c«ng ty cÇn huy ®éng
thªm tõ bªn ngoµi (b»ng c¸ch vay hoÆc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu
­u ®· i vµ cæ phiÕu ®¹i chóng) ®Ó tµi trî cho sù t¨ng tr­ëng.
! Nhu cÇu vèn bæ sung ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
nhu cÇu Tæng sè Gia sè
Nguån vèn
vèn bæ sung = vèn - - lîi nhuËn
tù ph¸t
AFN cÇn cã gi÷ l¹i
226
2.1 x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn bæ sung (tiÕp theo)
♦ Doanh thu cao h¬n cÇn ®­îc hç trî bëi møc tµi s¶n cao h¬n:
• C«ng ty cÇn nhiÒu tiÒn mÆt h¬n cho c¸c nghiÖp vô,
• Quy m« b¸n chÞu đư?c m? r?ng lµm kho¶n ph¶i thu t¨ng,
• Đång thêi hµng tån kho còng sÏ t¨ng.
♦ MÆt kh¸c, phÇn tµi s¶n gia t¨ng còng sÏ ph¶i ®­îc cung cÊp tµi chÝnh
theo c¸ch nµo ®ã, lµm cho nguån vèn còng t¨ng t­¬ng øng.
♦ Vèn tù ph¸t: PhÇn vèn mµ c«ng ty cã ®­îc mét c¸ch tù ®éng nhê c¸c
nghiÖp vô th­êng k× cña ho¹t ®éng kinh doanh, bao gåm:
• Kho¶n ph¶i tr¶ (nguån vèn h×nh thµnh do mua chÞu);
• Nî ®Þnh k× (tiÒn l­¬ng, thuÕ vµ b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm x· héi)
♦ Gia sè lîi nhuËn gi÷ l¹i: PhÇn lîi nhuËn hµng n¨m mµ doanh nghiÖp
®Ó l¹i ®Ó t¸i ®Çu t­

227
2.2 Qu¸ tr×nh lËp b¸o c¸o thu nhËp dù kiÕn
♦ Doanh thu t¨ng sÏ ¶nh h­ëng tíi c¸c kho¶n môc cña b¸o c¸o thu nhËp
♦ Gi¶ ®Þnh gi¸ vèn vµ khÊu hao t¨ng cïng tû lÖ víi doanh thu (g1). Møc t¨ng
tr­ëng thùc tÕ sÏ do ng­êi dù b¸o quyÕt ®Þnh trªn c¬ së ph©n tÝch c¸c
th«ng tin liªn quan.
♦ B­íc ®Çu v× ch­a biÕt sè vèn vay cÇn bæ sung nªn cã thÓ gi¶ ®Þnh l· i vay
kh«ng t¨ng (sÏ ®iÒu chØnh sau).
♦ Gi¶ ®Þnh thuÕ suÊt thu nhËp lµ 40% trong n¨m tíi
♦ X¸c ®Þnh cæ tøc ®¹i chóng:
o Gi¶ ®Þnh tû lÖ t¨ng cæ tøc lµ g2 = 8%. V× cæ tøc n¨m 2006 lµ D2006 = 1,15
USD nªn D2007 = D2006 (1+g2) = 1,15 (1+0,08) = 1,25 USD.
o Víi sè cæ phÇn ®¹i chóng hiÖn hµnh lµ 50.000.000, Ph­¬ng §«ng sÏ
ph¶i chi tæng cæ tøc ®¹i chóng lµ 50.000.00 x 1,25 = 62.500.000 USD,
lµm trßn sè thµnh 63.000.000 USD. TÊt nhiªn, khi c«ng ty ph¸t hµnh
thªm cæ phÇn ®¹i chóng, con sè nµy sÏ t¨ng thªm.
♦ Cæ tøc ­u ®· i kh«ng thay ®æi v× c«ng ty ch­a cã kÕ ho¹ch huy ®éng vèn.
228
♦ KÕt qu¶ x¸c ®Þnh gia sè lîi nhuËn gi÷ l¹i sau lÇn thø nhÊt

(1) L· i rßng rßng dù to¸n: 131.000.000 USD


(2) Tæng cæ tøc dù to¸n: 63.000.000 USD
(1) – (2) Lîi nhuËn gi÷ l¹i dù to¸n: 68.000.000 USD
♦ NhËn xÐt:
• Kho¶n lîi nhuËn gi÷ l¹i dù to¸n (68 triÖu USD) qu¸ cao v× nã ®­îc tÝnh
to¸n trªn c¬ së gi¶ ®Þnh l· i vay n¨m 2007 kh«ng t¨ng vµ c«ng ty ch­a
ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu ®¹i chóng míi.
• §Ó më réng kinh doanh c«ng ty sÏ ph¶i huy ®éng thªm vèn vay vµ
ph¸t hµnh cæ phiÕu, ®iÒu nµy nhÊt ®Þnh sÏ lµm thay ®æi mét lÇn n÷a
c¸c kho¶n môc cña b¸o c¸o thu nhËp dù kiÕn vµ cuèi cïng sÏ lµm
gi¶m lîi nhuËn gi÷ l¹i dù to¸n ë b­íc nµy.



229
B¶ng 1 C«ng ty Ph­¬ng §«ng: B¸o c¸o thu nhËp thùc tÕ (n¨m 2006) vµ dù kiÕn (n¨m 2007)
(§¬n vÞ tÝnh: TriÖu USD)

Thùc Hª sè Dù b¸o cho n¨m 2007


TT Tµi kho¶n 2006 dù b¸o LÇn 1 §iÒu LÇn 2 DuyÖt
chØnh
(1) (2) (3) (4) (5) (6)
1 Doanh thu rßng 3000 × 1,1(a) 3300 3300 3300
2 Gi¸ vèn kh«ng kÓ khÊu hao 2616 × 1,1(a) 2878 2878 2878
3 KhÊu hao 100 × 1,1(a) 110 110 110
4 Tæng chi phÝ ho¹t ®éng!2)+(3) 2716 2988 2988 2988
5 Lîi nhuËn tr­íc l· i vay vµ thuÕ (EBIT)!1)-(4) 284 312 312 312
(b)
6 L· i vay 88 88 +5 93 93
7 Lîi nhuËn tr­íc thuÕ (EBT)!5)-(6) 196 224 219 219
8 ThuÕ (40%): (7)*(40%) 78 89 88 88
9 L· i rßng tr­íc cæ tøc ­u ®· i: (7)*(60%) 118 135 131 131
(b)
10 Tæng cæ tøc ­u ®· i 4 4 4 4
11 L· i rßng cña cæ ®«ng ®¹i chóng: (9)-(10) 114 131 127 127
©
12 Tæng cæ tøc ®¹i chóng 58 63 +3 66 66
13 Gia sè lîi nhuËn gi÷ l¹i 56 68 -7 61 61

Ghi chó: (a): Tû lÖ t¨ng tr­ëng dù b¸o g = 10%


(b): C¸c sè liÖu chuyÓn ngang tõ 2006
©: C¸c sè liÖu dù to¸n


230

B¶ng 2 c«ng ty Ph­¬ng §«ng: B¸ng c©n ®èi kÕ to¸n thùc tÕ vµ dù kiÕn
(TÝnh ®Õn ngµy 31 th¸ng 12 c¸c n¨m, §¬n vÞ tÝnh: TriÖu USD)

Thùc Hª sè Dù b¸o cho n¨m 2000


TT Tµi kho¶n 2006 dù b¸o LÇn 1 §iÒu LÇn 2 DuyÖt
chØnh
(1) (2)
(3) (4) (5) (6)
1 TiÒn mÆt 10 × 1,1 11 11 11
2 Kho¶n ph¶i thu 375 × 1,1 412 412 412
3 Hµng tån kho 615 × 1,1 677 677 677
4 Tæng tµi s¶n l­u ®éng: (1)+(2)+(3) 1000 1100 1100 1100
5 Tµi s¶n cè ®Þnh rßng 1000 × 1,1(1) 1100 1100 1100
6 Tæng tµi s¶n (4)+(5) $ 2000 $ 2200 $ 2200 $ 2200
7 Kho¶n ph¶i tr¶ 60 × 1,1 66 66 66
8 Vay ng¾n h¹n 110 110 +28 138 140 (*)
9 Kho¶n tÝch lòy (nî ®Þnh k×) 140 × 1,1 154 154 154
10 Tæng nî ng¾n h¹n (7)+(8)+(9) 310 330 358 368
11 Tr¸i phiÕu dµi h¹n (nî dµi h¹n) 754 754 +28 782 784 (*)
12 Tæng nî: (10)+(11) 1064 1084 1140 1144
13 Cæ phÇn ­u ®· i (400.000 cæ phÇn) 40 40 40 40
14 Cæ phÇn ®¹i chóng (50.000.000 cæ phÇn) 130 130 +56 186 189 (*)
15 Lîi nhuËn gi÷ l¹i 766 834 (2) 827 827
16 Vèn chñ së h÷u: (14)+(15) 896 964 1013 1016
17 Tæng nguån vèn: (12)+(13)+(16) $ 2.000 $ 2088 2193 2200
18 Nhu cÇu vèn bæ sung (AFN) $ 112 7
Ghi chó : (1): §©y lµ møc t¨ng ­íc tÝnh cña c«ng cô vµ dông cô
(2): 834 = 766 + 68 (gia sè lîi nhuËn gi÷ l¹i k× väng trong n¨m tíi)
(*): C¸c sè liÖu ®iÒu chØnh
231

2.3 qu¸ tr×nh LËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n dù kiÕn
♦ NÕu c«ng ty muèn t¨ng doanh thu, c¸c tµi s¶n cña c«ng ty ph¶i t¨ng v×:
! TiÒn mÆt t¨ng ®Ó phôc vô cho c¸c giao dÞch.
! Kho¶n ph¶i thu t¨ng do më réng b¸n chÞu, hµng tån kho t¨ng do cÇn
thªm vËt t­, nguyªn vËt liÖu, hàng hãa gèi ®Çu.
! Tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng v× nhµ x­ëng, thiÕt bÞ, dông cô ph¶i ®­îc mua
s¾m thªm.
♦ §­¬ng nhiªn, nguån vèn cÇn ph¶i t¨ng ®Ó tµi trî cho c¸c tµi s¶n.
♦ Mét sè kho¶n môc cã xu h­íng t¨ng cïng tû lÖ víi doanh thu: hµng tån
kho, kho¶n ph¶i tr¶ vµ nî ®Þnh k×.
♦ Mét sè kho¶n môc cã xu h­íng t¨ng kh«ng cïng tû lÖ víi doanh thu
! Lîi nhuËn gi÷ l¹i còng t¨ng nh­ng kh«ng cïng tû lÖ víi doanh thu v×:
Lîi nhu©n gi÷ l¹i míi = lîi nhu©n gi÷ l¹i cò + gia sè
! T­¬ng tù, c¸c kho¶n môc vay ng¾n h¹n, vay dµi h¹n, cæ phÇn ­u ®· i
vµ cæ phÇn ®¹i chóng sÏ t¨ng nh­ng kh«ng cïng tû lÖ víi doanh thu v×
sù thay ®æi cña chóng phô thuéc vµo quyÕt ®Þnh cña nhµ qu¶n lý.
232
Tãm l¹i
! Doanh thu cao h¬n ®ßi hái møc tµi s¶n cao h¬n.
! Mét phÇn tµi s¶n gia t¨ng ®­îc tµi trî bëi c¸c nguån vèn tù ph¸t nh­
kho¶n ph¶i tr¶, nî ®Þnh k× vµ lîi nhuËn gi÷ l¹i.
! PhÇn cßn l¹i (tøc lµ nhu cÇu vèn bæ sung AFN) b»ng chªnh lÖch gi÷a
nhu cÇu tµi s¶n vµ vèn tù ph¸t, sÏ ®­îc trang tr¶i b»ng c¸c nguån vèn
huy ®éng tõ bªn ngoµi th«ng qua huy ®éng vèn vay, cæ phiÕu ­u ®· i
hoÆc cæ phiÕu ®¹i chóng.
♦ KÕt qu¶ tÝnh nhu cÇu vèn bæ sung AFN sau vßng 1
(1) Tµi s¶n dù to¸n n¨m 2000: 2.200 triÖu USD
(2) Nguån vèn dù to¸n n¨m 2000: 2.088 triÖu USD
(2) - (1) Nhu cÇu vèn bæ sung AFN n¨m 2000: 112 triÖu USD
Kho¶n AFN nµy sÏ ®­îc huy ®éng b»ng c¸ch vay ng©n hµng, ph¸t hµnh tr¸i
phiÕu dµi h¹n, cæ phiÕu, hoÆc kÕt hîp tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p nµy.

233
3. huy ®éng vèn bæ sung AFN
♦ C¸c quyÕt ®Þnh cuèi cïng vÒ huy ®éng AFN ph¶i dùa trªn:
! C¬ cÊu vèn mµ c«ng ty theo ®uæi (c¬ cÊu vèn môc tiªu)
! Kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña c«ng ty (kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n)
! Thùc tr¹ng thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ thÞ tr­êng vèn
♦ Gi¶ sö c«ng ty Ph­¬ng ®«ng quyÕt ®Þnh huy ®éng sè tiÒn AFN =112 tr.
USD theo kÕ ho¹ch sau:

Lo¹i vèn Nhu cÇu vèn bæ sung AFN L· i suÊt (%)


Sè t­¬ng ®èi Sè tuyÖt ®èi
(%) (tr.USD)
Vèn vay ng¾n h¹n 25% 28 8%
Tr¸i phiÕu dµi h¹n 25% 28 10%
Cæ phÇn ®¹i chóng 50% 56
100% 112
♦ KÕt qu¶ nµy ®­îc ghi vµo cét 4, B¶ng 2, vµ ®­îc céng vµo cét 3 ®Ó thµnh
cét 5. Cô thÓ lµ:
! Vay ng¾n h¹n t¨ng tõ 110 ®Õn 138 tr. USD
! Tr¸i phiÕu dµi h¹n t¨ng tõ 754 ®Õn 782 tr. USD
! Cæ phÇn ®¹i chóng t¨ng tõ 130 ®Õn 186 tr. USD
234
4. ®iÒu chØnh
VÊn ®Ò ! T¨ng doanh thu dÉn tíi t¨ng tµi s¶n
! T¨ng tµi s¶n dÉn tíi sù cÇn thiÕt huy ®éng vèn bæ sung
! VÒ phÇn m×nh, viÖc huy ®éng vèn bæ sung l¹i lµm t¨ng
thªm chi phÝ vèn (l· i vay vµ cæ tøc ®¹i).
! C¸c chi phÝ bæ sung nµy cÇn ph¶i ®­îc ph¶n ¶nh vµo b¸o
c¸o thu nhËp. KÕt qu¶ lµ gia sè lîi nhuËn gi÷ l¹i sÏ gi¶m.

ViÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy ®­îc gäi lµ qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh.
4.1 Dù b¸o l· i vay bæ sung
Lo¹i vèn Sè tiÒn L· i suÊt L· i vay bæ sung
bæ sung (TriÖu USD) (%) (TriÖu USD)

Vay ng¾n h¹n 28 8% 2,24


Vay dµi h¹n 28 10% 2,80
Tæng sè 56 5,04

! PhÇn l· i vay bæ sung nµy ®­îc ®­a vµo cét 4, hµng 6, B¶ng 1. KÕt qu¶ lµ
l· i vay dù to¸n sÏ t¨ng lªn tõ 88 ®Õn 93 triÖu USD.
! L· i vay t¨ng thªm sÏ lµm gi¶m thu nhËp chÞu thuÕ xuèng cßn 88 (cét 5,
hµng 8, B¶ng 1)

235
4.2 dù b¸o cæ tøc bæ sung

Vèn cæ phÇn Gi¸ Sè Cæ tøc Tæng cæ tøc


®¹i chóng bæ cæ phÇn cæ phÇn dù b¸o bæ sung
sung (USD) (USD/cp) (USD) (USD)
(1) (2) (3) = (1) / (2) (4) (5) = (3) * (4)
56.000.000 23 2.400.000 1,25 3.000.000

Chó ý: Kho¶n cæ tøc bæ sung 3 tr. USD nµy sÏ ®­îc ®­a vµo cét 4, hµng
12, B¶ng 1. V× vËy, tæng cæ tøc dù b¸o n¨m 2007 sÏ t¨ng lªn tõ 63
®Õn 66 tr. USD (cét 5, hµng 12, B¶ng 1).
♦ Ph¶n ¶nh c¸c thay ®æi vµ xem xÐt ¶nh h­ëng
! ViÖc ®iÒu chØnh ®· lµm gi¶m lîi nhuËn gi÷ l¹i tõ 68 tr. USD (lÇn 1)
xuèng cßn 61 tr. USD (lÇn 2). Xem cét 4, hµng 13, B¶ng 1.
! Gia sè lîi nhuËn gi÷ l¹i gi¶m sÏ lµm gi¶m lîi nhuËn gi÷ l¹i dù to¸n trªn
b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n xuèng møc thÊp h¬n tr­íc, cô thÓ lµ cßn 766 +
61 = 827 tr. USD.
! §iÒu nµy, mét lÇn n÷a, l¹i lµm cho b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n bÞ mÊt c©n ®èi
7 tr. USD (v× tæng tµi s¶n lµ 2.200 tr. USD trong khi nguån vèn lµ 2193
tr. USD). KÕt qu¶ lµ c«ng ty cÇn huy ®éng thªm 7 tr. USD n÷a cho c¸c
ho¹t ®éng trong n¨m tíi.
236
♦ TiÕp tôc ph¶n ¶nh c¸c thay ®æi vµ xem xÐt ¶nh h­ëng
ViÖc huy ®éng sè vèn bæ sung míi (7 tr. USD) sÏ l¹i lµm t¨ng thªm c¸c
chi phÝ bæ sung nh­ l· i vay vµ cæ tøc. Gi¶ sö Ph­¬ng §«ng quyÕt ®Þnh
huy ®éng kho¶n 7 tr. USD nh­ sau:
Lo¹i vèn Sè tiÒn L· i suÊt (%) L· i vay
bæ sung (USD) hoÆc hoÆc
sè cæ phÇn cæ tøc (USD)
Vay ng¾n h¹n 2.000.000 8% 160.000
Vay dµi h¹n 2.000.000 10% 200.000
Cæ phÇn ®¹i chóng 3.000.000 130.435 cæ phÇn 163.044
Tæng sè 7.000.000
o Sè cæ phiÕu míi: 3.000.000 / 23 = 130.435 cæ phiÕu
o Gia sè cæ tøc: 130.435 x 1,25 = 163.044 USD
! PhÇn vèn huy ®éng thªm cÇn ph¶i ®­îc ph¶n ¶nh vµo BC§KT. §ång
thêi phÇn l· i vay vµ cæ tøc míi còng cÇn ®­îc ph¶n ¶nh vµo BCTN.
! NÕu c«ng ty chÊp nhËn c¸c chi phÝ bæ sung trong b¶ng trªn lµ kh«ng
®¸ng kÓ th× qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh kÕt thóc t¹i ®©y víi mét sai sè nhÊt
®Þnh. Sai sè nµy cã thÓ bá qua v× ®©y lµ dù b¸o tµi chÝnh.
! Tuy nhiªn, nÕu cÇn mét kÕt qu¶ dù b¸o chÝnh x¸c h¬n, th× qu¸ tr×nh
®iÒu chØnh sÏ ®­îc tiÕp tôc t­¬ng tù nh­ ®· tr×nh bµy cho tíi khi sai
sè nhá tíi møc chÊp nhËn ®­îc.

237
5. Ph©n tÝch kÕt qu¶ dù b¸o tµi chÝnh
♦ Néi dung ph©n tÝch gåm c¸c b­íc sau:
! Tõ kÕt qu¶ cña viÖc lËp b¸o c¸o thu nhËp vµ b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n dù
kiÕn, ng­êi ta tiÕn hµnh tÝnh c¸c chØ sè tµi chÝnh chñ yÕu.
! So s¸nh c¸c chØ sè tµi chÝnh cña c«ng ty víi c¸c chØ sè trung b×nh
ngµnh t­¬ng øng vµ nhËn ®Þnh vÒ vÞ thÕ tµi chÝnh dù b¸o cña c«ng ty.
! §Ò ra c¸c biÖn ph¸p c¶i thiÖn vÞ thÕ tµi chÝnh cña c«ng ty.
♦ B¶ng sè liÖu ph©n tÝch vµ ®iÒu chØnh
C¸c sè liÖu 2006 2007 Trung
TT b×nh
vµ chØ tiªu chÝnh Sè liÖu Sè liÖu ®·
ngµnh
s¬ bé ®iÒu chØnh
(TBN)
1 AFN 119 tr.USD -64 tr. USD
2 ChØ sè hiÖn hµnh 3,2 3,1 3,6 4,2
3 VQHTK 4,9 4,9 6,0 9,0
4 K× thu nî (ngµy) 45,0 45,0 42,5 36,0
5 VQTTS 1,5 1,5 × 1,6 × 1,8
6 ChØ sè nî 55,2% 53,8% 51,6% 40,0%
7 Lîi nhuËn biªn 3.8% 3,8% 4,8% 5,0%
8 roa 5,7% 5,8% 7,7% 9,0%
9 roe 12,7% 12,7% 15,9% 15,0%

238
6. ph­¬ng h­íng c¶i thiÖn vÞ thÕ tµi chÝnh
! Gi¶m chi phÝ ho¹t ®éng tõ møc hiÖn nay lµ 87,2% doanh thu xuèng
møc 86% ®Ó t¨ng lîi nhuËn biªn tõ 3,8% lªn 4,8%. ViÖc t¨ng ®­îc lîi
nhuËn biªn sÏ lµm t¨ng lîi nhuËn gi÷ l¹i dù to¸n.
! KiÓm so¸t chÆt chÏ hµng tån kho ®Ó t¨ng vßng quay hµng tån kho tõ
4,9 lªn 6,0, nhê ®ã gi¶m ®­îc vèn ®Çu t­ vµo hµng tån kho
! B»ng mét chÝnh s¸ch b¸n chÞu chÆt chÏ h¬n, gi¶m k× thu nî tõ 45 ngµy
xuèng 42,5 ngµy, nhê ®ã gi¶m ®­îc kho¶n ph¶i thu dù to¸n.
! KÕt qu¶ tæng hîp cña c¸c biÖn ph¸p nãi trªn lµ dÉn tíi nhu cÇu vèn bæ
sung cã gi¸ trÞ -64 tr. USD (nghÜa lµ cßn d­ 64 tr. USD).
! Nhê vËy c«ng ty cã thÓ gi¶m bít vèn vay ng¾n h¹n, do ®ã gi¶m ®­îc
chØ sè nî tõ 53,2% xuèng 51,6%.
! §ång thêi, chØ sè hiÖn hµnh còng sÏ ®­îc c¶i thiÖn tõ 3,1 ®Õn 3,6.
! Tæng hîp c¸c hµnh ®éng trªn sÏ dÉn tíi c¶i thiÖn ROA tõ 5,8% ®Õn
7,7% vµ ROE tõ 12,5% ®Õn 15,9%, tøc lµ cao h¬n møc trung b×nh
ngµnh.

240


C«nG THỨC dù b¸o nhu cÇu vèn bæ sung!
nhu cÇu ! MøC T¡NG ! møc T¡NG! gia sè!
vèn bæ sung Tµi S¶N yªu cÇu ! ! nguån vèn tù ph¸t ! lîi nhu©n GÜ­ l¹i
(Sè vèn cÇn
= (Tæng sè vèn ! - (Sè vèn chiÕm - (Sè vèn !
huy ®éng thªm) cÇn thiÕt) dông ®­îc) ®Ó dµnh ®­îc)
AFN! =! (a*/s) Δs! -! (L*/s) Δs! -! ms1(1 - d)!
118! =! 0,667*300! -! 0,67*300! -! 0,038*3.300(1-0,508)!
118 = 200 ! - 20! - 62

—  A lµ toàn bộ tµI s¶n cua $ L biÓu thÞ tæng nî. L* lµ c¸c $ Doanh
3.000
thu hiện nay, S0 =
d.nghiệp. A* chØ bao gåm kho¶n môc nguån vèn sÏ
c¸c tµi s¶n ho¹t ®éng. t¨ng tù ph¸t khi doanh thu $ Doanh thu dù kiÕn n¨m tíi, S1
Khi d.nghiệp ho¹t ®éng víi t¨ng (kho¶n ph¶i tr¶ vµ nî = S0(1 + g) = 3.000 (1 + 0,1) =
toµn bé c«ng suÊt th× A* = A. ®Þnh k×). Th«ng th­êng L* < L. 3.300
—  a*/s: mét ®ång doanh thu $ L*/S: øng víi mét ®ång doanh $ Møc t¨ng doanh thu. ΔS = (S1
hiÖn nay cÇn bao nhiªu ®ång thu, c«ng ty chiÕm dông ®­îc - S0) = 3.300 - 3.000 = 300
tµi s¶n. bao nhiªu ®ång vèn. $ Lîi nhuËn biªn. M = NI/S0 M =
—  §èi víi Cty Ph­¬ng §«ng: 114/3.000 = 0,038
$ §èi víi Cty Ph­¬ng §«ng: $ MS1: L·i rßng cña n¨m tíi
Mét ®ång doanh thu cÇn A*/ Mét ®ång doanh thu kÐo theo
S = 2000/3000 = 0,6667 L*/S = (60 + 140)/3.000 = $ Tû lÖ chia cæ tøc, d = 58/114 =
®ång tµi s¶n 0,5088
0,0667 ®ång vèn tù ph¸t
KÕt luËn: §Ó t¨ng doanh thu thªm 300 triÖu USD, c«ng ty cÇn t¨ng thªm 200 triÖu USD
vÒ tµi s¶n. !
PhÇn tµi s¶n míi nµy ®­îc tµi trî nh­ sau:!
•  20 triÖu USD tõ kho¶n ph¶i tr¶ vµ nî ®Þnh k×, !
•  62 triÖu USD tõ lîi nhuËn gi÷ l¹i, vµ !
241
•  118 triÖu USD huy ®éng tõ c¸c nguån bªn ngoµi. !
CHƯƠNG 8: CHÍNH SÁCH VỐN
LƯU ĐỘNG
Định nghĩa và khái niệm cơ sở

Tài sản

Là các thành phần


TSLĐ dao động đột
biến theo sự thay đổi
Tài sản lưu động lâm thời của sản lượng do yếu
TSLĐ
-  tố thời vụ
TM&C
K có
thể CN Tài sản lưu động thường xuyên Là các TSLĐ tối thiểu mà
- HTK DN phải duy trì trong bất
- KPT cứ thời điểm nào
Tài sản cố định
TSC
Đ

Vốn lưu động ròng = Tài sản ngắn hạn – Nợ ngắn hạn
Quản lý vốn lưu động
Quản lý vốn lưu động bao gồm
việc quản lý:
- Quỹ tiền mặt và ngoại hối
- Cán cân tiền mặt
- Dòng tiền
VỐN LƯU ĐỘNG - Khoản phải thu
- Khoản phải trả
- Chuỗi cung ứng
- Rủi ro quốc tế và rủi ro đối tác

Purchase to pay: Mua hàng trả tiền


Customer to cash: Bán hàng nhận tiền
Forecast to fulfill: Dự báo hoàn thành
DSO: Days sales outstanding – kỳ thu nợ bán chịu =
khoản phải thuTB * 360 / doanh thu
DIO: Days inventory outstanding – Thời gian hàng tồn kho trung bình (Kỳ sản xuất)
= Hàng tồn kho TB * 360 / doanh thu
DPO: Days payable outstanding – Kỳ trả chậm=
Khoản phải trả TB * 360 / doanh thu
Chiến
Chiến Qlý lược
lược bán chuỗi QLý
KH hàng SX
cung
Qlý Qlý ứng
tiền rủi ro Phân Dự
phối báo

Thu Qlý hợp


tiền QUẢN LÝ đồng QUẢN LÝ Dự báo
DOANH THU Lưu kho CHUỖI CUNG đơn đặt
hàng
Dịch vụ
ỨNG
khách Đặt
hàng Lập danh
hàng Thực hiện mục , thời
SX
Ktra hạn sản xuất
Thanh Hoàn tín
toán Lập KH Lập KH
thành dụng sản hàng tồn
đơn đặt xuất kho
hàng Chiến
lược Hoạch
định ngân
mua
hàng
sách Dự báo hoàn thành
Bán hàng nhận tiền Qlý Yêu cầu chất
tiền lượng hàng

Thanh
QUẢN LÝ CHI Lựa chọn
nhà cung
toán TIÊU cấp và
đàm phán

Xử lý hoá Đặt hàng và


đơn ký HĐ
Mua hàng trả tiền
Qlý Nhận hàng
phân kỳ và đánh giá
CHU KỲ VỐN LƯU ĐỘNG
Thanh toán
TIỀN MẶT KHOẢN PHẢI
TRẢ

Thu
Cung
tiền
cấp

KHOẢN PHẢI NGUYÊN


THU VẬT LIỆU

Bán
Sản xuất
hàng

SẢN PHẨM BÁN THÀNH


CUỐI CÙNG Chuyển đổi gia tăng PHẨM
giá trị
Nhận Bán Nhận
hàng hàng tiền
Kỳ sản xuất Kỳ thu nợ VLĐ thặng dư

HTK TRONG KH TRẢ CHẬM


Ngày KHO
TIỀN TRẢ CHO NHÀ CUNG ỨNG
Kỳ trả chậm

Trả
tiền

Nhận
Bán Nhận
hàng
hàng tiền
Kỳ sản xuất Kỳ thu nợ

HTK TRONG KH TRẢ CHẬM


KHO
TIỀN TRẢ CHO NHÀ CUNG ỨNG

Kỳ trả chậm Thiếu hụt VLĐ


Trả
tiền
8.3. Chính sách vốn lưu động
8.4. Chính sách đầu tư vốn lưu động
CHƯƠNG 9: QUẢN LÝ TIỀN MẶT
9.1. Tại sao các doanh nghiệp phải nắm
giữ tiền mặt?
Phục vụ
các giao
dịch

Ký quỹ Duy trì


Tận

TIỀN
cho các hoạt động
dụng cơ kinh
Đầu cơ khoản
hội kinh doanh
doanh có
vay từ
NH hàng ngày
lợi

Dự trữ,
Phòng
ngừa rủi
ro
9.2. Ngân sách tiền mặt
—  Ngân sách tiền mặt là một biểu tài chính cho
biết các dòng tiền vào và ra (các khoản thu, chi
và số dư tiền) của doanh nghiệp trong một thời
kì nào đó. Ngân sách là một công cụ dể lập kế
hoạch huy động hoặc kiểm soát tiền mặt của
doanh nghiệp.
—  Số dư tiền mặt mục tiêu (số dư tối thiểu) là lượng
tiền mặt mà doanh nghiệp mong muốn và đặt kế
hoạch duy trì thường xuyên nhằm đảm bảo
hoạt động kinh doanh bình ổn trong các điều
kiện bất định.
9.2. Ngân sách tiền mặt
—  Các nhân tố của ngân sách tiền mặt
Dòng tiền vào Dòng tiền ra
Hoạt động -  Tiền bán hàng -  Trả lương
kinh doanh -  Thu hồi khoản -  Thanh toán
(tác nghiệp) phải thu khoản phải
trả
Hoạt động -  Lãi nhận về -  Thuế -  Trả lãi vay
tài chính (tài -  Tiền bán các -  Cổ tức -  Trả gốc vay
trợ) chứng khoán -  Mua lại
thanh khoản cao chứng khoán
-  Phát hành -  Mua lại
chứng khoán chứng khoán
mới thanh khoản
cao
Ví dụ minh hoạ
—  Lập ngân sách cho công ty Minh Hạnh cho 6 tháng cuối năm
2016. Biết:
Doanh thu dự kiến:

Chính sách bán chịu: cho phép người mua hưởng chiết khấu
2% nếu thanh toán ngay trong tháng thứ nhất
20% doanh thu được thanh toán ngay trong tháng bán hàng,
70% doanh thu được thanh toán trong tháng thứ nhất sau tháng
bán hàng, 10%DT được thanh toán trong tháng thứ 2 sau bán
hàng.
Ví dụ minh hoạ
•  Tiền chi mua vật tư = 70% doanh thu, thường được mua 1
tháng trước tháng bán hàng. Công ty thường trả tiền vật
tư chậm 1 tháng.
•  Các khoản chi khác gồm: tiền công và lương, tiền thuê
thiết bị, chi khác, nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, chi xây
dựng cơ bản

Tháng Bảy Tháng Tám Tháng Tháng Tháng Tháng


Chín Mười Mười Một Mười Hai

Tiền công và lương 750 1.000 1.250 750 750 500


Tiền thuê thiết bị 250 250 250 250 250 250
Chi khác 100 150 200 100 100 50
Nếu kết quả dòng (13) là một số âm sẽ cho biết nhu cầu tiền mặt cần
được đáp ứng trong tháng, còn nếu kết quả là một số dương sẽ cho biết
lượng tiền mặt nhàn rỗi có thể và cần được đầu tư ngắn hạn để nâng cao
hiệu quả hoạt động.
Bài tập ứng dụng
1.  Công ty AP đang lập biểu bán hàng cho 6 tháng
tới. Doanh số hàng tháng cho 3 tháng tới (tháng
4,5,6) dự kiến là 70.000. Trong tháng 7, doanh số
dự kiến sẽ tăng đến 80.000 và sau đó hạ xuống chỉ
còn 60.000 trong tháng 8 và 50.000 trong tháng 9.
Công ty bán không thu tiền ngay mà toàn bộ là bán
chịu 20% doanh số hàng tháng được thu hồi trong
tháng kế tiếp và 80% vào tháng thứ 4 sau khi bán
hàng. Doanh số của vài tháng gần đây như sau:
tháng 12 là 50.000, tháng 1 là 50.000, tháng 2 là
60.000 và tháng 3 là 70.000.
-  Hãy lập biểu tiền thu từ bán hàng cho 6 tháng tới.
2. Công ty A lập NSTM cho 3 tháng cuối năm. Doanh số dự
kiến lần lượt là: 830, 860 và 900 nghìn USD. Doanh số cho
tháng 9 là 840. Công ty A có 1 loạt các cửa hàng dược phẩm
nhỏ phân bố rải rác. 70% doanh thu là thu tiền ngay, 30% là
bán chịu được thu hồi trong tháng kế tiếp. Khoản phải trả của
công ty chiếm khoảng 40% doanh số sẽ được thanh toán hết
cho bạn hàng 1 tháng sau tháng bán hàng. Chi lương của
công ty trong 3 tháng dự kiến là 300 mỗi tháng. Ngoài ra,
công ty còn có kế hoạch đầu tư xây dựng cơ bản khoảng 50
nghìn USD trong tháng 11 và 200 nghìn USD trong tháng 12.
Kế hoạch chi trả cổ tức: 80 trong tháng 10. Kế hoạch thanh
toán trái phiếu trị gián 400 trong tháng 11.
-  Lập biểu NSTM trong 3 tháng tới biết số dư tiền mặt của
tháng 10 là 500 và công ty có số dư tối thiếu là 500.
-  Giả sử công ty có thể cho vay tiền nhàn rỗi với lãi suất 8%/
năm cho 1 tháng và vay trong vòng 3 tháng với lãi suất
10%/năm khi thiếu tiền. Hãy làm cân bằng ngân sách của
công ty bằng các biên pháp thích hợp. Giả sử lãi vay được
trả vào cuối mỗi kỳ đi vay hoặc cho vay
3. Công ty B cần lập NSTM cho 6 tháng cuối năm với số liệu như sau:

Tháng Doanh thu (nghìn Chi NVL và lao động (nghìn


USD) USD)
5 180 90
6 180 90
7 360 126
8 540 882
9 720 306
10 360 234
11 360 162
12 90 90
1 180

Việc thu tiền bán hàng thường được thực hiện như sau: 10% thu ngay, 75% chậm 1
tháng, phần còn lại chậm 2 tháng. Chi nguyên vật liệu và lao động thường được
thực hiện chậm 1 tháng. Các khoản chi khác gồm:
Chi hành chính và quản lý: 27; Thuê TSDH: 9; Khấu hao: 36; Chi khác: 2.700
2 lần nộp thuế TNDN vào tháng 9 và tháng 12: 63 mỗi lần
Chi cho phòng thí nghiệm mới vào tháng 10: 180
Số dư tiền mặt vào 1/7là 132. Cty muốn duy trì số dư tiền mặt tối thiểu là 90 mỗi
tháng.
CHƯƠNG 10: THUÊ TÀI SẢN
10.1. Định nghĩa và phân loại
—  Thuê tài sản là một giải pháp được ứng dụng rộng rãi
để có được quyền sử dụng tài sản mà không cần phải
sở hữu nó.
—  Có 3 loại hình thuê khác nhau: (1) Bán và thuê lại, (2)
Thuê tác nghiệp, và (3) Thuê tài chính
10.2. Bán và thuê lại (Sale and Leaseback)
Giá bán TS

Bán TS
Người chủ Người chủ
đầu tiên trở thứ 2 trở
thành Tài sản thành
người đi người cho
thuê thuê
Cho thuê TS

Hợp đồng thuê dài hạn

—  Người mua có thể là một công ty bảo hiểm, ngân hàng


thương mại, công ty cho thuê chuyên nghiệp, hay thậm chí là
một nhà đầu tư cá nhân.
—  Hơp đồng bán và thuê lại là một giải pháp để tránh vay thế
chấp.
Bán và thuê lại (Sale and Leaseback)
10.3. Thuê tác nghiệp (Operating Lease)
—  Đôi khi còn gọi là thuê dịch vụ. Người cho thuê
cung cấp cả tài chính và dịch vụ bảo dưỡng tài
sản. Chi phí bảo dưỡng được tính vào tiền thuê.

Cho thuê tài sản


Người cho Trả tiền thuê Người đi
thuê TS Trao trả lại TS thuê TS

Bán Bán TS
Trả tiền
TS mua TS
Người Trả tiền Người
bán TS mua TS mua TS

Dòng vận Dòng vân


động của TS động của tiền
10.3. Thuê tác nghiệp (Operating Lease)
—  Thuê tác nghiệp là một hợp đồng thuê có tính không
khấu trừ hoàn toàn. Các khoản tiền mà người thuê
phải trả định kì không đủ trang trải toàn bộ vốn đầu
tư vào tài sản.
—  Là một hợp đồng thuê có điều khoản huỷ ngang.
Người thuê có quyền huỷ hợp đồng trước khi hết
hạn. Đây là một thuận lợi lớn đối với người thuê khi
họ nhận thấy tài sản thuê bị lỗi thời về công nghệ,
hoặc khi họ không còn cần tài sản đó nữa.
10.4. Thuê tài chính (Financial Lease, Capital
Lease)
BÊN CUNG CẤP TS


mua
TS

NGÂN HÀNG, CTY


NGƯỜI ĐI THUÊ HĐ THUÊ
CHO THUÊ TC

CTY BẢO HIỂM


10.4. Thuê tài chính (Financial Lease, Capital
Lease)
Quyền SH được chuyển giao khi HĐ thuê
kết thúc

Người đi thuê được quyền mặc cả để có


được tài sản với giá trị thị trường của nó

Kỳ hạn cho thuê gần với vòng đời của tài


sản

Giá trị hiện tại của các khoản thanh toán


tiền thuê phải lớn hơn hoặc bằng giá trị
thị trường của tài sản

THUÊ TÁC NGHIỆP THUÊ TÀI CHÍNH


10.5. Ảnh hưởng của thuê đến báo cáo tài chính
1. HAI HÃNG A VÀ B TRƯỚC KHI GIA TĂNG TÀI SẢN
Tài sản lưu động 50.000 Nợ (vốn vay) 50.000
Tài sản cố định 50.000 Vốn cổ phần 50.000
Tổng tài sản 100.000 Tổng nợ và vốn cổ phần 100.000
Tỷ số nợ: 50%
2. HAI HÃNG A VÀ B SAU KHI GIA TĂNG TÀI SẢN
Hãng A: Vay vốn để mua tài sản
Tài sản lưu động 50.000 Nợ (vốn vay) 150.000
Tài sản cố định 150.000 Vốn cổ phần 50.000
Tổng tài sản 200.000 Tổng nợ và vốn cổ phần 200.000
Tỷ số nợ: 75%
Hãng B: Thuê tài sản, "tài trợ ngoài bảng cân đối kế toán"
Tài sản lưu động 50.000 Nợ (vốn vay) 50.000
Tài sản cố định 50.000 Vốn cổ phần 50.000
Tổng tài sản 100.000 Tổng nợ và vốn cổ phần 100.000
Tỷ số nợ: 50%
10.5.Ảnh hưởng của thuê đến báo cáo tài chính
—  Điều luật 13 về "Kế toán các hợp đồng thuê" do FASB
(Hoa Kì) ban hành quy định: Tất cả các hãng có tham
gia hợp đồng thuê vốn hoá (thuê tài chính) phải điều
chỉnh lại bảng cân đối kế toán như sau:
—  Tài sản thuê được báo cáo như tài sản cố định
—  Giá trị hiện tại của các khoản tiền thuê được báo cáo
như một khoản nợ.
—  Quá trình điều chỉnh này được gọi là quá trình vốn hoá
hợp đồng thuê (capitalizing the lease).
Bài tập: Lựa chọn nên thuê hay mua TS
So sánh 2 dự án:
A: mua TS
B: thuê TS
NPVA vs NPVB ??
—  A: mua TB —  B: thuê TB
-  Nguyên giá: 1 triệu USD -  Thời gian thuê: 5 năm
-  Đời sống: 5 năm, khấu -  Tiền thuê: 280.000
hao Marc 5 năm USD/năm
-  Vay → trả đều -  Sau 5 năm, công ty mua
263.796,56 USD/năm lại với giá: 71.500 USD
-  Giá thanh lý: 71.500
USD
-  Chi phí bảo dưỡng:
50.000USD

Thuế suất thuế TNDN: 40%


o Nếu mua thiết bị, cuối mỗi năm công ty phải chi 50.000 USD cho công tác bảo
dưỡng.
o Khoản tiền bảo dưỡng 50.000 USD là khoản chi được miễn trừ thuế nên nó sẽ
tạo ra khoản tiết kiệm thuế bằng: (Thuế suất) × (Chi phí bảo dưỡng) = 0,4 (50.000)
= 20.000 USD mỗi năm.
o Nếu mua thiết bị, công ty có thể được hưởng các khoản tiết kiệm thuế trên khấu
hao hàng năm vì khấu hao là một khoản chi được miễn trừ thuế. Khoản tiết kiệm
thuế này bằng (Thuế suất) × (Chi khấu hao).
o Khoản tiền -802.300 USD là tổng giá trị hiện tại của các dòng tiền trong hàng thứ
năm được chiết khấu với tỷ suất bằng chi phí vốn vay sau thuế kd(1-T) = 10%(1 -
0,4) = 6%.
• Vì tiền thuê thiết bị là một khoản chi được miễn thuế nên mức tiết
kiệm thuế trên tiền thuê bằng (Thuế suất) × (Tiền thuê hàng năm) =
0,4 (280.000) = 112.000 USD mỗi năm.
• Vì công ty có kế hoạch tiếp tục sử dụng thiết bị sau khi hợp đồng
thuê hết hạn, nên công ty cần mua lại thiết bị với giá 71.500 USD vào
cuối năm thứ năm nếu chấp nhận phương án thuê.
• Khoản tiền -761.100 USD là tổng giá trị hiện tại của các dòng tiền
ròng trong hàng thứ mười được chiết khấu với tỷ suất bằng chi phí
vốn vay sau thuế kd(1-T) = 10%(1 - 0,4) = 6%.
Hệ thống
—  Quản trị tài chính: đưa ra 3 quyết định: nguồn vốn, đầu tư,
phân phối thu nhập.
—  Giá trị hiện tại của tiền: rút ra được điều gì?? Bài toán: kế
hoạch mua sắm thiết bị.
—  Các công cụ huy động vốn của doanh nghiệp: nợ người
LĐ, nợ nhà cung cấp, vay ngân hàng, phát hành trái phiếu;
phát cổ phiếu ưu đãi và CP đại chúng. Bài toán: định giá
TP, CP Ưu đãi, CP đại chúng; tính YTM
—  Phân tích tài chính doanh nghiệp: các báo cáo tài chính,
các chỉ số tài chính. Bài toán: lập bảng cân đối kế toán.
—  Chi phí của vốn: WACC. Bài toán: tính WACC của doanh
nghiệp
—  Tính hiệu quả tài chính của dự án đầu tư (mở rộng, thay
thế thiết bị): NPV, IRR, MIRR. Bài toán: xây dựng dòng
tiền và đánh giá hiệu quả của dự án.
—  Lập kế hoạch tiền mặt.
CHƯƠNG 11: CƠ CẤU VỐN VÀ
ỨNG DỤNG CỦA ĐÒN BẨY
11.1 CÁC ĐỊNH NGHĨA CƠ BẢN
—  Cơ cấu tài chính (Financial Structure)
là cách thức mà doanh nghiệp cung cấp Nợ
tài chính cho các tài sản của mình. Như ngắn
Chủ nợ
hạn
vậy cơ cấu tài chính là toàn bộ vế phải
của bảng cân đối kế toán, tức là vế Nợ dài
hạn
nguồn vốn.
—  Cơ cấu vốn (Capital Structure) là các
khoản tài trợ thường xuyên được thể Vốn
cổ
hiện chủ yếu bởi nợ dài hạn, cổ phần ưu phần
đãi, cổ phần đại chúng, không kể các Cổ
khoản nợ ngắn hạn. Như vậy, cơ cấu đông

vốn của một doanh nghiệp chỉ là một


phần của cơ cấu tài chính của nó.
—  Đòn bẩy tác nghiệp (Operating Leverage) là một
khái niệm phản ánh mức độ doanh nghiệp sử dụng
chi phí cố định trong hoạt động của mình. Doanh
nghiệp có đòn bẩy tác nghiệp cao khi tỷ trọng chi
phí cố định trong tổng chi phí của doanh nghiệp
cao. Đòn bẩy tác nghiệp cao sẽ khiến cho một thay
đổi nhỏ về doanh thu có thể gây ra một thay đổi lớn
về lợi nhuận trước lãi vay và thuế, EBIT.
—  Hệ số đòn bẩy tác nghiệp (DOL - Degree of
Operating Leverage) là mức thay đổi tính bằng tỷ
lệ phần trăm của EBIT ứng với mức thay đổi tính
bằng phần trăm của doanh thu.
• Đòn bẩy tài chính (Financial Levarege) là một
khái niệm phản ánh mức độ doanh nghiệp sử dụng
các chứng khoán có thu nhập cố định (nợ và cổ
phiếu ưu đãi) trong cơ cấu vốn của mình. Doanh
nghiệp đươc coi là có đòn bẩy tài chính cao khi tỷ
trọng chứng khoán có thu nhập cố định trong tổng
vốn của doanh nghiệp cao. Đòn bẩy tài chính càng
cao, lợi nhuận của các cổ đông đại chúng càng cao,
tuy nhiên rủi ro của họ càng lớn.
• Hệ số của đòn bẩy tài chính, (DFL - Degree of
Financial Leverage) là mức thay đổi tính bằng tỷ lệ
phần trăm của lợi nhuận trên mỗi cổ phần (EPS) ứng
với mức thay đổi tính bằng phần trăm của lợi nhuận
trước lãi vay và thuế (EBIT).

You might also like