Consideration và ngoại lệ - Promissory estoppel

Từ điển luật Collins định nghĩa “Consideration là sự trao đổi, hứa hẹn theo đó
mỗi bên được lợi và chịu thiệt. Trong luật Anh, yêu cầu có “consideration” trước khi
hợp đồng ràng buộc pháp lí. Consideration bao gồm: mặc cả tra đổi; trao đổi lời hứa,
hành động, không hành động; giá trị pháp lí. Như vậy, khi lời đề nghị giao kết hợp
đồng được chấp nhận thì sẽ trải qua giai đoạn “Consideration” để có giá trị pháp lí và
ràng buộc giữa các bên. Nhưng Promissory estoppel là ngoại lệ của Consideration.
Promissory estoppel có thể được hiểu là một lời hứa phải được thực hiện cho dù có
hợp đồng hay không. Trong vụ kiện Cohen kiện Cowles Media Co. 501 US 663
(1991), Tòa án Tối cao đã công nhận promissory estoppel là " học thuyết luật tiểu
bang tạo ra các nghĩa vụ pháp lý chưa bao giờ được các bên thừa nhận một cách rõ
ràng."1.Trong khoản 1 Điều 386 Bộ luật Dân sự 2015 cũng có quy định tương tự: “Đề
nghị giao kết hợp đồng là việc thể hiện rõ ý định giao kết hợp đồng và chịu sự ràng
buộc về đề nghị này của bên đề nghị đối với bên đã được xác định hoặc tới công
chúng (sau đây gọi chung là bên được đề nghị)”. Ví dụ như cửa hàng A hứa cho
khách hàng B đổi lại hàng hoá nếu không hợp nhưng chỉ hứa bằng miệng và không có
hợp đồng thì lời hứa này vẫn có tính ràng buộc giữa hai bên và bên cửa hàng A nhất
định phải thực hiện đúng lời hứa của mình. Trước tiên phải khẳng định rằng, đây là
một học thuyết rất tiến bộ. Mọi người trước khi đưa ra một đề nghị giao kết hợp đồng
phải suy nghĩ thật kỹ lưỡng, cẩn trọng, xem xét điều kiện và hoàn cảnh của mình có
thể thực hiện được lời đề nghị đó không. Từ xa xưa cổ nhân có câu “Uốn lưỡi bảy lần
trước khi nói”, nhằm nhắc nhở rằng cần phải suy nghĩ thật cẩn thận trước khi thốt ra
lời nói. Học thuyết trên cũng ràng buộc mọi người phải chịu trách nhiệm trước những
lời mà mình nói ra. Sức mạnh của lời nói, cụ thể là lời hứa, lời đề nghi giao kết hợp
đồng vô cùng lớn, giống như câu “ Nhất ngôn cửu đỉnh, tứ mã nan truy”, một lời nói
ra thì nặng như 9 cái đỉnh và 4 con ngựa cũng không đuổi kịp. Theo như tình huống ở
trên, bên chưa hàng A phải có trách nhiệm thực hiên lời hứa của mình với khách hàng
B nếu có vấn đề xảy ra. Tuy nhiên, rất khó để đưa ra bằng chứng xác thực rằng bên
cửa hàng A đã hừa với B về việc đổi trả sản phẩm nếu như lời hứa đó chỉ là lời nói
miệng, không có giấy tờ hay đoạn ghi âm gì để xác thực điều đó. Tóm lại,
Consideration và ngoại lệ - Promissory estoppel đều nói về giá trị pháp lí của đề nghị
giao kết hợp đồng. Nếu như Consideration thì hợp đồng có giá trị pháp lí khi có giai
đoạn “Consideration” thì Promissory estoppel luôn đảm bảo người đề nghị thực hiện
lời hứa của mình. Vấn đề chung mà cả hai hướng đến là đảm bảo lợi ích của các bên
đáng phải có.

1
In Cohen v. Cowles Media Co. 501 US 663 (1991), the Supreme Court recognized promissory estoppel as a
"state law doctrine creating legal obligations never explicitly assumed by the parties that are enforceable."
https://www.law.cornell.edu/wex/promissory_estoppel