Professional Documents
Culture Documents
Bahar 2017
1
Fizyolojik Psikolojinin Doğası:
Giriş
Fizyolojik psikolojinin amacı karmaşık insan davranışını,
fizyolojik mekanizmalar temelinde açıklamaktır.
4
Ayrık-Beyinler (Split Brains)
Sözel davranışla ilgili beyin alanları bilinçten sorumlu
yapıları içeriyor olabilir.
7
Araştırma Hedefleri
Biliminsanları çalıştıkları görüngüleri açıklama gayretindedirler.
Bilimsel açıklama temelolarak iki biçimde yapılır :
1. Genelleme
Davranışa ilişkin gözlemleri genel bir takım yasalara örnek oluşturan durumlar olarak
açıklamak (örn. Köpek korkusu/ klasik koşullama).
2. İndirgeme
Karmaşık davranışsal görüngüleri daha basit olanlarla açıklamak (bir kasın hareketi/
kas hücre membranlarındaki değişmeler).
Fakat hangi “fizyolojik” mekanizmanın belirli bir davranışa neden olduğunu anlamaya
çalışmazdan önce, bu davranışın nedenine ilişkin bir “psikolojik” açıklamamızın
olması gerekir.
8
Biyolojik Köken
René Descartes
“İnsan bedeni bir makinedir”
Bedenimizin azı hareketleri otomatik ya da istemsizdir, bu
hareketlere refleksler denir.
Descartes bir dualist idi: Zihin tümüyle insana özgüdür.
Fakat beden ile zihin arasında bir bağlantı vardır.
Beden ile zihin arasındaki bu etkileşim pineal gland’de
gerçekleşir.
Hayvansal ruh (animal spirit) adı verilen basınçlı sıvı hareket
etmemizi sağlar. Sıvı ince boruların içinde yer alır ki
Descartes’a göre bu sinirdir (nerve), pineal gland de basınçlı
sistemin valfidir.
Johannes Müller
Müller deneysel tekniklerin fizyolojiye
uygulanmasının güçlü bir savunucu oldu.
Müller belirli sinir enerjileri (doctrine of specific
nerve energies) adında bir görüş geliştirdi.
Müller’e göre, “Sinir hücrelerinin tümü aynı tipteki
mesajı taşıdığına göre, duyusal bilgi aktif olan belirli
sinir fiberleri tarafından belirlenmelidir.”
“O halde beyin fonksiyonel olarak ayrışmış (ya da
özelleşmiş) olmalıdır”. Johannes Müller (1801-1858)
Ardından Pierre Flourens hayvan beyninin çeşitli
kısımlarını çıkararak (experimental ablation)
davranış üzerindeki etkilerini incelemeye başladı
(çalışmaları sonunda kalp atımı, nefes alma, amaçlı
hareketler, görsel ve işitsel reflekslere ilişkin beyin
alanlarını keşfetti).
11
Biyolojik Köken
Paul Broca
Broca beyin hasarlı bireylerin davranışlarını gözledi.
Konuşma yetisini yitirmiş bir hastaya otopsi
yaptığında serebral korteksin sol tarafında kanamaya
bağlı bir hasara rastladı.
Gustav Fritsch & Eduard Hitzig
Köpekler üzerinde yaptığı çalışmalarda , beynin
fizyolojisini anlamak için beyni elektriksel olarak
uyardı.
Çalışmaları sonucunda birincil motor korteksi (the Broca’s area.
primary motor ctx) keşfettiler.
Örneğin, konuşmayla ilgili olarak,dudak, dil ve
gırtlak gibi konuşurken kullandığımız kasları kontrol
eden motor korteksin Broca alanı ile etkileştiğini
buldular.
12
Biyolojik Köken
13
İşlevselcilik: Doğal Seçilim ve Evrim
Charles Darwin
14
İşlevselcilik: Doğal Seçilim ve Evrim
Charles Darwin
Charles Darwin
Charles Darwin
SHREW
18
Doğal Seçilim ve Evrim
19
Doğal Seçilim ve Evrim
O halde, zihinsel beceriler için kritik faktör öğrenme, hatırlama ve plan yapmaya ayrılmış ne
kadar sinir hücresinin (nöron) olduğudur, duyusal ve motor bilgiyi işlemek için ne
kadar nöronun olduğu değil.
Neoteny – Gelişme için daha fazla zaman kalacak şekilde olgunlaşma sürecinin
yavaşlamasıdır; neoteny büyük beyinlerin gelişmesinde önemli bir faktördür.
20
Hayvan Araştırmalarında Etik
İnsani Muamele
Uygun hayvan bakımı sağla.
Oluşabilecek rahatsızlığı azalt/ortadan kaldır (örn.,
anestetikler).
Enfeksiyondan koru (örn., antibiyotikler).
Araştırma için izin al (örn., Hayvan Bakım ve
Kullanım Komitesi, Üniversite Etik Kurulu).
21