เอกสารประกอบการสอน

วิชา 520251: ระบบสื่อประสม (Multimedia Systems)

โดย อ.อภิเษก หงษวิทยากร

คณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยศิลปากร

บทที่ 1 มัลติมีเดียคืออะไร
คำวา “มัลติมีเดีย (Multimedia)” คงไมใชคำที่แปลกใหมอะไร และทุกๆ คนคงจะไดยินและสัมผัสอยูบอยๆ ในชีวิต
ประจำวัน และคำนี้มีความหมายที่กวางมากๆ จึงขอเริ่มจากการบัญญัติคำแปลภาษาไทยของคำวา “มัลติมีเดีย” ที่หมายถึง
“สื่อประสม” โดยคำวา “สื่อ” (media) นั้นก็หมายถึงตัวกลางหรือชองทางที่ใชในการสื่อสารระหวางผูสงสารและผูรับสาร
และการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพสูงสุดนั้นก็คือการที่ผูสงและผูรับเขาใจตรงกัน ในปจจุบันนี้มนุษยเราไดผลิตเทคโนโลยีสื่อขึ้น
มากมาย ไมวาจะเปนสื่อที่ใชตัวอักษร (text) รูปภาพ/กราฟฟกส (image/graphics) เสียง (audio) วิดีทัศน (video) และ
ภาพเคลื่อนไหวหรือแอนิเมชัน (animation) ซึ่งสิ่งเหลานี้สามารถทำใหอยูในรูปแบบของดิจิทัลอิเล็กทรอนิกส1ซึ่งเมื่อไดนำมา
เอาสื่อมากกวาหนึ่งชองทางมาผสมผสานกันอยางเหมาะสมแลวจะเปนการเพิ่มประสิทธิภาพในการสื่อสารไดเปนอยางดี โดย
เฉพาะอยางยิ่งนำเอาคอมพิวเตอรมาประยุกตใชเพื่อใหเกิดปฏิสัมพันธ (interactivity) ระหวางผูรับสารกับเนื้อหา (content)
ที่ผูสงสารตองการที่จะนำเสนอ
ขอยกตัวอยางกรณีศึกษาของสารานุกรม (encyclopedia)2 ซึ่งแรกเริ่มไดมีการตีพิมพเปนหนังสือซึ่งมีตัวอักษรอธิบาย
สิ่งตางๆ เปนหลัก และอาจมีบางหัวขอที่มีภาพวาดหรือภาพถายประกอบเพื่อเสริมความเขาใจของผูอาน สมมติวาเปนหัวขอ
“ประเทศไทย” ก็จะมีขอความอธิบายเรื่องราวตางๆ ที่ใหผูอานเขาใจถึงประเทศไทย เชน สภาพทางภูมิศาสตรของประเทศ
ตำแหนงที่ตั้ง ประวัติศาสตรของชาติ และอื่นๆ ซึ่งอาจมีแผนที่ประกอบเพื่อใหผูที่ไมเคยรูจักประเทศไทยไดเขาใจมากขึ้น แต
มันเปนการยากที่จะใหผูอานทราบวาเพลงชาติไทยมีทวงทำนองอยางไร ถึงแมเราจะสามารถเขียนเนื้อเพลงลงไปก็ตาม นั่นเปน
เพราะขอจำกัดของสารานุกรมในรูปแบบของหนังสือ กระนั้นเมื่อขอมูลชนิดตางๆไดเปลี่ยนใหอยูในรูปของดิจิทัล
อิเล็กทรอนิกสแลวและนำมาประสมกันอยางเหมาะสมก็จะสามารถลดขอจำกัดในการนำเสนอเนื้อหาลงไปไดอีกมาก เรา
สามารถนำไฟลเสียงแนบเขากับเนื้อหาเพื่อใหผูอานไดกดปุมเพื่อรับฟงการบรรเลงเพลงชาติไทยได และถาตองการใหเห็นถึง
ชวงเวลาตางๆ ของประวัติศาสตรของชาติไทยก็สามารถทำแผนผังแสดงลำดับเวลา (ที่เราเรียกวาไทมไลน - timeline) ที่
สามารถใหผูอานคลิกเลือกจุดเวลาตางๆขึ้นมา ซึ่งอาจมีคลิปวิดีโอแสดงเรื่องราวที่สัมพันธกับชวงเวลาเหลานั้นไดตามประสงค
นั่นคือขอดีของสารานุกรมที่ใชมัลติมีเดียมาประกอบกันเพื่อประโยชนเชิงเนื้อหาในการนำเสนอ แตการที่เปนขอมูลแบบดิจิทัล
ทำใหสามารถจัดเก็บลงในสื่อจัดเก็บรูปแบบอื่นไดอีกมากมาย เชน CD หรือ DVD อันจะเปนการลดภาระในการจัดสงเมื่อ
เปรียบเทียบกับสารานุกรมที่ตีพิมพเปนหนังสือเลมหนาๆ และออกเปนชุด ชุดละหลายๆ เลม

รูปที่ 1.1 ชุดหนังสือสารานุกรมในรูปแบบหนังสือ

http://edu.britannica.com.au/Print/Large%20Images/
07_Encyclopedia_Printsets_01.JPG รูปที่ 1.2 สารานุกรมในรูปแบบโปรแกรมคอมพิวเตอร
http://upload.arabsbook.com/imgcache/29246.imgcache.jpg

1ดิจิทัลอิเล็กทรอนิกส มีขอดีในแงของขอมูล 3 ประการหลักๆ คือ 1. ขอมูลดิจิทัลสามารถนำมาประมวลผลไดเปนอยางดี 2. ขอมูลดิจิทัลสามารถจัดเก็บได

อยางมีประสิทธิภาพและไมเกิดการผิดเพี้ยน 3. ขอมูลดิจิทัลสามารถสงไปตามสายสัญญานสื่อสารผานเครือขายไดอยางรวดเร็วและมีความเที่ยงตรงสูงมาก
2 สารานุกรม คือเรื่องคัดยอที่ถูกเขียนขึ้นสำหรับการรวบรวมความรูที่เปนเรื่องราวถูกจัดในลำดับ จะมีทั้งประเภทความรูทั่วไป และความรูเฉพาะดาน
(ตัดตอนมาจาก http://th.wikipedia.org/wiki/สารานุกรม เขาถึงเมื่อวันที่ 5 มิถุนายน 2554)
ดิจิทัล คอมพิวเตอร อินเทอรเน็ต และมัลติมีเดีย
ในความเปนจริงแลว มัลติมีเดียเปนคำที่สามารถไปใชไดกับการใชงานในรูปแบบตางๆ เชน ศิลปการแสดงที่ใชสื่อ
ประสมเพื่อใหเกิดความสมบูรณของเนื้อเรื่องมากขึ้น เปนตน แตในบริบทที่เราจะกลาวถึงในวิชานี้คือการระบบมัลติมีเดียที่ใช
ขอมูลในรูปแบบดิจิทัลอิเล็กทรอนิกสโดยมีคอมพิวเตอรมาเปนเครื่องมือในการสรางและประกอบเนื้อหาเขาดวยกัน ทั้งนี้
การนำเสนอขอมูลใหกับผูรับสารสามารถเปนไดทั้งแบบ offline และแบบ online ซึ่งแบบแรกนั้นเปนรูปแบบที่นิยมกันใน
อดีตคือการจัดทำเนื้อหาและจัดเก็บอยูใน CD หรือ DVD ซึ่งมีความจุสูง เนื่องจากขอมูลแบบมัลติมีเดียนั้นมีขนาดใหญมาก ใน
ขณะที่พัฒนาการในดานเครือขายอินเตอรเน็ตและอุปกรณการเขาถึงขอมูลที่เกี่ยวของ อันไดแก คอมพิวเตอรและอุปกรณ
สื่อสารแบบพกพาที่เชื่อมตอเขากับเครือขายไรสาย ทำใหมนุษยสามารถเขาถึงขอมูลไดอยางสะดวกและรวดเร็วมากขึ้นทุกวัน
ทำใหบริการตางๆ จึงสามารถผนวกเอามัลติมีเดียเขามาใชไดเปนอยางดี สิ่งที่กลาวมาทั้งหมดนี้ทำใหในการดำเนินชีวิตของ
มนุษยในปจจุบันนั้นจึงถูกแวดลอมดวยระบบมัลติมีเดียอยางแทจริง

แบบฝกหัดบทที่ 1
1. ใหนักศึกษาลองนึกวาในแตละวันนั้น นักศึกษามีการใชงานอะไรบางที่มีมัลติมีเดียเขาไปเกี่ยวของ
2. สินคาหรือบริการในชีวิตประจำวันทุกวันนี้มีหลายอยางที่ไดนำเอาเทคโนโลยีมัลติมีเดียเขามาผนวกเขาเพื่อเพิ่มความ
สามารถและตอบสนองความตองการของผูใชจากเดิม ใหนักศึกษาเขียนอธิบายกรณีศึกษาจากประสบการณของตนเองมา
คนละ 1 อยาง โดยใหบรรยายเชิงเปรียบเทียบถึงประโยชนที่ไดรับเพิ่มเติมจากที่เดิมเคยมี