CHÖÔNG 4:

KEÁ TOAÙN DOANH THU/ THU

NHAÄP, CHI PHÍ VAØ XAÙC
ÑÒNH KEÁT QUAÛ KINH DOANH
GV: PHAÏM THÒ HUYEÀN QUYEÂN
 Noäi dung chöông 4

1. Nhöõng vaán ñeà chung veà DT, CP

2. Kế toán DTBH và giá vốn hàng bán
3. Kế toán doanh thu, chi phí tài chính
4. Kế toán thu nhập, chi phí khác
5. Kế toán CPBH và CPQLDN
6. Kế toán chi phí thuế thu nhập DN
7. Kế toán xác định kết quả kinh doanh
 Hoaït ñoäng trong DN

Hoaït ñoäng SXKD Hoaït ñoäng

thoâng thöôøng khaùc

Hoaït ñoäng Hoaït

baùn haøng & ñoäng
cung caáp taøi
dòch vuï
3 chính
 1/Nhöõng vaán ñeà chung veà DT, CP
CP CP
HÑ DT/TN CP Kinh thueá
doanh TNDN
S BH,CC Tk 511 Tk 632
X DV Tk641,
K Tk642
D
TC Tk 515 Tk 635

Khaùc Tk 711 Tk 811 Tk 821

 1.1. Khaùi nieäm
° Doanh thu, Thu nhaäp khaùc:
° Toång giaù trò caùc lôïi ích kinh teá DN thu
ñöôïc trong kyø, phaùt sinh töø HÑ SXKD
thoâng thöôøng vaø hoïat ñoäng khaùc
° Goùp phaàn laøm taêng voán chuû SH nhöng
khoâng phaûi do caùc chuû sôû höõu goùp
voán
 Doanh thu: phaùt sinh töø caùc hoaït ñoäng SX,
KD thoâng thöôøng cuûa DN
 Thu nhaäp khaùc: phaùt sinh töø caùc hoaït ñoäng
ngoaøi caùc hoïat ñoäng taïo ra doanh thu
Khaùi nieäm

° Chi phí:
° Caùc khoaûn laøm giaûm lôïi ích kinh
teá trong kyø
° Döôùi hình thöùc caùc khoaûn tieàn chi
ra, caùc khoaûn khaáu tröø TS hoaëc
phaùt sinh caùc khoaûn nôï
° Daãn ñeán laøm giaûm voán chuû SH
nhöng khoâng phaûi do phaân phoái
voán cho caùc chuû sôû höõu.
1.2. Ñieàu kieän ghi nhaän
doanh thu, thu nhaäp:

° Thu ñöôïc lôïi ích kinh teá trong

töông lai:
°Laøm gia taêng veà TS; hoaëc
°Giaûm bôùt nôï phaûi traû;
° Giaù trò ñöôïc xaùc ñònh moät caùch
ñaùng tin caäy.
 Thí duï
TS NPTr VC Goùp DT,
SH voán(?) TN(?)
1.Baùn haøng traû chaäm (laõi) + K + K Coù

2.Chuyeån nôï thaønh voán

chuû SH
3. Mua haøng traû chaäm

4. Ñaùnh giaù laïi ngoaïi teä (+)

5. Khaùch haøng thanh toaùn

6. Baùn TSCÑ, GB > GTCL

8
Ñieàu kieän ghi nhaän chi
phí
° Laøm giaûm bôùt lôïi ích kinh teá trong
töông lai:
° Laøm giaûm TS; hoaëc
° Laøm taêng nôï phaûi traû
° CP phaûi ñöôïc xaùc ñònh moät caùch
ñaùng tin caäy
° Tuaân thuû nguyeân taéc phuø hôïp
° Ghi nhaän ngay vaøo baùo caùo KQKD
trong kyø neáu khoâng ñem laïi lôïi ích kinh
teá cho caùc kyø sau
1.3. Nguyeân taéc keá toaùn
DT, CP
 -Cô sôû doàn tích: Doanh thu phaûi ñöôïc
ghi nhaän vaøo thôøi ñieåm phaùt sinh,
khoâng phaân bieät ñaõ thu hay chöa thu
tieàn.
 -Phuø hôïp: Khi ghi nhaän doanh thu
phaûi ghi nhaän moät khoaûn chi phí phuø
hôïp.
 -Thaän troïng: Doanh thu vaø thu nhaäp
chæ ñöôïc ghi nhaän khi coù baèng chöùng
chaéc chaén veà khaû naêng thu ñöôïc lôïi
ích kinh teá.
 2. KEÁ TOAÙN DOANH THU VAØ
GIAÙ VOÁN HAØNG BAÙN

155,156 632 911 511 11x, 131

(1) GV (1) DTBH

3331

Xem laïi KTTC 1, chöông 5 – Keá toaùn thaønh

phaåm vaø tieâu thuï thaønh phaåm
 2.1. Keá toaùn DTBH &CCDV
TK 511 TK 111,112,131
TK 521
DTBH &CCDV
Keát chuyeån caùc phaùt sinh
khoaûn giaûm DT
TK 3387

Phaân boå DT cho thueâ

TK 333 TS ñaõ thu tröôùc tieàn
Thueá GTGT, XK, cuûa nhieàu kyø
TTÑB phaûi noäp (PP 334
taùch thueá ñònh kyø)
Traû löông, thöôûng
cho NLÑ baèng SP
TK 911 ....
K/c Doanh thu
thuaàn ñeå XÑKQ

12
2.2. KT giaù voán haøng baùn
Khaùi nieäm
GVHB chính laø CP veà HTK, BĐS ĐT
ñöôïc trình baøy treân baùo caùo KQKD.

GVHB trong kyø keá toaùn bao goàm

- giaù goác cuûa HTK ñaõ baùn,
- khoaûn DP GG HTK,
- caùc khoaûn hao huït maát maùt cuûa HTK
sau khi tröø (-) phaàn boài thöôøng
- CPSXC khoâng ñöôïc phaân boå.
-…
 KT giaù voán haøng baùn- PP KKTX
Giaù voán haøng tieâu thuï bò traû laïi
154,155,156,157 632 911
Giaù voán haøng tieâu thuï trong kyø

627 Cuoái kyø,

CPSXC CÑ Khoâng tính vaøo giaù thaønh
k/chuyeån
1381/ 152,153,154,155,156 GVHB
Hao huït, maát HTK (sau boài thöôøng)
241/154 töï cheá
CP töï XD, töï cheá vöôït treân möùc bình
thöôøng (khoâng tính vaøo NG TSCÑ)
229
Cheânh leäch laäp döï phoøng GGù HTK
Cheânh leäch hoaøn nhaäp DPGG HTK
 KT giaù voán haøng baùn- PP KKTX

217 632
911
Baùn BÑS ÑT
2147
Trích khaáu hao
BÑS ÑT
111, 112, … Cuoái kyø,
Chi phí baùn BÑS ÑT k/chuyeån
111, 112, 331 GVHB
Giaù voán HH mua xuaát baùn
thaúng/giao haøng tay ba

133
Thueá GTGT ñaàu vaøo khoâng ñöôïc
khaáu tröø
 KT giaù voán haøng baùn theo PP KKÑK
Cuoái kyø, kch GV TP toàn cuoái kyø
155 632 911
Ñaàu kyø, kch GV TP toàn kho ñaàu kyø
157
Ñaàu kyø, kch GVTP göûi baùn ñaàu kyø
631 Cuoái kyø,
Giaù voán TP, DV SX trong kyø keát
627
CPSXC CÑ khoâng tính vaøo giaù thaønh chuyeån
1381/ 152,153,154,155,156 Giaù voán
Hao huït, maát maùt HTK haøng baùn
241/154 töï cheá
Chi phí töï XD, töï cheá vöôït treân
möùc bình thöôøng
229
Cheânh leäch laäp DPGGù HTK
Cheânh leäch HN DPGG HTK
3. KEÁ TOAÙN DOANH THU VAØ CHI
PHÍ HOAÏT ÑOÄNG TAØI CHÍNH
 Doanh thu hoaït ñoäng taøi chính bao
goàm:
 Laõi TGNH
 Laõi traùi phieáu, lôïi töùc coå phieáu, cheânh
leäch giaù baùn chöùng khoaùn lôùn hôn giaù
goác.
 Coå töùc, lôïi nhuaän ñöôïc chia töø hoaït
ñoäng lieân doanh, hoaït ñoäng goùp voán
coå phaàn.
 Laõi cheânh leäch tyû giaù
 Chieát khaáu thanh toaùn ñöôïc höôûng
 ...
3. KEÁ TOAÙN DOANH THU VAØ CHI
PHÍ HOAÏT ÑOÄNG TAØI CHÍNH
 Chi phí hoaït ñoäng taøi chính bao goàm:
 Laõi phaûi traû do ñi vay voán
 Chi phí vaø loã töø hoaït ñoäng lieân doanh,
hoaït ñoäng goùp voán coå phaàn, hoaït
ñoäng ñaàu tö coå phieáu.
 Loã cheânh leäch tyû giaù
 Chieát khaáu thanh toaùn cho khaùch haøng
ñöôïc höôûng
 …
 515
911 11x, 138
Cuoái kyø keát (1)Thu laõi tieàn göûi, laõi cho vay, laõi
chuyeån DTHÑTC coå phieáu, traùi phieáu
(2) T. toaùn CK ñeán haïn, baùn khoaûn ñaàu tö
121,221, 222,…
(3) Duøng coå töùc mua CK Giaù goác
hoaëc boå sung voán goùp
3387
(4)Laõi traû chaäm, traû goùp
331
(5) CKTT mua haøng ñöôïc höôûng
156,211
(6) Laõi do cheânh leäch tyû giaù
111,112
413
(7) Cuoái nieân ñoä xöû lyù CLTG…
121,221,222,… 635 229
Giaù Loã do baùn khoaûn ñaàu tö
Cheânh leäch
goác 111,112,…
Giaù baùn CP hoaït ñoäng Hoaøn nhaäp
ñaàu tö TC DPGG ñaàu tö
229 CK
Laäp döï phoøng giaûm giaù ñaàu tö taøi
chính 911
131
CKTT cho ngöôøi mua
Cuoái kyø k/c
1112,1122
CPTC
Loã cheânh leäch tyû giaù
11x,335,242
Laõi tieàn vay phaûi traû, phaân boå
413 laõi traû goùp
xöû lyù CLTG
 3. KEÁ TOAÙN DOANH THU VAØ CHI
PHÍ HOAÏT ÑOÄNG TAØI CHÍNH

11x, 331 635 911 515 11x, 131

(1) CP (1) DThoạt

động tài chính
hoạt động
tài chính phát sinh
phát sinh

Xem laïi KTTC 2, chöông 3– Keá toaùn hoaït ñoäng

ñaàu tö taøi chính
 4/KT thu nhập &chi phí hoaït
ñoäng khaùc

Hoaït ñoäng khaùc

Hoạt động khác là các hoạt động ngoài hoạt động SX-KD
thông thường của doanh nghiệp, có đặc điểm:
- xảy ra không thường xuyên
- doanh nghiệp không dự tính trước được hoặc có dự tính
trước nhưng ít có khả năng thực hiện.
Tất cả các khoản thu nhập hoặc chi phí liên quan đến các
hoạt động khác được phản ánh vào thu nhập khác và chi phí
khác của doanh nghiệp
4/KT thu nhập &chi phí hoaït
ñoäng khaùc
Thu nhaäp khaùc
khoaûn thu goùp phaàn laøm taêng
VCSH töø HÑ ngoaøi caùc HÑ taïo ra
DT.
Chi phí khaùc
khoaûn CP/ loã do caùc söï kieän hay
caùc nghieäp vuï rieâng bieät vôùi HÑ
thoâng thöôøng cuûa DN gaây ra.
 THU NHẬP KHÁC

- Thu nhập từ nhượng bán, thanh lý TSCĐ;

- Chênh lệch lãi do đánh giá lại vật tư, hàng hoá, tài sản cố định
đưa đi góp vốn liên doanh, đầu tư vào công ty liên kết, đầu tư dài
hạn khác;
- Thu nhập từ nghiệp vụ bán và thuê lại tài sản;
- Các khoản thuế phải nộp khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ
nhưng sau đó được giảm, được hoàn (thuế xuất khẩu được hoàn,
thuế GTGT, TTĐB, BVMT phải nộp nhưng sau đó được giảm);
- Thu tiền được phạt do khách hàng vi phạm hợp đồng;

24
 THU NHẬP KHÁC

- Thu tiền bồi thường của bên thứ ba để bù đắp cho tài sản bị tổn
thất (ví dụ thu tiền bảo hiểm được bồi thường, tiền đền bù di dời
cơ sở kinh doanh và các khoản có tính chất tương tự);
- Thu các khoản nợ khó đòi đã xử lý xóa sổ;
- Thu các khoản nợ phải trả không xác định được chủ;
- Các khoản tiền thưởng của khách hàng liên quan đến tiêu thụ
hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ không tính trong doanh thu (nếu có);
- Thu nhập quà biếu, quà tặng bằng tiền, hiện vật của các tổ chức,
cá nhân tặng cho doanh nghiệp;
- Giá trị số hàng khuyến mại không phải trả lại;
- Các khoản thu nhập khác ngoài các khoản nêu trên.
25
 THU NHẬP KHÁC

 Lưu ý:
 Khi có khả năng chắc chắn thu được các khoản tiền phạt vi
phạm hợp đồng, kế toán phải xét bản chất của khoản tiền
phạt để kế toán phù hợp với từng trường hợp cụ thể theo
nguyên tắc:
• Đối với bên bán: Tất cả các khoản tiền phạt vi phạm hợp
đồng thu được từ bên mua nằm ngoài giá trị hợp đồng
được ghi nhận là thu nhập khác.
• Đối với bên mua: Các khoản tiền phạt về bản chất là
khoản giảm giá hàng mua, làm giảm khoản thanh toán
cho người bán được hạch toán giảm giá trị TS hoặc khoản
thanh toán (không hạch toán vào thu nhập khác) trừ khi
TS có liên quan đã được thanh lý, nhượng bán
26
 CHI PHÍ KHÁC

- Chi phí thanh lý, nhượng bán TSCĐ (gồm cả chi phí đấu thầu hoạt
động thanh lý). Số tiền thu từ bán hồ sơ thầu hoạt động thanh lý,
nhượng bán TSCĐ được ghi giảm chi phí thanh lý, nhượng bán
TSCĐ;
- - Giá trị còn lại của TSCĐ bị phá dỡ;
- Giá trị còn lại của TSCĐ thanh lý, nhượng bán TSCĐ (nếu có);
- Chênh lệch lỗ do đánh giá lại vật tư, hàng hoá, TSCĐ đưa đi góp
vốn vào công ty con, công ty liên doanh, đầu tư vào công ty liên
kết, đầu tư dài hạn khác;
- Tiền phạt phải trả do vi phạm hợp đồng kinh tế, phạt hành chính;
- Các khoản chi phí khác.
 …

28
 Tài khoản sử dụng
Tài khoản 711 “Thu nhập khác” dùng để phản ánh các khoản thu
nhập khác ngoài hoạt động SX-KD của doanh nghiệp (ngoài nội dung
các khoản đã phản ánh trên các Tài khoản 511 và Tài khoản 515).
Nội dung và kết cấu của tài khoản
 Bên Nợ:
 Số thuế GTGT phải nộp (nếu có) tính theo phương pháp trực tiếp
đối với các khoản thu nhập khác phát sinh trong kỳ.
 Kết chuyển toàn bộ các khoản thu nhập khác phát sinh trong kỳ
vào Tài khoản 911 “Xác định kết quả kinh doanh”.
 Bên Có: Các khoản thu nhập khác phát sinh trong kỳ.
 Tài khoản 711 không có số dư cuối kỳ.
29
 Tài khoản sử dụng
Tài khoản 811 “Chi phí khác” dùng để phản ánh các khoản chi
phí khác từ các sự kiện hay các nghiệp vụ riêng biệt với các
hoạt động thông thường của doanh nghiệp (ngoài nội dung các
khoản đã phản ánh trên các Tài khoản 632, 635, 641 và 642).
Nội dung và kết cấu của tài khoản
 Bên Nợ: Các khoản chi phí khác phát sinh trong kỳ.
 Bên Có: Kết chuyển toàn bộ các khoản chi phí khác phát sinh
trong kỳ vào Tài khoản 911 “Xác định kết quả kinh doanh”.
 Tài khoản 811 không có số dư cuối kỳ.

30
 Tài khoản sử dụng
Nguyên tắc phản ánh vào tài khoản
Các khoản chi phí không được coi là chi phí tính thuế TNDN
theo quy định của Luật thuế nhưng có đầy đủ hóa đơn,
chứng từ và đã hạch toán đúng theo Chế độ kế toán thì
không được ghi giảm chi phí kế toán. Các khoản chi phí này
chỉ được điều chỉnh trong Tờ khai quyết toán thuế TNDN
để làm tăng số thuế TNDN phải nộp

31
 112,152,
211 (GTCL)
811 711 111,112,131,152
Chi phí thanh lyù, Thu nhaäp thanh lyù,
nhöôïng baùn TSCÑ nhöôïngbaùn TSCÑ
112,1388,344
112, 144, 244, 3388 Thu phaït do kh/haøng
Tieàn phaït do DN vi phaïm hôïp ñoàng
vi phaïm hôïp ñoàng 111,112
911 Thu nôï khoù ñoøi ñaõ
111,112,141
Chi khaéc phuïc toån thaát Ckyø Ckyø xoùa soå nay ñoøi ñöôïc
do ruûi ro trong KD kch kch 341,331,338
(baõo luït, hoûa hoaïn,) CP TN Xöû lyù nôï khoâng
333 khaùc khaùc xaùc ñònh ñöôïc chuû
Bị phạt thuế, 333
Truy thu thueá Mieãn giaûm thueá
152,211 111, 112
Ñöa TS ñi goùp voán bò Thu tieàn baûo hieåm
ñaùnh giaù thaáp ñöôïc boài thöôøng
222,228 111,112,1388
Thu nhaäp naêm
4/ Keá toaùn CPBH vaø
CPQLDN
 Chi phí baùn haøng laø CP phaùt sinh
phuïc vuï quaù trình tieâu thuï SP, HH, DV
 Chi phí QLDN laø CP quaûn lyù KD, CP
quaûn lyù haønh chaùnh, chi phí chung
khaùc lieân quan hoaït ñoäng cuûa caû DN
 Do CPBH vaø CPQLDN laø CP thôøi kyø neân
cuoái kyø phaûi keát chuyeån ñeå Xaùc ñònh
KQKD.
 334 641 111, 112,…
Tieàn löông NVBH, ñoùng goùi,
338 v/chuyeån, NV giôùi thieäu (6411) Phaùt sinh caùc
Trích BHXH, BHYT, CPCÑ khoaûn ghi giaûm
152
Xuaát VL ñoùng goùi, SCTS,… (6412)
153, 242 911
CCDC ñoà duøng (6413)
214
Trích khaáu hao TSCÑ (6414)
352, 154, 155, 156 …
Chi phí baûo haønh SP (6415) Cuoái kyø keá
111, 112, 331
CP ñieän, nöôùc, thoâng tin, thueâ
toaùn, keát
ngoaøi SCTSCÑ (6417) chuyeån CPBH
352, 242,…, 111, 112
Trích tröôùc hoaëc phaân boå CP
SC TSCÑ, CP khaùc (6418)
 334, 338 642
Tieàn löông, phuï caáp NV QL DN (6421) 111, 112,…
Trích BHXH, BHYT, KPCÑ cuûa NV QLDN
152, 111 Phaùt sinh caùc
VL duøng cho quaûn lyù khoaûn ghi giaûm
VL söûa chöõa TSCÑ chung, … (6422)
153, 242
CCDC, ñoà duøng vaên phoøng (6423)
911
214
Trích KH TSCÑ duøng cho QL DN (6424) Cuoái kyø keá
3337, 3338 toaùn, keát
Thueá nhaø ñaát, thueá moân baøi (6425)
LP giao thoâng,LP qua caàu, phaø (6426)
chuyeån CP
229 QLDN
CL laäp DP nôï phaûi thu khoù ñoøi (6426)
CL hoaøn nhaäp DP nôï phaûi thu khoù ñoøi
111, 112, 331,352,242 …
Trích tröôùc hoaëc pboå CP SCTSCÑ, CP
khaùc:CP tieáp khaùch,...,CP ñaøo taïo(6428)
 5/ KT keát quaû kinh doanh

• Kết quả hoạt động kinh doanh của DN bao gồm:

– Kết quả hoạt động SX-KD là số chênh lệch giữa doanh thu
thuần và trị giá vốn hàng bán (gồm cả sản phẩm, hàng hóa,
BĐS đầu tư và dịch vụ, giá thành sản xuất của sản phẩm xây
lắp, chi phí liên quan đến hoạt động kinh doanh BĐS đầu tư),
chi phí bán hàng và chi phí QLDN.
– Kết quả hoạt động tài chính là số chênh lệch giữa doanh thu
hoạt động tài chính và chi phí tài chính.
– Kết quả hoạt động khác là số chênh lệch giữa thu nhập khác
với các khoản chi phí khác và chi phí thuế TNDN.
 Tài khoản sử dụng
TK 911 “Xác định kết quả kinh doanh”
• Trị giá vốn của sản phẩm, hàng • Doanh thu thuần về số sản
hóa, BĐS đầu tư và dịch vụ đã phẩm, hàng hóa, BĐS đầu tư
bán trong kỳ; và dịch vụ đã bán trong kỳ;
• Chi phí bán hàng, chi phí • Doanh thu hoạt động tài
QLDN; chính;
• Chi phí tài chính; • Thu nhập khác;
• Chi phí thuế TNDN và chi phí • Các khoản ghi giảm chi phí
khác; thuế TNDN;
• Kết chuyển lãi. • Kết chuyển lỗ.

Tài khoản này không có số dư cuối kỳ.

 632 911 511
K/ch GVHB
K/C DT thuaàn
635
515
K/ch CPTC
641 K/c DT HÑ taøi chính
K/c CPBH
642 711
K/c CPQLDN
811 K/c TN khaùc
K/c CP khaùc
821
821
K/c CP thueá TNDN
421 (4212) K/c thu nhaäp thueá TNDN
Keát chuyeån laõi
Keát chuyeån loã