‫قـــــررت وزارة الـــتــعلـيــــم تــدريـــ�س‬

‫ه���ذا ال��ك��ت��اب وط��ب��ع��ه ع��ل��ى نفقـتـها‬

‫الريا�ضيات‬
‫لل�صف الأول االبتدائي‬
‫الف�صل الدرا�سي الثاين‬

‫قام بالت�أليف والمراجعة‬

‫فريق من المتخ�ص�صين‬

‫طبعة ‪ 1443‬ـــ ‪2021‬‬

 ‫ح وزارة التعليم ‪1436 ،‬هـ‬
‫فهرسة مكتبـة امللـك فهد الوطنيـة أثنـاء النـشـر‬
‫وزارة التعلـيـم‬
‫الرياضيات للصف األول االبتدائي ‪ :‬الفصل الدرايس الثاين‪/.‬وزارة التعليم‪.‬‬
‫‪ -‬الرياض ‪1436 ،‬هـ ‪.‬‬
‫‪156‬ص ؛ ‪ 27٫5 x 21‬سم‬
‫ردمـك ‪978-603-508-166-5 :‬‬
‫‪ 1‬ـ الرياضيات ـ كتب دراسيـة ‪ 2‬ـ التعليم االبتدائي السعوديـة ـ‬
‫أ ـ العنوان‬ ‫كتب دراسيـة‪.‬‬
‫‪1436/6309‬‬ ‫ديـوي ‪372.7‬‬

‫رقم الإيداع ‪1436/6309 :‬‬

‫ردمك ‪978-603-508-166-5 :‬‬

‫حقوق الطبع والن�شر حمفوظة لوزارة التعليم‬

‫‪www.moe.gov.sa‬‬

‫ﻣﻮاد إﺛﺮاﺋﻴﺔ وداﻋﻤﺔ ﻋﻠﻰ "ﻣﻨﺼﺔ ﻋﻴﻦ"‬

‫‪IEN.EDU.SA‬‬

‫ﺗﻮاﺻﻞ ﺑﻤﻘﺘﺮﺣﺎﺗﻚ ﻟﺘﻄﻮﻳﺮ اﻟﻜﺘﺎب اﻟﻤﺪرﺳﻲ‬

‫‪FB.T4EDU.COM‬‬
1-7.indd 3 8/4/19 1:55 PM
 :ó©Hh ,Ú©ªLCG ¬Ñë°Uh ¬dBG ¢•Yh óª¹ Éæ«Ñf ¢•Y šÓ°ùdGh IÓ°üdGh ˆ óª²G
øe É«•Yo äÉjƒà°ùe ÜÉ°ùàcG ¢Uôa ÖdÉ£•d Å«u ¡J »àdG á«°SÉ°SC’G á«°SGQódG OGƒŸG øe äÉ«°VÉjôdG IOÉe ó©J
bGƒe ™e –eÉ©àdG ¢•Y  óYÉ°ùjh ,äӒ°ûŸG –Mh ҒØàdG ¢•Y ¬JQób ᫪æJ ¬d í«àj ɇ ,᫪«•©àdG äÉjÉؒdG
.É¡JÉѕ£àe á«Ñ•Jh IÉ«²G
᫪gCÉH É«k Yh ,ájô°ûÑdG OQGƒŸG ᫪æàH ÚØjô°ûdG Úeô²G šOÉN áeƒ’M ¬«dƒJ …òdG šÉªàg’G `•£æe øeh
ègÉæe É¡àeóe ‘h á«°SGQódG ègÉæŸG ôjƒ£J ƒëf º«•©àdG IQGRh ¬LƒJ ¿Éc ,á•eÉ°ûdG ᫪æàdG «– ‘ ÉgQhO
¤EG º¡H —ƒ°UƒdGh ,ÜÓ£dG iód º«•©àdG äÉLôîà AɏJQÓd É«k ©°S ,á«FGóàH’G á•MôŸG øe GAk óH ,äÉ«°VÉjôdG
.áeóàŸG —hódG ‘ º¡fGôbCG ±É°üe
–©Œ »àdG ,jƒ°ûàdGh Üò÷G ô°UÉæY É¡«a ôaGƒàJ ,áãjóM Ö«dÉ°SCÉH IOÉŸG —hÉæàJ É¡fCÉH Öà’dG  òg õ«ªàJh
 òg ócDƒJ ɪc .áYƒæàe ᣰûfCGh äÉÑjQóJ øe ¬eóJ Ée —ÓN øe ,É¡©e –YÉØàjh É¡ª•©J ¢•Y –яj ÖdÉ£dG
:»JCÉj ɪ«a –ãªàJ ,É¡ª•©Jh äÉ«°VÉjôdG º«•©J ‘ ᪡e ÖfGƒL ¢•Y Öà’dG
.á«JÉ«²G äӒ°ûŸGh bGƒŸG ÚHh äÉ«°VÉjôdG iƒà¹ ÚH «KƒdG §HGÎdG •
.ábƒ°ûe áHGòL IQƒ°üH iƒàëŸG ¢VôY FGôW ´ƒæJ •
.º•©àdGh º«•©àdG äÉ«•ªY ‘ º•©àŸG QhO RGôHEG •
v ¬æe –©Œh »°VÉjôdG iƒàëŸG §HGôJ ¢•Y –ª©J »àdGh ,á«°VÉjôdG äGQÉ¡ŸÉH šÉªàg’G •
k eɒàe Óc
,Ó
É¡ª«¶æJh äÉfÉ«ÑdG ™ªL äGQÉ¡eh ,»°VÉjôdG ¢ù²G äGQÉ¡eh ,»°VÉjôdG –°UGƒàdG äGQÉ¡e :É¡æ«H øeh
.É«•©dG ҒØàdG äGQÉ¡eh ,ÉgÒ°ùØJh
‘ ҒØàdG á«Ø«c ‘ áؕàîŸG ¬JÉ«é«JGΰSG «XƒJh ,äӒ°ûŸG –M ܃•°SCG äGƒ£N ò«ØæàH šÉªàg’G •
.É¡•Mh á«JÉ«²Gh á«°VÉjôdG äӒ°ûŸG
.áؕàîŸG á«°VÉjôdG bGƒŸG ‘ á«æàdG «XƒàH šÉªàg’G •
.º¡æ«H ájOôØdG ¥hôØdG ™e Ö°SÉæàj Éà ÜÓ£dG ˃J ‘ áYƒæàe Ö«dÉ°SCG «XƒàH šÉªàg’G •
áYƒª› º•©ª•d ôaƒJ ±ƒ°S Iójó÷G Öà’dGh IQƒs £ŸG ègÉæŸG ¿EÉa ,—ÉéŸG Gòg ‘ á«ŸÉ©dG äGQƒ£àdG áÑcGƒŸh
™bGƒŸGh äÉ«›ÈdG ¤EG áaÉ°VE’ÉH ,ÜÓ£dG ÚH ájOôØdG ¥hôØdG »YGôJ »àdG áYƒæàŸG ᫪«•©àdG OGƒŸG øe á•eɒàe
 QhO ócDƒj ɇ ,á°SQɪŸG ¢•Y »æÑŸG –°UGƒàdGh áãjó²G äÉ«æàdG «XƒJ á°Uôa ÖdÉ£•d ôaƒJ »àdG ,᫪«•©àdG
.º•©àdGh º«•©àdG ᫕ªY ‘
–©Œh ,º¡JÉѕ£àe »Ñ•Jh ,º¡eɪàgG ¢•Y Pƒëà°ùJ ¿CG –eCÉæd ,ÜÓ£dG ÉæFGõYC’ Öà’dG  òg šóq f PEG øëfh
.IóFÉah á©àe ÌcCG IOÉŸG  ò¡d º¡ª•©J

«aƒàdG ‹h ¬”dGh

1-7.indd 5 8/4/19 1:55 PM

 k«H¢½+kŸ«–H+ 9 w}‡H+ 7
ÀÂ ................................... kd«¥lH+  Ä ................................... kd«¥lH+ 
Àà ....................... ÓÐP_UÐí ØnAùÐ 1 ¼» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ö}]UÐ [S 1
Á» . . . . . . Ž–CG ºK øªNCG 2 ¼½ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ö}]UÐ Šh›/ 2

Á½ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . À» šA ØÐ{LúÐ 3 ¼¿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ö}]UÐ Š+ 3

Á¿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ¼»» šA ØÐ{LúÐ 4 ¼Á . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ŠcUÐí }a[UÐ Ö}J 4

ÁÁ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …ƒ“H+”…ƒl¢I5ghl2+ ¼Ã . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …ƒ“H+”…ƒl¢I5ghl2+

Á ........................ k«ŸG+}.k0+}I ¼Ä ........................ k«ŸG+}.k0+}I

ÁÃ 5
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . }x{bšUÐ ½» . . . . . . . . . . IQƒ°U º°SQCG 5
» . . . . . . . . . . . . . . . ¼»» šA ØÐ{LúÐ piÚnbY 6 ½½ . . . . . . . . Á º À º ¿ :ØÐ{LúÐ ŒY Ö}]UÐ 6

½ . . . . . . . . . . . . . . . ¼»» šA ØÐ{LúÐ oh>}> 7 ½¿ . . . . . . . . Ä º à º  :ØÐ{LúÐ ŒY Ö}]UÐ 7

¿ ...................... ½Á . . . ¼½ º ¼¼ º ¼» :ØÐ{LúÐ ŒY Ö}]UÐ 8

ÂÀ ........................... …ƒ“H+5ghl2+  ½Ä ........................

ÂÁ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ¬ŸG+ÏH+5ghl2¹+ ¾» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ŸÌ}UÐ Ö}]UÐ 9

¾½ ........................... …ƒ“H+5ghl2+ 
¾¿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ¬ŸG+ÏH+5ghl2¹+

†7g«–H+ 10 w}‡H+LŽŸº+—*+}; 8
ÂÄ ..................................... kd«¥lH+  ¾Â ..................................... kd«¥lH+ 
û 1
. . . . . . . . . . . . . . . . . ng˜h>}>í éЎJúÐ piÚnbY
¾Ã . . . . . . . . . . . . . . . . . . ï{Ln[šUÐ {_Un= …e!Ð 1
ý . . . . . . . . . . . . . phHnhbUÐ EQ éŽ]UÐ ÓÐ{Aí 2
¿» . . . . . . . . . . . . ØÐ{LúÐ ƒB é5_šHn= …e!Ð 2
ÿ . . . . . . Ž–CG ºK øªNCG 3 ¿½ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . <ÛnfšUÐ {_Un= Ö}]UÐ 3
ÃÁ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …ƒ“H+”…ƒl¢I5ghl2+
¿¿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …ƒ“H+”…ƒl¢I5ghl2+
à........................ k«ŸG+}.k0+}I ¿À ........................ k«ŸG+}.k0+}I
ÃÃ 4
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ng˜h>}>í ŠšcUÐ piÚnbY ¿Á . ájOóY ᔪL Öàc CG 4
Ä» . . . . . . . . . . . . . . . . . ng˜h>}>í Ón_—UÐ piÚnbY 5 ¿Ã . . . . . . . . . . . . ØÐ{LúÐ ƒB é5_šHn= Ö}]UÐ 5
Ľ ........................... …ƒ“H+5ghl2+  À» ......................
Ä¿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ¬ŸG+ÏH+5ghl2¹+ 
À¼ ........................ k«Eg…:)+nghN5b.
À½ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …ƒ“H+5ghl2+ 

À¿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ¬ŸG+ÏH+5ghl2¹+

1-7.indd 6 8/4/19 1:55 PM

 5¨…™H+Lk«…7b¢¥H+žg™…8'¹+ 1½½ 3+b='¹+‰gÈ'+ 11
¼¼À ................................... kd«¥lH+ 
ÄÂ ................................... kd«¥lH+ 
¼¼Á 1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ó5—œCÐ
ÄÃ ........................... ÓÐP_Un= {_UÐ 1
:Ó5—œCÐ ‡hf[> 2
¼¼Ã . . . . . . . . . . . . . . . . . ˆU~fx ºÞÐGx ºÕ}A{šx ¼»» . . . . . . . §‰ øY åëHCG ½
¼½» . . . . . . . §‰ øY åëHCG 3 ¼»½ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …ƒ“H+”…ƒl¢I5ghl2+

¼½½ . . . . . . . . . . . Ó5—œCÐí pxŽš—CÐ éncIúÐ 4 ¼»¾ ........................ k«ŸG+}.k0+}I

¼½¿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …ƒ“H+”…ƒl¢I5ghl2+
¼»¿ ................................. pþCÐ pAŽU 3
¼½À ........................ k«ŸG+}.k0+}I
:ï~abUÐ
ö {_UÐ 4
¼½Á ........................ pxŽš—CÐ éncIúÐ 5
¼»Á . . . . . . . . . . . . . . . ÓÐPL ºÓn—2 ºÓnfhf?Ð
¼½Ã . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pb=n]šCÐ ÊÐ~@úÐ 6

¼¾» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ‡[fUÐ 7
¼»Ã ........................ k«Eg…:)+nghN5b.

¼¾½ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …=}UÐí rd›UÐ 8 ¼»Ä .....................

¼¾¿ ........................ k«Eg…:)+nghN5b. ¼¼» ........................... …ƒ“H+5ghl2+ 

¼¾À . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …ƒ“H+5ghl2+ 
¼¼½ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ¬ŸG+ÏH+5ghl2¹+

¼¾Á . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ¬ŸG+ÏH+5ghl2¹+

3¨–¢H+ 13
¼¾Ä ................................... kd«¥lH+ 
:؎bfUР1
¼¿» . (ÓønxÚ ¼» ºÓønxÚ À º{AÐí énxÚ)
¼¿½ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ؎bfUÐ {L 2
¼¿¿ . . . . . . . . . . . . . . . . É¡”ãeCG 3
¼¿Á . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …ƒ“H+”…ƒl¢I5ghl2+

¼¿Â ........................ k«ŸG+}.k0+}I

¼¿Ã 4
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pxín—šCÐ †Un˜CÐ

¼À» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ؎bfUÐ é5_šHÐ 5

¼À½ ........................... …ƒ“H+5ghl2+ 

¼À¿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ¬ŸG+ÏH+5ghl2¹+ 

1-7.indd 7 8/4/19 1:55 PM

 wS }V W‡H+ 
”S …‚T ™V lR …7V R'+
.ß ó dó Ló Úò ŽhJô À ènf
õ Ú÷ úÐ ó wô
Øô {ó Ló neRó ºngf÷ Yõ {ñ AÐí
õ ÚnJ ÐÙõÎ
ó
õ õ õ ´
........... Èphó Sn˜ó U÷ Рڎh]UÐ

Sn+3R }R “V ŸH+
S
ô \¬ TÐ
Ö|

( - ) €ñ Rmh õ

ÖõÖ|÷ \¬ TÐ rô õ=mh

ÖõÖ|÷ \¬ TÐ oô có d÷ ?ô

‰g…‚J CG
A É° † «H I ô «¨ °U ábÉ£H ¼½ ô°†M
¿ƒu d ,¿ƒ•dG G ¿ ƒ•dÉH É¡«¡Lh ó
MCG
Gh ,ô ª M ’
C
ôNB’G ¬Lƒd Gh ,ô `°`†`NC’G ¿ƒ•dÉH
` g § ` • ` N
äÉbÉ£ÑdG  ò  dC G º `K ,ó«L –’°ûH
¢ •Y É¡
ºK ,á`dhÉ``£`dG h » àd G ä ÉbÉ£ÑdG ™aQG
É¡ ¡ L
,ôªMCG ôgɶdG H ºc :“•ØW —CÉ°S
Gh
Gh ? â « H á b É£ Œ«c ¬«a º”©JCGh ,™HÉ°ùdG •°üØdG á°SGQO ™ƒ«dG CGóHCG
¬«dEG ֕W hôj ¿CG
.ìô£dG á°üb …
¿CG ø‘ªj •É°ûf Gògh ,É¡ÑàcCGh ìôW
m u G
•ªL •ãeC
.É©e u
k ŸòØæf
...................................................... º‘àæHG / º‘æHG ,ÖëdG
q ôaGh ™e

ìô£dG …ƒ“H+ Ã
8-35.indd 8 8/4/19 1:56 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ

www.ien.edu.sa

õ hI÷ óúÐ Ø{ó L ošô T÷ Ìó

:Ên ó ó ó ô
½ ¼

........................ ........................

:pó hó õ>ùÐ Øó Ð{L÷ óúÐ Šô ›¬ eó >ô }ó ýÐí

õ Ø ‹HÚÌó
ó ô ô ÷

À ¿ ¾

¿ ¾ Á
:põ hó b¬ ˜ó šó eUÐ õ ­ Ø{ó Ló ošô T÷ Ìó ‹?ô ºŒõ hLó {ó a÷ ”õ dó Ló × pó YĆLó …”ó Ìó Á
ô âõ Øna\UÐ ó ô ­ ÷ ó ô

........................

Ä áÄ«¡àdG …ƒ“H+
8-35.indd 9 8/4/19 1:56 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
S …ƒR FT
wT }V W‡H+†ƒ ¼-Â
www.ien.edu.sa

W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
p à°SnCG
óu ©n dG ™n £n bp –o ª©n
¢üp °ün bp í«
p °Vƒn p àd
s
.ìp ôr £dG

.}hó õRn[ó Ló ¾ ó bõ ˜ó Ró ºëÐڎ

õ aô [Lô ng÷fYõ ÚnJó º}hõRn[Ló À €¬ _UÐ R ënó
÷ ó ó ô ó T

õ õ õ d™ó õT z« ^ó TÐ „ó \ó Rõ ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
:ó a« —ó ™ó dTÐ ô ™ô S÷ Ìó íó º õõÖ|÷ \¬ TÐ oZ¬ R ‰gš
ô Øó zó ^ó TÐ n ÷
¼

õ Ȑó bõ =ó n˜ð ió Ú÷ Ìó ‹ó÷ T .{ñ AÐ

õ í oió ÚÌó ÷fYõ Õ}Bó ºoõiÐÚÌó Á }õ œUÐ õR ënó
ó iÐÚó Ìó
.o ............... ó ñ ÷ ô ó ó ó ÷ ô ó T

ò ]­ = Èq÷ hó bõ =ó pð ]­ =ó ‹ó÷ T .ng÷fYõ ¾ o ò õ õ ó T

.Ón ó .................................. ó wó Ùó ºÓn]­ =ó Â ÊneUÐ
ó R ënó

ÈÖõ }÷ ]­ UÐ põ [­ Sõ íó …õ e÷ œUÐ õ õ
ó p[­ S Œó h÷ =ó çô }÷ aó UÐ nYó ¾

ìô£dG …ƒ“H+ ¼»
8-35.indd 10 8/4/19 1:56 PM
 ‫لِ َتم ِ ِ ِ‬ ‫َأ ْس َت ْع ِم ُل ِق َط َع ال َع ِّد‬
‫الم َت َب ِّق َي‪:‬‬ ‫ثيل ق َّصة ال َّط ْرحِ ‪َ ،‬و َأ ْك ُت ُ‬
‫ب ال َع َد َد ُ‬ ‫ْ‬
‫‪ 4‬‬

‫الش َج َر ِة؟‬
‫اح ًة َب ِق َي ْت َع َلى َّ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫َان َع َلى َّ ِ‬
‫الش َج َرة ‪ُ 10‬ت َّفاحات‪َ ،‬س َق َط ْت ا ْثنَ َتان منْها‪ .‬ك َْم ُت َّف َ‬ ‫ك َ‬ ‫ ‬
‫ات‪.‬‬‫   ُت َّفاح ٍ‬
‫َ‬ ‫‪...............‬‬

‫‪ 5‬‬

‫الت‪َ ،‬ط َار ‪ِ 3‬من َْها‪ .‬ك َْم َن ْح َل ًة َب ِق َي ْت؟‬

‫الزهر ِة ‪َ 8‬نح ٍ‬
‫ْ‬ ‫َان َع َلى َّ ْ َ‬
‫ك َ‬ ‫ ‬
‫   َنح َل ٍ‬
‫ت‪.‬‬ ‫‪ْ ...............‬‬

‫‪ 6‬‬

‫اح َد ٌة ِمن َْها‪ .‬ك َْم َف َر َاش ًة َب ِق َي ْت؟‬

‫ات‪َ ،‬طار ْت و ِ‬
‫َ َ‬
‫الشجير ِة ‪ 4‬فر َاش ٍ‬
‫َ‬ ‫ف َع َلى ُّ َ ْ َ‬
‫َو َق َ‬ ‫ ‬
‫   َفر َاش ٍ‬
‫ات‪.‬‬ ‫‪َ ...............‬‬

‫الم ْس َأ َل َة‪.‬‬
‫لَ ُح َّل َ‬
‫ِ‬ ‫�س ال َع َد ِد ُّي‪َ :‬أ ْس َت ْع ِم ُل ِق َط َع ال َع ِّد‬ ‫‪ِ  7‬‬
‫الح ُّ‬
‫رات‪َ ،‬طار ِ‬
‫‪ 4‬من َْها‪.‬‬ ‫َان َع َلى ال ُغص ِن ‪ 5‬ح َش ٍ‬ ‫ك َ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫ك َْم َح َش َر ًة َب ِق َي ْت؟ ‪َ    ...............‬ح َش َرة‪.‬‬
‫منزلي‬
‫ٌّ‬ ‫ٌ‬
‫ ن�شاط‬
‫الطرح‪ّ ،‬ثم اطلب �إليه‬ ‫ق�ص�صا عن ّ‬
‫ً‬ ‫ق�ص لطفلك‬
‫ّ‬
‫الدر�س ‪ : 1‬ق�ص�ص الطرح  ‪11‬‬ ‫ا�ستعمال الأزرار �أو قطع النّقد املعدن ّية لتمثيل الق�صة‪.‬‬
 ‫رابط الدر�س الرقمي‬
‫َت ْمثيلُ الطَّ ْر ِح‬ ‫‪2-7‬‬
‫‪www.ien.edu.sa‬‬

‫َأ ْستَطي ُع ال َّط ْر َح ل َم ْع ِر َفة ُ‬

‫المت َب ِّقي‪ ،‬إِذا ك َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َان َم ْعلو ًما َلدَ َّي الك ُُّل َو ُ‬
‫الج ْز ُء‪.‬‬ ‫الج ْزء ُ‬ ‫ِف ْك َر ُة َّ‬
‫الد ْر ِ�س‬
‫ُج ْز ٌء‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫�أَ ْط َر ُح ُم ْ�س َت ْع ِم ًل ِق َط َع‬
‫‪............‬‬ ‫ال َع ِّد‪.‬‬
‫ال ُكل‬ ‫ال ُكل‬ ‫الم ْف َرداتُ‬
‫ُ‬
‫ال َّط ْر ُح‬
‫ُج ْز ٌء‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫ُج ْز ٌء‬
‫‪2‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪.....‬‬

‫ال ُكل‬ ‫ال ُكل‬

‫‪9‬‬ ‫‪9‬‬

‫الم َت َب ِّق َي‪:‬‬ ‫لَ ِج َد ُ‬

‫الج ْز َء ُ‬
‫ِ‬ ‫الج ْد َو َل ال َّتالِي َو ِق َط َع ال َع ِّد‬ ‫ِ‬
‫َأ ْس َت ْعم ُل َ‬

‫ُجزْ ٌء‬ ‫ُجزْ ٌء‬ ‫ ‬ ‫‪3‬‬ ‫  ‬ ‫ُجزْ ٌء‬ ‫ُجزْ ٌء‬ ‫ ‬ ‫‪2‬‬ ‫  ‬ ‫ُجزْ ٌء‬ ‫ُجزْ ٌء‬ ‫ ‬ ‫‪1‬‬
‫‪............‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪............‬‬ ‫‪............‬‬ ‫‪4‬‬
‫الكُل‬ ‫الكُل‬ ‫الكُل‬
‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪5‬‬

‫ مع َأحم َد ‪ِ 10‬ق َط ِع َع ٍّد‪ِ 3 ،‬منْها ص ْفراء والب ِ‬

‫اقي َح ْمرا َء‪َ .‬ه ْل َم َع َأ ْح َم َد‬ ‫َ َ ُ َ َ‬ ‫َ َ ْ َ‬ ‫‪ 4‬‬
‫فس ُر إِجا َبتي‪.‬‬ ‫ِ‬
‫‪ 7‬ق َط ِع َع ٍّد َح ْم َرا َء؟ ُأ ِّ‬

‫‪  12‬الف�صل ‪ : ٧‬الطرح‬

 ‫الم َت َب ِّق َي‪:‬‬ ‫لَ ِج َد ُ‬
‫الج ْز َء ُ‬
‫ِ‬ ‫الج ْد َو َل ال َّت ِالي َو ِق َط َع ال َع ِّد‬ ‫ِ‬
‫َأ ْس َت ْعم ُل َ‬
‫ُج ْز ٌء‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫        ‪ 6‬‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫‪ 5‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪............‬‬ ‫‪............‬‬ ‫‪3‬‬
‫ال ُكل‬ ‫ال ُكل‬
‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬

‫ُج ْز ٌء‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫‪ 8‬‬ ‫ُج ْز ٌء ‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫‪ 7‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪............‬‬ ‫‪............‬‬ ‫‪4‬‬
‫ال ُكل‬ ‫ال ُكل‬
‫‪4‬‬ ‫‪9‬‬

‫ُج ْز ٌء‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫‪ 10‬‬ ‫ُج ْز ٌء ‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫‪ 9‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪............‬‬ ‫‪............‬‬ ‫‪4‬‬
‫ال ُكل‬ ‫ال ُكل‬
‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫ُج ْز ٌء‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫‪ 12‬‬ ‫ُج ْز ٌء ‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫‪ 11‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪............‬‬ ‫‪............‬‬ ‫‪6‬‬
‫ال ُكل‬ ‫ال ُكل‬
‫‪7‬‬ ‫‪7‬‬

‫فس ُر إِجا َبتي‪.‬‬ ‫ٍ‬ ‫ٍ ِ‬

‫أخذت ‪ 10‬كُرات م ْن ‪ 10‬كُرات؟ ُأ ِّ‬
‫ُ‬ ‫ك َْم َي ْب َقى إِ َذا‬ ‫‪ 13‬‬
‫ ‬
‫منزلي‬
‫ٌّ‬ ‫ٌ‬
‫ ن�شاط‬
‫اطلب �إىل طفلك ا�ستعمال �أ�شياء �صغري ٍة؛ كالقطع النّقد ّية‪،‬‬
‫الدر�س ‪ :2‬تمثيل الطرح  ‪13‬‬ ‫والأزرار؛ لتمثيل م�سائل يف ّ‬
‫الطرح‪.‬‬
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
wT }V W‡H+ SŸR 0S ¾-Â
www.ien.edu.sa

. õÖ|÷ \¬ TÐ ró õ=móh ¾ Øô {ó _ó UÐí º õÖ|÷ \ö TÐ oó có d÷ ?ô e­ —ó >ô ¾ = ½ - À W -}R ™V ET

†7T 5V bH+S
s –n ªn Lo Öoo àcr nCG
ìp ôr £dG
= , - —É p ªn ©r àp °SÉp
r H
:–o ãu en oCG
Sn+3}R “V ŸH+
S
( - ) €ñ Rmh õ
õ —ó xô
¾ ïín õ
½ €Rmh À :CGo ôn br nCG
õÖ|÷ \¬ TÐ rô õ=mh
¾ = ½ - À :Öoo àcr nCG õÖ|÷ \¬ TÐ oô có d÷ ?ô

ô ™ô S÷ Ìó
: õÖ|÷ \¬ TÐ oó có d÷ ?ô n
½ ¼

5 ïíõ n—ó xô ¾ õ
Sni Ã
5 3 8
¿ ¾

ó õÎ f_÷ >ó ÐÙnYó

È(-) Òô ÚnI À

ìô£dG …ƒ“H+ ¼¿
8-35.indd 14 8/4/19 1:56 PM
 ô ™ô S÷ Ìó
: õÖ|÷ \¬ TÐ oó có d÷ ?ô n
 Á

Ä Ã

¼¼ ¼»

¼¾ ¼½

.‹g÷ô fYõ Á Úó Øó nQó ºÑ

ò Ć­ Jô ¼» põ dó õRnUÐ
ó R ënó ó T :»t °VÉ p jn ôu dG ôo «’p Ør às dG ¼¿

.Ñ ò Ć­ Jô .................. Èpõ dó õRnUÐ õ õ õ

ó R ó b=ó n˜ð UnJó ‹ó÷ T
ò Ć­ Jô
.Ñ ô šô T÷ Ìó
Öõ }÷ ]­ UÐ pó dó e÷ @ô o
¬H¢I
[ P
‰g…‚J
É°ü°üb
k –ãq “ ìôW
m –ªL áHÉàc “•ØW ¤EG ֕WG
¼À ìô£dG –ªL †75bH+ k
.á«q fó©ŸG óqædG ™£b hCG ,QGQRC’G Óª©à°ùe ,ák £«°ùH

8-35.indd 15 8/4/19 1:56 PM

 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
Y wS }V ;R
YS™H+L T}“V …ƒH+ ¿-Â
www.ien.edu.sa

Ð|ð `÷ Éõ Öô |ó I÷ Ìó mXó óze÷ Kõ

ó Žaó —÷ wó
.Œô –ô `÷ hó Øô óz^TÐ W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
.–s ’o dG hp nCG ôn Ør °üdG
u ìo ôn Wr nCG

4 » 4
Öô }ó J÷ Ìó nYó {÷ó fLõ
.}ñ a÷ Éõ b˜÷ xó Šô­ cUÐ
» 4 4

ô ™ô S÷ Ìó
: õÖ|÷ \¬ TÐ oó có d÷ ?ô n
½ ¼

» 8 8
¿ ¾

Ȋô­ cUÐ Öô }ó J÷ Ìó nYó {÷ó fLõ }ò a÷ Éõ dó Ló Šô [ô A÷ Ìó ÐÙó neõU À

ìô£dG …ƒ“H+ ¼Á
8-35.indd 16 8/4/19 1:56 PM
 ô ™ô S÷ Ìó
: õÖ|÷ \¬ TÐ oó có d÷ ?ô n
 Á

Ä Ã

: õÖ|÷ \¬ TÐ ró õ=mh zó ?õ óúõ z« ^ó TÐ „ó \ó Rõ ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó

...... = ¿-¿ ¼½ ...... = Ä-Ä ¼¼ ...... = »-¼ ¼»

...... = »-½ ¼À ...... = Á-Á ¼¿ ...... = »-¾ ¼¾

.Öõ }÷ ]­ UÐ pó dó e÷ @ô o ô šô T÷ Ìó :…t Op ón ©n dG ¢ù p
t ëdG ¼Á

ÐíÚô Øó nQó ºÑ ò Ć­ Jô Ä põ h­ õi{ó ˜ó UÐ põ hó õ =}÷ š­ UÐ põ Ró }÷ Qô õR ënó

ó T
Èpõ Ró }÷ `ô UÐ õR ó bõ =ó ‹ó÷ T .o õ _ó d÷ eUÐ ó Uó õÎ ‹ôg_ô he@ó
õ

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
֕WGh ,(ám «q fó©e Oƒf
m ™£b hCG GQk GQRCG) AÉ«°TCG áKÓK “•ØW §YC
p G
¼Â –’dGh ôØ°üdG ìôW †75bH+ . 3-3 h 0-3 ìôW œÉf óéj »’d ;AÉ«°TC’G “•J –ª©à°ùj ¿CG ¬«dEG

8-35.indd 17 8/4/19 1:56 PM

 T…ƒRV “H+”T …ƒRR l¢V IS 5S ghlT 2+V
†7L5 S bH+ X

põ [­ Sõ Šh› õ e÷ šó õU {¬ _ó UÐ …ó ]ó Sõ Šô eõ _÷ šó H÷ Ìó ¼
.ó b¬ ˜ó šó eUÐ
ô Øó {ó _ó UÐ o ô šô T÷ Ìó íó Öõ }÷ ]­ UÐ

.ng÷ó fYõ ¾ Únó Jó º}hó õRn[ó Ló Á Œõ [÷ `ô UÐ dó Ló ënó

ó T
.}hó õRn[ó Ló Ȍõ [÷ `ô UÐ dó Ló ó bõ =ó Ðڎ
ð aô [Lô ‹ó÷ T
:õãÐ|`ó TÐ õQ n õ
ó GmóedTÐ ô ™ô S÷ Ìó
ô Øó zó ^ó TÐ n
Al õr Lo Al õr Lo ¾ Al õr Lo Al õr Lo ½

¿ ............ ............ Â
–q ’o dG –q ’o dG
 Ã

ô ™ô S÷ Ìó
: õÖ|÷ \¬ TÐ oó có d÷ ?ô n
¿

ìô£dG …ƒ“H+ ¼Ã
8-35.indd 18 8/4/19 1:56 PM
 …ƒ“H+
:õãÐ|`ó TÐ õQ n õ
ó GmóedTÐ ô ™ô S÷ Ìó
ô Øó zó ^ó TÐ n
Al õr Lo Al õr Lo Al õr Lo Al õr Lo
½ ¼
¿ ............ ............ À
–q ’o dG –q ’o dG
¿ ¼»

ô ™ô S÷ Ìó
: õÖ|÷ \¬ TÐ oó có d÷ ?ô n
¾

.‹÷ gõ õUÛnóõ fYó Uó õÎ ‹g÷ô fYõ ¾ …ó @ó Úó .뎘 ò aó J÷ Ìó  põ bó x{õ UÐ

ó _ó d÷ xó én õ ó T
ó R ënó Á
ò aó J÷ Ìó
.én Èpõ bó x{õ UÐ õ õ õ
ó R ó b=ó Ćð a÷ J ‹ó÷ T

¼Ä k«ŸG+}.k0+}I
8-35.indd 19 8/4/19 1:56 PM
 ¤˜BxDG SQvDG +GQ
À-Â
www.ien.edu.sa

S  S …7S 5V R'+
-O 5R ¨…9

]ó L÷ Ìó ºpò bó É
 õ ÓnS
Éø ò ÚíÀ{ò _H…Y
óó ÷ ó ó ó W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
ng÷ó fY¾nõ —ió Ìó bó x{õ É
ð ô ó ;kIQn ƒ°Uo ºo °So Qr nCG
È{ò _÷ Hó …ó Yó q÷ hó bõ =ó pð bó Éø
õ pð Só Úí‹óT
óó ÷ fn Dn nCb°zr ˜n @DG –S 0o n°C P

ô Jô Ž¬ Aó Ìô "fP Dn Cbn °zr ˜n DG nœEP eƒ

o •o €r ˜n DG bE
ó ÷ >ó nð ]ö Bó …ô ”ó Ìó "fP Dn Cb°znr ˜n DG oib£n €n †r Eo bE
ngš

Òð ڎ ô ‹ô Hô Ú÷ Ìó "fn Dn nCb°zr ˜n DG –T 0o Cbn °Sn n£r Cn

ó É

.kIQn ƒ°Uo ºo °So Qr nCG

"fL Dn ƒo†r En ¤gP +n b/Pn (G –r Gn

ìô£dG …ƒ“H+ ½»
8-35.indd 20 8/5/19 9:23 AM
 ‫الم ْس َأ َل َة‪:‬‬ ‫ِ‬
‫َأ ْر ُس ُم صور ًة لَ ُح َّل َ‬
‫‪َ 1‬ل َدى ُي ُ‬
‫ات ِمن الكَر ِز‪َ ،‬أك ََل ِ‬
‫‪ 3‬من َْها‪.‬‬ ‫ف ‪ 6‬حب ٍ‬
‫َ َ‬ ‫وس َ َ َّ‬
‫ك َْم َح َّب ًة َب ِق َي ْت؟‬

‫زات‪.‬‬
‫كَر ٍ‬
‫َ‬ ‫ ‬

‫رات‪َ ،‬أ ْع َطى َص ِدي َق ُه َب ْع ًضا‬

‫ناصر ‪ 7‬ج َز ٍ‬
‫ٍ َ‬ ‫َل َدى‬ ‫‪ 2‬‬
‫ِمنْها‪َ ،‬فب ِقي معه ‪ 3‬ج َز ٍ‬
‫رات‪ .‬ك َْم َج َز َر ًة َأ ْع َطى‬ ‫َ َ َ ََُ َ‬
‫َصدي َق ُه؟‬

‫رات‪.‬‬
‫ج َز ٍ‬
‫َ‬ ‫ ‬

‫الم ْس َأ َل َة‪:‬‬ ‫ِ‬

‫َأ ْر ُس ُم صور ًة لَ ُح َّل َ‬
‫احد ًة ِمن َْها‪.‬‬ ‫ٍ‬
‫احات‪َ ،‬أك ََل ُم َح َّم ٌد َو َ‬ ‫‪ 3‬فِي ال َّط َب ِق ‪ُ 7‬ت َّف‬
‫اح ًة َب ِق َي ْت؟‬
‫ك َْم ُت َّف َ‬
‫احات‪.‬‬
‫ٍ‬ ‫ُت َّف‬ ‫ ‬

‫قاالت‪َ ،‬أك ََل َح َم ٌد‬ ‫ٍ‬ ‫الصن ُْد ِ‬

‫وق ‪ُ 6‬ب ْر ُت‬ ‫في ُّ‬
‫ِ‬ ‫‪ 4‬‬
‫ُب ْر ُتقا َل َت ْي ِن ِمنْها‪ .‬ك َْم ُب ْر ُتقا َل ًة َب ِق َي ْت؟‬

‫قاالت‪.‬‬
‫ٍ‬ ‫ُب ْر ُت‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫منزلي‬
‫ٌّ‬ ‫ٌ‬
‫ ن�شاط‬
‫قدم لطفلك م�سائل طرح ب�سيطة م�شابهة ملا قدم يف‬ ‫ِّ‬
‫الدر�س ‪� : 5‬أح ُّل الم�س�ألة‪� :‬أر�سم �صورة  ‪21‬‬ ‫هذا الدر�س‪ ،‬واطلب �إليه �أن ير�سم �صورة كي يحلها‪.‬‬
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
3T +b=V R'¹+£R IT wS }V W‡H+ Á-Â
www.ien.edu.sa

W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
¿ Øõ óz^ó TÐ ‹ó Xõ ¼ Öó |ó I÷ Ìó ë÷ Ìó „g\ó
ô ™G÷ Ìó Op GóYr nC’G nøep ìo ôn Wr nCG
¾=¼–¿ 6 ,5 ,4

¿ Øõ óz^ó TÐ ‹ó Xõ ½ Öó |ó I÷ Ìó ë÷ Ìó „g\ó
ô ™G÷ Ìó
½=½–¿

õ ^bó dTÐ ó ^< mf÷eXõ æ õ

.Óm— ¬ ô ÷ ó ó ô {@÷ Ìó Š¬ >ô ¿ åõ< Ìô zó <÷ Ìó
:Øó ÐzK÷ óúÐ n õ õ
ô ™ô S÷ Ìó Š¬ >ô ºoQó í{ô œ÷ dTÐ ó Kó „ô “ó Ìó
ô Žcó Kó × oó X°
ó Óm—^¬ bó dTÐ

èJp ÉqædG …phÉ°ùn jo ¢übp Éf

3 = 1 - ¿ ¼

.......... = 2 - ¿ ½

¾
.......... = .......... - ¿
¿
.......... = .......... - ¿

ÈÖõ }÷ ]­ UÐ õR rô õ=m¬eTÐ f_÷ xó ÐÙnYó À

ìô£dG …ƒ“H+ ½½
8-35.indd 22 8/4/19 1:56 PM
 : õÖ|÷ \¬ TÐ ‰ó dó ?ô ‰ô d÷õ SÌô íó r=ó õm¬eTÐ zô ?õ Ìó Š¬ >ô ºÁ ‹÷ Xí
õ À ‹Xõ Ö|I÷ óú º
÷ ó ó ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó

£V IT wS }R V;R'+ £V IT wS }R V;R'+

èJp ÉqædG …phÉ°ùn jo ¢übp Éf èJp ÉqædG …phÉ°ùn jo ¢übp Éf

...... = ...... - Á ¼» ...... = ...... - À Á

...... = ...... - Á ¼¼ ...... = ...... - À Â

...... = ...... - Á ¼½ ...... = ...... - À Ã

...... = ...... - Á ¼¾ ...... = ...... - À Ä

: õÖ|÷ \¬ TÐ ró õ=mh zó ?õ óúõ z« ^ó TÐ „ó \ó Rõ ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó

...... = ½-À ¼Á ...... = »-¿ ¼À ...... = ¼-Á ¼¿

...... = »-Á ¼Ä ...... = ½-¿ ¼Ã ...... = À-À ¼Â

Öõ }÷ ]­ UÐ pó dó e÷ @ô {÷ô fwõ q÷ ˜ó šó Tó :CÉn £n nîdG ío ëu °U n oCG ½»

5 =2 - 6 õ õ õ œó eUÐ
pó dó e÷ œUÐ
ô o ô šô T÷ Ìó È{÷ô fw Ó÷ jó ]ó B÷ Ìó ‹h ó R .Òó Úó ín ô
.pó h õ
ó [UÐ ­
................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
p G
GOk GóYCG ìô£j ¿CG ¬«dEG ֕WG ºKq ,AÉ«°TCG áqà°S “•ØW §YC
½¾ 6 , 5 , 4 OGóYC’G øe ìô£dG †75bH+ q œÉf Öà’j ºK ,6 , 5 , 4 :øe ák ؕàº
.ìô£dG

8-35.indd 23 8/4/19 1:56 PM

 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
3T +b=V R'¹+£R IT wS }V W‡H+ Â-Â
www.ien.edu.sa

W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
ó ‹ó Xõ ¾ Öô |ó I÷ Ìó
 Øõ óz^TÐ Op GóYr nC’G nøep ìo ôn Wr nCG
¿=¾–Â 9 ,8 ,7

ó ‹ó Xõ ¼ Öô |ó I÷ Ìó
 Øõ óz^TÐ
Á=¼–Â

: õÖ|÷ \¬ TÐ ‰ó dó ?ô ‰ô d÷õ SÌô Š¬ >ô ºró õ=m¬eTÐ zô ?õ Ìó .Óm—

õ ^bó dTÐ ó ^< mf÷eXõ æ
¬ ô
õ
÷ ó ó ô {@÷ Ìó Š¬ >ô  åõ< Ìô zó <÷ Ìó

£V IT wS }R ;V R'+

èpJÉæq dG …hp É°ùn jo ¢üpbÉf

6 = 1 - Â ¼

.......... = 2 - Â ½

.......... = .......... - Â ¾

.......... = .......... - Â ¿

.......... = .......... - Â À

õ e÷ šó õU
ÈÖõ }÷ ]­ UÐ Šh› Šô eõ _÷ šó H÷ Ìó ‡
ó h÷ Tó Á

ìô£dG …ƒ“H+ ½¿
8-35.indd 24 8/4/19 1:56 PM
 : õÖ|÷ \¬ TÐ ‰ó dó ?ô ‰ô d÷õ SÌô íó r=ó õm¬eTÐ zô ?õ Ìó Š¬ >ô ºÄ ‹÷ Xõ íó à ‹÷ Xõ Öó |ó I÷ óú º ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó

£V IT wS }R ;V R'+ £V IT wS }R ;V R'+

èpJÉæq dG …hp É°ùn jo ¢üpbÉf èpJÉæq dG …hp É°ùn jo ¢üpbÉf
...... = ...... - Ä ¼¿ ...... = ...... - à Â

...... = ...... - Ä ¼À ...... = ...... - à Ã

...... = ...... - Ä ¼Á ...... = ...... - à Ä

...... = ...... - Ä ¼Â ...... = ...... - à ¼»

...... = ...... - Ä ¼Ã ...... = ...... - à ¼¼

...... = ...... - Ä ¼Ä ...... = ...... - à ¼½

...... = ...... - Ä ½» ...... = ...... - Ã ¼¾

: õÖ|÷ \¬ TÐ ró õ=mh zó ?õ óúõ z« ^ó TÐ „ó \ó Rõ ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó

...... = Ã-Ä ½¾ ...... = ¿-Â ½½ ...... = Â-Ã ½¼

...... = ¾-à ½Á ...... = ¿-Ä ½À ...... = À- ½¿

ÈnSð }÷ Ró Öõ }÷ ]­ UАõRsô õ>n­fUЏe­ —ó xô ÐÙneõU ¤T p €rp æ˜n dG xo jpxcr gS dG ½Â

................................................................................................................................................
¬H¢I
[ P
‰g…‚J
P *
fK Œ•gº*2K *v<&*rx€J&*Ÿ£D(*d•:*H$b£~7&*8“•Œ:<&
½À 9872*v<&°*œErx€D*†75bH+ Q
b˜ž›£+‘xŒD*H&*rx€D*ªbFxCwJ™.bž›E

8-35.indd 25 8/4/19 3:15 PM

 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
½3T +b=V R'¹+£R IT wS }V W‡H+ Ã-Â
www.ien.edu.sa

‡ýma@ î óz@÷ õÎ ìõ {õ vó õ {ó L÷ óúÐ ŒYõ Ö}J÷ Ìó

¼½ º ¼¼ º ¼» ØÐ ó ô ó W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
¼» ‹X õÖ|÷ \TЬ
Op GóYr nC’G nøep ìo ôn WnCG
1½ ,11 ,10

8 = ½ - ¼»

ñ gó aõ @ó ìõ {õ ví
î|ó A÷ Ìô oa
¼» ‹X õÖ|÷ \cT ¬
ó
6 = ¿ - ¼»

7 = ¿ - ¼¼

‹ó Xõ õÖ|÷ \c
¬ õT ëm
õ ™ó aó gaõ @ó ëmó
õ =mvó

¼¼ Øõ óz^TÐ ó

= Ä - ¼¼

5 = Â - ¼½

‹ó Xõ õÖ|÷ \c õ ™ó aó gaõ @ó ëmó

¬ õT ëm õ =mvó
¼½ Øõ óz^TÐ ó

9 = ¾ - ¼½

ìô£dG …ƒ“H+ ½Á
8-35.indd 26 8/4/19 1:56 PM
 : õÖ|÷ \¬ TÐ oó có d÷ ?ô ‰ó š« Xó ôúõ ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
à = ¿ - ¼½ ½ À = À - ¼» ¼

ô ™ô S÷ Ìó íó Öô |ó I÷ Ìó
: õÖ|÷ \¬ TÐ oó có d÷ ?ô n
¾

À ¿

:Öô |ó I÷ Ìó
...... = Á - ¼¼ Ã ...... = Ä - ¼½ Â ...... = Ä - ¼» Á

õ {ó L÷ óúÐ ŒYõ }a÷ [UÐ Ö}]÷ >ó nY{÷ó fLõ Öõ }]­ UÐ sõ>nió nY
ȼ½ º¼¼ º¼» ØÐ Ä
÷ ó ¬ ô ó ó ÷ ô ó

½Â 1½ , 11 , 10 OGóYC’G øe ìô£dG †75bH+

8-35.indd 27 8/4/19 1:56 PM
 ‫ِلُ َم ِّث َل ُج ْم َل َة ال َّط ْرحِ ‪:‬‬ ‫َأ ْس َت ْع ِم ُل‬
‫‪9 = 1 - 10 12‬‬ ‫‪ 4 = 7 - 11 11‬‬ ‫‪ 6 = 6 - 12‬‬ ‫‪ 10‬‬

‫َأ ْط َر ُح َو َأ ْك ُت ُ‬
‫ب ُج ْم َل َة ال َّط ْرحِ ‪:‬‬
‫‪ 13‬‬

‫ ‬

‫‪ 14‬‬

‫ ‬

‫َأ ْط َر ُح‪:‬‬
‫‪........‬‬ ‫‪= 3 - 10 17‬‬ ‫‪ ........‬‬ ‫‪= 5 - 11 16 ........ = 4 - 6‬‬ ‫‪ 15‬‬

‫ات ُأ ْخ َرى‪.‬‬ ‫ات َأ ْف َي ٌال َو ُأ ُسو ٌد َو َز َرا َف ٌ‬

‫ات َو َح َي َوا َن ٌ‬ ‫فِي ح ِدي َق ِة الحيوا َن ِ‬
‫ََ‬ ‫َ‬
‫ِ‬
‫ور َة‪.‬‬
‫الص َ‬‫ب ُج ْم َل َة ال َّط ْر ِح ا َّلتي ُت َم ِّث ُل ُّ‬ ‫َأ ْك ُت ُ‬

‫‪ 18‬‬

‫ ‬

‫منزلي‬
‫ٌّ‬ ‫ٌ‬
‫ ن�شاط‬
‫أعط طفلك ‪ 12‬قل ًما‪ّ ،‬ثم اطلب �إليه ا�ستعمالها يف متثيل ّ‬
‫الطرح‬ ‫� ِ‬
‫من الأعداد ‪. 12 ، 11 ، 10‬‬
‫‪  28‬الف�صل ‪ : ٧٧‬الطرح‬
 wS }R V;'+R LR iS R HV R'+
wS }V W‡H+
kS NR +bhT H+

kS NR g¥Y¢H+

:º•©ª•d
:»JCÉj Ée GhòuØæj ¿CG º¡«dEG ֕WGh ,ÜÓ£•d áÑ©•dG óYGƒb ôcPG
.¬©e QGhOC’G —OÉÑJh ,“•«eR ™e Ö©dG áp Ñn ©r •t dG Ot Gƒn en
. ø«ÑYÓdG óMCG »•j
¢•Y ôgɶdG Oó©dG øe ¢•Y ôgɶdG Oó©dG ÖYÓdG ìô£j
k
. Óª©à°ùe
.ìô£dG èJÉf Ö°ùëH ÖYÓdG ”ôëj
(5 ¢dEG 0 røep ºl bs ôn eo )
.G kõFÉa ¿ƒ’j ’hCk G ájÉ¡ædG ¢dEG –°üj …òdG ÖYÓdG (10 ¢dEG 5 røep ºl bs ôn eo )

½Ä ìôWCGh Ö©dCG iœJg¢,g«K

8-35.indd 29 8/4/19 1:56 PM
 ‫رابط الدر�س الرقمي‬
‫الطَّ ْر ُح ال َّر�أْ ِ�س ُّي‬ ‫‪9-7‬‬
‫‪www.ien.edu.sa‬‬

‫ور ْأ ِس ًّيا‬
‫يع َأ ْن َأ ْط َر َح ُأ ُف ِق ًّيا َ‬
‫َأ ْس َت ِط ُ‬

‫‪7‬‬ ‫ِف ْك َر ُة َّ‬

‫الد ْر ِ�س‬

‫‪3 -‬‬
‫�أَ ْكت ُُب ُج ْملَ َة َّ‬
‫الط ْر ِح‬
‫�أُ ُفق ًّيا و َر�أْ ِ�س ًّيا‪.‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪4=3-7‬‬

‫روح ِة ِلَ ِج َد نَاتِ َج ال َّط ْرحِ َر ْأ ِس ًّيا َو ُأ ُف ِق ًّيا‪:‬‬

‫الم ْط َ‬
‫ِ‬
‫َأ َض ُع َع َ‬
‫الم َة × َع َلى النِّقاط َ‬
‫‪6‬‬ ‫‪ 1‬‬
‫‪1 -‬‬

‫‪.........‬‬ ‫‪=1-6‬‬

‫‪ 2‬‬
‫‪9‬‬
‫‪3 -‬‬

‫‪.........‬‬ ‫‪=3-9‬‬

‫الر ْأ ِس ُّي ال َّط ْر َح األُ ُف ِق َّي؟‬

‫ف ُي ْشبِ ُه ال َّط ْر ُح َّ‬
‫  َك ْي َ‬ ‫‪ 3‬‬

‫‪  30‬الف�صل ‪ : ٧‬الطرح‬

 :mgă aõ Qô Ìô íó mgă Gõ Ì÷ Úó õÖ|÷ \¬ TÐ ró õ=móh zó ?õ óúõ oõ @í|
ó \÷ dTÐ
õ
ó Kó „ô “ó Ìó
ó àma«eTÐ Žcó Kó × oó X°
¿
¼»
½ -
....... = ½ - ¼»

À
¿
½ -
....... =½-¿

Á
Ã
À -
....... =À-Ã

õ É ‹HÚÌó :óo bp ÉsædG ô«’rØàs dG

ô šô T÷ Ìó ‹­ ?ô ºpó Uó jó —÷ eUÐ
.Öõ }÷ ]­ UÐ pó dó e÷ @ô o ó Š­ Aô óú Òð ڎ
ó ô ô ô ÷ o Â

Èpõ d­ —UÐ õ õ õ
­ R ó b=ó ‹ó÷ T .ng÷ó fY ¾ ñ ió Ìó Šóó TÌó ºpd­ —UÐ
õ ò
­ R Óønb>ô }÷ =ô ¼» {ô @Ž
ó xô

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
¢†©H ™°VƒH ìôW m ádCÉ°ùe –ãq eh ,ɪgÒZ hCG ,á«q fó©ŸG óqædG ™£b hCG ,QGQRC’Éc ;ÉÄk «°T 1½ –ª©à°SG
¾¼ »°SCGôdG ìô£dG †75bH+ .(É«k °SCGQh É«k aCG) áë«ë°üdG q ᕪL áHÉàc “•ØW ¤EG ֕WG ºKq ,ÉÑk fÉL AÉ«°TC’G  òg
q ìô£dG
8-35.indd 31 8/4/19 1:56 PM
  T…ƒRV “H+5S ghlT 2+
V

õ
:õãÐ|`ó TÐ Q n
ó GmóedTÐ ô ™ô S÷ Ìó
ô Øó zó ^ó TÐ n
Al õr Lo Al õr Lo ½ Al õr Lo Al õr Lo ¼

............ ½ À ............

–’o dG –’o dG
à Á

ô ™ô S÷ Ìó
: õÖ|÷ \¬ TÐ oó có d÷ ?ô n
¾

:Öô |ó I÷ Ìó

...... = ¼-¿ Â ...... = ¼-À Á ...... = ¼-Ã À

...... = ¾ - ¼¼ ¼» ...... = Á - ¼» Ä ...... = ¾-Â Ã

...... = ¼½ - ¼½ ¼¾ ...... = Á-Ä ¼½ ...... = Á-Á ¼¼

ìô£dG …ƒ“H+ ¾½
8-35.indd 32 8/4/19 1:56 PM
 :Öô |ó I÷ Ìó
¼¼ ¼Á ¾ ¼À  ¼¿
¿ - ¼ - ½ -

ô ™ô S÷ Ìó
: õÖ|÷ \¬ TÐ oó có d÷ ?ô n

¼Â

¼Ã

ȍô _ó Yó q÷ hó bõ =ó pð An õ ò
ó a­ >ô ¾ éò Ćó õ= î{ó Uó
ó a­ >ô ô bó x{Éó ]ó L÷ Ìó ºÓnAn
ó a­ >ô ‹ó÷ T .Òð {ó AÐí pð An ¼Ä

.pð An
ó a­ >ô ...............

Ȑó bõ =ó nRð í}ô Bó ‹ó÷ T .ng÷ó fYõ ¾ Õó }ó Bó ºæÐ

ò }Bõ  Òõ }hõ^UÐ õR
ó ó ó ½»

ò }Bõ
.æÐ ó ...............

¾¾  …ƒ“H+5ghl2+
8-35.indd 33 8/4/19 1:56 PM
 ¬X ŸT SG+}WR lH+5S ghR lT 2¹+
V
 S…ƒR V “H+

:oó œg õ õ Ð Úmô ™ó A÷ Ìó
ó œZTÐ ¬ oó <ó m?ó ü
¿ ô bó x{õ Éó ]ó L÷ Ìó ºêò ĆS÷ Ìó à YnH õ …Y ¼
ó ó
õ õ õ
ȐYnH …ó Yó ó b=ó neð dó Só ‹ó÷ T .ng÷fY ¾
=¿-Á
=¾-Ã
¼» Á ¿ ½ Á À ¿ ¾

õ õ õ
‚åóó TÚó ºoå ó iÐÚÌó ¿ påLó Úó ~÷ eUÐ
ó åR À ÿõ õJnåI ådó Ló âó Ønåa õ ”ó Á {å ô @Ž ó xô ½
Ȑó bõ =ó n˜ð ió Ú÷ Ìó ‹ó÷ T .Òõ }hó õ^UÐ õ
ó Uó õÎ ng÷fY ½ .Òõ }ó h÷ ó ˜ô UÐ Šó BÐØ
õ ng÷fYõ ¾ ~ó aó Só ºÒ}h˜UÐ
ó÷ ó ô
Èÿõ õJnZUÐ ö dó Ló ó bõ =ó nLð {ó a÷ ”õ ‹ó÷ T

=½-¿ =¾-Á
¿ ¾ ½ ¼ Ä ¿ ¾ ½

åõR oå õ ò õ
ó _ó d÷ šó U ƒå]ó S Ä qå ÷ @ó }ó Bó Á =¿-¿ ¾
õ ]­ Sõ någ÷fYõ Ó÷ ØnåL ÐÙõÎ .
ºënš õ eå ­
ó ÷ ZUÐ
Èq÷ hó bõ =ó pð ]­ Sõ ‹ó÷ cRó ¾ ½ ¼ »

¼¼ Â Á ¿

ìô£dG …ƒ“H+ ¾¿
8-35.indd 34 8/4/19 1:56 PM
 ‫ٍ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬
‫الج ْم َل َة‬ ‫ِ‬
‫ور ُة ا َّلتي ُت َم ِّث ُل ُ‬ ‫‪َ  9‬ما ُّ‬
‫الص َ‬ ‫اح ًة‪َ .‬و َض َع ْت‬ ‫‪ 7‬في َســ َّلة كَبِ َيرة ‪ُ 12‬ت ّف َ‬
‫ال َع َد ِد َّي َة‪ 6 = 3 - 9 :‬؟‬ ‫َمهــا ‪ِ 4‬منْهــا فِــي َســ َّل ٍة َص ِغ َير ٍة‪.‬‬
‫الســ َّل ِة‬ ‫ِ‬
‫اح ا ْل ُم َت َب ِّق َي في َّ‬‫ــد َد ال ُّت ّف َ‬
‫ما َع َ‬
‫ا ْلكَبِير ِ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫؟‬ ‫ة‬ ‫َ‬

‫ ‬ ‫ ‬
‫‪8 = 4 - 12‬‬ ‫‪ 4 = 12 - 16‬‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‬

‫ ‬ ‫‪ 16 = 4 + 12‬‬ ‫‪ 12 = 4 + 8‬‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‬

‫ــج َر ٍة‪.‬‬‫طيور َع َلى ُغ ْص ِن َش َ‬ ‫ٍ‬ ‫ف‪6‬‬ ‫‪َ 10‬ت ِق ُ‬ ‫الشك َْل ِه َي‪:‬‬
‫الج ْم َل ُة ا َّلتي ُت َم ِّث ُل َّ‬
‫ُ‬ ‫‪ 8‬‬
‫ــار ْت ُك ُّل َها َع ِن ال ُغ ْص ِن‪ .‬ك َْم َط ِائ ًرا‬
‫َط َ‬
‫الش َج َر ِة؟‬
‫َب ِق َي َع َلى َّ‬
‫طائرا‪.‬‬
‫ً‬ ‫‬
‫‪5=3-8‬‬ ‫‪ 2 = 6 - 8‬‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‬
‫خاص َن َز َل ِمن ُْه ْم ‪.4‬‬
‫ٍ‬ ‫الحافِ َل ِة ‪َ 10‬أ ْش‬
‫ في َ‬
‫ِ‬ ‫‪11‬‬
‫الحافِ َل ِة؟‬ ‫ِ ِ‬
‫ك َْم َش ْخ ًصا َبق َي في َ‬ ‫‪8=4+4‬‬ ‫‪ 8 = 6 + 2‬‬ ‫ ‬
‫ٍ‬
‫خاص‪.‬‬ ‫َأ ْش‬ ‫‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫االختبار التراكمي  ‪35‬‬

 R S—*T +}R ;R
wT }V W‡H+LR ŽT ŸrH+ 

”S …‚T ™V lR …7V R'+

Ðó ÙÎ ºpð có eó Hó ¼½ ß ó Rõ
õ Ž÷ UÐ
õ
ß ÷ Uó õÎ Òñ {ó AÐíó Ó÷ ~ó aó Só
õ ŽUÐ
Èq÷ hó bõ =ó pð có eó Hó ‹÷ có Ró º}õ BùÐ
ó
.pð có eó Hó .........

Sn+3R }R “V ŸH+
S
ï õ
´ zKô mZ¬™TÐ ź^ó TÐ
Tô
´ Ûme¬™TÐ ź^ó TÐ

‰g…‚J
d G
E ¼ ø` `e šÉ`` b
QC’G Ö` `àcG
Y ¼ ½ ¢ `
äÉ`` bÉ£H ¢` `• ’ G ™ e É¡ ѕbG ºq ` `K ,Iô«¨°U
É` ` Ø àM
ºbQ ábÉ£ÑdÉH ® ¡Ø` `°ûcGh ák bÉ£H ô` `àNG .¼½
ºK ,É
“•ØW ™e åëHG q `àdq G ábÉ£ÑdG ø ` Y ÜhÉ`` æàq dÉH
«a »`
…òdq G º` `bôq dG É¡ G á ` ` b É£ Ñd G ¢ dEG ¬àØ°VCG GPEG
j ¢dh ’
C FGôW ¬«a º”©JCGh ,øeÉãdG •°üØdG á°SGQO ™ƒ«dG CGóHCG
.¼½ èJÉæq dG ¿ƒ’ q dG ᕪL Öà’j ¿CG ¬«dEG ֕WG n
q ìô£
.“dP –ãq ªJ »àdG k
ø‘ªj •É°ûf Gògh ,É¡MôWh OGóYC’G ™ªéd áؔàîe
.É©e u ¿CG
k ŸòØæf
...................................................... º‘àæHG / º‘æHG ,ÖëdG
q ôaGh ™e

ìô£dGh ™ªédG FGôW …ƒ“H+ ¾Á

36-55.indd 36 8/4/19 1:57 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ

õ
www.ien.edu.sa

:oó œg
ó œZTÐ õ Ð àô « @ó Ìô
¬ Òó ÚmHü
:ÒÐõ ím–
ó dTÐ
ô Òô Únó Ió õÎ ¾ : õÖ|÷ \¬ TÐ Òô Únó Ió õÎ ½ :õ„d÷ ›TÐ
ó Òô Únó Ió õÎ ¼

= - + = - + = - +

:Öô |ó I÷ Ìó íÌó „ô dó ?÷ Ìó
Á À ¿
¿ Á ¿
¼ + » - » +

Ä Ã Â
À Á Ä
¿ - ¾ + ¿ -

õ
ó ŹTÐ ‰ô š« dó =ô ™T¬ Ð „õ d÷ ›TÐ
:óÒڍ ô ™ô S÷ Ìó
ó oó có d÷ ?ô n ¼»

ò
ô ™ô S÷ Ìó Šó >ô º ÓÐÚ}ó ?ó ¿ Žcó Kó oó X°Kó „ô “Ì
: õÖ|÷ \¬ TÐ oó có d÷ ?ô n ó ¼¼

¾Â áÄ«¡àdG …ƒ“H+
36-55.indd 37 8/4/19 1:57 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
­Y bT =g
S …ƒR lW H+bY R Hg,T ŽS ŸV rH+
R ¼-Ã
www.ien.edu.sa

.ï õ
« zKô mZ™¬ TÐ z« ^ó TÐ pbó x}]ó õ= …ô eó @Ì
õ
÷
źKô Ìó Š¬ >ô ºÁ Øõ óz^ó Tmõ< Ìô óz<÷ Ì W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
ò _có Y Á çí{÷ õ
‹õ g÷ =ó |¬ Xó mwă zõ Kô mZó= ‡h”
ô Ìô ºÓn˜ ­ ô õ f[UÐ ´ R n p f óo pLnCG
n G σn
óu ©n dÉpH ™p ªr ÷
½ + Á :ró õ=móh óz?õ óúõ
.Œõ h÷ ˜ó _­ có Yô ngh÷ Uó õÎ .…u óp Yo É°üsàdG
Sn+3}R “V ŸH+
S
õ
Á ï
´ zKô mZ¬™TÐ ź^ó TÐ
8 º 7
8 =½+Á

õ õ õ ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
ó ró =mh óz?õ óú mwă zKô mZó= źKô Ìó Š¬ >ô º|õ —ó S÷ óúÐ Ø óz^ó Tmõ< Ìô óz<÷ Ìó íó º
:õ„d÷ ›TÐ

½ ¼
à .......... º ........ º .......... 8º7º6
........... = Ã + ¾ ........... = ¾ + À
¿ ¾
 Á
........ º .......... ......... º ........ º ..........

........... = ½ + Â ........... = Á + ¾

Èï¬ {õ Lô n[š­ UÐ {¬ _ó UÐ põ bó x}]ó õ= …ô eó @÷ Ìó nYó {÷ó fLõ }õ ˜ó T÷ óúÐ Øõ {ó _ó Unõ= Ìô {ó =÷ Ìó ÐÙó neó õU À

ìô£dGh ™ªédG FGôW …ƒ“H+ ¾Ã

36-55.indd 38 8/4/19 1:57 PM
 õ õ õ ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
ó ró =mh óz?õ óú mwă zKô mZó= źKô Ìó Š¬ >ô º|õ —ó S÷ óúÐ Ø óz^ó Tmõ< Ìô óz<÷ Ìó íó º
:õ„d÷ ›TÐ

............ = Ã+ ¼ Ã ............ = Ã+¿ Â ............ = ½+Ä Á

............ = Â +¼ ¼¼ ............ = ¼+ Ä ¼» ............ = ¾+½ Ä

À ¼¿ ¼ ¼¾ à ¼½
½ + ¿ + ½ +

¿ ¼Â ¼ ¼Á ¾ ¼À
¾ + ½ + Ä +

{´ Lô Ìó ‡
ó h÷ Tó yô ”¬ íó Ìô ¼Ã

{¬ _ó Un= Â + ¾ só õ>ni {ó @õ óúõ Ånxă {õ Lô n[>ó

.ï¬ {õ Lô n[š­ UÐ

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
¾Ä …óYÉ°üàdG ó©dÉH ™ªédG †75bH+ .3 h 6 ™ªéj «c “d ìô°ûj ¿CG “•ØW ¤EG ֕WG

36-55.indd 39 8/4/19 1:57 PM

 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
3T +b=V R'¹+ˆY R2 TžgŸR V lT …7g
V ,T ŽS ŸV rH+
R ½-Ã
www.ien.edu.sa

º}õ ˜ó T÷ óúÐ Øõ {ó _ó Unõ= Ìô {ó =÷ Ìó º…ó eó @÷ óúõ ØÐ{

õ L÷ óúÐ ƒ­ Bó Še_ ô šó H÷ Ìó
W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
.ìô {ó _÷ =ó nxă {õ Lô n[>ó {´ Lô Ìó ‹­ ?ô
,Op GóYr nC’G §s nN –o ªp ©r àn °Sr nCG
źKô Ìó Š¬ >ô ºÀ Øõ óz^ó Tmõ< Ìô óz<÷ Ìó n p ón pLnC’
n G σf
.™p ªr ÷
à º  º Á : mwă zõ Kô mZó=

» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½

8=¾+À

õ õ õ õ
ó ró =mh óz?õ óú ØÐzK÷ óúÐ ‚¬ Aó ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
:õ„d÷ ›TÐ

» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½

............ = ½+Ã ½ 8= Á + ½ ¼

............ = Á+¾ ¿ ............ = ¼+¿ ¾

¼ Ã Ã Â Á Á Â À
Ä + ¾ + ¼ + ¾ +

õ õ õ õ ó óúÐ ƒ­ Bó Šô eõ _šó HÌó ‡ Ä

Èõ…e÷ œUÐ
ó ph­ deLó R ØÐ{L ÷ ÷ ó h÷ Tó

ìô£dGh ™ªédG FGôW …ƒ“H+ ¿»

36-55.indd 40 8/4/19 1:57 PM
 õ õ õ
ó ró =mh óz?õ óú ØÐzK÷ óúÐ ‚¬ Aó ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
:õ„d÷ ›TÐ

» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½

À ¼¾ Ä ¼½ ½ ¼¼ ¼ ¼»
½ + ¾ + Â + ¿ +

Á ¼Â ¿ ¼Á ¼ ¼À ¿ ¼¿
¾ + ½ + Â + Ã +

½» ¼Ä ............ = ¾+½ ¼Ã
............ = Ä+½ ............ = À+¾
½¾ ½½ ............ = Ã+¼ ½¼
............ = Ã+¾ ............ = ¾+¿

õ T  ëÐ}
ÓÐ}ô ó eL p ½¿
÷ …ó Yó :…O t ón ©n dG ¢ùt ëdG
.Œõ h÷ >ó {x{
ó @ó Œõ h÷ >ó }ôó T î}šó IÐí
÷ .êò {ó Só
ó ëÐ}
ÈëùÐ ó eL
÷ …Yó Òð }ôó T ‹ó÷ T

ò T ..................
.ÓÐ}ô

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
¿¼ OGóYC’G §N —ɪ©à°SÉH ™ªédG ½†75bH+ q –ª©à°ùj ¿CG “•ØW ¤EG ֕WG
. 7 + 5 œÉf óé«d OGóYC’G §N

36-55.indd 41 8/4/19 1:57 PM

 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
¬Y HT 6S g¢lW H+bY R Hg,wS }V W‡H+ ¾-Ã
www.ien.edu.sa

.« õTôÛme™¬ TÐ z« ^ó Tmõ< Öô }ó J÷ Ìó W -}R ™V ET

†7T 5V bH+S
4 = ½ - Á
s σn
ìp ôr £dG n p f óo pLnCG
.‹ou p RÉæsàdG óu ©n dÉpH
:nhă õUÛnf
ô >ó Œõ h÷ >ó }­ Yó {´ Lô Ìó ‹­ ?ô ºÁ å= {­ _ó UÐ Ìô {ó =÷ Ìó
n+3}“ŸH+
Tô
´ Ûme¬™TÐ ź^ó TÐ
4º5º Á Á

: õÖ|÷ \¬ TÐ ró õ=móh óz?õ óúõ mgă TôÛmóe=ó źKô Ìó íó º ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó

5= ¾ - Ã ¼

5 º 6 º 7ºÃ Ã

.......... = ½-¿ ¾ .......... = ¼-Â ½

.......... º .......... º ¿ ............ º Â

.......... = ¾-Â À ........... = ¼ -À ¿

.......... = ½-À Â .......... =½ - Ã Á

ÈÖô }ó J÷ Ìó nY{÷ó fLõ nhă õUÛnf Ã

ô >ó {´ Lô Ìó ÐÙó neó õU

ìô£dGh ™ªédG FGôW …ƒ“H+ ¿½

36-55.indd 42 8/4/19 1:57 PM
 : õÖ|÷ \¬ TÐ ró õ=móh óz?õ óúõ mgă TôÛmóe=ó źKô Ìó íó º ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó

........... = ¾-Á Ä

...........º ............º ......... º Á Á

........... =¼ - Ä
¼½ ........... = ¾ - ¼½
¼¼ ........... = ½ - ¼¼
¼»

........... = ¼ - Á
¼À ........... = ¾ - ¿
¼¿ ........... = ¾ - ¼»
¼¾

........... = ½ - ¾
¼Ã ........... = ¾ - Ä
¼Â ........... = ¾ - ¼¼
¼Á

à ½½ Ä ½¼ ¼» ½» ¼» ¼Ä
¼ - ½ - ½ - ¼ -

õ fheUÐ
õ Só ¼¼ Ênó
ÐÙó õÎ .n=ð Ún õ õR :…Oón ©dG ¢ùëdG ½¾
t n t p
õ fheUÐ
õ õR bõ = n=Ún õ
ÈÊnó ó ó ð õ Só ‹ó÷ cRó ºng÷fY À Úó Øó nQó

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
–ª©à°ùj ¿CG “•ØW ¤EG ֕WG ºKsn ,...... = 4 – 1½ ᕪ÷G ÖàcG
¿¾ »dRÉæàdG ó©dÉH ìô£dG †75bH+ .ìô£dG œÉf óé«d ‹RÉæàdG ó©dG

36-55.indd 43 8/4/19 1:57 PM

 T…ƒRV “H+”T …ƒRR l¢V IS 5S ghlT 2+V
†7L5 S bH+ X

õ õ õ ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
ó ró =mh óz?õ óú mwă zKô mZó= źKô Ìó Š¬ >ô º|õ —ó S÷ óúÐ Ø óz^ó Tmõ< Ìô óz<÷ Ìó íó º
:õ„d÷ ›TÐ
=¾+¿ ½ =¿+Ä ¼

: õÖ|÷ \¬ TÐ ró õ=móh óz?õ óúõ mgă TôÛmóe=ó źKô Ìí º ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó

=¿-Â ¿ =¼-¾ ¾

õ õ õ õ
ó ró =móh zó ?õ óú ØÐzó K÷ óúÐ ‚¬ Aó ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
:õ„d÷ ›TÐ

» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½

 Á À
à ½ ¾
¼ + Á + Ä +

î}ó šó IÐ÷ pð [­ Sõ ‹ó÷ T .î}ó B÷ Ìô 

ò [ó Sõ ¾ ìô ŽBô Ìó î}ó šó IÐ÷ ‹­ ?ô º
ò [ó Sõ  Šñ [h Ã
ó Ró î}ó šó IÐ÷
ÈìŽBô Ìó íó Šñ [h
ó Ró
ò [ó Sõ
.

ȍô _ó Yó ó bõ =ó ønx
ð Úõ ‹ó÷ T .ng÷fYõ ¾ }h` ò ò Ä
­ ìô nBó Ìó ]ó L÷ Ìó ºÓønxÚõ Á ‡xni …ó Yó
ó [UÐ
ò
.Óønx Úõ

ìô£dGh ™ªédG FGôW …ƒ“H+ ¿¿

36-55.indd 44 8/4/19 1:57 PM
 ¤Ò…ƒ“H+
õ
:õãÐ|`ó TÐ Q n
ó GmóedTÐ ô ™ô S÷ Ìó
ô Øó zó ^ó TÐ n
Al õr Lo Al õr Lo ½ Al õr Lo Al õr Lo ¼

............ ¾ Ã ............

–’o dG –’o dG
Ä ¼»

ô ™ô S÷ Ìó
: õÖ|÷ \¬ TÐ oó có d÷ ?ô n ¾

ò
.ÓÐÛ}T

Ûò }óó T pó ˜­ Aó ‹ó÷ T .ng÷ó fYõ Œh õ ˜A Á hõ õR ˆñ ˜Jó êõ n_]­ UÐ põ Uó ín

õ šó ˜­ Aó {÷ô fwõ q÷ dó Tó Ìó ºÛò }óó T Ón õ Jó dó Ló ¿
­ó ó ó
ò ˜A
.Ón Ȉõ ˜ó ]­ UÐ õR q÷ hó bõ =ó
­ó
ô šô T÷ Ìó
Öõ }÷ ]­ UÐ pó dó e÷ @ô o

:Öô |ó I÷ Ìó

........ = Â-Â Á ........ = ¾-Ã À

........ = ¿ - ¼½ Ã ........ = »-Á Â

Á ¼» ¼¼ Ä
¼ - ¾ -

¿À k«ŸG+}.k0+}I
36-55.indd 45 8/4/19 1:57 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
¿-Ã
www.ien.edu.sa

S iSS lGV R'+

kO NW 3T bR =R kO œR ŸV 0
W -S }R ™V ET
†7T 5V bH+
bH+S
ò J÷ Ìó à põ bó x{õ UÐ
.éna ó R
õ
ák js Op ón Yn ák n•ªr Lo Öoo àcr nCG
.‹÷ gõ õ>Žhô =ô UõÎ ‹÷ g÷ô fYõ À Øó nL .án dn nCÉ°ùr ªn `dG –s Mo nC’

Èpõ bó x{õ UÐ õ õ

ó R ó b=ó Ćð a÷ J ‹ó÷ T
õ

.ngšó ÷ >ó n]ă B …ô ”ó Ìó ?áp dn nCÉ°ùr ªn dG oäÉ«£n ©r eo Ée

¬ Ìô ?áp dn nCÉ°ùr ªn dG nøep ܃•
.ô Jô ŽA o £r ªn dG Éen

.pð x­ Øõ {ó Ló pð dó e÷ @ô o
ô šô T÷ Ìó ?án dn nCÉ°ùr ªn dG –t Mo CÉn °Sn n«r cn

.án dnCÉ°ùr ªn dG –s Mo n’C p ák js Op ón Yn ák n•ªr Lo Öoo àcr nCG

ò J÷ Ìó .................... põ bó x{õ UÐ

.éna õ õ
ó R ó b=ó

?ál dn ƒo©r en »àp Hn ÉLpn EG –r gn

ìô£dGh ™ªédG FGôW …ƒ“H+ ¿Á

36-55.indd 46 8/4/19 1:57 PM
 õ ™ó Tó ió –÷ dTÐ õ õ
:‹g ó ‰¬ @ô óú oó w¬ Øzó ^ó TÐ oó có d÷ ›TÐ
ô n ô ™ô S÷ Ìó
õ ìnheUÐ
ng÷fYÁ ô
õ qõ ˜HºÒð ÚnY¼½ÿõ õJnZUЏ
óó ó ó ó ö dó Ló  ¼
Èÿõ õJnZUЏ
ö dó Ló q÷ hó bõ =ó Òð Ún
ó Yó ‹ó÷ T 
ò Y
ÓÐÚn ó ó .................. .................. ..................

ò ]ó õ=¾ìŽBô Ìó ìn]L÷ Ìó ºpò þó õfg>ó Ón

ÓnSn õ Só n]ó õ=Ä~xõ ~õ _UÐ{õ ˜Ló …Y  ½
ô ô ÷ ó ÷ ó ó
ȍô _ó Yó q÷ ó ˜ó É÷ Ìó pð Sn]ó õ=‹ó÷ T

pð Só n]õ= .................. .................. ..................

õ ™ó Tó ió –÷ dTÐ õ õ
:‹g ó ‰¬ @ô óú oó w¬ Øzó ^ó TÐ oó có d÷ ›TÐ
ô n ô ™ô S÷ Ìó
î}B÷ Ìô ڎhJÁngh÷ Uó õ΋­ \iк
ó ڎ ò hô Jô ÀÒõ }ó œó ZUЏ
­ dó Ló  ¾
õ œZUЏd õ hô ]´ UÐØô {ó Ló nYó
ÈÒ} ó ­ Ló ڎ

ð Jó
Ð}ýn .................. .................. ..................

õ ŽUÐpõ Ló n—UАõRÊnõ eUÐŒYÐ

‰ô dõ g÷ šó —÷ >ó rô h÷ ó õ={ó [ó õšb÷ >ó ë÷ Ìó Ó÷ Úó }­ Só ‹?ºÒõ {ó AÐ õ õ õ ¿
ó ­ ó ó }ð š÷ U¼½ô Òô }ó H÷ Ìô ‰ô dg÷ šó —÷ >ó
ÈÓ÷ }ó R­ íÐ õ õ õ õ õ õ
ó }šð U‹ó÷ T ºÒ{ó AЎUÐ
ó pLó n—UА
­ RÊneUÐŒYÓÐ}šUÄ
ó

Ðð }šU .................. .................. ..................

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
Ÿ£D(*d•:*™.—y›´*¯$b£~7&
Q *œ<rx:–)b~zE“•Œ:
M P *
<&
¿Â fJ2v<f•˜/dgC&*fD&b~z˜D*–0&*†75bH+ U
–)b~z´*“•-–²fc~6b›´*fJQ 2v†D*f•˜±*f+bgC

36-55.indd 47 8/5/19 9:22 AM

 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
3T +b=V R'¹+ˆY R2 TžgŸV lT …7g
V ,T wS }V W‡H+ À-Ã
www.ien.edu.sa

õ óúÐ ƒ­ Bó Šô eõ _šó HÌó

.Öó }ó J÷ óú ØÐ{L ÷ ÷ W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
õ a÷ dõ õ< mgă õTôÛmeó= źKô Ìó Š> ºÄ Øõ óz^ó Tmõ< Ìô óz<÷ Ìó
(¼) ÚÐz
§s nN –o ªp ©r àn °Sr nCG
¾ - Ä : õÖ|÷ \¬ TÐ ró õ=móh óz?õ óú ºÓÐ ò |X Ô° n p ón pLnC’ Op GóYr nC’G
¬ ó ó >ó
σf
.ìp ôr £dGs

» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½
6= ¾ – Ä

: õÖ|÷ \¬ TÐ ró õ=mh óz?õ óú ØÐz

õ KóúÐ ‚¬ Aó ‰ô dõ ^™ó GÌó
÷ ÷ ÷

» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½
6
...... = ½- Ã ¼

...... = ¾ -¼» ½
» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½

...... = ¼- À ¾
» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½

ÈÖõ }÷ ]­ UÐ põ h­ dõ eó Ló õR ØÐ
õ {L ¿
ó óúÐ ƒ­ Bó Šô eõ _÷ šó H÷ Ìó ‡
ó h÷ Tó

ìô£dGh ™ªédG FGôW …ƒ“H+ ¿Ã

36-55.indd 48 8/4/19 1:57 PM
 : õÖ|÷ \¬ TÐ ró õ=mh óz?õ óú ØÐz
õ KóúÐ ‚¬ Aó ‰ô dõ ^™ó GÌó
÷ ÷ ÷

» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½

¼» Â Ã Á À À
½ - ¼ - ¾ -

¿ ¼» ¼¼ Ä Â Ã
¾ - ½ - ¾ -

¼¾ ¼½ ¼¼
............ = ½ - ¼½ ............ = ¼-Ä ............ = ½-Â

põ Ló nœZUÐ õ œUn
­ íó éne ó õ= ´ õ=}ó _ó UÐ ën[
ô UÐõ Ûnš ô e÷ xó
õ [UÐ õ õ
õ œUÐ
ºŠhe ó }h` ­ @÷ ŽUÐ ó Œõ Ló Ćð \÷ Ró ºpSó nIó }UÐ ­ íó
õ
.Œõ h÷ >ó }h` ­ Œõ h÷ ió Ùô ôúÐíó ºŒõ h÷ šó _ó HЎUÐ Œõ h÷ ófh÷ _ó UÐíó
ó [UÐ

pô h­ å¬f=ô ng÷fYõ ¾ ºnið n[Aõ ¼½ éŽb õ UÐ õ õ ¼¿

ô {Aó Ìó R
Èpõ h­ ¬f˜ô UÐ }õ h÷ Qó póõ f[õ A÷ óúÐ Øô {ó Ló nY .ëõ Ž÷ d­ UÐ
............ = ............... - ...............

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
s –ª©à°ùj ¿CG “•ØW ¤EG ֕WG
OGóYC’G §N
6-1½ ìô£dG œÉf óé«d
¿Ä OGóYC’G §N —ɪ©à°SÉH ìô£dG †75bH+
36-55.indd 49 8/4/19 1:57 PM
 wS }V W‡H+LŽS ŸRV º+
»•p «enp R ™n en Öo ©n dr nCG
ô ƒô ó`”÷ Ìó
¼¼ ¼½ ¼

. Ä
¼»

Ã
½

¿
¾
qó S¬ kó eUÐ ¼¼ ¼½ ¼
 Á À

Ä
¼»

Ã
½

¿
¾ áp Ñn ©r •t dG Ot Gƒn en
.só õ>nf­ UÐ {ô @õ Ìó ‹­ ?ô ºpõ xó Ð ó{õ˜UÐ põ Só n]ó õ= Dó Ló ngó _ô ”ó Ìó íó í÷ Ìó Únô šó B÷ Ìó
 Á À

.î}ó B÷ úÐ ô Ón õ Só n]ó õ˜UÐ Œó Yõ î’hUÐ põ xŽd÷ _UÐ

ó ÷ ô ­ ô nxó Ðí~UÐ ­ :õ só õ>nf­ UÐ Œõ Ló rô ó =÷ Ìó

.só õ>nf­ UÐ {ô @õ Ìó ‹­ ?ô ºÒõ ó{x{õ !

ó Ð põ Só n]ó õ˜UÐ Oó õÎ í÷ Ìó èô }¬ Aó Ìô

.põ xó ngó f¬ UÐ põ Só n]ó õ= Oó õÎ Šó Éõ Ìó š­ Aó ºpó bó õ=n—UÐ õ ô Ð Úô }¬ Tó Ìô

­ ÓЎó ]ô #
ò Síó : põ xó ngó f¬ UÐ põ Só n]ó õ= Oó õÎ Šô [õ xó Œ÷ Yó ~ô õýnaó UÐ
ó ó SÌó q÷
.W÷

¼½

owmf
eTÐ
qf
—A
Ì
½
+ ¾
 ¾ Á
Ä
¾ + ½ -
À owÐz—TÐ
Â
½ +
Ã
¼»
¾ - À
¼ ½ -
¾
Ä
Ã
¿ + Á + ¿

ìô£dGh ™ªédG FGôW …ƒ“H+ À»

36-55.indd 50 8/4/19 1:57 PM
 kP «W ET g…:T)+nghNT
P 5bRV .

: õÖ|÷ \¬ TÐ ró õ=móh óz?õ óúõ mgă TôÛmóe=ó źKô Ìó íÌ ºõ„d÷ ›TÐ õ õ õ õ

ó ró =mh óz?õ óú mwă zKô mZó= źKô Ìó Š¬ >ô º|õ —ó S÷ óúÐ Ø óz^ó Tmõ< Ìô óz<÷ Ìó
¿ ¾ ½ ¼
¼» Â À ½
¾ - ¾ + ¿ + À +

à  Á À

¿ ½ ¼¼ Ä
½ + Á + ½ - ½ +

¼¼ ¼» Ä

= ¼ + Á = Ã + ¾ = ½ - Á

¼¿ ¼¾ ¼½

= ¾ - À = ¼ - Ä = Â + ½

À¼ k«Eg…:)+nghN5b.
36-55.indd 51 8/4/19 1:57 PM
  T…ƒRV “H+5S ghlT 2+
V

õ õ õ õ
ó ró =mh óz?õ óú ØÐzK÷ óúÐ ‚¬ Aó ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
:õ„d÷ ›TÐ

» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½

à ¾ ¿ ½ ¾ ¼
À + Ä + Â +

õ
« zKô mZ¬™TÐ «z^ó Tmõ< ‹õ w÷ Øó óz^ó TÐ „ô dó ?÷ Ìó Š¬ >ô º|ó —ó S÷ óúÐ Øó óz^ó TÐ àô « @ó Ìô
:ï

.......... =Ã + ½ Á .......... =¾ + Ä À .......... =À + ½ ¿

:« õTôÛme¬™TÐ «z^ó Tmõ< Öô |ó I÷ Ìó

.......... =¼-Ã Ä .......... =½-Ä Ã .......... =Á-Â Â

: õÖ|÷ \¬ TÐ ró õ=mh óz?õ óú ØÐz

õ KóúÐ ‚¬ Aó ‰ô dõ ^™ó GÌó
÷ ÷ ÷

» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½

................ =¼-Â ¼½ .............. =¿-Ã ¼¼ .............. =½-À ¼»

.............. =Á-¼½ ¼À .............. =½-À ¼¿ .............. =À-¼» ¼¾

ìô£dGh ™ªédG FGôW …ƒ“H+ À½

36-55.indd 52 8/4/19 1:57 PM
 :Öô |ó I÷ Ìó í÷ Ìó „ô dó ?÷ Ìó
¼Ã ¼» ¼Â ¼Á
À ¿
Á + ¿ - ¿ +

½¼ ½» ¼Ä
à Á ¼¼
¾ - Â + ¿ -

:‹õ g÷ ™ó Tó ió –÷ dTÐ õ õ
ó ‰¬ @ô óú oó w¬ Øzó ^ó TÐ oó có d÷ ›TÐ
ô n ô ™ô S÷ Ìó
dó h÷ Uó q÷ dó Tó Ìó º pò Uó íÐ}ó Ró Ón õ ˜A Á ˆõ ˜]­ UÐ õR ½½
­ó ó
Èq÷ hó bõ =ó p𠘭 Aó ‹ó÷ T .ng÷ó fYõ ¾

................. ................. ..................

.Óò ønó xó Úõ ¾ nwŽ ò õ

ó =ô Ìó nwnó ]ó L÷ Ìó í ºÓønó xó Úõ Ä pó Zó ýnLó …ó Yó ½¾

È ngó _ó Yó yó ˜ó É÷ Ìó ønð xó Úõ ‹T

................. ................. ..................

À¾  …ƒ“H+5ghl2+
36-55.indd 53 8/4/19 1:57 PM
 ‫االخ ِتبا ُر ال َّتراكُ ِم ُّي‬
‫ْ‬
‫الف َْ�صالنِ ‪8 ،7‬‬

‫يح َة‪:‬‬ ‫ِ‬ ‫َأ ْخ َت ُار ا ِ‬

‫إل َجا َب َة َّ‬
‫الصح َ‬

‫ص َه َو‪:‬‬ ‫ِ‬ ‫‪4‬‬ ‫الشك َْل ِه َي‪:‬‬

‫ الج ْم َل ُة ا َّلتي ُت َم ِّث ُل َّ‬ ‫‪1‬‬
‫ ال َع َد ُد النَّاق ُ‬ ‫ُ‬
‫ُجزْ ٌء‬ ‫ُجزْ ٌء‬
‫‪............‬‬ ‫‪7‬‬
‫ال ُكل‬
‫‪10‬‬ ‫‪6 = 5 - 11‬‬ ‫‪ 7 = 5 - 12‬‬
‫ ‪4‬‬ ‫ ‬
‫ ‪3‬‬ ‫ ‬ ‫‪12 =5 + 7‬‬ ‫‪ 9 = 3 - 12‬‬
‫‪10‬‬ ‫ ‬
‫ ‪7‬‬ ‫ ‬

‫الشك َْل ِه َي‪:‬‬

‫ الج ْم َل ُة ا َّلتي ُت َم ِّث ُل َّ‬
‫ُ‬ ‫‪5‬‬ ‫الشك َْل ِه َي‪:‬‬
‫ الج ْم َل ُة ا َّلتي ُت َم ِّث ُل َّ‬
‫ُ‬ ‫‪2‬‬

‫‪3 4 5 6 7 8 9 10‬‬ ‫‪3 4 5 6 7 8 9 10‬‬

‫ ‪4=1 - 5‬‬ ‫ ‪1 = 3 - 4‬‬ ‫ ‬ ‫‪10=8 + 2‬‬ ‫ ‪9 = 3 + 6‬‬ ‫ ‬
‫ ‪3=4 - 7‬‬ ‫ ‪ 4= 3 - 7‬‬ ‫ ‬ ‫‪8=2 + 6‬‬ ‫ ‪ 9= 2 + 7‬‬ ‫ ‬

‫‪=  2  +  3‬‬ ‫‪ 6‬‬ ‫الج ْم َل َة ‪5 = 0- 5‬‬

‫ الشك ُْل ا َّلذي ُي َم ِّث ُل ُ‬
‫َّ‬ ‫‪3‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪ 5‬‬ ‫‪ 4‬‬ ‫‪ 3‬‬ ‫ ‬ ‫ُه َو‪:‬‬ ‫ ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫‪  54‬الف�صل ‪ :8‬طرائق الجمع والطرح‬

 pó dó e÷ œUÐ
ô Šô ›¬ eó xô ï|U­ Ð Š÷ô cZUÐ
­ ¼¼ pó dó e÷ œUÐ
ô Šô ›¬ eó xô ï|U­ Ð Š÷ô cZUÐ
­ Â

:Žó wô ¿ = ¿ - à :Žó wô À = ¿ + ¼

= Á + ¾ Ã

¼» Ä Ã Â

nió Úó î{ó Uó íó º}ó õ>nRó Øó À {÷ó fwõ î{ó Uó ¼½ Ã Ä

õ eõ @ }õ õ>nRó {UÐ
Èngõ _h ­ Øô {ó Ló nYó .ëÐ} õ šó R÷ Ø À –
ó ó
.}ò õ>nRó Øó ..................
Á À ¿ ¾

ng÷fYõ }ó —ôõ T Ón ò \ó h= à ˆ˜õ ]­ UÐ õR

÷ó ¼¾
= ¾ - Ä ¼»
Èq÷ hó bõ =ó pð \ó h÷ =ó ‹ó÷ T .Ón
ò \ó h= ¾
÷ó
Á À ¿ ¾
ò
.Ón\h= ..................

ÀÀ ¬ŸG+}lH+5ghl2¹+
36-55.indd 55 8/4/19 1:57 PM
 kS «W HT T¢V ŸR H+kS ŸR «–T H+ 

”S …‚T ™V lR …7V R'+

õ
Ą có Hó …ò e­ œó Yô R
‹ô S÷ Úó nYó ºf
Ćhö aUÐõ {ó _= …bó >ó šUÐ Ćhö aUÐ
õ
÷ó ô
..... Ƚà Ćhö aUÐ õ Šó ˜Só íó ½Á
÷

Sn+3R }R “V ŸH+
S
ñ Yó Kó
ÓÐ|

õ gdõ ›¬÷ ™TÐ Òô Øó mKó õÎ

„„g

‰g…‚J
G
C É` ` k
Ø •à î e O
Gk ó ` ` Y ¼À Ö` `àcG
Oó©dG ø` `e –q ` `b É` ` ° U É° ü b ¢` `•Y ¼»»
`« b Q h äm
 òg ™°Vh , má` q ¢ ù «c »a äÉ°UÉ°üdG
ë °S G º q K , m
ák °UÉ°üb Ö W ¢ dE G Ö •WGh ák «q bQh
¿ G
C “ •Ø
.iôNCG Öë°ùj ó ë j ¿ G
C ¬ «dEG ֕WG ºq K
q… G
C Oq
.ôÑcCG øjOó©dG OGóYC’G ¬«a º”©JCGh ,™°SÉàdG •°üØdG á°SGQO ™ƒ«dG CGóHCG
ø‘ªj
‘ •É°ûf Gògh ,É¡àfQɎeh É¡àHÉàch É¡JAGôbh 100 ¡àM
q
.É©e u ¿CG
k ŸòØæf
...................................................... º‘àæHG / º‘æHG ,ÖëdG
q ôaGh ™e

á«dõæªdG ᪫dG …ƒ“H+ ÀÁ

56-77.indd 56 8/4/19 1:58 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ

www.ien.edu.sa

:¼» ng÷fYõ ŠôĄ T õR ÓnLŽe

ò
¬ Ìô
œ÷ Yó àô ŽA
½ ¼

ó Øó Ð{ó L÷ óúÐ o
:Òó Øó Žbô a÷ eUÐ ô šô T÷ Ìó ‹­ ?ô ºØó Ð{L÷ óúÐ Ìô }ó S÷ Ìó ¾

Ä Â À ¾ ½ ¼
½» ¼Ã ¼Á ¼¿ ¼¾ ¼¼

õ ­ …heõ @ {´ Lô Ìó í º¼» nghõR pð Ló ŽeœY àô ŽAÌô

ô šô T÷ Ìó ‹­ ?ô ºõâØna\UÐ
:Øó {ó _ó UÐ o ó ó ó ÷ ó ¬ ¿

.nLð {ó a÷ ”õ ................

ò T ¼» ng÷fYõ çí{÷ õ ó É ¿ põ Uó ín
Øô {ó Ló nY .Êó Ð}e÷ Aó ÓÐ}ô ó ò fÉô Šô¬ T R ºˆxØnf ó õ ]ö UÐ dLó À
õ @ ˆxØnf õ õ
Èng_he ó õ [UÐ ­ R ÓÐ}ôcUÐ
.Òð }ôó T ................

À áÄ«¡àdG …ƒ“H+
56-77.indd 57 8/4/19 1:58 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
 Sn+}…‚R R H+L3S g1&R ¹+ ¼-Ä
www.ien.edu.sa

ò }Zó Ló í Øn
ºÓÐ ò õ É dó Ló Ø{ó _UÐ Šô ›¬ YÌô
ëó Žóö Tôúõ ÅØn
ò AË ¼» …”Ì
ó ô ó ó ó AË ó Òڎ ó ô ó ó ó W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
õ í Òð }Zó Ló õ Òð }Zó Ló Šó ›¬ ešô õU Øn
ò AË ¼» …heõ œ>ó {h õ
.ðÒ ó{AÐ ó ó .Òð {ó AÐí ó ó ó ó ÷ ô LÌô íó m ªo ›
røep äÉYƒ r n o¿ƒu cn oCG
m °ûn Yn
.Om ÉMBGhn äGô
Sn+3}R “V ŸH+
S
Øñ m@Ë
ó
ñ Yó Kó
ÓÐ|
„õ gdõ ›¬÷ ™TÐ Òô Øó mKó õÎ
¼Á = ò AË Á = ÐØnAË ¼Á
ÓÐ}ó Zó Ló ¼ íó Øn ó ð ó

ò ò õ ò õ ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
ó ‹÷ X ÓmKó dô ›÷ Xó ëó ó« Sôú
ô ™ô S÷ Ìó Š¬ >ô ºÓÐ|ó Yó Kó í Øm@Ë
:Øó zó ^ó TÐ n
1
ÓÐ}ó Zó Ló ........... íó Øn ó 4
ò AË ........... = ÐØnAË ¼¿
ð ó ¼

14
............

½
ò AË ........... = ÐØnAË ¼Ã
ÓÐ}ó Zó Ló ........... íó Øn ó ð ó
............

............ ÓÐ}ó Zó Ló .............íó ØnAË

ó ............. = ÐØð nAË
ó ½¼ ¾

ò }Zó Ló
ÓÐ .............íó ØnAË ¿
............ ó ó .............= ÐØð nAË
ó À½

ÈÐØð nAË ½» …he ô Ìô ‡

ó œ÷ >ó {hL ó h÷ Tó À

á«dõæªdG ᪫dG …ƒ“H+ ÀÃ

56-77.indd 58 8/4/19 1:58 PM
 ò ò õ ò õ ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
ó ‹÷ X ÓmKó dô ›÷ Xó ëó ó« Sôú
ô ™ô S÷ Ìó Š¬ >ô ºÓÐ|ó Yó Kó í Øm@Ë
:Øó zó ^ó TÐ n

ÓÐ}ó Zó Ló ò ......... = ÐØnAË ¼¾

íó ØnAË Á
......... ð
.............

ò ......... = ÐØnAËË ½Á
ÓÐ}ó Zó Ló ......... íó ØnAË ð ½
.............

Ã
ÓÐ}ó Zó Ló ò ......... = ÐØnAË ¼Â
íó ØnAË
......... ð
.............

ò }Zó Ló ò
................. ÓÐ ó .............íó ØnAË ............. = ÐØð nAË ¾À Ä
ò }Zó Ló ò
................. ÓÐ ó .............íó ØnAË ............. = ÐØð nAË ¿Á ¼»
ò }Zó Ló ò
................. ÓÐ ó .............íó ØnAË ............. = ÐØð nAË ÁÂ ¼¼

ÓÐ}ó Zó Ló .............íó
ò ............. = ÐØnAË ½Ä
ØnAË ¼½
................. ð

ò AË Òõ ÚŽÉ dó Ló ÐØnAË À¼ …heœ>ó {hL

. ÓÐ ó ÷ ô Ìô ‡ ó h÷ Tó yô ”¬ íó Ìô
ò }Zó Ló í Øn
ó ó ó ð ¼¾

......................................................................................................................

......................................................................................................................

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
ÀÄ äGô°û©dGh OÉMB’G †75bH+ .äGô°ûY h OÉMBG IQƒ°U ¢•Y GOk ÉMBG 83 ™«ªŒ ó«©j ¿CG “•ØW ¤EG ֕WG

56-77.indd 59 8/4/19 1:58 PM

 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
½-Ä
www.ien.edu.sa

uRR .R R'+  SW /S £S ŸY 2RR2S'+

—–u.+ /£Ÿ2+
—SS—S—W–W u

dó Ló pð ˜ó _÷ Uô ¼À …ó \ó xó ë÷ Ìó ën
ô eó ›÷ Lô {x} ô xô W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
ìõ |w
õ ØÐ{L÷ Ìó ëŽc
ô ó >ó ë÷ Ìó dó Ló ÅæŽR ò Ú¾
ô
án dn CÉn °ùr ªn `dG –t Mo nCG
ºs Ko Ú p ª rîsàdÉpH
.põ ?ó ƛ­ UÐ æŽRõ }UÐ dó Ló pð xín—
´ ó õ šó Yô o õ _ó d´ UÐ
. ptësn àdG
Èæ Ą Úó Šô¬ T dLó …ó \ó xó ë÷ Ìó o ô œõ xó pð ˜ó _÷ Uô ‹ó÷ T

.ngšó ÷ >ó n]ă B …ô ”ó Ìó ?áp dn nCÉ°ùr ªn dG oäÉ«£n ©r eo Éen

¬ Ìô ?áp dn nCÉ°ùr ªn dG nøep ܃
.ô Jô ŽA o •o £r ªn dG Éen

?án dn nCÉ°ùr ªn dG –t Mo CÉn °Sn n«r cn

.ˆõ b́ó š­ UÐ ‹? õ ž÷ š­ dõU Ón˜
­ Œhe
õ _có eUÐ Šô eõ _šó HÌó
­ ô ÷ ÷

õ _có eUÐ {´ Lô Ìó ‹?ô ºæ

.n˜ð _­ có Yô ¼½ nw{ô @õ jó Ró ºÓn˜ ò
­ ô ­ Ą Úó Šô¬ T dó Ló Ón˜_­ có Yô ¿ …ô ”ó Ìó
ò _có Y À …”ó Ìó í º{x{
Ą Úó Šô¬ T dó Ló Ón˜
.æ ò @ ŒYõ éô ínA õ Ìô
­ ô ô ó ó ÷
ò _ó U÷ Ìó ......... æ
.Ñn Ą Úó Šô¬ T dó Ló …ô ”Ž
ó xô

?ál dn ƒ©r en »àp Hn ÉLpEG –r gn

á«dõæªdG ᪫dG …ƒ“H+ Á»

56-77.indd 60 8/4/19 1:58 PM
 õ ÷ ™¬ Tmõ< ‰ó õým–ó dTÐ
:‡õ a´ œó ™¬ TÐ Š¬ >ô ‹gd ó ‰´ @ô Ìó
ó cxó ëëÌ
ëëŽc ÷ Ìó dó Ló ºŒõ h÷ bó ˜ó Jó õR î}›÷ eô­ Tô pó ˜­ Aó ¼½ …ó \ó >ó ë÷ Ìó êô nhó wó {x}
ô >ô ¼
õ õ šó Y nwØ{ó Ló
ô œõ xó î}›÷ eô­ T pó ˜­ Aó ‹ó÷ T .Œõ h÷ bó ˜ó ]­ UÐ R nxð ín—
…ó \ó >ó ë÷ Ìó o ô ô
Ȉò ˜ó Jó Šô¬ T õR
ò ˜A ................
.Ón öó

.ÚÐò Úó Û÷ Ìó ¼» pò Ló Žeœ÷ Yó Šô¬ T õR ºÚÐõ Úó ÛúÐ

÷ Œó Yõ ÓnLŽe
ò œ÷ Yó ¾ nfx÷ {ó Uó ½
õ õ ÷ ìõ |õ wó âŽe
Èngd¬ Tô ÓnLŽe ó R ÚÐõ Úó ÛúÐ
œ÷ eUÐ ô œ÷ Yó nYó
.ÐÚă Ûõ ................

õ ÷ ™¬ Tmõ< ‰ó õým–ó dTÐ

:‡õ a´ œó ™¬ TÐ Š¬ >ô ‹gd ó ‰´ @ô Ìó
Òó }hY õ ô >ô ºnið ŽUô n=ó ¼Ã põ eó d¬ _ó eUÐ
ó Ìó íó {÷ó fw Œó h÷ =ó ng_ó xێ÷ >ó {x} ô î{U ó ¾
Òò {ó AÐí
õ Šô´ T nghdó Ló Šô [šó H šU­ Ð ÓniŽUn˜UÐ
÷ ô ÷ ó
õ Øô {ó Ló nY .ïín—š­ Unõ=
Ȍõ h÷ >ó nšó aó UÐ Œó Yõ
ò
.ÓniŽUn= ................

ò Ć­ Jô À Œ÷ Yõ ëô Žó­ cšó >ó pò Ló Žeœ÷ Yó Šô´ T ºÓnLŽe

.Ñ ò œ÷ Yó ¿ UõÎ Ñó Ć­ ]ô UÐ ‹ô d¬ _ó eUÐ
ô ‹ó —­ Só ¿
õ
Èngó d¬ Tô ÓnLŽe œ÷ eUÐ õ õ ]´ UÐ Ø{ó Ló nY
ó R ÑĆ ô ó
.n˜ð õUnJ ................ ¬H¢I
[ P
‰g…‚J
k 50 “•ØW §YCG
jôW øY) óéj ¿CG ¬æe ֕WCG ºK ,’ÉjQ
º«°ùJ ø’Á …òdG —ÉØWC’G OóY (ëàdG ºK ÚªîàdG

Á¼
.ä’ÉjQ 10 –ØW –c òNCÉj å«ëH …hÉ°ùàdÉH º¡«•Y OƒædG
ëJCG ºK øªNCG :ádCÉ°ùªdG –MCG ½†75bH+
56-77.indd 61 8/4/19 1:58 PM
‫رابط الدر�س الرقمي‬
‫الأَ ْعدا ُد َح َّتى ‪50‬‬ ‫‪3-9‬‬
‫‪www.ien.edu.sa‬‬

‫‪ 2‬آحاد و ‪ 3‬ع َش ٍ‬ ‫ٍ‬

‫آحاد َو ‪َ 2‬ع َشرات‬ ‫‪3‬‬
‫رات‬ ‫َ َ‬ ‫ِف ْك َر ُة َّ‬
‫الد ْر ِ�س‬
‫اوي ‪32‬‬‫ُي َس ِ‬ ‫اوي ‪23‬‬ ‫ُي َس ِ‬
‫�أُ َم ِّث ُل �أَ ْعدا ًدا َحتّى ‪50‬‬
‫بِالآحا ِد وال َع َ�ش ِ‬
‫رات‪.‬‬

‫آحاد و َع َش ٍ‬
‫ٍ‬ ‫موعات ِم ْن‬
‫ٍ‬ ‫الج ْد َو َل ال َّتالِي ِلُ َم ِّث َل َم ْج‬ ‫َأ ْس َت ْع ِم ُل َو‬
‫‪%001‬‬
‫رات‪ُ ،‬ث َّم‬ ‫َو َ‬
‫‪60%‬‬ ‫‪75%‬‬
‫‪َ 100%‬أ ْك ُت ُب ُه‪:‬‬
‫‪َ 125%‬أ ْق َر ُأ ال َع َد َد َو‬
‫‪(instructional‬‬

‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫‪2‬‬ ‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫‪1‬‬
‫ٍ‬
‫آحاد‬ ‫‪...........‬‬ ‫ٍ‬ ‫‪3‬‬
‫‪%57‬‬

‫آحاد‬
‫‪َ ...........‬ع َشرات‬ ‫‪َ 1‬ع َشرات‬
‫‪%06‬‬

‫َأ ْق َر ُأ ‪َ :‬أ ْر َب َع ًة َوع ْشري َن‪َ ،‬أ ْك ُت ُ‬

‫ب‪........... :‬‬
‫ِ‬
‫َأ ْق َر ُأ ‪َ :‬ثال َث َة َع َش َر‪َ ،‬أ ْك ُت ُب‪13:‬‬
‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫‪4‬‬ ‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫‪3‬‬
‫ٍ‬
‫آحاد‬ ‫‪...........‬‬ ‫‪ ...........‬آحاد‬
‫‪َ ...........‬ع َش ٍ‬
‫رات‬ ‫‪َ ...........‬ع َش ٍ‬
‫رات‬

‫َأ ْق َر ُأ ‪َ :‬س ْب َع ًة َو َثالثي َن ‪َ ،‬أ ْك ُت ُ‬

‫ب‪........... :‬‬ ‫َين َو َأ ْر َبعي َن‪َ ،‬أ ْك ُت ُ‬
‫ب‪........... :‬‬ ‫َأ ْق َر ُأ‪ :‬ا ْثن ِ‬

‫الف َب ْي َن ال َع َد ِد ‪َ 14‬وال َع َد ِد ‪41‬؟ َوما َو ْج ُه ال َّتشا ُب ِه َب ْين َُهما؟‬ ‫ َما َو ْج ُه ْ‬

‫االختِ ِ‬ ‫‪ 5‬‬

‫‪  62‬الف�صل ‪ :9‬القيمة المنزلية‬

 ‫‪%001‬‬
‫آحاد و َع َش ٍ‬
‫رات‪ُ ،‬ث َّم‬ ‫ٍ‬ ‫موعات ِم ْن‬
‫ٍ‬ ‫الج ْد َو َل ال َّتالِي ِلُ َم ِّث َل َم ْج‬
‫َو َ‬ ‫َأ ْس َت ْع ِم ُل َو‬
‫‪60%‬‬ ‫‪75%‬‬
‫‪َ 100%‬أ ْك ُت ُب ُه‪:‬‬
‫‪َ 125%‬أ ْق َر ُأ ال َع َد َد َو‬
‫‪(instructional line s‬‬
‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫‪7‬‬ ‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫‪6‬‬
‫‪ ...........‬آح ٍ‬
‫اد‬ ‫‪ ...........‬آح ٍ‬
‫اد‬

‫‪%57‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫‪َ ...........‬ع َش ٍ‬
‫رات‬ ‫‪َ ...........‬ع َشرات‬

‫َأ ْق َر ُأ ‪َ :‬خ ْم َس ًة َو َأ ْر َبعين‪َ ،‬أ ْك ُت ُ‬

‫ب‪........... :‬‬ ‫َأ ْق َر ُأ ‪ :‬ثالث ًة َوع ْشري َن‪َ ،‬أ ْك ُت ُ‬
‫ب‪........... :‬‬

‫‪%06‬‬
‫ِ‬

‫ﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎﺩ‬
‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫‪9‬‬
‫‪ ...........‬آح ٍ‬ ‫ﹶﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﹲﺩ‬ ‫‪8‬‬
‫‪َ ...........‬‬
‫آحاد‬ ‫اد‬ ‫َ‬
‫‪َ ...........‬ع َش ٍ‬
‫رات‬ ‫‪َ ...........‬ع َش ٍ‬
‫رات‬

‫َأ ْق َر ُأ ‪َ :‬خ ْمسي َن‪َ ،‬أ ْك ُت ُ‬

‫ب‪........... :‬‬ ‫َأ ْق َر ُأ ‪َ :‬ث َماني ًة َو َثالثي َن ‪َ ،‬أ ْك ُت ُ‬
‫ب‪........... :‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬

‫واك ِه‪ُ .‬ي َب ِّي ُن‬

‫ودي ِة بِ ِزرا َع ِة ال َف ِ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫بالم ْم َلكَة ال َع َربِ َّية ُّ‬
‫الس ُع َّ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ُت ْش َت َه ُر منْ َط َق ُة الجوف َ‬
‫الفاك َه ِة ا َّلتي َق َط َفها َأ ْح َم ُد ِم ْن َم ْز َر َع ِة والِ ِد ِه‪:‬‬
‫ات ِ‬ ‫الج ْدو ُل َأد َناه َع َدد حب ِ‬
‫َ َ ْ ُ َ َّ‬
‫ات ال َمقْطوف َِة‬
‫الح ّب ِ‬
‫َع َد ُد َ‬ ‫َن ْو ُع الفا ِك َه ِة‬

‫‪31‬‬ ‫ال ُّت ّف ُ‬

‫اح‬
‫‪24‬‬ ‫الخ ْو ُخ‬
‫َ‬
‫‪46‬‬ ‫الك ُِّم ْثرى‬
‫‪..............‬‬ ‫ف َأ ْح َم ُد؟‬‫‪ 10‬ك َْم َح َّب َة ك ُِّم ْثرى َق َط َ‬
‫ِ ِ ِ‬
‫قم ال َع َشرات فيه؟ ‪..............‬‬ ‫هذا ال َع َد ِد؟‬
‫اآلحاد فِي َ‬
‫ِ‬
‫‪َ ..............‬وما َر ُ‬ ‫قم‬ ‫ ما َر ُ‬
‫منزلي‬
‫ٌّ‬ ‫ٌ‬
‫ ن�شاط‬
‫�ضع عد ًدا من الأ�شياء (�أق ّل من ‪� )50‬أمام طفلك‪ ،‬واطلب �إليه �أن‬
‫الدر�س ‪ :3‬الأعداد حتى ‪63  50‬‬ ‫يرتّبها يف جمموعات من �آحاد وع�شرات‪ّ ،‬ثم يقر�أ الأعداد‪.‬‬
‫رابط الدر�س الرقمي‬
‫الأَ ْعدا ُد َح ّتى ‪100‬‬ ‫‪4-9‬‬
‫‪www.ien.edu.sa‬‬

‫ب ال َع َد َد بِ َط َر ِائ َق ُم ْخ َت ِل َف ٍة‪.‬‬
‫َأ ْك ُت ُ‬
‫ِف ْك َر ُة َّ‬
‫الد ْر ِ�س‬
‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬
‫�أمثل �أعداداً حتى‬

‫‪4‬‬ ‫‪ 100‬بالآحاد‬
‫والع�شرات‪.‬‬

‫‪ .............‬آحاد ‪َ .............‬ع َشر ٍ‬

‫ات‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫‪ .............‬ا ْث ِ‬
‫نان َو َأ ْر َب َ‬
‫عون‪.‬‬

‫آحاد و َع َش ٍ‬
‫ٍ‬ ‫موعات ِم ْن‬
‫ٍ‬ ‫الج ْد َو َل ال َّتالِي ِلُ َم ِّث َل َم ْج‬ ‫َأ ْس َت ْع ِم ُل َو‬
‫‪%001‬‬

‫رات‪ُ ،‬ث َّم‬ ‫َو َ‬

‫‪60%‬‬ ‫‪75%‬‬
‫‪َ 100%‬أ ْك ُت ُب ُه‪:‬‬
‫‪َ 125%‬أ ْق َر ُأ ال َع َد َد َو‬
‫‪(instructiona‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪%57‬‬

‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬

‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪%06‬‬

‫َع َش َرات‬ ‫‪ ..............‬آح ٍ‬

‫َو‪..............‬‬
‫اد‬ ‫َ‬ ‫َع َش ٍ‬
‫رات‬ ‫‪َ 1‬آحاد و‪3‬‬
‫ون ‪..............‬‬
‫َأربع ٌة ِ‬
‫وع ْش ُر َ‬ ‫ََْ‬ ‫الثون ‪31‬‬
‫َ‬ ‫ِ‬
‫واح ٌد َو َث‬

‫ ‬ ‫‪ 3‬‬
‫ب ال َع َد َد ‪ 72‬بِ َأ ْك َث َر ِم ْن َطري َق ٍة؟‬
‫ف َأ ْك ُت ُ‬
‫َك ْي َ‬

‫‪  64‬الف�صل ‪ :9‬القيمة المنزلية‬

 ‫آحاد و َع َش ٍ‬
‫ٍ‬ ‫موعات ِم ْن‬
‫ٍ‬ ‫الج ْد َو َل ال َّتالِي ِلُ َم ِّث َل َم ْج‬ ‫َأ ْس َت ْع ِم ُل َو‬

‫‪%001‬‬
‫رات‪ُ ،‬ث َّم‬ ‫َو َ‬
‫‪60%‬‬ ‫‪75%‬‬
‫‪َ 100%‬أ ْك ُت ُب ُه‪:‬‬
‫‪َ 125%‬أ ْق َر ُأ ال َع َد َد َو‬
‫‪(instructional line s‬‬

‫ﹶﻋ ﹶ ﹶ‬
‫‪4‬‬
‫ﺍﺕ‬
‫ﴩ ﹲ‬‫ﹶﻋ ﹶ ﹶ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬
‫ﹶ‬ ‫ﺍﺕ‬
‫ﴩ ﹲ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬
‫ﹶ‬

‫‪%57‬‬
‫‪ ..............‬آحاد ‪َ ..............‬ع َش ٍ‬

‫‪%06‬‬
‫نان َو ِس ّت َ‬
‫ون‬ ‫‪ ..............‬ا ْث ِ‬ ‫رات‬ ‫َ‬

‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫‪5‬‬

‫‪Fourth pass‬‬

‫‪َ ..............‬س ْب َع ٌة َو َخ ْم َ‬
‫سون‬ ‫اد ‪َ ..............‬ع َش ٍ‬
‫رات‬ ‫‪ ..............‬آح ٍ‬
‫َ‬

‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫ﹶﻋ ﹶﴩ ﹲ‬
‫ﺍﺕ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬ ‫‪6‬‬

‫‪ssap htruoF‬‬
‫َ‬
‫مانون‬‫‪َ ..............‬خ ْم َس ٌة َو َث‬ ‫اد ‪َ ..............‬ع َش ٍ‬
‫رات‬ ‫‪ ..............‬آح ٍ‬
‫َ‬
‫‪%001‬‬

‫َأ ْح َت ُ‬
‫اج؟‬ ‫ِلُ َم ِّث َل ال َع َد َد ‪َ ،84‬فك َْم‬ ‫�س ال َع َد ِد ُّي ‪:‬إِ َذا ْ‬
‫اس َت ْع َم ْل ُت ‪7‬‬ ‫‪ِ 7‬‬
‫الح ُّ‬
‫‪60%‬‬ ‫‪75%‬‬ ‫‪100%‬‬ ‫‪125%‬‬
‫‪.................................................................................................................‬‬
‫)‪(instructional line size‬‬ ‫ ‬
‫‪%57‬‬

‫منزلي‬
‫ٌّ‬ ‫ٌ‬
‫ ن�شاط‬
‫الدر�س ‪ :4‬الأعداد حتى ‪65  100‬‬ ‫اطلب �إىل طفلك �أن يكتب العدد ‪ 64‬بطريقتني خمتلفتني‪.‬‬
 ‫اخ ِتبا ُر ُم ْنت ََ�ص ِف الف َْ�صلِ‬ ‫ْ‬
‫و�س ‪4 - 1‬‬ ‫الد ُر ُ‬‫ُّ‬

‫ٍ‬ ‫ٍ‬ ‫ٍ ِ‬
‫آحاد َو َع َش َرات‪ُ .‬ث َّم َأ ْك ُت ُ‬
‫ب ال َع َد َد‪.‬‬ ‫‪ُ 1‬أك َِّو ُن َم ْج ُمو َعات م ْن َ‬

‫َع َشر ٍ‬
‫ات‬ ‫َ‬
‫آح ٍ‬
‫اد َ و  ‬ ‫َ‬ ‫آحا ًدا =‬
‫‪َ 44‬‬ ‫ ‬

‫َأ ْك ُت ُ‬
‫ب ال َع َد َد‪:‬‬
‫‪َ 27 2‬‬
‫َع َش َرات‬
‫ ‬ ‫آح ٍ‬
‫اد َ و  ‬ ‫آحا ًدا =‬
‫َ‬
‫َع َشر ٍ‬
‫ ‬
‫ات‬ ‫َ‬
‫آح ٍ‬
‫اد َ و  ‬ ‫َ‬ ‫آحا ًدا =‬
‫‪َ 78‬‬ ‫‪ 3‬‬

‫َأ ْق َر ُأ ال َع َد َد ُث َّم َأ ْك ُت ُب ُه‪:‬‬

‫‪ 5‬‬ ‫ات ‬ ‫‪ 4‬‬
‫ﺍﺕ‬
‫ﴩ ﹲ‬‫ﹶﻋ ﹶ ﹶ‬ ‫ﺁﺣﺎ ﹲﺩ‬
‫ﹶ‬ ‫ﴩ ﹲ‬‫ﹶﻋ ﹶ ﹶ‬ ‫آﺣﺎ ﹲد‬
‫ﹶ‬

‫اد ‪َ ...........‬ع َش ٍ‬
‫رات‬ ‫‪ ...........‬آح ٍ‬ ‫اد ‪َ ...........‬ع َش ٍ‬
‫رات ‬ ‫‪ ...........‬آح ٍ‬ ‫ ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫‪...........‬‬ ‫ثم َأ ْك ُت ُ‬
‫ب‬ ‫َّ‬ ‫ ‬ ‫‪...........‬‬ ‫ثم َأ ْك ُت ُ‬
‫ب‬ ‫َّ‬ ‫ ‬

‫لعب ًة‪.‬‬ ‫عاب‪ .‬كَم ُلعب ًة مع الب ِ‬

‫نات َجمي ًعا؟‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬
‫‪َ 4‬بنَات َم َع ك ٍُّل م ُنه َّن ‪َ 4‬أ ْل ٍ ْ ْ َ َ َ َ‬ ‫‪ 6‬‬

‫‪  66‬الف�صل ‪ :9‬القيمة المنزلية‬

 ‫الف�صول ‪ 9-7‬‬ ‫ ‬

‫َأ ْط َر ُح َو َأ ْك ُت ُ‬
‫ب ُج ْم َل َة ال َّط ْرحِ ‪:‬‬
‫‪ 1‬‬

‫ ‬

‫ب فِي ال َفراغِ‪:‬‬ ‫ِ‬

‫المنَاس َ‬ ‫َأ ْك ُت ُ‬
‫ب ال َع َد َد ُ‬
‫ُج ْز ٌء‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫‪ 3‬‬ ‫ ‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫ُج ْز ٌء‬ ‫‪ 2‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪............‬‬ ‫‪............‬‬ ‫‪5‬‬
‫ال ُك ّل‬ ‫ال ُك ّل‬
‫‪10‬‬ ‫‪9‬‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫َأ ْس َت ْعم ُل َخ َّط األَ ْعداد؛ لَ ِج َد نات َج َ‬
‫الج ْم ِع َأ ِو ال َّط ْرحِ ‪:‬‬

‫‪٠‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٤‬‬ ‫‪٥‬‬ ‫‪٦‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪٩ ١٠ ١١ ١٢‬‬

‫  ‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫  ‪ 3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ ‬ ‫  ‪2‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪4 -‬‬ ‫‪8 +‬‬ ‫‪5 +‬‬

‫َأ ْج َم ُع َأو َأ ْط َر ُح‪:‬‬

‫‪= 1 + 5 8‬‬ ‫ ‬ ‫‪= 3 + 7 7‬‬
‫‪= 2 - 4 10‬‬ ‫ ‬ ‫‪= 0 - 6 9‬‬
‫‪= 3 - 10 12‬‬ ‫ ‬
‫‪= 9 - 9 11‬‬

‫مراجعة تراكمية   ‪67‬‬

 ‫رابط الدر�س الرقمي‬
‫ال َّت ْق ِد ُ‬
‫يـر‬ ‫‪5-9‬‬
‫‪www.ien.edu.sa‬‬

‫ياء‪َ ،‬و ُأ َقدِّ ُر ال َعدَ َد‪،‬‬

‫حو ُط ‪َ 10‬أ ْش َ‬
‫ُأ ِّ‬ ‫ُأ َق ِّدر ع َدد األَ ْش ِ‬
‫ياء ِلَ ِج َد َع َد َدها َت ْقري ًبا‪.‬‬
‫ِف ْك َر ُة َّ‬
‫الد ْر ِ�س‬
‫ُثم َأعدُّ ِلَ ِجدَ العدَ د الح ِ‬
‫ُ َ َ‬
‫قيق َّي‪.‬‬ ‫َ َ َ‬ ‫َّ ُ‬ ‫�أُ َق ِّد ُر َع َد َد الأَ�شْ َيا ِء‪.‬‬
‫الم ْف َرداتُ‬
‫ُ‬
‫ال َّت ْق ِد ُير‬

‫َما ال َع َد ُد ال َّت ْقريبِ ُّي لِ َه ِذ ِه األَ ْز ِ‬

‫رار؟‬
‫ال َّت ْق ُدير‪ 30 :‬ال َع َد ُد َالح ِقيق ُّي‪9:‬‬

‫ُأحو ُط‪َ 10‬أ ْشياء‪ ،‬و ُأ َق ِّدر الع َدد‪ُ ،‬ثم َأع ُّد ِلَ ِج َد الع َدد الح ِ‬
‫قيق َّي‪:‬‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ ُ َ َ َّ ُ‬ ‫ِّ‬
‫‪1‬‬
‫‪50‬‬ ‫ال َّت ْق ُ‬
‫دير‪........................:‬‬

‫‪5‬‬
‫ي‪.............:‬‬
‫الحقيق ُّ‬
‫ِ‬
‫ال َع َد ُد َ‬

‫‪2‬‬

‫ال َّت ْق ُ‬
‫دير‪........................:‬‬

‫ي‪.............:‬‬
‫ِ‬
‫الحقيق ُّ‬
‫ال َع َد ُد َ‬

‫حو ُط ك َُّل ‪ِ 10‬منْها‪َ .‬أ ْش َر ُح‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬

‫عن َْد َما ُأ َق ِّد ُر َع َد ًدا م َن األَ ْش َياء َفإِ َّنني ُأ ِّ‬ ‫ ‬ ‫‪ 3‬‬
‫يد ِم ْن َذلِ َك؟‬ ‫ف َأس َت ِف ُ‬ ‫َك ْي َ‬

‫‪  68‬الف�صل ‪ :9‬القيمة المنزلية‬

 õ UÐ Ø{ó _UÐ {ó @õ óúõ {´ Lô Ìó ‹?ô ºØ{ó _UÐ Ú{¬ Só Ìô í ºÊnhI÷ Ìó ¼»àô ŽAÌô
:­ bhb ó ó ó ­ ó ó ô ó ó ¬
¿

ô a÷ ™¬ TÐ
........................:|wz

.............:
õ
´ agaœTÐ
ó Øô zó ^ó TÐ

À
ô a÷ ™¬ TÐ
........................:|wz

.............:
õ
´ agaœTÐ
ó Øô zó ^ó TÐ

ô a÷ ™¬ TÐ
........................:|wz

.............:
õ
´ agaœTÐ
ó Øô zó ^ó TÐ

õR Únõ wó Û÷ óúÐ Øó {ó Ló pô eõJnRó Ó÷ Úó {­ Só :…O t ón ©n dG ¢ùt ëdG p Â

ë÷ Ìó Œô cõ e÷ xô ï|õ U­ Ð Øó {ó _ó UÐ àô ŽA õ
¬ Ìô .Òð }ó w÷ Ûó Œó h_˜÷ —ó õ= ngšbó x{Aó
.pó eó õJnR põ bó x{Aó õR Ún õ wó Û÷ óúÐ Œó Yõ yhó [UÐ ­ Øó {ó _ó UÐ Šó ›¬ eó xô

¼»» ½ À¾ ¼½

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
k ¢üª²G äÉÑM øe “Øc A–e “•ØW §YC
֕WGh ,(100 øe –bCG) Óãe p G
ÁÄ ô`jóàdG †75bH+ .É¡d »«²G
q Oó©dG óé«d Égóq Y ¬«dEG ֕WG ºKq ,ÉgOóY ôjóJ ¬«dEG

56-77.indd 69 8/4/19 1:58 PM

 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
R 3T +b=V R'¹+kRS J5R g–IS
©lU 1 Á-Ä
www.ien.edu.sa

õ ™Xô ÓÐ|
ºoñ wó ím–ó ô Yó ^ó TÐ ‹ö õbTó íó ºoñ wó ím–ó
õ ™Xô ÓÐ|
ô Yó ^ó TÐ ‹÷ Xõ |ô —ó S÷ Ìó ëm=
õ |ó Yó Kó W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
ò.Øm@Ë À ‹Xõ |ó_ÉÌó Øm@Ë ò ¿
õ ™Xô Øm@ùÐíó
.oñ wó ím–ó ÷ ô ÷ .Òò óz@Ðõ í Òò |Yó K
ó ó ó n r Hn o¿pQÉbn oCG
. pøjr On ón Yn Ú
Sn+3}R “V ŸH+
S
< ‹Xõ |ô —ó S÷ Ìó
>‹Xõ |óô _É÷ Ìó

¾¾ = ¾¾ ¾À > ¾¿ ¼À < ½Á
õ —ó xô
ïín ‹÷ Xõ |óô _É÷ Ìó ‹÷ Xõ |ô —ó S÷ Ìó

õ –ó wô í÷ Ìó º‹÷ Xõ |ó_É÷ Ìó í÷ Ìó º‹÷ Xõ |—ó S÷ Ìó àô @

:ïím ô º
« Ìí íó ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
¾Á = ¾Á ½ ¾¼ > ¼Â ¼

¾Á Œ÷ Yõ }ô ˜ó T÷ Ìó ¾Á ¾¼ Œ÷ Yõ }ô ˜ó T÷ Ìó ¼Â
¾Á Œ÷ Yõ }ô `ó É÷ Ìó ¾Á ¾¼ Œ÷ Yõ }ô `ó É÷ Ìó ¼Â
¾Á ïín õ —ó xô ¾Á ¾¼ ïín õ —ó xô ¼Â

: õQ = í÷ Ìó º > í÷ Ìó º < :n

ô ™ô S÷ Ìó íó º í ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
ÄÄ ÄÄ ¿ ¼À ½Â ¾

ÀÄ Á» Á ¿ ¿Â À

¿Ã À¼ à ¾Á Á¾ Â

Ⱦà Œ÷ Yõ }ô ˜ó T÷ Ìó ¿Ã ë­ Ìó æ
ô }õ L÷ Ìó ‡
ó h÷ Tó Ä

á«dõæªdG ᪫dG …ƒ“H+ »

56-77.indd 70 8/4/19 1:58 PM
 ‹÷ Xõ |ô —S ó
ó Ì <
‹÷ Xõ |óô _É÷ Ìó >
õ –ó wô =
º‹÷ Xõ |—ó S÷ Ìó àô @
« Ìô íó º íó ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
ïím
õ –ó wô í÷ Ìó º‹÷ Xõ |ó_É÷ Ìó í÷ Ìó
:ïím
¼Ä = ¼Ä ¼¼ ½¾ < Á¿ ¼»

¼Ä Œ÷ Yõ }ô ˜ó T÷ Ìó ¼Ä ½¾ Œ÷ Yõ }ô ˜ó T÷ Ìó Á¿
¼Ä Œ÷ Yõ }ô `ó É÷ Ìó ¼Ä ½¾ Œ÷ Yõ }ô `ó É÷ Ìó Á¿
¼Ä ïín õ —ó xô ¼Ä ½¾ ïín õ —ó xô Á¿

: õQ = í÷ Ìó º > í÷ Ìó º < :n

ô ™ô S÷ Ìó íó º íó ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
Âà ༿ À¾ À¾ ¼¾ ļ ¿¼ ¼½

Ä» ÄÄ ¼Â Á¾ ÀÁ ¼Á À» ¾Â ¼À

½Ä Ľ ½» ¾¾ ¿À ¼Ä ÃÁ ý ¼Ã

Ä» ¼» ½¾ ½Ã Á¾ ½½ ¿Ã ÿ ½¼

õ }e›­ UÐ ŒYõ Ø{ó Ló õšd­ H õR :óo bp ÉqædG ô«’p Ør às dG

ÓÐ ½¿
óó ó ñ ó o
õ õ
o ô šô T÷ Ìó .½¼ Œ÷ Y }ô ›ó T÷ Ìó íó p𠘭 Aó ½À Œ÷ Y Š´ Só Ìó nwó Øô {ó Ló
.põ d­ —UÐ
­ R ëŽô
õ ó c>ó ë÷ Ìó Œcõ ex šU­ Ð ÓÐ
ô ÷ô
õ }e›­ UÐ Ø{ó Ló
óó ó
.................................................................

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
¬æe ô¨°UCG øjOóY øY “•ØW —CÉ°SGh ,áÄŸG øª°V GOk óY ÖàcG
¼ 100 ¢àM OGóYC’G áfQɏe †75bH+ .¬d …hÉ°ùŸG Oó©dG øY ¬dCÉ°SG ºKq ,¬æe ÈcCG øjOóYh

56-77.indd 71 8/4/19 1:58 PM

 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
¼»»©lU 1
R 3T +b=V R'¹+i«.
S }V .R Â-Ä
www.ien.edu.sa

õ L÷ óúÐ ƒ¬ Bó éne_
õ õšHnõ= Øó Ð{L÷ óúÐ o
.ØÐ{ ÷ ô >¬ Úó Ìô W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
¢qàMn On GóYr nC’G Öuo JQn oCG
ó Xô ÃÁ Øó óz^ó TÐ ‡ô õ—–÷ wó ÃÀ Øô óz^ó TÐ
.ðÒ|ó Hm— .100
.àíó ÃÀ ‹õ w÷ Ø óz^ó TÐ ‹ó g÷ <ó „ô aó wó ÃÁ Øô óz^ó TÐ
Sn+3}R “V ŸH+
ó Xô ÃÁ Øó óz^ó TÐ õcwó àØô óz^ó TÐ
S
.ðÒ|ó Hm—
‡ô õ—–÷ wó
õcwó
û ü ý þ ÿ ÃÀ ÃÁ àÃà ÃÄ Ä» ‹ó g÷ <ó

ó Xô
:ðÒ|ó Hm— opÑ°ùr jn ï{õ T¬ Ð Øó zó ^ó TÐ nô ™ô S÷ Ìó
½À º ............. ¾ ¾½ º ............. ½ ½Ã º 7 ¼

ó Xô »•p jn ï{õ T¬ Ð Øó zó ^ó TÐ n
:ðÒ|ó Hm— ô ™ô S÷ Ìó
............. º ½¾ Á ............. º ¾¾ À ........... º ½» ¿

:‹õ w÷ Øzó ^ó TÐ õ Øzó ^TÐ n™ô S÷ Ìó

nø«r Hn „ó RЍTÐ ó ô
¾¼ º ............. º ½Ä Ä ½¾ º ............. º ½¼ à ¾À º ............. º ¾¾ Â

ó Yô Ãà Øó {ó _ó UÐ dõ xó ï|õ U­ Ð Øó {ó _ó UÐ æ
ÈÒð }ó In˜ ô }õ L÷ Ìó ‡
ó h÷ Tó ¼»

á«dõæªdG ᪫dG …ƒ“H+ ½

56-77.indd 72 8/4/19 1:58 PM
 ó Xô
:ðÒ|ó Hm— opÑ°ùr jn ï{õ T¬ Ð Øó zó ^ó TÐ nô ™ô S÷ Ìó
Á½ º ............. ¼¾ ÂÄ º ............. ¼½ Á¼ º ............. ¼¼

û º ............. ¼Á ÁÀ º ............. ¼À Áà º ............. ¼¿

ó Xô »•p jn ï{õ T¬ Ð Øó zó ^ó TÐ n
:ðÒ|ó Hm— ô ™ô S÷ Ìó
............. º ÁÁ ¼Ä ............. º ¼ ¼Ã ............. º Á¾ ¼Â

............. º ÁÄ ½½ ............. º Á½ ½¼ ............. º ¾ ½»

:‹õ w÷ Øzó ^ó TÐ õ Øzó ^TÐ n™ô S÷ Ìó

nø«r Hn „ó RЍTÐ ó ô
ÁÄ º ........... º Á ½À ¾ º ........... º ¼ ½¿ ÁÀ º ........... º Á¾ ½¾

:…O p
t ón ©n dG ¢ùt ëdG
õ …Y ønð xÚõ ‹óT .ønð xÚõ ¾Á ŒYõ Š´ Só Ìó í ºønð xÚõ ¾¿ ŒYõ }›ó T÷ Ìó YÐÚ
ȐYÐÚ õ …Y ½Á
ó ó ó ÷ ó ÷ ó ó ÷ ô ó ó
.ðønxó Úõ ............

.ønð xó Úõ ÀÁ êó Ž÷ hó UÐ _õ Yó yó ˜ó É÷ jó Ró ºnhă Yõ Ž÷ xó Ð{ð AÐí

õ ønð xÚõ šUó n[A õR …”ó Ìó
ó ­ ó ô ½Â
õ Y÷ óún= _õ Yó ënT
È ó ønð xó Úõ ‹ó÷ T
.ðønxó Úõ ............
¬H¢I
[ P
‰g…‚J
¬Ñ°ùj …òdG Oó©dG øY “•ØW —CÉ°SG ºKq ,ábQh ¢•Y GOk óY ÖàcG
¾ 100 ¢àM OGóYC’G Ö«JôJ †75bH+ .•É°ûædG Gòg Qôu c ,kIô°TÉÑe ¬«•j …òdG Oó©dGh ,kIô°TÉÑe

56-77.indd 73 8/4/19 1:58 PM

 -T }R …‚R R H+ŽR IR iS R HV R'+
-}R …‚R R H+£N¨
S ™V .R

:o¬©n en Qn GhOr nC’G —o On ÉÑn JCGh ,»•p «enp R ™n en Öo ©n dr nCG

áp Ñn ©r •t dG Ot Gƒn en
.põ xó Ð ó{õ˜UÐ ó{f÷ Lõ ô _ô ”ó Ìí
ó º Únô šó B÷ Ìó

. bõ U÷ Ìô
õ ^UÐ
º¼» ëó Ž¬ Tó úô õ Å}õ wn ­ õ‹S÷ }UÐ õ
­ Uó õÎ ô šô Ró n”ó õÎ oô œxó ï|U­ Ð Øó ó{_UÐ ó Øô ¬{Aó Ìô
(5 ¢dEG 0 røep ºl bs ôn eo )
.Øõ ó{_UÐ õ õ —ó õ= põ Yó ŽH}eUÐ ÓÐ õ Ž]ô žUÐ èô }¬ Aó Ìô ‹ó ?ô
ó ‰ó UÙó o ó ô ÷ ó ó ô dó Ló
.~ô õýnaó UÐ Žó wô øð í­ Ìó põ xó ngó f¬ UÐ Uó õÎ Šô [õ xó ï|UÐ
õ oô Lõ ĆUÐ ­

á«dõæªdG ᪫dG …ƒ“H+ ¿

56-77.indd 74 8/4/19 1:58 PM
  T…ƒRV “H+5S ghlT 2+
V

ò Yó Kí Øm@Ë
ò Òõ ڍ õ
:ÓÐ| ó ó ô ™ô S÷ Ìó
ó Éô Q Øó zó ^ó TÐ n
ò Zó Ló ..............
ÓÐ} íó ò
ØnAË ..............ÐØð nAËÂÀ ¼
ó
ò Zó Ló ..............
ÓÐ} íó ØnAË..............ÐØð nAËĽ ½
ó

: oò `ó õc™ó ÷ Xô ‡ó õýÐ|ó \ó õ< Øó zó ^ó TÐ n

ô ™ô S÷ Ìó
ñ Oó Kó
ÓÐ Øñ m@Ë ñ Oó Kó
ÓÐ Øñ m@Ë ¾

ò Zó Ló ..............íØnAË
ÓÐ} ò
.............. ó ..............

: õQ  í÷ Ìó > í÷ Ìó < :n

ô ™ô S÷ Ìó íó º íó ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
ý ÃÁ Á ¾Â ¾Â À ÃÀ ÁÀ ¿

ó —ó Xô õcwó ï{õ T¬ Ð Øó zó ^ó TÐ n
:ðÒ|Hm ô ™ô S÷ Ìó

¾À ¾Á ¾Â ¾Ã ¾Ä ¿» ¿¼ ¿ ¿¾ ¿¿ ¿À ¿Á ¿Â ¿Ã ¿Ä À»

.............º¿¼ Ä .............º¾Ä à .............º¾Â Â

ô ™ô S÷ Ìó
ó —ó Xô ‡ô õ—–÷ wó ï{T¬ Ð Øó zó ^ó TÐ n
:ðÒ|ó Hm
¿Áº ............. ¼½ À»º ............. ¼¼ ¾Áº ............. ¼»

ȍhõ Uó õÎÕnš ò ó õRng÷fYÀ

ô ÷ >ó n]ð h÷ Bó ‹ó÷ cRó ºƒh÷ B ó
õ Šô­ Tq÷ _”ó íÐÙõÎÓÐÛ
ó ó
ò }B¼»
ó ó pó Uó Ž÷ Bó …ó Yó ¼¾
ƒh÷ Bó ...................

ÂÀ  –°üŒdG QÉcg1G
56-77.indd 75 8/5/19 9:20 AM
 ¬X ŸT SG+}WR lH+5S ghR lT 2¹+
V
Ä Sž¨…ƒS S“H+

:oó œg õ õ Ð Úmô ™ó A÷ Ìó
¬ oó <ó m?ó ü
ó œZTÐ

:Òõ ڎ õ õ õ
´ R ÓÐ}Zó _ó UÐíó ØnAùÐ
ó [UÐ ó Øô {ó Ló ¿ :Žó wô Òõ ڎ õ õ õ
´ õ= Ò}ó wn^­ UÐ ÓÐ}ó Zó _ó UÐ Øô {ó Ló
ó [Un ¼

.ÓÐ}Zó Ló ½ í ØnAË ó ½
ò AË ¾
.Ò}ó Zó Ló ¼ í Øn ó
.ÓÐ}Zó Ló ½ í Øn ò AË ¾
ó
ò Á» ¾» ¼» Á
.ÓÐ}Zó Ló ¾ í ØnAË ó ½

:ó wõ Š÷ó cZUÐ

­ Šô ›¬ eó >ô šU­ Ð pô dó e÷ œUÐ
ô À õ dô bô UÐ Øõ {ó Ló }x{
:Žó wô ю ô b÷ >ó ½

¾ =À - Ã ¿=¿-Ã
Ã=¿ + ¿ Ã= ¾+À
¿» ¾» ½» ¼»

õ Zó _UÐí ØnAùÐ Šô ›¬ ex ï|U­ Ð Ø{ó _UÐ

ÓÐ} ó ó ó óô ô ó Á :ó wõ ÀÁ Øõ {ó _ó UÐ põ =ó nšcõ õU î}ó B÷ Ìô pñ bó x}õ Jó ¾

:Žó wô éõ íó {÷ œUÐ
ó R .ÓÐ}ò Zó Ló Á í Øn ò AË À
ó
ñ Oó Kó
ÓÐ Øñ m@Ë ò Zó Ló À í Øn
.ÓÐ} ò AË Á
ó
 ½ ò Zó Ló ¿ í Øn
.ÓÐ} ò AË Ã
ó
ò Zó Ló À í Øn
.ÓÐ} ò AË ¾
ó
Á½ ½Â
½ ÁÂ
á«dõæªdG ᪫dG …ƒ“H+ ÂÁ
56-77.indd 76 8/4/19 1:58 PM
 ó ˜ó Yô ˆô õ˜—÷ xó ï|U­ Ð Øó {ó _ó UÐ o
:Òð }ó In ô šô T÷ Ìó ¼¼ õ õ
ó ãõ Ð}aó dU pô ˜ó HnófeUÐ
:w ô Òô ÚnI
ó üÐõ Â

½ º ......  ¾ - ¼»
¼ »
- +
¾ ½ > =

:ó wõ Š÷ó cZUÐ

­ Šô ›¬ eó >ô šU­ Ð pô dó e÷ œUÐ ¼½ õ õ õ Ã
ô ó ãõ Ð}aó dU pô ˜ó HnófeUÐ
:w ô Òô ÚnI
ó üÐ

ÂÁ ÁÂ
Ä=¿+À > <
¼=¿-À
¿=À-Ä = +
À=¿-Ä

póõ TÚnå
ó Zó edUô ~xõ ~õ _ó UÐ{ô ˜÷ Ló íó æÐ ñ Ž­ ió Ñô Ú­ {ó šó xó ¼¾ ó ˜ó Yô dõ xó ï|U­ Ð Øó {ó _ó UÐ o
:Òð }ó In ô šô T÷ Ìó Ä
æÐ
ñ Ž­ ió ‚åô ô T}÷ hó Ró ºïõ }å÷ œUÐ ó çn õ ˜ó åHõ åR ...... ºÁÃ
‚åô ô T}÷ xó nåeóó fh÷ =ó ºnåhă Yõ Ž÷ xó pð åbó hSõ Øó ¿À Áà ÁÂ
nåeó gô ´xÌó .nåhă Yõ Ž÷ xó pð åbó hSõ Øó ¾À ~åx
õ ~õ _ó UÐ{ô ˜÷ Ló
» ÁÄ
ó ÷ ó
.................... ÈéŽó JÌ nðfYó Ûó ‚ô ô T}÷ xó

ò Zó Ló  hõ õR .Øò {ó Ló R ed÷ H }¬caó >ô ¼¿ õ Ø{ó _UÐ ošô T÷ Ìó

õ Øó {ó _ó UÐ Œó h÷ =ó …ó SЎUÐ
:Œx ¼»
ÓÐ} ó ó ô ó ó ô
õ Ø{ó _UÐ Žw neRó ØnAË
}¬ô caó >ô ï|UÐ ò ¾í þ º...... ºÃ¼
ô ó ó ô ó ó
õ õ
.................... ȍhR ý ü
ÿ þ

  ¬ŸG+}lH+5ghl2¹+
56-77.indd 77 8/4/19 1:58 PM
 S «R –T H+
†7g 

”S …‚T ™V lR …7V R'+

(ཟ) pó Yó ĆLó …ô ”ó Ìó
ó dó Ló
.éõ Žó J÷ úÐ
ó
(×) pó Yó ĆLó …ô ”ó Ìí
ó dó Ló
.}õ [ó S÷ úÐ

Sn+3R }R “V ŸH+
S
ô \´ TÐ
é
õ Òô óz@í
õ gó aTÐ
Üm ÷ ó
õ
ô RÌó
‰g…‚J ~g
É« b Q h É£ k jô ` °T –ªYG
k jƒW v
h ,É«v Ñ°ùf Ó §jô` `°ûdG ±ôW ø` `e
oô có ™ôbô TÐ
Ñ ° T º ° S Q G
ÉFk óàÑe Gôk ` ` ° û d G º ` °SQ Qôu ch . ¢dEG –` `°üJ ¿CG ¢dEG
ô Ñ
äGôe Ió` ` dG ø` `e ôNB’G ±ô£dG éàd ;šƒ` `°SôdG
Y
ô°û `W ó
óq Yo ºK ,§j GQk ós e §` `jô°ûdG —ƒ ` `ª©à°SG “æ’ªj
` `©H —É
.QÉÑ°TC’G Oó ¢` `SÉ«d iôNCG AÉ«°TCG É` `ª©à°SG –` `ãe
ƒW `àc —
,§jô°ûdG — ó` `cCÉJ .á` `jòMCG hCG Ö` ’°ûH •É°ûædÉH
¿CG °U –
šƒj “•ØW üædG ¬«dEG šóu bh ,í«ë WC’G ø«H ¿QÉb
° Gƒ
.¬«LƒàdGh í É¡«•Y ╰üM »àdG — ؕàîe ¢SÉ«b
k ©à°ùe .á
äGóMh Óª

,á”à‘dGh ,–ƒ£dG ¬
¬«a º”©JCGh ,ô°TÉ©dG •°üØdG á°SGQO ™ƒ«dG CGóHCG
.É©e u ¿CG ø‘ªj •É°ûf Gògh ,á©°ùdGh
k ŸòØæf
...................................................... º‘àæHG / º‘æHG ,ÖëdG
q ôaGh ™e

¢SÉ«dG …ƒ“H+ ÂÃ
78-95.indd 78 8/4/19 1:59 PM
 ‫رابط الدر�س الرقمي‬

‫‪www.ien.edu.sa‬‬

‫حو ُط األَ ْط َو َل‪:‬‬

‫ُأ ِّ‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬

‫َأ َض ُع خ ًّطا َت ْح َت ِ‬
‫الج ْس ِم األَ ْث َق ِل‪:‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬

‫الو ِ‬
‫عاء األَ َق ِّل َس َع ًة‪:‬‬ ‫َأ َض ُع عالمة ( × ) َع َلى ِ‬

‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪7‬‬

‫ِ‬
‫َأ ْذك ُُر َش ْي ًئا َأ ْط َو َل م ْن َه َذا َ‬
‫الح ْب ِ‬
‫ل‪......................................... :‬‬
‫ِ‬
‫وش ْي ًئا َأ ْق َ‬
‫ص َر منْ ُه‪.......................................... :‬‬ ‫َ‬ ‫ ‬

‫الف�صل ‪ :10‬التهيئة  ‪79‬‬

 ‫رابط الدر�س الرقمي‬
‫ُمقا َرن َُة الأَطْ والِ َو َت ْرتي ُبها‬ ‫‪1-10‬‬
‫‪www.ien.edu.sa‬‬

‫ب َأ ْطوالِها‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ُأ َق ِ‬

‫ار ُن َب ْي َن األَ ْشياء َ‬
‫بح َس ِ‬ ‫ِف ْك َر ُة َّ‬
‫الد ْر ِ�س\‬
‫ي الأَ ْط َو ِال‪ُ ،‬ث َّم‬
‫�أُ َقارِنُ َب ْ َ‬
‫�أُ َر ِّت ُبها‪.‬‬
‫الم ْم َحا ُة ِه َي األَ ْق َص ُر‪.‬‬
‫ِ‬ ‫َاب‬
‫الكت ُ‬
‫ِ‬ ‫الم ْف َرداتُ‬
‫ُ‬
‫َأ ْط َو ُل ِم َن ال َق َل ِم‪.‬‬ ‫ول‬‫ال ُّط ُ‬
‫َق ِص ٌير ‪َ /‬أ ْق َص ُر ِم ْن‪/‬‬
‫األَ ْق َص ُر‬
‫ويل‪َ /‬أ ْط َو ُل ِم ْن ‪/‬‬ ‫َط ٌ‬
‫األَ ْط َو ُل‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬

‫يح َة‪:‬‬ ‫إلجا َب َة َّ‬
‫الصح َ‬ ‫وضح َة‪َ ،‬و ُأ َق ِ‬
‫ار ُن َب ْي َن َأ ْطوالها‪ُ ،‬ث َّم ُأ ِّ‬
‫حو ُط ا ِ‬ ‫الم َّ‬ ‫ُأ ْحض ُر األَ ْش َ‬
‫ياء ُ‬
‫َأ ُّي ُهما َأ ْط َو ُل؟‬ ‫‪2‬‬ ‫َأ ُّي ُه َما َأ ْق َص ُر؟‬ ‫‪1‬‬

‫ب األَ ْر َقا َم ‪1‬أو ‪ 2‬أو ‪َ 3‬م ْب َت ِدئًا باألَ ْق َص ِر‪:‬‬ ‫ُأر ِّتب األَ ْشي ِ‬
‫اء م َن األَ ْق َص ِر إِ َلى األَ ْط َو ِل‪َ ،‬أ ْك ُت ُ‬
‫َ َ‬ ‫َ ُ‬ ‫‪3‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬

‫ار َن َب ْي َن َأ ْطوالِها‪.‬‬
‫ف ُي ْم ِك ُن َأ ْن ُأ َق ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َأ ْذك ُُر َأ ْشيا َء ُأ ْخ َرى في ُغ ْر َفة َّ‬
‫الص ِّ‬ ‫‪ 4‬‬

‫‪  80‬الف�صل ‪ :10‬القيا�س‬

 õ õ õ Ró Ìô íó ºoó œ“ ó õ @Ìô
:oó œg ¬ oó <ó m?ü
ó œZTÐ « Ìô Š¬ >ô ºmfTЍIÌó ‹ó g÷ <ó ëô Úm
õ Ð àô @ ¬ dTÐ
ô Êmg
ó ÷
H úÐ |
ô [ ÷
Èéô Žó J÷ Ìó negô x́Ìó Á È}ô [ó S÷ Ìó negô x́Ìó À

:}õ [ó S÷ óún= nðý{õ šó ˜÷ Yó ¾ íÌ ½ í̼ êó nSó Ú÷ óúÐ o õ

ô šô T÷ Ìó í ºéõ Žó J÷ óúÐ Uó õÎ }õ [ó S÷ óúÐ Œó Y Êó nhó I÷ óúÐ o
ô >¬ Úó Ìô Â

:éõ ŽJ õ õ
ô šô T÷ Ìó í º}õ [ó S÷ óúÐ Uó õÎ éõ Žó J÷ óúÐ Œó Y Êó nhó I÷ óúÐ o
ó óún= nðý{šó ˜÷ Yó ¾ íÌ ½ í̼ êó nSó Ú÷ óúÐ o ô >¬ Úó Ìô Ã

õ I÷ óúÐ oh>}>ó юd]÷ eUÐ ënT

Œó Yõ Ênh ó ÷ ô ó ó ÐÙõÎ Ã éÐó kó —UÐ
´ Š´ Aô Ìó ‡ ó h÷ Tó Ä
Èéõ Žó J÷ óúÐ Uó õÎ }õ [ó S÷ óúÐ
................................................................................................................

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
ü É¡Ñ«JôJh —GƒWC’G áfQɏe †75bH+ .ɪ¡«dƒW ÚH ¿Qɏj ¿CG “•ØW ¤EG ֕WG ºK ,ïÑ£ŸG øe ÚÄ«°T òN

78-95.indd 81 8/4/19 1:59 PM

 kT «W …7g«
T –T H+}S «V >R Tž¨ X‡H+ Sn+b1R LR ½-¼»
»ªbôdG ¢SQódG §HGQ

www.ien.edu.sa

õ õ õ ò gRõ Òó zó @í Šô eõ _šó HÌó

ó Róú pð ˜ó HnófYô Üm
.éÐó Žó J÷ óúÐ ~g ó ÷ ó ÷ ÷ W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
m Mn ƒn Hp —n ƒ£dG o nCG
‰ó dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó ë÷ Ìó ‹ô õbd÷ wô
q ¢ù«b
‰ó dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó ë÷ Ìó ‹ô õbd÷ wô
äGó
.ám «s °SÉ«
p bp Òn
õ gó aõ õT
õ \´ TÐ Üm
prZ
õ \´ TÐ Üm
.é õ gó aõ õT .é
Sn+3}R “V ŸH+
S
õ Òô óz@í
õ gó aTÐ
Üm ÷ ó
õ
~g ô RÌó

õ ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
ó Róú
ó \´ TÐ ~g
:é

÷ Uó ЎAó
........................... 

÷ Uó ЎAó
........................... 

÷ Uó ЎAó
........................... 

Èìô ĆL÷ Ìó põ Yó ŽHô }÷ eUÐ õ ô }õ L÷ Ìó ‡

ó êõ ĆS÷ óúÐ Œõ h÷ =ó Œ÷ Y éó Žó J÷ óúÐ ‹ó dó bó UÐ æ ó h÷ Tó ¿

¢SÉ«dG …ƒ“H+ ý
78-95.indd 82 8/4/19 1:59 PM
 ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
õ õ
ó Róú
ó \´ TÐ ~g
.é õ õ Šô eõ _÷ šó H÷ Ìó
ó Sóú
ó ]´ UÐ h
:éŽ

÷ Uó ЎAó
........................... 

÷ Uó ЎAó
........................... 

÷ Uó ЎAó
........................... 

:…pt ô°ün Ñn dG ôo `«’rØàs dG Ã

.‹õ dó bó UÐ Ð|ó wó Œó Yõ }ó [ó S÷ Ìó ÞnÉ

ò Úó ‹ó dó Só ‹ô Hô Ú÷ Ìó

.‹õ dó bó UÐ Ð|ó wó Œó Yõ éó Žó J÷ Ìó ÞnÉ

ò Úó ‹ó dó Só ‹ô Hô Ú÷ Ìó

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
“HÉ°ûe –ãe ,á«°SÉ«b ÒZ äGóMh –ª©à°ùj ¿CG “•ØW ¤EG ֕WG
þ á«°SÉ«dG ô«Z —ƒ£dG äGóMh ½†75bH+ .É¡æ«H áfQɏŸGh ,—õæŸG ‘ AÉ«°TC’G ¢†©H —GƒWCG ¢SÉ«d ;¥QƒdG

78-95.indd 83 8/4/19 1:59 PM

 ¤ªbxdG ¢SQvdG +GQ
¾-¼»
www.ien.edu.sa

S—W–uR.R'+ SW /£S ŸY R2S'+

ÈÒõ Úó ~ó œUÐ õ õ ô Jô ëŽô

ó ì|wó éŽ ô cxó n˜ð _­ có Yô ‹ó÷ T W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
p ª rsSgdÉ+ án dn CÉn °ùr ªn @dG –T 0o nCG
Í
. pTpSn gdG ºS .o

¬ Ìô "áp dn nCÉ°ùr ªn dG nœEp eƒ•

ô Jô ŽA o €r ªn dG ÉEn

ˆõ b́ó š­ UЋ­ ?ô Œhe

õ ž÷ š­ Unõ=pó Uó jó —÷ eåUÐ
ó Š´ Aô Ìó "fn dn nCÉ°ùr ˜n dG –T 0o CÉn °Sn n£r Cn

. pTpSn gdG ºS .o pœ£˜ rsSgdÉp+ án dn nCÉ°ùr ªn dG –T 0o nCG

ò _có Y
Ón˜ ­ ô ..............

"áL dn ƒo†r En ¤gp +n É/pn (G –r Gn

6b£D*…ƒ“H+ ÿ
78-95.indd 84 8/5/19 9:05 AM
 õ õ õ õ
éŽ ô Ìó ‹­ ?ô ºŒô e¬ Bó Ìô ÈÊnhI÷ óúÐ ì|wó Œ÷ Y ŠôĄ T éŽ
éó ]ö UÐ hS ô Jô ‹ó÷ T
.õš=ó n@õÎ Œ÷ Yõ ˆó b­ ó >ó óúõ
¼

ò _có Y ..................... Uó ЎA :ŒeBó Ìô

.Ón˜ ­ ô ÷ ó ô ¬
ò _có Y ..................... Uó ЎA :hSÌó
.Ón˜ ­ ô ÷ ó ô
½

ò _có Y ..................... Uó ЎA :ŒeBó Ìô

.Ón˜ ­ ô ÷ ó ô ¬
ò _có Y ..................... Uó ЎA :hSÌó
.Ón˜ ­ ô ÷ ó ô

ò _có Y ..................... Uó ЎA :ŒeBó Ìô

.Ón˜ ­ ô ÷ ó ô ¬
ò _có Y ..................... Uó ЎA :hSÌó
.Ón˜ ­ ô ÷ ó ô
¿

ò _có Y ..................... Uó ЎA :ŒeBó Ìô

.Ón˜ ­ ô ÷ ó ô ¬
ò _có Y ..................... Uó ЎA :hSÌó
.Ón˜ ­ ô ÷ ó ô
¬H¢I
[ P
‰g…‚J
,¬FGòM —ƒW É¡¨•Ñj »àdG ¥QƒdG “HÉ°ûe OóY øªîj ¿CG “•ØW ¤EG ֕WG
ÃÀ ëJCG ºK øªNCG :ádCÉ°ùªdG –MCG †75bH+ k “HÉ°ûŸG Óª©à°ùe
.Ó©a k “dP øe ëàj ¬•©LG ºK

78-95.indd 85 8/4/19 1:59 PM

 ‫اخ ِتبا ُر ُم ْنت ََ�ص ِف الف َْ�صلِ‬ ‫ْ‬
‫رو�س ‪3 - 1‬‬ ‫الد ُ‬ ‫ُّ‬

‫الشي َء األَ ْق َص َر‪.‬‬ ‫ُأ ِّ‬

‫حو ُط َّ‬

‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬

‫الشي َء األَ ْط َو َل‪.‬‬ ‫ُأ ِّ‬

‫حو ُط َّ‬

‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬

‫ب األَ ْر َقا َم ‪َ 1‬أو ‪َ 2‬أو ‪ُ 3‬م ْب َت ِدئًا‬ ‫ِ‬

‫ب األَ ْشيا َء م َن األَ ْط َو ِل إِ َلى األَ ْق َص ِر‪َ ،‬و َأ ْك ُت ُ‬ ‫‪ُ  5‬أ َر ِّت ُ‬
‫بِاألَ ْط َو ِل‪:‬‬
‫ ‬
‫‪.....................‬‬ ‫ ‬
‫‪.....................‬‬ ‫ ‬
‫‪.....................‬‬ ‫ ‬

‫ات َأ ْط َو َل ِم ْن َد ْف َت ِر‬
‫َان ِكتاب الرياضي ِ‬
‫َّ‬ ‫ُ ِّ‬
‫‪ 6‬د ْف َتر مالح َظ ٍ‬
‫ات ُطو ُل ُه ‪َ 6‬م َشابِ َك َو َر ٍق‪ .‬إِ َذا ك َ‬ ‫َ ُ ُ َ‬
‫اب الرياضي ِ‬ ‫دار ‪ 5‬م َشابِ َك‪َ ،‬فما ُط ُ ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ات؟‬ ‫َّ‬ ‫ول ك َت ِ ِّ‬ ‫َ‬ ‫الحظات بِم ْق ِ َ‬ ‫الم َ‬‫ُ‬
‫‪ِ .....................‬م ْش َب َك َو َر ٍق‪.‬‬ ‫‬

‫‪  86‬الف�صل ‪ :10‬القيا�س‬

 ž¨…ƒ“H+
õ õ õ õ
ó ró =móh zó ?õ óú ØÐzó K÷ óúÐ ‚¬ Aó ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
: õÖ|÷ \¬ TÐ íÌ „õ d÷ ›TÐ

» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½

............ = ¾ + ½ ½ ............ = ½ + À ¼

............ = » - ¿ ¿ ............ = ¼ - Ã ¾

............ = ¾ + Â Á ............ = ¾ + ¾ À

:Öô |ó I÷ Ìó í÷ Ìó „ô dó ?÷ Ìó

............ = ¿ + Ã Ä ............ = ¾ - À Ã ............ = ½ + Á Â

............ = Ä - Ä ¼½ ............ = ¼ - ¾ ¼¼ ............ = ¿ + À ¼»

ò ò õ É õQ Øzó ^TÐ n™ô S÷ Ìó

ô ™ô S÷ Ìó Š>
:Øó zó ^ó TÐ n ¬ ºÓÐ|Yó Kó íó Øm@Ë ó Òڍ
ó ô ó ó ô
.ÓÐ}ó Zó Ló ................. íó Øn ò AË ................. = ÐØnAË ½¾ ¼¾
............ ó ð
ò }Zó Ló ................. í Øn
.ÓÐ ò ................. = ÐØnAË ÀÀ ¼¿
............ ó ó AË ó ð
ò }Zó Ló ................. í Øn
.ÓÐ ò ................. = ÐØnAË ÂÁ ¼À
............ ó ó AË ó ð
.ÓÐò }Zó Ló ................. í Øn ò ................. = ÐØnAË Äà ¼Á
............ ó ó AË ó ð
: ô ™ô S÷ Ìó
Q = íÌ > íÌ < n

½Á ½Á ¼Ã ¾Ä À¼ ¼Â

¾Â ¾ ½» ÃÁ Áà ¼Ä

àk«ŸG+}.k0+}I
78-95.indd 87 8/4/19 1:59 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
g¥R hS «.T }V .R LR  TRl™S H+kRS J5R g–IS ¿-¼»
www.ien.edu.sa

õ I÷ óúÐ Œh= ëô Ún W -}R ™V ET

†7T 5V bH+S
´ Bó Ìó
‡ .ngdõ šó Tô o
õ —ó ó õ= Ênh ó ÷ ó õ Só Ìô
n r Hn o¿pQÉbn oCG
ºs Ko ,–np à’o dG Ú
ñ >ó Ênh
º‰ga õ I÷ óúÐ ‚_=
ô ÷ó .É¡Ño Ju Qn oCG
.†gñ `õ Aó }ô BùÐ
ó ngó \ô _÷ =ó íó
Sn+3}R “V ŸH+
S
oô có ™÷ bô TÐ

‰ô aó >÷ óúÐ /‹÷ Xõ ‰ô aó >÷ Ìó / ‰ga

ñ >ó

´ Aó óúÐ /‹÷ Xõ †
† ñ `õ Aó
´ Aó Ìó / †g
Šô bó ?÷ Ìó

õ õ
:oó œgœ ¬ oó <ó m?ü
ó ZTÐ õ Ró Ìô íó ºoó œó “¬ ó dTÐ
« Ìô Š¬ >ô ºmfc™ó Sô ‹ó g÷ <ó ëô Úm
õ Ð àô @ ô Êmó gó H÷ óúÐ |ô [@÷ Ìô

´ Bó Ìó negô x́Ìó
È‡å ½ Ȋåô bó ?÷ Ìó negô x́Ìó ¼

¬ óúnõ= nðý{õ šó ˜÷ Yô ¾ íÌ ½ íÌ ¼ o
:‡B ¬ Bó óúÐ Œó Yõ Êó nhI÷ óúÐ o
ô šô T÷ Ìó í ºŠõ bó ?÷ óúÐ Uó õÎ ‡ ô >¬ Úó Ìô ¾

ô Éõ Ìó
.ng—ô a÷ ió pô dó š÷ cô UÐ neó gô Uó Œõ h÷ þó h÷ Ió ‡ ¿

¢SÉ«dG …ƒ“H+ ÃÃ
78-95.indd 88 8/4/19 1:59 PM
 õ õ
:oó œgœ ¬ oó <ó m?ü
ó ZTÐ õ Ró Ìô íó ºoó œó “¬ ó dTÐ
« Ìô Š¬ >ô ºmfc™ó Sô ‹ó g÷ <ó ëô Úm
õ Ð àô @ ô Êmó gó H÷ óúÐ |ô [@÷ Ìô

´ Bó Ìó negô x́Ìó
ȇå Á Ȋåô bó ?÷ Ìó negô x́Ìó À

­ Bó óúÐ Êó ÷ ZUÐ
:‡ ¬ Ìô
­ àô ŽA à :Šó bó ?÷ óúÐ Êó ÷ ZUÐ ¬ Ìô
­ àô ŽA Â

:‰õ aó >÷ óúmõ< mðýz™—÷ Xô ¾ íÌ ½ íÌ ¼ n « Aó óúÐ ŽTó õÎ ‰õ aó >÷ óúÐ ‹ó Xõ Êmg

ó º†
ô ™ô S÷ Ìí ó H÷ óúÐ n
ô =« Úó Ìô Ä

.põ žh
ó ]¬ õ˜UÐ ìõ |õ wó Œ÷ Yõ ‡
­ Bó Ìó nþð h÷ Ió ‹ô Hô Ú÷ Ìó :…p
t ô°ün Ñn dG ôo `«’rØàs dG ¼»

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
ÃÄ É¡Ñ«JôJh –à’dG áfQɏe †75bH+ .á•à’dGh —ƒ£dG å«M øe áKÓK hCG ÚÄ«°T ÚH ¿Qɏj ¿CG “•ØW ¤EG ֕WG

78-95.indd 89 8/4/19 1:59 PM

 W kRS J5R g–IS À-¼»
T …H+
g¥hS «.}V .R LR ng
»ªbôdG ¢SQódG §HGQ

www.ien.edu.sa

.ngšô _ó Hó rô h÷ Aó Œ÷ Yõ pô hó Lõ í÷ óúÐ÷ ‡
ô dõ šó ž÷ >ó W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
oõ ^ó Gó ‹÷ Xõ ‰´ Ró Ìó mfô™^ó Gó Üô ió÷ bTÐ
p °ùdG
ºs Ko ,äÉ© s Ún r Hn o¿pQÉbn oCG
|ô —ó S÷ Ìó Œô ™ô ^ó Gó ‡w| õ Ðíó º‡w|<÷ ü
ô <÷ ü õ Ð
õ G ‹Xõ
.É¡Ño Ju Qn oCG
.Ü õ ió÷ bTÐ o^ ó ÷
Sn+3}R “V ŸH+
S
oð ^ó Gó |ô —ó S÷ óúÐ / |ô —ó S÷ Ìó oñ ^ó Gó
oð ^ó Gó ‰´ Ró óúÐ /‰´ Ró Ìó oñ ^ó Gó

:Š´ Só Ìó ô šô _ó Hó ï|õ U­ Ð Êó ÷ ZUÐ ¬ Ìô

­ àô ŽA
½ ¼

:}ô ˜ó TÌó ô šô _ó Hó ï|õ U­ Ð Êó ÷ ZUÐ ¬ Ìô

­ àô ŽA

¿ ¾

õ
ô šô T÷ Ìó í ºpð _ó Hó }õ ˜ó T÷ óúÐ Uó õÎ pð _ó Hó Š¬ Só óúÐ Œó Y ºÊó nhI÷ óúÐ o
¾ íÌ ½ íÌ ¼ êó nSó Ú÷ óúÐ o ô >¬ Úó Ìô
õ ZUn=
:pð _ó Hó Š¬ Só óúРʐ ­ nðý{õ šó ˜÷ Yô
À

È}ô ˜ó T÷ Ìó ô šô _ó Hó ï|õ U­ Ð Êó nLŽUÐ

õ Øô {¬ Aó Ìô ‡ õ ÊnLó íõ _õ Y ënT Á
ó h÷ có Ró ºëÐ ó ó ó ÐÙõÎ

¢SÉ«dG …ƒ“H+ Ä»
78-95.indd 90 8/4/19 1:59 PM
 ‫الش ْي َء ا َّلذي َس َع ُت ُه َأ َق ُّل‪:‬‬ ‫ُأ ِّ‬
‫حو ُط َّ‬
‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬

‫الش ْي َء ا َّل ِذي َس َع ُت ُه َأك َب ُر‪:‬‬ ‫ُأ ِّ‬

‫حو ُط َّ‬
‫‪10‬‬ ‫‪9‬‬

‫ب األَ ْر َقا َم ‪ 1‬أو ‪ 2‬أو ‪ُ 3‬م ْب َت ِدئًا‬ ‫ِ‬

‫ب األَ ْشيا َء‪ ،‬م َن األَ ْك َب ِر َس َع ًة إِ َلى األَ َق ِّل َس َع ًة‪ ،‬و َأ ْك ُت ُ‬ ‫‪ُ 11‬أ َر ِّت ُ‬
‫بالش ِ‬
‫يء األَ ْك َب ِر َس َع ًة‪:‬‬ ‫َّ‬

‫ِي‪َ :‬أ ْر ُس ُم َشي ًئا َل ُه ِس َع ًة َأ َق َّل ِم ْن إِ ْب ِر ِيق َّ‬

‫الشاي؟‬ ‫ال َّتفْكيـ ُر ال َب َ�صر ُّ‬ ‫‪ 12‬‬

‫منزلي‬
‫ٌّ‬ ‫ٌ‬
‫ ن�شاط‬
‫� ِ‬
‫أعط طفلك وعاءين لل�سوائل‪ ،‬واطلب �إليه حتديد �أكربهما �سع ًة‪،‬‬
‫ثم اجعله يتحقق من �صحة �إجابته بالتجربة‪.‬‬
‫الدر�س ‪ :5‬مقارنة ال�سعات وترتيبها  ‪91‬‬
 ‫ اخ ِتبا ُر الف َْ�صلِ ‪10‬‬
‫ْ‬

‫‪1‬أو ‪َ 2‬أو ‪َ 3‬م ْب َت ِدئًا باألَ ْق َص ِر‪:‬‬

‫ب األَ ْر َقا َم َ‬ ‫ُأر ِّتب األَ ْشي ِ‬
‫اء م َن األَ ْق َص ِر إِ َلى األَ ْط َو ِل‪َ ،‬و َأ ْك ُت ُ‬
‫َ َ‬ ‫َ ُ‬ ‫‪1‬‬

‫  ‬ ‫  ‬

‫الش ْي َء األَ َخ َّ‬

‫ف‪:‬‬ ‫ُأ ِّ‬
‫حو ُط َّ‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬

‫الش ْي َء ا َّلذي َس َع ُت ُه َأ َق ُّل‪:‬‬ ‫ُأ ِّ‬

‫حو ُط َّ‬

‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬

‫الش ْي َء ا َّل ِذي َس َع ُت ُه َأك َب ُر‪:‬‬ ‫ُأ ِّ‬

‫حو ُط َّ‬

‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪  92‬الف�صل ‪ :10‬القيا�س‬

 õ õ ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
ó Róú
ó \´ TÐ ~g
:é

÷ Uó ЎAó
............. 

÷ Uó ЎAó
............. 

¼»
÷ Uó ЎAó
............. 

¼¼

÷ Uó ЎAó
............. 

õ b÷ eõ õ= çõ Úó ÛúÐ ¼½
ÚÐ{ ÷ Œó Yõ éó Žó J÷ Ìó }ô eó A÷ óúÐ ƒô h÷ žUÐ ó ÐÙõÎ .çò Úó íó ‰ó õ=nZYó à ô Uô ŽJô çô Úó Û÷ Ìó ƒñ h÷ Bó
ó ënT
.çò Úó íó ‰ó ˜ó Z÷ Yõ ...................... È}õ eó A÷ óúÐ ƒõ hžUÐ
÷ ó éŽ ô Jô neRó .‰ó õ=nZYó Á

ľ  …ƒ“H+5ghl2+
78-95.indd 93 8/4/19 1:59 PM
 ¬X ŸT SG+}WR lH+5S ghR lT 2¹+
V
¼» Sž¨…ƒS S“H+

:oó œg õ õ Ð Úmô ™ó A÷ Ìó
¬ oó <ó m?ó ü
ó œZTÐ

:ó wõ }ô [ó S÷ óúÐ Òô }ó w÷ ~UÐ

­ ¿ :ó wõ Š÷ó cZUÐ ô ¼
­ Šô ›¬ eó >ô šU­ Ð pdó e÷ œUÐ

» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½

¼¼=½ + Ä ¼¼= ¾ + Ã

Ä=¼ + Ã ¼½=¾ + Ä

õ h”n
õ õ šó Tõ Œ÷ Yõ Šô bó ?÷ óúÐ Êô ÷ ZUÐ
­ À :wõ ãõ Ð}ó aó UÐ õR pô ˜ó Hnó
õ feUÐ Òô ÚnIó üÐ
:Žó wô Ón ­ xó }UÐ
¬ Ñn ô ó õ ½
ÂÂ ÂÀ
= +
> <

:ó wõ Š÷ó cZUÐ

­ Šô ›¬ eó >ô šU­ Ð pô dó e÷ œUÐ
ô Á
» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼»
pó x­ Øõ {ó _ó UÐ pó dó e÷ œUÐ ­ ¾
ô Šô ›¬ exô ï|U­ Ð Š÷ô cZUÐ
:Žó wô À = ¾ - Ã

½=¾ - À ¾=À - Ã

¿=¾ - Â ½=Ã - ¼»

¢SÉ«dG …ƒ“H+ Ä¿
78-95.indd 94 8/4/19 1:59 PM
 ó ˜ó Yô ˆô õ˜å—÷ xó ï|åU­ Ð Øó {å_UÐ ¼¼ õ Â
Òð }åó In ó ô šô T÷ Ìó
oå ó ï|U­ Ð Øô {ó _ó UÐ
:Žó wô Á ô >ô Ð}ó Zó Ló íó ºÀ ìô Øô nAË
ÃÂ º....
ÀÁ ÀÀ
ÃÂ ÃÃ
ÃÀ ÃÁ ÁÁ ÁÀ

ò }ôT à hõ õR çí
ºÊó Ð}ó \÷ Bó íó Êó Ð}ó e÷ Aó ÓÐ ñ {÷ô fÉô ¼½ Èõ…e÷ œUÐ õ Ã
ó ó sô >nió nYó
õ eUÐ ÓÐ õ }ôcUÐ Ø{ó Ló ënó
neó Ró ºÀ ÊÐ} ÷ ó ó ô ó T ÐÙó õÎ =¿+Â
õ \žUÐ õ }ôcUÐ Ø{ó Ló
ÈÊÐ} ÷ ó ÓÐ ó ô
ò }ôT ............... ¿ ¾
.ÓÐ ó
¼½ ¼¼

põ bó x{õ Aó åõR énå ò hó R÷ Ìó À ‹åhwÐ õ

ô }ó =÷ õÎ {ó wnå
ó Ió ¼¾ ÈÖõ }÷ ]­ UÐ sô õ>nió nYó Ä

Œåõ h÷ dó hõR yå õ
ñ UnÉó {ó wnå
õ
ó Ió íó ºÓnåió Ўó hó UÐ ó =»-Ä
õ hó R÷ óúÐ Øô {ó Ló nY .Œõ x÷ }BË
Èngó d¬ Tô én ó ó ó ¼ »
.én ò hó R÷ Ìó ...............
Ä Ã

Œ÷ Yõ Š´ Só Ìó íó ønx
ð Úõ ½Ã Œ÷ Yõ }ô ›ó T÷ Ìó eó d÷ Hó …ó Yó ¼»
ð Úõ ‹ó÷ cRó .ønx
ȏeó d÷ Hó …ó Yó ønx ð Úõ ¾»

½Ä ½Â

¾¼ ¾»
ÄÀ ¬ŸG+}lH+5ghl2¹+
78-95.indd 95 8/4/19 1:59 PM
 3T +bR ='V ¹+‰g
S ŸR JV '+ ¼¼

”S …‚T ™V lR …7V R'+

Øõ {ó _UÐ õ
ó R Òð }ó ÷ZLó ‹÷ Tó
.......... È ¾»

Sn+3R }R “V ŸH+
S
oóõ þdTÐ
õ oô @Tó
ó ÷
´ }õ `÷ aó TÐ ź^ó TÐ
ï

‰g…‚J
` `• W G h O
Gk ó ` Y ôàNG
` `dEG Ö
º ° S ô j ¿ CG “` `•ØW ¢ c í` `°Vu ƒjh ,OGó` `YC’G
§s N H šƒ` `j ` `« É°ùàe äm ÉYƒªéªH
 d G ó n u ` © d É
…u õ` `Ø u ` ` N ¢•Y ám jh ¢•Y
–°üë«d OG
ó Y ’
C G § .Oó©dG “dP e
R 15 “jód
:—l É` `ã
3» a Ik ô g W
d G
E Ö •W G , äm ÉYƒªée R ¢ùªN óq ©j ¿CG “•Ø
¢ ` `g ¢dEG
ü « d ; Im ô
q e –q c »a äm Gô . 15 Oó©dG
–°
¬«a º”©JCGh ,ô°ûY …OÉëdG •°üØdG á°SGQO ™ƒ«dG CGóHCG
.É©e u ¿CG ø‘ªj •É°ûf Gògh ,100 ¡àM
k ŸòØæf q •ÉªfC’Gh ó©dG
q
...................................................... º‘àæHG / º‘æHG ,ÖëdG
q ôaGh ™e

OGóYC’G •ÉªfCG …ƒ“H+ ÄÁ

96-113.indd 96 8/4/19 2:05 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ

www.ien.edu.sa

:éõ íó {÷ œUÐ õ
ó Øó Ð{L÷ óúÐ o
ó R Òó Øó Žbô a÷ eUÐ ô šô T÷ Ìó ¼

À ¾ ¼
¼» Ã Á
¼¿ ¼½

:õ=i÷ wó md¬ Xõ ‰ôĄ S Øó zó Kó n

ô ™ô S÷ Ìó

ò ˜Sô ...............
.Ón_ ½
­

ò dô Sô ...............
.ю ¾

¿
.}ó ýnõ ]ó Ió ...............

Èngx÷ {ó Uó q÷ hó bõ =ó Òð Øó Ú÷ íó ‹ó÷ T .ng÷fYõ ¿ ngó šó eó d¬ _ó Yô q÷ ]ó L÷ Ìó º Òð Øó Ú÷ íó ¼½ pó Zó ýnL

õ î{ó Uó À

ò ØÚí ...............
.ÓÐ ó ÷ó

Ä áÄ«¡àdG …ƒ“H+
96-113.indd 97 8/4/19 2:05 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
T }R …‚R R Hg,T bX R H+
n+ ¼-¼¼
www.ien.edu.sa

ò
ÓnLŽeô œ÷ Yó õRngó _ó ”ó Ìó í̺Ð{ð AÐíÐ
õ {ð AÐí õ ÊnhI÷ óúÐ{­ Lô Ìó ë÷ Ìó Œcõ ex
ó ô ÷ô
õ }Zó _Unõ={´ Lô Ìó ‹?ô ºÊnhI÷ Ìó Òõ }Zó Ló ŒYõ pò ió ŽócY W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
ÓÐ ó ó ­ ó ó ÷ ­ ô .äGp ôn °ûn ©n dÉpH ót Yo nCG
ó Y÷ Kõ
ëí| Òñ |ó Yó Kó

0
õ õ
ÓÐ}Zó Ló ½ ÓÐ}Zó Ló ½ÐØð nA˽»
ó
Œó x}Z÷ L

õ |Yó ^Tmõ< źKóú º Óm

:Œô —ô ™ô S÷ Ìó íó Øó zó ^ó TÐ Ìô |ó R÷ Ìó Š¬ >ô º ÓÐ õ —^bó dTÐ ‰ô dõ ^™ó GÌó
ó ó ô ó¬ ô ÷ ÷

½ ¼
ÓÐ}Zó Ló ÓÐ}Zó Ló 6
60õ
ó ?ô Ćó ?ó
ëŽ ó š¬ H
ëŽ

‰ó õUÙyô ”¬ íó Ìô ÈÀ»Øõ {ó _ó UАõRÒð }ó Zó Ló ‹ó÷ T  ¾

2*v<&°*‚b˜F&*…ƒ“H+ ÄÃ
96-113.indd 98 8/4/19 3:24 PM
 õ |Yó ^Tmõ< źKóú º Óm
:Œô —ô ™ô S÷ Ìó íó Øó zó ^ó TÐ Ìô |ó R÷ Ìó Š¬ >ô ºÓÐ õ —^bó dTÐ ‰ô dõ ^™ó GÌó
ó ó ô ó¬ ô ÷ ÷
À ¿

ÓÐ}Zó Ló .......... ÓÐ}Zó Ló ..........

.......... ..........
ó ˜÷ Hó
ëŽ_ ó e÷ Bó
뎗

 Á

ÓÐ}Zó Ló .......... ÓÐ}Zó Ló ..........

.......... ..........
ó —÷ õ>
ëŽ_ ó Z÷ Lõ
ëí}

ô ™ô S÷ Ìó
:Øó zó ^ó TÐ n
ÓÐ}Zó Ló Ã ¼» ÓÐ}Zó Ló ¾  Ä ÓÐ}Zó Ló Á  Ã

Øõ {ó _ó Unõ=Ó÷ Ìó {ó ˜ó Ró º¼»»šö A õ

ó ÓÐ}ó Zó _ó Unõ={­ _ô >ó ë÷ Ìó Òô ÚnH
ó {x} ô >ô »t p €rp æªn dG ôo £’p Œr gS dG ¼¼
ò õ õ õ ò
............ÈÒô Ún ó RØÐ{L÷ Ìó Ãq÷ ó˜šó Tó íº¼»
ó Hó ô š÷ ˜ó šó Tó Ø{ó Ló }ô BËnYngšSó Úó í ó
¬H¢I
[ P
‰g…‚J
f•)b†D*2*xA&*‡+b~8&*2v<d~zpJ&*“•Œ:¶(*d•:*
ÄÄ i*x~{†Db+v†D*†75bH+ K
i*x~{†Db+vS †D*ɘ†g~zE

96-113.indd 99 8/4/19 3:25 PM

 ½-¼¼
»ªbôdG ¢SQódG §HGQ

www.ien.edu.sa

ˆQ ŸR JR £V =R SpuR ,V '+

.õ õš˜hbAó dLó ƒó e­ó fUÐ Ð|w

ó Œñ h—Aô îÌó Úó W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
õ e­fUÐ Ð|w õ õ
ȃ ó ó R Unš­ UÐ Š÷ô cZUÐ ­ nYó –s Mo nC’ §nm ‰n røYn oåën Hr nCG
.án dn CÉn °ùr ªn `dG

.ngšó ÷ >ó n]ă B …ô ”ó Ìó ?áp dn n CÉ°ùr ªn dG oäÉ«£n ©r eo Ée

¬ Ìô ?áp dn n CÉ°ùr ªn dG nøep ܃•
.ô Jô ŽA o £r ªn dG Éen

.pó Uó jó —÷ eåUÐ ò
ó Š­ Aô óú ƒeó ió Œ÷ Ló rô ó =÷ Ìó ?án dn nCÉ°ùr ªn dG –t Mo CÉn °Sn n«r cn

õ e­fUÐ õR Uõnš­ UÐ Š÷ô cZUÐ

..... Žó wô ƒ ­
ó

?ál dn ƒ©r en »àp Hn ÉLpEG –r gn

OGóYC’G •ÉªfCG …ƒ“H+ ¼»»

96-113.indd 100 8/4/19 2:05 PM
 :oó Tó ió –÷ dTÐ ò
ó ‰´ @ô Ìó Š¬ >ô º‚dóó h ‹÷ Kó q
ô œó <÷ Ìó

.hõ õR ó õUnš­ UÐ Š÷ó cZUÐ ¬ Ìô .ƒó e­ó fUÐ Ð|ó wó ‹ô xó }÷ Yó Ó÷ Ìó Úó

­ àô ŽA ¼

.hõ õR ó õUnš­ UÐ Šc
ó ZUÐ ¬ Ìô .ƒó e­ó fUÐ Ð|w
­ àô ŽA ó ngYó Ó÷ Ìó Úó ½

:oó Tó ió –÷ dTÐ ò
ó ‰´ @ô Ìó Š¬ >ô º‚dóó h ‹÷ Kó q
ô œó <÷ Ìó
.hõ õR ó õUnš­ UÐ Š÷ó cZUÐ
­ àô Ž¬ Aó Ìô .ƒó e­ó fUÐ Ð|w
ó pô Yó nHÌô îÌó Úó ¾

.hõ õR ó õUnš­ UÐ Š÷ó cZUÐ ó ° dõ Ló îÌó Úó

­ àô Ž¬ Aó Ìô .ƒó e­ó fUÐ Ð|w ¿

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
m G øY åëHG
A»°ûdG øY “•ØW —CÉ°SG ºKq ,“dõæe —ƒM •É‰C
¼»¼ §ªf øY åëHCG :ádCÉ°ùªdG –MCG ½†75bH+ .•É‰C’G  òg QGôªà°S’ šRÓdG ‹ÉàdG

96-113.indd 101 8/4/19 2:05 PM

 T…ƒRV “H+”T …ƒRR l¢V IS 5S ghlT 2+V
½ T¤g…75V bH+ W

õ |Yó ^Tmõ< źKÌó

:Œô —ô ™ô S÷ Ìó íó Øó zó ^ó TÐ Ìô |ó R÷ Ìó Š¬ >ô ºÓÐ ó ó ô
½ ¼

ò Zó Ló ..........
ÓÐ} ò Zó Ló ..........
ÓÐ}
.......... ..........
ó eó ?ó
ëŽin ó =ó Ú÷ Ìó
ëŽ_

ô ™ô S÷ Ìó
:Øó zó ^ó TÐ n
ò Zó Ló Â
= ÓÐ} À ò Zó Ló À
= ÓÐ} ¿ ò Zó Ló Ä
= ÓÐ} ¾
Œó h_õ ˜÷ Hó Œó h—õ e÷ Bó Œó h_õ —÷ õ>

:oó Tó ió –÷ dTÐ ò
ó ‰´ @ô Ìó Š¬ >ô º‚dóó h ‹÷ Kó q
ô œó <÷ Ìó

:hõ õR ó õUnš­ UÐ Š÷ó cZUÐ

­ àô Ž¬ Aó Ìô .ƒó e­ó fUÐ Ð|w
ó énóô fYó Ó÷ Ìó Úó Á

OGóYC’G •ÉªfCG …ƒ“H+ ¼»½

96-113.indd 102 8/4/19 2:05 PM
  Sž¨…ƒSS “H+

õ õ õ õ
ó ró =móh zó ?õ óú ÅØÐzó K÷ óúÐ ‚¬ Aó ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
: õÖ|÷ \¬ TÐ íõ Ìó „õ d÷ ›TÐ

» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½

à ¾ ¼¼ ½ À ¼
¼ - ¾ - ½ -

¿ Á Â À Á ¿
½ + » + ¾ +

ò |Yó Kí Øm
:Œô —ô ™ô S÷ Ìó Š¬ >ô ºÓÐ ò õ É õQ Øzó ^TÐ n™ô S÷ Ìó
ó ó ó @Ë ó Òڍ
ó ô ó ó ô
ò }Zó Ló
.ÓÐ ò
íó ØnAË = ÐØð nAË ¾¿ Â
ó
ò }Zó Ló
.ÓÐ ò
íó ØnAË = ÐØð nAË Á¾ Ã
ó

ó ʏYTÐ
:‰ó aó >÷ úÐ ó ¬ àô « @ó Ìô
¼» Ä

¼»¾ k«ŸG+}.k0+}I
96-113.indd 103 8/4/19 2:05 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
kT dR ŸT H+kDS 1R ¨V HR ¾-¼¼
www.ien.edu.sa

¼» Ä Ã Â Á À ¿ ¾ ½ ¼ W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
½» ¼Ä ¼Ã ¼Â ¼Á ¼À ¼¿ ¼¾ ¼½ ¼¼
¢•Yn On GóYr nC’G CGo ôn br nCG
¾» ½Ä ½Ã ½Â ½Á ½À ½¿ ½¾ ½½ ½¼
Égót Yo nCGhn ,áp Än pŸG áp Mn ƒr dn
¿» ¾Ä ¾Ã ¾Â ¾Á ¾À ¾¿ ¾¾ ¾½ ¾¼
. pÖ«Jp ÎdÉp rs H
À» ¿Ä ¿Ã ¿Â ¿Á ¿À ¿¿ ¿¾ ¿½ ¿¼
Á» ÀÄ Àà À ÀÁ ÀÀ À¿ À¾ À½ À¼ Sn+3}R “V ŸH+
S
» ÁÄ Áà Á ÁÁ ÁÀ Á¿ Á¾ Á½ Á¼ oóõ þdTÐ
õ oô @Tó
ó ÷
û ÂÄ Âà  ÂÁ ÂÀ ¿ ¾ ½ ¼
Ä» ÃÄ Ãà àÃÁ ÃÀ ÿ þ ý ü
¼»» ÄÄ Äà Ä ÄÁ ÄÀ Ä¿ ľ Ľ ļ

oóõ þdTÐ
õ oó @Tó ‰d^ó
ó ÷ ô ™G÷ Ìó
õ õ=|¬™Tmõ< mv «zKó íó ØÐz
.ng õ KóúÐ Òõ ÊÐ|aõ õT
÷ ó

: ìô °ó K÷ Ìó oþõ dTÐ
õ oó @Tó ‰ô dõ ^™ó GÌó
ó ÷ ÷ ÷
.ngõ>Êó Ð}Sõ {÷ó fLõ ëõ Ž÷ d­ Unõ= Øó Ð{L÷ óúÐ ni𠎬 dó Yô º½À šö Aó ¼ Œ÷ Yõ {´ Lô Ìó ¼

.ngõ>Êó Ð}Sõ {÷ó fLõ ëõ Ž÷ d­ Unõ= Øó Ð{L÷ óúÐ ni𠎬 dó Yô ºÀ» šö Aó ½Á Œ÷ Yõ {´ Lô Ìó ½

.ngõ>Êó Ð}Sõ {÷ó fLõ ëõ Ž÷ d­ Unõ= Øó Ð{L÷ óúÐ ni𠎬 dó Yô º¼»» šö Aó À¼ Œ÷ Yõ {´ Lô Ìó ¾

º º õ õ>}÷ š­ Unõ= ½¾ º ¾¼ º¼¾ Øó Ð{ó L÷ óúÐ o

. oh ô šô T÷ Ìó ¿

º º º õ õ>}÷ š­ Unõ= ÁÀ º ¿Ã º ¾Á ºÀ½ Øó Ð{ó L÷ óúÐ o

. oh ô šô T÷ Ìó À

ô >ó {´ Lô Ìó ‹­ ?ô º¼»» šö Aó ļ Œ÷ Yõ {´ Lô Ìó

­ ô @÷ íó nY .ļ šö Aó ¼»» Œ÷ Yõ nhă õUÛnf
õ ˜ó ZUÐ Á
õ õšBøÐ
È negóô fh÷ =ó æĆ ÷ ô @÷ íó nYíó Ȑ¬ õUÛnf
ô š­ UÐ {¬ _ó UÐíó ï¬ {õ Lô n[š­ UÐ {¬ _ó UÐ Œó h÷ =ó
OGóYC’G •ÉªfCG …ƒ“H+ ¼»¿
96-113.indd 104 8/4/19 2:05 PM
 õ |÷ ™¬ Tmõ< Øó ÐzK÷ óúÐ n õ õ õ
.ng= ó ™ô S÷ óú oþó dTÐ oó @ó ÷ Tó ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
¼» Ä Ã Â Á À ¿ ¾ ½ ¼
½» ¼Ä ¼Ã ¼Â ¼Á ¼À ¼¿ ¼¾ ¼½ ¼¼
¾» ½Ä ½Ã ½Â ½Á ½À ½¿ ½¾ ½½ ½¼
ôo cs òn Jn CG ¿» ¾Ä ¾Ã ¾Â ¾Á ¾À ¾¿ ¾¾ ¾½ ¾¼
ô c>ó Øô Ð{L÷ óúÐ
pð ˜ó >­ }ó Yô ëŽô À» ¿Ä ¿Ã ¿Â ¿Á ¿À ¿¿ ¿¾ ¿½ ¿¼
.põ þó eUÐ
õ põ AŽUó dó Ló
ó ÷
Á» ÀÄ Àà À ÀÁ ÀÀ À¿ À¾ À½ À¼
» ÁÄ Áà Á ÁÁ ÁÀ Á¿ Á¾ Á½ Á¼
û ÂÄ Âà  ÂÁ ÂÀ ¿ ¾ ½ ¼
Ä» ÃÄ Ãà àÃÁ ÃÀ ÿ þ ý ü
¼»» ÄÄ Äà Ä ÄÁ ÄÀ Ä¿ ľ Ľ ļ

à ¿¼ ¼¿ ¿¿ Â
¼Ã ü ÃÄ
........ ........ ........ ........ ........ ........

¿Ä à ¿ ¼» ¿Â ½Ä ¾Ã Ä

........ ........ ........ ........ ........ ........

¾ ¾Â ÄÁ ¼Ã ¼½ Âà ༿ ½½ ¼¼

........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........

¼¼ ÀÁ ½¼ ÂÄ ¼¿ ¿ ¾Ã ¼Á ÀÀ ¼¾

........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........

Èpõ þó eUÐ
õ põ AŽUó dó Ló ½» ŒYõ }`ó ÉÌó ÐØ{ó Ló ‹óT ¼À
ó ÷ ÷ ó ÷ ð ÷
.........................................................................................................................
¬H¢I
[ P
‰g…‚J
. 100 ¢àM Éjv óYÉ°üJh ,1 ¢àM É«v dRÉæJ ót ©«a ;¬H CGóÑjh ,áÄŸG áMƒd øe GOk óY QÉàîj ¿CG “•ØW ¤EG ֕WG

¼»À áĪdG á`Mƒd †75bH+

96-113.indd 105 8/4/19 2:05 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
n+}R …‚R =ng
R R
…R ŸV 2ng ¢R «V ¢R /V +­X T “V –R H+bX R H+ ¿-¼¼
www.ien.edu.sa

.}õ `÷ aó Tm< z¬ Kô óúõ Åpõ þó eUÐ

õ pó AŽUí ØÐ
õ õ
ó ÷ ó {ó L÷ óúÐ ƒ­ Bó Šô e_÷ šó H÷ Ìó
W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
äÉnm æ«r æn Kr G õp Ør n dÉpH ót Yo nCG
õ egóe>÷ ømõ< źKÌó
º¼» º à ºÁ º ¿ º½ :Ómó
.äGm ôn °ûn Yn hn äÉm °ùn ªr nNhn
÷ ô
½» º ¼Ã º¼Á º¼¿ º¼½ Sn+3}R “V ŸH+
S
´ }õ `÷ aó TÐ ź^ó TÐ
ï

õ zó KóúÐ ‚¬ Aó ‰ô dõ ^™ó GÌó

:}õ `÷ aó Tmõ< z¬ Kô óúõ ØÐ ÷ ÷ ÷
» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½ ¼¾ ¼¿ ¼À ¼Á ¼Â ¼Ã ¼Ä ½» ½¼ ½½ ½¾ ½¿ ½À ½Á ½Â ½Ã ½Ä ¾»

ò >÷ Ð źKÌó
Ómege ô 6
............. º ............. º ............. º ............. º ............. º ¿ º ½ ¼

ò dAó źKÌó
Óm– ½
÷ ô ............. º ............. º ............. º ............. º ¼» º À

ò |Yó K źKÌó
ÓÐ ¾
ó ó ô ............. º ............. º ............. º ............. º ½» º ¼»

ò }Zó Ló º Ón
ÈÓÐ ò —eBó º Ónó
ò fhóf?÷ Ð :{¬ _UÐ {÷ó fLõ …˜š­ eUÐ ƒô e­fUÐ nY ¿
ó ó ÷ ÷ ó ôó ô ó ó

OGóYC’G •ÉªfCG …ƒ“H+ ¼»Á

96-113.indd 106 8/4/19 2:05 PM
 10 Ä Â À ¾ ¼ :}õ `÷ aó Tmõ< z¬ Kô óúõ oõ þó dTÐ
õ oó @Tó ‰ô dõ ^™ó GÌó
ó ÷ ÷ ÷
¼Ä ¼Â ¼À ¼¾ ¼¼ ‹­ ?ô º½ Øõ {ó _ó Unõ= Ìô {ó =÷ Ì ºÓnóò fhóf?÷ Ð {´ Lô Ìó À
÷
½Ä ½Â ½À ½¾ ½¼
¾Ä ¾Â ¾À ¾¾ ¾¼ ó Øó Ð{ó L÷ óúÐ n
.Òó Øó Žbô a÷ eUÐ ô ™ô S÷ Ìó
¿Ä ¿Â ¿À ¿¾ ¿¼ ºÀ Øõ {ó _ó Unõ= Ìô {ó =÷ Ì ºÓn
ò —eBó {´ Lô Ìó
ó ÷ Á

ëõ Ž÷ d­ Un= Øó Ð{L÷ óúÐ ëô « Tó Ìô ‹­ ?ô

ÀÄ À ÀÀ À¾ À¼
ÁÄ Á ÁÀ Á¾ Á¼
ÂÄ Â ÂÀ ¾ ¼ .
ÃÄ Ã ÃÀ þ ü
º¼» Øõ {ó _ó Unõ= Ìô {ó =÷ Ì ºÓÐ
ò }Zó Ló {´ Lô Ìó
ó Â
ÄÄ Ä ÄÀ ľ ļ
ëõ Ž÷ d­ Un= Øó Ð{L÷ óúÐ ëô « Tó Ìô ‹­ ?ô
.

põ h­ õ=}ó _ó UÐ póõ cdó e÷ eUÐ õ ­ Œh= {ò gRó ‰õ dõ eUÐ }—@ ƒô õ=}x

ó Œõ h÷ šó bó hbZUÐ ó ÷ó ÷ ó ô ÷ ÷ó
Œó Yõ }h›ó õ
ñ T h÷ dó Ló }h—
õ õ õ
ô xó íó ºŒõ x÷ }ó ÷ ˜ó UÐ pócdó e÷ Yó íó px­ ؎_ô —UÐ
´
.Òõ }h˜ó õ õ ö í ÓÐÚn
ó cUÐ ÓnfAnZUÐ ó
õ h—UÐí ÓĆ
ö ­ ó
õ õRnUÐ
:oõ gó õ=ùÐ oõ có õþG÷ óúÐ ‹õ Kó ng?
ô Ìô
õ h—UÐ õR n[ž÷ Ió ‹óT .ën[
ÓÐÚn õ ž÷ Ió ng÷fYõ ŠôĄ T õR ºÓÐÚn ò hH À }õ —œUÐ õ dó Ló Ã
ö ­ ð ÷ ö ó ÷
ò
.Þnž I÷ Ìó ............ Èngó d¬ Tô
õR n[ð ž÷ Ió ‹ó÷ T .Þnž
ò I÷ Ìó ¼» ng÷fYõ ŠôĄ T õR ºÓĆ ò õRnA ¾}õ —œUÐ
÷
õ dó Ló Ä
.n[ð ž÷ Ió ............ Èngó d¬ Tô ÓĆ õ õRnUÐ

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
øe AÉ«°TCG –ª©à°ùj ¿CG “•ØW ¤EG ֕WG
¼»Â äGô°ûY ,äÉ°ùªN ,äÉæ«æKG :…õ؏dG ó©dG †75bH+ .…õ؏dG ó©dG ¢•Y ÜQóà«d ;—õæŸG

96-113.indd 107 8/4/19 2:05 PM

 kP «W ET g…:TR )+nghNT
P 5bRV .

õ ›wüõ ï}õ `÷ aó TÐ z¬ ^TÐ êzõ ÷ ™ó GÌó

:=iw mXó Øm ó ¬ ó ô ÷
. ........... º ........... º ........... º ........... º ........... º¼¿ º¼½ º¼» ºÃ ¼

. ........... º ........... º ........... º ........... º ........... º¿» º¾À º¾» º½À ½

. ........... º ........... º ........... º ........... ºÁ» ºÀ» º¿» ¾

. ........... º ........... º ........... º ........... ºÂ» ºÁÀ ºÁ» ºÀÀ ºÀ» ¿

. ........... º ........... º ........... º ........... º ........... º½Ã º½Á º½¿ º½½ À

:ýmf ¬ Žcó Kó ‰ó Zô @÷ Ìó íó ºàma

õ bYTÐ ò óe>÷ Ð źKÌó
õ «eTÐ ‹g< ‰ó Éõ óúõ Ómeg
« «eTÐ ‰÷ ó ó ô

OGóYC’G •ÉªfCG …ƒ“H+ ¼»Ã

96-113.indd 108 8/4/19 2:05 PM
 3T +bR =V R'¹+ŽR IR iS R HV R'+
3T +bR =V R'¹+ SkRJ5R g–IS
ºpõ Aó Ž÷ d­ UÐ Dó Ló o
õ _õ d­ õU ÐÚn— ò õUnJ Šô´ T Únš÷
ð Yó o ô ¶ó
õ ó{õ˜UÐ Dó Ló =õ Þn#Ð
.pxÐ …ô \ó xó ‹­ ?ô
­
áp Ñn ©r •t dG Ot Gƒn en
:Œô ^ó Xó ÚÐí ó éô Øó m—ó=Ìó íó º Lõ õgX óÛ „ó Xó nô ^ó T÷ Ìó
ó Ø÷ úÐ
. bõ U÷ Ìô
õ ^­ UÐ N
Dó Ló Œõ x÷ }ó wn õ ÷ eS÷ }UÐ õ
. ó ­ Šô e_÷ šó H÷ Ìó
õ _õ d­ UÐ põ Aó Ž÷ Uó Dó Ló <nõ š­ UÐ Øõ ó{_ó UÐ Œó Yõ Š­ Só Ìó ÐØð ó{óL ëó Žó¬ Tôú
.o
.<n­õ šUÐ Øõ ó{_ó UÐ OÎ èô }¬ Aó Ìô ºŠ­ Só Ìó Øò ó{óL Œó xŽ÷õ c>ó qô _÷ ]ó šó HÐ ÷ ÐÙõÎ
.©nõ có Yó b=÷ Ìó ºŠ­ Só Ìó Øò ó{óL Œó xŽ÷õ c>ó …÷ õ]óšH÷ Ìó ÷ 3ó ÐÙÎ
.øð í­ Ìó põ xó ng¬fUÐ Oó õÎ Šô [õ xó ï|õ U­ Ð o õ ­ UÐ y=}x
ô LĆ ô ó÷ó

dG áo njGón Ñp d
áo jn Gón Ñp G
À½ ÁÂ
ÂÁ ½Á
¼Ä ļ
ÄÀ À»
½¿ ¼Ã
¿Ã ¾Â
¾½ ¿À
d G
áo jn É¡æu áo njÉ¡æu
dG

¼»Ä OGóYC’G ™e Ö©dCG iœJg¢,g«K

96-113.indd 109 8/4/19 2:05 PM
  T…ƒRV “H+5S ghlT 2+
V

õ |Yó ^Tmõ< źKóú º Óm—^bdTÐ ‰ô dõ ^™ó GÌó

:Œô —ô ™ô S÷ Ìó íó Øó zó ^ó TÐ Ìô |ó R÷ Ìó Š¬ >ô º ÓÐ ó ó ô ÷ ÷

½ ¼

.........
ò Zó Ló
ÓÐ} ......... ......... ÓÐ}Zó Ló .........
ó ÚÌ÷
ëŽ_= ó Z÷ Lõ
ëí}

¿ ¾

.........
ò Zó Ló
ÓÐ} ......... .........
ò Zó Ló
ÓÐ} .........
ó šö Hõ
ëŽ ó e÷ Bó
뎗

õ zó KóúÐ ‚¬ Aó ‰ô dõ ^™ó GÌó

:}õ `÷ aó Tmõ< z¬ Kô óúõ ØÐ ÷ ÷ ÷
» ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼» ¼¼ ¼½ ¼¾ ¼¿ ¼À ¼Á ¼Â ¼Ã ¼Ä ½» ½¼ ½½ ½¾ ½¿ ½À ½Á ½Â ½Ã ½Ä ¾»

............ º½À º ............ º¼À º ¼» Á ............ º...........º ¿ º ½ À

¾» º ½» º ............ à ............ º ............ º ............ º¼» º À Â

½» º ¼Ã º .......... º .......... º ¼½ ¼» ¾» º.......... º ¼» Ä

OGóYC’G •ÉªfCG …ƒ“H+ ¼¼»

96-113.indd 110 8/4/19 2:05 PM
 :Øó zó ^ó TÐ n ó ÓÐõ |Yó ^Tmõ< źKÌó
ô ™ô S÷ Ìí ó ó ô
ò }Zó Ló Ã
= ÓÐ ¼½
ò }Zó Ló Á ¼¼
= ÓÐ
ó ó

ò }Zó Ló ¾
= ÓÐ ¼¿
ò }Zó Ló Â
= ÓÐ ¼¾
ó ó

È õ e­fUÐ õR õUnš­ UÐ Š÷ô cZUÐ

ƒ ­ nYó ¼À
ó

È õ e­fUÐ õR õUnš­ UÐ Š÷ô cZUÐ

ƒ ­ nYó ¼Á
ó

õ õ=|÷ ™¬ Tmõ< Øó Ðzó K÷ óúÐ n

:ng õ õ õ õ
ó ™ô S÷ óú oþó dTÐ oó @ó ÷ Tó ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
¼» Ä Ã Â Á À ¿ ¾ ½ ¼ À À¼ ¼À À» ¼Â
½» ¼Ä ¼Ã ¼Â ¼Á ¼À ¼¿ ¼¾ ¼½ ¼¼
........... ........... ........... ...........
¾» ½Ä ½Ã ½Â ½Á ½À ½¿ ½¾ ½½ ½¼
ÿ ½½ ¼¿ ½¿ ¼Ã
¿» ¾Ä ¾Ã ¾Â ¾Á ¾À ¾¿ ¾¾ ¾½ ¾¼
À» ¿Ä ¿Ã ¿Â ¿Á ¿À ¿¿ ¿¾ ¿½ ¿¼ ........... ........... ........... ...........
Á» ÀÄ Àà À ÀÁ ÀÀ À¿ À¾ À½ À¼ ¼»» ÄÄ Ã¾ ÂÀ ¼Ä
» ÁÄ Áà Á ÁÁ ÁÀ Á¿ Á¾ Á½ Á¼ ........... ........... ........... ...........
û ÂÄ Âà  ÂÁ ÂÀ ¿ ¾ ½ ¼
¾ ¼Ä ¾½ ¼¾ ½»
Ä» ÃÄ Ãà àÃÁ ÃÀ ÿ þ ý ü
........... ........... ........... ...........
¼»» ÄÄ Äà Ä ÄÁ ÄÀ Ä¿ ľ Ľ ļ

.êò Ćó S÷ Ìó ¼» pò Ló Žeœ÷ Yó Šô¬ T õR Ón ò Ló ŽeœY ¿ ÊnehIó î{ó Uó

ô ÷ ó ó ó÷ ½¼

.neð dó Só ........... Èngó x÷ {ó Uó bó ˜÷ x neð dó Só ‹ó÷ cRó ºêò Ćó S÷ Ìó ¼» ngó šó bó x{õ Éó q÷ ]ó L÷ Ìó ÐÙó õÎ

¼¼¼ (11) –°üØdG QÉÑàNG

96-113.indd 111 8/4/19 2:05 PM
 ¬X ŸT SG+}WR lH+5S ghlT 2¹+
V
¼¼ Sž¨…ƒS “S H+

:oó œg õ õ Ð Úmô ™ó A÷ Ìó
¬ oó <ó m?ó ü
ó œZTÐ

Žó wÄÁ
ô Øõ {ó _ó UАõRØn
õ AùÐ
ó À Žó wÁ»
ô
õRÓÐ}
õ Zó _UÐØ{ó Ló 
ó ô ¼

Ä   ¿   À   ¿  
Á   Ã   Á   Ã  

}õ `ó É÷ óúÐŒó Yõ ôpô ˜>­ }ó Yô phUn

õ š­ UÐØÐ
õ {ó L÷ óúÐḯÌ Á õ ãÐ}aó UАõRpô ˜Hnó
ó wõ õ õ
ô Òô Únó Ió üÐ
ó feUÐ ½
È}õ ˜ó T÷ óúЏUó õÎ
¾À Ã
ü½Á¿  
¿ü½Á     
  
½Áü¿     >  
¿½Áü  

Žó wô }ô ˜ó T÷ Ìó ô šô _ó Hï õ ¾

­ Šô ›¬ eó >ô õšU­ Ðpô dó e÷ œUÐ
ó wõ Š÷ó cZUÐ ô  ó |U­ ÐÊô ZUÐ
­

    
¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼»
¼»¾
  ¾
¿ 
¼¼Â
¿ Á½
¿      

õ õ ãÐ}aó UАõRpô ˜Hnó

õ õ ¿
ô ô >ô Ð}Zó Ló í¼
Žó w ó |U­ ÐØô {ó _ó UÐ
ó ìô Øô nAËï à ó wõ ô Òô Únó Ió üÐ
ó feUÐ
¼Â   ¼Á   ½À ½Â
¼Ã   ¼   >  
  
<     

2*v<&°*‚b˜F&*…ƒ“H+ ¼¼½
96-113.indd 112 8/5/19 9:02 AM
 È¿¼ íó ¾Ä Œó h÷ =ó …ô SÐõ ŽUÐ
ó Øô {ó _ó UÐ nY ¼¾ õ óúÐ éô ŽJ÷ Ìó
:Žó wô Øøí ó Ä

¿½ ¾Ã
¿» ¾»

¼¿
õ e­fUÐ õR õUnš­ UÐ Ø{ó _UÐ nY
:ƒ ¼»
=Â+¾ ó ô ó ó
.......... º½» º¼À º¼» ºÀ
¼¼ ¼» Ä Ã
¼À ½¼
À ½À

ò hH Ä ènó ò õ õ õ ¼À ò ¼¼
.ÓÐÚn ­ ó ó fwô ÓÐÚnh­ Hó ‡SŽ÷ Yó R q÷ Ló }­ ˜ó >ó ºÓønx Úõ Ä Øó n_ó Hô …ó Yó
õ d­ UÐ ÊÐ؎H ng÷fYõ À
Êô n\ó h÷ =ó Sn˜ó UÐíó ëŽ ô ó ó Èng_ó Yó ó bõ =ó ønx
ð Úõ ‹T ò
÷ ºng÷ó fY ÓønxÚõ Á åõ=
õÈÊn\h˜UÐ ÓÐÚn õ h—UÐ Ø{ó Ló nY .ëõ Žd­ UÐ
÷ó ­ ­ ô ó ÷ Á Ä
ò hH
.ÓÐÚn ¾ ¿
­ ó ...............

õ ¼Á
ô >ô Ð}ó Zó Ló íó º¾ ìô Øô nAË ó ÐØð {ó Ló {ñ UnBó o ó šó Tó Øõ {ó _ó UÐ Œõ Ló ¼» åõ= Š´ bõ xó ï|õ U­ Ð Øô {ó _ó UÐ nYó ¼½
È{ñ õUnBó ô ˜ó šó Tó ï|õ U­ Ð Øô {ó _ó UÐ nYó .Ä ÈÁÀ
ÀÀ Á»
...............
¿À À»

¼¼¾ ¬ŸG+}lH+5ghl2¹+
96-113.indd 113 8/4/19 2:06 PM
 5S ¨…SS ™H+LkS «W …7T bR ¢V ¥R H+ Sžg™ V…8R'¹+ ½
”S …‚T ™V lR …7V R'+
nwó {ô @õ Ìó õšU­ Ð énc
ô ÷IúÐ ó nY
ô õ˜ ÷Zô>íó ‡ ¬ [UÐ õ
­ pRó }÷ Qô R
ìõ |õ wó R nwÐó Úó Ìó õšU­ Ð
õ [UÐ
.......... È Òڎ ó ´

Sn+3R }R “V ŸH+
S
Šñ–¬ ›ó Xô
óò ™–÷ Xô ‰÷ñ bHó
„ñ c÷ “õ
ÜÌ ñ Úó
oô aó õ<m\ó™dTÐ
ô ÊÐ} ô ?÷ óúÐ
|ô –ó÷ bTÐ
‰g…‚J
† ô Z«÷ e« TÐ
“ ` ` •Ø W ¢ ` `dEG Ö` `•WG
` `°†ëj ¿CG É` `«°TCG
»ªu °ùjo hCG ô ƒ` `’J ,—õ` `æªdG »` `a A e
Y¿ ` `©’
:–’` `°T ¢` `• e ,á` `fGƒ£°SCG ,Iôc ,Ö e
ôî ` `Hô
,å•ãe ,•h K ,IôFGO ,–«£à°ùe ,™ j
¿CG ¬«dEG ֕W
Gº .É¡ª°Sô

–É‘°TC
–É‘
ɑ ’G ¬«a º”©JCGh ,ô°ûY »fÉãdG •°üØdG á°SGQO ™ƒ«dG CGóHCG
»a áŽHÉ£àªdG AGõLC’G »ª°SCGh ,᪰ùéªdG
q h ájƒà°ùªdG á«°Sóæ¡dG
q
.É©e u ¿CG ø‘ªj •É°ûf Gògh ,•‘°ûdG
k ŸòØæf
...................................................... º‘àæHG / º‘æHG ,ÖëdG
q ôaGh ™e

Qƒ°ù’dGh á«°Sóæ¡dG —É’°TC’G ½…ƒ“H+ ¼¼¿

114-137.indd 114 8/4/19 2:06 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ

õ õ
« Ìô º‹õ g÷ =ó |¬ Xó Úñ |ó¬ bXô ‰÷ñ bHó ‹õ g÷ gó Tm™¬ TÐ ‹õ w÷ |ó \÷ –TÐ
:Œô Iô @ ¬ ‹ó X ‰ôĄ S Q
www.ien.edu.sa

:‹õ g÷ aó õ<m\ó ™ó Xô ‹õ w÷ Ìó }÷ ?ô ŽTó õÎ Šó –¬ aó dTÐ « Ìô

¬ àô @
ô ‰÷ó bYTÐ ¾

:oò aó õ<m\ó ™ó Xô ÊÐ}

ò ?Ìó ¿ ŽTÎ Š–aó dTÐ ‰÷ó bYTÐ
÷ ó ¬ ô « Ìô
¬ àô @ ¿

¼¼À áÄ«¡àdG ¼½…ƒ“H+

114-137.indd 115 8/4/19 2:06 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
SngŸ…W rR ŸH+
S ¼-¼½
www.ien.edu.sa

W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
Ön ©s ’n ŸG ±o ôs ©n Jn nCG
n ôo rînŸGh In ôn ’o dGh
•h
.án fn Gƒ£o °Sr oC’Gh
póñ iЎ]ô H÷ Ìô ñ }ô ž÷ Yó
àí Òñ }ó Tô oñ _­ có Yô
Sn+3}R “V ŸH+
S
Šñ –¬ ›ó Xô
n ñ ^¬ bó Xô
Òñ |ôó S
àíñ |ô ÷Xó
oñ hó Ѝ\ô G÷ Ìô

:mfó dó GÐ÷ |ôô SÙ÷ Ìí ¬ mfó Tó õ™T¬ Ð Óm

ó ºŒô –ô `÷ hó ‰÷ô bYTÐ õ d–›dTÐ àô @Ìô
ó ¬ ó ô « ó
¼

õ _­ có eUÐ õ õ
.o ô Š÷ô cIó ngó Uó UŽ÷ Aó Œ÷ Y Êó nhó I÷ Ìó e¬ Hó Ìô À

Qƒ°ù’dGh á«°Sóæ¡dG —É’°TC’G ½…ƒ“H+ ¼¼Á

114-137.indd 116 8/4/19 2:06 PM
 :mfó dô Gô Ú÷ Ìó Š¬ >ô ºŠó –¬ ›ó dTÐ ó gó H÷ Ìó ‹÷ Kó q
ô Œô õ—Y÷ =ô Êm ô œó <÷ Ìó

 Á

ñ ]ô H÷ Ìô
piЎ oñ _­ có Yô

Ä Ã

Òñ }ó Tô ñ }ô ž÷ Yó
àí

õ
Uó íôúÐ pó Ló Žeô œ÷ eUÐ
ó àô ŽA ¬ Ìô .Œõ h÷ šó Ló Žeô œ÷ Yó UõÎ Óneó —­ œó eUÐ ô ‡¬ ô fÉó Ìô ¼»

.çó Úó Û÷ Ìó ƒĄ žó õ= pó hõin›­ UÐ pó Ló Žeô œ÷ eUÐí

ó º}ó \ó B÷ Ìó ƒĄ žó õ=

õ e—œeUÐ ìõ |õ w qô a÷ ­fÉ ‡
.Ón ó ­ ó ô ó ó ó h÷ Tó Öô }ó I÷ Ìó
....................................................................................................................

....................................................................................................................

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
 òg ‘ äɪ°ùéŸG —É’°TCG ¬Ñ°ûJ “dõæe ‘ AÉ«°TCG øY åëHG
¼¼Â äɪ°ùéªdG †75bH+ .É¡«ª°ùj ¿CG “•ØW ¤EG ֕WGh .áëØ°üdG

114-137.indd 117 8/4/19 2:06 PM

 ‫رابط الدر�س الرقمي‬
‫ا�ص‪َ ،‬ي ْن َزل ُِق‬ ‫‪َ 2-122‬ت ْ�صن ُ‬
‫ِيف ال ُم َج َّ�سماتِ ‪َ :‬ي َت َد ْح َر ُج‪َ ،‬ي َت َر ُّ‬
‫‪www.ien.edu.sa‬‬

‫ِف ْك َر ُة َّ‬
‫الد ْر ِ�س‬
‫مات ِمنْ‬ ‫�أُ َ�صنِّفُ امل ُ َج ِّ�س ِ‬
‫َح ْيثُ �إِن َّها َت َت َد ْح َر ُج �أَ ْو‬
‫ا�ص �أَ ْو َت ْن َز ِلقُ ‪.‬‬
‫ت ََت ُّ‬
‫اص‬
‫َي َت َر ُّ‬ ‫َي ْن َزلِ ُق‬ ‫َي َت َد ْح َر ُج‬
‫الم ْف َرداتُ‬
‫ُ‬
‫َيتَدَ ْح َر ُج‬
‫َينْزَلِ ُق‬
‫اص‬ ‫َيت ََر ُّ‬

‫ِ ِ‬
‫الم َج َّس َمات ا َّلتي َت َت ْ‬
‫دح َر ُج‪:‬‬ ‫‪ُ 1‬أ ِّ‬
‫حو ُط ُ‬

‫ات ا َّلتِي َتن َْزلِ ُق‪:‬‬

‫‪ُ 2‬أحو ُط المجسم ِ‬
‫ُ َ َّ َ‬ ‫ِّ‬

‫ِ ِ‬
‫الم َج َّس َمات ا َّلتي َت َت َر ُّ‬
‫اص‪:‬‬ ‫‪ُ 3‬أ ِّ‬
‫حو ُط ُ‬

‫راص َأ ْو االن ِز َل ِق في ُغ ْر َف ِة ال َف ْص ِل‪.‬‬ ‫ُأ َس ِّمي َأشْ َيا ًء َقابل ًة لِل َّت َد‬
‫‪ْ C10-03A-105701‬ح ُرجِ َأ ِو ال َّت ِّ‬ ‫‪ 4‬‬

‫‪  118‬الف�صل ‪ :12‬الأ�شكال الهند�سية والك�سور‬

 :}ó ›ó T÷ Ì í÷ Ìó ‹ò —­ œó Yô Œ÷ Yõ ngó ˜ô Hnó
õ fx nYí Òõ ڎ[UÐ Œhõ= Šô Éõ Ìó
ô ó ó ó ´ ó ÷ À

Õô }ó A÷ {ó šó xó

ˆô õU~÷ó fxó

Þ́Ð}ó šó xó

ô dõ šó ž÷ >ó ‡
ó h÷ Tó í ÈÓn õ õ ó h÷ Tó Öô }ó I÷ Ìó : t…pô°ü
n Ñn dG ôo «p’Ør às dG Á
ȇ ô ì|wó ô =ó nZó šó >ó ‡
ô eó —­ œó eUÐ

.........................................................................................................................
¬H¢I
[ P
‰g…‚J
áÑ©•dG âfÉc GPEG Ée Oóëj
u ¿CGh ,áÑ©•dG –’°T »ª°ùj ¿CG “•ØW ¤EG ֕WG .¢SQódG ‘ IOQGƒdG äɪ°ùéŸG
q —É’°TCG ¬Ñ°ûJ ÉHk É©dCG ÎNG
.dõæJ šCG ,¢UGÎJ šCG ,êôMóàJ

¼¼Ä dõæj ,¢UGôàj ,êôMóàj :äɪ°ùéªdG «æ°üJ ½†75bH+

114-137.indd 119 8/4/19 2:07 PM
 ¾-¼½
»ªbôdG ¢SQódG §HGQ

www.ien.edu.sa

ˆQ ŸR JR £V =R SpuR ,V R'+

ÈØô Žbô a÷ eUÐ õ õ õ õ

ô nYó .Óneó —­ œó eUÐ
ó ‹ô —­ œó eUÐ ô ì|wó Œ÷ Y n]ð eó ió qô ˜÷ >­ Úó W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
§nm ‰n røYn oåën Hr nCG
.án dn nCÉ°ùr Ÿn G –s Mo ’nC p

.ngšó ÷ >ó n]ă Bó …ô ”ó Ìó ?áp dn CÉ°ùr ªn dG oäÉ«£n ©r eo Éen

¬ Ìô ?܃
.ô Jô ŽA o •o £r ªn dG Éen

?án dn nCÉ°ùr ªn dG –t Mo CÉn °Sn n«r cn

ò eió ŒLó rô =Ìó
.ƒ ó ÷ ó ÷

ò eió ŒLó rô =Ìó

.ƒ ó ÷ ó ÷
.ƒ õ e­fUÐ Òó {ó Aí àô ŽAÌô
ó ÷ ó ¬
. Øó Žbô a÷ eUÐ
ó ‹ó —­ œó eUÐô ‹ô Hô Ú÷ Ìó

?ál dn ƒo©r en »àp Hn ÉLpEG –r gn

Qƒ°ù’dGh á«°Sóæ¡dG —É’°TC’G ½…ƒ“H+ ¼½»

114-137.indd 120 8/4/19 2:07 PM
 ‫الم ْس َأل َة‪:‬‬ ‫ٍ‬
‫ث َع ْن ن ََمط ألَ ُح َّل َ‬ ‫َأ ْب َح ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب َس ِع ٌ‬
‫الم ْف ُقو َد‪.‬‬ ‫الم َج َّس َمات‪َ .‬أ ْر ُس ُم ُ‬
‫الم َج َّس َم َ‬ ‫يد َص ًّفا م َن ُ‬ ‫‪َ 1‬ر َّت َ‬

‫‪ 2‬ه ِذ ِه مجسم ُ ٍ‬
‫الم ْف ُقو َد‪.‬‬ ‫ات َف ْهد ‪َ .‬أ ْر ُس ُم ُ‬
‫الم َج َّس َم َ‬ ‫َ ُ َ َّ َ‬

‫الم ْس َأل َة‪:‬‬ ‫ٍ‬

‫ث َع ْن ن ََمط ألَ ُح َّل َ‬‫َأ ْب َح ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫‪ 3‬ر َّت َ ِ‬
‫الم ْف ُقو َد‪.‬‬ ‫الم َج َّسمات‪َ .‬أ ْر ُس ُم ُ‬
‫الم َج َّس َم َ‬ ‫ب َماج ٌد َص ًّفا م َن ُ‬ ‫َ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬

‫اج ْت إِلى ُم َج َّس َم ْي ِن‪َ .‬أ ْر ُس ُم َه َذ ْي ِن‬
‫واح َت َ‬ ‫‪َ 4‬ر َّت َب ْت َفاط َم ُة َص ًّفا م َن ُ‬
‫الم َج َّس َمات‪ْ ،‬‬
‫الم َج َّس َم ْي ِن؟‬
‫ُ‬

‫منزلي‬
‫ٌّ‬ ‫ٌ‬
‫ ن�شاط‬
‫�أن�شئ منط ًا من املعلبات الغذائية واطلب‬
‫الدر�س ‪� :3‬أحل الم�س�ألة‪� :‬أبحث عن نمط  ‪121‬‬ ‫�إىل طفلك متييزه و�إكماله‪.‬‬
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
SngŸR …W rR ŸH+L
S kNT S SžgR™ V…8R'¹+
S ¨l…V ŸH+ ¿-¼¿½
www.ien.edu.sa

†75bH+-}™E
Òô |õýÐ ¬zTÐ |ô fó ]÷ =ó
õ | ÷dTÐ Žcó K …pn ƒà°ùr Ÿo G –n ’r s°ûdG õo «s en oCG
.àí ô ó ó
n ¢n•Yn
.ºp °ùs éŸG

ñ ÷IÌ }ô gó ^ó÷ >

dó Ló pxñ Žõ šó —÷ Yô énc Sn+3R }R “V ŸH+
S
õ e—œó eUÐ óò ™–÷ Xô ‰÷ñ bHó
.Ón ó ­ ô

:Œgõ có Kó |ô fó ]÷ wó ï{õ T¬ Ð ‰÷ó bYTÐ « Ìô Š¬ >ô ºõŠ–¬ ›ó dTÐ

¬ àô @ õ
ô éó ÷ @ó dcó Ró Úô |« Xó Ìô
½ ¼

õ ›ó dTÐ õ K |f]÷ w ï{õ T¬ Ð Š–›dTÐ àô @Ìô

:Úô ím ô ïõ ™ó –dTÐ
ô ‰÷ô bYTÐ
¬ Œgc ó ôó ó ó ¬ ó ô «
¾

õ aó dõ šó ž÷ xó ‹hRõ íó Èpóô iЎ]H

Èën ô íó àí
ô úÐ ô }ô ž÷ eUÐ
ó ô =ó n óZšó xó ‹h
õ
ó ó R À

Qƒ°ù’dGh á«°Sóæ¡dG —É’°TC’G ½…ƒ“H+ ¼½½

114-137.indd 122 8/4/19 2:07 PM
 õ ›ó dTÐ õ K |f]÷ w ï{õ T¬ Ð Š–›dTÐ àô @Ìô
:Úô ím ô ïõ ™ó –dTÐ
ô ‰÷ô bYTÐ
¬ Œgc ó ôó ó ó ¬ ó ô «
Á

Ȏš— ò cIó ḯÌ hõ dó Ló }ô gó ^÷ xó øó ï|õ U­ Ð ‹õ —­ œó eUÐ

ò Yô Š÷ ÷ nYó :óo bp ÉsædG ôo «’p Ør às dG
ô ‹ô HÐ ¼»

.........................................................................................................................
¬H¢I
[ P
‰g…‚J
øe äɪ°ùéŸG ¢†©H ™ªéj ¿CG “•ØW ¤EG ֕WG
äÓ«£à°ùeh äÉ©Hôe º°Sôd É¡eóîà°ùj ºK ,—õæŸG
¼½¾ äɪ°ùéªdGh ájƒà°ùªdG —É’°TC’G †75bH+ .ɡ룰SCG —ƒM ¬ª•b QôÁ ¿CÉH äÉã•ãeh ôFGhOh

114-137.indd 123 8/4/19 2:07 PM

 T…ƒRV “H+”T …ƒRR l¢V IS 5S ghlT 2+V
†7L S 5S bH+X

¬ mfó Tó õ™T¬ Ð Óm
:Œô –ô `÷ hó ‰÷ô bYTÐ õ d–›dTÐ àô @Ìô
ó ¬ ó ô « ó
¼

:Õô |ó @÷ zó ™ó =ó õ™T¬ Ð Óm
õ d–›dTÐ àô @Ìô
ó ¬ ó ô « ó ¾

:‡ô õT}ó ÷e=ó õ™T¬ Ð Óm

õ d–›dTÐ àô @Ìô
ó ¬ ó ô « ó ¿

õ ›ó dTÐ
:Úô ím ô ïõ ™ó –÷ dTÐ ¬ Œgõ có Kó |ô fó ]÷ wó ï{õ T¬ Ð Šó –¬ ›ó dTÐ
ô ‰÷ô bYTÐ ô àô « @ó Ìô À

õ õ
õ Øó aô `÷ dTÐ
ȋw ó ‹gd ô Šô Gô Ú÷ Ìó .Ómdó –¬ ›ó dTÐ
õ –¬ ›ó dTÐ ô ‹ó X m`ă Éó ‰ñ Zg
ó Qó n
ó =¬ Úó Á

Qƒ°ù’dGh á«°Sóæ¡dG —É’°TC’G ½…ƒ“H+ ¼½¿

114-137.indd 124 8/4/19 2:07 PM
 ½ Sž¨…ƒS S“H+
ïz õ õ<„d?Ìó
« Kô mZ™¬ TÐz« ^ó TÐõêÐz÷ ™Gm
÷ ô ó ÷

........ =Á+» ¾ ........ =Ã+¼ ½ ........ =¾+Â ¼

:Öô |ó I÷ Ìó

¼» Á Ä À Ã ¿
» - ¾ - Ã -

|õ Zó R÷ óúmõ<mðýzõ ™ó —÷ X¾

ô í÷ ̽ ó êó mRó Ú÷ óúÐn
ó í÷ ̼ ô ™ô S÷ Ìó íº
ó éõ I÷ óúÐŽTó õÎ|õ Zó R÷ óúЋó Xõ ÊmgHóúÐn
ó ó ô =« Úó Ìô Â

.................. .................. ..................

õ=iw
÷ mó d¬ Xõ ‰ôĄ SõQ‚ó dó ¬eTЉô d÷õ SÌô

. ........º ........º½Àº½»º¼Àº¼» Ä . ........º ........º¼»ºÃºÁ Ã

.½½ º........º¼Ãº ........º¼¿º¼½ ¼¼ ¼»

. ........ºÀ»º¿»º ........º ........

¼½À k«ŸG+}.k0+}I
114-137.indd 125 8/5/19 9:00 AM
 S SžgR™ V…8R'¹+ À-¼À½
S ¨lR …V ŸH+
kNT
»ªbôdG ¢SQódG §HGQ

www.ien.edu.sa

õ õ
.Üí ñ ”÷ Ìó ngó Uó pxó Žõ šó —÷ eUÐ
ñ Íô Úô íó âĆ ô énócI÷ óúÐ ‚ô _÷ =ó †75bH+S
T -}™E
…ñ d÷ ”õ ák jpƒà°ùr eo ’Énk ’ r°TnCG ±o ôs ©n Jn CG
.É¡n Øo °Up nCGh
ÜÌ
ñ Úó Sn+3R }R “V ŸH+
S
ñ c¬ šó Xô
q
ñ ]õ šó —÷ Yô
Šh rñ d­ ›ó Yô
ñ õ\ó™–÷ Xô
‰g
„ñ <¬ |ó Xô
Òñ |ó õýÐØó
„ñ c÷ “õ
Òñ }õýÐØó …ñ =­ }ó Yô
ÜÌ
ñ Úó

¬ mfó Tó õ™T¬ Ð Êm
: Œô –ô `÷ hó ‰÷ô bYTÐ ó gó H÷ óúÐ àô @ õ ›ó dTÐ
« Ìô íó ºÚó ím ô ï ó õ ™ó –÷ dTÐ ¬ d« Gó Ìô
ô ‰÷ó bYTÐ
¼

.dõ [÷ Ró õR Ò}
õ ýÐõ {UÐ õ cI÷ óúÐ ‚ó _÷ =ó eHÌô
­ Š÷ô cIó ngó Uó šU­ Ð énó ¬ ó ¾

Qƒ°ù’dGh á«°Sóæ¡dG —É’°TC’G ½…ƒ“H+ ¼½Á

114-137.indd 126 8/4/19 2:07 PM
 ¬ mfó Tó õ™T¬ Ð Êm
:Œô –ô `÷ hó ‰÷ô bYTÐ ó gó H÷ óúÐ àô @ õ ›ó dTÐ
« Ìô íó ºÚím ô ï ó õ ™ó –÷ dTÐ ¬ d« Gó Ìô
ô ‰÷ó bYTÐ
¿

´ íó âõ °ó “÷ óúÐ Øó zó Kó n
õ ôÍ|TÐ
:Üí ô ™ô S÷ Ìó
 Á

ñ Íô Úô .............. âñ Ćó ”÷ Ìó
.............. Üí ñ Íô Úô .............. âñ Ćó ”÷ Ìó
.............. Üí

Ä Ã

ñ Íô Úô .............. âñ Ćó ”÷ Ìó
.............. Üí ñ Íô Úô .............. âñ Ćó ”÷ Ìó
.............. Üí

õ õ]šó —÷ eUÐ
È Šh ô Œõ Ló …ô =­ }ó eUÐ
ô ‡ ô dõ šó ž÷ xó ‡ p ôu dG ôo jpôÑr às dG
ó h÷ Tó :»t °VÉj ¼»

.........................................................................................................................

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
,áYƒæàe ¿GƒdCGh áؕຠšÉéMCGh —É’°TCÉH AÉ«°TCG áYƒª› ô°†MCG
֕WG.ôFGhOh äÉã•ãe h äÓ«£à°ùeh äÉ©Hôe É¡«•Y ô¡¶j ¿CG ¢•Y
¼½Â ájƒà°ùªdG —É’°TC’G †75bH+ .É¡Ø°üjh É¡aô©àjh AÉ«°TC’G  òg uæ°üj ¿CG “•ØW ¤EG

114-137.indd 127 8/4/19 2:07 PM

 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
kRS –,T g‡RR lŸH+
S %+S 0V R'¹+ Á-¼Á½
www.ien.edu.sa

‰÷õ bYTÐ ¬ Ð{f ó õT W -}R ™V ET

†7T 5V bH+S
¬ mfó Tó ºoò aó õ<m\ó™Xô ÊÐ}
‰÷ô bYTÐ ò ?Ìó 4
÷ An GõLr nC’G ±o ôs ©n Jn nCG
.mdó fô –ô `÷ hó Šô ›÷ œTÐ
ó íó .án n Hp É£nàoŸG
Sn+3}R “V ŸH+
S
oô aó õ<m\ó™dTÐ ô ?÷ óúÐ
ô ÊÐ}

ò bHó ‰ô« S õQ oõ aó õ<m\™ó dTÐ

:‰÷ õ
ô ÊÐ}?÷ óúÐ Øó zó Kó n
ô ™ô S÷ Ìó Š> ºoXG|dTÐ émbHúÐ ŽcK ÕÙmdeTÐ „\R „“Ì

¾ ½ ¼

.pò bó õ=n]šó Yô ÊÐ~

ò @Ìó ..................
÷ .pò bó õ=n]šó Yô ÊÐ~
ò @Ìó ..................
÷ .pò bó õ=n]šó Yô ÊÐ~
ò @Ìó ..................
÷

Èpñ bó õ=n]šó Yô nYó Š÷ ô }õ L÷ Ìó ‡

ò cIó R Êó Ð~@÷ óúÐ ë­ Ìó æ ó h÷ Tó ¿

Qƒ°ù’dGh á«°Sóæ¡dG —É’°TC’G ½…ƒ“H+ ¼½Ã

114-137.indd 128 8/4/19 2:07 PM
 ôo cs òn Jn nCG
­ ngó Uó pô bó õ=n]óšeUÐ
Š÷ô cZUÐ ô Êô Ð~@÷ óúÐ
.neó gô —ô a÷ ió ‹ô œ÷ UÐ
ó íó :oñ aó õ<m\™ó Xô ìô ôÍÐ}ó ?÷ Ìó ï{õ T¬ Ð ‰÷ó bYTÐ « Ìô
¬ àô @
À

:oò aó õ<m\ó ™ó Xô ÊÐ
ò }ó ?Ìó ŽTó Î ‰÷ó bYTÐ
÷ ö Šó –ö Ró ôú mIð \ô Aô íÌ m\ă Aó Šô Gô Ú÷ Ìó
à Â

.oò aó õ<m\™ó Xô ÊÐ}

ò ?÷ Ìó ¾ õ õ<m\™Xô ëË
.ëma õ }÷ ?ô

¼» Ä

.oò aó õ<m\™ó Xô ÊÐ}

ò ?÷ Ìó ¾
.oò aó õ<m\™ó Xô ÊÐ}
ò ?÷ Ìó ¿

…ó Yó Òó }h] ­ ìõ |w
ó ZUÐ
õ Òô }heH q÷ e—šó S÷ Ð : t…pô°ü
ó ó ó ó n Ñn dG ôo «’Ør às dG ¼¼

ÈÒõ }h] ­ Œó Yõ Šôô Tj÷ šó Hó nšð f= ‹ó÷ T .ngõ>Ćhó Yõ Ûó

ó ZUÐ
ò ..............
.Ónf=

¼½Ä áHÉ£àªdG AGõLC’G †75bH+

114-137.indd 129 8/4/19 2:07 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
”S …ƒV ¢Y H+ Â-¼Â½
www.ien.edu.sa

õ õ õ õ W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
ó —ôô cUÐ Šô e_÷ šó H÷ Ìó pbó õ=n]]šó eUÐ
.ڎ ô ÊÐ~@÷ óúÐ÷ Œõ Ló }ó ˜¬ Ló ôú
o u Yn oCG
ô õh
Ap õr ÷
o G pøYn È
†Z
pøjr nCGõr Lo røep óp MGp ƒn dG
‰ñ c¬ ]Xô oõ ^ó \÷ aTÐ
õ
.p °üur ædÉpH Ún p r Hp É£nn àeo
Sn+3}R “V ŸH+
S
põ _ó ]÷ Sõ ï÷ Ìó ~÷ @ô Œ÷ Yõ {õ AÐõ ŽUÐ Êõ ~÷ œUÐ Œõ Ló }˜Ló Ìô
ó ô ô¬ |ô –ó÷ bTÐ
¼ ò [õi :põ edóõ cõ= qx
õ Žóõ c—˜UÐ
½ ô ˜ô šô T÷ Ìó í º‡ ÷ ó ÷ó ô Z«÷ eTÐ
†

´ õ c÷ ^ô TÐ Øô óz^ó TÐ
ï
mXö Ìó .oóõ h¬ có dTÐ õ õ
ô ÊÐ}?÷ óúÐ Øô ózKó ó vô |õ –ó÷ bTÐ Q
.mfó c« Sô ÊÐ}õ ?óúÐ Ø ózK fQó õc`÷ –TÐ Ø óz^TÐ
÷ ô ó ó ô ´ ´ ô ó
õ bYTÐ
:‰÷ ö † ó Z÷ õh ëô « Tó Ìô
¾ ½ ¼

Á À ¿

Èïín õ Ûó …Y Òð }h]Ió ‹—õ S÷ Ìó ‡

õ —ó š­ Unõ= dhY ó h÷ Tó Â
ó ó ó ô

Qƒ°ù’dGh á«°Sóæ¡dG —É’°TC’G ½…ƒ“H+ ¼¾»

114-137.indd 130 8/4/19 2:07 PM
 õ bYTÐ
:‰÷ ö † ó Z÷ õh ëô « Tó Ìô

Ä Ã

¼¼ ¼»

¼¾ ¼½

ó põ Uó nb>ô }÷ ˜ô UÐ
.}õ BùÐ ¼ pô ófh÷ ›ó =ô q÷ dó Tó Ìó íó ºpò Uó nb>ô }÷ =ô
}h˜ ¼
ô Ló q÷ dó Tó Ìó :oóbp Éæs dG ôo «p’Ør às dG ¼¿
½ ½
Èyh
ñ Éó }h˜ õ [õ ió Œ÷ Yõ Š´ Só Ìó ngó ˜ó h[õ ió ë­ õÎ :}h˜
ô Ló ô š÷ Uó nS nY Š÷ wó .pó ófh÷ ›ó =ô oh ô Ló q÷ Uó nSó
.......................................................................................................................

......................................................................................................................

¼¾¼ °üædG †75bH+

114-137.indd 131 8/4/19 2:07 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
X LR  SpSœoX H+
ŽS ,S }H+ Ã-¼Ã½
www.ien.edu.sa

„ô <ô |TÐ
´ ô cô š´ TÐ
q W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
Ap GnõLr nC’G pøYn È o u Yn oCG
–rm ’ n°T røep áp n Hp É£nn àªo `dG
ò @Ìó ¿ŒY¼ ò @Ìó ¾ ŒY¼
pò bó õ=n]šó Yô ÊÐ~ õ
pò bó õ=n]šó Yô ÊÐ~ ÷ ÷
õ ÷ ÷ .™p Ho ôt dG hp nCG åp •o ãt dÉpH Ée

e­ —ó xô }ô eó A÷ Ìó ô iô Ž÷ Uó e­ —ó xô çô Úó Û÷ Ìó ô iô Ž÷ Uó Sn+3R }R “V ŸH+

S
¼ ¼ ô cô šô TÐ
q
ô šó c÷ xô íó º…ó =ô }UÐ
o ´ ¾
ô šó c÷ xô íó ºró dô ›´ UÐ
o
¿
„ô <ô |TÐ
´

ô ™ô S÷ Ìó
:|ó –ó÷ bTÐ n
½ ¼

................. 1
3
õ õ õ õ
ô ÊÐ}?÷ óúÐ ‹ó X Ðzð @Ðí ÐÊð }÷ ?ô ëô « Tó Ìô
« Ìô íó ºoaó õ<m\™ó dTÐ
:|ó –ó÷ bTÐ àô @

À ¿ ¾

1 1 1 1 1 1 1 1 1
4 3 2 4 3 2 4 3 2

È ¼ íó ¼ Œó h÷ =ó çô }÷ aó UÐ nY Á
½ ¾

Qƒ°ù’dGh á«°Sóæ¡dG —É’°TC’G ½…ƒ“H+ ¼¾½

114-137.indd 132 8/4/19 2:07 PM
 ó Si÷ dTÐ õ
:éô ó Êó }÷ ›TÐ ô ™ô S÷ Ìó
ô ‰ô š« dó wô ï{T¬ Ð |ó –ó÷ bTÐ n
à Â

õ õ õ õ
ô ÊÐ}?÷ óúÐ ‹ó X Ðzð @Ðí ÐÊð }÷ ?ô ëô « Tó Ìô
« Ìô íó ºoaó õ<m\ó ™ó dTÐ
:|ó –ó÷ bTÐ àô @

¼¼ ¼» Ä

1 1 1 1 1 1 1 1 1
4 3 2 4 3 2 4 3 2

:o¬ëo ëu °Un oCGh nCÉ£n nîdG o°ûnp àcr nCG ¼½

.‹õ ÷ d­ UÐ …õ ]ó Sõ dó Ló ïŽõ šó ÷ xó Òõ }h] õ õ

ó aó UÐ ì|w
¼ ë­ õÎ :‹ñ õUnH éŽb
ô xó
¾

...........................................................................................................................

...........................................................................................................................

¼¾¾ ™HôdGh å•ãdG †75bH+

114-137.indd 133 8/4/19 2:07 PM
 kP «W ET g…:TR )+ng
P hR NT5bRV .

:( õ c¬ Tm< ‰÷
) ë õ bYTÐ
¬ 1 ëô « Tó Ìô
2
½ ¼

:( õ c¬ Tm< ‰÷
) ë õ bYTÐ
¬ 1 ëô « Tó Ìô
3
¿ ¾

:( õ c¬ Tm< ‰÷
) ë õ bYTÐ
¬ 1 ëô « Tó Ìô
4
Á À

Qƒ°ù’dGh áá«°Sóæ¡dG
Qƒ°ù’dGh «°Sóæ¡dG ——É’°TC …ƒ“H+ ¼¾¿
ɒ°T’C G ½…ƒ“H+ ¼¾¿
114-137.indd 134 8/4/19 2:07 PM
 ½ T…ƒRV “H+5S ghlT 2+
V

:Œõ dõ Gm< ¬ ‰ô Éõ Ìó
÷ ‰÷ó bYTÐ ¼

ñ c¬ šó Xô
q Òñ |ôó S ñ |ô ÷ Xó
àí „ñ <¬ |ó Xô

õ ¬ àô « @ó Ìô
:õ Š–¬ ›ó dTÐ ó õ ™ó –÷ dTÐ
ô Žcó Kó |ô fó ]÷ wó ï{T¬ Ð ï ô ‰÷ó bYTÐ
¾ ½

:oõ aó õ<m\ó ™ó dTÐ õ

ô ÊÐ}ó ?÷ óúÐ Øó zó Kó n
ô ™ô S÷ Ìó
Á À ¿

.oò aó õ<m\ó ™ó Xô ÊÐó

ò }?Ìó .................
÷ .oò aó õ<m\ó ™ó Xô ÊÐó
ò }?Ìó .................
÷ .oò aó õ<m\ó ™ó Xô ÊÐó
ò }?Ìó .................
÷
õ õ õ õ
:|ó –ó÷ bTÐ àô @ ô ÊÐ}?÷ óúÐ ‹ó X Ðzð @Ðí ÐÊð }÷ ?ô ëô « Tó Ìô
« Ìô íó ºoaó õ<m\™ó dTÐ Â

1 1 1
4 3 2

õ —ó š­ Unõ= Òð }hõ]Ró neó —õ šó b÷ xó ë÷ Ìó }ñ Hn

Œô h¬ ˜ó xô n]ă Bó ‹ô Hô Ú÷ Ìó .ïín õ xí Ynõ H {x
óó ó ô }õ xô Ã

ÈÒó }hó õ]aó UÐ ìõ |õ wó neó —õ b÷ xó ë÷ Ìó neó gôô fcõ e÷ xô ‡ó h÷ Tó

¼¾À ½ …ƒ“H+5ghl2+
114-137.indd 135 8/4/19 2:07 PM
 ¬ŸG+}lH+
X 5S ghl2¹+
¼½ -  Sž¨…ƒS “S H+

:oó œg õ õ Ð Úmô ™ó A÷ Ìó
¬ oó <ó m?ó ü
ó œZTÐ

­ hõ dó Ló }ô gó ^÷ xó ï|õ U­ Ð ‹ô —­ œó eUÐ

Š÷ô cZUÐ ô ¿ Šô õ?neeUÐ
ô ‹ô —­ œó eUÐ
ô ¼

:Žó wô
õ ^­ UÐ Š÷
:Žó wô }õ wn õ cZd­ õU

:}õ `ó ÉóúÐ Uó õÎ }õ ˜ó T÷ óúÐ Œó Yõ ØÐ{

õ L÷ óúÐ o>ÚÌô
ô À ­ Šô ›¬ eó >ô õšU­ Ð pô dó e÷ œUÐ
:ó wõ Š÷ó cZUÐ ô ½

¾» º¿À º¾¾ º½Ã

½Ã º¾» º¾¾ º¿À » ¼ ½ ¾ ¿ À Á Â Ã Ä ¼»¼¼¼½
½Ã º¿À º¾¾ º¾» Ä=¾+Á ¾ =  - ¼»
¿À º¾¾ º¾» º½Ã
¿À º¾¾ º½Ã º¾» ¼» = ¾ +  Â=¿+¾

:pó x­ Øõ {ó _ó UÐ pó dó e÷ œUÐ õ
ô Šô ›¬ eó xô ï|U­ Ð Š÷ô cZUÐ
­ Á :w ãõ Ð}ó aó UÐ õR pô ˜ó Hnó
õ feUÐ Òô Únó Ió üÐ
ô õ ¾
:Žó wô ¿ = ½-Á
¾½ ¾½

> <
+ =

Qƒ°ù’dGh á«°Sóæ¡dG —É’°TC’G …ƒ“H+ ¼¾Á

114-137.indd 136 8/4/19 2:07 PM
 :Žó wô Šô bó ?÷ óúÐ Êô ZUÐ
­ ¼¼ õ e­fdõU Šô eóceUÐ Ø{ó _UÐ
:ƒ Â
ó ¬ ô ô ó
....... º½À º½» º¼À º¼»
½Á ½À
¿» ¾»

¼
ô TóúÐ Êô ZUÐ
:Žó wô pð _ó Hó }˜ó ­ ¼½ :Žó wô }ó —ó÷ cUÐ Šô ›¬ eó xô ï|õ U­ Ð Š÷ô cZUÐ
­ Ã
¾

ò Íô Úô ¿ ô Uó ï|õ U­ Ð Š÷ô cZUÐ

¿ íó Üí ­ ¼¾ õ e­fUÐ õR Unš­ UÐ Š÷ô cZUÐ
­ Ä
:Žó wô ƒ ó
:Žó wô âò Ćó ”÷ Ìó

åUó õÎ Ñõ Ć́å]UÐ ‹hå— ¼¿ ¼»

ó b÷ >ó ‹å ô d¬ _ó eUÐ
ô {åx}
ô xô =¿+Â
åõR ënó
ó T ÐÙó õÎ .Œh
õ šó xó ínå—ó šó Yô Œåhõ šó Ló Žeœ÷ Yó ¼» ¾
åõR nå˜ð õUnJó ‹åó õ
÷ cRó ºnå˜ð UnJ ½» Šå õ [÷ aó UÐ
¼½ ¼¼
ÈÒõ {ó AÐ
õ ŽUÐ põ Ló ŽeœeUÐ
ó ô ÷ ó
.Ñ ò Ć­ Jô ...............

¼¾Â ¬ŸG+}lH+5ghl2¹+
114-137.indd 137 8/4/19 2:07 PM
 3S ¨–S ¢X H+ 
”S …‚T ™V lR …7V R'+
Òõ }ó w÷ ~UÐ ó ÐÙó õÎ
­ Œô eó ?ó ënT
ò ønó xó Úõ ¾ Òõ {ó AЎUÐ
ºÓ õ

Ȍõ hó÷ >}ó w÷ ~UÐ

­ Œô eó ?ó neó Ró
ò
ÓønxÚõ .............

Sn+3R }R “V ŸH+
S
õ í émñ wÚõ
ñz@Ð ó ó
ëõ ømó wó Úõ
ò wÚõ oô –dAó
Óøm ó ó ÷
ò wÚõ Òô |Yó K
Óøm ó ó ó
‰g…‚J
É © ` ` ° S G
C ä É ` `bÉ£H ™ ` °V
CG ¢` `•Y Qm õæªdG
»` `a AÉ«` `°T k GQhCG “•ØW §p YCGh ,— O
f Éb G Qh
Óãq ªàd ák jq ó h ,…ô` `à°ûªdGh ™` `FÉÑd •d
£p YCG Qóàq
ák ` `°Uôa ¬` ` dq G Oƒ` `æq dG óq Y ¢•Y Ü dG
j »à °T óæY ™FÉÑ
¬«dEG Égó«© æ ° U ’
C G ¬ F G ô
±É
.áؕàîªdG
¬«a º”©JCGh ,ô°ûY ådÉãdG •°üØdG á°SGQO ™ƒ«dG CGóHCG
.É©e u ¿CG ø‘ªj •É°ûf Gògh ,É¡dɪ©à°SGh
k ŸòØæf
...................................................... º‘àæHG / º‘æHG ,ÖëdG
q ôaGh ™e

OƒædG …ƒ“H+ ¼¾Ã

138-156.indd 138 8/4/19 2:07 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ

www.ien.edu.sa

õ —ežUn
:Ón ó ÷ ó õ= {´ Lô Ìó ¼

........ º ........ º ........ º ........ º ¼» º À

õ }Zó _Unõ= {´ Lô Ìó
:ÓÐ ½
ó ó
........ º ........ º ........ º ½» º ¼»

põ x­ {b÷ ­fUÐ põ dó e÷ _ô U÷ Ð dó Ló (ཡ) …å õ õ õ õ

ô ”ó Ìó íó ºénxó Úõ ¼ pþó R Œ÷ Y pó x­ {b÷ ­fUÐ pó åådó e÷ _ô UÐ àô ŽA
¬ Ìô ¾

.Ó ò ønó xÚ À põ þó õR ŒYõ põ x{b÷ ­fUÐ påå

õ Só ڎUÐ qó >ó n]ă B …å”ó Ìó í ºëõ ønó xÚõ
ó ÷ ­ óó ÷ ô ó ó

õ x}õ w~÷ eUÐ

ÈÓn õ ìõ |õ w õR ÓÐ
õ ØڎUÐ Ø{ó Ló nY .ÓÐ
ò ØÚí ¼» ng÷fYõ ŠôĄ T õR ºÓn
ò x}õ w~÷ Yõ ¾ {ô @Žx ¿
­ ó ó ó ÷ó ô ó ó ÷ó ó ­ ó ó ô

.Òð Øó Ú÷ íó ..............

¼¾Ä áÄ«¡àdG …ƒ“H+

138-156.indd 139 8/4/19 2:07 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
P 3¨–S ¢X H+ ¼-¼¾
 Qn¹gNR 5T  Qn¹gNR 5T ¤¹gR NR 5T bP T1+LžgN5 S
www.ien.edu.sa

ô }­ _ó >ó Ìó
:Øó Žbô ´fUÐ æ W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
ám Yƒª›n án ªn «b Oo óu Mn oCG
p ªr ©o dG nøep
áp js órp æs dG äÓ
ò xÚ Òô }Zó Ló
Óøn ò xÚõ pô —eBó
Óøn ëõ ønó xó Úõ õ í énñ xÚõ
{ñ AÐ .…u óp Yo É°üsn àdG óu ©n dÉpH
ó ó ó ó ÷ ó ó
^õ Xó Sn+3}R “V ŸH+
S
ðømwó Úõ ¾» õ í émñ wÚõ
ñz@Ð ó ó
ëømó wó Úõ
ðønxÚ ¾» ½Ä ½Â ½À ½» ¼» ò wÚõ oô –dAó
Óøm ó ó ÷
ò wÚõ Òô |Yó K
Óøm ó ó ó

oõ Ró m\ó õ—TÐ Žcó Kó |ó ^÷ –TÐ

:oR « n
õ õ õ
ô ™ô S÷ Ìó Š¬ >ô źKô Ìó .oó w¬ za÷ e¬ TÐ Ó°ó d÷ ^ô T÷ Ð ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
¼

.............. º .............. º ..............

.............. º.......... º .............. º .............. º ..............

ò ønó xÚ Àí ëønó xÚõ í énxÚõ ¼ :põ x{õ b÷ ­fUÐ Ó

õ Ćó e_U÷ Ð Œh= pó Só Ć_UÐ ‡ õ
Ó ó ó ó ó ó ­ ÷ ô ó ÷ó ó ô ÉÌó ¾
.Óò ønó xÚ ¼»í
ó ó
OƒædG …ƒ“H+ ¼¿»
138-156.indd 140 8/4/19 2:07 PM
 õ õ õ
:â
ó dô ›÷ dTÐ
ó n ô ™ô S÷ Ìó Š¬ >ô źKô Ìó ºoó w¬ za÷ e¬ TÐ Ó°ó d÷ ^ô T÷ Ð ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
¿

.ðønxó Úõ .............. .......... .......... .......... ..........

.ðønxó Úõ .............. .......... .......... .......... .......... ..........

.ðønxó Úõ .............. .......... .......... .......... .......... ..........

.ðønxó Úõ .............. .......... .......... .......... ..........

.ðønxÚõ ½» ngšô ehS ò õ ò õ

ó ºpx­ {b÷ ió çÐÚí÷ Ìó ¾ _Yó :»t °VÉj p ôu dG ôo «’rØàs dG Ã
.pó x­ {õ b÷ ­fUÐ çÐÚ
ó í÷ óúÐ ìõ |w
õ nY

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
.ɡફb Ö°ùëj ¿CG ¬«dEG ֕WG ºKq ,ä’Én jn Q 10h ,ä’Én jn Q 5h ,¿’Éjôq dGh ,—Éjôq dG :äÉÄa øe ájq óqædG äÓª©dG ¢†©H “•ØW §YCG

¼¿¼ (ä’ÉjQ
m m
10 ,ä’ÉjQ 5 ,¿’ÉjQ ,ól MGh —l ÉjQ) OƒædG †75bH+
138-156.indd 141 8/4/19 2:07 PM
‫رابط الدر�س الرقمي‬
‫‪َ 2-13‬ع ُّد ال ُّنقو ِد‬
‫‪www.ien.edu.sa‬‬

‫تاج‪ ‬إِ َلى ‪ِ 38‬رياالً‬ ‫َأ ْح ُ‬ ‫ِعن َْدما َأ ُع ُّد ُنقودا ِمن فِ ِ‬

‫ئات‪:‬‬ ‫ً ْ‬ ‫ِف ْك َر ُة َّ‬
‫الد ْر ِ�س‬
‫ِ‬
‫حو ُط النُّقو َد‬ ‫ي َهد َّي ًة ألُ ِّمي‪ُ .‬أ ِّ‬
‫ألَ ْشت َِر َ‬
‫اله ِد َّي ِة‪.‬‬ ‫ِ ِِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫الر َي َال ِن‪،‬‬ ‫ِ‬
‫الريال‪َ ،‬و ِّ‬ ‫ِّ‬ ‫�أَ ُع ُّد ُع ْم َل ٍت َنق ِْد َّي ًة‬
‫ا َّلتي َتكْفي لش َراء َ‬
‫ت‪،‬‬ ‫ت‪ ،‬و‪ 10‬ري َال ٍ‬ ‫و‪ 5‬ري َال ٍ‬ ‫ئات‪.‬‬‫م َت ِل َف َة ال ِف ِ‬
‫ُ ْ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫القيم ِة ال ُك ْب َرى‪.‬‬ ‫ِ ِ ِ ِ‬
‫َأ ْب َد ُأ بِا ْل ُع ْم َلة النَّ ْقد َّية ذات َ‬

‫اء ال ُّل ْع َب ِة‪:‬‬

‫ت النَّ ْق ِدي َة ا َّلتِي َأحتاج إ َليها لِ ِشر ِ‬
‫َ‬ ‫ْ ُ َْ‬ ‫َّ‬
‫‪ُ 1‬أحو ُط ا ْلعم َل ِ‬
‫ُْ‬ ‫ِّ‬

‫يا ًال‬
‫‪2‬ر‬
‫‪8‬‬

‫راء ال َك ْعك َِة؟‬

‫الل ِزم َة لِ ِش ِ‬ ‫ِ‬
‫األو َر َاق النَّ ْقد َّي َة َّ َ‬
‫‪ 2‬ما ْ‬

‫يا ًال‬
‫‪2‬ر‬
‫‪5‬‬

‫ساوى ك ٌُّل ِم ْن‪ِ 20 :‬ق ْط َع ًة َن ْق ِد َّي ًة ِم ْن فِ َئ ِة ‪ِ 1‬ر َيال‪َ ،‬أو ‪10‬‬ ‫ف َت َت َ‬ ‫  َأ ْش َر ُح َك ْي َ‬ ‫ ‬ ‫‪3‬‬
‫ٍ‬
‫ياالت‪َ ،‬أو َو َر َق َت ْي ِن‬‫راق ِم ْن فِ َئ ِة ‪ِ 5‬ر‬ ‫ِق َط ٍع َن ْق ِد َّي ٍة ِم ْن فِ َئ ِة ِر َي َال ِن‪َ ،‬أو‪َ 4‬أ ْو ٍ‬
‫ٍ‬
‫ياالت‪.‬‬ ‫ِم ْن فِ َئ ِة ِ‬
‫‪10‬ر‬
‫‪.........................................................................‬‬
‫‪  142‬الف�صل ‪ :13‬النقود‬
 ‫راء ال ُّل ْع َب ِة‪:‬‬
‫الل ِزم َة لِ ِش ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫‪ُ 4‬أ ِّ‬
‫حو ُط ا ْل ُع ْم َلت النَّ ْقد َّي َة َّ َ‬

‫يا ًال‬
‫‪1‬ر‬
‫‪8‬‬

‫‪َ 5‬أرسم ا ْلعم َل ِ‬

‫ت النَّ ْق ِد َّي َة ا َّلتِي َأ ْح ُص ُل َع َل َيها‬ ‫ْ ُ ُ ُْ‬
‫يا ًال‬
‫‪1‬ر‬ ‫ِم ْن َب ْي ِع ال ُّل ْع َب ِة‪:‬‬
‫‪9‬‬

‫راء ال ُّل ْع َب ِة‪:‬‬

‫الل ِزم َة لِ ِش ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫‪َ 6‬أ ْر ُس ُم ا ْل ُع ْم َلت النَّ ْقد َّي َة َّ َ‬

‫يا ًال‬
‫‪2‬ر‬
‫‪6‬‬

‫تان ِم ْن فِ َئ ِة ‪10‬‬
‫ريد َأ ْن َأ ْش َت ِري ِكتابا َثمنُه ‪ِ 23‬رياالً‪ ،‬وم ِعي ور َق ِ‬
‫َ َ ََ‬ ‫َ ً َ ُ‬ ‫ال َّت ْف ِكي ُر ال َمن ِْط ِق ُّي‪ُ :‬أ ُ‬ ‫‪ 7‬‬
‫ت‪َ ،‬و ِق ْط َع ٌة َن ْق ِد َّي ٌة ِم ْن فِ َئ ِة ‪ِ 2‬ر َيال‪َ .‬ه ْل َيك ِْفي َما َم ِعي ِم ْن‬ ‫ياالت‪ ،‬وور َق ٌة ِمن فِ َئ ِة ‪ 5‬ري َال ٍ‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ ََ‬
‫ٍ‬ ‫ِر‬
‫تاب؟ ُأ َو ِّض ُح ذلِ َك‪.‬‬‫الك ِ‬‫راء ِ‬‫قود لِ ِش ِ‬
‫ُن ٍ‬

‫‪........................................................................................‬‬

‫منزلي‬
‫ٌّ‬ ‫ٌ‬
‫ ن�شاط‬
‫اطلب �إىل طفلك �أن ي�ش ّكل جمموع ًة من العمالت النّقد ّية‬
‫الدر�س ‪ :2‬عد النقود  ‪143‬‬ ‫ل�شراء �سلعة ثمنها ‪ً 33‬‬
‫ريال‪.‬‬
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
¾-¼¾
www.ien.edu.sa

g¥R œS oY IR S'+
ò ønó xÚ À põ þó õR ŒYõ ënš õ Só Úí ‹hwÐ õ W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
ºÓ ó ÷ ó ó ó }ó =÷ õÎ …ó Yó ënó
ó T ÐÙó õÎ
p ªr àn Hp ák dn CÉn °ùr en –t Mo nCG
–«ã
.ðønxÚõ ¼¾ ngôfeó ?ó êò ĆS÷ Ìó pó ˜ó d÷ Lô ïó }õ šó Z÷ xó ë÷ Ìó {x}
ô xô í .É¡Jp É«£n ©r eo
ngh÷ Uó õÎ Õnš õ õ
ô ÷ xó šU­ Ð î}ó B÷ ôúÐ pô x­ {b÷ ­fUÐ Óô Ćó e÷ _ô U÷ Ð nYó
Èpõ ˜ó d÷ _ô UÐ ìõ |w õ Iõ ŒYõ Œc­ ešó hõU
õ ÊÐ}
÷ ó ó ó

.ngšó ÷ >ó n]ă Bó …ô ”ó Ìó ?áp dn nCÉ°ùr ªn dG oäÉ«£n ©r eo Éen

¬ Ìô ?áp dn nCÉ°ùr ªn dG nøep ܃
.ô Jô ŽA o •o £r ªn dG Éen

?án dn nCÉ°ùr ªn dG –t Mo CÉn °Sn n«r cn

õ fUÐ én
.؎b´ õ e_÷ õšHnõ= põ Uó jó —eUÐ Ónh
õ ]ó _Y Šó ›¬ YÌô ë÷ Ìó Œcõ ex
ó ÷ ÷ ó ÷ô ó ô ÷ô

Šô e÷õ TÌô ‹­ ?ô º ò ønx

Ó ó Úõ À põ þó õR Œ÷ Yõ Œõ h÷ šó Só Úó íó …ô ”ó Ìó
.ðønxÚõ ¼¾ _õ Yó yó õ˜[÷ xô ó÷ cõU pó Yó Ûõ ĆUÐ
­ Øó Žb´fUÐ …ô ”ó Ìó íó º{­ _ó UÐ

Èpñ Uó Žbô _÷ Yó õš=ó n@õÎ Š÷ wó

OƒædG …ƒ“H+ ¼¿¿

138-156.indd 144 8/4/19 2:07 PM
 :mfõ=mg\ó ^÷ Xô ‰gš
õ d÷ ™ó õ< oó Tó ió –÷ dTÐ
ó ‰´ @Ì
ô
Œ÷ cô xó ‹÷ Uó íó .ðønxó Úõ ¿» ngôó feó ?ó pð ˜ó hbAó ïó }õ šó Z÷ >ó ë÷ Ìó Êô naó h÷ wó Ó÷ Øó ÐÚó Ìó ¼

î}ó B÷ ôúÐ pô x­ {õ b÷ ­fUÐ Óô Ćó e÷ _ô U÷ Ð nYó .ƒ÷ bó Ró ðønxó Úõ ½À øέ ngó _ó Yó

õ õ
Èpó ˜ó hbUÐ ó ïó }õ šó Z÷ šó U ngó @nš ô ÷ >ó šU­ Ð
ðønxÚ ¿
»
. ......................................... UõÎ Êô naó h÷ wó Õnš ô ÷ >ó
ò
.Óønx Úõ ¼» ngôfeó ?ó pð ˜ó _÷ Uô ïó }õ šó Z÷ >ó ë÷ Ìó niÚó {x}
ô >ô ½
õ d÷ õU ng_Ró {÷ >ó ë÷ Ìó Œcõ ex õšU­ Ð pô x{õ b÷ ­fUÐ Óô Ćó e_U÷ Ð nY
Èõ…ýn˜
» ó ô ÷ô ­ ÷ô ó
ó nxó Ú¼
Óø . ......................................... …ó Ró {÷ >ó ë÷ Ìó niÚó …h] ô šó —÷ >ó

:mfõ=mg\ó ^÷ Xô ‰gš õ d÷ ™ó õ< oó Tó ió –÷ dTÐ

ó ‰´ @Ì
ô
ngó _ó Yó ënó ó T ÐÙó õÎ ºðønxÚõ ¾» ngôfeó ?ó pð hó Y÷ Øô ïó }õ šó Z÷ >ó ë÷ Ìó pô ex}ó
ó T {x} ô >ô ¾
põ þó õR Œ÷ Yõ î}B÷ Ìô pð Só Úó íó ‹ó÷ cRó ºƒ÷ bó Ró Óønx
ò Úõ ¼» põ þó õR Œ÷ Yõ pñ Só Úó íó
»
ðønxÚ
¾ ´ ïó }õ šó Z÷ šó õU ngó @n
Èpó hY{UÐ ò
ô šó ÷ >ó ÓønxÚõ ¼»
ò xÚ¼» õ õ õ
.Óøn ó õ pþó R Œ÷ Y ............................... Uó õÎ pô ex}ó ó T Õnš ô ÷ >ó

ó ÐÙõlRó .póõ fx~UÐ

ënT ö ß õ Ž÷ ó õU Œõ h÷ šó có eó Hó ïó }õ šó Z÷ xó ë÷ Ìó ‹Hn
ñ @ó o ô Qó }÷ xó ¿

õšU­ Ð pô x­ {õ b÷ ­fUÐ çÐÚ ò

ô í÷ óúÐ neó Ró ºÓønx Úõ À Òõ {ó AЎUÐ
õ póõ ceó —UÐ
­ Œô eó ?ó
ó nxó Ú À õ Uó õÎ ng_Ró {÷ x ë÷ Ìó Œcõ ex
Óø Èõ…ýn˜UÐ ó ó ô ÷ô
ò
.Óønx Úõ ...................................................... …ó Ró {÷ xó ë÷ Ìó ‹Hn@ …h]
ñ ô šó —÷ xó
¬H¢I
[ P
‰g…‚J
ºKq ,á©£b –q ’d ÉkæªK ™r °Vh
n ,ôéàŸG ¬Ñ°ûjo Ée –ª©d —õæŸG øe AÉ«°TCG –ª©à°SG
¼¿À É¡•ãeCG :ádCÉ°ùªdG –MCG †75bH+ m
.á°Vhô©ŸG AÉ«°TC’G AGô°T ‘ É¡•ª©à°ù«d ;ák Yƒq æàe ák jq óf äÓªY p G
“•ØW §YC

138-156.indd 145 8/4/19 2:07 PM

 T…ƒRV “H+”T …ƒRR l¢V IS 5S ghlT 2+V
†7L S 5S bH+X

õ õ õ
:â
ó dô ›÷ dTÐ
ó n ô ™ô S÷ Ìó Š¬ >ô źKô Ìó ºoó w¬ za÷ ¬eTÐ Ó°ó d÷ ^ô T÷ Ð ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
¼

.ðønxó Úõ .............. .......... .......... .......... .......... .......... ..........

.ðønxó Úõ .............. .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........

:oõ —ó ^÷ c´ TÐ ÊÐ|
õ Yõ õT oó XÛõ °TÐ õ õ
« Ìô
ó ¬ oó w¬ za÷ ¬eTÐ Ó°ó d÷ ^ô T÷ Ð àô @ ¾

½Á
ðønxÚ

À põ þó õR Œ÷ Yõ ën
õ šó Só Úí ng_Yí ºðønxÚõ ¼¿ ngôfe?ó ngõšbó x{õ [õU pð x{­ wó ï}õ šó Z÷ >ó ë÷ Ìó {÷ô fwõ {x}
óó óóó ó ó ó ó ô >ô ¿

Èpõ x­ {gUÐ õ õõ õ õ õ õ ò õ õ ò
ó ÊÐ}ZU ngó _ó Yó nYó a÷cxó Š÷ wó .énxó Úõ ¼ pþó R Œ÷ Y px­ {b÷ ió …ò ]ó S ô e÷ Bó íó ºÓønxÚõ
...................................................................................

pô x­ {õ b÷ ­fUÐ Óô Ćó e÷ _ô U÷ Ð nYó ºÓønx

ò Úõ Á ô ôfeó ?ó ‹ò dó Só Êó Ð}ó Iõ {ñ e­ ó Yô {x} ô xô À

Èõ…ýnõ ˜ó dõU ngó _ó Ró {÷ xó ë÷ Ìó Œô cõ e÷ xô õšU­ Ð

Óò ø
nxÚÁ ......................................................... … ó Ró {÷ xó ë÷ Ìó …h]
ô šó —÷ xó

OƒædG …ƒ“H+ ¼¿Á

138-156.indd 146 8/4/19 2:07 PM
  Sž¨…ƒS S“H+

ô ™ô S÷ Ìó
: õÖ|÷ \¬ TÐ oó có d÷ ?ô n
½ ¼

.......... .......... .......... .......... .......... ..........

:ãó Ð|ó `ó TÐ ‰ó d÷õ Sôú ï õ

¬ }õ `÷ aó TÐ z¬ ^ó TÐ ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
¼¿ º ¼½ º ¼» º ........... º Á º ........ º½ ¾

¾À º ¾» º ½À º ........... º........... º ¼» º ºÀ ¿

» º Á» º ........... º ¿» º ¾» º ½» À

« Aó óúm< mðýzõ ™ó —÷ Xô ¾ íÌ÷ ½ íÌ÷ ¼ n

:† ô ™ô SÌí « Aó óúÐ ‹ó Xõ Êm
ó º‰õ aó >÷ óúÐ ŽTó õÎ † ó gó H÷ óúÐ n
ô =« Úó Ìô Á

.......... .......... ..........

:|ó –ó÷ bTÐ àô « @ó Ìô íó ºoõ aó õ<m\ó ™ó dTÐ õ õ õ

ô ÊÐ}?÷ óúÐ ‹ó X Ðzð @Ðí ÐÊð }÷ ?ô ëô « Tó Ìô

Ä Ã Â

__
¼ __
¼ __
¼ __
¼ __
¼ __
¼ __
¼ __
¼ __
¼
¿ ¾ ½ ¿ ¾ ½ ¿ ¾ ½

¼¿Â ᫪cGôJ á©LGôe

138-156.indd 147 8/4/19 2:07 PM
 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
S S‘HT ghR ŸR H+
kS NR LT g…RR lŸH+ ¿-¼¾
www.ien.edu.sa

.pò bó x}Jó Œ÷ Yõ }ó ›ó T÷ jó õ= ؎b´

õ fUÐ ŒYõ —a÷ ió †ó dó ˜eUÐ Šô ›¬ YÌô
ó ô ó ÷ó ó W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
oþõ õQ ‹÷ Xõ Óm
ò Ró Úí Ô õ
ó ó ó °ó >ó ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
.ðømwÚõ ¼À ï õ ò
¬ ózTó xó õ—Z÷ gô T Óømó wó Úõ À p nøep Ék¨n•Ñr en –o ãu en oCG
—ÉŸG
.ám Øn •p àn º
r o n Fp Gôn £pn H

‹÷ Xõ oð Ró Úó íó ‰ô dõ ^÷ ™ó G÷ Ìó
oþõ õQ ‹÷ Xõ oð Ró Úó íó íó Óømw
ò Úõ ¼» oþõ õQ
.ðømwó Úõ ¼À ï õ ò
¬ ózTó xó õ—Z÷ gô T ÓømwÚõ À

:î|ó A÷ Ìô oò aó w|\ó õ< Œô –ó `÷ hó …ó có —÷ dTÐ õ

ó ‰ó š« Xó ôú ºØó aô ´eTÐ ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
:ðønxÚõ ½¾ Šô ›¬ Yó Ìô ¼
áo «n fp Éãs dG áo n jpô£dG
s ¢dn hoC’G áo n jô£dG
s

:ðønxÚõ ½Ã Šô ›¬ Yó Ìô ½

áo «n fp Éãs dG áo n jô£dG
s ¢dn hoC’G áo n jpô£dG
s

.pò aó dõ šó ž÷ Yô ˆó ýÐõ }ó ]ó õ= Ó
ò ønó xÚõ ¼» Šô ›¬ YÌô ‡
ó ó ó h÷ Tó Œô h¬ =ó Ìô ¾

OƒædG …ƒ“H+ ¼¿Ã

138-156.indd 148 8/4/19 2:07 PM
 :î|ó A÷ Ìô oò aó w|\ó õ< Œô –ó `÷ hó …ó có —÷ dTÐ õ
ó ‰ó š« Xó ôú Øó aô ´eTÐ ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó
:ðønxÚõ ¾Â Šô ›¬ Yó Ìô ¿
áo «n fp Éãs dG áo n jpô£dG
s ¢dn hoC’G áo n jô£dG
s

:ðønxÚõ ¿» Šô ›¬ Yó Ìô À

áo «fp Éãs dG áo n jpô£dG

s ¢dn hoC’G áo n jô£dG
s

:ðønxÚõ À¼ Šô ›¬ Yó Ìô Á

áo «fp Éãs dG áo n jpô£dG

s ¢dn hoC’G áo n jô£dG
s

ºÒõ Úó ín
õ œó eUÐ õ õ õ
ô px­ {b÷ ­fUÐ ÓĆó e÷ _ô U÷ Ð Œõ Ló pð Uó jó —÷ Yó Â
.ngd­ ô xó ë÷ Ìó dhõ Yõ Ûó Uó õÎ o
ô dô J÷ Ìó ‹­ ?ô
.........................................................................................

.........................................................................................

¬H¢I
[ P
‰g…‚J
m
֕WG ºKq , m—ÉjQ 100 øY –t j Ék¨•Ñe ¿ƒq ’àd ák jq óf äÓªY –ª©à°SG
¼¿Ä ájhÉ°ùàªdG ŠdÉѪdG †75bH+ .iôNCG ájô£H Š•ÑŸG Gòg –ãq Á ¿CG “•ØW ¤EG

138-156.indd 149 8/4/19 2:07 PM

 »ªbôdG ¢SQódG §HGQ
3T ¨S–¢X H+ SžgŸR V lT …7+
V À-¼¾
www.ien.edu.sa

Èø ê÷ Ìó Òõ }ôó cUÐ ÊÐõ }ó Zõ õU a÷õ cxó ؎b

ò iô ŒYõ _õ Y nY Š÷ w æ
÷ ó ó ó }õ L÷ óú Øó Žbô ´fUÐ {´ Lô Ìó W -}R ™V ET
†7T 5V bH+S
õ bô ´fUÐ ìõ |w
È؎ õ âŽeœY nY Op ƒtædG ºn «b o¿pQÉbn oCG
ô ô ÷ ó
.ðønxÚõ 17 õÒ}ôc
ó UÐ Œô eó ?ó
u Qp É©°Sr nCÉHp
.™p n•°ùdG
õ Zõ õU ؎b´fUÐ ìõ |w
ÊÐ} õ a÷õ c>ó Š÷ w ðønxÚõ ¼Â
ô ó
ÈÒõ }ôó cUÐ
ø ÷ ‹ó _ó i

Øô aô ´eTÐ ìõ {v
õ `÷õ b=ó ‰÷ v
ó
õ õõ Øó aô ´eTÐ źKô Ìó ‹õ dó š¬ TÐ ŽTó õÎ |ô ]ô h÷ Ìó
Èэ õ cô \÷ dTÐ
ó ÊÐ|YT
¼
ø Š÷ ^ó hó øð nxÚ
½Â

½
ø Š÷ ^ó hó øð nxÚ
¾»

çÐÚ õ Zó Y …Yí ºÓ
ò í÷ Ìó À Šó Ln ò ønó xÚ ¼» põ þó õR ŒåYõ pò x{õ b÷ ió çÐÚ ò í÷ Ìó ¿ énf
ó Yó …ó Yó ¾
ó ó ó ó ó ÷ ­
ÈðønxÚõ ¾» ngôó feó ?ó pð ˜ó _÷ Uô ïó }õ šó Z÷ >ó ë÷ Ìó …h õ õ ò õ õ õ
ô ]šó —÷ >ó neó g÷ô fY ï° Ìó .Óønó xó Ú À pþó R Œ÷ Y

OƒædG …ƒ“H+ ¼À»

138-156.indd 150 8/4/19 2:07 PM
 Øô a´eTÐ ìõ {v
õ `÷õ b=ó ‰÷ v
ó
õ õõ Øó a´eTÐ źKô Ìó ‹õ dó š¬ TÐ ŽTó õÎ |ô ]ô h÷ Ìó
Èэõ cô \÷ dTÐ
ó ÊÐ|YT
¿

ø Š÷ ^ó hó
øð nxÚ
¾Á

ø Š÷ ^ó hó øð nxÚ
½¾

ø Š÷ ^ó hó
øð nxÚ
¼Ã

ø Š÷ ^ó hó
øð nxÚ
¼¼

ngLô Žeô œ÷ Yó ngó —õ a÷ ió põ þó aUÐ

õ ŒYõ pò x{õ b÷ ió çÐÚ
ó ­ ò í÷ Ìó À {ò õUnB …ó Y :»p £rp æªdG ô«’p Ør às dG
ó t n o Ã

È{ò õUnBó …ó Yó õšU­ Ð põ x­ {õ b÷ ­fUÐ çÐÚ

õ í÷ óúÐ pô þó õR nY .ðønxÚõ ½À
............................
¬H¢I
[ P
‰g…‚J
¬æe ֕WGh ,—ÉjQ 100 øe –bCG É¡æªK ᩕ°S “•ØW ¢•Y ¢VôYG
¼À¼ OƒædG —ɪ©à°SG †75bH+ .ᩕ°ùdG øªK –«ãªàd ájóædG äÓª©dG øe ÚàYƒª› øjƒ’J

138-156.indd 151 8/4/19 2:07 PM

  T…ƒRV “H+5S ghlT 2+
V

:õhmš¬ TР؍
õ d^TÐ õQ oõ —Gm
ôó
õ
ó óedTÐ
õ ŹTÐí éõ íóúР؍
ô Òڍó ¬
õ d^TÐ õQ ÚÐz
ôó
õ ‹g< à
õ a÷ dTÐ ò õ
ó ÷ ó \ô ô õ< ‰ô ÉÌó
ò xÚõ À
Óøn ¼
ó

énxÚ ¼ ½

ò xÚõ ¼»
Óøn ¾
ó

ò xÚõ Á
Óøn ¿
ó

ðønxó Úõ ¼À À

:oõ Ró m\ó õ—TÐ Žcó Kó |ó ^÷ –TÐ

« n
õ õ õ
ô ™ô S÷ Ìó Š¬ >ô źKô Ìó .oó w¬ za÷ ¬eTÐ Ó°ó d÷ ^ô T÷ Ð ‰ô d^÷ ™ó G÷ Ìó

........... ........... ........... ...........

:oõ —ó ^÷ c´ TÐ ìõ {õ vó ÊÐ|Y
õ õT mfgTó õÎ Õm™@Ìó õ™T¬ Ð oó wzõ a÷ ¬eTÐ Ó
÷ ô ÷ ¬
õ °ó d^T÷ Ð àô @Ìô
÷ô «
Â

øð nxÚ
¾À

OƒædG …ƒ“H+ ¼À½

138-156.indd 152 8/4/19 2:07 PM
 :oõ —ó ^÷ c´ TÐ ÊÐ
õ |Yõ õT oó XÛõ °TÐ
ó
õ
÷ Šô Gô Ú÷ Ìó
ó ¬ oó w¬ za÷ ¬eTÐ çÐó Úó íúÐ Ã

øð nxÚ
¼À

ò
ó Ìô oaó w|\ó õ< ðømwó Úõ ½Â …ó có —÷ dTÐ
:î|A ó ‰ô š« Xó Ìô Ä

áo «n fp Éãs dG áo n jpô£dG
s ¢dn hoC’G áo n jpôp £dG
s

Øô aô ´eTÐ ìõ {õ vó `÷õ b=ó ‰÷ vó ¼»

Èoõ —ó ^÷ c´ TÐ ÊÐ
õ |Yõ õT
ó

ø Š^h
øð nxÚ
¼Â

.õš=ó n@ó õÎ }ô —¬ Ró Ìô Èpõ x­ {b÷ ­fUÐ çÐÚ

õ í÷ óúÐ Œó Yõ Øò {ó Ló Š¬ Só jó õ= ðønxó Úõ ¿» Šô ›¬ YÌô ‡
ó ó h÷ Tó ¼¼

.............................................................................................

¼À¾  …ƒ“H+5ghl2+
138-156.indd 153 8/4/19 2:07 PM
 ¬X ŸT SG+}WR lH+5S ghR lT 2¹+
V
(¼¾-   Sž¨…ƒS “S H+

:oó œg õ õ Ð Úmô ™ó A÷ Ìó
ó œZTÐ ¬ oó <ó m?ó ü
õ fUÐ õR õUnš­ UÐ Ø{ó _UÐ nY ¿
ƒe­ õ —ó xô ¿» õR ÓÐ
:ïín õ }Zó _UÐ Ø{ó Ló ¼
ô ó ó ó ô
È .......... º½»º¼À º ¼» º À
À ¿
½½ ½» Â Á
¾» ½À

õ ò õ õ
:Œ÷ Yõ ëô Žó­ cšó xó Àà Øô {ó _ó UÐ À .ðønxó Úõ ½Â ngó šô eh ô }õ xô ½
ó S px­ {wó Êó Ð}ó I {ô eó A÷ Ìó {x
:ó wõ põ x­ {õ gUÐ õ õ õõ õ
ò Zó Ló Ãí Øn
.ÓÐ} ò ó ì|wó ÊÐ}ó ZU pô hRnócUÐ Øô Žbô ´fUÐ
ó AË ó À
ò Zó Ló Àí Øn
.ÓÐ} ò
ó AË ó Ã
ò Zó Ló ¾í Øn
.ÓÐ} ò
ó AË ó À
ò Zó Ló Àí Øn
.ÓÐ} ò
ó AË ó ¾

¼
Èrô d­ ›ó eUÐ õ õ
ô nYó Á
ô hdó Ló }ô gó ^÷ xó ï|U­ Ð ‹—­ œó eUÐ :Žó wô ¿
}õ —ó÷ cUÐ Œõ Ló }ô ˜¬ _ó xô ï|õ U­ Ð Š÷ô cZUÐ
­ ¾

OƒædG …ƒ“H+ ¼À¿

138-156.indd 154 8/4/19 2:07 PM
 hõ dó Ló }ô gó ^÷ xó ï|õ U­ Ð ‹ô —­ œó eUÐ
ô nYó ¼» Uó õÎ }õ `ó É÷ óúÐ Œó Yõ pô ˜>­ }ó eUÐ
ô Øô Ð{ó L÷ óúÐ Â
ñ Ćhõ]šó —÷ Yô
ȃ÷ bó Ró Óó ó }õ ˜ó TúÐ
:w
Ä º Á¼ º ¾Á
Ä º ¾Á º Á¼
Á¼ º ¾Á º Ä
¾Á º Á¼ º Ä

ò ønó xÚ ¼» põ þó õR ŒYõ ën õ šó Só Úí ófY î{ó Uó ¼¼ :Žó wô ìô niØ÷ Ìó éõ íó {÷ œUÐ õ

ºÓ ó ÷ óó ô ô Øô {ó _ó UÐ Ã
ó R Šô ›­ eó eUÐ
Œ÷ Yõ Òñ {ó AÐ õ í pñ Só Úí {ò õUnBó nghBõ Ìó î{ó Uó í
ó óó ó ó
õ šó x{õ b÷ ió ën
õ šó _]÷ Sõ í Ó ò õ õ l °ûn Yn
äGô Ol ÉMBG
ën ­ ó ó ønó xó Ú ¼» pþó R
nYó ⎠õ õ õ xó }UÐ põ þó õR Œ÷ Yõ Á ½
ô eô œ÷ Yó nYó .{AЎUÐ ó én ¬
Èneó gõ x÷ {ó Uó
Á½ ½Â
.ðønxó Úõ ................ ½ ÁÂ

ÈÂÀ Œ÷ Ló ¼» åõ= Š´ bõ xó ï|õ U­ Ð Øô {ó _ó UÐ nY ¼½ :Žó wô ½Ã Œ÷ Yõ }ô `ó É÷ óúÐ Øô {ó _ó UÐ Ä

...................... Àà ý
½¾ ¾¿

¼ÀÀ ¬ŸG+}lH+5ghl2¹+
138-156.indd 155 8/4/19 2:07 PM