Εκθεση επιχειρήσεων ΠΥΡΓΟΥ ΣΤΡΑΤΣΙΑΝΗΣ(27/4/1949), 1 ΤΑΞΙΑ... about:reader?url=https%3A%2F%2Fstratistoria.wordpress.com%2F19...

stratistoria.wordpress.com

Εκθεση επιχειρήσεων ΠΥΡΓΟΥ

ΣΤΡΑΤΣΙΑΝΗΣ(27/4/1949), 1 ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ
ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ/13 Μαϊ 1949
12-15 λεπτά

ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ
ΘΕΜΑ:Εκθεσις επιχειρήσεων ΠΥΡΓΟΥ Δ.Δ.Κ./25506/14/74/Α1
13-5-49
ΓΕΣ ./Α1. Τηλέφ. 30.035
Κ.Ε.Μ.Κ. ΒΣΤ 902
Ι Ταξ. Καταδρομών. (ανευ συνημ.) Συν.τω εγγρ. (5)

Υποβάλλεται συνημμένως αντίγραφον της εκθέσεως επιχειρήσεως

προς κατάληψιν του υψώματος ΠΥΡΓΟΣ ΣΤΡΑΤΣΙΑΝΗΣ κατά την
27-4-49 υπό της Ι Ταξιαρχίας Καταδρομών.
ΚΑΛΙΝΣΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
Συντ/ρχης
Διοικητής Δυν. Καταδρομών
Τ.Σ.
——————————————–
Ι ΤΑΞ/ΧΙΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ
ΧΑΡΤΗΣ: ΕΛΛΑΣ – ΚΟΝΙΤΣΑ
ΚΛΙΜΑΞ: 1: 50.000

ΕΚΘΕΣΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ

1 από 10 11/5/2022, 1:29 μ.μ.

Εκθεση επιχειρήσεων ΠΥΡΓΟΥ ΣΤΡΑΤΣΙΑΝΗΣ(27/4/1949), 1 ΤΑΞΙΑ... about:reader?url=https%3A%2F%2Fstratistoria.wordpress.com%2F19...

1. ΣΥΝΘΗΜΑΤΙΚΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ: «ΝΥΚΤΕΡΙΣ»

2. ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Η περιλαμβανομένη μεταξύ των Ρευμάτων ΣΜΙΞ – ΟΡΛΑΡ –
ΚΡΟΥΣΑ – ΒΑΘΥΛΑΚΟΥ και ΣΑΡΑΝΤΑΠΟΡΟΥ ποταμού και
ειδικώς η περιοχή ΠΥΡΓΟΥ η περιλαμβανομένη μεταξύ
(Μ.985072) – (Μ.993060) – (Ν.005056) – (Ν.017064) –
(Ν.014077).

3. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ:
(α) ΕΧΘΡΟΣ: Ως ειδικόν υπ΄αριθ. 1 δελτίον πληροφοριών VIII
Μερ/χίας.
(β) ΗΜΕΤΕΡΟΙ: Ως ειδικόν υπ΄αριθ. 2 δελτίον πληροφοριών Ιης
Ταξιαρχίας Καταδρομών.

4. ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ VΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ:

(α) Στηριζομένη εις τον αιφνιδιασμόν να επιζητήση δι’ ισχυράς
ενεργείας, εν τη γενική κατευθύνσει ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑ – ΥΨ. 1172 –
ΠΥΡΓΟΣ να καταλάβη τον ΠΥΡΓΟΝ και να προωθήση την διάταξίν
της μέχρι ΒΑΘΥΛΑΚΟΥ Ρ., εις ευνοϊκάς δε περιπτώσεις να
επιζητήση την κατάληψιν του ΑΝΩΝΥΜΟΥ (Μ.967097) οπόθεν να
κινήση επιθετικώς, μέρος δυνάμεων προς ΙΣΩΜΑΤΑ
δι΄υποβοήθησιν της επιθετικής προσπαθείας ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑΣ –
ΙΣΩΜΑΤΑ.
(β) Εάν η κατάληψις του ΠΥΡΓΟΥ δεν πραγματοποιηθή ταχέως,
στενή περίσχεσις τούτου πανταχόθεν, επί σκοπώ απαγορεύσεως
ενισχύσεως, εφοδιασμού, ή διαφυγής του εχθρού και
εξαναγκασμού του εις καταστροφήν.

5. ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ
Κατάληψις ΙΣΩΜΑΤΩΝ, κύκλωσις ΠΥΡΓΟΥ διά νυκτερινού
εγχειρήματος, συντριβή του επί ΠΥΡΓΟΥ εχθρού, κατάληψις

2 από 10 11/5/2022, 1:29 μ.μ.

Εκθεση επιχειρήσεων ΠΥΡΓΟΥ ΣΤΡΑΤΣΙΑΝΗΣ(27/4/1949), 1 ΤΑΞΙΑ... about:reader?url=https%3A%2F%2Fstratistoria.wordpress.com%2F19...

ΠΥΡΓΟΥ και εδραίωσις τμημάτων επ’ αυτού μέχρι Ρ.

ΒΑΘΥΛΑΚΟΥ.
ΔΙΑΤΕΘΕΝΤΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΕΙΣ ΤΑΞ/ΧΙΑΝ
ΒΟΛΑΙ ΠΕΔΙΝΟΥ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ τη αιτήσει των εις τας Μοίρας
παρατηρητών.Αεροπορία τη αιτήσει των Μοιρών.
Δύο ανταρτομάδες των 5 ανδρών ως οδηγών.
Διλοχία 573 Τ.Π. (Καλογεροπούλου) διατεθείσα κατά την εξέλιξιν
του αγώνος.
Δύο Διμοιρίαι τραυματιοφορέων.
ΣΥΜΠΡΑΤΟΥΣΑΙ ΜΟΝΑΔΕΣ
74 Ταξιαρχία (627 – 629 Τ.Π.)
76 Ταξιαρχία (581 – 583 – 625 Τ.Π.)

6. ΙΔΕΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ:
Η Ιη Ταξιαρχία Καταδρομών ενεργούσα αιφνιδιαστικώς επί διπλής
κατευθύνσεως να καταλάβη το Υψ. 1172 – ΙΣΩΜΑΤΑ και εκείθεν
ενεργήση εικμεταλλευομένη ενέργειαν λοιπών μονάδων, προς
κατάληψιν ΠΥΡΓΟΥ ή εφ’ όσον τούτο δεν επιτευχθή προς
περίσχεσιν τούτου.

7. ΕΚΤΕΛΕΣΙΣ:
ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΙ
Η 22,4,49 κατηναλώθη εις αναγνωρίσεις του Επιτελείου της
Ταξιαρχίας, μετά των Διοικητών των Μοιρών.
Ανευρέθησαν οι χώροι καλύψεως των Μοιρών ως και οι Σταθμοί
ανεφοδιασμού και διακομιδών.
23.4.49. Την 18:30 ώραν εγένετο μετακίνησης του Επιτελείου Ι
Ταξιαρχίας και των Μοιρών (Μείον 51 Β΄ Μ.Κ) εκ Κονίτσης δι’
αυτοκινήτων μέχρι (R.970956) και εκείθεν οδικώς δι΄εξοχής
(R.973985) και κρεμαστής γεφύρας εις χώρου καλύψεώς των (Α΄
Μ.Κ. Μ 963027 – Β΄ Μ.Κ. (Μ.970020) – Σ.Δ. Ταξιαρχίας

3 από 10 11/5/2022, 1:29 μ.μ.

Εκθεση επιχειρήσεων ΠΥΡΓΟΥ ΣΤΡΑΤΣΙΑΝΗΣ(27/4/1949), 1 ΤΑΞΙΑ... about:reader?url=https%3A%2F%2Fstratistoria.wordpress.com%2F19...

(Μ.976039). Ο 51 Λ.Ο.Κ. της Β΄ Μ.Κ. υπαχθείς τακτικώς εις 76

Ταξιαρχίαν μετεκινήθη δι΄αυτοκινήτων την αυτήν ώραν μέχρι
γεφύρας ΜΠΕΛΕΥ (Ν.30035) και εκείθεν μέχρι (Ν.020070)
ενταχθείς εις Τάγμα της 76 Ταξιαρχίας προκειμένου να ενεργήση
μετ’ αυτού διά την κατάληψιν του υψ. 1133.
Μέχρι 05:30 ώρας της 24.4.49, άπαντα τα τμήματα ευρίσκοντο
εγκατεστημένα και ακινητούντα εις τας θέσεις των.
24.4.49 Αναγνωρίσεις του Επιτελείου της Ταξιαρχίας των
Μοιράρχων, Διοικητών Λόχων και Διμοιριτών.
Φάσις 1η
Α΄ Μ.Κ. Την 21:00 ώραν της 24.4.49 η Α΄ Μ.Κ. υπερβάσα την
θέσιν του Σ.Δ. της Ταξιαρχίας έλαβεν κατεύθυνσιν προς Υψ. 1172
με την εξής διάταξιν.
Εις Λόχος διά αντερίσματος ΑΧΟΠΕΤΡΑ προς Υψ. 1172. Η
υπόλοιπος Μοίρα διά του αντερίσματος ΤΣΕΡΙΒΓΕΧΟ προς
ΠΥΡΓΟΝ – ΙΣΩΜΑΤΑ με εντολήν οπψε δι’ ενός Λόχου κυκλώση εκ
Βορρά και Ανατολών το 1172 και καταλάβη τούτο αιφνιδιαστικώς.
Β΄ Μ.Κ Εις Λόχος της υπερβάς την 21:00 ώραν τον Σ.Δ της
Ταξιαρχίας κατευθύνη δι’ ΑΜΑΡΑΝΤΟΥ προς ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΝ. Η
υπόλοιπος Μοίρα εκινήθη περί ώραν 03:00 της 25.4.49 και
εστάθμευσαν κεκαλυμμένη εις ΑΜΑΡΑΝΤΟΝ αναμένουσα
Διαταγάς της Ταξιαρχίας.
25.4.49 Α΄ Μ.Κ. Μη επιτυχούσα αιφνιδιαστικήν κατάληψιν του 1172
άμα τη εω ενεπλάκη εις αγώνα με την εξής διάταξιν. Ανά εις Λόχος
εις τα σημεία (Μ.999062) – (Ν.004058) – (Μ.998065) –
(Μ.993062), έτερος εις Λόχος μετά του Επιτελείου και των
Μηχανημάτων της Μοίρας εις Υψ. 987. Τας θέσεις ταύτας
διετήρησεν με ελαφράς προωθήσεις κατά την 25ην και 26ην του
μηνός. Το ύψωμα 1172, παρουσιάζον αποτομοτάτας κλιτείς και
υποστηριζόμενον εξ όλων των πλευρών δι΄αυτομάτων όπλων και

4 από 10 11/5/2022, 1:29 μ.μ.

Εκθεση επιχειρήσεων ΠΥΡΓΟΥ ΣΤΡΑΤΣΙΑΝΗΣ(27/4/1949), 1 ΤΑΞΙΑ... about:reader?url=https%3A%2F%2Fstratistoria.wordpress.com%2F19...

όλμων δεν ήτο δυνατόν να καταληφθή άνευ σοβαροτάτων

απωλειών. Ως δε εκ της όλης εξελίξεως της επιχειρήσεως
κατεφάνη, η κατάληψίς του εις ουδέν θα εβοηθήση την όλην
προσπάθειαν διά την επίτευξιν της κυρίας αποστολής. Δι΄ο τελικώς
παρεκάμφθη καταληφθέν συγχρόνως με την κατάληψιν της κυρίας
τοποθεσίας.
Β΄ Μ.Κ. Την 05:00 ώραν της 25.4.49 μετά σήμα της 74ης
Ταξιαρχίας προς Ι Ταξιαρχίαν Καταδρομών δι’ ου ηγγέλετο η
κατάληψις της ΜΠΑΜΠΑ διετάχθη η προώθησις της Β΄ Μ.Κ. προς
ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΝ – ΙΣΩΜΑΤΑ καταλαβούσα τα εξής θέσεις. Ανά εις
Λόχος εις τας θέσεις (Μ.981071) – (Μ.986073) – (Μ.987067) και
εις Λόχος μετά οπλομηχανημάτων εις (Μ.975059). Κατά την
κίνησίν της προς ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΝ η Μοίρα εβλήθη δι’΄αυτομάτων εκ
της κατευθύνσεως (Μ.988078).
Ο παρά τη 76 Ταξιαρχία Λόχος της Β΄ Μ.Κ. κατόπιν σκληρού
αγώνος κατώρθωσε να θέση πόδα επί του υψ. 1133 παραμείνας
εκεί παρά τας σοβαράς του απωλείας και συνεχείς αντεπιθέσεις.
26.4.49 Α΄.Μ.Κ. Παρέμεινεν εις τας θέσεις της βελτιώσασα ταύτας.
Β΄ Μ.Κ. Κατώρθωσε την 03:00 ώραν να προωθήση Λόχον χωρίς
να γίνη αντιληπτός εις θέσιν ΙΣΩΜΑΤΑ (Μ.997076). Εις την
διάθεσιν της Β’ Μ.Κ. και από 11:15 ώρας ετέθη Διλοχία της 74
Ταξιαρχίας πλην αυτή δεν κατώρθωσε να έλθη εις επαφήν
παραπλανηθείσα. Αύτη θα εχρησιμοποιείτο προ κάλυψιν των
πλευρών της Μοίρας από της κατευθύνσεως (Μ.993079). Την
17:15 ετέθη εις την διάθεσιν της Ταξ/χίας η Διοίκησις του 573 Τ.Π.
μετά μιας Διλοχίας ήτις κινηθείσα εντολή της Ι Ταξιαρχίας
Καταδρομών κατέλαβε θέσεις την 06:00 της 27.4.49 εις αυχένα
ΙΣΩΜΑΤΩΝ (Μ.993079). Την 19:00 της 26.4.49 εξεδόθη η υπ΄αριθ.
Α.Π. 237/4/507/Δ/γή Επιχειρήσεων VIIΙ Μεραρχίας (Σήμα),
καθορίζουσα τα της επιθέσεως προς κατάληψιν του ΠΥΡΓΟΥ διά

5 από 10 11/5/2022, 1:29 μ.μ.

Εκθεση επιχειρήσεων ΠΥΡΓΟΥ ΣΤΡΑΤΣΙΑΝΗΣ(27/4/1949), 1 ΤΑΞΙΑ... about:reader?url=https%3A%2F%2Fstratistoria.wordpress.com%2F19...

την επομένην ως και τας αποστολάς της Ι Ταξιαρχίας Καταδρομών

και 76 Ταξιαρχίας.
Κατόπιν ταύτης εξεδόθη η υπ’ αριθ. Ρ.Γ.17/262000 Δ/γή (Σήμα) της
Ταξιαρχίας δι’ ης ορίζοντο αποστολαί εις τας Μοίρας διά την νύκτα
ως και διά την επομένην ημέραν της επιθέσεως. Ούτω διετάσσετο
διά την νύκτα σταθεροποίησις θέσεων σύνδεσμος με φίλια
τμήματα και διείσδυσις προς εκλογήν βάσεων πυρός και
εξορμήσεως διά την επίθεσιν της επομένης. Διά την εξόρμησιν της
27.4.49 εδίδοντο οι κάτωθι αντικειμενικοί σκοποί.
Α΄ Μ.Κ. εδαφικόν συγκρότημα μεταξύ βράχων (Ν.005060) ναι, και
(Ν.002064) ναι.
Β΄ Μ.Κ. Από διχαλώσεως (Ν.005070) ναί μέχρι (Ν.002064) όχι.
Διλοχία 573 Τ.Π Εις αυχένα ΙΣΩΜΑΤΩΝ προς κάλυψιν του
πλευρού και των Νότων της επιτιθέμενης Β΄ Μ.Κ.
27.4.49. Τας πρώτας πρωινάς ώρας της 27.4.49 η Β΄ Μ.Κ.
κατώρθωσε να διοχετεύση και άλλον Λόχον προς ΙΣΩΜΑΤΑ
πλησίον του πρώτου.
Από 08:30 ώρας μέχρι 09:00 εγένετο βομβαρδισμός των θέσεων
των συμμοριτών παρά του Φιλίου Πυροβολικού.
Από 09:00 μέχρι 09:30 υπό της αεροπορίας.
Από δε 09:30 μέχρι 10:00 υπό του Πυροβολικού.
Την 10ην ακριβώς εξόρμησις.
Α΄ Μ.Κ Την 12:45 ώραν η Α’ Μ.Κ. ευρέθη εις τας κάτωθι θέσεις.
3 Λόχοι 200 μ. δυτικώς υψοδείκτου 1395 και τμήμα της επί 1172.
Εις το σημείον τούτο εδέχθη πυρά πυροβολικού και δραστικά
τοιαύτα πολυβόλων εκ των επί της κορυφής πολυβολείων,
ηναγκάσθη δε να οργανώση νέαν βάσιν πυρός και να ζητήση
προσβολήν του εχθρού διά ρουκετών.
Κατόπιν νέας εξορμήσεως κατελήφθη υψοδείκτης 1395 την 14:27
ώραν μεθ’ ο η Μοίρα τη Διαταγή της Ταξιαρχίας εστράφη προς

6 από 10 11/5/2022, 1:29 μ.μ.

Εκθεση επιχειρήσεων ΠΥΡΓΟΥ ΣΤΡΑΤΣΙΑΝΗΣ(27/4/1949), 1 ΤΑΞΙΑ... about:reader?url=https%3A%2F%2Fstratistoria.wordpress.com%2F19...

ΙΣΩΜΑΤΑ προς βοήθειαν της πιεζομένης Β΄ Μ.Κ.

Β΄ Μ.Κ. Η Β΄ Μ.Κ. κατά την προχώρησίν της προς ΙΣΩΜΑΤΑ
συνήντησε άκαμπτον αντίστασιν εκ μέρους των συμμοριτών οίτινες
θέλοντες να καλύψουν την υποχώρησιν των εις ΠΥΡΓΟΝ
συμμοριτών εξεδήλωσαν οριστικά πυρά πολυβόλων και όλμων.
Ούτω η Μοίρα (3 λόχοι) βαλλομένη δραστικώς από της
κατευθύνσεως (Μ.986087) και ΠΥΡΓΟΥ καθηλώθη εις τας θέσεις
από (Μ.999076) μέχρι (Μ.993080).
Από 14:00 ώρας εξουδετερωθεισών των κυρίων αντιστάσεων επί
του ΠΥΡΓΟΥ εγένετο παρά των Μοιρών εν συνεργασία μετά της
76 Ταξιαρχίας εξερεύνησις και ανίχνευσις του χώρου μάχης διά του
αντερίσματος 1395 προς ΙΣΩΜΑΤΑ.
Την 18:20 ώραν εξεδόθη η υπ’ αριθ. Ρ.Γ.25/271900/Δ/γή
επιχειρήσεων Ι Ταξιαρχίας (Σήμα) δι΄ης αι Μοίραι και Διλοχία
Πεζικού κατέλαβον και οργανώθησαν εις τας κάτωθι θέσεις:
Διλοχία 573 Τ.Π αμυντικώς επί αυχένος ΙΣΩΜΑΤΩΝ και επί του
αντερίσματος προς υψ. 1485.
Β΄ Μ.Κ. Εν στενή επαφή μετά της Διλοχίας του 573 Τ.Π. εις το
αριστερόν να εξασφαλίση το ύψωμα δυτικώς ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ προς
την κατεύθυνσιν 1615-1485. Να τηρήση Λόχους εν εφεδρεία
ετοιμοκίνητους ίνα επέμβη προς ενίσχυσιν των εν προκαλήψει
τμημάτων του και των της Διλοχίας.
Α΄ Μ.Κ. Επί του αντερίσματος των ΙΣΩΜΑΤΩΝ στηρίζουσα το
δεξιόν της επί της 76 Ταξιαρχίας μεθ’ ης να συνδεθή διά σταθερών
και ενισχυμένων φυλακίων και συνδέουσα το αριστερόν της μετά
του δεξιού της Β΄ Μ.Κ., μεθ’ ης ομοίως να ευρίσκεται εν στενώ
συνδέσμω. Κατά κρίσιν Δ/τού Μοίρας να κρατηθούν επαρκείς
εφεδρείαι ετοιμοκίνητοι προς ενίσχυσιν της Β΄ Μ.Κ. και
ενδεχομένως της 76 Ταξιαρχίας.
28.4.49 Από πρωίας μέχρι 12:00 ώρας εγένετο εξερεύνησις της

7 από 10 11/5/2022, 1:29 μ.μ.