Tại sao các biến thể lại liên tục xuất hiện

Cấu trúc của virus rất đơn giản, gồm một vỏ protein bao bọc vật liệu di truyền
bên trong là ARN hoặc ADN. Khi vào cơ thể, quá trình nhân lên với số lượng
lớn hàng trăm triệu lần để tạo ra những virus mới xuất hiện lỗi thì gọi là đột
biến. Không phải mọi đột biến đều nguy hiểm và đáng sợ. Đôi khi, có những
đột biến làm hại chính virus, một đặc điểm là hầu hết đột biến không phù hợp
để virus phát triển nên sẽ nhanh chóng biến mất. Chỉ số ít những đột biến mang
lại lợi thế chọn lọc cho virus, làm tăng khả năng lây nhiễm, tức là thành một
dòng mới, khi đó gọi là biến thể.

Tất cả loại virus đều thay đổi theo thời gian và có thể dẫn đến các biến thể.
Virus ARN lại càng dễ bị đột biến hơn vì có cấu trúc mạch đơn nên kém bền
vững, nếu xảy ra sai sót trong quá trình sao chép thì không có khả năng sửa lỗi.
Do sự đột biến quá nhanh chóng và đa dạng, khó có thể tìm ra một loại vaccine
phòng ngừa hiệu quả cho tất cả biến thể. Ví dụ cúm, mỗi năm một biến thể nên
vaccine cũng phải hiệu chỉnh theo, tiêm nhắc lại từng mùa cúm. Cũng như vậy,
loài người chưa thể sản xuất ra vaccine phòng HIV thực sự hiệu quả.

Trong khi hầu hết biến thể ít tác động đến các đặc tính của virus và đối với cộng
đồng, một số biến thể có thể có tác động lớn hơn. nCoV gây đại dịch Covid-19
là virus có đặc điểm ARN sợi đơn - dương, dài nhất trong số các virus, nên khả
năng xảy ra đột biến khá dễ dàng. Bởi vậy, sau chủng hoang dại Vũ Hán ban
đầu, từ tháng 10/2020 đến nay, thế giới liên tục phát hiện những biến thể mới.
Nhìn chung, các chuyên gia đã phác thảo bốn lý do chúng ta đang nhìn thấy
những biến thể này bây giờ. Và tất cả đều sôi sục với một điều: tiến hóa.
Lý do 1: Sự đa dạng di truyền của vi-rút tăng theo thời gian
Lý do 2: con người chưa có khả năng loại bỏ hoàn toàn virus và chúng đang
phát triển để đáp ứng với việc tăng khả năng miễn dịch của con người
Lý do 3: Virus đã lây lan cho đến nay, những thứ hiếm gặp đang bắt đầu xảy ra
Lý do 4: Một số phương pháp điều trị Covid-19 có thể đã xúi giục sự tiến hóa

Tài liệu tham khảo

https://vnexpress.net/vi-sao-cac-bien-the-ncov-lien-tuc-xuat-hien-4373352.html
18/10/2021 tác giả Tiến sĩ Nghiêm Xuân Hoàn
Khoa Sinh học phân tử, Trung tâm xét nghiệm, Bệnh viện Trung ương Quân đội
108
https://www.vox.com/science-and-health/22247525/covid-19-variants-uk-south-africa-brazil-
b117-why-now

27 tháng 1 năm 2021 tác giả Brian Renick