Machine Translated by Google

VẬT LÝ DẦU KHÍ

A VẬT LÝ DUYÊN KHÍ

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 1
Machine Translated by Google

2. Thu thập dữ liệu

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 2
Machine Translated by Google

2. Thu thập dữ liệu

Trong khi mục đích chính của việc khoan một giếng dầu hoặc
khí là để khám phá các hydrocacbon thương mại, thường thì
việc thu thập dữ liệu là kết quả quan trọng hơn của quá
trình. Dữ liệu được thu thập cả trong quá trình khoan và
sau khi hoàn thành, khi đạt đến thiết bị đầu cuối hoặc tổng
độ sâu của giếng hoặc khi một phần của lỗ khoan đã được hoàn th
Có bốn lĩnh vực thu thập dữ liệu mà các nhà vật lý vật liệu học quan
tâm nhất: dữ liệu khoan, phân tích lõi, ghi nhật ký đường dây và dữ
liệu kiểm tra giếng.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 3
Machine Translated by Google

2.1 Dữ liệu khoan

Dữ liệu thu được trong quá trình khoan có
thể được tóm tắt dưới dạng vật lý, chẳng
hạn như lỗ khoan và hồ sơ khí, và thông
tin về quy trình, chẳng hạn như tốc độ
xâm nhập (ROP), trọng lượng bùn (MW) hoặc
áp suất hình thành và các phép đo từ xa
và cảm biến theo thời gian thực (LWD) .

Hình 2.1 Một ví dụ về bản ghi bùn cho thấy tỷ lệ xuyên

qua và các thông số khoan trong cột đầu tiên, tỷ lệ
phần trăm và độ sâu của hom trong cột 2 và 3, tổng
lượng khí trong cột 4 và số mũ khoan liên quan đến áp
suất hình thành trong cột 5.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 4
Machine Translated by Google

2.1 Dữ liệu khoan

Dữ liệu Mudlog bị 'trễ': dữ liệu đến bề mặt đôi khi sau khi được khoan khi các mẫu vật lý được bơm lên
bề mặt cùng với phần còn lại của bùn khoan. 'Thời gian trễ' này có thể dễ dàng từ 45 đến 60 phút trong
các giếng sâu hơn, và trong quá trình này, các mẫu có mức độ trộn lẫn. Kết hợp với thực tế là các mẫu
giâm cành thường chỉ được thu thập cứ sau 10 ft ở các phần sâu hơn của giếng, điều này có nghĩa là hồ sơ
thạch học là tổng hợp: cần tham chiếu đến ROP đối với những thay đổi đột ngột về thạch học như từ đá
phiến sét sang cát , được gọi là thời gian nghỉ khoan, trong đó ROP tăng gần như ngay lập tức. Dữ liệu
khoan vật lý, ROP, mô-men xoắn và trọng lượng trên bit là thông tin thời gian thực được nhìn thấy trên
sàn khoan, cho phép máy khoan tối ưu hóa tiến độ trong các hình thức khác nhau.

Các phép đọc khí được thực hiện như một dòng dữ liệu liên tục bằng một số thiết bị, bao gồm máy phân
tích khí tổng, máy sắc ký khí và máy dò H2S. Các thiết bị này kết hợp với nhau cung cấp một dấu hiệu về
sự gia tăng các khí hydrocacbon và phi hydrocacbon có trong dòng bùn hồi lưu; sự gia tăng tổng lượng khí
kết hợp với bằng chứng về các thành phần khí nặng hơn, C1 – C5, có thể cho thấy sự hiện diện của các
hydrocacbon di động trong quá trình hình thành.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 5
Machine Translated by Google

2.1 Dữ liệu khoan

Các phép đo LWD được thực hiện bằng các công cụ độc lập gần mũi khoan như một phần của cụm lỗ đáy (BHA). Dữ liệu
được ghi xuống dưới (khi giếng được đào sâu hơn) chứ không phải hướng lên từ đáy hố (vì dữ liệu nhật ký đường dây
được ghi lại). Các bản ghi LWD được đo theo thời gian trong khi khoan và sau đó được xử lý để chuyển các kết quả đọc
thành độ sâu. Vị trí của các công cụ cách xa bit có thể hạn chế việc sử dụng và hiệu quả của chúng trong một số tình
huống và việc lập kế hoạch loại và thứ tự lắp ráp có thể trở nên quan trọng.
Các yêu cầu vận hành hoặc khoan sẽ ảnh hưởng đến vị trí của dây dao LWD, đặc biệt là khi lái địa lý hoặc cố gắng
duy trì tốc độ xuyên thấu cao. Dữ liệu có thể được lưu trong bộ nhớ của công cụ trong quá trình khoan hoặc được
truyền dưới dạng xung áp suất trong cột bùn theo thời gian thực. Thông thường, cả hai chế độ sẽ được sử dụng, với dữ
liệu bộ nhớ được truy xuất ở bề mặt; đây là những dữ liệu được coi là đáng tin cậy nhất.
LWD, mặc dù đôi khi không đáng tin cậy và đắt tiền, có lợi thế là đo các đặc tính của hệ tầng trước khi dung dịch
khoan xâm nhập sâu. Các phép đo LWD phổ biến được thực hiện bao gồm dữ liệu đo từ xa tiêu chuẩn (phương vị và độ
nghiêng) và tia gamma, mật độ, độ xốp neutron và dữ liệu điện trở suất. Nhiều lỗ khoan được chứng minh là khó hoặc
thậm chí không thể đo bằng các dụng cụ có dây thông thường, đặc biệt là các giếng có độ lệch lớn. Trong những tình
huống này, phép đo LWD đảm bảo rằng một số phép đo bề mặt được ghi lại trong trường hợp không thể thực hiện được các
hoạt động của đường dây. Hầu hết các loại công cụ LWD giúp các phép đo có thể so sánh được với các phép đo được thực
hiện bằng đường dây; tuy nhiên, hiếm khi có sự tương đương trực tiếp về các giá trị thực tế được đo bởi vì công nghệ
dụng cụ và quá trình xử lý nói chung là khác nhau. Khi cả hai phép đo đều có sẵn, kết quả đường dây phải được coi là
cuối cùng và được sử dụng để hiệu chỉnh các phản hồi của LWD sao cho trong tuổi thọ trường sau này chỉ cần thực hiện
các phép đo LWD.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 6
Machine Translated by Google

2.2 Phân tích tổng hợp và cốt lõi

Coring là quá trình thu nhận các mẫu lỗ khoan lớn hơn,
hoặc khi lỗ được đào sâu bằng cách sử dụng một bit lõi
chuyên dụng và lắp ráp (Hình 2.2) hoặc như các mẫu lõi bên
được lấy trên đường dây sau khi lỗ đã được khoan.

Các lõi và mẫu lõi được sử dụng để hiểu rõ hơn về môi

trường trầm tích của hệ tầng và cũng để thu được các phép
đo độ xốp và độ thấm từ các đơn vị vỉa tiềm năng.

Các mẫu lõi cũng được sử dụng để thiết lập các đặc tính
động học của bể chứa như khả năng thấm ướt, áp suất mao
dẫn và độ thấm tương đối.

Hình 2.2 Sơ đồ của một cụm coring và thùng trước khi thu hồi.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 7
Machine Translated by Google

2.2 Phân tích tổng hợp và cốt lõi

Có hai nhóm thí nghiệm phân tích cốt lõi đặc biệt ảnh hưởng đến nghiên cứu vật lý: các
phép đo điện cần thiết để tính toán độ bão hòa nước từ các bản ghi và các phép đo động
lực học cần thiết cho việc lập mô hình hồ chứa và dự đoán dòng chảy. Cả hai loại thí

nghiệm đều tốn thời gian và chỉ được thực hiện trên một số mẫu được chọn từ lõi hoặc
bể chứa vì chi phí liên quan; tuy nhiên, nếu không có những dữ liệu này, độ không đảm
bảo liên quan đến đặc tính hồ chứa sẽ tăng lên đáng kể. Các mẫu thường là các phích
cắm có đường kính lớn hơn hoặc thậm chí toàn bộ phần lõi đã được làm sạch kỹ lưỡng và
xác nhận là đồng nhất và đại diện cho một loại đá đơn lẻ; tính toàn vẹn bên trong có
thể được đánh giá bằng các phương pháp quét CT.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK số 8
Machine Translated by Google

2.3 Ghi nhật ký điện tử

Nhật ký đường dây đại diện cho một trong những loại dữ
liệu quan trọng nhất có sẵn cho nhà khoa học địa chất
hoặc nhà vật lý học về hồ chứa vì chúng cung cấp hồ sơ
liên tục về các phép đo lỗ khoan có thể được sử dụng để

giải thích môi trường lắng đọng của hồ chứa, các đặc tính
vật lý và cũng như sự phân bố chất lỏng trong Hồ chứa;
hay nói cách khác, những tảng đá này có chứa dầu và khí
đốt và nó có chảy không?

Hình 2.3 Sơ đồ của một thiết lập điển hình để chạy các
bản ghi đường dây. Thiết bị khai thác gỗ, xe tải hoặc
Portakabin ngoài khơi, có thiết bị ghi dữ liệu và kiểm
soát bề mặt. Quá trình thiết lập có thể mất vài giờ sau
khi lấy dây khoan.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 9
Machine Translated by Google

2.3 Ghi nhật ký điện tử

Các công cụ khai thác (Bảng 2.1) đều có các đặc điểm khác nhau có thể ảnh hưởng đến chất lượng gỗ, tùy thuộc vào vật lý của công cụ và môi

trường lỗ khoan: chủ yếu trong số này là độ sâu khảo sát (Bảng 2.2). Hầu hết các công cụ chỉ có độ sâu điều tra nông và có thể chỉ đọc được

vùng đỏ hoặc vùng chuyển tiếp, đặc biệt nếu sự xâm lấn là đáng kể. Các công cụ điện trở suất có phạm vi độ sâu điều tra lớn vì thiết kế, đặc

biệt là các công cụ tập trung; các công cụ thâm nhập sâu có thể khảo sát vài bước chân vào hệ thống.

Bảng 2.1 Các công cụ khai thác và từ viết tắt thông dụng của đường dây.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 10
Machine Translated by Google

2.3 Ghi nhật ký điện tử

Hầu hết các công ty dịch vụ đều có
định dạng trình bày nhật ký tiêu chuẩn cho
từng tổ hợp công cụ; tuy nhiên, như
kết quả thường được trình bày dưới dạng
hồ sơ kỹ thuật số, định dạng là
hoàn toàn do người dùng điều khiển. Công cụ chính

kết hợp là GR / SONIC, GR / RES

và GR / DEN / NEUT (Bảng 2.3).

Bảng 2.2 Công cụ ghi nhật ký

độ sâu điều tra và độ phân giải dọc.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 11
Machine Translated by Google

2.3 Ghi nhật ký điện tử

Bảng 2.3 Thang, đơn vị và phạm vi nhật ký đường dây tiêu chuẩn.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 12
Machine Translated by Google

2.3 Ghi nhật ký điện tử

Bảng 2.4 trình bày các công cụ ghi nhật ký phổ
biến và các ứng dụng và hạn chế chính của
chúng; những điều này sẽ được thảo luận chi
tiết hơn trong các chương sau. Có nhiều công
cụ hữu tuyến khác cung cấp thông tin cụ thể để
đánh giá hồ chứa, chẳng hạn như đo áp suất,
điều kiện lỗ khoan và hình ảnh có độ phân giải
cao;

Bảng 2.4 Các ứng dụng và hạn chế của công cụ ghi nhật ký.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 13
Machine Translated by Google

2.4 Dữ liệu kiểm tra giếng

Trước đây, kiểm tra giếng được thực hiện để thiết lập thông tin sản xuất cơ bản như bản
chất của chất lỏng, khả năng phân phối, áp suất vỉa và độ thấm; tuy nhiên, sự ra đời của
đồng hồ đo độ chính xác và phần mềm phân tích dựa trên PC đã khiến việc kiểm tra giếng
trở thành một phần quan trọng trong đánh giá hồ chứa. Khi có các phép đo áp suất chất
lượng cao, kỹ sư kiểm tra giếng có thể xác định các điểm không đồng nhất của vỉa quy mô
lớn như các lỗi hoặc ranh giới chung có thể có; Tuy nhiên, tất cả các diễn giải đều không
phải là duy nhất và cần có bằng chứng hỗ trợ từ dữ liệu địa chấn hoặc địa chất để cung
cấp một giải pháp có thể xảy ra.
Mối quan tâm đặc biệt của các nhà vật lý học là ước tính độ thấm từ một bài kiểm tra
giếng; tốc độ dòng chảy từ một khoảng thời gian sản xuất nhất định cung cấp giá trị minh
họa nhất để sử dụng trong mô phỏng động vì nó là phép đo tại chỗ và đại diện cho nhiều
hơn một giá trị trung bình hoặc đơn lẻ từ dữ liệu cốt lõi hoặc dữ liệu nhật ký. Giá trị
độ cao - độ thấm tính toán có thể dễ dàng được so sánh giữa các giếng để xác định các hồ
chứa và khoảng thời gian có năng suất cao nhất.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 14
Machine Translated by Google

2.5 Môi trường lỗ khoan

Hình 2.4 Các gradient áp suất được mong đợi trong

bề mặt dưới mặt đất như một cái giếng được khoan. Áp suất hình thành nằm

nói chung là giữa gradient thủy tĩnh và thạch tĩnh.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 15
Machine Translated by Google

2.5 Môi trường giếng khoan

Hình 2.5 Biểu diễn các vùng xâm thực xung quanh
lỗ khoan thẳng đứng và kết quả đo điện trở suất.

Hình 2.6 Ảnh hưởng của thời gian và độ thấm đến biên dạng xâm
thực của bùn khoan.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 16
Machine Translated by Google

2.5 Môi trường lỗ khoan

Hình 2.7 Các độ dốc địa nhiệt khác nhau cho thấy
tăng nhiệt độ theo độ sâu, với khu vực
nhiệt độ mỏ dầu điển hình được chỉ định.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 17
Machine Translated by Google

2.6 Tóm tắt

Lý do chính để khoan một lỗ khoan là để thu thập dữ liệu. Ở dạng đơn giản nhất, đây có thể chỉ là nồng độ
hydrocacbon, nước hoặc thậm chí là khoáng chất . Tuy nhiên, trong quá trình khoan lỗ khoan, có rất nhiều
thông tin cơ bản có thể thu được bằng cách sử dụng các quan sát đơn giản hoặc các phép đo phức tạp trong
khi khoan. Vai trò của máy ghi bùn thường bị đánh giá thấp và tầm quan trọng của máy ghi bùn như một bản
ghi hàng ngày về tất cả các sự kiện trong quá trình khoan giếng thường bị bỏ qua, nhưng đối với các nhà
vật lý học, nó phải là nguồn dữ liệu tham khảo đầu tiên. Việc mua lại dữ liệu cốt lõi luôn mang tính chia
rẽ; Mọi người đều biết giá trị của cốt lõi, nhưng biện minh cho chi phí về mặt thời gian và tiền bạc đôi
khi rất khó khăn. Một số công ty sẽ không bao giờ thành công trong một cuộc thăm dò bởi vì nếu thành công,
họ sẽ mong đợi quay trở lại để thẩm định, nhưng đây thường là một nền kinh tế sai lầm, bởi vì sự hiệu chỉnh
của tất cả các thông tin khác có được là thiếu. Các chương trình ghi nhật ký đường dây tự thực hiện cuộc
sống của chúng khi được thiết kế như một phần của cây quyết định: các kết hợp nhật ký khác nhau tùy thuộc
vào kết quả sơ bộ của giếng. Các dãy ký tự cơ bản phải nhất quán cho bất kỳ chương trình thăm dò và đánh
giá nào để tất cả các giếng có thể được so sánh như nhau; trong giai đoạn phát triển, sự nhấn mạnh chính
xác chuyển sang mua lại với chi phí thấp cho đến khi điều bất ngờ xảy ra và dữ liệu bổ sung được yêu cầu!
Thông qua tất cả các giai đoạn, việc thu thập dữ liệu động lực học bằng phép đo áp suất hoặc kiểm tra
giếng phải là một yêu cầu thiết yếu.

3/6/2022 Thái Bá Ngọc - Khoa Địa chất & Công trình Dầu khí - ĐHBK 18