ზედსართავი სახელის ბრუნება

გერმანულ ენაში ზედსართავი სახელის ბრუნების სამი ტიპი არსებობს. ბრუნების ტიპი
განსხვავდება ერთმანეთისგან იმის მიხედვით, თუ წინადადების რომელი წევრი ან რა
სიტყვა დგას წინადადებაში ზედსართავის წინ:

1. სუსტი ბრუნება / die schwache Deklination

2. ძლიერი ბრუნება / die starke Deklination
3. შერეული ბრუნება / die gemischte Deklination

სუსტი ბრუნება:
ზედსართავი სახელი სუსტად იბრუნვის, თუ მის წინ დგას:

1. განსაზღვრული არტიკლი - der, die, das

2. ჩვენებითი ნაცვალსახელი - dieser/diese/dieses (ეს), jener/jene/jenes (ის),
solcher/solche/solches, derjenige/diejenige/dasjenige, derselbe/dieselbe/dasselbe
3. განუსაზღვრელი ნაცვალსახელი - jeder/jede/jedes (თითოეული),
mancher/manche/manches (ზოგიერთი)
4. კითხვითი ნაცვალსახელი - welcher/welches/welche (რომელი)

სუსტი ბრუნებისას ზედსართავი სახელი მხოლობით რიცხვში Nominativ-ში დაირთავს -e

დაბოლოებას, მდედრ. და საშ. სქესის არსებით სახელებთან Akkusativ-შიც -e
დაბოლოებას, ხოლო დანარჩენ ბრუნვებში -en დაბოლოებას:

Maskulin Feminin Neutrum

მამრ.სქ. მდედრ.სქ. საშ.სქ.
Nom. der kleine Junge die alte Frau das neue Buch

Gen. des kleinen Jungen der alten Frau dem neuen Buches

Dat. dem kleinen Jungen der alten Frau des neuen Buch

Akk. den kleinen Jungen die alte Frau das neue Buch

მრავლობით რიცხვში ზედსართავი სახელი ყველა ბრუნვაში იღებს -en დაბოლოებას

Maskulin Feminin Neutrum

მამრ.სქ. მდედრ.სქ. საშ.სქ.
Nom. die kleinen Jungen die alten Frauen die neuen Bücher

Gen. der kleinen Jungen der alten Frauen der neuen Bücher

Dat. den kleinen Jungen den alten Frauen den neuen Büchern

Akk. die kleinen Jungen die alten Frauen die neuen Bücher
ძლიერი ბრუნება:
ზედსართავი სახელი ძლიერად იბრუნვის, თუ ის მხოლოდ არსებით სახელთან ერთად
იბრუნება (არტიკლის, ნაცვალსახელის და ა.შ. გარეშე). ზედსართავი სახელი
უარტიკლო არსებით სახელთან ერთად ძალიან ხშრად გვხვდება განცხადებებში
(ტექსტებში, სადაც მაქსიმალური ინფორმაცია მინიმალური რაოდენობის სიტყვებით
უნდა გადმოიცეს)

ძლიერი ბრუნების დროს ზედსართავი სახელი ყველა ბრუნვაში იღებს განსაზღვრული

არტიკლის დაბოლოებას გარდა მხოლობითი რიცხვის Genetiv-სა, როცა მამრ. და საშ.
სქესის არსებით სახელებთან ზედსართავი სახელი - (e)s დაბოლოების ნაცვლად
მიიღებს - (e)n დაბოლოებას.

ჯერ გავიხსენოთ/გავიმეოროთ განსაზღვრული არტიკლის (der, die das) ბრუნება

იმისათვის, რომ გავიხსენოთ მათ დაბოლოებები:

მხოლობითი რიცხვი:

Maskulin Feminin Neutrum

მამრ.სქ. მდედრ.სქ. საშ.სქ.
Nom. der die das

Gen. des der des

Dat. dem der dem

Akk. den die das

მრავლობითი რიცხვი:

სამივე სქესის არს. სახელები:

Nom. die

Gen. der

Dat. den

Akk. die

Das Buch – die Bücher, der Mann – die Männer, die Frau – die Frauen
გადავიდეთ ზედსართავი სახელის ძლიერ ბრუნებაზე:

მხოლობითი რიცხვი:

Maskulin Feminin Neutrum

მამრ.სქ. მდედრ.სქ. საშ.სქ.
Nom. guter Wein süße Limonade frisches Brot

Gen. guten Weins süßer Limonade frischen Brot(e)s

Dat. gutem Wein süßer Limonade frischem Brot

Akk. guten Wein süße Limonade frisches Brot

მრავლობითი რიცხვი:

Maskulin Feminin Neutrum

მამრ.სქ. მდედრ.სქ. საშ.სქ.
Nom. gute Weine süße Limonaden frische Brote

Gen. guter Weine süßer Limonaden frischer Brote

Dat. guten Weinen süßen Limonaden frischen Broten

Akk. gute Weine süße Limonaden frische Brote

შერეული ბრუნება:
შერეულად იბრუნვის ზედსართავი სახელი, თუ მის წინ დგას:

1. განუსაზღვრელი არტიკლი: ein, eine, ein

2. კუთვნილებითი ნაცვალსახელები: mein, dein, sein, unser, ihr, ...
3. უარყოფითი ნაცვალსახელი kein
4. კითხვითი ნაცვალსახელი was für ein

შერეული ბრუნებისას მხოლობით რიცხვში ზედსართავი სახელი Nominativ და Akkusativ

ბრუნვებში იღებს განსაზღვრული არტიკლის დაბოლოებას, ხოლო დანარჩენ ორ
ბრუნვაში (Genetiv და Dativ) -en დაბოლოებას:

მხოლობითი რიცხვი (ბრუნება განუსაზღვრელი არტიკლით)

 Maskulin Feminin Neutrum
მამრ.სქ. მდედრ.სქ. საშ.სქ.
Nom. ein kleiner Junge eine alte Frau ein neues Buch

Gen. eines kleinen Jungen einer alten Frau eines neuen Buches

Dat. einem kleinen Jungen einer alten Frau einem neuen Buch

Akk. einen kleinen Jungen eine alte Frau ein neues Buch

მხოლობითი რიცხვი (ბრუნება კუთვნილებითი ნაცვალსახელით)

Maskulin Feminin Neutrum

მამრ.სქ. მდედრ.სქ. საშ.სქ.
Nom. mein kleiner Junge meine alte Frau mein neues Buch

Gen. meines kleinen Jungen meiner alten Frau meines neuen Buches

Dat. meinem kleinen Jungen meiner alten Frau meinem neuen Buch

Akk. meinen kleinen Jungen meine alte Frau mein neues Buch

მრავლობით რიცხვში, ისევე როგორც სუსტი ბრუნებისას, შერეული ბრუნებისასაც

ზედსართავი სახელი ყველა ბრუნვაში დაირთავს -en დაბოლოებას:

მრავლობითი რიცხვი (ბრუნება კუთვნილებითი ნაცვალსახელით)

Maskulin Feminin Neutrum

მამრ.სქ. მდედრ.სქ. საშ.სქ.
Nom. meine kleinen Jungen meine alte Frauen meine neuen Bücher
n
Gen. meiner kleinen Jungen meiner alte Frauen meiner neuen Bücher
n
Dat. meinen kleinen Jungen meinen alte Frauen meinen neuen Büchern
n
Akk. meine kleinen Jungen meine alte Frauen meine neuen Bücher
n
საშინაო დავალებები:
ფრჩხილებში მოცემული სიტყვები ჩასვი Genetiv ბრუნვაში :
1. Wir haben den Plan (der neue Direktor) besprochen.
2. Die Farbe (der lange Mantel) gefällt mir nicht.
3. Warum hast du die Telefonnummer (die hübsche Frau) aufgeschrieben?
4. Hast du dir die Nummer (das gelbe Auto) gemerkt?
5. Das ist die Zeitschrift (die junge Dame).
6. Das Erdgeschoss und den Keller (das alte Haus) muss man komplett renovieren.
7. Die Ideen (die kleinen Kinder) sind meistens sehr interessant.
8. Der Geschmack (die französischen Modedesigner) ist in der ganzen Welt berühmt.
9. Der Bildschirm (der schwarze Fernseher) ist etwas größer als der Bildschirm (der graue
Fernseher).
10. Die Texte (die alten Liebeslieder) sind fast immer sehr romantisch und schön.
11. Die Politik (das kleine Land) ist anders als die Politik (das große Land).
12. Das Leben (die englischen und französischen Könige) haben viele Schriftsteller in ihren
Büchern beschrieben.

ზედსართავი სახელები ჩასვი Dativ ბრუნვაში და მიუწერე შესაბამისი დაბოლოებები:

Ich träume von einem Haus ... (მე ვოცნებობ სახლზე...)

1. mit groß... Garten (r)

2. mit sonnig... Terrasse (e)
3. mit hell... Zimmern (Pl.)
4. mit groß... Garage (e)
5. mit modern... Küche (e)
6. mit schön... Blich aufs Meer (r)
7. mit höh... Räumen (Pl.)
8. mit riesig... Bad (s)
9. mit modern... Klimaanlage (e)