IV.

HỆ THỐNG GIÁM SÁT NĂNG LƯỢNG

(PMS – POWER MONITORING SYSTEM)
4.1. Tổng quan hệ PMS

4.2. Nhu cầu khách hàng

4.3. Đo lường, ứng dụng

4.4. Thiết bị đo

4.5. Power Logic

4.6 Phần mềm vận hành PMS

 4.1 Tổng quan hệ PMS
Ø Trong chương 1 chúng ta đã nói về hệ thống quản lý năng
lượng EMS và là một phần không thể thiếu trong hệ BMS
cho các toà nhà cao cấp hiện đại.
Ø Để đảm bảo chức năng tiết kiệm năng lượng của hệ EMS
trong quản lý, vận hành, kiểm soát nhu cầu với cân bằng
phụ tải và chế độ vận hành các thiết bị điện à Giám sát
năng lượng PMS

ü Tham khảo một số thiết bị và dự án tại VN:

- Công ty TNHH Năng lượng xanh: gee.com.vn
- Công ty cổ phần KT Sigma: sigma.net.vn
4.1 Tổng quan hệ PMS

% of losses
Efficient
A A 0
Mục tiêu lý tưởng B 15
giám sát năng lượng C 30
ở mức A à Tiết kiệm D 45
năng lượng theo mục E 60
F 75
đích sử dụng
G 90
Non-Efficient
4.1 Tổng quan hệ PMS
Tiết kiệm Phạm vi chức năng Ứng dụng
PMS

•Tối ưu hóa hợp đồng NL

1 Giảm chi phí: •Theo rõi mức tiết kiệm
•Cho ta các cơ hội tiềm ẩn
Hiệu quả năng lượng

•Kiểm chuẩn khu vực

•Giám sát sử dụng NL
Tăng hiệu quả sử dung:
2 •Phân bổ chi phí
Kiểm chuẩn •Lập kế hoạch phụ tải/
nguồn tài chính
Quản lý Năng lượng •Lập kế hoạch nguồn lực

Cải thiện độ tin cậy •Cảnh báo

3 •Giám sát sự cố
Hiệu quả vận hành •Giám sát chất lượng
điện năng
4.1 Tổng quan hệ PMS
Chức năng tiết kiệm năng lượng:
Ø Điều khiển công suất tiêu thụ:
Dự báo công suất tiêu thụ và điều khiển vận hành các thiết
bị nằm trong giới hạn hợp đồng điện với công ty điện lực.
VD trong giờ cao điểm giảm công suất máy lạnh, quạt khí
thải… hoặc đưa bộ tích trữ năng lượng
Ø Điều khiển hệ số công suất:
Điều khiển loại bỏ các thiết bị tiêu thụ lớn công suất phản
kháng Q khi cos! thấp, hoặc sử dụng bộ bù tụ tự động.
 4.1 Tổng quan hệ PMS
Chức năng tiết kiệm năng lượng:
Ø Điều khiển lỗi nguồn/phục hồi nguồn, điều khiển phân bố
tải máy phát
Khi sự cố nguồn, máy phát dự phòng phải đưa vào hoạt động
thông qua bộ chuyển nguồn tự động ATS. Với các toà nhà
hiện đại hiện nay, công suất máy phát dự phòng = công suất
trạm BA lưới điện nên đủ công suất cho tất cả các phụ tải
trong toà nhà. Khi lưới điện được phục hồi, tắt máy phát và
điều khiển vận hành các thiết bị điện trở lại hoạt động bình
thường.
 4.1 Tổng quan hệ PMS
Chức năng tiết kiệm năng lượng:
Ø Điều khiển môi trường tiện ích, tiết kiệm năng lượng:
Bổ sung quá trình điều khiển dự báo tự động từng khu vực
bằng điều khiển trung tâm khi sử dụng lịch hoạt động của
toàn bộ toà nhà với dữ liệu dự báo từng mùa về nhiệt độ và
độ ẩm.
Cân đối giữa nhu cầu tiết kiệm năng lượng và mức độ thoải
mái, tối ưu toàn khu vực à phân phối các hệ máy lạnh và
vận hành tối ưu
4.1 Tổng quan hệ PMS
Phương pháp thực hiện giám sát năng lượng:

Làm chủ hệ thống

Nắm vững các yêu

cầu giám sát thông
số hệ thống
Các tiêu chí lựa chọn
Các khu vực cần đo
Các chức năng Lựa chọn
Các ứng dụng, thiết
tải Hiệu quả hoạt động bị đo

Khả năng đo
Các ràng buộc lường
4.2 Nhu cầu khách hàng
Hệ PMS à 4 nhu cầu:
Nhu cầu
An toàn cho Thiết bị luôn Hoạt động Bảo trì và
thiết bị và sẵn sàng và tối ưu khả năng
con người hoạt động nâng cấp
liên tục

Làm

Hiểu

Các chức năng của đo lường

Biết
4.2 Nhu cầu khách hàng
1) Nhu cầu 1: An toàn cho thiết bị và con người
Ø Nội dung:
- Đo cách điện và dòng chạm đất
- Đo dòng điện kiểm tra nhiệt phát nóng
Ø Giải pháp:
Đo và lắp đặt các thiết bị bảo vệ:
- Quá tải
- Ngắn mạch
- Dòng chạm đất
4.2 Nhu cầu khách hàng
2) Nhu cầu 2: Thiết bị luôn sẵn sàng và hoạt động liên tục

Ø Nội dung:
- Phát hiện quá tải của thiết bị à ngừng hoạt động
- Phát hiện sự cố chất lượng điện năng cung cấp
như mất điện, điện áp, tần số, sóng hài…
Ø Giải pháp:
- Kiểm tra nguồn điện và khả năng thiết bị có đáp
ứng được nhu cầu tiêu thụ
- Kiểm tra chất lượng điện năng
4.2 Nhu cầu khách hàng
3) Nhu cầu 3: Tối ưu tiết kiệm năng lượng

Ø Nội dung:
- Đo công suất P, Q
- Đo điện năng tiêu thụ [kWh]
Ø Giải pháp:
- Lưu trữ dữ liệu, lập báo cáo các công suất và
điện năng tiêu thụ
- Sử dụng các phần mềm quản lý
4.2 Nhu cầu khách hàng
4) Nhu cầu 4: Bảo dưỡng và khả năng nâng cấp

Ø Nội dung:
- Chụp dạng sóng các thông số
- Giám sát tính ổn định các thông số
Ø Giải pháp:
- Dễ dàng giám sát, phân tích dạng sóng khi sự cố
để tìm nguyên nhân và cách khắc phục
- Sử dụng hệ thống mở và các modul để dễ dàng
nâng cấp hệ thống
4.3 Đo lường, ứng dụng
Các ứng dụng theo nhu cầu:
Nắm vững lắp đặt điện

An toàn Hoạt động sẵn sàng Hoạt động tối ưu Bảo trì và nâng cấp
và liên tục

Bảo vệ

Quản lý
điện năng
Chất lượng điện
năng

Vận hành &

Bảo trì
4.3 Đo lường, ứng dụng
Các chỉ số cần giám sát:
Bảo vệ Quản lý Chất lượng Vận hành &
điện năng điện năng bảo trì
Các giá trị đo U, I, F þ þ þ þ
Công suất, điện năng, hệ số công suất þ þ þ
THD (tổng độ méo sóng hài) þ þ
Nhu cầu công suất þ þ
Ảnh dạng sóng þ þ
Phân tích sóng hài theo bậc þ þ
Báo động - Alarms þ þ þ þ
Lưu giá trị MIN / MAX þ þ
Ghi nhớ nhiễu loạn þ þ
Ghi nhớ sự kiện þ þ þ þ
Ghi dấu thời gian þ þ þ þ
4.3 Đo lường, ứng dụng
Chu kỳ đo lường:
Quản lý, giám sát điện năng

Toàn bộ thời gian Thời gian thấp điểm Thời gian cao điểm

Nhu cầu Nhu cầu Nhu cầu Nhu cầu

Hợp đồng
Đồng bộ
cung cấp điện

Chất lượng điện năng

Đề phòng sự cố ! Kiểm nghiệm

Giá trị đo
Sự kiện
Ghi dữ liệu Báo động
Dấu thời gian Chụp dạng sóng
4.3 Đo lường, ứng dụng
Quản lý, giám sát chi phí điện năng:
Biến áp
phân phối VND

P/E Phần mềm vận hành

P/E P/E P/E P/E

Trung tâm thương mại Hệ HVAC Hầm toà nhà Phòng hội thảo

P/E
P/E
4.3 Đo lường, ứng dụng
Giám sát chất lượng điện năng:
Biến áp
phân phối

Phần mềm vận hành

U(t)

Trung tâm thương mại Hệ HVAC Hầm toà nhà Phòng hội thảo

Dòng hài Nhiễu loạn điện áp

 4.3 Đo lường, ứng dụng
Các chỉ số cơ bản:Cho hàm chu kỳ: y = x(t) Cho hàm chu kỳ: y = x(t)

- Giá trị hiệu dụng (RMS) dòng, áp: 1 0 -

!"#(%) = ( + , (.)/.
* 1
 4.3 Đo lường, ứng dụng
Các chỉ số cơ bản:
- Tổng méo sóng hài (THD - Total Harmonic Distortion):

n Chủ yếu với các tải điện tử,

thiết bị đo analog không đo
được dạng sóng.
n Các đồng hồ analog không
chính xác như thiết bị số,
không đo được các vấn đề
chất lượng điện năng.
 4.3 Đo lường, ứng dụng
Các chỉ số cơ bản:
- Công suất 3 pha:

n Mạch 3 pha, 3 dây à sử

dụng phương pháp 2 Wat
kế
n 2 biến điện áp (VT), 3 biến
dòng (CT)
 4.3 Đo lường, ứng dụng
Các chỉ số cơ bản:
- Công suất 3 pha:

n Mạch 3 pha, 4 dây à sử

dụng phương pháp 3 Wat
kế
n Điện áp 3 pha trực tiếp nếu
đo hạ áp, đo trung áp sử
dung 3 biến điện áp (VT),
3 biến dòng (CT)
4.4 Thiết bị đo
Ba tiêu chuẩn lựa chọn: Chọn thiết bị đo để đáp ứng tốt nhất
nhu cầu giám sát, phù hợp về 3 tiêu
Ø Chức năng đo lường:
chí: Giá - Chức năng – Chất lượng
- Năng lượng tiêu thụ
- Chất lượng điện năng
- Vận hành, bảo trì
Ø Cấp độ đo: Vị trí đo + cấp chính xác

Ø Khả năng đo:

- Lưu trữ dữ liệu, lập báo cáo các công suất và
điện năng tiêu thụ
4.4 Thiết bị đo
Lựa chọn theo chức năng đo
Quản lý Vậnh hành
Bảo vệ điện năng & Bảo trì Thiết bị
Chất lượng điện

S2 S4 S8 Rơ le số bảo vệ quá tải, chạm đất

0 0 0
Micrologic tích hợp trong
Micrologic P Micrologic H Các CB

Panel Meter: Đo hầu hết các

Thông số điện: U, I, f, …

Power Meter

Circuit Monitor
ION Meter
4.4 Thiết bị đo
Tiêu chí chất lượng hoạt động (tần suất lấy mẫu)
Tần xuất lấy mẫu:
số điểm đo
1 cycle
trong 1 chu kỳ
X measurement points

10ms 20m
s

50 Hz signal Deformed signal

å1 (X ²) Thiết bị có tần suất lấy mẫu càng

RMS= lớn: Chất lượng cao – Giá thành cao
X
 4.4 Thiết bị đo
Chọn thiết bị theo tần suất lấy mẫu (Schneider)
Tần xuất lấy mẫu

100 000 (5MHz)

CM4000T
(transient voltage
512 only)
ION meters
CM4000

128 PM series 800 CM3000

PM 500
64
Micrologic A - P - H
PM9
32
PM series 700

Thiết bị
4.4 Thiết bị đo
Khi có nhiễu loạn, mất cân bằng pha:

Nhiễu loạn Không cân bằng

I1 (U1) I1 (U1)

100° 150°
I3 (U3)
110°
I2 (U2)
I2 (U2)
Biến dạng sóng sin
I3 (U3)
4.4 Thiết bị đo
Nguyên nhân gây nhiễu:
Dịch vụ / Văn phòng Công nghiệp

Động cơ PLC
Chiếu sáng
(đèn huỳnh quang) Biến tần

Lò hồ
quang điện
Chỉnh lưu

Mạng máy tính

Máy hàn điện

Gây nhiễu hài Gây nhiễu diện áp

4.4 Thiết bị đo
Chọn thiết bị theo khả năng đo (Schneider):
Mất cân bằng pha

Đo trên tẩt cả các pha

CM4000T
(transient voltage
only)
CM4000

PM series 800
CM3000

PM 500

Micrologic A - P - H
PM9

PM series 700 Harmonic orders

Speed of phenomena
Nhiễu trên lưới điện
 4.5 Power Logic
Đo lường + phần mềm SMS (Schneider):
Chức năng: đo lường + xử lý thông tin, truyền thông

SMS

Phần mềm ứng dụng chuyên nghiệp

Web
Đo các giá trị
HTML
điện tức thời Máy chủ web

Phần mềm SMS của hãng Schneider được thiết kế để giúp cho việc cài đặt và vận hành tất cả các thiết bị
đo lường của hãng được dễ dàng bằng các trình điều khiển tích hợp phù hợp với từng thiết bị.
 4.5 Power Logic
Hệ thống PowerLogic:
Chức năng: Hệ thống vận hành với SMS

CM 4000

Sepam 20 - 40 - 80
PM700 PM PM
PM700P 810 850
PM9C PM PM710 PM
500 Micrologic A-P-H
820 CM 3000

Phần mềm SMS là phần mềm mở có thể quản lý các thiết bị đo lường của các hãng khác có sử dụng cùng
giao thức Modbus.
4.5 Power Logic
Kiến trúc chức năng hệ thống theo 3 cấp:
Hệ thống giám sát toàn diện

Cấp độ chức năng 3

Giám sát
EGX400
trung tâm Các tiện ích khác Quá trình

2 SMS

Vận hành với

SMS EGX400
Trình duyệt
Web Thiết bị
bên thứ 3
1
Giám sát
cấp trường EGX400 Các tiện ích
Web khác
Kiểu kiến trúc

Cấp độ 3, giám sát toàn diện, hệ thống có thể được kết nối với hệ thống BMS
4.5 Power Logic
Kết quả :

Làm chủ hệ thống

Economie
Services

Đo đếm

Cải thiện hệ số
công suất
Phần mềm Lọc sóng hài
Tự động hóa và
vận hành điều khiển mạng
Thiết bị bảo vệ phân phối
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Cấu trúc hệ PMS: Phần mềm Schneider, Siemens, LG,
Rockwell…

Phần mềm vận hành Mô-đun truyền thông

Thu thập tín hiệu

Biến dòng CT Tính toán
Độ phân giải Bảng dữ liệu
Dòng điện giá trị đo
Chu kỳ quét =/> 1s
Điện áp

Hiển thị
Đo trực tiếp hoặc qua VT

Xử lý tín hiệu
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Chức năng phần mềm:
Ø Thiết lập danh sách các thiết bị trong tòa nhà nhằm tìm kiếm
các thiết bị và kiểm tra cơ sở dữ liệu được nhanh chóng
Ø Bố trí các thiết bị trên bản đồ để theo dõi các cảnh báo, các sự
cố một cách tích cực: chất lượng điện năng, thời gian và vị trí
sự cố
Ø Thiết lập kế hoạch công việc của tuần cho các thiết bị để quản
lý khả năng tiêu thụ điện theo đặc trưng của tòa nhà
Ø Hỗ trợ phân tích nguyên nhân sự cố, giảm thời gian khắc phục
Ø Thống kê, hiển thị, phân tích, đánh giá số liệu và thông tin đọc
được từ các thiết bị nhằm xác minh khả năng khai thác và cần
thiết lắp đặt các thiết bị đó trong tòa nhà
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Chức năng phần mềm:
Ø Phân tích số liệu sử dụng năng lượng trong ngày, trong tháng
từ đó đánh giá được việc sử dụng năng lượng trong ngôi nhà có
hợp lý và vượt quá giới hạn cho phép không nhằm sắp xếp
nguồn năng lượng cho hợp lý
Ø Phân tích tính kinh tế tiêu thụ nhiệt và điện năng trong một chu
kỳ thời gian nhất định nhằm so sánh chi phí trong các tòa nhà
khác nhau.
Ø Quản lý việc truyền dữ liệu của tất cả các thiết bị
Ø Hệ thống các bản ghi: các hoạt động người sử dụng thực hiện
trong hệ thống được đăng ký và cung cấp cho chủ căn, bộ phận
quản lý giám sát các tòa nhà
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Giới thiệu phần mềm ION - Schneider:
Phần mềm đơn
giản, miễn phí.
Có hướng dẫn sử
dụng
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Cài đặt offline một meter trên ION Setup:
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Chạy (Run) một meter trên ION:
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Lựa chọn cổng giao tiếp giám sát-quản lý:
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Chạy nhiều offline meters:
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Mỗi meter sử dụng 1 cửa số
Setup: cmd riêng: dùng để chạy
các offline meters trước
khi thêm vào ION Setup
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Lựa chọn cổng giao tiếp riêng cho mỗi meter:
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Thiết lập kết nối thiết bị:
Chế độ kết nối 1 thiết bị Chế độ nối mạng nhiều thiết bị
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Địa chỉ (cổng) kết nối thiết bị:
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Thiết bị Modbus:
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Dữ liệu thiết bị:
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Cài đặt cơ bản:
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Nhu cầu (Demand):
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Báo cáo:
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Giám sát: Hiển thị, điều khiển, vẽ đồ thị
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Ghi dạng sóng (Waveform log)
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Đồ thị:
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Lấy dữ liệu hiện tại (Triggerling a waveform):
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Giám sát thời gian thực (real-time):
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Giám sát sóng hài: THD
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Cài đặt nâng cao:
4.6 Phần mềm vận hành PMS
So sánh cài đặt cơ bản và nâng cao:
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Sử dụng cài đặt nâng cao tính tiền điện:
4.6 Phần mềm vận hành PMS
Sử dụng cài đặt nâng cao cho nhu cầu công suất:
 Bài tập ứng dụng:
Sơ đồ cung cấp điện cho một doanh nghiệp được biểu diễn trên một phần mềm
PMS.

- Giới thiệu tổng

quan hệ thống cung
cấp điện.
- Nêu chức năng của
các phần tử đóng
cắt, bảo vệ trong hệ
thống.
- Đề xuất các phần
tử sử dụng trong
thiết bị đo lường và
vận hành hợp lý,
tiết kiệm