12 WOENSDAG 20 APRIL 2022 DE STANDAARD

binnenland

Minder auto, beter leven

ACTIEWie wil het niet: een gezonder leven, wat meer avontuur en op het einde
van de maand toch een vollere rekening? Dat kan, zegt het Netwerk Duurzame
Mobiliteit. Zijn voorstel: laat uw auto in juni op stal.
Cathy Macharis, professor mobili-
teit aan de VUB, lanceerde het idee
eind vorig jaar: ‘Ik stel voor om de
auto in juni op stal te laten, en ons
op eender welke andere manier te
verplaatsen. Zo herdenken we
onze mobiliteit, verminderen we
de uitstoot van uitlaatgassen,
bewegen we meer en leren we onze
omgeving beter kennen.’
Nauwelijks vier maanden later
staat een team klaar om Vlaande-
ren, na burgeracties rond vlees,
gazon en alcohol, een nieuwe uit-
daging te bieden: 30 dagen minder
wagen.

‘Langer dan zestig

minuten pendelen
kan een negatieve
impact hebben op de
mentale gezondheid
in het algemeen’
Cathy Macharis
Professor mobiliteit VUB 

Het Netwerk Duurzame Mobili-

teit (NDM) omvat acht verenigin-
gen (zoals Bond Beter Leefmilieu,
Autodelen.net, Fietsersbond en
Trage Wegen). Deelnemers aan de
actie krijgen een reeks praktische
tips, apps en alternatieven aan-
geboden. Vier mobiliteitspartners
– De Lijn, NMBS, Blue-Bike en
Cambio – voorzien in onder-
steunende acties in verschillende
steden. ‘We willen de actie jaarlijks
herhalen,’ zegt Macharis, ‘en op
die manier een groeiende bewust-
wording creëren. Mensen hebben
tijd nodig om te wennen aan een
idee en dit raakt aan een diepe
gewoonte, zelfs aan een zekere
affectie. Ik heb mijn auto zelf ook
weggedaan. Dat was wennen, maar
ik zag snel de voordelen.’

Eerdere acties
De Vlaming wordt niet voor het
eerst uitgedaagd om de auto te
laten staan. In april 2015 zette de
Vlaamse overheid 30 dagen zonder
auto op, een campagne die veel
aandacht kreeg, maar niet
herhaald werd. Lokaler was Delen-
de buurten, dat lokale buurten
toeliet alternatieven voor de wagen
uit te testen. ‘Delende buurten heeft
getoond hoe je een lokaal draag-
vlak kunt creëren’, zegt Laura Bert-
houd (NDM). ‘En de autovrije zon-
dagen gaven aan hoe een stad ver-
andert als er geen auto’s zijn. Onze
actie wil vooral een nieuwe
gewoonte creëren, en dan heb je
mensen nodig die vrijwillig deel-
nemen. We focussen in eerste
instantie op mensen die al op zoek
waren naar alternatieven. Als zij
deze maand als positief ervaren en
dat uitdragen, groeit een draagvlak
voor de volgende jaren.’
NDM zal de deelnemers bevra-
gen naar hun ervaringen, samen
met de VUB-onderzoeksgroep
Mobilise en op basis van hun
bevindingen aanbevelingen doen
© JeRoen Murré
aan de overheid. Omdat 32 procent
van de CO2-uitstoot van de trans-
portsector komt, waarvan 70 pro-
cent via de weg, liet Vlaams minis-
ter van Mobiliteit Lydia Peeters
(Open VLD) al weten dat ‘de erva-
ringen van de deelnemers tot nieu-
we inzichten en een versterking
van de modal shift kunnen leiden’.
Emancipatie
Toch zet 30 dagen minder wagen
niet in op het klimaatverhaal, maar
veeleer op de emancipatie van de
burger. In 2017 nam VRT-jour-
nalist Sven Pichal al eens de proef
op de som: in een aflevering van
Panorama lijstte hij na zijn auto-
loze maand drie voordelen op: je
bespaart geld, je geniet meer van
kleine dingen en je wordt je bewus-
ter. De nieuwe campagne voegt
daar gezondheid aan toe.
Macharis: ‘Studies geven aan
dat lang pendelen met de auto
(meer dan 60 minuten) een nega-
tieve impact kan hebben op de
slaapkwaliteit, het stress- en ener-
giepeil en de mentale gezondheid
in het algemeen. Gestresseerd aan-
komen op het werk heeft een
impact op het functioneren en
leidt tot meer ziekteverzuim.’
De deelnemers krijgen ook tips
om hun leven avontuurlijker te
maken, onder meer via alternatie-
ve routes. Waarom weten veel men-
sen bijvoorbeeld niet dat Google
Maps alle trajecten voor fiets,
openbaar vervoer en voetgangers
efficiënt aangeeft? Macharis: ‘Wel-
licht omdat veel mensen Waze
gebruiken, een app die snelle
oplossingen en de locatie van flits-
camera’s aanbiedt.’
Wellicht wordt het moeilijkste
punt het doorbreken van de slogan
‘Mijn wagen, mijn vrijheid’. ‘Maar
hangt dat niet af van hoe je naar
vrijheid kijkt?’, werpt Macharis op.
‘Vrijheid eindigt waar de ander ze
van je wegneemt. Als je veel auto’s
toelaat in de stad, kunnen er min-
der kinderen spelen. Vindt u het
“een vrijheid” om in de file te staan
en lang te moeten zoeken naar een
parkeerplaats?’
‘Er is een verschil tussen objec-
tieve en subjectieve wagenafhan-
kelijkheid’, zegt ze. ‘Het eerste vind
je op het platteland, waar soms
geen andere mogelijkheid is dan
de auto te nemen. Het tweede gaat
over gewoonten.’
De campagne wil mensen niet
aanzetten om de auto niet meer te
gebruiken, benadrukt Laura Bert-
houd. ‘Af en toe een deelwagen
gebruiken is oké. We willen de
mensen vooral aanzetten om
sneller voor andere opties te
kiezen.’ Macharis: ‘Wie een auto
voor de deur heeft staan, gedraagt
zich daarnaar. Maar een privé-
wagen kost geweldig veel geld om
daar de hele dag te staan. Waarom
dus niet kiezen voor deelwagens,
als je daar jaarlijks duizenden
euro’s mee bespaart? We willen
bewustwording creëren, om
gewoonten te doorbreken.’
Peter Vantyghem
www.30dagenminderwagen.be