PURAKA USU QULLANAKA

QALLTA ARUNAKA

Aka yatxatäwixa akhama sutinchatawa “Puraka Usutaki Qullanaka”, ukaxa

kunaymani nayra achachilanakasana saräwinakapa, luräwinakapa athapisa
kutitatayasa aski yäqañampi uñjapxañasatakiwa. Ukhamaraki aka yatiyawi
ch’amañchapxañasataki suma amuyt’añataki aymara aruna qillqt’atawa.

AMTAWI
Nayana amtawijaxa akhama satawa: Nayra achachachilanakasana qulla tuqita
juk´ampi laqanchayañataki, jichha pacha, wayna tawaqunakaru qullasiña tuqita
uñicht´ayañataki yatxatapxañäni.

YATXATAWINAKA QILLQAWI

Ch’uxña quranakampi sañäni: WIRA WIRA, Q’UWA, wali wakiskiriwa puraka

usu qullañataki. Ukatwa aka, ukatakixa nanakaxa yakha jilanakaruwa jiskxatt
´aniwapta, aka Tata Pirutixa Puraka usuta qullanakatxa akhama arsuraki:
“Nayra achachilanakasaxa puraka usxa wira wira, q´uwampi, yaqha ch’uxña
qullanakampiwa”

WIRA WIRA QULLATA YATXATAWI:

Aka ch’uxña qullaxa pampanakana, khaysa jaya markanakana, yapu
jak’anakana, qala jak’anakana ch’uxñaki jili, yapupachaxa wali suma
panqaranakjamawa achuraki. Aka qullaxa puraka usutakiwa wali sumawa,
nayraqataxa aka qullaxa akhamawa wakt’ayañaraki:

Wakicht´aña yänaka
 phukhu
 Wallaqita uma
 Wira wira
 Qhiri
 Misk´i
Wakicht’awi
Nayraqataxa Wirawira qullawa qullunakata, pampanakata jawira lakanakata,
janira intixa jalsunkipanawa apthapiniña, ukatxa umawa mä ñiq´i phukhuru
wallxtayaña, ukatxa mä juk´a q’aphi wirawirawa, misk´impi chika qiruru
uskuntaña. Ukkharuxa wallaqita umampiwa warxataña, mä juk´a tunka
k’atanakawa juqt´ayaña, janiwa aka qulla juq’utaxa thayt´ayañäkiti, jank´akiwa
qullt’asiñataki junt´pachawa umantaña.

Q’UWA
Q’uwa jisk’a walja laphinakani ch’uxña qullaxa, puraka usu qullañatakixa wali
askiwa, aka qullana alipasti wali suma munkaña q´aphiniwa. Q’uwaxa
qullunakana, qala taypinakana, qala chhaxwa jak’anakana, yapu thiyanakanwa
suma jilaraki, aka suma qullaxa ch´uqi jani laq’untañapatakisa wali askirakiwa.
Akhamawa wakt’ayaña:

-Wakt´ayaña yänaka

 Phukhu
 Uma
 Q´uwa
 Qiru
 Misk´i
-Wakicht´awi

Q’uwa qullaxa akhama waqt’ayañawa: nayrakataxa umawa wallxtayaña, ukatxa

q´uwa qullawa walja umampi jariqt’aña, ukatsti misk´impi chika, q´uwaxa mä
jisk’a qiruruwa uskuntaña ukatxa, wallaqita umampiwa warxataña, ukatxa, mä
tunka k’atanakawa juqt´ayaña; wali jaya juq´uyataxa wali jaxüxiriwa,
ukampirusa janiwa walja q´uwasa uskuñäkiti mayjaxiriwa.

Tukuyañatakisti:

Jichhaxa, wayna tawaqunakjamaxa, nayra achachilanakasana sarawinakapxa

amtasxapxañasawa, jani ukhamakani ukhaxa aynacht´añaruwa sarapsna,
kunatixa jiwasa taypinkaskiwa akhama qullanakampi qullt’asipjañasa.

Ixwt´awinaka.
 Aka qulla quranakaxa jiwasa sarawinakasana uñt’atawa, ukatwa aka
pachanxa, jichha wawanakaru, waynanakaru suma yatiñapataki sumawa
yatiñanakampi uñt’ayañasa.
 Aka qullanaka juk’ampi jiwaskama jach’anchañasaxa wali askiwa ukhamata
akhama qullanakampi qullasipxañapataki.