η παράγραφος

Α. Δομή της παραγράφου

Θεματική περίοδος
• Εκφράζει εκείνο για το οποίο γίνεται λόγος στην
παράγραφο, την κύρια ιδέα της παραγράφου, το
θέμα της.
• Διατυπώνεται με σαφήνεια, περιορίζει, κάνει πιο
συγκεκριμένο το θέμα.

05/22/22 http://users.sch.gr/symfo 2
 Α. Δομή της παραγράφου

Λεπτομέρειες
• επιμέρους ιδέες, κρίσεις, διαπιστώσεις,
επιχειρήματα που διασαφηνίζουν και
αναπτύσσουν τη κύρια ιδέα της παραγράφου,
τη θεματική πρόταση.

05/22/22 http://users.sch.gr/symfo 3
 Α. Δομή της παραγράφου

Πρόταση - κατακλείδα
• Μια πρόταση (ή περίοδος) που δείχνει ότι
ολοκληρώθηκε η ανάπτυξη της θεματικής
πρότασης. Το συμπέρασμα στο οποίο
οδηγηθήκαμε από τη διερεύνηση μιας πλευράς
του θέματος.
• Δεν είναι πάντα απαραίτητη.
• Πρέπει να θυμίζει την κύρια ιδέα της
παραγράφου.

05/22/22 http://users.sch.gr/symfo 4
 Β. Αρετές της παραγράφου
1. σαφής σκοπός
• Η θεματική πρόταση εκτός από την
κύρια ιδέα εκφράζει και τη στάση του
συγγραφέα απέναντι στο θέμα του, την
οπτική γωνιά.
Έτσι
• 1. Σκεφτόμαστε τι θέλουμε να πούμε
πάνω στο θέμα, ποιος είναι ο σκοπός
μας.
• 2. Διατυπώνουμε σε μορφή πρότασης
που εκφράζει τη στάση μας απέναντι
στο θέμα.
05/22/22 http://users.sch.gr/symfo 5
 Β. Αρετές της παραγράφου

2. πληρότητα
• Το υλικό αναπτύσσει επαρκώς τη θεματική
πρόταση.
• Για να γίνει ζωντανό και κατανοητό το
κείμενο πρέπει όλες οι κύριες ιδέες να
αναπτυχθούν με λεπτομέρειες.
• Πρέπει να μελετήσουμε τους τρόπους
ανάπτυξης παραγράφου.

05/22/22 http://users.sch.gr/symfo 6
 Β. Αρετές της παραγράφου

πληρότητα, τρόποι ανάπτυξης παραγράφου

1. Αιτιολόγηση
2. Αναλογία
3. Παραδείγματα
4. Σύγκριση – αντίθεση
5. Ορισμός
6. Διαίρεση
7. Αίτιο – αποτέλεσμα
8. Συνδυασμός μεθόδων

05/22/22 http://users.sch.gr/symfo 7
 Β. Αρετές της παραγράφου

3. ενότητα
• Γίνεται λόγος για ένα επιμέρους θέμα.
• Δεν πρέπει να περιέχονται λεπτομέρειες
άσχετες με την κύρια ιδέα. Κάθε πρόταση
σχετίζεται άμεσα με την κύρια ιδέα της
(θεματική πρόταση).
• Προσήλωση σταθερά στην κύρια ιδέα που
έχουμε.

05/22/22 http://users.sch.gr/symfo 8
 Β. Αρετές της παραγράφου

4. αλληλουχία
• Οι επιμέρους (λεπτομέρειες) ιδέες έχουν μια
λογική, φυσική σειρά.
• Π.χ, από τα γνωστά στα άγνωστα, από τα
εύκολα στα δύσκολα. Σε αποδεικτική
παράγραφο είναι προτιμότερο από τα λιγότερο
σπουδαία στα σπουδαιότερα.

05/22/22 http://users.sch.gr/symfo 9
 Β. Αρετές της παραγράφου

5. συνοχή
Υπάρχει σύνδεση μεταξύ των προτάσεων
1. Με χρήση αντωνυμιών που αναφέρονται στα
ουσιαστικά των προηγούμενων προτάσεων.
2. Με επανάληψη λέξεων (το αντικείμενο μιας
πρότασης να γίνει υποκείμενο στην επόμενη).
3. Άμεση νοηματική συγγένεια.
4. Με χρήση διαρθρωτικών λέξεων και
εκφράσεων.

05/22/22 http://users.sch.gr/symfo 10
 Β. Αρετές της παραγράφου

συνοχή με χρήση διαρθρωτικών λέξεων και

εκφράσεων
α) επεξήγηση (δηλαδή, με άλλα λόγια κλπ)
β) αντίθεση (αν και, ακόμα και αν, αλλά, κλπ)
γ) πρόσθεση (επίσης, επιπλέον, κλπ)
δ) αίτιο - αποτέλεσμα (συνεπώς, άρα, επομένως
κλπ)
ε) χρονική σχέση (τώρα, πρώτα, όταν, αργότερα
κλπ)
στ) τοπική σχέση (εδώ, κοντά, δεξιά κλπ)

05/22/22 http://users.sch.gr/symfo 11
 Β. Αρετές της παραγράφου

6. έμφαση
• Οι ιδέες βρίσκονται στην αρχή ή στο τέλος της
παραγράφου.
• Οι ιδέες καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο
«χώρο» στην παράγραφο.

05/22/22 http://users.sch.gr/symfo 12
 ΞΑΝΑΘΥΜΑΜΑΙ

πληρότητα, τρόποι ανάπτυξης παραγράφου

1. Αιτιολόγηση
2. Αναλογία
3. Παραδείγματα
4. Σύγκριση – αντίθεση
5. Ορισμός
6. Διαίρεση
7. Αίτιο – αποτέλεσμα
8. Συνδυασμός μεθόδων

05/22/22 http://users.sch.gr/symfo 13
τέλος

05/22/22 http://users.sch.gr/symfo 14