2.3.1.

Ưu điểm cung dịch vụ ăn uống tại Việt Nam

Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, người dân Việt Nam đã sáng tạo và để lại một
kho tàng đồ sộ các món ăn, đồ uống đặc sắc, phong phú. Nguyên liệu, gia vị, thực
phẩm chế biến rất đa dạng và đều là sản vật của thiên nhiên… Với ưu đãi về khí hậu,
điều kiện tự nhiên, sự đa dạng của các dân tộc cùng sinh sống nên Việt Nam có một
nền ẩm thực khá phong phú, đa dạng, hấp dẫn, phù hợp khẩu vị nhiều đối tượng
khách. Trong chế biến cũng như trang trí, sự kết hợp gia vị đã ứng dụng nguyên lý
điều hoà Âm-Dương. Nhiều món ăn có tác dụng chữa một số bệnh của thời đại như:
béo phì, gút, tiểu đường, mỡ trong máu…

Mỗi miền đất, mỗi vùng quê đều có những đặc sản và phong cách ẩm thực
riêng, nên dịch vụ ăn uống cũng đa dạng từ các món ăn:

Ẩm thực miền Bắc: thường không đậm vị cay, béo, ngọt bằng các vùng khác,
chủ yếu sử dụng nước mắm loãng, mắm tôm, nhiều rau và các thủy sản nước ngọt dễ
kiếm như tôm, cua, cá, trai, hến, không có quá nhiều thịt, cá trong mỗi món ăn …

Ẩm thực miền Trung: thể hiện qua hương vị riêng biệt, nhiều món cay hơn đồ
ăn miền Bắc và miền Nam, màu sắc phong phú, thiên về màu đỏ và nâu sậm, nổi tiếng
với mắm tôm chua và các loại mắm ruốc.

Ẩm thực miền Nam: có những nét tương đồng với ẩm thực Campuchia, Thái
Lan, sử dụng nhiều đường, sữa dừa, các loại mắm khô (mắm cá sặc, mắm bò hóc,
mắm ba khía v.v.), nhiều hải sản nước mặn và nước lợ hơn miền Bắc.

Trong khoảng 20 năm trở lại đây, hệ thống cơ sở ăn uống, đặc biệt là nhà hàng
và quán bar ngày càng được củng cố, phát triển mạnh cả về số lượng, quy mô, loại
hình phục vụ, trong đó tăng mạnh nhất là tại các khu du lịch, khu đô thị và các tỉnh
duyên hải miền Trung, miền Nam. Hàng ngàn các nhà hàng, quán bar, quán cà phê…
quy mô lớn từ 100-1000 chỗ, chất lượng cao ra đời phục vụ du khách, cùng với đó,
dịch vụ ẩm thực trong các cơ sở lưu trú du lịch được nâng cấp và mở rộng quy mô,
sáng tạo về trang trí thiết kế. Tính đến hết năm 2020, cả nước có hơn 30.000 cơ sở lưu
trú du lịch với khoảng gần 1000 cơ sở lưu trú du lịch 3 sao trở lên, trong đó đều có ít
nhất một nhà hàng, quầy bar đạt chuẩn, nơi thực khách có thể dễ dàng tìm kiểu đồ ăn
mình ưa thích. Ngoài ra, du khách còn có cơ hội được chiêu đãi trong các chương
trình ẩm thực đặc trưng tổ chức hằng năm do ngành du lịch và các địa phương tổ chức
như: Liên hoan ẩm thực, món ngon các nước, lễ hội trái cây, lễ hội trà, cà phê, rượu
vang…

Ngoài nhà hàng, Việt Nam còn có thế mạnh về ẩm thực đường phố với nhiều
món ăn hấp dẫn tại bất kỳ vùng miền nào, được thực khách quốc tế đánh giá cao, giới
thiệu trên các trang ẩm thực và các kênh thông tin nổi tiếng của nước ngoài. Năm
2018 CNN đã vinh danh 23 khu ẩm thực đường phố đặc sắc nhất thế giới, trong đó
Việt Nam có đại diện là phở, bánh mì, cơm sườn, bánh tôm, bánh xèo. Năm 2017,
New York Times, trang WEEK giới thiệu top 10 tour du lịch ẩm thực đường phố hấp
dẫn trên thế giới cũng có Việt Nam. Năm 2016 bánh xèo của Việt Nam từng lọt top
những món ăn được yêu thích tại Đại hội ẩm thực đường phố thế giới. Tổng thống Mỹ
Obama trong chuyến thăm Việt Nam cũng đã dành thời gian để trải nghiệm bún chả,
món ẩm thực đường phố nổi tiếng của thủ đô Hà Nội.

Bên cạnh đó, do sự giao thoa văn hóa và thuận tiện trong giao thông vận
chuyển, các địa danh du lịch của Việt Nam không chỉ cung cấp đặc sản của địa
phương mà trở thành nơi hội tụ ẩm thực của các vùng miền trong nước và trên thế
giới.

Trong quá trình hội nhập, ẩm thực quốc tế du nhập ngày càng nhiều vào Việt
Nam. Nhiều nhà hàng Âu (Italia, Pháp), Á (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái
Lan...) mở tại các thành phố lớn (TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng...) và các khu du
lịch với các đầu bếp và quản lý là người nước ngoài. Bên cạnh nỗ lực của các nhà đầu
tư và quản lý trong nước, sự hiện diện của các chủ đầu tư nước ngoài, các tập đoàn
quản lý hàng đầu thế giới, với mô hình kinh doanh dịch vụ cung cấp thức ăn và đồ
uống mang các thương hiệu như Pizza, KFC, Lotteria, Jollibee… đã góp phần đưa
dịch vụ ăn uống của Việt Nam ngang tầm với các nước du lịch phát triển trong khu
vực, đáp ứng nhu cầu của du khách trong và ngoài nước với nhiều loại hình khác
nhau. Thực khách có thể ngồi một chỗ để thưởng thức những sơn hào hải vị của rất
nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ, từ susi, thịt bò Kobê ở xứ mặt trời mọc, cá hồi, cá
tuyết của vùng biển Nauy, trứng cá Nga, rượu vang Pháp, nho Ý, táo Mỹ hay phở,
nem, gỏi cuốn, tôm hùm, trà xanh của Việt Nam...

Ngoài ra, giá cả các món ăn ở các nhà hàng bình dân tương đối hợp lý, phù hợp
với túi tiền của khách hàng: tầng lớp dân cư, các sinh viên, người lao động có thu
nhập trung bình, các sinh viên, người lao động có thu nhập trung bình… Ngoài ra,
trên địa bàn các thành phố có rất nhiều quán ăn bình dân từ lâu đã nổi tiếng với những
món ăn quen thuộc như là những món phở của Hà nội, các món bún riêu, bánh xèo, há
cảo, xôi chè…

Rất nhiều món ăn đồ uống dân dã ở các góc chợ như bánh đúc, tào phớ, bún,
nước vối của miền Bắc, các loại bánh lọc, chè của miền Trung, các loại gỏi, mắm, lẩu,
sinh tố của miền Nam... được đưa vào thực đơn phục vụ khách nhưng nâng lên thành
nghệ thuật thông qua cách bài trí và phong cách phục vụ đặc biệt. Bên cạnh đó, các
đơn vị cung cácác dịch vụ ăn uốn gcũng xây dựng thực đơn riêng cho những khách có
chế độ ăn đặc biệt như món ăn chay, món ăn đạo hồi, món ăn đạo Hindu... Những bếp
bánh Âu mở ra ngày càng nhiều, đáp ứng nhu cầu khách châu Âu, châu Mỹ.

“Việt Nam nên là bếp của thế giới” – câu nói của chuyên gia Marketing nổi
tiếng thế giới Philip Kotler tại buổi hội thảo “ Marketing mới cho thời đại mới” ngày
17/8/2007 trong chuyến đi thăm Việt Nam lần đầu tiên đã cho thấy lợi thế cạnh tranh
của Việt Nam, cần tập trung đầu tư, khai thác, phát triển nhằm quảng bá hình ảnh đất
nước nói chung và ngành du lịch Việt Nam nói riêng.

Theo cách tiếp cận này, không ai giỏi mọi thứ. Mỗi quốc gia nên khai thác thế
mạnh của mình để tiếp thị hình ảnh, tạo sự phồn vinh cho doanh nghiệp, cho quốc gia.
Trung Quốc được coi là công xưởng của thế giới, Ấn Độ được coi là văn phòng của
thế giới. Và Việt Nam, với danh tiếng về nghệ thuật ẩm thực, với nguồn thực phẩm
dồi dào, hoàn toàn có thể trở thành nhà bếp hay kho lương thực thế giới.

Kết luận

Tại Việt Nam, ẩm thực đóng vai trò trung tâm trong đời sống văn hóa xã hội
của người dân, khiến cho ngành kinh doanh dịch vụ ăn uống càng trở nên quan trọng.
Nổi tiếng khắp thế giới về sự đa dạng và cách thức pha trộn độc đáo những nguyên
liệu tươi ngon, các món ăn Việt Nam giờ đây đã trở một động lực quan trọng thu hút
du khách quốc tế đến thăm đất nước Ngành kinh doanh dịch vụ ăn uống ở Việt Nam
bao gồm việc kinh doanh nhà hàng, quán cà phê, quán bar, câu lạc bộ và quầy thức ăn
đường phố. So sánh với các loại hình khác, dịch vụ tiệc chưa phải là rất lớn về giá trị,
nhưng là một phần đáng kể ở đa số các nước khác và có thể được chờ đợi sẽ phát triển
nhanh cùng với sự phát triển của đất nước.

Các thách thức và cơ hội trong ngành dịch vụ ăn uống đang chịu áp lực ngày
càng tăng để trở thành không chỉ đơn thuần là địa điểm ăn uống. Khi quyết định mua
đồ ăn và thức uống, ngoài tiêu chí khẩu vị và giá cả thì người tiêu dùng bắt đầu quan
tâm nhiều hơn đến các vấn đề như nguồn gốc thực phẩm, quá trình sản xuất thực
phẩm đó ảnh hưởng thế nào đến môi trường, sự gần gũi giữa sản phẩm cuối cùng và
nguồn nguyên liệu thô và việc mua hàng của họ ảnh hưởng ra sao đến thu nhập của
các nhà sản xuất trong chuỗi cung ứng.

Vì vậy, để đảm bảo nguồn cung của dịch vụ ăn uống luôn được ổn định và phát
triển cần có các biện pháp về nguồn cung cấp sản phẩm ăn uống phải đảm bảo chất
lượng, các cơ quan chức năng phải có những văn bản về vấn đề an toàn thực phẩm và
xử nghiêm các hình thức vi phạm pháp luật. Và đặc biệt đối với ngành du lịch nói
riêng những biện pháp pháp triển dịch vụ ăn uống không chỉ trong chiều rộng mà còn
cả về chiều sâu: tổ chức nhiều cuộc thi nấu ăn để nâng cao khả năng sáng tạo trong
việc chế biến và trình bày món ăn thêm hấp dẫn thực khách, chú trọng phát triển và
học hỏi thêm để nâng cao trang thiết bị phục vụ cho việc chế biến thức ăn, phối hợp
với cơ quan chức năng giúp loại bỏ những hủ tục trong ăn uống của người dân thiểu
số và miền núi.