You are on page 1of 112
Chwong 1. GIAO DUC Lift NN NGANH VA CAC NANG LUC COT LOI Bai 1. GIOI THIEU MON HOC GIAO DYC LIN NGANH 1é Khie Bao, Lé Thanh Van, Nguyén Th Mal Hoang myc TIEU sau khi hoe xong bai nay, sinh vign c6 thé: he a 1. Phén tich dege céc 1 do edn hoe mén gito due lin nyanh. 2. Dinh nghia duoc gido duc lién ngainh eae oe bob thé ‘i 3. Liét ké duoc ede nang lye sinh vién edn trang bj dé e6 thé hoat dng, lién ngdinh trong chim séc site khée. 1.MO DAU Mye tiéu cao nhat ca qué trinh dio tao sinh vién khdi nganh sire khoe Ia trang bj cho ngudi sinh vién cdc nang lye can c6 dé dap img durge nhu cau did khde cua timg ngudi bénh cing nhu ciia cong dng. Trong thyc t ménh chim séc site khée nhan dan, can sy hd tra, hgp téc cia nhigu nhiin vién y té Khe nhau. Chinh vi vay, ngay trong qué trinh hoe tap tai trxdng dai hoe, sinh vign khdi nganh site khée can duge to méi truimg dé c6 thé trdi nghigm mé hinh hgp tae lie nginh va thong qua 46, hgc tip, trau ddi cdc kién thire, KY nding cn thiét cho c6ng vig trong tuong lai. 2. Y NGHIA CUA HOP TAC TRONG LINH VUC Y TE Sur tién b6 to 1én ca y hoc da gitip kéo dai tudi tho cia con ngudi so voi trude diy va tr d6, lam thay 46i m6 hin bn tt trong e6ng déng. M6 hinh bénh nhiém tring, cép tinh nhu: st rét, tigu chay... din chuyén sang m6 hinh bénh khong nhiém tring, rman tinh nhu: ting huyét ap, di thio dung... Mé hinh bén dom de cia ngudi ré din chuyén sang mé hinh bénh ph6i hop eta ngud cfing mé ra nhimg ligu phap can thigp chuyén su nhu: ligu phap mién dich, ligu php gen... Véi mé hinh bénh tat ngay cing da dang song hinh véi nhu edu chim sée site ed huyen si, ple FP, khong mot ef mhiin HhAN Vie Y 1 nA eg thé a chuyen sft be fn stv eding nhir dO rong, Tie do, a lip khoe ye dd chuy' img tive a Mp any nh ee sn et ig a Hk pha ey fp Fane ai ve mi bi ‘aie ahigu chuyen Nel Jom nhiin vied Y td tir nhidu chuyen Mg anh a ba khuye i ae : fe cia mg; chim se SiC nh Khe nhaw, trong, dé diém manh ein cn hae asi khvic. Khai nigm nhé guy 2 nyu cia ng Ke KG nim hm chi se pg ; hh 0 ra dai tir dd, soe lién ngdnh i, mot nhom cham : dap img duge nhu ci chin sire Khoe t6t hon, Ké cd Kt chiim soe cho timg ng bénh hay chim s6e cho mie Loki Tuy nhign, trong thye 16, khong phai lie nao sy hyp tc cing mang lai yj cine dine: Ta nahin ci nim 2016 cit Dai hoe Johns Hopkins cho bid i Hoa Ky, mot ea cer : a iat ae cht hing nm & MY do sai s6t y khoa va nhdn manh ring 4g tg thanh nguyén nhdn gay ti VON ding hing thir ba sau bénh tim mach va ung thy nam 2013 tai Hoa KY. Digu ding hu ¥ 6 day ehinh 7 gio tip kem gia trong nhém chim soe lign nginh, chit khdng phai 1a nding lye cé nan cia timg vign 1a nguyén nhdn chit yéu dan den sai sot y khoa. Tai Viét Nam, da 6 nhimy vy khoa durge e&ng b6 trén bio chi, gay hoang mang cho ngudi din di véi chat Iugng “ee boy trong, tw du ign inh Bs 8 cha thn nh a0 nim 2017 din dén 18 trang hop tai bien va 8 trudng hgp tir vong. Nguyén nhan cia sy ¢ nay df duge xéc nbn do qua trinh giao tiep khong higu qua gitta céc thanh vién c6 trich higm trong chim soc nguoi bénh nhur digu dudng, bac si va niin vign KY thudt (bio tr may), Nhu vay, ngoai nding Ie chuyén mén chuyén biét cho timg chuyén nganh, sinh vién khéi nganh sic khde edn cin hoe each lam vige chung vi cée sinh vién thude chuyén nginh Khe, hge cich giao gp lién nginb, fim vige 1ién nga. Tham gin hoe tip mén Gido dye lién nginh trong trim dai hoe la buée chun bj tt cho sinh vign dé thich tng voi mdi trudng lam vige lién nganh sau nay. sy mit Ly thy 3, GIAO DUC LIEN NGANH VA CAC NANG LUC COT LOI Gio duc ign nginh (Inter-Professional Education - IPE) dic trumg bai vige mot hom ging vién thude tr hai nga hoe tré 1én huréng din nh6m sinh vign eding ti it hai nginh hoc khéc nhau dé lim vige cing nhau, tim hiéu vé nhau va hoc tép lin nhau. Min ge Gio dye lién nginh khéng hurdng dén trang bj cho sinh vign ee ning Iye cimng cia tig chuyén nginh ma dit myc tiéu trang bj cdc nding lye mém dé sinh vién 6 thé Kim vige cing voi nhau, tim hiéu vé nhau va hge tp Hin nhau (hinh 1.1). Hinh 1.1. Bbn nng lye cét Il trong gido dyc lién nganh (Ngubn: AAMC) - Ton trong git trj va chuiin mye dao dite trong chim séc lién nganh: sinh vien 6 thé xy dumg va duy tri mot moi trudng lim vige ton trong lin nhau, ciing huéng dén cée gid tri va chudin myc dao dite chung ciia nhém lién nganh trong vige xy dumg, thre hign va danh gid ké hoach chim s6c, ting cudng stte khée va dy phong bénh, tat cho mt ngudi bénh cu thé hay cho mt cdng ding. = Thye thi nghia vu va tréch nhigm nghé nghigp trong chim séc lién nganh: sinh vién cé thé két hgp nang luc chuyén mén ciia cée chuyén nganh khiic nhau Khi xdy dumg, thyc hign va dénh gid ké hoach chim séc, ting cudng site khde va dur phong bénk, tat cho m6t nguai bénh cy thé hay cho mot cng dong. = Giao tiép lién nginh: sinh vién c6 thé giao ti ép higu qua voi ding nghiép thude cde chuyén nginh khéc va ning 49 nhau khi giao tiép v6i ngudi bénb, thin nhdn hay c6ng déng trong qué trinh xy dung, thy hign va danh gid ké hoach cham s6c, ting cuting site khée cing nhur dy phong bénb, t§t cho mot nguOi bénh cu thé hay mot Ong déng. dung cle gid tri chung yj ethan vign cia nhém fgg anhdm: sinh vien 66 th i him vie $i chink Hap v8 ee ve rn maton nvm 8 og tie gu qu vi ch chim sée, ting nguyén tie how dmg, thu hign va dinh gié ke hogeh chim soe, ing etng di trinh xdy dung, bi bénh cy thé hay mot cong ding, nh trong qui kehoe edng nur dir phng bénb, tt VA HOC MON GIAO DUC LIEN NGANH cho mét ngu 4.10 CHUC DAY Hoc tap théng qua trdi nghigm (leaning through experience) Id phuong phép hge oc ti dgo trong mén Gio dye lién nginh. Trong qué trinh hoe Giéo duc lién nga, Pe a ‘eu cau gidi quyét cdc van dé, tinh huéng phite tap, doi hoi sw tham gia oe cua aida nhan vién y té thuée cde chuyén nganh khic nhau nhu: Y da khoa, Duge, Diéu dudng, Vat I tr ligu... DE vugt qua cdc thach thite niy, sinh vién cée nganh khac nhau sé cling ngoi lai voi nhau, cling thao Iudn va — one trai nghiém sy hgp tic ciing nhur dénh gia mite d6 higu qua cla hgp tic nhém lién nganh. ‘Mén hoc Gido duc lién nganh durge tién hanh qua 2 giai doan: ~ Giai dogn 1: nhim trang bi KY ning hop téc trong digu tr, cham s6e mot nau hoe tip duge t6 chite tai ging duéng va bénh cy thé trong mdi trudng bénh vién. Vid tai Trung tam ATCS. - Giai dogn 2: nhim trang bj k¥ ning hop téc trong viée chin dodn va xtr tri vn dé cu thé ciia mét cong déng nhu: co quan, xi nghigp, tram y té, cong dong dan cu., Vigc hoc tp duge to chit dudi hinh thite hoc tap thy té va t6 chitc, thye hién dy an. tai céng ding. Gio trinh nay tip trung vio Gio duc lign nganh giai doan 1 véi phuong thite t6 chite day hoe va danh gia cu thé nhur sau: 4.1. T6 chire day — hoc Mén hoc Gido duc lign nginh duge 16 chite thinh 5 dgt hoc/ndm, mi dgt hoc kéo dai 8 tuan, Trong sudt 8 tudn thyc han, sinh vién duge phan thanh cée nhém nhd cé inh ebm 7-9 thanh vién ti du céc chuyén ng’nh Y da khoa nam 4, Duge nim 4, Bigu dung nim 3 va Vat If tr ligu nam 3 ciing hgp tée véi nhau trong cae hoat déng thu hanh, bao gdm: ~ Tuong téc va thao ludn nhom nhé dé gidi quyét mét van 48 lién nganh, Tham gia trd choi ding d6i dé phat trién cc ky nang lam vige lién nganh. Tham gia gidi quyét ede tinh huéng lam sing m6 phong trén ngudi bénh chuén theo mé hinh hop tac lién nganh, Ay i _ = Quan sit, suy nem va ip anh gi mite 49 hodn thign eda cfc ky nang kim viée jgnngin. ( hodn thign cita cée k¥ nang kim viée ‘Thong qua vige try ine quan sat qu trinh ta juygn cde KY ming, tye rit P trai nghigm ce tinh hud ‘ai nghigm cia cée nhém ' bai hoe va kinh nghigm 4.2. Dinh gid VA phan hdj ing durge xy dung tir thye té ciing khdc, sinh vién duge trau déi, ren cho ban than, Theo d5i qué trinh hodn thign théi de 360° li hinh thite danh gia xuyén suét cia trinh hoc, méi sinh vién duge nhy h6i dng mén), ti gidng vien huréng chun (40i v6i hogt déng thye hanh din din nang le lam vige lién ng ning luc cét 10i ciia IPE, bao gm: AY nang oa sinh vién théng qua phan mén Gio dye lién nginh. Trong suét qué lin tue cée phin hai tir ede ban cing nhém (phan dan (4én tir nhidu chuyén nganh) va tir nguéi bénh m6 phdng lam sing), gidp hinh thanh va phat trién inh ciia ban than, Noi dung phan hoi dya trén cae - Thai d6 tén trong, thdu cam v6i ngudi bénh va gitta cac thinh vién nhom. Jign nganh. Su thong hiéu vé chite ning, nhigm vy giita céc thinh vién nhém lién nganh. + Sw higu qua trong giao tiép lién nganh. ~ Sw higu qua trong t6 chite hogt déng nhém. Bang 1.1. Noi dung va hinh thir phan hdi trong mén Gido duc lién nganh ‘Déi tugng NOi dung Hinh there ‘Dong mon - Binh lugng vé mirc dé hoan thién cia cdc ky | Méi sinh vién dién phan hdi n&ng theo myc tiéu budi hoc. try tuyén bang céng cu Teammates cho tlng thanh ne Gn en Gép y vé nhiing diém tat va goi y vé nhiing vign odn la rong nhém, diém can cai thign theo myc tiéu budi hoc. Giang vien - Téng hyp phan hdi déng mén. Giang vién giri phan hdi cho timng nhém va cho ting sinh vién trong nhém bang cong cy Teammates —_hodc = Gép y nhitng diém tét va goi y vé nhing iém can cai thién theo muc tiéu budi hoc. Microsoft Teams. Ngudi bénh - Gép y vé tac phong, thai dé cua sinh vién | Phan héi tryc tiép sau méi chuan nhom lién nganh khi tiép xtc nguoi bénh, budi thyc hanh tai trung tam ATCS. Bang 1.2. Noi dung co ban cia phan héi déng mon it | Nhimng diém ban a lam tot Nang lye na . a thé hign sy ton trong gid id tri, dao dic ~— | Ban da thé hién sy : caine | tr, dao dite ca ngudi bénh va cia dng nghigp khéc nhu thé nao? | Vai tro, tréch Ban nhan dinh vai tra, trach nhigm nhiém cia ban than va cla cde thanh vign khée trong nhém lién nganh nhu thé nao? Giao tiép lien Ban da st dung cdc céng cy nganh giao tiép bang Iai va khong Idi nhu thé nao? Lam viéenhém | Ban tham gia nhu thé nao trong Qué trinh lam viée ca nhém? Cac phan héi mang tinh xéy dung nhi dich danh gid davkhdng dat cho sinh vién. Thi diém manh, ing, thai d9 dé diéu chinh trong nhimg budi thyc ‘€p sau va ké ca Khi di hoan thanh mén hoc. Véi hinh thire danh gid nay, diém thye tap cia sinh vign sé duge quy thinh 2 mite: g6p ¥ va khich 16 chir khong nhim mye ng qua phan hoi, sinh vign nhan ra nhing ~ Hoan thank (10 diém): néu sinh vi hanh (tham dur cdc budi hoc day di, ding gi ding théi han). ‘én hoan thinh diy dit cée hoat dong thye iG va hoan thanh day dit nhig ~ Khéng hoan thanh (3 diém); Trudng hop sinh vién thiéu tir 1-2 bu thuc tap: vien phai dng ky thye tap lai cae rs babi bo cee An ineaiianh cic cerca cia budi hoe va nhan cén thiéu, hon thanh edie yeu in hai. amg hap sinh vign thié : ea aie we > 2 budi thye tap: sinh vin s& nhiin diém kin mot li 3 ie ie inh fen hoc Iai todn 66 chuong trinh (8 tun) trong cfc dot hoc «qu. Diém sau khi hodn thanh mén hoe duage tinh la did ln hai. ‘Trung hop sinh vién khéng hodn thanh phan hdi ding mén: * fe a aes (Guge ging vien phy trich nhém xée nhén): sinh vién Ree Pe h 1 bil céc budi chura np phan hai trong cdc dt hge tiép theo ue an 7 ‘ghia vu phan hai déng mén dé durge xét hodin thinh mén hoc. iém sau khi b6 sung phan hdi dng mén sé durge tinh li didém lin mot. + Khéng €6 ly do chink dang (duge giang vién phy tach nhom xae nhén): sinh vién sé niin diem lan mét la 3 diém. Vao ede dot hoc tiép theo trong nim, sinh vién phai ding ky hoc bit cic buéi chwa nép phan hdi, bd sung phan hoi dong mén theo quy dinh mén hoe va nhan diém [dn hai. Ngoai ra, sinh vién eting duge khuyén khich trao déi, phan héi cho giing vién vé ahimg diém cn chura thong nhat hay gép ¥ vé phuomg thie t6 chitc, hoat déng day ~ gc sau mdi tuan (tryc tiép ho%c qua email) va vao cudi dot thye tap (dién phiéu dénh gid mén hoc) nhim timg burée hon thign mén hoe mai mé nay. TAI LIEU THAM KHAO 1. Martin A Makary, Michael Daniel, Medical error-the third leading cause of death in the US. BMJ 2016; 353: 12139. 2, Vietnamnet. § ngudi chét khi chay thin: Nghi do nude loc. http://vietnamnet.vn/vn/thoi-sw/8-nguoi-chet-khi-chay-than-nghi-do-nuoc-loc- 377258.html truy cap ngay 10/03/2020. 3, Inerprofessional Education Collaborative (2016). Core competencies for interprofessional collaborative practice: 2016 update. Washington, DC: Interprofessional Education Collaborative. BAI 2. TO! Nguyén An Nehig myc TILU . Sau khi hoc xong bai nay, sinh vién c6 thé: 1. Trinh bay diege mé hinh diéu tri, chim séc lay ngudi bénh lam trung tam. 2. Trinh bay dtege tam quan trong ctia vige tn trong ed thé, gid tri, vin héa cig nguéi bénh 3. Trinh bay duoc cde yéu t6 cdi thin viée ton trong cd thé, gid tri, van héa cig nguodi bénh. 1.M6 DAU Bai hoc nay gitip sinh vién hiéu duoc m6 hinh diéu tri, chim séc ldy ngudi bénh lm trung tm, ti dé thay durge tim quan trong cita vige ton trong ca thé, gid tri, van héa cita ngudi bénh trong thyc hanh y khoa. Cae ning Iyc sinh vién can dat qua bai hoc gdm: ~ Dat loi ich ctia ngudi bénh lam trung tim cia qua trinh digu tri, chim séc y t8, ~ Ton trong pham gid va quyén riéng tu cita nguéi bénh. - Chap nhan tinh da dang vé van héa va su khae bigt cé nhn dic trung cho mdi ngudi bénh, 2. CAC KHAI NIEM Diéu | cla Ban tuyén ngon qudc té vé nhan quyén khang dinh ring: “Tat cd moi gui sinh ra déu binh ding vé quyén va phdm gia” (“AI human beings are born equal in dignity and in rights”). Lai noi dau ciia Céng wie Lién hop quéc vé quyén ciia nguéi Khuyét tat cling tuyén bé : “... phan biét ddi xir chéng lai bat ky ngwéi nao bi khuyét tat 1a mOt sy vi pham vé pham gid vén c6 va gia tr} cia con ngudi”, Hign nay, m6 hinh didu tri, chim séc theo huéng lay ngudi bénh lam trung tam (patient-centered care) dang li. muc tiéu hung t6i cita toan hé thing y té. Thé hién sw t6n trong d6i voi ngudi bénh la digu dau tign edn thyte hign boi 18 md 101 ngudi bénh 14 mét A 4 qf thé voi ning gid tri thai 49, nid ts sée lay ngurdi ben 1a tin va sé thieh rigng, asa cra khde Bi¢t many ae lam trung tim, nhin vien y 48 cd eae ee hing ib tinh CA AGA, ning pias aac cals on wok cat amt ton trong 2.1. Gid tri, thai a, niém tin tia ngudi = . Hiém vain hoa cita ngudi benh. nl Méi ca nhan Ii mét thye thé duy nhé it ia tela luy nhdt véi nhting gid tri va niém tin rit i cia sinh Ba ‘sid tri nay chju anh hudng cia noe 6 trj va née tin rat riéng viet ido, va kink nghiém ban than, NOt 86 yéu t6, bao gdm: van hoa, ton Gi tri: lign quan dén cé 4 cdc nguyén tic séng, nguyén tic dao dite va ly wong cia én quan dé: idm cA q len quan diém cé nhan duge thé hign qua hanh vi cha __~_ Nid tne liga quan dén ong dit mit bie hin in ing, w do niém tin son gio, vn khong bit bude phai dya tén sy kign thye Khi dé cap dén ci gid tri cia con ngudi, mot s6 Khai nigm Khe eting en duge higu 10, bee gdm Khai nigm vé “phdm gid” hay con goi li “akan phdm” (dignity). phim gid 14 mét khai nigm kh6 hinh dung, thudng gin lién voi cée gid tri von 6 cia mdi ed nhan va c6 lién quan mat thiét voi sy tén trong. Mét Khai niém khde cling can nhéc dén chinh la “sy riéng te”, duge dinh nghia 1a “tw do khong bi phign nhiéu, the dong tir bén ngoai”. Cée chun myc x4 hdi sé thay d6i theo th phai xem xét dén anh huéng do i gian. Do 46, nhigm vu cia ngudi nhan vign y té 1a khac bigt vé gid tri, cf thé, van héa, thé hg dé c6 thé dam bao vige digu tri, cham s6e ay ngudi bénh kim trung tim. Bén can vige xy dumg va tn trong céc gid tri, thd dO va nigm tin cia ngudi bénh, nhan vién y td dng thdi cfing can chi ¥ dén nhiing gid tri, thai 46 va niém tin cia chinh ban than, 3m dim bao cé thé cung cdp cho ngudi bénh mot sux chim sc céng bing, khong thign Ich. 2.2. Nidm tin ton gido, tam link Nidm tin ton gido va tam Tinh thuong durge nin thire 1a mot va la van dé tuong ty hau, Gender dinh nghia “tam Tinh” tap truns vio tra loi cae cfu hoi lién quan dén ¥ nehia va mye dich eude song, trong Khi “on gio” Vien quan den ig thing nhiing nim tin, thye hanh, nghi 1é, thd cing ca cd nhan va thé ché. Tir 46, két ‘un ing ton gido a phuong tién dé dat duge tam inh, Trong dieu tri va cham s6c ngudi bénb, vige xéc dink ridm tin tim Tinh, ton gido dong vai tr khé quan trone > sia nhan vign y t8 trong didu tr, chim ca thé, céng bang, gidi quyét pha, hop. in hia 23. Vain hoa ae Nang hee “vier da Vien quan dé nd mang © nguréi bénh trén tinh than tén trong cae eit cd thé, cong bing ; é aoe i chi bigt va tem rr gia cic news beak, ti d9 sip xAy dime nen cae diém khie bi ng thé. : “De 6 thé dat duge ndng Iye nay, nhén vin y té can phai nan dign duge cae git, hoa cia nguoi bénh cing nh nhan dign duge nhimg sv phan bigt ve héa, kinh té - x8 hoi dudi moi hinh thie. Bén canh dd, nguii in tuc rén luygn va phat trién cdc k¥ ming, vai tr, chite Ién ké hoach va trién khai, nhiim dim bio, ing cho nguoi bénh. niém tin, cchiing t6c, gi yy té con can phai lies dé cé thé nhin dign, dnb ri cf thé, niém tin, van héa, cong ning cin thi vige t6n trong cic 3. MO HiNH DIEU TRI, CHAM SOC LAY NGUOI BENH LAM TRUNG TAM ‘Thy hanh digu tr), chim séc Liy ngudi bénh lam trung tim c6 thé duge dinh nghia 1a xem mai ngwii bénh nhir mt ca thé va tao digu kign dé ho c6 thé chon Iya phuong thtte diéu tri, chim se phii hop cho minh. Dé thyc hign duge diéu nay, ngwai nhin vien y té cin hiéu va dat duge mot sé phim chat, ky ning, yéu t6 cn thiét trong m6 hinh n séc lay nguiti bénh lam trung tim (Hinh 2.1). digu tri, cha ‘eure dong hanh | a _ DIEU TRI, CHAM SO LAY BENH NHAN LAM TRU! ‘Thong tin [_Neuéi bénh ciing thio di bénh cing tham gia Hinh 2.1. Cae yéu t6 trong mé hinh diéu tri, cham séc lay nguai bénh kim trung tam. Le Gio ep: Va qua trinh tuong tac hai chigu nhim trao déi thong ti vién y te can dam bio nhimg gi minh muén truyén tai duge ngudi bénh hi |. Nguoi niin u ding va du. 10 - Thong tin: ngudi bénh cin duce ¢ ak la Babe ae tk tk “ hoach chim sdc va digu tr, m bao cung cap diy dit thong tin vé bénh IY, ké _. Ton trong ¥ kién: nhitne ¢ Kis 7 ig y ki 7 _ . cin duge King nghe va tén trong, Yin, mong muén cia nguisi nh cing nhir gia dinh ~ Thé hign nguyén vong: han pénh, truyen dat va dap img cic nguyéy anit dinh cho ngudi bénh, Mien y té can Li ngudi 6 thé dai dign cho ngudi 1 Vong cia ngudi bénh, dim bao nhiing Igi ich t6t = Nii bénh ciing tham gia: nha i gia: nhin vién y té can cun Gng tin, gidi thi Yat enh cing th 12 cap thong tin, gidi thich cho ngwii bénh vé nhimg ké hoach digu tri, chim sé va tao ss ign dé cing tham gia trong qua trinh diéu tri cia hoach digu tri, cham s6c. 41 tao digu kign dé ngudi bénh ho, bao gdm thio lun, chon Iya, phat trién ké - Nguoi bénh cing thao ludn: day 1A ' he eens thao tugn: day ta mot bude tién xa hon vige dé nguisi bénh cing tham Sahiba cn bay ngay bén trén, Digu niy doi hoi mot vai trd chit dong hon, chia sé nhieu hon cia ngudi nhin vien y 1. Dé dam bao yéu t6 nay, ngudi nan ‘ tin: nhan vign y 16 can xay dung niém tin déi voi ngudi bénh. | Fang niém tin 1a do ngudi bénh, thin nhin trao cho nhiin vién y té. Mudn dat duge niém tin, ng nhan vign y té can phai chime minh minh ding tin cdy va trung thyc. Diéu ny doi hi nhieu phim chit (bio mat thong tin, ton trong...) cing nhur ky ning (théng bao tin xau, giao tiép, kha nding chuyén mén. - Nguoi déng hanh: nguoi nhan vién y té can phai dong hinh voi ngudi bénh trong sudt qua trinh didu tri, Noi cach khac, ngudi nhan vign y té cin duy tri mdi quan hg phi hgp voi ngudi bénb, cing tham gia dura ra cde quyét dinh diéu tri nhung khong divugt qua céc ranh gidi phap luat va dao dite. trong Tinh vue chim sée site khoe, ngudi bénh clin duge trao mot - Trao quyé & mot s6 vin dé quan trong trong qué trinh diéu tri sé quyén cing nhu cé trich nhigm vi hur tuan thit digu tri. nang rit cin thiét d6i voi nguéi nhan vién y = Thdu cam: 1a mt trong nhimg ky diém cia ngudi bénh, tir d6 co the ip ho c6 thé danh gid van dé dya trén quan u cau cua ngudi bénh, hon vé cm xiic, suy nghi va nh = Quyén chon ya: ngudi bénh cin cé quyén chon Iya phuong phap dieu tri thich hop nhat véi minh. Do 46, nguéi nhdn vién y té cin dua ra cho ngudi bénh "1 I _TaEiI—_ nhimng chon Iya thay thé khi cn cing nhur t6n trong cée chon Iya cia nguoi benh mite tdi da c6 thé. é _ Cham sée toan dign: xem xét cac vin 48 cia ngudi bénh mot cach tong trong qui trinh digu tri, bao gdm ca site khée vé thé chat lin sire khde vé tim thin. h va n duge thye hign & mite trong ximg voi nhu céu cba ngudi mong, muén cia ngudi bénh. Day cing 14 nen - Dinh gid: phai tip trung vio céc gid tri, nhu edu, tang ca viéc diéu tri, chim séc lay ngudi bénh 1am trung tam. bude dau tién trong qua trinh diéu tri, chim soc ngudi bénh, ngudi nhan vién y te fi ngudi ben toan dign cd vé thé chat lan tam thin (cham sée toan cn cha y danh gi : Tat ca nhimg ). Tir d6, xae dinh nhu cdu va mong muén cia cd nhan ngudi bénh. yéu 18 nay sé giip nhan vien y té phat trién ké hogch chim séc, danh gid va theo doi site hoe, tién lrgng cho nguéi bénh. SU TON TRONG CA THE, GIA TRI, VAN HOA CUA 4. CAL THIE! NGUOI BENH Da s6 ngudi bénh déu mong muén duge théng bao vé tinh trang bénh va muén tham gia dua ra quyét dinh vé huéng diéu tri cho ban thin minh. Chinh vi thé, ho rat mong mun nhan vién y té s€ cur xit, thio ludn, digu trj va chim s6c cho ho nhu mét con ngwoi dang mac bénh chit khong phai chi tip trung vao bénh. Ngudi nhan vién y té cin phai diéu tr va chim séc tét cho tat ca ngudi bi minh bat ké tudi téc, tén gido, niém tin, gidi tinh hay van hda. Danh gia ngudi bénh toan dign ddi hoi phai xe dinh durge nhu cau ciia timg ngu6i bénh, nhiéu lite cn phai doi hoi thigp dic bigt dé c6 thé duy tri pham gid cho ngudi bénh cing nhu cé thé dat éu tri, cham séc léy ngudi bénh lim trung tam. m6t 80 ce duge vige C6 ba yéu t6 chinh sé anh dng dén thuc hanh tén trong pham gid, céc gia tri cua ngudi bénh, bao gam: ~ M6i truéng lam sing va vin héa ciia té chite (dja diém). ~ Ban chat ty nhién va dao dite trong nhiing hoat déng chim séc stie khoe (qua trinh) ~ Thai d6 va hanh vi cia nhin vign y 18 (con ngudi), Nam 2006, thong qua chién dich “Phdm gid tron; 1 Ig chet sé hanh tai Hoa Ky, 10 diém khuy Soares ngudi bénh da duge dé ra, bao gdm: céo gitip thyc hién tét viée ton trong cac gia tri cla 12 Ma, az yr - = Khéng khoan’r a eHSoan nhugng voi bat ky hinh thie ~ Ton trong ngudi bénh theo eg lam dung nao. dinh minh. - Diéu tri moi ngudi bénh hw m; h ban muén ngudi an muén ngudi khée t6n trong minh va gia ae a 7 ca me V6i dich vu ca thé héa. fae oe © str dc lap, Iya chon va kiém soat & mire t6i da i 2° SF MeUoi benh trinh bay nhu céu eta ho ~ Ton trong quyén rigng te eda ngudi bénh . - Dam bao ngudi bénh cam thé ; im thé coped ‘da ma Kh an ‘fhay an toan khi than phién ma khéng sg bj phan bigt - Cling tham gia va hd tro qua é youd Win til Gt cinerea ‘eaeutee qué trinh diéu tr), chim séc ngudi bénh cing véi than ~ HO tro nguéi bénh duy tri sy ty tin va long te trong, - Gitp ngudi bénh gidm cim gide 06 doe. __ Hinh 22 cung cdip mgt m6 hinh e6 thé ap dung trénthue hanh lam sing nhim dim bao sy t6n trong ca thé, gid trj va van héa ciia ngudi bénh (DIGNITY). ‘Ton trong s ( —> |Tén trong ngudi bénh va nhimg mong mudn ciia ho. | (Deference) ( Ca nhin (individual) Thu thap (Gain) ae —+ | chi y xmg ho vai ngudi bén, ‘Thong tin | ‘Cung cdp théng tin, hé trg va tn trong quyét dinh cia ngudi (formation) bénh Didu tr) Ss fe iu trj cho ngudi bénh, ch ¥ ca ve thé chat (Treatment) i xt voi ngudi bénh nhur céch ban mudn ngudi Khe didi xir Bin than ban (Yourself) Hinh 2.2. Mé hinh DIGNITY giép duy tri sy t6n trong ca thé, gid tri va van hda cla ngudi benh 13 gi benhs Dé cé thé cai thign swe tn trong cé thé, phim gia va vin hoa cia eine tinh ngudi nhdn vién y té cin phat cha ¥ nhiing inh vi chua phir hoP pt BOP Ihudng, RS khi Hr 9 €6 thE dua a git phAP PP ay Diéu . tu phan dnb. Bang 2.1 néu ra mot 5 vé ciich niin dign vn dé va dé xudt nhim cai thign sy t6n trong cé thé, pha ngudi bénh. in inh gid va ; ign th Bang 2.1. Mot s6 vi du v8 nhan din van dé va d@ xudt cach giai quyét nh&m cai thién the hanh t6n trong nguéi bénh Van dé Nhan vign y 16 khéng goi tén riéng eda | Cai thign ky nang giao tiép amar Saeca Nan vién y t8 cd kinh nghiém hon huéng din thém, dong vai tr hinh mau. Cach giai quyét Mt ngudi bénh nhap vién va khong thé Huong dan ngudi bénh hode than nhan cach sir nhé giér uéng thuéc, loai thuéc c&n uéng | dung hép phan lidu theo cd. trong ting ci. ‘Dam bdo ngwoi bénh cé hop phan liéu va biét cach stv dung truéc khi xuat vién. Ryhan vien y t8 chua quan tam dén sy lo | Thy hién thuéng quy vige anh gid diém sé lo lng cia nguéi bénh, u cho nguoi bénh. Nhan manh tam quan trong ota viée quan tm dén tinh than cia ngudi bénh Khi lap ké hoach digu tri, cham soc, Tao diéu kién a8 nguoi bénh va than nhan tham gla vo qué trinh didu tri, 14 {gnors0 TINH IIUONG SUY NGAm ay th phi ts pga Hamm (rune tim _ Tinh hudng 1: T. 7 ar : an a e quis bénh nit 72 tubi, nhp vign ai Khoa 6 hap eita oi ing khdng,rwuén Rates Ba cm thay rat budn do 6 cdm gide bi bo roi vi ni eee 6c va cdc nhan vién y té ii ron janh thoi gian dé tré chuyén tim hiéu nhimg mong na ao ane c an budng sau v8 khia egnh digu tri, chim soe Hy neue i vi pham va 66 thé khie phye nur thé mio? nude di Tinh hudng 2: at news Khi ‘is dado a a mot gus gn nit $1 tubi duge bie st chi dink dat thos a gag nam ten D. ‘lik cet théng tiéu cho ngudi bénh B. tai phong thi thudt, mot eu d een ctaeee ‘aie mr maa eo) phong tha thuat, dén canh ging thi thuat noi -a Khi thdy ba B. dang Ce le ae "T. vé tha tue xudt vign cho mot ngudi benh . Kh ‘ rc dat thong tiéu, digu dudng D. t6 ay, ndi xin Ii we ot ben B. 18 Bugera Ngo. su dudng D. t6 vé bat ngd, noi xin li - eae 3: C. la mét durge si tai nha thuée bénh vign, Khi nan durge toa tude tt meet bénh H., due si C, doc thay chin doan ghi trén toa cia ngudi bénh i: “di loan tu Ida — B20 dang diéu ti” (B20 18 ma ICD ca HIV). Duge si C. ngay lap tie thi toa thude xuéng, deo khiu trang, sit tring tay, sau 46 noi vei gui bénh He anh ra kia ma ngoi cho” voi thai dO gat gong, sau dé chuyén toa thudc sang cho ding ghigp minh 6 khau Ty thude Kem thém eau ndi: “ed B20 dy nhé”. TALLIBU THAM KHAO 1. Department of Health (2003). The essence of clinical governance. NHS Modemisation Agency he ov.uk/prod_consum_dh/groups/dh_di nts/digitalasset/dh, 4127915.pdf 2. Dickert NW, Kass NE (2009). Understanding resp' Ethics, 35 (7): 419-427- care: patient-focused benchmarks for London (available online at: talassetsi| jen/docume ect: learning from patients. J Med and person-centred care. In: Nursing, values, attitudes, Oxford University Press. 3. Galloway J (2011). Dignity, care of older people - A textbook for students and nurses. ry Bai 3. THONG HIEU VAI TRO, TRACH NHIEM CUA NHAN VIEN Y TE Lé Thanh Van, Duong Duy Khoa, Doan Thj Khanh Ha, Nguyén Thj Mai Hoing myc TIEU sau khi hoc xong bai nay, sinh vién cd thé 1. Trinh bay dteoe bj do cén théng hiéu vai tré va eréch nhigm ctia tig tanh vién trong nhom lién ngénh, 2. Phin tich doe vai tré, pham vi hanh nghé etia bec si, deve si, diéu dieing va chuyén vién vét bj tri ligu trong nhém lién nganh. 1.MO DAU _ Hop tée trong Finh vye y té mang Iai rat nhiéu Ioi ich cho ngudi bah nhur gip han ché cic sai sot y khoa, téc dung khéng mong muén ella thude, gidm duge ti 1¢ tir vong va bénb tat cing nhur tdi wu hoa qué trinh digu tr, cham séc. G khia canh nhan vien y t6, lim vige theo di nhém gidp ho ting higu qua va sy hai long d6i voi céng vie. Cé nhigu yéu t8 gép phan tao nén mot d6i nhém kim vige higu qua. Mét trong s6 46 la yéu edu méi thanh vién co vai tr va trich nhigm 16 rang vi quan trong hon, céc thinh vién phai hiéu rd vé vai tro cia nhau, hiéu rd ban than c6 thé lam gi dé gitp do ding ddi cing nhu hiéu r6 déng ddi c6 kha ning hé tro minh nhu thé nao. Do vay, bai t s6 théng tin co ban nhim gitip sinh vién c6 kién thite vé vai tro, hg nay cung cap mé trich nhiém va pham vi hoat dong chuyén mén cita cdc chuyén nginh khée nhau, tir 46 c6 thai dé coi mG, chan thank, tin trong déng nghiép dén tir céc chuyén nginh khéc, 6p phan gia ting higu qua hgp téc lién nginh. Ben canh d, sinh vign o6 thé nhén dign va gidi thich vai trd, trich nhiém, ning lye cia ban thin va clia céc thinh vién khde trong nhém lién nganh trong quyét mt nhu cau site khée cy thé cia ngudi bénh cing nhu cia céng dong. 2. TAM QUAN TRONG CUA VIEC THONG HIEU VAI TRO, TRACH NHIEM cia TUNG THANH VIEN NHOM LIEN NGANH fa nhém gdm it nbdt hai thanh vién dén tir it mht hai chuyén Nhom lién nganh I in nganh hoat dong higu qua, khéng nginh khéc nhau, Tuy nhién, dé hinh thanh nhém lie 7 don Khée nhau tai ip hop cde thinh vién thude ete Hinh vue nghé nghi a thanh mét nhém. Trén thye té, di cé nhiéu minh ching cho diéu nay & nhiéu Tinh vue. Vi du nhur trong linh vye thé thao, & ning mon thi diu ding doi, da e6 nhimg ruong ap hop nhiéu ca nhan eye ky xuat sic lai khong phai 1a doi manh nhat va thanh céng nhdt. Nguge lai, d6i thanh céng trong thi dau déi khi lai khéng c6 nhimg euong, mit ndi bat, Mae da vay, mdi cd nhan trong d9i déu c6 vai tro riéng, ¢6 thé phat huy sé truéng cia minh, dong thdi ciing biét hop tic véi ding ddi khi can thiét, Chinh diéu nay la yéu té then chét tao nén mét tap thé manh, Trong linh vc y té, qua qué trinh thyc hign du 4n phat trién va dank gia viée hop ac trong chim s6c site khoe & ving Déng Nam Ontario, Canada (dir an South Eastern Interprofessional Collaborative Learning Environment - SEIPCLE), Byrnes va cong sy 8 quan sat duge ring dat nhiing nhan vién y té thude cae link vye khac nhau vao cing m6t nhom Khéng c6 nghia 1a ho sé cé kién thitc va ky nang cin thiét 48 hgp tac va lim vige cing nhau. Vé mat ly thuyét, mdi nhan vién y té déng gop mot gid tri dic tha ma néu tng hop lai c6 thé gidip dap img mite t6t nhit nhu cu cia ngudi bénh. Tuy nhién, c6 khéng it nhimg than phién vé vige hgp tc kém trong méi trudng y t8, dic biét o nhimg nuéc dang phat trién nr Viét Nam. Nguyén nhan dau tién 1A vi céc nhan vién y té chua that sur hiéu cin ké vé vai trd va trach nhiém cia nhau. Nghién ciru da chi ra ring vie hgp tac sé tao thudn Igi cho su hiéu biét lain nhau va danh gid cao vai trd cdc thanh vién khac, tir d6 tao duge sy tin tuéng lain nhau khi lam vige lién nganh. Tuy nhién, sy tin tuéng nay khéng thé dat duge néu méi cA nhan chi biét vé vai trd ciia nguéi khéc bing cach ty suy dién hay thong qua tim hiéu so sai. Vi du nhu ngudi bac si sé khé long hop tac binh ding voi ngudi diéu duémg néu khong biét ngudi diéu dudng cé vai trd nhu thé nao va cd kha ning clia bac si ra sao. Tuong ty, ngudi chuyén vién vat ly tri rg dic lye cho viée diéu tri sé khéng bao gid nghi dén vige hop téc voi duge si néu khong biét duge ring thudc ciing la mot trong nhing yéu t6 c6 thé anh hudng dén qué trinh tap Iuyén, phuc hdi cia ngudi bénh va ngudi duge si cb thé gidp dua ra nhimg khuyén nghi cé gia tri 8 try cho cng vige ctia ho. Sy tin tung chi duge tao lap néu cac thanh vién trong nhom lién nganh déu thong hiéu lan nhau. Kién thitc vé chite nang, nhiém vy, vai trd cia nhin vién y té trong ting linh vuc mic dit c6 thé tim thay duge trong cée van ban Iuat hay cdc tai ligu huéng din hanh nghé nhung dé cé thé thau hiéu ln nhau, cach tét nhat 1a théng qua viéc lam viée cing nhau va chimg kién kha ning cita nhau. Mudn duge nhu vay, minh dé truyén tai duge théng digp nay cho cac thanh vién khac, 18 thanh vién phai hiéu biét can ké vai trd, nang lye va ca nhimg gidi han cia ban than hay linh vyc cia sa oe dt vige lam 18 vai tr ei img thanh i v2 (hih vien 1a quan trong, ede thinh vign cing feos as hihi P (rong chite ning, nhigm vu giita cde linh vuc. i ohn thie duge thé manh cing nhur han ché ap d6 dé 66 thé pi pai higu rang st c6 hing sy trong pigu quan trong Ki mdi thanh vign ph minh tong MHS nhigm vy tring 5 hau. Vi dW nhur ed ngudi bac sf, di van ve qua trinh digu tr] bing thud ¢hgmanh khde nhaw déi voi ting kl a eat i hop vi naw va hd tra Hin ch a st tng ds c6 nim vu gi thi, te on bénh. Tuy nhién, mdi thanh vign sé 06 ‘anh cia vige tu vin digu tri bing thude: ngudi bi - Bac stcé thé gidi thich cho gang thube. nh higu t6t hon vé bénh cia ho va ly do phai - Duge si 06 thé gidi thich 16 rain ch 18 rang hon cho ngudi bénh vé tac dung, higu qua ct sts te dung khdog mong muén a igudi bénh vé tac dung, higu qua cing thuéc..., - Didu dudng co thé huéng din n; dinh gid higu qua hay phat hign tac dy huyét ap, do duong huyét., \gudi bénh cach ding thude va mét s6 ky thuat dé ing khong mong muén ciia thuée nhu ky thuat do 6 bat ky di nhém ndo cing cdn ed thi Hinh va sé c6 mot sé thanh vién néi tri trong = trd, may. Tuy nhién, diéu quan trong la tit cd thinh vién déu binh ding va déu duge dong g6p vao sit “sng cdn” cia nhom bai vi cée thanh vién sé chi cam két va dan thin cho c6ng viée chung néu ho thay ring vai trd cia minh duge coi trong, tin tueng fing nhur nh§n thire duoc timg thinh vign 1a chi thé cia céng vige chung chit khong phai chi 14 ngudi thita hanh c6ng viée chung dé theo yéu cdu cia mot ngudi Khdc. 3, VAL TRO, TRACH NHIEM VA PHAM VI THUC HANH CUA NHAN VIEN yTe 3.1. Bac si Bac si la ngudi cung cp chim séc ton dign ban dau va lién tuc cho ngwoi bénh véi cde trigu chimg va van dé site khée khéc nhau. Céc chim séc niy bao gbm vige ning cao site khée, phong ngira bénh tit, duy tri site khée, tu van, gido duc ngudi bénh, chin dodn va digu tr] cde bénh ly cp tinh cing nhw man tinh, Vai tr ctia bic st duge quy inh boi phap luat va c6 thé thay d4i tiy thuge vao béi canh hay noi lim vige. Hign nay, tai Viét Nam, 48 duge hanh ngh@, bac si phai c6 vin bang chuyén mén lién quan duge cdp hode céng nhan tai Vigt Nam, c6 dii qua trinh thyc hanh (t6i thiéu 18 thang) va c6 i site khée, Qua trinh dao tao bac si da khoa tai Vigt Nam hign tai kéo dai 6 nam. Bac sf c6 nhiéu vai trd va tréch nhiém. Trong gidi han cita bai hoc nay, vai tro, trich nhiém cia bac sf sé duge trinh bay so hrgc trong méi tong quan véi ngudi bénh 19 4 vai ddng nghigp, bao gdm cic bic sf chuyén khoa khée cling nhwr cae nhan vin y 4 tinge naainh nghé khéc nhur digu duréng, durge si, chuyén vin vat ly ti lieu Voi ngwoi benh, bac si can phai: 4 Kip thoi so-ciru, cp ciru, khdim bénb, chia bénh cho ngudi bénh. 4 Ton trong céc quyén cia ngudi bénh, c thai dé an can, hoa nha voi ngudi bénh. 4 Tuvan, cung cp théng tin cho ngudi bénh. + Déi xir binh ding véi ngudi bénh, khéng dé Igi ich ca nhan hay sy phan big déi xir anh hung dén quyét dinh chuyén mén cia minh. + Chi duge yéu céu nguéi bénh thanh tofn cde chi phi kham bénh, chita bénh da niém yét céng khai theo quy dinh cia phap ludt. - Véi dng nghiép khéc (duoc si, diéu duéng, chuyén vién vat ly tri ligu...), bie si can phai: + Hop tac, thé hign qua vige sin sing gitp dé va nhan gidp d6 tir ding nghiép khac. + Ton trong trong céng viéc, thé hién qua viée céng nhan kha nang chuyén mén, quan diém va ¥ kién ciia dng nghiép nhung cing thang thin phan hdi, g6p ¥ chan thanh nhimg diéu chua ding mitc, tranh roi vao sing bai cd nhan. + Bao vé danh dy, uy tin ciia ding nghiép. Bac si e6 thé duge dao tgo va hinh nghé trong cée chuyén khoa khée nhau. Bén canh cée bac si da khoa, cdn 6 bic si gia dinh dam nhiém viée cham séc ban du, 3.2. Duge si Dug si la nguéi dim trich tat od cde céng vige lién quan dén thuéc. Nganh duge c6 nhiéu nhanh khéc nhau. Do d6, ngudi duge si sau khi tét nghiép c6 kha nang lim vige trong nhiéu linh vyc khéc nhau, bao gdm: : + Sain xuét: duge si lam vige trong céc xi nghiép duge nhiim bio ché. san xuat ra cae ché phim thuéc. Déi trong khach hing huéng dén la bénh vién selene va cdc nha thude cong ding. - Kiém nghigm: duge si lam viée trong cac phéng kiém nghiém, kiém soat chat Iugng (quality control - QC), dam bao chat Iugng (quality assurance — QA) cia : nghigp duge hoje trong céc vign/phan vign kiém nghiém, Nhigm vu cia ngudi duge : * Oc st 20 wie hay RCS) At long cae san phim thude trong qué trinh sin xuit ¢ iss 06 va trod z ron mn xuiit (in- were na bt cea cep phép ftw han tren thi tring dé 66 thé gen ty ngs beh 6 chit tong, ee eae eae ae vige dim bao 0 vi.an toan. _ Cung ting: duge si lim viée trong ca ; Ge trong cic 66 rn ee ina thude cong dng nhiim dura san phim ibe a a ins ae duge bbenh vign peop ng hn dén 1 naw sit dung thud y ng iu ding, BOI oN rane 0 bénh). ., bao gdm ngudi ké don (bic si) va nguoi ‘ ay cée nha thude eng déng (ngudi phy tra fc hoie ngudi a phy trich nha thude hofe ngudi tte ee te) ain mh a oy ian on) habe ade i dung. aa sa aa w6ng dan str dung thude cho ngudi bénh. Duge si Kam sing eting cin pl F hong va tinh an toan otia thude cho nha sin xuit, eo quan quan TY ang nhur ede dng, nghiép khac tai co sé y té. 2 Het eta: duge slam vige trong ede phong tht nghigm 48 nghién ciru ve tude, Lin nghign cir rit da dang, bao gdm tong bop nBuyén TEN, ‘bao ché, sin sult. of thude 68 mgubn a6e ty nhign hay téng hop. Ngoti ra, de si lim vige 6 cfc cv sby 6 cng tham gia nnghién ctu vé higu qué, tinh an toan cia thube Khi sit dune trong digu tri. hay Jam sing age vin 1a eung cp higu qua cho ngudi hau va hgp tae diéu duong, Dalim vige 6 inh vc nao thi myc tiéu cuéi cing cata nganh Di ii thude dim bio chit lugng va sir dung thude mot cdch an ton, peak, Dé dat duge muc tiéu nay, ngudi duge st cin phai hgp tac voi higu qua voi cde nhan vién y té thuge chuyén nginh hac nhu: bac si, chuyén vién vat ly tri Higu... 33, Diéu dudng pigu dudng 1a ngudi hd tro, cung cp cfc dich vu chim sée, dong gop vio viée phyc hdi va nang cao site khoe ca ngudi bénh. ‘Tai bénh vién, didu duGng 1a ngwdi tep m soc cho ngudi bénh trong ic thuong xuyén voi ngudi bénh, 1a ngudi true tigp chi qué trinh didu trj va cfing 18 ngudi tr vin gio dye site Khde cho ngwsi ben trade khi rong, tir ngudi chim sbe, newb ra bign ho cho ngudi bénb, tw van = gin day, chuyén nginh xay dung va day manh phat trién. Nawoi digu xuit vign. Vai tro cia ngudi diéu duéng 6 pham vi ral quyét dinh, ngudi giao tiép, quin IY cham s6c, ngudi gifo dye sire Khoe dén ngudi nghién citu. Trong nhimg nim Diu dudmg di duge BO Y +é quan tam, 2 g tri ligu va an vign vat Iy i HEY i cht dng va phdi hop v6i bie sf, duge si, chuyén vier YO, cham soe yt kde wong vige chi soe ngs ben thong, qua iy ngudi bgnh fam trun g tur lién tich Pham vi thuc hanh cia ngudi diéu dudng duge ap dung theo Tong Tip dita 26/2015/TTLT-BYT-BNV quy dinh ma s6, tiéu chun chite danh ng! vs rich nhigm duéng, ho sinh, ky thuat y. Pham vi thyc han yéu cau ngudi digu dung 6 bén Tinh vue: = Thyc hign nghiém tie céc nhigm vy cham soc ngudi bénh. ~ Phéi hop chit ché véi bic u tri, céc digu dudng khéc, ni h6 sinh va ky thuat vién trong céng tic chim séc nguéi bénh. : - Tuan thi cdc quy tinh ky thuat diéu dudng, cdc quy dinh cia BG Y té va cha bénh vign. - Thyc hign quy tac tmg xit va thyc hanh giao tiép voi déng nghiép, ngudi bénh va ngudi nha ngudi bénh. Bén canh cac diéu duéng tai bénh cén c6 diéu dudng tai céng déng phuc vu cong tée diéu tri, chim séc, dy phing sttc khée cho toan din véi muc tiéu chinh la du phOng bénh/ tt, Ngudi diéu dudng cong dong phai biét két hgp kién thitc ly thuyét digu durdng co ban va thy hanh y té cng céng vio céng tac dyr phdng, bao vé va nang cao site khée cho cé nhan, gia dinh va céng Negay nay, vai trd cia ngudi diéu dudng cong dong da duge dénh gid cao. Sy dong g6p to én va dang trin trong cia ngudi diéu dudng cong déng gidp vugt qua nhing nguy co cia dich bénh, phéi hop véi ddi ng lién nganh dé thyc hign céc hoat dong y t6 ca vé linh vue cham séc va la ché dya tinh thin cho ngudi bénh. 3.4. Chuyén vién vat ly tr] ligu Chuyén vién vat ly tr) éu 14 ngudi gitp phat trién, ott dong va chite ning cia con ngudi khi cdc cir dng h tudi tic, chin thyong, bénh ly, ri loan hode ede yéu t6 cd nhan va m trudng ban, cach sir dung cfc tic nhan vat If (théng qua tri lig bing tay, céc bai tap chon ie Ce téc nhan dign hay vat |y khéc). Qua d6, gop phan cai thign céc van 48 tam Wy has at ndng cao chat Iugng séng ctia ngudi bénh, TEM g duy tri, phuc hdi téi da kha nang ode chite ning bj anh huéng bii 22 |. Pham vi hank nghé ciia chuyén vién vai iA ng sat én vién vat ly tri Higu efing rit da dang, 66 thé & © Nang cao sive khée: hing i iste tre tim thé dye thé thao eee a thurdmg (khéng mic bénh) ip Iyer m) dé nang cao sire khée. _ phong ngita benh/chin / hone ngita béo phi, bénh ly tim ceed aed din | nhtniegng ddng tép twyén 4 ach, ph6i hop véi hud huyén vign a€ thidt KE vA ti hai chvons trinh tap luyén ngan ngira chan thyong cho eae make _ Can thigp/iieu tri ve a ne oti sou Bay xUOD er Sea hai chite ning sau chdn thucong/bénh I: sip se nang van dO; Bid ee eres ye co dé the hign cf dl . ri sau tai bid x0 co thé ; Ab rong cae sinh hoat hang oe tai bién mach méu no cd thé di lai duge hose 49° _ Hi trg diéu chir Aen ia ka aaa sa ate ee ee kniém khuyét eita co thé: trong ning ‘ng thé phuc hi, chuyén vién vat ly tri ligu se tim efch gitp 1p gui b@nh digu chinh va thich nghi cée ihiém khuyét cita minh dé 06 thé dat due chat fuong song tt nhat. Vi du: tré bai ndo tién Iugng khéng the di iém mot chiée xe lan phi hop dé tré 6 thé sinh hoat & mite 4916 Mac dit duge dao tao dé c6 thé hoat dong déc lap trong Tinh vue cia minh, ligu vin c nhitng gidi han trong nganh nghé. Chinn vi vay, dem lai Igi ich tdt nhat cho ngudi bénh, chuyén vien vat ly ti gu ic v6i cdc chuyén gia y té 6 nhimg linh vue khae nhu: bac si iu {i durge thi c6 thé tim hat 06 thé. chuyen jam bao vign vat Iy tri cham soc toan dign va jun can dén sur hop ta tri, digu dudng, durge si... TAL LIEU THAM KHAO 1, BG Y té - BO Noi vu (2015). T mi sé, tiéu chudn chite danh ng! hong tw lign tich 26/2015/TTLT-BYT-BNV auy dinh hd nghiép diéu dudng, bo sinh, ky thuat y ngay 07 Quyét dinh s6 thing 10 nam 2015. Bo Y té (2012). Chuan nang lyre co ban cia digu duéng Viét Nam - 1352/QD-BYT ngay 24 thang 4 nam 2012. 3, Bg ¥ 16 (2019). Chuan ning Ine co ban cia duge si Vigt Nam — 4815/QD-BYT ngay 15 thang 10 nm 2019. 4, Luat s6 105/2016/QHI3 ctia Quéc hgi: Luat duge. Quyét dinh 86 ry Bai 3. THONG HIEU VAI TRO, TRACH NHIEM CUA NHAN VIEN Y TE Lé Thanh Van, Duong Duy Khoa, Doan Thj Khanh Ha, Nguyén Thj Mai Hoing myc TIEU sau khi hoc xong bai nay, sinh vién cd thé 1. Trinh bay dteoe bj do cén théng hiéu vai tré va eréch nhigm ctia tig tanh vién trong nhom lién ngénh, 2. Phin tich doe vai tré, pham vi hanh nghé etia bec si, deve si, diéu dieing va chuyén vién vét bj tri ligu trong nhém lién nganh. 1.MO DAU _ Hop tée trong Finh vye y té mang Iai rat nhiéu Ioi ich cho ngudi bah nhur gip han ché cic sai sot y khoa, téc dung khéng mong muén ella thude, gidm duge ti 1¢ tir vong va bénb tat cing nhur tdi wu hoa qué trinh digu tr, cham séc. G khia canh nhan vien y t6, lim vige theo di nhém gidp ho ting higu qua va sy hai long d6i voi céng vie. Cé nhigu yéu t8 gép phan tao nén mot d6i nhém kim vige higu qua. Mét trong s6 46 la yéu edu méi thanh vién co vai tr va trich nhigm 16 rang vi quan trong hon, céc thinh vién phai hiéu rd vé vai tro cia nhau, hiéu rd ban than c6 thé lam gi dé gitp do ding ddi cing nhu hiéu r6 déng ddi c6 kha ning hé tro minh nhu thé nao. Do vay, bai t s6 théng tin co ban nhim gitip sinh vién c6 kién thite vé vai tro, hg nay cung cap mé trich nhiém va pham vi hoat dong chuyén mén cita cdc chuyén nginh khée nhau, tir 46 c6 thai dé coi mG, chan thank, tin trong déng nghiép dén tir céc chuyén nginh khéc, 6p phan gia ting higu qua hgp téc lién nginh. Ben canh d, sinh vign o6 thé nhén dign va gidi thich vai trd, trich nhiém, ning lye cia ban thin va clia céc thinh vién khde trong nhém lién nganh trong quyét mt nhu cau site khée cy thé cia ngudi bénh cing nhu cia céng dong. 2. TAM QUAN TRONG CUA VIEC THONG HIEU VAI TRO, TRACH NHIEM cia TUNG THANH VIEN NHOM LIEN NGANH fa nhém gdm it nbdt hai thanh vién dén tir it mht hai chuyén Nhom lién nganh I in nganh hoat dong higu qua, khéng nginh khéc nhau, Tuy nhién, dé hinh thanh nhém lie 7 don Khée nhau tai ip hop cde thinh vién thude ete Hinh vue nghé nghi a thanh mét nhém. Trén thye té, di cé nhiéu minh ching cho diéu nay & nhiéu Tinh vue. Vi du nhur trong linh vye thé thao, & ning mon thi diu ding doi, da e6 nhimg ruong ap hop nhiéu ca nhan eye ky xuat sic lai khong phai 1a doi manh nhat va thanh céng nhdt. Nguge lai, d6i thanh céng trong thi dau déi khi lai khéng c6 nhimg euong, mit ndi bat, Mae da vay, mdi cd nhan trong d9i déu c6 vai tro riéng, ¢6 thé phat huy sé truéng cia minh, dong thdi ciing biét hop tic véi ding ddi khi can thiét, Chinh diéu nay la yéu té then chét tao nén mét tap thé manh, Trong linh vc y té, qua qué trinh thyc hign du 4n phat trién va dank gia viée hop ac trong chim s6c site khoe & ving Déng Nam Ontario, Canada (dir an South Eastern Interprofessional Collaborative Learning Environment - SEIPCLE), Byrnes va cong sy 8 quan sat duge ring dat nhiing nhan vién y té thude cae link vye khac nhau vao cing m6t nhom Khéng c6 nghia 1a ho sé cé kién thitc va ky nang cin thiét 48 hgp tac va lim vige cing nhau. Vé mat ly thuyét, mdi nhan vién y té déng gop mot gid tri dic tha ma néu tng hop lai c6 thé gidip dap img mite t6t nhit nhu cu cia ngudi bénh. Tuy nhién, c6 khéng it nhimg than phién vé vige hgp tc kém trong méi trudng y t8, dic biét o nhimg nuéc dang phat trién nr Viét Nam. Nguyén nhan dau tién 1A vi céc nhan vién y té chua that sur hiéu cin ké vé vai trd va trach nhiém cia nhau. Nghién ciru da chi ra ring vie hgp tac sé tao thudn Igi cho su hiéu biét lain nhau va danh gid cao vai trd cdc thanh vién khac, tir d6 tao duge sy tin tuéng lain nhau khi lam vige lién nganh. Tuy nhién, sy tin tuéng nay khéng thé dat duge néu méi cA nhan chi biét vé vai trd ciia nguéi khéc bing cach ty suy dién hay thong qua tim hiéu so sai. Vi du nhu ngudi bac si sé khé long hop tac binh ding voi ngudi diéu duémg néu khong biét ngudi diéu dudng cé vai trd nhu thé nao va cd kha ning clia bac si ra sao. Tuong ty, ngudi chuyén vién vat ly tri rg dic lye cho viée diéu tri sé khéng bao gid nghi dén vige hop téc voi duge si néu khong biét duge ring thudc ciing la mot trong nhing yéu t6 c6 thé anh hudng dén qué trinh tap Iuyén, phuc hdi cia ngudi bénh va ngudi duge si cb thé gidp dua ra nhimg khuyén nghi cé gia tri 8 try cho cng vige ctia ho. Sy tin tung chi duge tao lap néu cac thanh vién trong nhom lién nganh déu thong hiéu lan nhau. Kién thitc vé chite nang, nhiém vy, vai trd cia nhin vién y té trong ting linh vuc mic dit c6 thé tim thay duge trong cée van ban Iuat hay cdc tai ligu huéng din hanh nghé nhung dé cé thé thau hiéu ln nhau, cach tét nhat 1a théng qua viéc lam viée cing nhau va chimg kién kha ning cita nhau. Mudn duge nhu vay, minh dé truyén tai duge théng digp nay cho cac thanh vién khac, 18 thanh vién phai hiéu biét can ké vai trd, nang lye va ca nhimg gidi han cia ban than hay linh vyc cia sa oe dt vige lam 18 vai tr ei img thanh i v2 (hih vien 1a quan trong, ede thinh vign cing feos as hihi P (rong chite ning, nhigm vu giita cde linh vuc. i ohn thie duge thé manh cing nhur han ché ap d6 dé 66 thé pi pai higu rang st c6 hing sy trong pigu quan trong Ki mdi thanh vign ph minh tong MHS nhigm vy tring 5 hau. Vi dW nhur ed ngudi bac sf, di van ve qua trinh digu tr] bing thud ¢hgmanh khde nhaw déi voi ting kl a eat i hop vi naw va hd tra Hin ch a st tng ds c6 nim vu gi thi, te on bénh. Tuy nhién, mdi thanh vign sé 06 ‘anh cia vige tu vin digu tri bing thude: ngudi bi - Bac stcé thé gidi thich cho gang thube. nh higu t6t hon vé bénh cia ho va ly do phai - Duge si 06 thé gidi thich 16 rain ch 18 rang hon cho ngudi bénh vé tac dung, higu qua ct sts te dung khdog mong muén a igudi bénh vé tac dung, higu qua cing thuéc..., - Didu dudng co thé huéng din n; dinh gid higu qua hay phat hign tac dy huyét ap, do duong huyét., \gudi bénh cach ding thude va mét s6 ky thuat dé ing khong mong muén ciia thuée nhu ky thuat do 6 bat ky di nhém ndo cing cdn ed thi Hinh va sé c6 mot sé thanh vién néi tri trong = trd, may. Tuy nhién, diéu quan trong la tit cd thinh vién déu binh ding va déu duge dong g6p vao sit “sng cdn” cia nhom bai vi cée thanh vién sé chi cam két va dan thin cho c6ng viée chung néu ho thay ring vai trd cia minh duge coi trong, tin tueng fing nhur nh§n thire duoc timg thinh vign 1a chi thé cia céng vige chung chit khong phai chi 14 ngudi thita hanh c6ng viée chung dé theo yéu cdu cia mot ngudi Khdc. 3, VAL TRO, TRACH NHIEM VA PHAM VI THUC HANH CUA NHAN VIEN yTe 3.1. Bac si Bac si la ngudi cung cp chim séc ton dign ban dau va lién tuc cho ngwoi bénh véi cde trigu chimg va van dé site khée khéc nhau. Céc chim séc niy bao gbm vige ning cao site khée, phong ngira bénh tit, duy tri site khée, tu van, gido duc ngudi bénh, chin dodn va digu tr] cde bénh ly cp tinh cing nhw man tinh, Vai tr ctia bic st duge quy inh boi phap luat va c6 thé thay d4i tiy thuge vao béi canh hay noi lim vige. Hign nay, tai Viét Nam, 48 duge hanh ngh@, bac si phai c6 vin bang chuyén mén lién quan duge cdp hode céng nhan tai Vigt Nam, c6 dii qua trinh thyc hanh (t6i thiéu 18 thang) va c6 i site khée, Qua trinh dao tao bac si da khoa tai Vigt Nam hign tai kéo dai 6 nam. Bac sf c6 nhiéu vai trd va tréch nhiém. Trong gidi han cita bai hoc nay, vai tro, trich nhiém cia bac sf sé duge trinh bay so hrgc trong méi tong quan véi ngudi bénh 19 4 vai ddng nghigp, bao gdm cic bic sf chuyén khoa khée cling nhwr cae nhan vin y 4 tinge naainh nghé khéc nhur digu duréng, durge si, chuyén vin vat ly ti lieu Voi ngwoi benh, bac si can phai: 4 Kip thoi so-ciru, cp ciru, khdim bénb, chia bénh cho ngudi bénh. 4 Ton trong céc quyén cia ngudi bénh, c thai dé an can, hoa nha voi ngudi bénh. 4 Tuvan, cung cp théng tin cho ngudi bénh. + Déi xir binh ding véi ngudi bénh, khéng dé Igi ich ca nhan hay sy phan big déi xir anh hung dén quyét dinh chuyén mén cia minh. + Chi duge yéu céu nguéi bénh thanh tofn cde chi phi kham bénh, chita bénh da niém yét céng khai theo quy dinh cia phap ludt. - Véi dng nghiép khéc (duoc si, diéu duéng, chuyén vién vat ly tri ligu...), bie si can phai: + Hop tac, thé hign qua vige sin sing gitp dé va nhan gidp d6 tir ding nghiép khac. + Ton trong trong céng viéc, thé hién qua viée céng nhan kha nang chuyén mén, quan diém va ¥ kién ciia dng nghiép nhung cing thang thin phan hdi, g6p ¥ chan thanh nhimg diéu chua ding mitc, tranh roi vao sing bai cd nhan. + Bao vé danh dy, uy tin ciia ding nghiép. Bac si e6 thé duge dao tgo va hinh nghé trong cée chuyén khoa khée nhau. Bén canh cée bac si da khoa, cdn 6 bic si gia dinh dam nhiém viée cham séc ban du, 3.2. Duge si Dug si la nguéi dim trich tat od cde céng vige lién quan dén thuéc. Nganh duge c6 nhiéu nhanh khéc nhau. Do d6, ngudi duge si sau khi tét nghiép c6 kha nang lim vige trong nhiéu linh vyc khéc nhau, bao gdm: : + Sain xuét: duge si lam vige trong céc xi nghiép duge nhiim bio ché. san xuat ra cae ché phim thuéc. Déi trong khach hing huéng dén la bénh vién selene va cdc nha thude cong ding. - Kiém nghigm: duge si lam viée trong cac phéng kiém nghiém, kiém soat chat Iugng (quality control - QC), dam bao chat Iugng (quality assurance — QA) cia : nghigp duge hoje trong céc vign/phan vign kiém nghiém, Nhigm vu cia ngudi duge : * Oc st 20 wie hay RCS) At long cae san phim thude trong qué trinh sin xuit ¢ iss 06 va trod z ron mn xuiit (in- were na bt cea cep phép ftw han tren thi tring dé 66 thé gen ty ngs beh 6 chit tong, ee eae eae ae vige dim bao 0 vi.an toan. _ Cung ting: duge si lim viée trong ca ; Ge trong cic 66 rn ee ina thude cong dng nhiim dura san phim ibe a a ins ae duge bbenh vign peop ng hn dén 1 naw sit dung thud y ng iu ding, BOI oN rane 0 bénh). ., bao gdm ngudi ké don (bic si) va nguoi ‘ ay cée nha thude eng déng (ngudi phy tra fc hoie ngudi a phy trich nha thude hofe ngudi tte ee te) ain mh a oy ian on) habe ade i dung. aa sa aa w6ng dan str dung thude cho ngudi bénh. Duge si Kam sing eting cin pl F hong va tinh an toan otia thude cho nha sin xuit, eo quan quan TY ang nhur ede dng, nghiép khac tai co sé y té. 2 Het eta: duge slam vige trong ede phong tht nghigm 48 nghién ciru ve tude, Lin nghign cir rit da dang, bao gdm tong bop nBuyén TEN, ‘bao ché, sin sult. of thude 68 mgubn a6e ty nhign hay téng hop. Ngoti ra, de si lim vige 6 cfc cv sby 6 cng tham gia nnghién ctu vé higu qué, tinh an toan cia thube Khi sit dune trong digu tri. hay Jam sing age vin 1a eung cp higu qua cho ngudi hau va hgp tae diéu duong, Dalim vige 6 inh vc nao thi myc tiéu cuéi cing cata nganh Di ii thude dim bio chit lugng va sir dung thude mot cdch an ton, peak, Dé dat duge muc tiéu nay, ngudi duge st cin phai hgp tac voi higu qua voi cde nhan vién y té thuge chuyén nginh hac nhu: bac si, chuyén vién vat ly tri Higu... 33, Diéu dudng pigu dudng 1a ngudi hd tro, cung cp cfc dich vu chim sée, dong gop vio viée phyc hdi va nang cao site khoe ca ngudi bénh. ‘Tai bénh vién, didu duGng 1a ngwdi tep m soc cho ngudi bénh trong ic thuong xuyén voi ngudi bénh, 1a ngudi true tigp chi qué trinh didu trj va cfing 18 ngudi tr vin gio dye site Khde cho ngwsi ben trade khi rong, tir ngudi chim sbe, newb ra bign ho cho ngudi bénb, tw van = gin day, chuyén nginh xay dung va day manh phat trién. Nawoi digu xuit vign. Vai tro cia ngudi diéu duéng 6 pham vi ral quyét dinh, ngudi giao tiép, quin IY cham s6c, ngudi gifo dye sire Khoe dén ngudi nghién citu. Trong nhimg nim Diu dudmg di duge BO Y +é quan tam, 2 g tri ligu va an vign vat Iy i HEY i cht dng va phdi hop v6i bie sf, duge si, chuyén vier YO, cham soe yt kde wong vige chi soe ngs ben thong, qua iy ngudi bgnh fam trun g tur lién tich Pham vi thuc hanh cia ngudi diéu dudng duge ap dung theo Tong Tip dita 26/2015/TTLT-BYT-BNV quy dinh ma s6, tiéu chun chite danh ng! vs rich nhigm duéng, ho sinh, ky thuat y. Pham vi thyc han yéu cau ngudi digu dung 6 bén Tinh vue: = Thyc hign nghiém tie céc nhigm vy cham soc ngudi bénh. ~ Phéi hop chit ché véi bic u tri, céc digu dudng khéc, ni h6 sinh va ky thuat vién trong céng tic chim séc nguéi bénh. : - Tuan thi cdc quy tinh ky thuat diéu dudng, cdc quy dinh cia BG Y té va cha bénh vign. - Thyc hign quy tac tmg xit va thyc hanh giao tiép voi déng nghiép, ngudi bénh va ngudi nha ngudi bénh. Bén canh cac diéu duéng tai bénh cén c6 diéu dudng tai céng déng phuc vu cong tée diéu tri, chim séc, dy phing sttc khée cho toan din véi muc tiéu chinh la du phOng bénh/ tt, Ngudi diéu dudng cong dong phai biét két hgp kién thitc ly thuyét digu durdng co ban va thy hanh y té cng céng vio céng tac dyr phdng, bao vé va nang cao site khée cho cé nhan, gia dinh va céng Negay nay, vai trd cia ngudi diéu dudng cong dong da duge dénh gid cao. Sy dong g6p to én va dang trin trong cia ngudi diéu dudng cong déng gidp vugt qua nhing nguy co cia dich bénh, phéi hop véi ddi ng lién nganh dé thyc hign céc hoat dong y t6 ca vé linh vue cham séc va la ché dya tinh thin cho ngudi bénh. 3.4. Chuyén vién vat ly tr] ligu Chuyén vién vat ly tr) éu 14 ngudi gitp phat trién, ott dong va chite ning cia con ngudi khi cdc cir dng h tudi tic, chin thyong, bénh ly, ri loan hode ede yéu t6 cd nhan va m trudng ban, cach sir dung cfc tic nhan vat If (théng qua tri lig bing tay, céc bai tap chon ie Ce téc nhan dign hay vat |y khéc). Qua d6, gop phan cai thign céc van 48 tam Wy has at ndng cao chat Iugng séng ctia ngudi bénh, TEM g duy tri, phuc hdi téi da kha nang ode chite ning bj anh huéng bii 22 |. Pham vi hank nghé ciia chuyén vién vai iA ng sat én vién vat ly tri Higu efing rit da dang, 66 thé & © Nang cao sive khée: hing i iste tre tim thé dye thé thao eee a thurdmg (khéng mic bénh) ip Iyer m) dé nang cao sire khée. _ phong ngita benh/chin / hone ngita béo phi, bénh ly tim ceed aed din | nhtniegng ddng tép twyén 4 ach, ph6i hop véi hud huyén vign a€ thidt KE vA ti hai chvons trinh tap luyén ngan ngira chan thyong cho eae make _ Can thigp/iieu tri ve a ne oti sou Bay xUOD er Sea hai chite ning sau chdn thucong/bénh I: sip se nang van dO; Bid ee eres ye co dé the hign cf dl . ri sau tai bid x0 co thé ; Ab rong cae sinh hoat hang oe tai bién mach méu no cd thé di lai duge hose 49° _ Hi trg diéu chir Aen ia ka aaa sa ate ee ee kniém khuyét eita co thé: trong ning ‘ng thé phuc hi, chuyén vién vat ly tri ligu se tim efch gitp 1p gui b@nh digu chinh va thich nghi cée ihiém khuyét cita minh dé 06 thé dat due chat fuong song tt nhat. Vi du: tré bai ndo tién Iugng khéng the di iém mot chiée xe lan phi hop dé tré 6 thé sinh hoat & mite 4916 Mac dit duge dao tao dé c6 thé hoat dong déc lap trong Tinh vue cia minh, ligu vin c nhitng gidi han trong nganh nghé. Chinn vi vay, dem lai Igi ich tdt nhat cho ngudi bénh, chuyén vien vat ly ti gu ic v6i cdc chuyén gia y té 6 nhimg linh vue khae nhu: bac si iu {i durge thi c6 thé tim hat 06 thé. chuyen jam bao vign vat Iy tri cham soc toan dign va jun can dén sur hop ta tri, digu dudng, durge si... TAL LIEU THAM KHAO 1, BG Y té - BO Noi vu (2015). T mi sé, tiéu chudn chite danh ng! hong tw lign tich 26/2015/TTLT-BYT-BNV auy dinh hd nghiép diéu dudng, bo sinh, ky thuat y ngay 07 Quyét dinh s6 thing 10 nam 2015. Bo Y té (2012). Chuan nang lyre co ban cia digu duéng Viét Nam - 1352/QD-BYT ngay 24 thang 4 nam 2012. 3, Bg ¥ 16 (2019). Chuan ning Ine co ban cia duge si Vigt Nam — 4815/QD-BYT ngay 15 thang 10 nm 2019. 4, Luat s6 105/2016/QHI3 ctia Quéc hgi: Luat duge. Quyét dinh 86 Bai 4. GIAO TILP LIEN NGANH Trén Thuy Khanh Link, Nguyén An Nghia myc TIRU sau khi hge xong bai nay, sinh vién 6 thé: 1. Gitii thich diege tém quan trong cia giao tidy higu qua trong mai treémg y té 2, Mé ta duge cdc mé hink giao tiép sit dung trong nganh y té. 3. Trinh bay duge déc diém cita qué trinh cho va nhén phan hoi higu qua. 4. Phin tich dege cde yéu 6 quyét dink higu qua ctia qué trink giao tiép, cho va nhén phan hdi. 1.M@ DAU Giao tiep 1a mot phan 1 trong tt cé moi qua trinh tuong tac gitta ngudi voi ngud Trong méi trudng y & giao tiép higu qua la yéu t6 quan trong, co anh huong quyét dinh dén chat lrgng diéu tri, chim séc va do dé, anh hudng true ép dén site khoe cia ngudi benh. Bai hoc nay cung cdp céc kién thite cn thiét dé phat trién ky nding giao tiép, phan héi. Cac nang lye sinh vién edn dat théng qua bai hoe gom: (1) trinh bay tr tin, 15 rang théng qua 4p dung cée mé hinh giao tiép phu hop; (2) lng nghe, cho — nhan phan héi tich cwe va higu qua. 2, VAITRO CUA GIAO TIEP HIEU QuA Giao tiép 14 mt qua trinh hoat déng trao Gi, chia sé théng tin gitta ngudi néi va ngudi nghe nham dat duge mt myc dich ndo 46. Trong méi tring y té, giao tiép 1a mot thanh phan quan trong trong tat c cde bude clia quy trinh digu tr}, chim séc site khée. Di i sur trao déi théng tin gitta cde co soy té hay gitta cae nhdn vien y té, higu hé hién thong qua tinh chinh xac va ngin gon cla thong tin durgc trao déi. Quy trinh giao tigp 10 rang, cy thé tir don vj cung cp dich vu y th ob the dong tich cue déi vdi site khde ciia ngudi bénh durge digu tri tai co so 6. Neuge lai, viée thiéu hut huéng din giao tigp hodic huréng din giao tiép khong day di, tiéu cue 1én site khde nguisi bénh. qui cia qué trinh giao tiép déu duge 1 rang cé thé anh huén; gud bénh va don vi cung cap dich vu chim séc site Giao tiép tét sé c6 Igi cho can jdip t6i ru 6a higu qua digu tri, cham khde, Giao tiép higu qua gitta ce nhan vign y te gi ‘ sée ngudi bénh, tit kigm chi phi, gidm nguy co sai s6t y khon va fing ning sudt lao ding, Giao tiép higu qua gitta nbn vign y ¢é va ngudi benh, thin han c6 thé gitip cai 25 hurong t6i cai thién sit khée ly pign ste gc thong bio VE oie aes e thign § um asi ‘ thon vo i : dai cho nguot bénh. Neu trj va nbn thong 1" tign Ine kip thoi t och i . wy nur cdc on di h hidu 1 thong tin duge cung cap 6 thé 6 nh hg is nl ae khoe trong tuong lai cla ngudi bénh. Neugg Ap c6 thé lam gidm kha ning hop dng tin durge cung giam Xn mang ting nguy co xuat hién cdc bién of sv ag va gop phan i gi cor sory W6 va BOP P ee wih ob quyen du ing d6i ¥ ting Iai, vige net tic, tudn the bat Igi trong aU digu tr] cla my 4 trinh digu tri. ea hing yéu cu cu thé cia giao tiép lién nganh higu qua ddi voi nban vién y 1§ Ning u iéu qua, gdm cac hé théng bao gom: | ~ Chon Iya duge cdc mé hinh va ky thud gi20 tiép ni, gom théng tin va cong nghé truyén thong, tao dieu kign cho viéc thao luan va tong tic hom nhim dat duge cde mye tiéu cia nl ‘nc nhan cho cdc thanh vién khdc trong nhom lién nganh déng thoi khuyén khich ¥ tuong, ¥ kién ctia cdc hém mt céch t6t nhat. - Trinh bay duge ¥ ki mét céch ty tin, r6 rang va t6n trong, thinh vign khdc trong nhém. = Léing nghe tich cue, tir d6 cho phan héi kip théi, phi hop, mang tinh huéng din cho cde thinh vién khée cing nhur cd thai d6 t6n trong khi nbn phan hi tir cdc thanh vign khéc trong nhém. = Sir dung ngén tir phd hop véi timg déi tugng giao tié gitta cae nhan vién y té, 06 thé sir dung thudt ngir chuyén nganh phi hgp nhim dam bao tinh chinh xéc cia thong tin. Nguge Igi, Khi trao d6i v6i ngudi bénh, than nhdn hay cdc thinh vién khac khéng phai nhan vién y té (nhan vién xa hdi, manh thudng quan. ..), can sit dyng tir ngir don gin, dé hiéu, trinh sir dung thuat ngir chuyén nganh. : Trong trao déi théng tin . - Cong nn va ton trong dic diém riéng cia timg ca nhin (kinh nghiém, chuyén ee vacip pe trong d9i ngiiy 8) gop phan dam bao giao tiép higu oeaae ut sidi quyét cée xung dot ciing nh tao méi quan hé lam vige lién 3. MOT SO MO HiNH GIAO TIEP BANG LOI NOI 3.1. M6 hinh giao tiép gitta nhan vién y té voi khiich hang/ ngwoi bénh M6 hinh giao tiép AIDET, do Quint Studer d& xudt, dirgc ap dun phé bién t: St 3 ji 2 6 hin 5 5 ip dung n tai cac 26 + Acknowledgement - Dat méi quan he | <= + Introduction - Ty gidi thigu ] *Duration - Théng tin vé thoi gian thyc hién ky thuat, | + Explanation - Giai thich tién trinh thyc hién ky thuat + Thank you - Cam on | CEE Hinh 4.1. Mé hinh giao tiép AIDET 6 buée dau tién, dé thiét lap méi quan hé tét voi ngudi bénh hodc khach hang, nhan vien y té tiép efin chao héi qua Ii néi kém theo ngén ngit hinh thé nhu: anh mat, gat ju, mim cudi va tim hiéu tinh huéng cia khach hang/ngudi bénh. Cau chdo don gidn nur la “Ly do éng/ba dén bénh vign hom nay?” hoi “Sng nay, béc cm thay site khoe thé no?” gitp ngudi bénb/khéch hang ¢6 i dign, tao niém tin ‘ing nh eo say t8, Loi chao dinh cho ci ngudi than hose ban déi véi nha vign y 18 be dang di cing véi khich hang'nguéi bénh. Néu ngudi benh dang nim trong phong bénh ning thi nhdn vign y 16 cdn g@ ciza va chi vai gidy trude khi vao phong. Biéu nay n tinh lich sy va cho ngudi bénh cé thi gian dé chinh trang hoje chudn bj cn ae truéc khi tiép xtic v6i nhan vién y té. 6 buse thir hai, nbn vién y té cin gidi thigu ban than dé ngudi bénh hoe khich hang biét ai dang digu tri, cham séc cho ho cing nhu vai tro cua timg nhan vién y té. Tuy theo mite d6 quan trong cila budi gap va thi thuét, ndi dung gidi thigu cua nhan vign y t& c6 thé cd mire 46 chi tiét khac nhau. Don gian 1a ty gidi thigu tén, vai tro trong nhém cham séc va noi céng tac. Cu thé hon, c6 thé mé réng bang cach gi thigu cd qué trinh céng tae va kinh nghigm trong Tinh ve diéu tri, chim séc dé tao niém tin cho khach hang/ngudi bénh. DOi véi ngudi bénh ndi tra, c6 kha nding tigp xtc 27 au dudng, durge si, chuyén vig ho ly va thu P sinh, Do ge jap ngudi bénh nhg a nl & nhur 1a bac si, di thu ky y Khoa, vai tro phy trich t nhigu nbn vien y ia dinh duong, nhdin man hang ngay voi ri vat Iy tri ligu, chuyén 8! han vién y té can gid thigu, J khi cin hé tro ¢ ba, nhan vién ¥ 1é thong thuat chaim séc. Viéc thong tin thoi gian nay 16, trénh lo lang, cng thing cing nh chu dns Thong tin thoi gian nay cin twong d6i chinh xac, dé dén Irgt khdm bénh, két qua xét nghiém mau sé Ct kéo dai khoang ba gid. Trong buée thir tu, nhan vién y 16 giai ¢l én hoi/kham bénh ho; gitp cho khach hing hode ngudi bénh hiéy g chuan bi cho céic ké hogch hae eta hy vi du nhu: ngu bénh can cho 20 hit 6 trong hai gid, cudc phau thuat s3 va lién hi 6 bus hich tién trinh thim khém hode k¥ thugt chim séc dé khach hang/ngudi bénh biét qua cdc bude, Igi va hai ctia k¥ thuat, thoi gian thyc hién, tai bién c6 thé gp, tién long va cae dau higu cin theo doi. Vige théng tin nay sé gitip khéch hang hiéu r6 tai sao can the hién ky thuat, yéu cau can thiét 48 ho hop téc trong qua trinh din ra va theo doi sau d6. : Buse cudi cing la cfm on sy tin tuéng vi da chon dich vu y té ciia bénh vign ciing tri, chm séc duge thuan Igi va nhu su hgp téc v6i nhan vién y té dé qué trinh di qua. Bude cém on tuéng chimg don gian nhumg khi thyc hign t6t sé dé lai An tuong sau sic va gia tng su hai ldng cia khdch hing/ngudi bénh. Léi cam on nhu [a mét cam két cia nhan vién y té trong vie cung cap di ire khoe voi cha bt n " ip dich vu site khée v6i ét nhé eeerta véi chat Iugng tét nhat trong Khi thyc hin mé hinh giao tiép c6 cau trite nha uc hié p c6 cdu trac nhat quan, nhan vién y té thé hié a, a s 4A . Ae : : saves nei va tn trong déi véi khich hang/ngudi bénh. Bay ee ry a ‘von hing hin dng thé hin m6 hinh chim s6e léy Khich hing/ngwdi bénb l oa tai cde don vj cung cp dich vu site khée. el i nine 3.2. M6 iao tiép gitta cd M6 hinh giao tiép gitta cdc nhan vien y té Khi ngudi bénh dén cdc don vi cung cap di i ee © don vj ig cp dich vu sire khée sé duge nhiéu nhan vié yb oe aes can theo ea trge ngay — dém. Nhan ce van hike a a tin cho ca tiép theo dé dam bio ngudi bénh duoc is bat cnlob act tin voi hau can 16 rang, chinh xdc 48 vige phéi h eu qua, tranh sai s6t. M6 hinh ISBAR, cé nguén géc tt ih hang kh6ng, da duoc 4 g, di duge ap dun; ang khong, da duge 4p dung trong linh vue site khde 48 gay ra, Cau trite ctia ISBAR nh a vue site khée dé gidm thigu sai s6t do giao tiép 28 GOenrEl Coca hh) CG a eB iy iggy = pin Pee Danh Glave | He theogtinnén [IS raul E ly FJ S g 5 E is 8 by (4 Hinh 4.2. Mé hinh giao tiép ISBAR fin ee ee nan vign y 8 tri tur va n6i dung edn trayén dat thong ma age an) Vien trong nhém diéu tri, chim soc nhur bac si, diéu dung, durge st, chuyén vién vat ly trj ligu... Ban giao thong tin theo mé hinh ISBAR cé thé duge thyre n tai givong bénh V6i sy tham gia cia nguéi bénh, qua dién thoai giita cic nhan vién y t¢ v6i nhau hay khi chuyén ngudi bénh gitta céc khoa lm sing. Trong mt s6 truéng hop, vige trao ddi théng tin vé ngudi bénh gitta cae nhdn vién y té dign ra nhung c6 thé kh6ng hiéu qua, khong tao duge su chii ¥ dé c6 hanh dng can thiép kip thdi trén ngwdi bénh, Lic nay, nhan vién y té cdn xem xét tinh hudng va canh bio véi cdc thinh vién khac trong nhém vé mic 46 nghiém trong cia van dé dé ngin chin hanh vi khéng pha hop. Mé hinh giao tiép CUS “Stop the line” c6 thé dugc 4p dung trong tinh hudng nay. Cac bude cy thé cua mé hinh nhu sau: - Bay t6 su lo ngai vé van dé dang dién ra (Concern) - Bay t6 sy khng an tam vé sy vie (Uncomfortable) - Nhdn manh vi sy an toan cia ngudi bénh (Safety) - Yéu cdu dimg ngay hanh d$ng/sw vige dang gay anh hudng tiéu cue dén qué trinh digu tri, chm s6c (Stop the line) Newbi bén 1a trung tim trong qué trinh digu tr vi chim se. Do 46, dim bio an ton ngudi bénh a muc tigu hing dau cia toin b6 he thong y té va li téu chi quan trong nhdt trong danh gia chat Ing cia dich vu chim sée site khée. Vi vay, day cling li nhigm va ma moi nhén vién y té déu phai hodn thinh 6 mie d9 tot nh M6 hinh CUS “Stop the line” duge 4p dyng 48 cinh bao va yeu cu cic nhin vién y te con Iai hay dimg ngay hinh déng c6 thé gay nguy hai den ngudi bénh. 29 4. CHO VA NHAN PHAN HOL HIEU QUA gat ave A ee Ie fit de 2? 4 Mot trong nhiing diém then chét va efing mang tinh thich thite Kon ele a phan giao tigp higu qua chinh Ia kha nding cho va nhfn phan hdi. Dieu ae mi ro eM hdi, vé bin chat, khéng gay dau dén. Ngugc Iai, n6 gitip ching ta ngdy phan hoi eee Jin phai cho va nha hoan thign hon. Tuy nhién, dé dat duge diéu dé, ching ta cdn phai cho va 51a qué trink 4 Peet 6 hoi eo Phan hai Li mét qua trinh trong tic hai chiéu. Trong 46, cho a kiém nhing nm xay dung, di dén céc diém cy thé can cai thign, va nhfin phan hoi 1a qué tri an diém nay. N6i céch khéc, phan hdi 14 qué trinh eung cdp thong tin mang phat huy va nhim muc dich giip ngudi nhfn phan héi thay duge ede diéu Kim tot dé P nhiing dé nghi thay déi dé cai thién. dang dura ra Thue té, khi ching ta phan ing véi mot ngudi khae, 46 1 chang (@ ned nhiing mét phan di. Thong thurong, ching ta co khuynh huéng dua ra phan hot van dé sau: ding cach. - Vé ngoai ciia mét ai dé. - Hanh d6ng cia mét ngudi nao dé. - Léi ni cia mét ngudi nao dé. - M6tnhom cac yéu td phdi hop cdc diém trén. C6 nhiéu hinh thite phan hdi nhu thong qua Idi néi, chit viét hay thong qua ngén ngit co thé, nét mat... Trong méi tinh huéng khdc nhau, can ya chon hinh thite phan hdi pha hop dé dat duoc higu qua cao nhit, Phan héi dung cdch sé ¢6 tac dung hé tro cho vic hoan thién ciia nguéi nhan phan héi va viée phan hdi nén duge thyc hién lién tye. Diéu quan trong nhat can nhé 1a phan hoi Khong phai la phé phan mang tinh chi trich. Do 6, dé phan héi higu qua, can phai c6 qua trinh rén luyén thuéng xuyén. ft thong tin chuyén bigt Do tim it chi tiét tim it chi tet Cho phan hai Nh§n phan hoi Hinh 4.3. Phan hai la mo Phan hoi la mét qué trinh tong tac hai chiu ~ Chuyén biét - Trude khi cho phan héi, cin xem xét: + Didu gi da xay ra? + Didu nay da xay ra 6 dau va khi nio? + Ailién quan? + Anh huéng dén ngudi khac nhu thé nao? Chinh xée Tim hiéu ky thong tin + Tim higu vé nhiing nguoi, hainh vi cé lién quan + Dit caw hdi goi ¥ tim tdi cho ngudi duge phin noi Dé cho phan hoi higu qua, cn dat ra mot s6 cau hoi truée khi tién hanh cho phan hoi: ‘ya mé ta chinh xdc digu t6i mudn thay déi hode cing c6 & khéng? Anh huéng cia digu d6 déi voi nhimg ngudi anh huong cia déi twong nhan phan hoi) [a gi? = Téi cé thé xde dinh 6i tuong t6i sip cho phin hdi hay khde (nhimg ngudi cing nhom/chiv Ki) nimg cho digu toi mudn 4éi tugng hj 1g cH thé minh cl __ Tei e6 ede bang chin hay khéng? y vong git hi due SAU Khi dys, phan hi thay di , Toi co thé xe dink va me phan héi hay khong? : phan hdi 66 hiéu duge a két qua ma t0i nhimg mong dgi/ ky vong cla tdi khi uy - Nguéi nhan phan héi cho ho hay khéng? = Nguéi nbn phan ‘hoi cé thi khong? = Ngudi nhin sg chju tréeh nie yé digu t6i mudn phan h§j bay ye 5 a cai hay khong? phan hdi 6 sin long nhdn phan hoi tr tor hay khéng’ Bang 4.1. NhGing diéu nén va Khong nen lam khi cho phan héi Khéng nén Nen Khéng quan sat tric tiép. Quan sat va mé ta lai hanh vi. = Bang gian dé. Trinh bay cy thé, 6 rang. Phan di cdc hanh vi c6 thé thay dBi éu9¢ | Kh ngudi nhan phan hdi chua sn sang, trong diéu kién cho phép. ‘Sir dung thong diép: "toi quan sat thay’, | - "toi nghe théy’. = Khéng danh gid, suy luan vé hanh vi dé. | Thoi gian, dia diém, hoan canh khong thich hop. 4.1, Cac bude co ban dé cho phan hi Cée bude eo ban dua ra phan hdi duge trinh bay trong hinh 4.4. Trong qué trinh dua ra phan hdi, cn liu y cdc diém sau: - Nén str dung cdu hoi mé. ~ Néu nhitng vige da lam tét vi nhiing viée c6 thé lam tét hon (B1). ~ Hoi vé cam nhén cia ngudi nhan phan hdi nhim dénh oi i phin ia n phan hoi nham danh gié mite 46 chap nhén - Néu doi tuong nhan phan héi hi ees : iéu nham ky F . tok lam 6 lai hanh vi cin digu chinh (B3q), ky vong cia nguai cho phan hai, cén 6i tuong nhén phan hdi kho, __7_ Néu doi tong nbn phan hi ki qué cha hank vi cin diéu chinh (B3b), 32 > Khi déi trong da ehdp nhan phan hdi, cdn tim 13 vi cén tén tai va tréch a nhigm eta déi trong nhan phan hdi (B4), thio lujin ké hogch gi juyét vin dé (BS). Néu i tong 06 ve hiéu nhim ky vong cia ban ‘Néu d6i turgng 06 vé khong sin long nhjn phan hdi ting cia ngudi han phan hoi B3a. Lim 3 mong muén/ ‘KY vong cia ban déi voi hanh vi cin diéu chinh B3b, Gidi thich hau qua cia hinh vi/ diéu cin thay di ‘Néu déi tugng chap nhan van dé B4. Gitip 44i twong hiéu van dé t6n tai va chju trich nhiém BS. Phat trién ké hoach hanh dng trong tong lai Hinh 4.4. Cac buoe cho phan hdi 4.2. Cac buée nhan phan héi Céc bude co ban dura ra phan hdi duge trinh bay trong hinh 4.5, Mot sé diém ngudi nhan phan hdi can hu y: - Lang nghe can than, khéng ct ngang 16i ngudi dang néi, ~ Kh6ng nén tra loi ngay cho dén khi da xem xét cn thn cdc y kién, - Phai kiém sodt phan tmg va cam xtic ca nhn. 33 silyeu ch BI. Hovey OO ind théng tin chi U6 B2. Dién gidi nhiing diéu vira nghe theo suy nghi cua ban 7 5. MOT SO BAI TAP THUC HANH B3. Tim nhiing goi ¥/tr gitp cho hanh d6ng tuong lai —— B4. Cam on ngudi cho phan héi Hinh 4.5. Cac bude nhan phan héi 5.1. Bai tap 1 Céc ban hay thyc hanh déng vai trong cac tinh hudng sau: > Tinh hudng 1: ngudi béoh bj dau dau, chong m&t, duge than nhan dura dén hong khém va gip digu duéng tiep nbn. Céc ban hay déng vai didu dudng va ngudi ben va thuc hinh céng eu giao tiép AIDET trong tinh hudng nay : ning aa bénh nit 62 tuéi, hau Phau ngay 2 viém phic mac than i wens truc dém § khoa Ngoai Tiéu hia 3. >, a doi. Bid dudng ghi nhén diém dau 7/10 theo thang VAS i. fs eam bung re ‘mach 82 lan/pht, huyét ap 14q/¢9 mun Hg, hip th 24 ne ya sin 'g, nhip the 24 lan/phat, nhiét 6 38°C. Diéu dudng hay dinh gid ti 14 tinh trang nous: pa ae céng cu ISBAR. © neudi bénh va tién he bac Si true qua dién thoai theo -_ , 7 Tinh hudng 3: dvea tren tin hudng 2, ngurdi bénh 6 dign tién xu véi dau ting an, huyét dp ting vA mach nhanh hon, Biie st trye cha thé dn khoa kim ing dé kham nety cho ngudi bénh. Digu dusng hiy sir dung céng cy CUS dé canh bio vé mite d6 nghiém trong vai bac si, 5.2. Bai tip 2 Hay nhiin xét vige cho phan hi trong ed tinh hudng sau: nt Tink hudng 1: dai dign mot nhom hoc vién IPE giti bai béo céo cho gidng vién an oi seni qua thu dién tt. Hai tuan sau do, ban sinh vién dai dién nhéom van chua nhan duge phan hi tir ging vien, Ban sinh vién ty hoi: “Liéu mink cb lam gisai?” + Mish husdng 2: 196i nisin sinh vita y khoa nim 4 dang thyc tap tai bénh vién X. Thanh vign A. trong nhém thugmg di thye tap tr va khién nhém bi Khién trich chung ng vien huréng dn. Do dé, trong buéi hop nhém, nhém truéng 4a mang A. ring: “Ban c6 biet ni quy thuee tap cia bénh vién hay khong?” va “Thét khéng hiéu lam sao ind ban 10t nghiép duge edp 3 véi thai a hoc tap nlue thé”. Budi hop nhom chdm dirt va {01 ctia A. Khéng bao gig duge thio Iuan thém nita, + Tinh huéng 3: m6t ban sinh vien diéu dudng nam 2 vita buée vio phéng giao ban ciia khoa mi minh dang thyte tip va gip ging vién hudng din. Giang vién nhin bang tén cia ban hoc vién va ndi: “4, t6i dang kiém em day. Hém qua em da lam rét t6t, 60 gang phat huy nhé". Ngay sau dd, giang vién khong quén né mét ny cudi thin thién va buéc ra khéi phéng. 5.3. Bai tp 3 Hay nan xét céch dua ra phan hdi trong cac tinh hudng sau day. Dya vao két qua nhan xét, ban hay chinh sita n6i dung phan hdi theo céch ma ban cho la phi hop. - Tinh huéng 1: Nhém traéng nh§n xét thanh vién trong nhém sau khi thanh vién nay trinh bay bai b4o cdo: “Hay dia mot chit “nding déng” vao bai bdo céo ctia ban. Hay cé gang ditng ru ngti moi nguéi”. - Tinh huéng 2: Giang vién nhan xét bai bio cdo cita hoc vién: “Em da hoan it. C6 gang lén nhé”. thanh bai bao cio rai 54, Bai tap 4 Nhém truéng dura ra phan hdi vé bai béo cdo cia thinh vi i Sau: “C, phan muc § chink trong bai bdo edo ctia ban n6p thit hai via roi khong diege C. trong nhém nhur rO rang”, 35 36 rang : inh nbue vy 1d Bhd theo doi, yp tim dina, ban c6 thé hucing at an sau day la cdc cach C. 66 thé tra Joi cho nhom ¢ cam thay phan. pehi ~ Céch 1: “Vang, mink cling Ande nung chica ta thie suy nght dé phan theo cach mink diege khong?” Céeh 2:°0, vi hai? Vay ma mink da Kons han va diéu néy, lie Lam ming nghi phén muc nhue vay Ia én réi chit.” = Cich 3: “Minh di c6 géing het site r8i, ydn dé la mink khéng c6 thei gian. yg tinh hudng trén, Tong tg v6i ti, 8 a sir ban li ngudi nhém truéng tron h trén hinh 4.2 va lén ké hoach of 0 cach tra lai cia C., hay xéc dinh vi tri cua min! buc tiép theo. TAI LIEU THAM KHAO 1. Agency for Healthcare Research and Quality (2018). Pocket Guide TeamSTEpp, 2.0: Team strategies & tools to enhance performance and patient safety. ‘ 2. Bon vj ATCS ~ Dai hoc Y anh phd H6 jai hoc Y Duc 6 Chi Mii y na a gc Thanh phd HO Chi Minh. KY ning cho va nhin 3. Jug R, Jiang XS, Bear 9). Giving and receiving effective fee -A ig R, Jiang XS, Bean SM (2019). is ig -dback review article and how-to guide. Archives review guide. Archives Pathology and Laboratory Medicine, 143: \ a Bai 5. THANH LAP VA LAM VIEC NHOM LIEN NGANH Ha Thi Nhw Xuén MUC TIEU Sau khi hoe xong bai nay, sinh vign 66 thé: 1. M6 ta di de : M0 td duoc cdc giai doan hink thank nhém lién nganh. 2. Ung di shad ee ig dung duege 8 nguyén tic co ban trong qué trink lam viée nhém lién nganh. 3. Thue han t6 Maly ‘ tre hanh t6n trong va hop tac giita cde thanh vién trong nhém lién ngdnh. 1.MO DAU _Bai hoc nay gidp sinh vin hiéu durge qué trinh hinh thinh nhm va céc nguyén tie lam vige nhém lién ngénh qua cée giai doan khic nhau, tr d6 cung cp nén ting kién tite 48 sinh vién e6 thé trai nghigm va diéu chinh nhimng edm xtie, hanh dng eta minh trong qué trinh tuong téc nhém trong lép hoc IPE. Cae nding Iye sinh vién cn dat duge qua bai hoc nay 1a: (1) can bang cam xtc, (2) lién két nhém, (3) phdi hop nhém, (4) phan céng nhiém vy cy thé va (5) phan hdi tich cue. 2. CAC GIAI DOAN THANH LAP NHOM Hoat d6ng nhém hay lim viée nhém a mét qué trinh két néi gitta nhiéu c4 nhan riéng biét vao mét tap thé. Trong mén IPE, nhém lién nganh gém nhiéu thanh vién dén tircde chuyén nganh khdc nhau nhu: Y da khoa, Diéu duéng, Duge khoa, Vat ly ti ligu, ¥ té cong cong... sé tri qua 8 tuan thyc hanh véi nhigu hoat déng ddi hdi sy p ciia tét ca cdc thanh vién trong nhém. Théng thudng, tir khi bat déu thinh lap dén khi hoat dong én dinh, cdc thanh vién trong nhém sé cing nhau trai qua nhimg giai doan kiée nhau. Trong qué trinh dé, nhiing tric tr khong mong muén 46i Khi c6 thé Chinh vi thé, viée hiéu va nhiin dign duge cai giai doan phat trién ctia nhom sé rat hirw ugc tinh trang cia nhém 6 tir d6, dura ra cdc quyét dinh chinh xéc, ich, gidp xd dinh di dim bao hoat déng nh6m dat higu qua tot nhat. hoc ngudi My, 4a dé xuat mét mé hinh vé qué trinh phat ing), “song gid” (storming), “én dink” Sau nay, chinh Tuckman da thém vio Tuckman, mét nha tam ly trién nhém gém 4 giai doan: “hinh thanh” (formi (norming) va “hoat dong higu qua” (performing). mot giai doan thir 5 do 1a “tan ra” (adjourning). 37 h vien Moi bit dau tiép xtc vg ot 6 giai doan nay, cjg 2.1. Hinh thin (forming) nhom méi duge dé cong tic tron ‘gu chung cua © thanh vien 6 8 ma 1a giai dog nhaw ae thanh vién c6 thé chia hi : jai doan dau thal Ps nh «6 oiia tig nguoi. Voi sur dé dat cua time * or gm khi xudt hiGn ce xung doy te ao nhémg quyét dinh dya trén st ae thus ve aaa ae i 0 : gay giit, Nhiing dic trung ciia gia! doan nay ba . pho vi 0508 igo mbi, ty hip : 6 a ay hut ar . * nh vign thuong cam thay wee tp van va chia sé vOi ec thinh a oe ant xe inh vit eX€ minh trong ung quanb; Taam fj: céc that thudng tac quan, c6 thé ty tin hay 1o King; dé ¢ vin khdc; quan sit va thm dd moi ngudt *! edu tric nhém. - Hanh dong: ngusi trudng nhém phai ¢ cde thanh vién khéc van cha thé dinh vi va x4¢ nhigm vu chung ¥: oan thanh nhiém vy 46. a lam viée ca nhom dat duge 6 mite yai tro dan dat cia minh béi vi inh 19 nhigm vy cia minh trong nhém, a tir d6, quyét dinh cdch thite thye Ca nhém can xac dinh muc tiéu, y hién; dua ra dit ligu cn thiét, thao ludn dé he giai doan dau tién nay, higu qu - Ket qu d6 thp. Theo thoi gian, qua qué trinh cOng tae, din din cée thinh vién trong nhom sé hiéu nhau hon va lic nay, nhém bude sang giai doan tiép theo. 2.2. Séng gid (storming) Giai doan nay xay ra khi cdc thanh vién bit dau bc 16 quan diém, cé tinh cia minh va do dé, nhimg quy tic hoat d6ng cia nhOm da duge thiét lap tir ban dau c6 thé bj pha vG. Day la giai doan rat khé khan d6i v6i ca nhom. G giai doan nay, xung d6t gitta cdc thanh vién co thé xuat hién vi nhimg khac biét vé van hoa, phong céch lim vige, cdch cur xit, céch gidi quyét van dé hay kién thite chuyén mOn, Do ede thinh vién xuat phat tr cée ngnh nghé Khée nhau nén s€ nin nn eiing mot van dé theo céc khia canh chuyén mén khéc nhau. Céc thanh vién cing tht Kg tng vi ing vec aha, v8 ech im ve et thin vien mo ng nhoém, dé so sai ita mi: bi ae Le OA Lp ke * te Aer Nes “hom kien Hea ngudi khac vé khoi lugng céng viée, vé kién ae , 10 di den cdc quyét dinh diya trén su dé A ae 5 c6 nhimg dc trung nhur sau: u dong thuan. Giai doan nay ~ Tam If: timg cé nhan khéng con e dé ‘ . ri ig con e dé nita vA bat du bac 16 cA ti 2 cia minh nhiéu hon. Didu nay gitp céc thinh na va bat dau b§c 16 4 tinh, quan diém ‘anh vién hiéu nhau hon nhung ciing cé thé din 38 én mi thuin, xumB 461, bit hop tic, khan » khong ca tam gia Hing cng thiing, stress di yo, = két vai nhigm vu duge giao va c6 thé Ih vien trong nhom. _ Hanh déng: cic tha . ndiu va mudn digu ct meh Vien €6 thé khong On tun theo quy ic da duge thiét Hip va 4 Bul tht nghigm quy tée méi. Cée thank vien bit du tran Iwan aie Be ta ra nhiGu phuong én khiée nhau d& giai quyét vin di, ‘Tuy nhiGn, sit trao on Hee ar es vién khong thy sy tat do ai efing mudn bio v ci toi cia ping sir tranh Tuan gia fs truéng nhom hay ngudi hudng din fa tim ech edn 5h va gid fine cae thanh vign, théa thuan va di theo quyét dinh cia sé dong, quan Iy va Bia quy€t cée van dé eta nhém dé sém chuyén sang giai doan moi. - Két qua: sw giam 14 sic oa a i ae Wrung vio cng vige huéng dén myc tiéu chung, thigu kién Lea eee ‘ge van dé cla cae thinh vién thud én két qua hoat adn: mom khong dat duge nhs mong dr hinh vign thuong khién két qua hoat dong 2.3. On dinh (norming) Giai doan nay ©6 thé dén tré néu giai doan séng gié kéo dai va ede thinh vién trong hom khOng gidi quyét t6t mau thuan. Tuy nhién, giai doan nay cing e6 thé xdy ra song song v6i giai doan song gié trong tién trinh thyc hign cée nhigm vy. Khi tranh lugn, voi sir quan I¥ va diéu phdi cia truéng nhém hay ngudi hudng din, cac thinh vién trong nm bat dau chap nhan nhau, chp nhin sy khae bigt gitta cde chuyén nganh, nhén biét thé manh riéng cua timg chuyén nganh trong téng thé céng tac diéu tri, chim séc cho ngudi bénh va tir d6, hoc cach tén trong Min nhau. Céc thanh vién bat dau nhan thite 15 mye tigu chung cia nhém 1a phuc héi site khde tét nhat cho ngudsi bgnh va do 46, ca nhom sé cé gang giai quyét cdc mau thudin mét cach ty nhién. Nhiing dic trung cia giai doan nay gdm: - Tam Ij: cm xtc cia cae thinh vién lic nay 1a trung thanb, tréch nhiém voi nhom. M@i thanh vién déu xem minh 1a mét phan tat yéu cia nhom, sin sing hop tac xy dumg nhom va tin tuéng rang cd nhém cing dang hung dén m6t muc tiéu chung. thuéng mang tinh xay dung va do d6, khén mye tigu chung, cling né Iue va 6 cam két manh thite vé chuyén nganh lie nay duge trinh bay voi nhau nhim dat duge muc tiéu chung ctia nhom. Trong gia thé duge hinh thanh va tuan thi dé gidm thiéu mau thuan, céc thanh vién lam vige va cOng tac. Hanh déng: cdc thanh vién bat dau trao déi voi nhau sudn sé hon, tham khao kién Hin nhau va yéu cdu sy tro gitp Kkhi cin thiét. Céc ¥ kién trong giai doan nay khong gay xung d6t. Moi ngudi bat dau nhin vao mé hon trong cdng viéc. Nhimng kién muc tiéu dong gop, chia sé, hé tro lan giai doan nay, cde quy tée méi co tao méi trudng thuan Igi dé 39 n nay sé durge cai thign vi cae éc nhom trong giai doar i thign, nhom trong ee g hon vio cong vige va cing ~ Két qua: higu qua thanh vién caa nhém da c6 thé ip trun tigu chung. Trong qué trinh hgc IPE kéo dai 8 tuan, giai di Ap méi, nhigm vu méi thi sé da én dinh va song gid c6 thé dan quyét dinh méi. Trong qua trinh hé phat sinh. Tuy nhién, trang thai juan lic nay mang tinh xen vi khi c6 bi t : ra quyét dink, cée tranh ludin va mau thudn mi 6 the phi ; xung d6t gay git nhw giai doan song gid sé khong xay ra VI tranh beet tes chit dong gép dé gidi quyét van dé duéi nhiéu goc nhin khée hau, aes _ a thudn git cic nginh nghé va mang ning cdi t6i cha timg thanh vien nu. i hau hét cdc khac biét di duge gidi quyét, nhém bit dau bude sang giai doan tiép theo. 2.4. Hoat d6ng higu qua (performing) 4 cao nhat trong cong viéc. Sy cOng tic t cd cdc nhiém vy déu duge thye ic duge tuan thi: ma Day 1a giai doan nhém dat duge higu qu : dign ra dé dang ma khdng cé bat cit sy xung d6t nao. Tat hign va hoan thanh theo mong dgi. G giai doan nay, cdc quy t khéng gip bat cit kho khan nao. Cac co ché hé trg Hin nhau trong nhom phat huy higu qua tot, Tat ca cdc thanh vién trong nhém déu nhiét tinh va cam két v6i myc tiéu chung. Cac dic trmg cia giai doan nay gom: - Tam If: cdc thanh vién tin tuéng vao ban than, tin tuéng vao nhom, nhan ra diém manh va diém yéu cita minh va cia nhom, hiéu 1 vé muc tiéu va cach thyc hign dé dat myc tiéu chung cita nhém. = Hanh dong: céc thanh vién thé hign 16 tinh thin xdy dug, xung phong nhan nhigm vu, hé tro va gin bé vdi nhau cing giai quyét van d&. Céc thanh vién cam thay rit thoai mai khi lim viéc trong nhém. Tinh than chit dao duge thé hié la tinh than dng ddi. 6 giai doan nay ; u vige nh6m trong giai doan nay dat mite t6i wu nho sur gin két va tinh than dong ddi cia tat ca cdc thanh vién trong nhom, Diy la giai doan phat trién mong dgi cia moi nhém. Tuy nhién, khong phai nhom nao cling dat t6i duge mite 46 phat trién ndy néu khong vugt qua duge giai doan song gid va én dinh truée dé, Thye té, c6 nhimg , j i tribe ¢ nhém trai qua nhiéu nhiém vy, dit van hoan tl inh nhung higu qua thye su kh6ng cao, vige phi hgp nhém chua higu qua va mang Tai sy that vong cho céc thanh vién di da gin téi dich, ' 40 ys. Tan rl (adjourning) ii 4 giai doan 3 nu tre Ngoai 4 aii doan hid néu ten, md hin Ty ckman con dé cang ot aud tFinh hoat dong cia mgt ung raped cdc tinh huéng khae nhau, yj matt Ap dén giai doan cudi giai doan tan ri, Giai doan nay xay ra hoe tp chuyén an l6p hoc IPE két thitc, cdc thanh vién st aera fae mOn tai cde khoa, nganh khde nhau, roi bé nhom ‘o i" V6i céc thnh vién tam huyét cia nhom, day 1a rar lop hoe, ho van s@ tiép tue kat n #0, (uyét vai va vi da cdm nhan duge Igi ich chung voi iad i Ha ai gin the chuyn nen sar ng tan ra nan Kn mei, hoe hoi va tae dBi ae kee fan rd. Mot sé thanh vié pear We eersanaaeNts hye te hay mt mat vi ho van chen ina; NOLS tanh vién Khe €6 thé e6 cm side ag the B . giai doan khién ho cam 1 mi hur vay, Voi mé hil ; . Nhu vay inh Tuckman, ching ta e6 thé m6 ta va xée dinh duge trang théi cia mot nho i : 7 ae aan 6 m trong cae giai doan phat trién khac nhau. Tir dé, dura ra céc hinh dong rong tmg nham gitip nhém sém dat duge hi giai doan c6 thé khac nhau, tiy theo dic didi qua cao nhat. Thdi gian kéo dai ciia mdi am. Tuy nhién, c6 thé néi ri m cia méi nhém va cdc thanh vién trong nhém. Tuy nhién, c6 thé n6i rang trong qué trinh hoc IPE, nhém sinh vién lién nganh sé tri qua cdc giai doan tir Kic méi than lap, céc thanh vién hoe hoi Kin nhau, tiép cn va tim higu vé nhimg chuyén nganh hoc khéc nhau; sau dé 1a giai doan timg thanh vién cia cdc chuyén nganh thé hign sy canh tranh, thach thie lin nhau; , i ép dén 1a giai doan tat cd cdc thanh vién cing ngéi lai ban bac, tim cdch giai quyét nhiém vy cling nhau va cudi cing, tt c thanh vién thude cdc chuyén nganh khéc nhau sé cing hop téc huéng t6i mot myc tiéu chung duy nht, dé i dam bao higu qua diéu tri va an toan ngwai bénh. Hin §.1. Cac giai doan phat trién nhém theo m6 hinh Tuckman 41

You might also like