30488

2021 -2022 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MAMAK ANADOLUMAM HATİP LİSESİ PROJE OKULU
HADİS DERSİ 2. DÖNEM 2. YAZILI ÇALIŞMA SORULARI

A onun için bir koyun keser, çocuğun kafasını koyunun

1.   "Hadisin söylenmesine zemin hazırlayan olay ve kanına bulardık. İslam’a girince akika kesmeye de-
durumun, ortam ve şartların bilinmesi hadisin doğru vam ettik ancak çocuğun kafasına kan yerine güzel
anlaşılmasına yardım eder.” Bu tanımda aşağıdaki koku sürmeye başladık.” (Ebû Dâvûd, Akîka, 20.)
ilim dallarından hangisine işaret edilmektedir? Bu parçada hadisin anlaşılması için hangi bilim
A) Fıkhü’l-hadis dalına başvurulmuştur?
B) Muhtelifü’l-hadis A) Psikoloji 
C) Esbâbü vürûdi’l-hadis B) Tefsir 
D) Garîbü’l-hadis C) Sosyoloji
E)  Cerh ve ta’dil D) Siyer 
E)  Fıkıh
2.   
5.   Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
“Şüphesiz cennette bir ağaç vardır ki bir süvari onun
gölgesinde yüz sene yürüse yine de o gölgeyi kat'
edemez. Dilerseniz "Uzamış daimî gölgeler.” (Vakıa
suresi, 30. ayet.) ayetini okuyunuz.” (Buhârî, Tefsîr,
56; Tirmizî, Sıfatü’l-Cenne, 1.)
Yukarıdaki hadisten çıkarılabilecek en doğru yargı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hadisleri anlamada esas ölçü Kur’an’dır.
Yukarıda yer alan tabloda hadis ilimlerinden
hangisinin tanımı yapılmamıştır? B) İnananlara cennette sonsuz nimetler vardır.
A) Fıkhü’l-Hadis  C) Cennette büyük ve geniş ağaçlar vardır.
B) Garîbü’l-Hadis  D) Kur’an açıklanmadan da anlaşılabilir.
C) Muhtelifü’l-Hadis  E)  Kur’an’da çok fazla cennet tasviri yer alır.
D) Esbâbü Vürûdi’l-Hadis 
E)  Nasih ve Mensuh 6.   Adı bilinmeyen bir sahabi Mekke’de yaşamaktaydı.
Hicret emri verilince Medine’ye gitmek isteyen
Ümmü Kays adlı bir kadınla evlenmek istedi ve bu
3.   Hasan, hadis alimi Buhâri’nin el-Câmiu’s-Sahih adlı isteğini ona bildirdi. Ümmü Kays da onun bu isteğini
eserinde bulunan “Cüzzamlıdan, aslandan kaçar gibi Medine’ye hicret etmesi şartıyla kabul etti. Aslında
kaçın.” (Buharî, Tıb, 19) hadisinde ne denmek hicreti düşünmeyen sahabi, Ümmü Kays ile
istendiğini anlamamıştır. evlenmek için Medine’ye hicret etti. Bu olayı
Buna göre Hasan’ın hadisi anlaması için aşağıdaki öğrenen sahabiler ona Ümmü Kays için hicret eden
bilim dallarından hangisine başvurması daha doğru adam anlamında “Muhâciru Ümm-i Kays” lakabını
olur? verdiler ve onun hicret sevabı kazanıp kazanmadığını
A) Siyer  konuşmaya başladılar. Bunun üzerine
B) Sosyoloji Peygamberimiz (s.a.v.) şu hadis-i şerifiyle konuya
C) Tıp  açıklık getirdi: “Ameller, niyetlere göre değer
D) Astronomi  kazanır. Herkes yaptığı işin karşı- lığını niyetine göre
E)  Tasavvuf  alır. Kim elde edeceği bir dünyalığa veya evleneceği
bir kadına kavuşmak için yola çıkmışsa onun hicreti
hicret ettiği şeye göre değerlenir.” (Buhârî, Bed’ü’l-
4.   Cahiliye Dönemi’nde yeni doğan çocuklara nasıl vahy, 1; Müslim, İmâret, 155.)
eziyet edildiğini bilmeyen kimse, Hz. Peygamber’in
Yukarıda yer alan olay hadis ve sünnetin anlaşılma-
(s.a.v.)  “Her çocuk için akika kurbanı vardır. Onun
sını konu edinen ilimlerden hangisine örnek
için kurban kesin ve ondan eziyeti giderin.” (Buhari,
olabilir?
Akika, 2.) sözüne anlam veremeyecektir. Bu hadisle
ilgili Abdullah b. Bureyd şu açıklamayı yapar: “Biz A) Muhtelifü’l-Hadis
Cahiliye Dönemi’nde bir çocuğumuz olduğu zaman B) Fıkhü’l-Hadis 
 A 30488
C) Garîbü’l-Hadis  düşmana karşı sadece at beslemek değildir.
D) Esbâbü Vürûdi’l-Hadis  Müslümanlar, içinde yaşadıkları dönemde, hangi
E)  Rivayetü’l-Hadis savaş vasıtaları ve donanımlara sahip olmaları
gerekiyorsa o vasıtaları edinmelidirler.”
Yukarıdaki olayda Hasan cevap verirken hangi
7.   Abdullah b. Âmir şöyle anlatır: “Bir gün Resulullah
hadis ilminden yararlanmıştır?
(s.a.v.) evimizde otururken annem (bana) ‘Yanıma
gel. Bak sana ne vereceğim!’ diyerek beni çağırdı. A) Dirayetü’l-Hadis 
Bunun üzerine Resulullah, ‘Çocuğa ne vereceksin?’ B) Garîbü’l-Hadis 
diye sordu. Annem, ‘Ona hurma vereceğim.’ C) Muhtelifü’l-Hadis
deyince, Hz. Peygamber ’Dikkat et! Eğer çocuğa bir D) Nasih ve Mensuh 
şey vermeseydin bu söz (amel defterine) bir yalan E)  Fıkhü’l-Hadis 
olarak yazılacaktı.’ şeklinde uyarıda bulundu.” (Ebu
Dâvûd, Edeb, 80.)
11.   “Nefsim kudret elinde olan Allah’a yemin ederim ki
Yukarıda yer alan hadis içerdiği konu itibariyle
hiçbiriniz ben kendisine babasından, evladından
hangi bilim dalıyla ilgili olarak değerlendirilebilir?
daha sevgili olmadıkça iman etmiş olmaz.” (Buhari,
A) Pedagoji  İman, 7.)
B) İktisat Yukarıda yer alan hadisi içerik itibariyle aşağıdaki
C) Tarih  ayetlerden hangisi destekler?
D) Coğrafya  A) “Ey Peygamber! Biz seni hakikaten bir şahit, bir
E)  Astronomi  müjdeleyici ve bir uyarıcı olarak gönderdik.”
(Ahzab suresi, 45. ayet.)
8.   "Hadis metinlerinde geçen ve az kullanıldığı için B) “Peygamber, müminlere kendi canlarından
anlaşılması zor olan kelimeleri açıklayan bir ilim daha yakındır. Eşleri de onların analarıdır…”
dalıdır. Bu ilim sayesinde hadislerde geçen nadir (Ahzab suresi, 6. ayet.) 
kelime ve kavramlara yanlış anlam yüklenmemiş C) “Muhammed, sizin erkeklerinizden hiçbirinin
olur.” Yukarıda tarif edilen ilim dalının adı nedir? babası değildir. Fakat o, Allah'ın Resulü ve
A) Muhtelifü’l-hadis peygamberlerin sonuncusudur…) (Ahzab suresi,
B) Garîbü’l-hadis 40. ayet.) 
C) Esbâbü vürûdi’l-hadis D) “Nice peygamberler vardı ki beraberinde birçok
Allah erleri bulunduğu hâlde savaştılar da,
D) Cerh ve ta’dil
bunlar, Allah yolunda başlarına gelenlerden
E)  Fıkhü’l-hadis dolayı gevşeklik ve zaaf göstermediler, boyun
eğmediler..." (Âl-i İmran suresi, 146. ayet.) 
9.   Hz. Peygamber (s.a.v.) “Müminin kalbi Rahmanın E)  “Kim de Allah’a ve Peygamberine isyan eder ve
parmaklarından iki parmağı arasındadır, nasıl dilerse O’nun koyduğu sınırları aşarsa Allah onu ebedî
öyle çevirir” buyurmuştur.  ( Müslim, Kader, 17.) kalacağı cehennem ateşine sokar. Onun için
Zemahşeri bu hadiste mecaz olduğunu dolayısıyla bu alçaltıcı bir azap vardır.” (Nisa suresi,14. ayet.)
ifadenin ilahî iradeye bağlı olarak kalplerin evirilip
çevrilmesindeki süratine ait bir temsil olduğunu 12.   “ Su iki kulle (bir varil) olduğu zaman çok su
söylemektir. hükmün- dedir ve pislik taşımaz.” (Ebû Dâvûd,
Buna göre Zemahşeri’nin açıklamaları hadis ve Tahare,33.)
sünnetin anlaşılması ile ilgili ilimlerden hangisine Resulullah (s.a.v.) yukarıdaki hadisi kendisine çölde
örnek teşkil etmektedir? bulunan hayvanların içtikleri suların hükmü
A) Muhtelifü’l-Hadis  sorulunca söylemiştir.
B) Mensuhu’l-Hadis Buna göre, Hadis hakkında verilen bu bilgi, hadis
C) Rivayetü’l-Hadis  ve sünnetin anlaşılmasını konu edinen ilimlerden
D) Esbâbü Vürûdi’l-Hadis  hangisi ile ilgilidir?
E)  Garîbü’l-Hadis  A) Fıkhü’l-Hadis 
B) Garîbü’l-Hadis 
10.   Ali sınıfta arkadaşına “Atların alınlarında kıyamete C) Dirayetü’l-Hadis
ka- dar hayır vardır.” (Buhârî,  Siyer, 43; Müslim, D) Muhtelifü’l-Hadis 
İmâret, 96.) hadisini okuyarak “Peygamberimiz E)  Esbâbü Vürûdi’l-Hadis E) Dirayetü’l-Hadis
neden at ile ilgili bunu söylemiştir? Bu hadisi nasıl
anlamalıyız?” diye sormuş, arkadaşı Hasan da şu 13.   Peygamber Efendimiz “Bir katilin işlediği suç ve
cevabı vermiştir: “Müslümanların düşmanlarına günahtan Hz. Adem’in oğlu Kâbil’e bir pay düşer.”
karşı at yetiştirmeleri istenmiştir. Bu hadis ile buyurmuştur. ( Buhârî, İ’tisam, 15. )
Peygamber Efendimizin aslında teşvik ettiği husus,
 AYukarıda
30488 yer alan hadisi aşağıdaki ayetlerden
hangisi içerdiği konu açısından desteklemektedir?
A) “Ey Resul! Sana Rabbinden her indirileni tebliğ
et! Eğer etmezsen O’nun sana yüklediği
peygamberlik görevini yerine getirmemiş
olursun.”  (Mâide suresi, 67. ayet.)
B) “Kim Resul’e itaat ederse Allah’a itaat etmiş
olur. Kim de yan çizerse biz seni onlara muhafız
olarak göndermedik.” (Nisa suresi, 80. ayet.)
C) “Andolsun ki, sizin için Allah’a ve ahiret gününe
ümit besleyenler için Allah’ın peygamberinde
pek güzel örnek vardır.” (Ahzâb suresi, 21.
ayet.)  aşağıdaki bilim dallarından hangisine
D) “Sana bu Kur’an’ı apaçık delillerle ve sayfalarla
indirdik ki kendilerine indirileni insanlara
açıklayıp anlatasın. Umulur ki böylece onlar da
düşünürler.” (Nahl suresi, 44. ayet.)  C) İktisat
E)  “Böylece kıyamet gününde kendi günahlarını
tam olarak, bilgisizce saptırdıkları kimselerin
günahlarının da bir kısmını yüklenirler. Dikkat
et, yüklendikleri ne kötüdür.” (Nahl suresi, 25.
ayet.)
14.   Aşağıdakilerden hangisi dirayetü’l-hadis ilmi ile ilgili
değildir?
A) Fıkhü’l-hadis olarak da adlandırılabilir.
B) Siyer, fıkıh ve Arap dilinden yararlanır.
C) İsnad zincirini inceler.
D) Lafızlardan anlaşılan manayı araştırır.
E)  Hadislerin metinlerini konu edinir.
15.   Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Zekâtını verme-
yen herkesin karşısına kıyamet gününde boynuna
dolanacak çok zehirli bir yılan dikilir.” Sonra şu
ayeti okudu: "Cimrilik ettikleri şey kıyamet gününde
boyunlarına dolanacaktır." (Âl-i İmrân suresi, 180.
ayet.) (Nesâî, Zekât, 9.)
Yukarıda yer alan hadisten aşağıdaki yargılardan
hangisine ulaşılamaz?
A) Hz. Peygamber’in tebyin görevi vardır.
B) İnfak etmeyenler azap görür.
C) Kur’an’ı en iyi sünnet tefsir eder.
D) Sünnet sadece Kur’an yoluyla anlaşılır.
E)  Kur’an ve sünnet birbirini destekler.
16.   "……. ilmi ise, Arap dilinin kurallarına ve İslam
hukukunun genel ilkelerine dayanarak ve
Peygamberin (s.a.v) sünnetine uygun bir şekilde,
hadis lafızlarından hareketle anlam ve yorumunu
araştıran bir ilimdir.” Yukarıda sözü edilen ve
boşluğa gelmesi gereken hangisidir?
A) Esbâbü vürûdi’l-hadis
B) Muhtelifü’l-hadis
C) Rivayetü’l-hadis
D) Dirâyetü’l-hadis
E)  Cerh ve ta’dil
17.   Enes b. Mâlik anlatıyor: Peygamber Efendimiz bir
yol- culuktaydı. Deve kervanına Enceşe adında
siyahi bir delikanlı kılavuzluk ediyordu. Enceşe
güzel sesliydi, ahenkle recez (kaside) okuyarak
develeri yürütmekteydi. Onun sesinin ahengiyle
develer hızlanmaya başladı. Oysa kervanda
hanımlar da vardı. Peygamber Efendimiz Enceşe’ye
şöyle seslendi: “Yavaş ol Enceşe. Kristalleri
kıracaksın!” (Buhârî, Edeb, 90, 95, 116; Müslim,
Fedâil, 70.)
Verilen hadisteki dil inceliğini anlamak için
başvurulması daha doğru olur?
A) Coğrafya
B) Belagat 
D) Tefsir
E)  Fıkıh 
18.   Hadis ilmini rivâyetü’l-hadîs ve dirâyetü’l-hadîs
şeklinde iki başlık altında ele aldığı bilinen ilk alim
İb- nü’l-Ekfânî’dir (ö. 749/1348). Ona göre
rivâyetü’l-hadîs Resûl-i Ekrem’in söz ve fiillerinin
zabtı, rivayeti ve nakliyle ilgili iken dirâyetü’l-hadîs
rivayetin hakikati, şartları, çeşitleri ve hükümleri,
ravinin halleri ve taşıması gerekli şartları,
merviyyâtın nevileri ve ilgili meseleleri konu edinir.
Buna göre;
I. Rivâyetü’l-hadîs ilmi senet ile ilgilidir.
II. Dirâyetü’l-hadîs metinle ilgilidir.
III. Hadisler sahih ve gayr-ı sahihtir.
IV. Hadis ravilerinin hepsi sikadır.
V. Sünnet kavli, fiilî ve takriridir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II 
B) II ve III 
C) I, II, IV ve V
D) Yalnız   III 
E)  III, IV ve V
19.   "……. ilmi, zabt ve adalet yönünden ravilerin
hallerini, muttasıl ve münkatı’ olması yönünden de
senedin durumunu inceleyerek hadislerin
Resulullah’a ulaşmasını konu edinen bir ilimdir”
Yukarıda sözü edilen ve boşluğa gelmesi gereken
hangisidir?
A) Rivayetü’l-hadis
B) Cerh ve ta’dil
C) Esbâbü vürûdi’l-hadis
D) Dirâyetü’l-hadis
E)  Muhtelifü’l-hadis
 A 30488
20.    24.   Sünnet ve hadisin anlaşılmasında tefsir, kelam,
fıkıh, siyer, tasavvuf ve ahlak gibi ilim dallarının
yanında; eğitim, iktisat, siyaset, tarih, coğrafya,
antropoloji, sosyoloji, psikoloji, tıp, hukuk,
matematik, jeoloji ve astronomi gibi çağdaş
disiplinlerden de yararlanmak gerekir.
Buna göre; “Ümmetime zorluk vermeyeceğimi
bilsem her na- mazla beraber dişlerini
Yukarıda yer alan bilgilerin Doğru – Yanlış temizlemelerini emreder- dim.” (Buhârî, Cuma, 7;
sıralaması aşağıdaki seçeneklerin hangisinde yer Müslim, Tahâre, 42.)
almaktadır? hadisinin günümüze yönelik mesajlarını daha iyi
A) 1 Y 2 D 3 Y 4 Y 5 D 6 D 7 Y anlamak için hangi bilim dalından
yararlanılmalıdır?
B) 1 D 2 D 3 Y 4 Y 5 D 6 D 7 D
A) Siyaset 
C) 1 D 2 D 3 Y 4 Y 5 D 6 Y 7 Y
B) Jeoloji 
D) 1 Y Y D 3 Y 4 Y 5 Y 6 D 7 D
C) Sosyoloji 
E)  1 D 2 Y 3 Y 4 Y 5 D 6 D 7 Y
D) Tıp 
E)  İktisat
21.   Aşağıdakilerden hangisi hadisleri anlama ile ilgili
ilim dallarından biri değildir?
A) Cerh ve ta’dil 25.   İmrân bin Husayn'ın naklettiğine göre, Resulullah
(s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Kim evinde oturduğu
B) Fıkhü’l-hadis
hâlde Allah yolunda bir nafaka gönderirse onun her
C) Muhtelifü’l-hadis dirhemine karşılık yedi yüz dirhem vardır. Her kim
D) Esbâbü vürûdi’l-hadis bu uğurda infak ettiği halde, Allah yolunda nefsiyle
E)  Garîbü’l-hadis de cihat ederse, onun her bir dirhemine karşılık
yedi yüz bin dirhem vardır.” Sonra Bakara suresinin
22.   "Anlam bakımından birbirine zıt görünen ancak 261. ayetini tilâvet etti: "Allah dilediğine kat kat
dikkatle incelendiğinde araları uzlaştırılan ve zıtlığı fazlasını verir." (İbn Mâce, Cihad 4.)
giderme yolları gösterilen hadisleri inceler.” Bu Hadisten hareketle;
tarife uyan ilim dalı aşağıdakilerden hangisidir? I. Sevaplar yedi yüz katına kadar değerlendirilebilir.
A) Fıkhü’l-hadis II. Sünnet Kur’an’ın genel hükümlerini tefsir eder.
B) Garîbü’l-hadis III. Günahlar sevaplardan daha fazla etkilidir.
C) Muhtelifü’l-hadis IV. Nefisle cihat Allah yolunda infaktan daha
sevaptır.
D) Cerh ve ta’dil
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
E)  Esbâbü vürûdi’l-hadis
A) Yalnız I 
B) III ve IV 
23.   Ders kitabındaki “Sirayet (bulaşma) yoktur.” ve
“Cüzzamlıdan aslandan kaçar gibi kaçınız.” (Buharî, C) Yalnız III 
Tıb, 19) hadislerini okuduktan sonra her ikisinin de D) II ve III
sahih olduğunu öğrenen Hasan bu duruma E)  II, III ve IV
şaşırmış, hadisler arasındaki zıtlığın nedenini
sorunca da öğretmeni şu açıklamayı yapmıştır:
Hastalıklar, kendiliğinden bulaşmaz fakat diğer
insanlarla temasta olmak bir sebeptir. Her hastalık
bulaşıcı değildir. Dolayısıyla Peygamberimiz farklı
zamanlarda farklı durumlar için açıklama yapmıştır.
Yukarıda yer alan diyalogda Hasan’ın öğretmeni
ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine
ulaşılabilir?
A) İkinci hadisin birinci hadisi nesh ettiğini
söylemiştir.
B) Muhtelifü’l-Hadis ilminden yararlanmıştır.
C) Fıkhü’l-Hadis ilminden yararlanmıştır.
D) Fıkhü’l-Hadis ilmine göre karar vermiştir.
E)  Garîbü’l-Hadis ilmine göre tercihte bulunmuştur.