i i i

an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

‫ تبادالت گازی‬- ‫ دهم‬3

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫گفتار ‪ 1‬سازوکار دستگاه تنفس در انسان‬

‫چرا نفس میکشیم؟‬
‫‪،‬‬ ‫نفس ک شیدن‪ ،‬یکی از ویژگیهای آ شکار در ب سیاری از جانوران ا ست‪ .‬ارسط‬
‫معتقد بود که نفس ک شیدن باعث خنک شدن قلب می شود‪ :‬او نمیدان ست که‬
‫هوا خود مخلوطی از چ ند گاز استتتت‪ .‬ب رابنایو هوای دمی و بازدمی را از ن ن‬
‫ترکیب شیمیایی یکستتان میدانستتت‪ .‬امروزه یم دانیم مقایستته هوای دمی و‬
‫بازدمی نشتتتان میدهد که ایو دو هوا با هم متفاوتاند‪ :‬هوای دمی‪ ،‬اکستتتیژن‬
‫بیشتنی دارد اما در هوای بازدمی‪ ،‬کنبو دیاکستتتید نسبب ب ب هوای دمی‬
‫بیشتن ا ست‪ .‬برابنایو‪ ،‬اهمیت فنآیرد ترفس از آنچه که ار سطو میپردا شت فناتن‬
‫است‪ .‬درک ایو اهمیت‪ ،‬زمانی ممکو شد که آدمی توانست ارتباط دستگاه تنفس‬
‫و دستگاه گردش خون را بیابد‪.‬‬

‫‪i‬‬
‫د ستگاه گندش خون‪ ،‬خون را از اندامهای بدن جمعآوری میکرد و به سوی ششها میآورد‪ :‬ایو خون که به خون تیره معنوف ا ست اک سیژن‬

‫‪n‬‬
‫‪a‬‬
‫تبدیل‬
‫‪ed‬‬
‫‪a‬‬ ‫اما‪ e‬کنبو دیاکستید زیادی دارد‪ .‬در ششها خون‪ ،‬کنبو دیاکستید ‪e‬را از دستت میدهد و از هوا اکستیژن میگیند و به خون رو شن‬
‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬
‫کم‪ni ،‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪m‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫میشود‪ .‬خون روشو توسط دستگاه گندش خون به اندامها و یاختهها فنستاده میشود‪ .‬به ایو تنتیب‪ ،‬همواره به یاختههای بدن‪ ،‬اکسیژن میرسد‬

‫‪d‬‬
‫و کنبو دیاکسید از آنها دور میشود‪ .‬اننژی مواد مغذی‪ ،‬مثل گلوکز‪ ،‬باید ابتدا به اننژی نهفته در ‪ ATP‬تبدیل شود‪ .‬ایو واکرش که ترقس یاخته‬

‫‪e‬‬
‫ای نام دارد علت نیاز به اکستتتیژن را توجیه می کرد‪ .‬یکی از علل زیانبار بودن کربن دیاکسببید ایو استتتت که میتواند با آب واکرش داده‪،‬‬
‫کنبریکاستتید تولید کرد و ‪ pH‬را کاهش دهد‪ :‬تغیین ‪ pH‬باعث تغیین ستتاختار پنوتنیوها میشتتود که میتواند عملکند پنوتنیوها را مختل کرد‪.‬‬
‫بستتتیاری از فنآیردهای یاختهای را پنوتنیوها انجام میدهرد؛ از بیو رفتو عملکند آنها اختالل گستتتتندهای را در کار یاختهها و بافتها ایجاد‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬ ‫میکرد‪ .‬افزایش کنبو دیاکسید‪ ،‬خطرناکتر از کاهش اکسیژن است‪.‬‬
‫در هوای دمی ‪ %78‬نیتروژن و ‪ %21‬اک سیژن و مقادیر اندکی ‪ CO2‬و‪ ..‬وجود دارد‪ .‬در هوای دمی و بازدمی اک سیژن و ‪ CO2‬وجود دارد و تنها‬
‫مقادیر آنها متفاوت ا ست‪ | .‬گازهای تنف سی در ان سان از طریق شش ها با محیط بیرون تبادل می شود‪ .‬اک سیژن هوای دمی وارد خون‬

‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫شده از طریق خون به بافتها منتقل می شود‪ CO2 .‬تولیدی نیز وارد خون شده و به ششها می رسد و از طریق بازدم دفع می شود‪ | .‬تیره یا‬
‫روشن بودن خون تنها با نوع ترکیب گازهای آنها نامگذاری شده است و ارتباطی با مواد غذایی و یا مواد دفعی ندارد‪ | .‬خون خارج شده از‬

‫‪i‬‬
‫اندام ها (تیره) از طریق سیاهرگ های زیرین و زبرین به دهلیز راست وارد می شود و سپس وارد بطن راست شده و با پمپاژ قلبی و‬

‫‪b‬‬
‫از طری ق سرخرگ ششی به ششها می رود و در آنجا تبادل صورت می گیرد‪ .‬خون خارج شده از ششها (روشن) از طریق ‪ 4‬سیاهرگ ششی‬
‫وارد دهلیز چپ و سپپپپس بطن چپ می شپپپود‪ .‬با پمپاژ قلبی خون از طریق سپپپرخرگ آمورت به همه اندامهای بدن می رود‪ .‬خون تیره و‬
‫رو شن هر دو دارای ‪ CO2‬و ‪ O2‬ه ستند‪ .‬خون رو شن اک سیژن بی شتری ن سبت به خون تیره ا ست و خون تیره کربندی اک سید بی شتری‬
‫نسپپبت به خون روشپپن اسپپت‪ | .‬نمی توان فقط با افزایش دما به انجام واکنشپپها رسپپید‪ .‬آنزی ها می توانند انرژی فعالسپپازی را کاهش‬
‫دهند‪ .‬آنزی ها برای انجام فعالیت خود نیاز به ‪ ATP‬دارند که معموالً توسط میتوکندری و در فرآیند تنفس سلولی تأمین می شود‪CO2 | .‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬
‫نیاز به آنزی می تواند اندکی با آب ترکیب و ‪ H2CO3‬ایجاد کند که یک اسپپپپید ناپایدار اسپپپپت و می تواند ‪ pH‬خون را کاهش دهد‪| .‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫پروتئین ها ‪ ،‬پلیپپتیدهای پیچ تاب خورده و دارای شکل فضایی مخصوص به خود هستند‪ .‬این شکل فضایی می تواند تحت تأثیر افزایش‬
‫دما تا حد خاصپپی و تیییر ‪ pH‬تا حد خاصپپی تیییر کند و خاصپپیت آن پروتئین را از بین ببرد‪ | .‬آنزی های غیرپروتئینی نظیر ‪ rRNA‬که در‬
‫سپپاختار ریبوزومها فعالیت می کنند موجب می شپپوند تا نتوانی از لفه همه برای پروتئین ها برای انجام فعالیت های یاخته ای اسپپتفاده‬
‫کنی ‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫بخشهای عملکردی دستگاه تنفس‬

‫از نظر عملکرد‪ ،‬میتوان دستگاه ترفس را به دو بخش اصلی بهنامهای بخش هادی و بخش م ادل ای تقسیم کند‪:‬‬
‫الف) بخش هادی از بیری تا نایژک انت هایی به بخش هادی تعلق دارد‪ :‬از‬
‫مجاری ترفسیای تشکیل شده است که هوا را به درون و بینون دستگاه ترفسی‬
‫هدا یت میکر رد‪ .‬هوا را از نا خالصتتتی ها‪ ،‬م ثل میکنوب های بی ماریزا و ذرات‬
‫گندوغبار‪ ،‬پاکسببازی می کرد‪ .‬هوا را ‪ ،‬گرم و مرطوب میکررد تا بنای مبادله‬
‫گازها با خون آماده شتتتود‪ .‬ابتدای مستتتین ورود هوا در بینی‪ ،‬از پوستتتت نازکی‬
‫پو شیده شده ا ست که موهای آن‪ ،‬مانعی در بنابن ورود ناخال صیهای هوا ایجاد‬
‫میکرد‪ :‬با پایان یافتو ایو پو ست در بیری‪ ،‬مخاط مژکدار آغاز می شود که در‬
‫سنا سن مجاری هادی ادامه پیدا میکرد‪ .‬ایو مخاط‪ ،‬یاختههای مژکدار فناوان و‬
‫تنشحات مخاطی دارای مواد ضد میکنوبی دارد‪ .‬ترشحات مخاطی‪ ،‬ناخالصیهای‬

‫‪i‬‬
‫هوا را ضتتمو عبور به دام میاندازد‪ :‬مژکها با حرکب ضربانی خود‪ ،‬تنشتتحات‬
‫مخاطی و ناخال صیهای به دام افتاده در آن را به سوی حلق میرانرد‪ .‬در آنجا‬

‫شوند‬
‫‪bio‬‬
‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬
‫دارد چون گازها ترها درصورتی میتوانرد بیو ششها و خون مبادله ‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪n‬‬
‫یا به دستگاه گوارش وارد شده‪ ،‬شیره معده آنها را نابود میکرد یا به خارج از بدن هدایت میشوند‪.‬‬
‫ترشحات مخاطی ‪ ،‬هوا را مرطوب می کرد‪ :‬بنای تبادل گازها ضرورت‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫که محلول در آب باشرد‪ .‬در بیری‪ ،‬شبکهای وسیع از رگهایی با دیواره نازک وجود دارد که هوا را گرم میکرد‪ :‬ایو شبکه به سطح درونی بیری‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫بسیار نزدیک است‪ .‬برابنایو آ سیبپذینی بیشتنی دارد و آ سانتن از دیگن نقاط‪ ،‬دچار خونریزی می شود‪ .‬هوا با عبور از بیری‪ ،‬دهان‪ ،‬یا هندو‪ ،‬به‬
‫حلق وارد میشود (شکل ‪ .)3‬حلق‪ ،‬گذرگاهی است ماهیچهای که هم هوا و هم غذا از آن عبور میکرد‪.‬‬
‫‪ )1‬انتهای حلق به یک دوراهی ختم می شود‪ .‬در ایو دوراهی‪ ،‬حنجره در جلو و مری در پ شت قنار دارد‪ .‬حنجره در ابتدای نای واقع ا ست‬

‫‪m‬‬
‫و در ترفس‪ ،‬دو کار مهم انجام میدهد‪ :‬دیواره غضتتتنوفی آن‪ ،‬مجنای عبور هوا را باز نگه میدارد‪ .‬درپوشتتتی به نام اپیگلوت (بنچاکرای)‬
‫دارد که مانع ورود غذا به مجنای ترفسی میشود‪.‬‬

‫‪a‬‬
‫دیواره نای‪ ،‬حلقههای غ ضنوفی شبیه به نعل ا سب یا حرف ‪ C‬دارد که مجنای نای را همی شه باز نگه میدارند ( شکل ‪ .)4‬دهان غ ضنوف (دهانه‬
‫حنف ‪ )C‬به سمت مری قنار دارد‪ .‬نبودن غضنوف در ایو قسمت‪ ،‬حنکت لقمههای بزرگ غذا در منی با مانع روبنو نمی شود‪.‬‬

‫‪H‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪b‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫نای در انتهای خود‪ ،‬به دو شاخه تق سیم می شود و نایژههای ا صلی را پدید میآورد‪ :‬هن نایژه ا صلی به یک شش وارد شده‪ ،‬در آنجا به نایژههای‬
‫باریکتن تقسیم میشود (شکل ‪ .)6‬همچران که از نایژه اصلی به سمت نایژههای باریکتن پیش میرویم‪ ،‬از مقدار غضنوف کاسته میشود‪ .‬انشعابی‬
‫از نایژه که دیگن غضنوفی ندارد‪ ،‬نایژک نامیده میشود‪ .‬به علت نداشتو غضنوف‪ ،‬نایژکها می توانرد ترگ و گشاد شوند‪ :‬نایژکها به دستگاه ترفس‬
‫امکان میدهد تا بتواند مقدار هوای ورودی یا خنوجی را تنظیم کرد‪ .‬آخنیو انشعاب نایژک در بخش هادی‪ ،‬نایژک انتهایی نام دارد‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫به همه موهای بدن یک ماهیچه صاف مت صل ا ست که در زمانهای خا صی می تواند حرکت کند‪ | .‬ابتدای بینی از سنگفر شی چندالیه ایجاد‬
‫شده است‪ | .‬مخاط مژکدار بافت استوانه ای ‪ 1‬الیه ای و مژک دار هستند‪ | .‬نمی توان گفت همه سلول های بخش هادی مژک دارند‪| .‬‬
‫سلول های مجاری هادی به دو نوع چند مژکی و فاقد مژک تقسی می شوند‪ | .‬سلول های دارای مژک هسته دارای شکل مشخص هستند‪.‬‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫| سلول ها استوانه ای ‪ 1‬الیه ای ه ستند و همگی با غشای پایه در ارتباط ه ستند‪ .‬در بینی سلول مژکدار ممکن است گیرنده بویایی باشد‬
‫پس نمی توانی بگویی همه سپپلول های مژکدار دارای مژک متحرک هسپپتند‪ | .‬سپپطت تنفسپپی جایی اسپپت که از آنجا تبادالت صپپورت می‬
‫گیرد و سه ویژگی دارد‪ :‬وسیع باید باشد مرطوب باید باشد‪.‬نازک باید باشد‪ :11.2 | .‬حفره بینی دارای دو نوع سلول مژک دار است‪ :‬الف) در‬

‫‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪ioH‬‬
‫‪a‬‬
‫‪bio‬‬
‫سقف حفره بینی گیرنده های بویایی مژک دار داری که از تمایز یک نورون ح سی ایجاد شده اند‪ | .‬مژک های این سلول ها سطت تماس‬
‫‪bio‬‬ ‫‪b‬‬

‫‪d‬‬
‫مولکول های بودار را با گیرنده افزایش داده اند‪ .‬ب) در انتهای حفره بینی مخاط مژک دار داری که دارای حرکت به سپپمت حلق (پایین)‬

‫‪e‬‬
‫هسپپپتند و ترات به دام افتاده در مایع مخاطی را به سپپپمت حلق می فرسپپپتند تا با بلع به معده رفته و اسپپپید معده آنرا از بین ببرد و یا با‬
‫عط سه و سرفه خارج می شوند‪ | .‬شبکه رگ های خونی به بافت پو ش شی مخاط بینی ب سیار نزدیک ه ستند‪ | .‬پایین حلق را انتهای حلق می‬
‫نامند‪ | .‬حنجره شامل دیواره ای غ ضروفی ‪ ،‬درپوش اپیگلوت و پرده صوتی است‪ | .‬قطر مری از نای کمتر است‪ | .‬بخش ع ضالنی الیه‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫غ ضروفی‪-‬ع ضالنی با مری مجاور ا ست‪ | .‬غده های تر شحی در الیه زیرمخاط قرار دارند‪ | .‬الیه غ ضروفی ضخی ترین الیه ا ست‪ | .‬الیه‬
‫عضالنی مری از الیه عضالنی در نای ضخی تر است‪ .‬الیه زیرمخاط نای از الیه زیرمخاط مری ضخی تر است‪ | .‬چین خوردگی های درون‬
‫مری در الیه مخاطی از نای عمیق تر هستند‪ | .‬بین الیه عضالنی مری و تای بافت پیوندی خارجی این دو مجرا قرار دارد‪ | .‬غضروف های‬

‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫نای بصورت پیوسته نیستند و بخش های فاقد غضروف در بین حلقه های غضروفی ‪ C‬شکل وجود دارد‪ | .‬شش راست دارای سه لوب و‬
‫شش چپ دارای دو لوب می باشد‪ | .‬کوچکترین لوب ش شها در شش راست قرار دارد‪ | .‬بزرگ ترین لوب ش شها در شش چپ قرار‬

‫‪b‬‬ ‫‪i‬‬
‫دارد‪.‬در ان سان نایژه های وارد شده به ش شها ‪ 2‬عدد از نوع ا صلی ا ست اما در گو سفند ‪ 2‬نایژه ا صلی و ‪ 1‬نایژه فرعی داری ‪ .‬در گو سفند‬
‫نایژه فرعی به شش را ست وارد می شود‪ | .‬نایژه ا صلی سمت چپ طویل تر از نایژه ا صلی سمت را ست ا ست‪ | .‬ان شعابات نایژه‬
‫سمت راست زودتر آغاز شده است‪ | .‬نایژه اصلی سمت راست قطورتر است‪ | .‬تعداد انشعابات اولیه در نایژه اصلی سمت چپ‬
‫بیشتر از نایژه سمت راست است‪ | .‬غضروف های ناقص در نایژه های باریک شش راست زودتر آغاز شده اند‪.‬‬
‫ب) بخش مبادلهای‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬ ‫نایژکی را‬
‫‪ed‬‬
‫‪an‬‬
‫‪i‬‬ ‫ضور اجزای کوچکی به نام ح ابک م شخص می شود ( شکل ‪.)7‬‬
‫‪ed‬‬
‫با ح‪an‬‬
‫‪i‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪m‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪ioH‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫که روی آن‪ b‬حبابک وجود دارد‪ ،‬نایژک م ادل ای مینامیم‪ .‬نایژک مبادلهای در‬
‫انتهای خود به ستتاختاری شتتبیه به خوشتته انگور ختم میشتتود که از اجتماع‬
‫ح ابکها پدید آمده استتتت‪ .‬هنیک از ایو خوشتتتهها را یک کیس ب ح ابکی‬
‫مینامرد‪ .‬مخاط مژکدار در طول نایژک مبادلهای به پایان میرسد‪ ،‬برابنایو در‬
‫محل ح ابک ها این مخاط وجود ندارد‪ .‬در حبابک ها‪ ،‬گنوهی از یاختههای‬
‫د ستگاه ایمری بدن به نام ماکروفاژها (در شتخوار) م ستقن شدهاند ( شکل‪.)8‬‬
‫باکتنیها و ذرات گند و غباری را که از مخاط مژکدار گنیختهاند نابود میکررد‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫یاختههایی با ویژگی بیگانهخواری و توانایی حنکتاند‪ .‬عالوه بن کیستتههای حبابکی‬

‫ششها‪ ،‬در دیگن نقاط بدن نیز حضور دارند‪.‬‬
‫هنگام نقس ک شیدن‪ ،‬حجم کی س های ح ابکی تغییر می کند‪ :‬الیه نازکی از‬
‫آب‪ ،‬سطحی را که در تماس با هوا ست پو شانده ا ست و بنابراین ح ابک ب علب‬
‫وجود نیروی ک شش سطحی آب در بنابن باز شدن مقاومت میکرد‪ .‬مادهای به‬
‫نام سورفاکتانب (عامل ستتطح فعال) که از بع ضی از یاختههای حبابکها تنشتتح‬
‫می شود با کاهش نینوی ک شش سطحی‪ ،‬باز شدن کی سهها را آ سان میکرد‪ .‬در‬
‫بعضتتی از نوزادانی که زودهرگام به دنیا آمدهاند عامل ستتطح فعال ب مقدار کافی‬
‫ساخته نشده است و برابنایو به زحمت نفس میکشرد‪.‬‬

‫اطناف حبابکها را مویرگهای خونی فراوان‪ ،‬احاطه کندهاند و به ایو تنتیب‪ ،‬امکان تبادل گازها بیو هوا و خون فناهم شده است (شکل ‪.)10‬‬
‫دیواره حبابک از دو نوع یاخته ساخته شده است‪:‬‬

‫‪i‬‬
‫‪ .1‬سرگفنشی (فناوان تن)‬
‫‪ .2‬نوع دوم (ظاهن متفاوت‪-‬تعداد کمتن‪-‬تنشح عامل سطح فعال را بن عهده دارد)‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬ ‫دیواره ح ابکها‬
‫‪b‬‬
‫‪e‬‬
‫‪ioH‬‬
‫فنشتتی یکالیه‬
‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪n‬‬
‫درشت خوارها را جزء دیواره حبابک طبقه بردی نمی کررد‪ .‬بنای ایوکه اکسیژن و کربن‬

‫‪a‬‬
‫اکسید بیو هوا و خون مبادله شوند‪ :‬ایو مولکولها باید از ضخامت‬
‫‪b‬‬
‫مویرگها عبور کررد‪ .‬هندو دیواره‪ ،‬از بافت پوشتتشتتی ستترگ‬
‫‪ed‬‬
‫‪ioH‬‬
‫دی ‪an‬‬
‫‪i‬‬
‫‪am‬‬

‫و دیواره‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫ساخته شدهاند که ب سیار نازک ا ست‪ .‬در جاهای متعدد‪ ،‬بافت پو ش شی حبابک و موینگ‬
‫هندو از یک غ شای پای م شترک دارند؛ در نتیجه مستتافت انتشتتار گازها به حداقل‬
‫ممکو رسیده است (شکل ‪.)11‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫نایژک های دارای مژک و فاقد غضروف‪ ،‬در هر دو بخش مبادله ای و هادی وجود دارد‪ | .‬حبابک ها به دو صورت منفرد در ابتدای نایژک‬
‫مبادله ای و یا موجود در کی سه در انتهای نایژک مبادله ای دیده می شوند‪ | .‬ابتدایی ترین خط د ستگاه تنف سی وجود مو روی بینی و آخرین‬
‫خط دفاع دستگاه تنفسی ماکروفاژ های مستقر در حبابک ها هستند‪ | .‬ماکروفاژها از تمایز مونوسیت ها هنگام خروج از مویرگ و ورودشان‬
‫به مایع بین سپپلولی ایجاد می شپپود‪ | .‬کشپپش سپپطحی جلوی انبسپپاط راحت کیسپپه ها را می گیرد‪ | .‬در نوزادان دارای سپپندرم زجر تنفسپپی‬
‫سپپوفاکتانت وجود دارد اما ک ‪ | .‬جنس سپپورفاکتانت لیپیدی اسپپت‪ | .‬سپپلول های تولید کننده سپپورفاکتانت با لفه سپپلول های نوع دوم‬
‫شناخته می شوند و لفه سنگفرشی برای آنها بکار نمی رود‪ | .‬سلول های تولید کننده سورفاکتانت از سلول های سنگفرشی به مراتب ک‬
‫تعدادتر هسپتند‪ | .‬نایژک مبادله ای دارای سپلول های اسپتوانه ای مژکدار ‪ 1‬الیه ای اسپت که می تواند ماده مخاطی ترشپت کند‪ .‬اما حبابک‬
‫فاقد سپپلول های مژکدار بوده و ماده مخاطی ترشپپت نمی کند‪ | .‬در جدار حبابک ‪ 2‬نوع یاخته داری سپپنگفرشپپی (نوع‪ )1‬به تعداد زیاد و ترشپپت‬
‫کننده سپپپورفاکتانت (نوع دوم) به تعداد ک ‪ | .‬درون حبابک ماکروفاژ نیز وجود دارد‪ :11.7 | .‬در اواخر دوره جنینی بیضپپپه وارد کیسپپپه بیضپپپه و‬
‫اووسیتهای نوزاد دختر وارد میوز‪ 1‬شده و در پروفاز میوز ‪ 1‬متوقف می شوند‪ | .‬سرخرگ ششی دارای خون تیره و سیاهرگ ششی دارای‬
‫خون روشپن اسپت‪ | .‬در اغلب جاها بین مویرگ ها و یاخته های پوشپشپی حبابک غشپاا پایه مشپترک وجود دارد تا مسپافت عبوری گازها‬

‫‪i‬‬
‫حداالمکان نازکتر بشود‪ | .‬تیییر خون تیره به خون روشن در هنگام دم انجام می شود‪ | .‬تعداد سلول های سنگفرشی (نوع‪ )1‬از سلول های‬
‫متر شحه سورفاکتانت (نوع‪ )2‬بی شتر ا ست‪ | .‬در برخی مکانها بین بافت پو ش شی حبابک و مویرگ غ شای پایه دیده نمی شود‪ | .‬عالوه بر‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪n‬‬
‫غشای پایه مشترک در محل اتصال سلول سنگفرشی حبابک و سنگفرشی مویرگ سلول نازک ترین بخش خود را ایجاد کرده است‪ | .‬هسته‬
‫سنگفرشی حبابک از هسته سنگفرشی دیواره مویرگ بزرگ تر است‪ | .‬رگ های پوشاننده اطراف حبابک ها در کیسه حبابکی می توانند با ‪2‬‬
‫‪ni‬‬

‫یا ‪ 3‬سلول از حبابک های مختلف اتصال داشته باشند‪ | .‬سلول های سورفاکتانت ساز (نوع‪ )2‬از سلول های سنگفرشی کوچکترند‪ | .‬هنگام‬
‫‪b‬‬‫‪ioH‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫عبور گازها و تبادل بین خون و فضای درون حبابک اگر گازها از فضای درون حبابک به خوناب وارد شوند از ‪ 2‬الیه سلول ‪ 4 ،‬الیه غشاا‬
‫و ‪ 8‬الیه فسفولیپید عبور خواهند کرد‪ | .‬اگر گازها از درون حبابک به داخل گویچه قرمز بروند یا بالعکس باید از ‪ 2‬الیه سلول ‪ 5 ،‬الیه غشاا‬
‫و ‪ 10‬الیه فسفو لیپید رد شوند‪.‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫کار دستگاه ترفس با همکاری دستگاه گندش خون‪ ،‬کامل میشود‪ :‬خون‪ O2 ،‬را به یاختهها میرساند و ‪ CO2‬را از آنها میگیند و به سمت ششها‬
‫حمل گازها در خون‬

‫میآورد تا از بدن خارج شود‪ .‬از آنجا که بخش اندکی از ایو گازها به صورت محلول در خوناب جابجا می شوند‪ ،‬برابنایو به ساز و کار دیگنی بنای‬

‫‪H‬‬ ‫حمل ایو مولکول ها در خون نیاز است‪.‬‬

‫گویچه قنمز سن شار از هموگلوبین ا ست‪ :‬غل ت اک سیژن خونی که از قلب به شش ها می رود‪ ،‬کمتن از غل ت اک سیژن در هوای حبابک ها ا ست؛‬

‫‪o‬‬
‫‪i‬‬
‫در نتیجه در شتش ها اکستیژن به هموگلوبیو می پیوندد‪ .‬در مجاورت بافتها‪ ،‬که غل ت ‪ O2‬به علت مصتنف شتدن توستط یاختهها کاهش یافته‬
‫استتت‪ O2 ،‬از هموگلوبیو جدا و به یاختهها داده میشتتود‪ .‬پیوستتتو یا گستتستتتو ‪ CO2‬نیز تابع غل ت آن استتت‪ :‬در مجاورت بافتها‪ CO2 ،‬به‬

‫‪b‬‬ ‫هموگلوبیو متصل و در ششها از آن جدا میشود‪.‬‬

‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬

‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫کربن مونوکسید (‪ ،)CO‬مولکول دیگنی است که میتواند به هموگلوبین متصل شود با ایو تفاوت که وقتی متصل شد‪ ،‬به آسانی جدا نمی شود‪.‬‬
‫محل ات صال ‪ CO‬به هموگلوبیو‪ ،‬همان محل ات صال ‪ O2‬ا ست‪ .‬برابنایو کنبو مونواک سید با ات صال به هموگلوبیو‪ ،‬مانع پیو ستن ‪ O2‬می شود و‬
‫چون به آ سانی جدا نمی شود ظنفیت حمل ‪ O2‬را در خون کاهش میدهد‪ .‬ایو و ضعیت ممکو ا ست چران شدید با شد که به منگ مرجن شود‪ .‬از‬
‫ایورو ‪ CO‬گاز سمی به شمار میرود‪ .‬ترفس ‪ CO‬باعث مسمومیت می شود و به گازگرفتگی شهنت دارد‪ .‬بیشتنیو مقدار حمل اکسیژن در خون‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫به وستتتیله هموگلوبین انجام می شتتتود؛ اما هموگلوبیو در ارتباط با حمل کنبو دی اکستتتید نقش کمتنی دارد‪ .‬در گویچه قنمز‪ ،‬آنزیمی به نام‬
‫کربنیک انیدراز ه ست که ‪ CO2‬را با آب تنکیب میکرد و کنبریکا سید پدید میآورد‪ .‬کنبریکا سید ب سرعب به یون بیکنبرات و هیدروژن‬
‫تجزیه می شود‪ .‬یون بیکربنات از گویچه قنمز خارج و ب خوناب وارد می شود‪ .‬با ر سیدن به ششها‪ CO2 ،‬از تنکیب یون بیکنبرات آزاد می شود‬
‫و از آنجا به هوا انتشار مییابد‪.‬‬
‫خون رو شن = خون ‪ O2‬دار زیادتر از خون تیره‪ | .‬خون تیره = خون ‪ CO2‬دار زیاد تر از خون رو شن‪ .‬هر دو خون دارای اک سیژن و کربن‬
‫دی اکسپپپید هسپپپتند‪ | .‬خارج از کتاب‪ :‬تنها ‪ O2 %3‬و ‪ CO2 %7‬بصپپپورت محلول در خوناب جابجا می شپپپود‪ | .‬ه (‪ )Heme‬یک کوفاکتور‬
‫غیرپروتئینی است که یک ات آهن ‪ Fe2+‬به آن اتصال دارد و میتواند توسط ات آهن خود به ‪ CO2 ، O2‬و ‪ CO‬متصل شود‪ .‬ه با یک‬
‫ات صال محک به پروتئین مت صل می شود و نقش عملکردی پروتئین را برعهده می گیرد که در هموگلوبین با ات آهن خود این ات صال با‬
‫گازها را می تواند انجام دهد‪ | .‬عددهای شپپپکل باال نیازی به حفه کردن ندارند‪ .‬هرچه سپپپلول ها فعالیت بیشپپپتری داشپپپته باشپپپند ‪CO2 ،‬‬
‫تولیدی توسپپپط آنها بیشپپپتر بوده بنابراین آنزی کربنیکانیدراز گویچه های قرمز در بدن فعال تر خواهند بود‪ .‬اعداد شپپپکل باال نیاز به حفه‬
‫کردن ندارد‪.‬‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬ ‫گفتار ‪ :2‬تهویه ششی‬

‫تهویه ش شی شامل دو فنآیرد دم و بازدم ا ست‪ .‬ششها درون قف سه سیره و روی پنده ماهیچهای میانبند (دیافناگم) قنار دارند‪ :‬شش چپ به‬
‫علت مجاورت با قلب‪ ،‬از شش را ست قدری کوچکتر ا ست‪ .‬بیشتر حجم ششها را کی س های ح ابکی به خود اخت صاص دادهاند و ساختاری‬

‫‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪bio‬‬
‫در‬
‫های حبابکی را هم چون تار عرکبوت احاطه کنده‪ ،‬دیگن جزء فناوان ‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬
‫گونه را به شش میدهرد‪ .‬موینگهای خونی فناوان‪ ،‬که اطناف کی سه‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬
‫ا سفرج ‪Ha‬‬

‫‪d‬‬
‫ششها است‪ .‬برابنایو شش را میتوان عمدتاً مجموعهای از نایژه ها ‪ ،‬نایژک ها ‪ ،‬کیسههای حبابکی و رگها دانست که از بینون توسط یک بافب‬
‫پیوندی احاطه شده است‪ .‬هنیک از ششها را پندهای دوالیه به نام پرده جنب فناگنفته است‪ :‬یکی از الیههای ایو پنده‪ ،‬به سطح شش چسبیده‬

‫‪e‬‬
‫و الیه دیگنی به سطح درونی قف سه سیره مت صل ا ست‪ .‬درون پرده جنب‪ ،‬ف ضای اندکی ا ست که از مایعی به نام مایع جنب‪ ،‬پن شده ا ست‪.‬‬
‫فشار ایو مایع از فشار جو کمتر است و باعث می شود شش ها در حالت بازدهم ‪ ،‬کامالً جمع نشوند‪ .‬اگن قسمتی از قفسه سیره سوراخ شود شش‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬ ‫ها جمع می شوند‪.‬‬

‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪ )2‬کشسانی‬ ‫‪ )1‬پینوی از حنکات قفسه سیره‬ ‫ششها دو ویژگی مهم دارند‪:‬‬

‫هرگامی که حجم قف سه سیره افزایش می یابد‪ ،‬شش ها باز می شوند‪ :‬ف شار هوای درون ششها کم شده‪ ،‬هوای بینون به درون ششها کشیده‬
‫می شود‪ .‬به علت ویژگی ک ش سانی‪ ،‬ششها در بنابن ک شیده شدن‪ ،‬مقاومب نیز ن شان میدهرد و تمایل دارند به و ضعیت اولیه خود بازگندند که‬
‫ویژگی کشسانی شش ها در فنآیرد بازدم نقش مهمی دارد‪.‬‬
‫ساختار ا سفنج گونه شش موجب می شود قطعه ای از آن اگر بر آب انداخته شود ب صورت شناور قرار گیرد‪ | .‬بافت پیوندی اطراف شش‬
‫همان پرداه های جنب است که به تعداد ‪ 2‬عدد هستند و هر شش پرده جنب مجزای خود را دارد‪ | .‬هنگام دم که حج قفسه سینه افزایش‬
‫می یابد‪ ،‬ف شار درون قف سه و ف شار مایع جنب ک می شود و زمان بازده که حج قف سه کاهش می یابد ‪ ،‬ف شار درون ق سه و ف شار مایع‬
‫جنب زیادتر می شپپود‪ | .‬هنگام بازدم بدلیل زیادتر بودن فشپپار هوای محیط نسپپبت به فشپپار درون قفسپپه سپپینه و مایع جنب‪ ،‬حبابکهای‬
‫ششی بطور کامل تخلیه نمی شوند و مقداری هوا در حبابک ها باقی میماند‪ .‬قفسه ‪ 37‬استخوان مرتبط دارد‪ | .‬دنده ها و جناغ جزا استخوان‬
‫های پهن هسپپپتند‪ | .‬پرده جنب با شپپپش ها ‪ ،‬اسپپپتخوان دنده ‪ ،‬ماهیچه های بین دنده ای ‪ ،‬بافت پیوندی بیرونی مری ‪ ،‬آبشپپپامه قلب و‬
‫پردهی دیافراگ اتصپپال دارد‪ | .‬ماهیچه بین دنده ای خارجی کمک به دم کرده و دنده ها و جناغ را به باال و بیرون می برد و حج قفسپپه را‬
‫زیاد می کند‪ | .‬ماهیچه بین دنده ای داخلی کمک به بازدم کرده و دنده ها و جناغ را به پایین و داخل می برد و حج قفسپپه را ک می کند‪| .‬‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫دیافراگ پرده ای ع ضالنی از جنس ماهیچه مخطط ا سکلتی ا ست که ف ضای درون قف سه سینه را از حفره شک جدا می کند‪ | .‬دیافراگ در‬
‫سمت پشتی بدن به پشت حفره شکمی رفته و در محل معده و کبد و پشت آنها دیده می شود‪ | .‬قفسه سینه در باال ک حج و در پایین‬

‫‪a‬‬
‫قطور و پرحج است‪ 5 | .‬جفت دنده بطور مجزا توسط غضروف با جناغ مفصل شده اند‪ .‬دنده های ‪ 6‬و ‪ 7‬غضروف مرتبط دارند و به جناغ‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪ioH‬‬

‫‪a‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪b‬‬
‫متصلند‪ .‬دنده های ‪ 9 ، 8‬و ‪ 10‬همراه با غضروف دنده شماره ‪ 7‬به جناغ متصل شده اند و جفت دنده های شماره ‪ 11‬و ‪ 12‬آزاد هستند و به‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫جناغ وصل نیستند‪ .‬بصل النخاع با اعصاب پیکری محیطی که نورون های حرکتی هستند پیام انقباض را به ماهیچه های بین دنده ای خارجی‬
‫و دیافراگ منتقل می کنند تا عمل دم انجام شود‪ | .‬شش ها از قف سه سینه تبعیت می کنند و بخاطر تیییر حج و ف شار درون قف سه سینه‬
‫خالی و یا پر می شوند‪ | .‬اگر قفسه حجی شود فشار درون ک شده و هوا از بیرون به داخل شش مکیده شده و ششها پر می شوند (دم)‪| .‬‬

‫‪m‬‬
‫اگر قفسه ک حج شود فشار درون زیاد شده و هوا از داخل ششها به بیرون فرستاده شده و ششها خالی می شوند (بازدم)‪.‬‬

‫‪a‬‬
‫دم‬
‫فنآیردی فعال است که در نتیجه افزایش حجم قفس سین رخ میدهد‪ .‬در ایو رویداد‪ ،‬دو عامل دخالت دارد‪:‬‬

‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬ ‫ماهیچ میانبند (دیافناگم) که درحالت استراحب‪،‬‬

‫گربدی شکل است اما وقتی منق ض می شود‪ ،‬بهحالت‬
‫‪)1‬‬

‫‪i‬‬
‫مسطح درمیآید‪.‬‬
‫‪ )2‬انق اض ماهی چ های بین د ندهای خارجی که‬

‫‪b‬‬ ‫دندهها را به سمت باال و جلو جابهجا میکرد و جناغ‬

‫را به جلو میراند‪.‬‬
‫در تنفس آرام و ط یعی‪ ،‬میانبند نقش اصلی را بنعهده دارد‪:‬‬
‫در دمِ عمیق‪ ،‬انقباض ماهیچههای ناحیه گردن نیز‪ ،‬به افزایش‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪n‬‬ ‫‪i‬‬

‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬ ‫قفسه سیره کمک میکرد‪.‬‬
‫‪Ha‬‬
‫حجم ‪me‬‬
‫‪da‬‬

‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫بازدم‬
‫با ب اسببتراحب درآمدن ماهیچه میانبرد و ماهیچههای بیو‬
‫دندهای خارجی‪ ،‬و بناثن ویژگی کشسانی ششها‪ ،‬حجم قفسه‬
‫ستتیره و در نتیجه‪ ،‬حجم شتتشها کاهش مییابد و هوای درون‬
‫آنها به بینون رانده میشتتود (بازدم عادی)‪ .‬در بازدم عمیق‪ ،‬انق اض ماهیچههای بیو دندهای داخلی و نیز ماهیچههای شتتکمی‪ ،‬به کاهش حجم‬
‫قفسه سیره کمک میکرد‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫دم چه در حالت عادی و چه در حالت عمیق فرآیندی فعال اسپپپپت‪ | .‬در حالت دم عمیق تنها عضپپپپالت گردنی به مجموعهی انقباض‬
‫دیافراگ و انقباض ماهیچه بین دنده ای خارجی اضافه می شود‪ | .‬در هنگام دم عادی حج قفسه زیاد ‪ ،‬فشار درون قفسه ک ‪ ،‬ششها پر ‪،‬‬
‫دیافراگ منقبض و مسپطت ‪ ،‬ماهیچه بین دنده ای خارجی منقبض ‪ ،‬ماهیچه بین دنده ای داخلی اسپتراحت ‪ ،‬جناغ جلو و دنده ها باال و بیرون‬
‫قرار دارند و در حالت عمیق ماهیچه گردنی منقبض می شپپپپود‪.‬بازدم عادی فرآیندی غیرفعال اسپپپپت چرا که همه عضپپپپالت در حالت‬
‫اسپپپتراحت هسپپپتد‪ | .‬در حالت بازدم عمیق ماهیچه بین دنده ای داخلی و شپپپک شپپپروع به انقباض می کنند‪ | .‬در بازدم عادی و عمیق‬
‫دیافراگ ‪ ،‬عضله گردن و عضله بین دنده ای خارجی در حالت استراحت قرار دارند‪ | .‬در هنگام بازدم عادی حج قفسه ک ‪ ،‬فشار درون‬
‫قفسه زیاد ‪ ،‬ششها خالی ‪ ،‬دیافراگ استراحت و گنبدی شکل ‪ ،‬ماهیچه بین دنده ای خارجی استراحت ‪ ،‬ماهیچه بین دنده داخلی استراحت ‪،‬‬
‫جناغ عقب و دنده ها پایین و داخل قرار دارند و در حالت عمیق که فعال می باشپپدعضپپله بین دنده ای داخلی و غضپپالت شپپک منقبض‬
‫می شوند‪.‬‬
‫حجمهای تنفسی‬

‫‪i‬‬
‫مقدار هوایی که به ششها وارد یا از آن خارج می شود به چگونگی دم و بازدم ما ب ستگی دارد‪ :‬برابنایو‪ ،‬حجمهای مختلفی از هوا را میتوان به‬
‫شش وارد و یا از آن خارج کند‪ .‬حجمهای ترفسی را با دستگاه اسپیرومتر (دَمسرج) اندازه میگینند و نموداری که دمسرج از دم و بازدمهای فند‬

‫تعداد‬
‫‪bio‬‬
‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬
‫شتتود‪ .‬حجم تنف سی در دقیق ‪ :‬از حاصتتلضتتنب حجم جاری در ‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪da‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪n‬‬
‫رسم میکرد‪ ،‬اسپیروگرام (دَمنگاره) نامیده میشود‪ :‬تحلیل دمنگاره در تشخیص درست بیماریهای ششی کاربند دارد‪ .‬حجم جاری (‪:)500ml‬‬
‫مقدار‪ m‬هوایی که در یک دم عادی وارد یا در یک بازدم عادی خارج می‬
‫‪ni‬‬
‫‪ed‬‬
‫‪an‬‬
‫‪i‬‬
‫به‬
‫‪bio‬‬
‫ترفس در دقیقه‪ ،‬بهدستتتت میآید‪ .‬با دم یا بازدم عمیق میتوانیم مقدار بیشتنی هوا را به شتتتش ها وارد یا از آن ها خارج کریم‪ :‬حجم ذخیره‬
‫‪Ha‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫دمی(‪ :)3000 ml‬مقدار هوایی که میتوان پس از یک دم معمولی‪ ،‬با یک دم عمیق‪ ،‬به شتتتشها وارد کند‪ .‬حجم ذخیره بازدمی(‪:)1300 ml‬‬
‫مقدار هوایی که میتوان پس از یک بازدم معمولی‪ ،‬با یک بازدم عمیق از ششها خارج کند‪ .‬بعد از یک بازدم عمیق‪ ،‬مقداری هوا در ششها باقی‬
‫می ماند و نمیتوان آن را خارج کند‪ .‬ایو م قدار را حجم باقی مانده (‪ )1200 ml‬می نام رد‪ :‬حجم باقی مانده‪ ،‬اهم یت زیادی دارد چون باعث‬

‫‪m‬‬
‫میشود ح ابکها همیشه باز بمانرد‪ .‬همچریو تبادل گازها را در فاصله بیو دو ترفس ممکو میسازد‪.‬‬

‫‪H‬‬ ‫‪a‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪o‬‬
‫هوای‬
‫‪b‬‬
‫بخشتی از هوای دمی در بخش هادی دستتگاه ترفس میماند و به بخش‪ani‬مبادلهای نمیرستد‪ :‬به ایو هوا که در حدود ‪ 150‬میلیلیتن استت‪،‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪d‬‬ ‫‪d‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬‫گویرد‪ .‬مقدار حجمها در فند سالم‪ ،‬به سو و جرسیت او بستگی دارد‪.‬‬
‫مرده می ‪bio‬‬

‫ظرفیت تام = ظرفیت حیاتی (تخیره دمی ‪ +‬جاری ‪ +‬تخیره بازدمی) ‪ +‬هوای باقیمانده‪ | .‬حج تخیره دمی (مکمل) ‪ ، 3000ml‬حج جاری‬
‫‪ ، 500ml‬حج تخیره بازدمی ‪ ، 1300ml‬حج باقیمانده ‪ ، 1200ml‬حج ظرفیت حیاتی ‪ 4800ml‬و حج ظرفیت تام ‪ 6000ml‬اسپپت‪ | .‬هوای‬
‫مرده هوایی است که هنگام دم در مجاری تنفسی می ماند و همانطور اکسیژن دار در هنگام بازدم از بدن خارج می شود و به دلیل نرسیدن‬
‫به حبابک ها فرصت تبادل پیدا نمی کند‪ | .‬هوای باقیمانده جزمی از ظرفیت حیاتی به حساب نمی آید‪ .‬زمانی که شخص در دم عمیق باشد‬
‫و تخیره بازدمی را بگیرد ‪ ،‬هوای مرده ‪ 150‬سیسی از هوای تخیره دمی خواهد بود اما زمانی که شخص در دم معمولی باشد و هوای جاری را‬
‫بگیرد‪ ،‬هوای مرده ‪ 150‬سیسی از هوای جاری خواهد بود‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫هنگام بازدم عمیق تنها هوای باقیمانده در بدن مانده اسپپپپت(‪ | .)1200cc‬در هنگام بازدم معمولی باقیمانده و تخیره بازدمی در بدن وجود‬
‫دارد(‪ | .)2500cc‬در هنگام دم معمولی هوای باقیمانده ‪ ،‬تخیره بازدمی و جاری در بدن وجود دارد(‪.)3000cc‬‬
‫ظرفیتهای تنفسی‬
‫مجموع دو یا چرد حجم ترفسی است‪:‬‬
‫ظرفیب حیاتی(‪ )4800 ml‬مقدار هوایی استتتت که پس از یک دم عمیق و با یک بازدم عمیق میتوان از شتتتش ها خارج کند و بنابن با مجموع‬
‫حجمهای جاری‪ ،‬ذخینه دمی و ذخینه بازدمی است‪.‬‬
‫ظرفیب تام(‪ :)6000 ml‬حداکثن مقدار هوایی است که ششها میتوانرد در خود جای دهرد و بنابن است با مجموع ظنفیت حیاتی و حجم باقیمانده‪.‬‬
‫هنگام دم و بازدم عمیق فقط ظرفیت حیاتی از بدن خارج با به بدن وارد می شپود (‪ )4800cc‬به این علت که هوای باقیمانده همواره در‬
‫بدن می ماند‪ | .‬در هنگام دم عمیق هو ای باقیمانده ‪ ،‬تخیره بازدمی ‪ ،‬جاری و هوای تخیره دمی یعنی مجموعاً ظرفیت تام در بدن وجود‬
‫دارد(‪.)6000cc‬‬
‫تکلم حرجنه محل قنارگینی پردههای صوتی است‪ :‬ایو پندهها حاصل چینخوردگی مخاط به سمت داخلاند‪ .‬پندههای صوتی صدا را تولید‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫میکررد‪ .‬شکلدهی ب صدا بهوسیله بخشهایی مانند لبها و دهان صورت میگیند‪.‬‬
‫سرفه و عط سه چرانچه ذرات خارجی یا گازهایی که ممکو ا ست م ضن یا نامطلوب با شرد به مجاری تنف سی وارد شوند‪ ،‬باعث واکرش‬

‫‪a‬‬
‫بینی و دهان (عطسه) همناه با مواد خارجی به بینون رانده می شود‪ eda.‬در‬
‫‪ni‬‬
‫‪e‬‬
‫سنفه‪eda‬یا عسطه می شود‪ :‬در ایو حالت هوا با فشار از راه دهان ( سنفه) یا‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪m‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫افنادی که دخانیات مصتتنف میکررد‪ ،‬به علت از بیو رفتو یاختههای مژکدار مخاط ترفستتی‪ ،‬سرف راه مؤثنتنی بنای بینون راندن مواد خارجی‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫است و به همیو علت ایوگونه افناد به سنفههای مکنر مبتال هسترد‪.‬‬
‫در حالت عط سه زبان کوچک پایین و در حالت سرفه زبان کوچک باال رفته و راه بینی را می بندد‪ | .‬در هنگام عط سه و سرفه بدلیل بیرون‬
‫دادن هوای بازدمی با فشار بایستی نای باز باشد پس اپیگلوت باال و حنجره پایین است‪.‬‬

‫‪m‬‬
‫تنظیم تنفس‬

‫‪a‬‬
‫دم‪ ،‬با انق اض ماهیچههای دیافناگم (میانبرد) و بیو دندهای خارجی آغاز میشتتتود‪ :‬انقباض ایو ماهیچهها با‬
‫د ستوری انجام می شود که از طنف منکز ترفس در ب صلالرخاع صادر شده ا ست‪ .‬با پایان یافتن دم‪ ،‬بازدم‬

‫‪H‬‬
‫بدون نیاز ب پیام ع ص ی‪ ،‬با بازگشتتت ماهیچهها به حالت استتتناحت و نیز ویژگی کشتتستتانی شتتشها انجام‬
‫می شود‪ .‬ترفس‪ ،‬منکز دیگنی هم دارد که در پل مغزی‪ ،‬واقع ا ست و با اثن بن منکز ترفس در بصلالنخاع‪ ،‬دم را خاتمه میدهد‪ .‬مرکز تنفس در‬

‫‪i‬‬ ‫‪o‬‬
‫پل مغز میتواند مدتزمان دم را تر یم کرد‪ .‬افزایش ‪ CO2‬و کاهش ‪ O2‬خون‪ ،‬از دیگن عوامل مؤثن در تر یم ترفساند‪.‬‬
‫بازدم عادی فرآیندی غیر فعال است چرا که ماهیچه ها در حالت استراحت در می آیند و کشسانی موجب ک شدن حج قفسه و خروج هوا‬

‫‪b‬‬
‫از ششها می شود‪.‬از بصلالنخاع به دیافراگ توسط نورون حرکتی پیام عصبی ارسال می شود تا دیافراگ انقباض داده و دم انجام شود اما‬
‫پل میزی می تواند فعالیت بضل النخاع را برای تحریک دیافراگ متوقف کند‪.‬‬

‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬

‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪1-3-10‬‬
‫کدام گزین در رابط با بخش هادی سیستم تنفسی صحیح می باشد؟ (تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪ )1‬هم مژک های موجود در دستگاه تنفس توانایی زنش ب سمب حلق را دارا هستند‪.‬‬
‫‪ )2‬تمامی مجاری دارای غضروف در ساختار دیواره ‪ ،‬توسط پرده جنب احاط می شوند‪.‬‬
‫‪ )3‬نایژک های م ادل ای می توانند ب ح ابک های منفرد و یا کیس ی ح ابکی متصل باشند‪.‬‬
‫‪ )4‬الی زیرمخاطی نای نس ب ب الی مخاطی ضخامب بیشتری دارد و ب مری نزدیکتر اسب‪.‬‬

‫کدام گزین در رابط با یاخت های دیواره ی ح ابک ها نادرسب اسب؟‬

‫‪ )2‬همگی توسط الی ای مرطوب از آب پوشانده شده اند‪.‬‬ ‫‪ )1‬همگی غشاء پای مشترک با مویرگ های اطراف ح ابک دارند‪.‬‬
‫‪ )4‬فاقد مژک بوده و ماده مخاطی ترشح نمی کنند‪.‬‬ ‫‪ )3‬دارای س نوع یاخت بوده و اندازه های متفاوت دارند‪.‬‬

‫چند مورد از موارد زیر در رابط با خون موجود در بخش های مختلف صحیح اسب؟ (تالیفی تنکیبی محمدهمدانی)‬

‫‪i‬‬
‫الف‪ .‬خون بیرون آمده از رگ خارج شده و حجیم شده پشتی مونارک برخالف خون سرخرگ های بند ناف‪ ،‬روشن اسب‪.‬‬

‫‪n‬‬
‫ب‪ .‬خون موجود در ش ک مویرگی اطراف هنل پائین رو همانند خون سرخرگ شکمی ماهی‪ ،‬از نوع تیره می باشد‪.‬‬
‫خون سیاهرگ زیرین و زبرین همانند خون خارج شده از حفره ‪ani‬قل ی ک دیواره اش نوک قلب را ایجاد کرده اسب‪ ،‬تیره اسب‪.‬‬ ‫ج‪i .‬‬

‫‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪am‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫اسب‪ b‬همانند خون سرخرگ ششی‪ ،‬مقادیر ‪ CO2‬زیادی دارد‪.‬‬
‫‪ioH‬‬
‫وارد شده ب حفره ای از قلب ک با س سیاهرگ در ارت اط‬ ‫‪H‬‬
‫د‪ .‬خون ‪bio‬‬

‫‪d‬‬
‫‪4 )4‬‬ ‫‪3 )3‬‬ ‫‪2 )2‬‬ ‫‪1 )1‬‬

‫‪e‬‬
‫چند مورد از موارد زیر در رابط با شکل مقابل ک ظرف حاوی برم تیمول بلو را نشان می دهد‪،‬‬
‫صحیح اسب؟ (تالیفی محمدهمدانی)‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫الف‪ .‬در هنگام بازدم‪ ،‬محلول برم تیمول بلو در ظرف «ب» بسرعب زرد رنگ می شود‪.‬‬
‫ب‪ .‬تغییر رنگ در آزمایش در ظرف «ب» نس ب ب ظرف «الف» سریع تر انجام می شود‪.‬‬
‫ج‪ .‬هوای دمی از درون محلول معرف ظرف «الف» برخالف محلول ظرف «ب» ع ور می کند‪.‬‬

‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪ )4‬صفر‬ ‫‪3 )3‬‬ ‫‪2 )2‬‬ ‫‪1 )1‬‬

‫‪i‬‬
‫کدام ع ارت نادرسب اسب؟ (تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪ )1‬در انسان ششی ک شیار بین لوب های کمتری دارد‪ ،‬توسط نایژه اصلی باریکتر هوادهی می شود‪.‬‬

‫‪b‬‬‫‪ )2‬سلول های مژک دار در نای بطور حتم بیش از ‪ 3‬مژک دارند و هست آنها ب وضوح دیده می شود‪.‬‬
‫‪ )3‬غدد ترشحی الی زیر مخاط در نای می توانند در مجاورت بخش عضالنی یا غضروفی باشند‪.‬‬
‫‪ )4‬هم مژک های موجود در بینی برخالف مژک های مجاری نای ‪ ،‬نایژه و نایژک‪ ،‬ب سمب پایین زنش دارند‪.‬‬

‫‪ni‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪i‬‬
‫‪an‬‬
‫‪i‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪m‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫نادرسب اسب؟ (تالیفی تنکیبی محمدهمدانی)‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫گزین‪ b‬در رابط با بخش های هادی دستگاه تنفسی در انسان‬
‫‪ioH‬‬ ‫کدام‬
‫‪ )1‬نایژه اصلی سمب راسب نس ب ب نایژه اصلی سمب چپ کوتاه تر و قطورتر بوده و زودتر منشعب می شود‪.‬‬
‫‪ ) 2‬برخی مژک های موجود در بخش حفره بینی برخالف مژک های بخش دارای حلق های غضروفی ‪ C‬شکل گیرنده شیمیایی هستند‪.‬‬
‫‪ )3‬بخشی ک بعضی یاخت های موجود در آن در درک مزه غذا نقش دارند‪ ،‬در فرآیند عطس برخالف سرف ‪ ،‬هوای بازدمی را از خود ع ور می دهد‪.‬‬
‫‪ ) 4‬نایژک انتهایی همانند نایژک م ادل ای فاقد غضروف بوده و سلول های دیواره آن دارای مژک هستند‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫چند مورد از ع ارتهای زیر صحیح اسب؟ (تالیفی تنکیبی محمدهمدانی)‬

‫الف‪ .‬یاخت های موثر در آخرین خط دفاعی دستگاه تنفسیانسان در سمتی از ح ابک قرار دارد ک سورفاکتانب از یاخت های سنگفرشی ترشح می کند‪.‬‬
‫ب‪ .‬سهم گویچ های قرمز خون‪ ،‬در جابجایی ‪ CO2‬تولید شده توسط بافب ها از سهم ‪ O2‬جابجا شده اندکی کمتر اسب‪.‬‬
‫ج‪ .‬در تمام بخش هایی ک ح ابک با ش ک مویرگی تماس دارد غشاء پای مشترک دیده می شود تا مسافب ع ور گازها کاهش یابد‪.‬‬
‫د‪ .‬آنزیمی ک در گویچ قرمز کربنیک اسید می سازد برخالف آنزیم موثر در ساخب اوره از ‪ CO2‬ب عنوان پیش ماده بهره می برد‪.‬‬
‫‪4 )4‬‬ ‫‪3 )3‬‬ ‫‪2 )2‬‬ ‫‪1 )1‬‬

‫‪2-3-10‬‬
‫دم ‪ ...................‬بازدم ‪( . ...........................‬تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪ )1‬عادی برخالف – عمیق‪ ،‬مصرف ماده ای را در بدن باال می برد ک از واکنش تجزی ی کراتین فسفات ایجاد می شود‪.‬‬
‫‪ )2‬عمیق همانند – عمیق‪ ،‬با ارسال پیام عص ی از مراکز مغزی ب وسیل اعصاب پیکری ب عضالت اسکلتی همراه اسب‪.‬‬
‫‪ )3‬عادی برخالف –عمیق‪ ،‬نمی تواند با افزایش مصرف ‪ ATP‬توسط ماهیچ های بین دنده ای خارجی همراه باشد‪.‬‬

‫‪i‬‬
‫‪)4‬عمیق برخالف – معمولی‪ ،‬با مسطح شدن دیافراگم‪ ،‬جلو آمدن جناغ و انق اض ماهیچ بین دنده ای داخلی همراه اسب‪.‬‬

‫‪n‬‬
‫‪a‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬ ‫مورد نادرسب اسب؟ (تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪me‬‬
‫کدام‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬

‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫‪ )1‬بخشی از شش ها ک خارج از قفس سین قرار میگیرد با دنده ای مجاورت دارد ک زیر ترقوه با جناغ مفصل می دهد‪.‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪ )2‬در هنگام مس طح شدن دیافراگم برخالف زمان استراحب این ماهیچ ‪ ،‬فشار مایع جنب کاهش می یابد‪.‬‬
‫‪ )3‬در هنگام گن دی شدن عضل دیافراگم بطور حتم ماهیچ های بین دنده ای داخلی انق اض هستند‪.‬‬
‫‪ )4‬الی بیرونی پرده جنب می تواند با ماهیچ های بین دنده ای و ماهیچ دیافراگم مجاورت داشت باشد‪.‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫هوای ‪ ...........‬همانند هوای ‪( . .........................................‬تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪ )1‬دمی – بازدمی از نظر ارسطو دارای مخلوطی از ترکی ات شیمیایی یکسان اسب‪.‬‬
‫‪ )2‬ذخیره دمی – موجود در سیستم تنفسی فردی در انتهای دم عادی دارای حجمی نس تاً یکسان از هوا اسب‪.‬‬

‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪ )3‬باقیمانده – مرده دارای سهمی از حجم هوا‪ ،‬در ظرفیب حیاتی هستند‪.‬‬
‫‪ )4‬فاقد سهم در ظرفیب حیاتی – ذخیره دمی‪ ،‬با یک بازدم عمیق از دستگاه تنفس خارج می شود‪.‬‬

‫‪b‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

‫ گردش مواد در بدن‬- ‫ دهم‬4 ‫فصل‬

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 i i i
an an an
ed ed ed
Ham Ham H am
bio bio bio

ni
a
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha ioH
a
bio bio b

e d
a m
o H
b i
ni ni ni
da da da
me me me
Ha Ha Ha
bio bio bio

@bioHamedani @biohamedani.qa
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫گفتار ‪ - 1‬قلب‬
‫د ستگاه گردش مواد در ان سان‪ ،‬از قلب‪ ،‬رگها و خون ت شکیل شده ا ست‪ .‬ردش خون ان سان م ضاعف بوده و از دو گندش خون ش شی و عمومی‬
‫تشکیل شده است‪:‬‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪ioH‬‬
‫‪a‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪b‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫سپپیاهرگ زیرین و زبرین در پشپپت قلب قرار داشپپته و زاویه ‪ 180‬درجه با ه دارند‪ | .‬سپپرخرگ شپپشپپی از آمورتی جلوتر قرار دارد‪ | .‬انشپپعابات‬

‫‪H‬‬
‫سرخرگ ششی و سیاهرگ ششی مربوط به شش راست طویل تر از شش چپ هستند‪ | .‬انشعاب سرخرگ ششی شش راست از داخل قوس‬
‫آمورت عبور کرده و از پ شت سپیاهرگ زبرین عبور کرده و به شپش را ست وارد شپده اسپت‪ | .‬به دریچه های ‪ 2‬و ‪ 3‬لختی رابط هایی از جنس‬

‫‪o‬‬
‫‪i‬‬
‫بافت پیوندی متصل است که از سمت دیگر به برجستگی های دیواره بطن از داخل متصل هستند و به درست باز و بسته شدن این دریچه ها‬
‫کمک می کنند‪ | .‬نوک بطن مربوط به بطن چپ می باشپپد و در نمای روبرو به سپپمت شپپش چپ متمایل اسپپت‪ | .‬دیواره بطن چپ ضپپخیمتر از‬

‫‪b‬‬ ‫دیواره بطن راست است‪ | .‬اطراف رگ های کرونری در الیه اپیکارد بافت چربی وجود دارد‪.‬‬
‫گردش عمومی‪ :‬از بطن چپ شروع شده و به دهلیز را ست خت می شود‪ | .‬م سیر گردش خون عمومی‪ :‬بطن چپ – عبور از سینی آمورتی –‬
‫سرخرگ آمورت – بافتها و اندامها (بجز بخشهایی شش) – سیاهرگ زیرین ‪ ،‬زبرین ‪،‬کرونری – دهلیز راست‪.‬‬
‫گردش ششی‪ :‬از بطن راست شروع شده و به دهلیز چپ خت می شود‪ | .‬م سیر گردش خون ششی‪ :‬بطن راست – عبور از سینی ش شی –‬
‫‪ed‬‬
‫‪an‬‬
‫‪i‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬
‫سرخرگ ششی – ششها – سیاهرگ های ششی – دهلیز چپ‪ | .‬اطراف رگ های اکلیلی چربی قرار دارد‪.‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫تأمین اکسیژن و مواد مغذی قلب‬

‫خونی که از درون قلب عبور میکرد‪ ،‬نمی تواند نیازهای ترفستتی و غذایی خود را بنطنف کرد‪ :‬به همیو دلیل ماهیچ قلب با رگهای ویژهای به‬
‫نام سرخرگ های اکلیلی (کنوننی) که از سنخنگ آئورت مر شعب شده اند‪ ،‬تغذیه می شود‪ :‬ایو رگها پس از رفع نیاز یاختههای قلبی‪ ،‬با هم‬
‫یکی می شوند و به صورت سیاهرگ به دهلیز را ست مت صل می شوند‪ .‬ب سته شدن ایو سنخنگها تو سط لخته یا سخت شدن دیواره آنها (ت صلب‬
‫شناییو)‪ ،‬ممکو است باعث سکته (حمله قلبی) شود؛ چون درایو حالت به بخشی از ماهیچه قلب‪ ،‬اکسیژن نمیرسد و یاخت های آن میمینند‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫سرخرگ های کرونری به تعداد ‪ 2‬عدد بوده و م ستقیماً از ابتدای آمورت و بالفا صله باالی دریچه سینی من شأ می گیرند به بافت قلب وارد می‬
‫شوند‪ | .‬تعداد رگهای سرخرگی و سیاهرگی کرونر با تعداد رگ های بند ناف برابر است = ‪ 2‬سرخرگ ‪ 1‬سیاهرگ اما نوع خون روشن و تیره آنها‬
‫با ه فرق می کند‪ .‬در سرخرگ های کرونری خون روشن و در سرخرگ های بند ناف خون تیره دیده می شود و همچنین در سیاهرگ کرونر خون‬
‫تیره و در سیاهرگ بند ناف خون رو شن دیده می شود‪ | .‬رگ های کرونری جزا گردش عمومی به ح ساب می آیند به این علت که از آمورت‬
‫منشاا می گیرند بنابراین دارای خون روشن بوده و به تامین سلولهای دیواره قلب می پردازند‪.‬‬
‫دریچههای قلب‬
‫وجود دریچهها در هن بخشی از دستگاه گندش مواد باعث یکطرف شدن جنیان خون در آن قسمت میشود‪:‬‬
‫✓ در ساختار دریچهها‪ ،‬بافت ماهیچهای بهکار ننفته بلکه همان بافب پوششی است که چیو خورده است و دریچهها را میسازد؛‬
‫‪ o‬وجود بافب پیوندی به استحکام آنها کمک میکرد‪.‬‬
‫✓ ساختار خاص دریچهها و تفاوت فشار در دو طنف آنها‪ ،‬باعث باز یا بسته شدن دریچهها میشود‪.‬‬
‫بیو دهلیز و بطو در هن طنف قلب‪ ،‬دریچهای هست که در هرگام انقباض بطو؛ از بازگشت خون به دهلیز‪ ،‬جلوگینی میکرد‪:‬‬

‫‪i‬‬
‫✓ دریچه دهلیزی ت بطری چپ را دولختی میگویرد؛ چون از دو قطعه آویخته تشکیل شده است‪.‬‬
‫✓ در سمت راست قلب بیو دهلیز و بطو راست‪ ،‬دریچه س لختی قنار دارد‪.‬‬

‫‪n‬‬
‫✓ در ابتدای سنخنگهای خنوجی از بطوها‪ ،‬دریچ های سینی قنار دارند که از بازگشت خون به بطو جلوگینی میکررد (شکل ‪.)4‬‬

‫‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪ioH‬‬
‫‪a‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪b‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬

‫‪Ha‬‬
‫جلومی ترین و کوچکترین دریچه = سپپینی سپپرخرگ شپپشپپی‪ | .‬عقبیترین و بزرگترین دریچه = سپپه لختی‪ | .‬دریچه های دارای ‪ 3‬قطعه آویزی =‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬

‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫سینی ش شی ‪ ،‬سینی آمورتی ‪ ،‬سه لختی‪ | .‬تنها دریچه دارای ‪ 2‬قطعه آویزی دریچه میترال (دولختی) ا ست‪ | .‬دریچه ها همگی از بافت پو ش شی‬
‫هستند و بنداره ها از بافت عضالنی حلقوی هستند‪ | .‬پرده های صوتی و دریچه ها حاصل چین خوردگی بافت پوششی اند‪ | .‬انشعاب سرخرگ‬
‫اکلیلی چپ قطورتر از سمت راست بوده و انشعابات بیشتری را ایجاد می کند‪ | .‬سرخرگ اکلیلی چپ سمت چپ و سرخرگ اکلیلی راست‬
‫سمت راست را تیذیه و اکسیژنرسانی می کنند‪ | .‬دریچه سینی آمورتی بین دریچه های دیگر در این مقطع دیده می شود‪ | .‬دریچه های سینی رو‬
‫به باالی قلب و دریچه های دو و سپپه لختی رو به پایین قلب باز می شپپوند‪ | .‬دریچه دولختی دارای لَتهای آویزی غیر ه اندازه می باشپپد‪.‬‬
‫لَت حاشیه ای اندازه بزرگتری دارد‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫صداهای قلب‬
‫اگن گوش خود را به سمت چپ قفسه سیره کسی بچسبانید یا گوشی پزشکی را روی قفسه سیره خود یا شخصی دیگن قنار دهید‪ ،‬صداهای قلب‬
‫را میشروید‪ :‬قلب دو نوع صدا دارد؛‬
‫‪ )1‬صدای اول (پوووم) قوی‪ ،‬گرگ و طوالنیتن است و به بست شدن دریچههای دولختی و سهلختی هرگام شنوع انق اض بطنها منبوط است‪.‬‬
‫‪ )2‬صدای دوم (تاک) کوتاهتن و وا ضح و به بست شدن دریچههای سیری ابتدای سنخنگها منبوط ا ست که با شنوع استراحب بطن‪ ،‬همناه‬
‫است و زمانی شریده می شود که خون وارد شده به سنخنگهای آئورت و ششی‪ ،‬قصد بنگشت به بطوها را دارد و با بسته شدن دریچههای‬
‫سیری‪ ،‬جلوی آن گنفته میشود‪.‬‬
‫در بنخی بیماریها بهویژه اختالل در ستتاختار دریچهها‪ ،‬بزرگ شتتدن قلب یا نقایص مادرزادی (مثل کامل نشتتدن دیواره میانی حفنههای قلب)‪،‬‬
‫ممکو است صداهای غینعادی شریده شود‪.‬‬
‫‪2‬سرخرگ اکلیلی از آمورت منشاا می گیرد و به مویرگ های اکلیلی مشتق می شود‪ .‬پس از تبادالت با سلول های دیواره قلب مویرگ ها یکی‬
‫شده و ب صورت یک سیاهرگ اکلیلی خون تیره خود را به دهلیز را ست می ریزند‪ | .‬در نمای پ شتی قلب در عکس سیاهرگ زیرین ب صورت‬
‫چ سبیده به قلب دیده می شود که برای ت شخیص سطت پ شتی و شکمی منا سب ا ست‪ | .‬نوک قلب که تو سط بطن چپ ایجاد شده ا ست به‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫سمت چپ متمایل ا ست که راه دیگر ت شخیص نمای جلو و عقب می با شد‪ | .‬در مجموع به سمت را ست ‪ 4‬رگ مت صل ا ست و به سمت‬
‫چپ ‪ 5‬رگ متصل است‪ | .‬در مجموع ‪ 7‬سیاهرگ و دو سرخرگ داری ‪ 5 | .‬رگ دارای خون روشن (‪ 4‬سیاهرگ ششی متصل به دهلیز چپ و ‪1‬‬

‫‪a‬‬
‫سرخرگ آمورت متصل به بطن چپ) و ‪ 4‬رگ دارای خون تیره (‪ 3‬سیاهرگ زیرین زبرین کرونری متصل به دهلیز راست و ‪ 1‬سرخرگ ششی‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪ioH‬‬

‫‪a‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫متصل به بطن راست) با قلب ارتباط خونی دارند‪ | .‬قاعده قلب نسبت به نوک قلب رسوب چربی کمتری دارد‪ | .‬رگ ها در سمت قاعده‬ ‫‪b‬‬

‫‪d‬‬
‫یا باالی قلب ح ضور دارند‪ | .‬نوک قلب به دیافراگ و قاعده قلب به نای و ان شعابات نایژه ها نزدیک تر ا ست‪ | .‬قلب از جلو با جناغ ‪ ،‬از‬

‫‪e‬‬
‫کنا ره ها با پرده جنب شپپپپش ها ‪ ،‬از پشپپپپت با مری و مجرای لنفی چپ و سپپپپتون فقرات ‪ ،‬از زیر با دیافراگ و از باال با نای و تیموس و‬
‫انشعابات نایژه مجاورت دارد‪ | .‬در باز و بسته شدن دریچه ها به ساختار آنها و فشار خون دو طرف آنها مرتبط است و ارتباط با حالت انقباض‬
‫یا اسپپتراحت بطن ها دارد‪ | :‬وقتی بطنها انقباض دهد(سپپیسپپتول)‪ :‬حج ک ‪ ،‬فشپپار خون زیاد‪ ،‬بطن مچاله می شپپود‪ ،‬خون از بطن میل به خروج‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫دارد‪ ،‬سپپینی باز و لختی ها بسپپته می شپپوند‪ .‬در ابتدای سپپیسپپتول بطنی بدلیل برخورد خون با ‪ 2‬و ‪ 3‬لختی صپپدای اول (پوم‪-‬طوالنی‪-‬گنگ‪-‬ب )‬
‫شنیده می شود‪ | .‬وقتی بطنها در ا ستراحت برود(دیا ستول)‪ :‬حج زیاد‪ ،‬ف شار خون ک ‪ ،‬حج بطن زیاد می شود‪ ،‬خون میل به ورود دارد‪ ،‬سینی‬
‫بسته و لختی ها باز می شوند‪ .‬در ابتدای دیاستول بطنی بدلیل برخورد خون آمورتی با سینی ها صدای دوم (تاک‪-‬کوتاه‪-‬واضت) شنیده می شود‪.‬‬

‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫| مجموع رگ های متصپپل به حفرات قلب ‪ 9‬عدد می باشپپد‪ | :‬سپپمت راسپپت قلب‪ 3 :‬سپپیاهرگ (زیرین – زبرین – کرونری) و ‪ 1‬سپپرخرگ‬
‫(ششی) سمت چپ قلب‪ 4 :‬سیاهرگ (ششی) و ‪ 1‬سرخرگ (آمورت)‬

‫‪b‬‬ ‫‪i‬‬ ‫ساختار بافتی قلب‬

‫قلب‪ ،‬اندامی است ماهیچهای که دیواره آن سه الیه دارد‪:‬‬
‫‪ .1‬درونشببام ‪ :‬داخلی تنیو الیه قلب استتت و یک الیه نازک بافت‬
‫پوششی است که زین آن‪ ،‬بافت پیوندی وجود دارد‪ .‬ایو بافت درون‬
‫شامه را به الیه میانی یا ماهیچه ای قلب می چ سباند‪ .‬در ت شکیل‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬ ‫دریچه های قلب نیز شنکت می کرد‪.‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬

‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫‪ .2‬ماهیچ قلب‪ :‬الیه میانی بوده و ضخیم تنیو الیه قلب ا ست‪ .‬ایو‬
‫الیه بیشتن از یاخته های ماهیچه ای قلبی تشکیل شده است‪ .‬بیو‬
‫ایو یاخته ها ‪ ،‬بافت پیوندی متراکم نیز قنار دارد‪ .‬بستتتیاری از‬
‫یاخته های ماهیچه ای قلب به رشبت های کالژن موجود در ایو‬
‫بافت پیوندی متصل هسترد‪ .‬بافت پیوندی متراکم باعث استحکام‬
‫دریچه های قلبی می شود‪.‬‬
‫‪ .3‬برون شببام ‪ :‬بینونی تنیو الیه دیواره قلب استتتت‪ .‬ایو الیه روی‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫خود بنمی گندد و پیرا شام را به وجود می آورد‪.‬بنون شامه و پینا شامه از بافت پو ش شی سرگفن شی و بافت پیوندی متناکم ت شکیل شده‬
‫اند‪.‬بیو بنون شامه و پیناشامه فضایی وجود دارد که با مایع پنشده است که در محاف ت و کمک به حنکات روان قلب دخیل است‪.‬‬

‫بافت پیوندی موجود در الیه درون شامه این الیه را به الیه میانی می چسباند‪ .‬پس درون شامه از پوششی و پیوندی تشکیل شده است‪ | .‬بین‬
‫بافت پوششی و پیوند قطعاً غشای پایه ی بافت سنگفرشی وجود دارد‪ | .‬این بافت در ایجاد دریچه ها نقش دارد و پیوندی این بافت استحکام‬
‫دریچه را موجب می شود‪| .‬در الیه ماهیچه قلب(میانی) بافت پیوندی متراک ‪ ،‬ماهیچه قلبی ‪ ،‬رگ خونی (شامل پیوندی پوششی ماهیچه صاف) و‬
‫یاخته های عصبی و نوروگلیا بصورت میلین دیده می شود‪ | .‬رشته های کالژن بافت پیوندی به بیشتر سلول های ماهیچه ای متصل است نه‬
‫سلول های پیوندی‪ | .‬ضخی ترین الیه دیواره قلب میوکارد است‪ .‬سلول های ماهیچه ای قلب و صاف رگ در این الیه دیده می شود‪ .‬سلول‬
‫های ماهیچه قلبی همانند ماهیچه ا سکلتی مخطط بوده و همانند ماهیچه صاف همواره غیرارادی می با شد‪| .‬برون شامه و پیرا شامه در بخ شهایی به‬
‫ه متصپپل هسپپتند زیرا تاخوردگی برون شپپامه ‪ ،‬پیراشپپامه را ایجاد کرده اسپپت‪ | .‬بین آنها مایع آبشپپامه قرار دارد‪ .‬جدار درونی پیراشپپامه و جدار‬
‫بیرونی برون شامه از پو ش شی سنگفر شی ا ست‪ .‬زیر پو ش شی سنگفر شی این الیه ها غ شای پایه وجود دارد‪ .‬بافت پیوندی برون شامه به الیه‬
‫میوکارد اتصال دارد‪| .‬در هر سه الیه می توان بافت پوششی سنگفرشی را مشاهده کرد؛ آندوکارد پریکارد و اپیکارد از سنگفرشی ایجاد شده اند اما‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫در الیه میوکارد سنگفرشی دیده می شود(بدلیل حضور رگ ها)‪.‬‬
‫ساختار ماهیچه قلب‬

‫‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬ ‫همانرد ماهیچ‬
‫‪am‬‬
‫استتتکلتی و صتتتاف دارد‪e :‬‬
‫‪da‬‬ ‫ماهیچه‪am‬قلبی‪ ،‬تنکیبی از ویژگی های ماهیچ‬
‫‪ed‬‬
‫‪an‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫ا سکلتی‪ ،‬دارای ظاهنی مخطط ا ست‪ .‬همانرد یاختههای ماهیچ صاف‪ ،‬بهطور غینارادی‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫مرقبض می شوند‪ .‬یاختههای آن بی شتن یک ه ست ای و بع ضی دو ه ست ایاند‪ .‬یکی‬
‫از ویژگی های یاخ ته های ماهی چهای ق لب ارت باط آن ها از طنیق صببف حات بی نابینی‬
‫(درهمرفته) استتت‪ :‬ارتباط یاخته ای در ایو صتتفحات باعث میشتتود پیام انق اض و پیام‬

‫‪m‬‬
‫اسببتراحب به ستتتنعت بیو یاختههای ماهیچه قلب مرتشتتتن شتتتود و قلب در انقباض و‬
‫استتتتناحت مانرد یک توده یاخت ای واحد عمل کرد (شتتتکل ‪ .)6‬البته در محل ارتباط‬

‫‪H‬‬ ‫‪a‬‬
‫ماهیچه دهلیزها به ماهیچه بطو ها‪ ،‬بافب پیوندی عایقی وجود دارد؛ که مانع انقباض‬
‫همزمان دهلیزها و بطو ها میشود‪.‬‬

‫شبکه هادی قلب‬

‫‪i‬‬ ‫‪o‬‬ ‫بعضببی یاخته های ماهیچه قلبی ویژگی هایی دارند که آن ها را بنای تحریک خودبخودی‬
‫قلب‪ ،‬اخت صا صی کنده ا ست‪ :‬پناکردگی ایو یاختهها به صورت ش ک ای از ر شتهها و گنهها‬

‫‪b‬‬ ‫در بیو ستتتاین یاخته هاستتتت که به مجموعه آنها‪ ،‬ش ب ک هادی قلب گفته میشتتتود‪.‬‬
‫یاختههای ایو شتتتبکه با دیگن یاختههای ماهیچه قلبی‪ ،‬ارتباط دارند‪ .‬در ایو شتتتبکه‪ ،‬پیام‬
‫های الکتنیکی بنای شروع انق اض ماهیچ قل ی ایجاد می کرد و به سنعت در همه قلب‬
‫تارهای تخصصیافت‬ ‫گستنش می یابد‪ .‬شبکه هادی قلب شامل دو گره و دست هایی از‬
‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪d‬‬‫‪an‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪n‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪m‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫ایجاد و هدایب سنیع جنیان الکتنیکی است‪:‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫بنای‬
‫الف) گره اول (گره سینو سی دهلیزی)‪ :‬در دیواره پشتتی دهلیز راستت و زین منفذ‬
‫بزرگ سیاهرگ زبرین قنار دارد‪ .‬ایو گنه بزرگتن و شروعکننده پیام های الکتنیکی‬
‫است قلبی است‪ .‬به همیو دلیل به آن پیشاهرگ (ضنبانساز) میگویرد‪.‬‬
‫ب) گره دوم (گره دهلیزی بطنی)‪ :‬در دیواره پ شتی دهلیز راسب‪ ،‬و در عقب دریچ‬
‫س لختی است‪ :‬ارتباط بیو ایو دو گنه از طنیق رشت های ش ک هادی انجام می شود‬
‫که جنیان الکتنیکی ایجاد شده در گنه پیشاهرگ را به گنه دوم مرتقل می کرد‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫پس از گره دهلیزی بطنی‪ ،‬رشته هایی از بافت هادی در دیواره بیو دو بطو وجود دارند‪ .‬ایو رشته ها به دو مسین راست و چپ تقسیم می شوند‬
‫و جنبان الکتنیکی را در بطو ها پخش می کررد‪ .‬در نتیجه پیام الکتنیکی به یاخته های ماهیچه قلبی مرتقل می شتتود و بطو ها به طور همزمان‬
‫مرقبض می شوند‪.‬‬
‫انتشپپپار تحریک در بین تار های ماهیچه ای از طریق صپپپفحات بینابینی ره می دهد‪ | .‬انتشپپپار تحریک از دهلیز به بطن از طریق نوع خاصپپپی از‬
‫سلول های ماهیچه ای بنام گرهی (هادی) انجام می شود‪ | .‬هرچه ان شعابات سلول قلبی بی شتر ‪ ،‬صفحات بینابینی بی شتر خواهد بود‪ | .‬در یک‬
‫مرد دارای کروموزوم ‪ ،XY‬دقت کنی اگر سلول قلبی یک ه سته ای با شد همانند اغلب سلول های دیگر بدن یک ‪ X‬و یک ‪ Y‬دیده می شود‬
‫اما در سلول قلبی دو ه سته ای ؛ در هر ه سته ‪ XY‬یافت می شود پس در کل سلول دو عدد ‪ X‬و دو عدد ‪ Y‬دیده می شود‪ | .‬هر دو گره در‬
‫دیواره پ شتی دهلیز را ست قرار دارند و هیچ گره ای در حفرات دیگر دیده نمی شود‪ | .‬بین دو گره ‪ 3‬ر شته تار ماهیچه ای خاص وجود دارد که‬
‫بصورت یکطرفه پیام را می تواند از گره سینوسی دهلیزی به گره دهلیزی بطنی ببرد‪ | .‬یک رشته از بافت هادی نیز به دهلیز چپ می رود‪| .‬‬
‫دسته تار بطنی که از عایق پیوندی عبور می کند بالفاصله دوشاخه شده و سپس به نوک بطن و نهایتاً دیواره هر بطن می رود و انشعابات زیادی‬
‫می دهد‪ | .‬بافت هادی (گرهی) ماهیچه ای بوده و می تواند با ایجاد شپپپپارژ الکتریکی تحریک ایجاد کند‪ | .‬بافت میوکارد نیز ماهیچه ای بوده و‬

‫‪i‬‬
‫انقباض پس از تحریک دارد‪ .‬بافت گرهی‪ :‬گره‪ :‬مجموعه ای از سپپلول های گرهی در کنار ه که می توانند شپپارژ تحریکی برای انقباض دهلیز‬
‫ها (موج‪ )P‬و بطن ها (موج‪ )QRS‬را تولید کنند‪ 2 .‬گره در قلب و در دیواره پ شتی دهلیز را ست وجود دارد گره سینو سی دهلیزی (ایجاد کننده‬

‫‪n‬‬
‫موج ‪ P‬برای به انقباض درآوردن دهلیزها) و گره دهلیزی‪-‬بطنی (ایجادکننده موج ‪ QRS‬برای به انقباض درآوردن بطن ها)‪ .‬رشته بافت هادی‬

‫‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫(الیاف گرهی=تار)‪ :‬مجموعه ای از سلول های گرهی که توانایی هدایت تحریک برای بردن به م سافت های زیادتر را دارند و به سه د ستهی‬
‫‪me‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪b‬‬‫‪ioH‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪me‬‬

‫‪d‬‬
‫الیاف بین گرهی ‪ ،‬الیاف دیواره دهلیز چپ ‪ ،‬الیاف بین دو بطن و الیاف دیواره بطن ها تقسی می شوند‪.‬‬
‫چرخه ضربان قلب‬

‫‪e‬‬
‫نکته‪ :‬زقلب تقری اً در هن ثانیه‪ ،‬یک ضنبان دارد و ممکو ا ست در یک فند با عمن متو سط در طول عمن‪ ،‬نزدیک به س میلیارد بار مرقبض‬
‫شود‪ ،‬بدون ایوکه مانرد ماهیچههای اسکلتی بتواند استناحتی پیوسته داشته باشد‪ .‬استراحب (دیاستول) و انق اض (سیستول) قلب را‪ ،‬که ب طور‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬ ‫متناوب انجام می شود‪ ،‬چرخ (دوره) قل ی میگویرد‪ .‬در طی‬
‫هن چنخه‪ ،‬قلب با خون سببیاهرگ ها پن‪ ،‬و ستتتمس مرقبض‬
‫می شود و خون را به سنا سن بدن میفن ستد‪ .‬در هن چنخه‪ ،‬ایو‬

‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬ ‫مناحل دیده میشود (شکل ‪)8‬‬

‫‪ )1‬اسببتراحب عمومی‪ :‬تمام قلب درحال استتتتناحت‬

‫‪i‬‬
‫استتت‪ :‬خون بزرگ ستتیاهنگها وارد دهلیز راستتت و‬
‫خون سیاهنگهای ششی به دهلیز چپ وارد میشود‪.‬‬

‫‪b‬‬ ‫| زمان‪ :‬حدود ‪ 0/4‬ثانیه‬

‫‪ )2‬انق اض دهلیزی‪ :‬بسیار زودگذر است‪.‬‬
‫✓ با ان جام آن‪ ،‬بطو ها بهطور کا مل با خون پن‬
‫میشوند‪ | .‬زمان‪ :‬حدود ‪ 0/1‬ثانیه‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪ am)e3dani‬انق اض بطنی‪ :‬با انق باض بطو ها خون از طنیق‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫سنخنگها به همه ق سمتهای بدن ار سال می شود‪.‬‬
‫| زمان‪ :‬حدود ‪ 0/3‬ثانیه‬
‫حجم خونی که در هن انقباض بطری از یک بطن خارج‪ ،‬و وارد سنخنگ میشود‪ ،‬حجم ضرب ای نامیده میشود‪ :‬اگن ایو مقدار‬ ‫برونده قلبی‬
‫را در تعداد ضنبان قلب در دقیقه ضنب کریم‪ ،‬برون دهقل ی بهد ست میآید‪ .‬بنونده مترا سب با سطح فعالیب بدن تغیین میکرد‪ .‬عواملی مانرد‬
‫سوخت و ساز پایه بدن‪ ،‬مقدار فعالیت بدنی‪ ،‬سو و اندازه بدن در آن مؤثن ا ست‪ .‬میانگیو بنونده قلبی در بزرگ ساالن درحالت ا ستناحت حدود‬
‫پنج لیتر در دقیقه است‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫نوار قلب چه می گوید؟‬

‫یاختههای ماهیچه قلبی در هنگام چنخه ضنبان قلب‪ ،‬فعالیب الکتریکی نشان می دهرد‪.‬‬
‫✓ جنیان الکتنیکی حاصل از فعالیت قلب را میتوان در سطح پوست دریافت و بصورت نوار قلب ثبت کند‪.‬‬

‫نوار قلب شامل یه موج ‪ QRS ،P‬و ‪ T‬است‪.‬‬

‫✓ فعالیب الکتریکی دهلیزها بهصورت مرحری «‪ »P‬ثبت میشود‪.‬‬
‫✓ فعالیب الکتریکی بطن ها به شکل موج ‪ QRS‬ثبت می شود‪.‬‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫انقباض هنیک از بخش ها ‪ ،‬اندکی پس از شنوع فعالیت الکتنیکی آن بخش است‪.‬‬
‫✓ موج ‪ T‬اندکی پیش از پایان انقباض بطو ها و بازگشت به آنها به حالت استناحت ثبت می شود‪.‬‬

‫‪a‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬ ‫تشخیص بیماری های قلبی کمک کرد‪.‬‬
‫‪ed‬‬
‫‪an‬‬
‫بنرسی تغییناتی که در نوار قلب رخ می دهد می تواند به مرخصصان در ‪i‬‬
‫‪ed‬‬
‫‪an‬‬
‫‪i‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪m‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫دوره کار قلب در حالت عادی (پاراسپپپمپاتیک) ‪ 0.8‬ثانیه می باشپپپد و در حالت اسپپپترس یا آماده باش و‪ ..‬کوتاه تر خواهد بود‪ .‬در اسپپپتراحت‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫عمومی‪ :‬دهلیز ها که ضمن انقباض بطن در استراحت قرار داشتند‪ ،‬استراحت خود را ادامه می دهند – بطن ها که در حال انقباض بودند اکنون‬
‫اسپپتراحت خود را آغاز می کنند – دریچه های ‪ 2‬و ‪ 3‬لختی که ضپپمن انقباض بطن ها بسپپته بودند‪ ،‬باز می شپپوند – دریچه های سپپینی شپپکل که‬
‫ضپپمن انقباض بطن ها باز بودند تا خون وارد سپپرخرگ شپپود‪ ،‬بسپپته می شپپوند‪ .‬این بسپپته شپپدن صپپدای دوم قلب را ایجاد می کند‪ .‬در ابتدای‬

‫‪m‬‬
‫ا ستراحت عمومی با به ا ستراحت رفتن بطن ها صدای دوم قلب شنیده می شود که مربوط به ب سته شدن دریچه های سینی شکل ا ست‪ .‬با‬
‫افزایش حج درون بطن ها که به بهاستراحت درآمدن آنها مربوط است؛ فشار درون بطن ها کاهش می یابد و خون به داخل آن مکیده می شود‬

‫‪a‬‬
‫به همین علت خون سرخرگ ها با برگشت موجب بسته شدن سینی ها می شود و خون دهلیز ها با مکیده شدن موجب بازشدن دریچه های ‪ 2‬و‬
‫‪ 3‬لختی و ورود خون به بطن ها می شپپود‪ –.‬در ابتدای این مرحله ثبت موج ‪ T‬تمام می شپپود ‪ -‬در انتهای این مرحله ثبت موج ‪ P‬شپپروع می‬

‫‪H‬‬
‫شپپپود‪ .‬این مرحله در حالت معمول ‪ 0/4‬ثانیه زمان می برد‪ .‬در انقباض دهلیزی‪ :‬دهلیزها که در اسپپپتراحت عمومی در حال اسپپپتراحت بودند‪،‬‬

‫‪i‬‬ ‫‪o‬‬
‫انقباض می دهند – بطن ها همچنان به اسپپپپتراحت خود ادامه می دهند – دریچه های ‪ 2‬و ‪ 3‬لختی که در اسپپپپتراحت عمومی باز شپپپپده بودند‬
‫همچنان باز می مانند – دریچههای سینی شکل که در ابتدای استراحت عمومی بسته شده بودند همچنان بسته می مانند – در ابتدای این مرحله‬

‫‪b‬‬
‫ثبت موج ‪ P‬تمام میشپپپود – در انتهای این مرحله موج ‪ QRS‬ثبت میشپپپود‪ .‬این مرحله در حالت معمول ‪ 0/1‬ثانیه زمان می برد‪ .‬در انقباض‬
‫بطنی‪ :‬دهلیز ها که در مرحله قبل در انقباض بودند‪ ،‬اسپپتراحت خود را شپپروع می کنند و از خون پر می شپپوند – بطن که ضپپمن مرحله انقباض‬
‫دهلیزها پرخون شپپپده بودند‪ ،‬انقباض خود را آغاز می کند – با کاهش حج بطن ها و افزایش فشپپپار خون درون آنها خون میل به خروج دارد‪ .‬با‬
‫برخورد خون به دریچه های ‪ 2‬و ‪ 3‬لختی ‪ ،‬دریچه های ‪ 2‬و ‪ 3‬لختی بسته می شوند و صدای اول شنیده می شود – سپس خون با برخورد به دریچه‬
‫‪Ha‬‬
‫های سینی موجب باز شدن آنها می شوند (پس هنگام شنیدن صداها همه دریچه ها ب سته اند) – در ابتدای این مرحله ثبت موج ‪ QRS‬تمام‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫می شود – در انتهای این مرحله موج ‪ T‬در حال ثبت ا ست – تنها مرحله ای ا ست که به دهلیزها خون وارد می شود و از بطن ها خون خارج‬
‫می شود‪ .‬این مرحله در حالت معمول ‪ 0/3‬ثانیه زمان می برد‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫سیستول دهلیز‬ ‫سیستول بطنی‬ ‫دیاستول عموی‬

‫مدت زمان‬ ‫‪0/1‬‬ ‫‪0 /3‬‬ ‫‪0 /4‬‬
‫دهلیزها‬ ‫انقباض خود را شروع می کنند‬ ‫استراحت خود را آغاز می کنند‬ ‫استراحت خود را ادامه می دهند‬
‫بطن ها‬ ‫استراحت خود را ادامه می دهند‬ ‫انقباض خود را شروع می کنند‬ ‫استراحت خود را آغاز می کنند‬
‫‪ 2‬و ‪ 3‬لختی‬ ‫باز می مانند‬ ‫بسته می شوند(صدای‪)1‬‬ ‫باز می شوند‬
‫سینی ها‬ ‫بسته می مانند‬ ‫باز می شوند‬ ‫بسته می شوند(صدای‪)2‬‬
‫در انتهای ایو منحله بطو ها در‬ ‫هم خون به قلب وارد می شود و‬ ‫خون جمع شده در دهلیزها با‬
‫پنخونتنیو حالت و دهلیزها در‬ ‫هم خون از قلب خارج می شود‪.‬‬ ‫بازشدن لختی ها به بطو سنازین‬
‫ویژگی‬ ‫کمخونتنیو حالت قنار می گینند‪.‬‬ ‫دهلیزها در انتهای ایو منحله پن از‬ ‫می شود و از سیاهنگ ها خون‬
‫در ایو منحله خونی از سیاهنگ ها‬ ‫خون می شوند و بطو ها در خالی‬ ‫جدیدی به دهلیزها وارد می شود‪.‬‬
‫وارد دهلیزها نمی شود‪.‬‬ ‫تنیو حالت قنار می گینند‪.‬‬
‫عوامل عصبی و هورمونی می توانند برونده قلبی را دستخوش تیییر کنند متالً هورمون اپینفرین و نوراپینفرین همانند بخش سمپاتیک عمل‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫می کنند و ضپپربان و فشپپار خون را باال می برند‪ | .‬هورمون آلدوسپپترون با افزایش بازجذب سپپدی فشپپار خون را افزایش می دهد‪ | .‬هورمون‬
‫های تیرومیدی با افزایش متابولیسپپ عمومی بدن موجب افزایش فشپپار خون می شپپوند‪ | .‬بخش سپپمپاتیک دسپپتگاه عصپپبی خودمختار نیز اثر‬
‫افزایشپی روی فعالیت قلب دارد‪ | .‬حج ضپربه ای در بزرگسپاالن ‪ 70‬سپیسپی اسپت‪ | .‬بصپلالنخاع و پلمیزی در میزان برونده قلبی نقش‬

‫‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫دارند‪ .‬پیام استراحت یا همان موج ‪ T‬را گره ها تولید نمی کنند و از خود یاخته ها خارج می شود‪.‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪b‬‬‫‪ioH‬‬
‫‪a‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪i‬‬
‫گفتار ‪ - 2‬رگها‬
‫در دستتتگاه گندش خون‪ 3 ،‬نوع رگ در شتتبکهای منتبط به هم وجود دارد‪ :‬ایو شتتبکه‪ ،‬از قلب شتتنوع میشتتود و پس از عبور از بافتها به قلب‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪e‬‬ ‫‪e‬‬
‫دیواره‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫ساختار‪bioH‬هنیک از ایو رگها متراسب با کاری است که انجام میدهد‪.‬‬
‫‪am‬‬ ‫گندد‪ bi‬و شامل سرخرگها ‪ ،‬مویرگها و سیاهرگها میباشد‪.‬‬
‫‪oH‬‬
‫بازمی ‪am‬‬

‫همه سرخرگها و سیاهرگها از سه الیه اصلی تشکیل شده است (شکل ‪:)11‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫آن‪ ،‬غشای پایه قنار گنفته است‪.‬‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫‪ )1ni‬الیه داخلی‪ :‬بافت پوششی سنگفرشی است که در زین‬

‫‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫‪ )2‬الیه میانی‪ :‬ماهیچ ای صاف است‪.‬همناه ایو الیه رشتههای کشسان (االستیک) زیادی وجود دارد‪.‬‬

‫‪d‬‬
‫‪ )3‬آخرین الیه‪ :‬بافب پیوندی است که الیه خارجی آنها را میسازد‪.‬‬

‫‪e‬‬
‫اگنچه ساختار پای ای سنخنگها با سیاهنگها شباهت دارد‪ :‬ضخامت الیه ماهیچهای و پیوندی در سرخرگها بهطور معریداری بیشتر است‬
‫تا بتوانرد ف شار زیاد وارد شده از سوی قلب را تحمل و هدایت کررد‪ .‬به همیو دلیل سرخرگها در بنش عن ضی‪ ،‬بیشتن گند دیده می شوند‪،‬‬
‫در حالی که ستتت یاهنگ های هما ندازه آن ها‪ ،‬دیوارهای نازکتر دار ند و حفنه دا خل آن ها‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫گستتتندهتن و بیشتن استتت‪ .‬در عیو حال‪ ،‬بستتیاری از ستتیاهنگها دریچ هایی دارند که‬
‫جهت حنکت خون را یکطنفه میکررد‪.‬‬
‫موینگها فقط یک الی بافب پو ش شی همناه با غ شای پایه دارند‪ :‬ایو ساختار با وظیفه‬

‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬ ‫آنها که تبادل مواد بیو خون و آب میانبافتی استتتت‪ ،‬هماهرگی دارد‪ .‬در دیواره موینگها‬
‫الی ماهیچ ای نی ست ولی در ابتدای بع ضی از آنها حلقهای ماهیچهای ه ست که میزان‬

‫‪i‬‬
‫جن یان خون در آن ها را تر یم میک رد و به آن ب نداره مویرگی گوی رد‪ .‬اگن چه تنظیم‬
‫ا صلی جریان خون در موینگها بناستتاس نیاز بافت به اکستتیژن و مواد مغذی با ترگ و‬

‫‪b‬‬ ‫گشادشدن رسخرگهای ک چک انجام میشود که قبل از موینگها قنار دارند‪.‬‬

‫در سرخرگ ها و سیاهرگ ها بخش غ شاا پایه موجب ات صال بافت پو ش شی به بافت ع ضالنی صاف شده ا ست‪ | .‬بافت ع ضالنی و‬
‫پیوندی سرخرگ از سیاهرگ بیشتر است‪ | .‬ممکن است قطر سیاهرگ و سرخرگ برابر باشد اما آنچه در این دو رگ متفاوت است قطر‬
‫مجرای درونی این رگ ها است‪ | .‬ه سرخرگ ها و ه سیاهرگ ها می توانند دارای خون روشن یا تیره باشند‪ | .‬کمترین ماده زامد در‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬
‫سیاهرگ خروجی از کلیه ها قرار دارد‪ | .‬بیشترین میزان اکسیژن در سیاهرگ های ششی خارج شده از ششها وجود دارد‪ | .‬بیشترین مقدار‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫ماده غذایی در سیاهرگ روده و سیاهرگ باب قرار دارد‪ | .‬دیواره مویرگ فقط از بافت سنگفرشی ‪ 1‬الیه ای تشکیل شده است و غشاا‬
‫پایه اطراف آن با مایع بین سلولی بافت اطراف آن در ارتباط است‪ | .‬برش عرضی سرخرگها اغلب گرد و سیاهرگها بیضی و گسترده‬
‫میباشند‪ | .‬سلولهای ماهیچه صاف سرخرگها در مجاورت بافت پوششی فشرده تر و کوچکترند‪ | .‬در سیاهرگ های دست و پا دریچه النه‬
‫کبوتری دیده شود که از چین خوردگی بافت پو ش شی درونی ایجاد شدهاند که موجب ممانعت از بازگ شت خون به سمت زمین می شوند‪.‬‬
‫|در ابتدای برخی مویرگ ها بنداره مویرگی وجود دارد که عضپپپالت صپپپاف حلقوی شپپپکل هسپپپتند‪ | .‬از این حلقه های ماهیچه ای (ماهیچه‬
‫حلقوی) در اطراف سرخرگ های کوچک و سیاهرگ های کوچک نیز وجود دارد اما در اطراف سرخرگ به مراتب بی شتر ا ست‪ | .‬سیاهرگ‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫های سپپپر ‪ ،‬گردن و شپپپانه (زبرین و زیرترقوه ای) فاقد دریچه النه کبوتری اند‪ | .‬در ابتدای برخی=بعضپپپی از آنها بنداره داری ‪ | .‬سپپپطت‬
‫بیرونی مویرگ ها را غشای پایه احاطه کرده است که می تواند بطور کامل یا ناقص ‪ ،‬نازک یا ضخی وجود داشته باشد‪.‬‬

‫سرخرگها‬
‫اعمال ستتنخنگها‪ :‬خون را از قلب خارج میکررد و به بافتهای بدن میرستتانرد‪ .‬باعث حفظ پیوسبتگی جریان خون و هدایب آن در همیو‬
‫رگها می شوند‪ .‬دیواره سنخنگ ها قدرت ک ش سانی زیادی دارند‪ .‬تر یم خون بافتها (تو سط سنخنگهای کوچک)‪ .‬وقتی بطن منق ض می شود‪،‬‬
‫ناگهان مقدار زیادی خون از آن به درون سنخنگ پمپ میشود‪ :‬سنخنگها در ایو حالت گشاد میشوند تا خون رانده شده از بطو را در خود جای‬
‫دهرد‪ .‬در هنگام استراحب بطن ‪ ،‬وقتی که دیگن خونی از قلب خارج نمی شود‪ :‬دیواره کشسان سنخنگها به حالت اولیه بن می گندد می شود و‬
‫خون را با ف شار به جلو میراند‪ .‬ایو ف شار باعث هدایت خون در رگها و پیو ستگی جریان خون در هرگام ا ستناحت قلب می شود‪ .‬تغییر حجم‬
‫سرخرگ‪ ،‬به دنبال هر انق اض بطن‪ ،‬بهصتورت موجی در طول ستنخنگها پیش میرود و بهصتورت ن ض احستاس میشتود‪ :‬در ستنخنگهای‬
‫کوچکتن‪ ،‬میزان رشت های کشسان‪ ،‬کمتن و میزان ماهیچ های صاف‪ ،‬بیشتن است‪ .‬ایو ساختار باعث می شود با ورود خون‪ ،‬قطن ایو رگها‬

‫‪i‬‬
‫تغیین ز یادی نک رد و در بنابن جن یان خون م قاو مت کر رد‪ .‬میزان ایو م قاو مت در زمان انق اض ماهی چ صبباف دیواره‪ ،‬بیشتن و در هن گام‬
‫استراحب‪ ،‬کمتنمیشود‪ .‬کم و زیاد شدن ایو مقاومت‪ ،‬میزان ورود خون به موینگها را تر یم میکرد‪.‬‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪n‬‬
‫شبکه مویرگی کالفک در کپسول بومن در هر دو طرف خود سرخرگ دارد ‪ ،‬سرخرگ ورودی (آوران ضخی ) و سرخرگ خروجی (وابران نازک) نام‬
‫دارد‪ | .‬به کبد سپپیاهرگ باب وارد و از کبد سپپیاهرگ فوق کلیوی خارج می شپپود‪ | .‬بدلیل ویژگی کشپپسپپانی بافت پیوندی اطراف سپپرخرگها ‪،‬‬
‫‪ni‬‬

‫فشاری از طرف سرخرگ به خون درون آن وارد می شود که موجب جلو رانده شدن خون در آنها می شود و این فرآیند موجب می شود خون در‬
‫‪b‬‬‫‪ioH‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫سرخرگ منقطع حرکت نکند و جریان پیوسته ای داشته باشد‪ | .‬سرخرگ های بدن انسان (بجز شش و سرخرگ های بند ناف) دارای خون روشن‬
‫هستند‪ | .‬سیاهرگهای بدن انسان (بجز ششی ها و سیاهرگ بند ناف) دارای خون تیره هستند‪| .‬به خون وارد شده به هر سرخرگ خروجی از بطن‬
‫در هر ضربان ‪ ،‬حج ضربه ای می گویند که حدود ‪ 70cc‬ا ست‪ | .‬هرچه خون بی شتری به سرخرگ وارد شود و ف شار آن باال رود از مقاومت آن‬

‫‪m‬‬
‫کاسته می شود‪ | .‬جمع شدن جدار سرخرگ ها و برگشت بحالت اول در هتگام استراحت بطن ها موجب می شود پیوستگی و عدم انقطاع خون‬
‫در سرخرگ ایجاد شود‪ | .‬در هنگام باز بودن دریچه های سینی شکل سرخرگ ها گشاد می شوند تا خون حاصل از سیستول بطنی را دریافت کنند‬

‫‪a‬‬
‫پس بیشترین فشار را تحمل می کنند (حدود ‪ )120 mm/Hg‬و زمانی که دیاستول بطنی انجام می شود و دریچه های سینی شکل بسته می شوند و‬
‫سرخرگ ها جمع می شوند خون به جلو هدایت می شود و سرخرگ به حداقل فشار خود (حدود ‪ )80 mm/Hg‬می رسد‪ | .‬سرخرگها هرچه از قلب‬

‫‪H‬‬
‫دور می شوند جدار آنها نازک تر می شود و از بافت پیوندی اطرافشان کاسته می شود تا مقاومت رگ با فشار خون درون آن در تناسب باشد‪.‬‬

‫‪i‬‬ ‫‪o‬‬
‫| سرخرگ های بزرگ دارای پیوندی و ماهیچه ای ضخی هستند اما سرخرگ های کوچکتر دارای پیوندی نازک و ماهیچه ای ضخی هستند‪.‬‬
‫فشار خون‬

‫‪b‬‬
‫بیشتن سرخرگهای بدن در ق سمتهای عمقی هن اندام قنار گنفتهاند‪ ،‬درحالیکه بیشتن سیاهرگها در سطح قنار دارند‪ .‬ف شار خون نینویی‬
‫است که از سوی خون بن دیواره رگ وارد می شود و ناشی از انق اض دیواره بطوها یا سنخنگها است‪ :‬اگن سنخنگی در بدن بنیده شود‪ ،‬خون با‬
‫سنعت زیاد از آن بینون خواهد ریخت و بسیار خطنناک است‪ .‬ایو خوننیزی‪ ،‬ناشی از فشار خون زیاد درون سنخنگ است‪ .‬چریو فشاری بنای کار‬
‫طبیعی دستتتگاه گندش خون الزم استتت‪ .‬معموالً فشتتار خون را با دو عدد (مثالً ‪ 120‬روی ‪ )80‬بیان میکررد‪ :‬ایو دو عدد بهتنتیب‪ ،‬معنف فشتتار‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪a‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬ ‫بیشین‪Hamed‬و‪ o‬فشار کمین بنحسب میلیمتن جیوه است‪:‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bi‬‬

‫فشار بیشینه‪ :‬در هرگام انقباض بطو‪ ،‬فشاری است که انقباض بطن روی سرخرگ وارد میکرد‪.‬‬
‫فشار کمینه‪ :‬در هرگام استناحت قلب‪ ،‬فشاری است که دیواره سرخرگِ باز شده‪ ،‬در هرگام بسته شدن به خون وارد میکرد‪.‬‬
‫عوامل مختلفی می توانرد روی فشار خون تاثین بگذارند مانرد چاقی ‪ ،‬تغذیه نامراسب (مصنف چنبی و نمک زیاد) ‪ ،‬دخانیات ‪ ،‬استنس (فشار روانی)‬
‫و سابقه خانوادگی ‪.‬‬
‫بر اساس نیروی عمل و عکس العمل زمانی که خون به رگ فشار وارد می کند ‪ ،‬رگ نیز به خون فشار وارد می کند نتیجه سیستول بطنی به فشار‬
‫حداکثری یا بیشینه می انجامد و نتیجه بازگشت دیواره سرخرگ بازشده به حالت عادی فشار حداقلی یا کمینه را ایجاد می کند بنابراین نمی توان‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫گفت فشپپار سپپرخرگی به صپپفر می رسپپد بلکه بین یک حداقل و حداکثر تلورانس می کند‪ | .‬در حالت فشپپار بیشپپینه سپپرخرگ در کمترین میزان‬
‫مقاومت و در حالت کمینه سرخرگ در بیشترین حالت مقاومت در حالت عادی قرار دارد‪.‬‬

‫مویرگها‬
‫سنخنگهای کوچک به مویرگهایی مرتهی می شوند که کوچکتنیو رگهای بدن هسترد‪ :‬تبادل مواد بیو خون و یاختههای بدن‪ ،‬در موینگها‬
‫انجام میشتتود‪ .‬دیواره نازک و جریان خون کُند‪ ،‬امکان تبادل مراستتب مواد را در موینگها فناهم میکرد‪ .‬شتتبکه وستتیعی را در بافتها ایجاد‬
‫میکررد بهطوریکه فا صله بیشتن یاختههای بدن تا موینگها حدود ‪ 0/02‬میلیمتن (‪ 20‬میکنومتن) ا ست که موجب مبادله سنیع مولکولها را از‬
‫طنیق انتشار‪ ،‬آسانتن میکرد‪ .‬دیواره موینگها‪ ،‬فقط از یک الی یاخت های پوششی سنگفرشی ساخته شده است و ماهیچ صاف ندارد‪.‬‬
‫سطح بیرونی موینگها را غشای پایه‪ ،‬احاطه میکرد و نوعی صافی بنای محدود کندن عبور مولکولهای بسیار درشت بهوجود میآورد‪ .‬موینگها‬
‫در سه گنوه قنار میگینند‪:‬‬
‫‪ )1‬مویرگهای پیوسته یاختههای بافت پوششی با همدیگن ارتباط ترگاترگی دارند‪ .‬در دستگاه عصبی منکزی یافت میشود‪ :‬که ورود و خنوج‬
‫مواد در آنها به شدت تر یم میشود‪.‬‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫‪ )2‬مویرگهای منفذدار مرافذ فراوانی در غ شای سلول های پو ش شی دارند‪ .‬غ شای پایه ی ضخیم دارند که عبور مولکولهای در شت مثل‬
‫پنوتنیوها را محدود می شود‪ .‬در کلیه یافت می شوند‪.‬‬

‫‪a‬‬
‫دیده‬ ‫مویرگهای ناپیوسته فا صله یاختههای بافت پو ش شی در ایو موینگها آنقدر زیاد ا ست که به صورت حفرههایی در دیواره موینگ ‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪an )3‬‬
‫‪i‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪e‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪m‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪oH‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫شود (شکل ‪ | .)12‬در کبد (جگن) یافت می شوند‪.‬‬
‫‪bi‬‬
‫می‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪i‬‬
‫مویرگ های خونی از مویرگ های لنفی باریکترند‪ | .‬ایجاد شپپبکه وسپپیع مویرگی و کاهش فاصپپله با یاخته ها ‪ ،‬مبادله را با بافت ممکن نمی کند‬
‫بلکه انتشپپار سپپریع را آسپپانتر می کند‪ | .‬در ابتدای برخی مویرگ ها می توان حلقه ماهیچه ای صپپاف یافت که تنظی خون مویرگی را انجام می‬

‫‪b‬‬ ‫دهد اما نمی توان گفت در ساختار مویرگ در برش عرضی می توان الیه عضالنی یافت‪.‬‬
‫مویرگ های ناپیوستتته‪ :‬غشپپای پایه ناقص دارند بنابراین مواد فیلتر اندازه نمی شپپوند‪ | .‬نازکترین حالت غشپپای پایه در این مویرگها‬
‫دیده میشپپود‪ | .‬فاصپپله بین سپپلولها در برخی جاها بقدری زیاد اسپپت که به آن حفره گفته میشپپود بنابراین اجازه خروج مقدار زیادی از مواد و‬
‫حتی سلول ها داده می شود‪ | ..‬عبور گلبولهای قرمز پیر و ورود شان به کبد از طریق همین حفرهها میبا شد‪ | .‬این مویرگ ها در جهت تبادل‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫مواد زیاد با هر نوع اندازه اختصاصی شده اند‪.‬‬
‫‪bio‬‬

‫مویرگ های منفذ دار‪ :‬هر سلول پوششی دارای منافذ غشایی می باشد با تعداد بیشمار بنابراین اجازه عبور حج زیادی از مواد داده می شود‪.‬‬
‫| غشاا پایه ضخی ترین حالت را دارد بنابراین به مولکول های ریز اجازه عبور داده می شود اما مولکول های درشت نظیر پروتئین عبورشان‬
‫محدود می شود‪ | .‬این مویرگ ها درجهت تبادل مواد زیاد اما فقط خیلی خیلی ریز اختصاصی شده اند‪.‬‬
‫مویرگ های پیوستتته‪ :‬سپپلول ها ارتباط تنگاتنگ دارند | غشپپای پایه پیوسپپته اما با ضپپخامت عادی اسپپت‪ | .‬منفذ دیده نمی شپپود بنابراین‬
‫کنترل مواد به شدت تنظی می شود‪ | .‬این مویرگ ها در جهت تبادل مواد اندک و خیلی ریز اختصاصی شده اند‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫تبادل مواد در مویرگها‬

‫تبادل مواد بیو خون و بافت ها در موینگ ها انجام می شود‪ .‬مولکول های مواد ممکو است از غشای یاخت های پوششی موینگ و یا از فاصل‬
‫های بین این یاخت ها عبور کررد‪ .‬در ابتدای سنخنگی موینگ‪ ،‬فشار خون که به آن فشار تراوشی می گویرد و نسبت به فشار اسمزی بیشتن‬
‫ا ست‪ ،‬باعث خروج مواد از موینگ می شود‪ .‬در ایرجا بخ شی از خوناب ب جز مولکول های در شت از موینگ خارج و به بافت وارد می شوند‪ .‬در‬
‫نتیجه ی خنوج خوناب فشار اسمزی درون موینگ نسبت به فشار تراوشی به تدریج افزایش می یابد؛ بطوری که در بخش سیاهنگی موینگ ‪،‬‬
‫فشار اسمزی درون موینگ از فشار تناوشی بیشتر است و آب همناه با مولکول های متفاوت ازجمله مواد دفعی یاخته ها‪ ،‬وارد موینگ می شوند‪.‬‬
‫فشار اسمزی نیروی بازگرداندن مواد به رگ است و فشار تراوشی‬
‫نیروی بیرون دهنده مواد از مویرگ اسپپپت‪ | .‬فشپپپار تراوشپپپی ک‬
‫شونده است و با نشت مواد از خون به مایع بین سلولی این فشار‬
‫ک می شپپود‪ | .‬فشپپار اسپپمزی بدلیل وجود داممی پروتئین هایی در‬
‫خون همواره ثابت در نظر گرفته می شپپپود‪ | .‬در سپپپمت سپپپرخرگی‬

‫‪i‬‬
‫مویرگ ‪ O>T‬اسپپپپپت بنابراین مواد بیرون می زنند‪ | .‬زمانی که‬
‫مقدار ‪ T=O‬شود عبور مواد متوقف می شود‪ | .‬در سمت سیاهرگی‬

‫‪n‬‬
‫‪ O>T‬می شود بنابراین مقداری از مواد به خون بازگردانده می شود‪.‬‬

‫‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬ ‫مقدار مواد بیرون زده از مویرگ بعلت فشپپار تراوشپپی زیاد ابتدای‬
‫‪b‬‬‫‪ioH‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪me‬‬

‫مویرگ از مقدار مواد وارد شپپده به مویرگ در انتهای مویرگ بیشپپتر‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫اسپپپت‪ .‬بخش از مواد وارد رگ های لنفی می شپپپوند و در ادامه از‬
‫گره های لنفی عبور کرده تصپپفیه میکربی می شپپوند و سپپپس توسپپط‬
‫مجاری لنفی چپ و راسپپپت به سپپپیاهرگ های زیرترقره ای ریخته‬

‫‪m‬‬
‫شده و لنف وارد خون می شود‪.‬‬

‫‪a‬‬
‫کمبود پروتئینهای خون و افزایش فشار درون سیاهرگها عواملی که میتواند از سنعت بازگشت مایعات از بافت به خون بکاهرد‬
‫در نتیجه بخش هایی از بدن متورم می شوند‪ .‬مصنف زیاد نمک و مصنف کم مایعات نیز موجب خیز می شوند‪.‬‬

‫‪H‬‬
‫کمبود پروتئین های خونی که در پی بیماری کلیوی ‪ ،‬یا افزایش تولید کورتیزول‪ ،‬دیابت شیرین و سلیاک دیده می شود موجب کاهش فشار اسمزی خون‬
‫خیز (ادم)‬

‫‪i‬‬ ‫‪o‬‬
‫می شود در نتیجه بازگشت مواد به رگ با مشکل روبرو شده و منجر به خیز می شود‪ | .‬با تنگ شدن دریچه سه لختی و یا بیماریهایی نظیر واریس که منجر به‬
‫توقف حرکت خون در سیاهرگ ها می شود موجب جلوگیری از موادگیری مویرگ در سمت سیاهرگی می شود در نتیجه مواد در بافت می ماند و خیز ایجاد‬

‫‪b‬‬
‫می شود‪ | .‬م صرف زیاد نمک یا تولید زیاد آلدو سترون که به بازجذب کلیوی سدیم می انجامد موجب افزایش ف شار خون ‪ ،‬افزایش ف شار تراو شی می‬
‫شود که در پی آن خروج بیش از حد طبیعی مواد از ابتدای سرخرگی رخ می دهد و نهایتاً خیز اتفاق می افتد‪ | .‬مصرف ک مایعات منجر به کاهش حج‬
‫خون و افزایش ترشت آلدوسترون می شود که نهایتاً با افزایش فشار خون و فشار تراوشی منجر به خیز می شود‪.‬‬

‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬ ‫سیاهرگها‬ ‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬

‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫ستتیاهنگ ها با داشتتتو فضتتای داخلی وستتیع و دیوارهای با مقاومت کمتن‪ ،‬میتوانرد بیشتر حجم خون را در خود جای دهرد‪ .‬باقیمانده فشتتار‬
‫سنخنگی باعث ادامه جنیان خون در سیاهنگ ها می شود اما به علت کاهش شدید فشار خون و جهت حنکت خون در سیاهنگها که در بیشتن‬
‫آنها به سمت باال است الزم است عواملی به جنیان خون در سیاهنگها کمک کرد‪.‬‬
‫‪ )1‬تلمبه ماهیچه استتتلتی‪ :‬حنکت خون در سیاهنگها بهویژه در اندامهای پاییوتن از قلب‪ ،‬به مقدار زیادی به انقباض ماهیچههای ا سکلتی‬
‫واب سته ا ست‪ .‬انقباض ماهیچههای د ست و پا‪ ،‬شکم و میانبرد‪ ،‬به سیاهنگهای مجاور خود ف شاری وارد میکررد که باعث حنکت خون در‬
‫سیاهنگ به سمت قلب میشود‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪ )2‬دریچههای النه کبوتری‪ :‬وجود آنها در سیاهنگهای دست و پا‪ ،‬جنیان خون را یکطنفه و به سمت‬
‫باال هدایت میکرد‪ .‬هرگام انقباض هن ماهیچه در سیاهنگ مجاور آن‪ ،‬دریچههای باالیی باز و دریچههای‬
‫پاییو‪ ،‬بسته میشوند‪.‬‬
‫‪ )3‬فشار متشی قفسه سینه‪ :‬در هرگام دم‪ ،‬به وجود می آید که قفسه سیره باز می شود‪ ،‬در ایو حالت‬
‫فشار از روی سیاهرگهای نزدیک قلب بنداشته می شود و درون آنها فشار مکشی ایجاد می شود که‬
‫خون را به سمت باال میکشد‪.‬‬
‫فشار تراوشی ک شونده است اما باید بدانی به صفر نمی رسد‪ .‬بنابراین در سمت سیاهرگی مویرگ‬
‫نیز فشپپپار خون وجود دارد که موجب بازگشپپپت آرام خون به قلب می شپپپود‪ | .‬انقباض ماهیچه های‬
‫اطراف سپیاهرگ ها موجب کاهش طول آنها اما افزایش حج آنها می شپود و فشپار وارده به رگ زیاد‬
‫شپپده و مجرای درون رگ ک حج می شپپود در نتیجه این اعمال خون درون رگ ها پمپ می شپپود‪| .‬‬
‫وجود دریچه های النه کبوتری باعث ممانعت از بازگشپپت خون در جهت جاتبه و ایجاد یک جریان یک‬

‫‪i‬‬
‫طرفه خون به سمت قلب می شود‪ | .‬در هنگام دم عادی یا عمیق به علت مسطت شده دیافراگ ‪:‬‬
‫الف) حج قفسه سینه افزایش یافته ‪ ،‬فشار از روی سیاهرگ های منتهی به قلب برداشته می شود و‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪n‬‬
‫نیروی مکش حاصله خون را به دهلیزها وارد می کند‪.‬‬
‫ب) حج حفره شپکمی کاهش یافته ‪ ،‬فشپار ‪ +‬وارد شپده به سپیاهرگ زیرین موجب هل دادن خون به‬
‫‪b‬‬‫‪ioH‬‬
‫‪a‬‬

‫سمت باال می شود‪.‬‬

‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬ ‫دستگاه لنفی‬

‫دستگاه لرفی شامل لرف ‪ ،‬رگهای لرفی‪ ،‬گنههای لرفی ‪ ،‬اندامهای لرفی ‪ ،‬مجاری لرفی است‪ .‬وظیفه اصلی‪:‬‬
‫‪ )1‬تصتتتتفیتته ر بتتا گردانتتاد آب ر موادی که از‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬ ‫موینگها به ف ضای میانبافتی ن شت پیدا می کررد‬

‫و به موینگ بننمیگندند‪ :‬نشت ایو مواد در جنیان‬
‫ورزش و بعضتتتی بیماری ها افزایش قابل توجهی‬

‫‪H‬‬
‫پیدا می کررد‪ .‬لرف مایعی تشتتکیل شتتده از مواد‬
‫مختلف و گویچه های سفید است‪.‬‬

‫‪i‬‬ ‫‪o‬‬ ‫‪ )2‬انت قال چربی های جذب شتتتده از دیواره روده‬
‫باریک به خون‪.‬‬

‫‪b‬‬ ‫‪ )3‬دفاع می تواند بدلیل حضور گلبول های سفید در‬

‫از بیو بندن میکروب های بی ماریزا و یاخ ت‬
‫های سرطانی نقش داشته باشد‪.‬‬
‫لرف بعد از عبور از موینگ ها و رگ های لرفی از طنیق‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫رگ‪am‬بزرگ لنفی به نام جمرای نلیف به ستتت یاهنگ‬
‫‪ed‬‬
‫‪i‬‬
‫دو ‪an‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫های زینتنقوه ای چپ و راستتت می ریزد‪ .‬برابنایو‪ ،‬لرف‬
‫پس از ت صفیه شدن به د ستگاه گندش خون بنمیگندد‬
‫(شتتتکل ‪ .)15‬لوزهها ‪ ،‬تیموس ‪ ،‬طحال ‪ ،‬آپاندیس و‬
‫مغز استخوان اندامهای لرفی نامیده می شوند‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫بخشپپهای پایین دیافراگ ‪ ،‬دسپپت چپ و سپپمت چپ سپپر و گردن وارد مجرای لنفی چپ می شپپوند‪ | .‬مجرای لنفی چپ از راسپپت بزرگ تر و‬
‫ضخی تر ا ست‪ | .‬مجرای لنفی را ست و چپ به ه ارتباط فیزیکی دارند‪ | .‬مجرای لنفی چپ از پ شت قلب عبور کرده و ازباال به سیاهرگ‬
‫زیرترقوه ای چپ می ریزد‪ | .‬دست راست و بخش راست سر و گردن به مجرای لنفی سمت راست مرتبط هستند‪ | .‬مجرای لنفی راست‬
‫نیز همانند مجرای لنفی سمت چپ از باال به سیاهرگ زیرترقوه ای می ریزد‪ | .‬نام دیگر سیاهرگ زیرترقوه ای ‪ ،‬سیاهرگ سینه ای ا ست‪.‬‬
‫بخشپپپی از مواد خارج شپپپده در جریان توده ای از مویرگ وارد رگ های لنفی می شپپپود‪ .‬این رگ ها از مویرگ های خونی قطورتر بوده و دارای‬
‫منافذ بسیار بزرگ می باشند‪ | .‬سلول های سرطانی که در توده های بدخی وجود دارند می توانند از طریق رگ های لنفی در بدن پراکنده شوند‬
‫(متاسپپتاز)‪ | .‬کیلومیکرون ها ‪ ،‬لیپوپروتئین هایی هسپپتند که با اگزوسپپیتوز از سپپلول های اسپپتوانه ای ‪ 1‬الیه ای در روده باریک خارج می شپپوند و‬
‫وارد رگ های لنفی پرزهای روده باریک می شپپوند‪ .‬این رگ ها سپپپس وارد مجرای لنفی چپ شپپده و از پشپپت قلب عبور می کنند‪ .‬مجرای‬
‫لنفی چپ نهایتاً به سپپپیاهرگ زیرترقوه ای (سپپپینهای) چپ وارد می شپپپود و از طریق سپپپیاهرگ زبرین به دهلیز راسپپپت وارد می شپپپوند‪| .‬‬
‫لنفو سیت های ‪ T‬نابالغ تولید شده در میز ا ستخوان از طریق خون به غده تیموس می آیند‪ .‬این غده با تولید هورمون تیمو سین موجب بلوغ‬
‫لنفوسیتهای ‪ T‬می شوند‪ | .‬سلول های دندریتی می توانند از طریق رگ های لنفی به گره های لنفی وارد شوند و لنفوسیت ها را فعال کنند‪| .‬‬

‫‪i‬‬
‫منشاا لنفوسیتها در میز استخوان و تکثیر آنها بیشتر در گره های لنفی است‪.‬‬

‫‪n‬‬
‫تنظیم دستگاه گردش خون‬
‫ضربان و‬ ‫گره ‪ani‬ضربان ساز‪ ،‬تکانههای مر می را ایجاد و در قلب مرت شن میکرد تا ‪ani‬چنخه ضنبان قلب ب طور منظم تکنار شود‪ :‬درحالت عادی ایو‬

‫‪a‬‬
‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪am‬‬ ‫‪am‬‬
‫قل‪ b‬ی نا شی از آن‪ ،‬نیاز ‪ O2‬و مواد مغذی اندامهای بدن را بنطنف می‪bioH‬کرد‪ .‬اما در هرگام فعالیت ورز شی یا درحالت ا ستناحت‪ ،‬بنونده قلب‬
‫‪bio‬‬ ‫برونده ‪ioH‬‬

‫‪d‬‬
‫باید تغیین یابد‪ .‬تر یم مقدار بنون ده قلب با سازوکارهای مختلفی انجام میشود‪:‬‬
‫‪ )1‬نقش د ستگاه ع صبی خودمختار (اع صاب همحس و پادهمحس)‪ :‬افزایش یا کاهش فعالیب قلب مترا سب با شنایط‪ ،‬به و سیله اع صاب‬

‫‪e‬‬
‫محیطی د ستگاه ع ص ی خودمختار انجام می شتتود‪ .‬منکز هماهرگی ایو اعصتتاب در بصطط انلخاع و پ مغزی و در نزدیکی منکز تر یم‬
‫ترفس قنار دارد و همکاری ایو مناکز‪ ،‬نیاز بدن به مواد مغذی و ‪ O2‬را در شنایط خاص به خوبی تأمیو میکرد‪.‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪ )2‬نقش هورمودها‪ :‬وقتی در حالتهای ویژه ف شار روانی مثل نگنانی‪ ،‬تنس و ا ستنس امتحان قنار میگینیم‪ ،‬تن شح بع ضی از هورمونها از‬
‫غدد درونریز مثل ف ق لکیه‪ ،‬افزایش مییابد‪ .‬ایو هورمونها با اثن بن قلب ‪ ،‬فشار خون و ضربان قلب را افزایش میدهرد‪.‬‬
‫‪ )3‬تنظیم موضعی جریاد خود در بافتها‪ :‬افزایش ‪ CO2‬با گشاد کندن سنخنگ های کوچک میزان جنیان خون در آنها را افزایش می‬

‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬ ‫دهد‪.‬‬

‫‪ )4‬نقش گیرناه ها ر حفظ فشتتار ستترخرگی‪ :‬گینندههای حستاس به فشتار ‪ ،‬گیننده های حستاس به کمبود‪ O2‬و گینندههای حستاس به‬

‫‪i‬‬
‫افزایش ‪ CO2‬و یون ‪ H+‬پس از تحنیک به مناکز عصبی پیام می فنسترد تا فشار سنخنگی را در حد طبیعی حفظ و نیازهای بدن در شنایط‬

‫‪b‬‬
‫خاص تامیو شود‪.‬‬
‫اعصاب خودمختار نورون های حرکتی هستند که از سیست عصبی مرکزی پیاها را به سمت ماهیچه قلی ‪ ،‬ماهیچه های صاف یا غدد می برند‪ .‬این‬
‫د ستگاه دارای اع صاب ه حس می با شد که فعالیت قلب را افزایش می دهد و همچنین اع صای پاده حس را شامل می شود که در هنگام‬
‫اسپپپپتراحت فعالیت قلب را کاهش می دهد‪ | .‬برخی هورمون های غده فوق کلیه بر روی قلب گیرنده دارند و می تواند سپپپپرعت عملکرد‬
‫(ضپپپربان) و میزان انقباض آن (فشپپپار خون) را تیییر دهند‪ | .‬هورمون های ‪ ، T4 ، T3‬اپی نفرین و نور اپی نفرین برون ده قلبی را افزایش‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬
‫می دهند‪ CO2 | .‬زیاد و پروتئین هیستامین که از ماستوسیت ها آزاد می شود می تواند جریان خون را در بافت افزایش دهند‪ .‬گره سیتوسی‪-‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫دهلیزی نظ دوره های قلبی را تنظی می کند‪ | .‬دسپپتگاه عصپپبی خودمختار دارای دو نوع نورون حرکتی اسپپت‪ .‬اگر پیام حرکت به اندامهای غیر‬
‫ارادی (قلب ‪ ،‬صاف ‪ ،‬غده) برود اعصاب خودمختار نام می گیرد که ‪ 2‬نوع سمپاتیک و پاراسمپاتیک دارد‪ .‬اما اگر نورون حرکتی به اندام ارادی‬
‫(مخطط اسکلتی) پیام دهی کند به آن اعصاب پیکری می گویند‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫گفتار ‪ -3‬خون‬
‫نوعی بافت پیوندی است که بهطور مر م و یکطنفه در رگهای خونی‬
‫جنیان دارد و دارای دو بخش است‪:‬‬
‫‪ )1‬بخش خوناب‪ :‬حالت مایع دارد‪.‬‬
‫‪ )2‬بخش یاختهای‪ :‬گوی چه های قنمز‪ ،‬گوی چه های ستتتف ید و‬
‫گندهها (پالکت) را شامل میشود‪.‬‬
‫اگن مقداری از خون را گُنیزانه (ستتتانتنیفیوژ) کریم‪ ،‬دو بخش خون از‬
‫هم جدا می شود و میتوان در صد هنکدام را م شخص کند‪ :‬معموالً در‬
‫فند ستتتالم و بال ‪ 55‬درصتتتد حجم خون را خوناب و ‪ 45‬درصتتتد را‬
‫یاخت های خونی تشکیل میدهرد‪.‬‬
‫از کارهای خون‪:‬‬

‫‪i‬‬
‫‪ )1‬انتقال مواد غذایی‪ ، CO2 ، O2 ،‬هورمونها و مواد دیگن است‪.‬‬
‫‪ )2‬ارت اط شیمیایی بیو یاختههای بدن را امکان پذین می کرد‪.‬‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪ )3‬تنظیم دمای بدن و یکسان کندن دما در نواحی مختلف بدن کمک میکرد‪.‬‬
‫‪oHam)e4da‬ایمنی و دفاع در بنابن عوامل خارجی نقش اساسی دارد‪.‬‬
‫‪ )5‬انعقاد در هنگام خونریزی را به کمک عواملی ممکو می کرد تا از هدر رفتو خون جلوگینی میکرد‪.‬‬
‫‪bi‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫بیش از ‪ %90‬خوناب‪ ،‬آب است که در آن پنوتنیوها‪ ،‬مواد غذایی‪ ،‬یونها و مواد دفعی تشکیل می دهد‪.‬‬

‫‪ )1‬حفظ فشار اسمزی خون (آلبومیو‪ ،‬در حفظ فشار اسمزی خون و انتقال بعضی از داروها مثل پریسیلیو نقش دارد)‪.‬‬
‫از وظایف پنوتنیو های خوناب‪:‬‬

‫‪m‬‬
‫‪ )2‬تنظیم ‪( pH‬انواع گلوبولیوها با جذب و انتقال یونها در تر یم ‪ PH‬نقش دارند)‪.‬‬
‫‪ )3‬انعقاد خون (فیبنیروژن و آنزیم پنوتنومبیو در انعقاد خون نقش دارد)‪.‬‬

‫‪a‬‬
‫‪ )4‬ایمنی بدن (گلوبولیوها در ایمری و مبارزه با عوامل بیماریزا اهمیت دارند)‪.‬‬
‫وجود یونهای ‪ K+‬و ‪ Na+‬در خوناب‪ ،‬اهمیت زیادی دارد چون در فعالیت یاختههای بدن نقش کلیدی دارند‪.‬‬

‫‪H‬‬
‫پالکت طبق همین پاراگراف جزا بخش یاخته ها اما از نوع قطعات یاخته ای باید محاسبه شود‪ | .‬خونگیری از رگ های سطحی سیاهرگی انجام می‬

‫‪i‬‬ ‫‪o‬‬
‫شود‪ | .‬از ‪ 100cc‬خون گرفته شده پس از سانتریفیوژ ‪ %55‬سه خوناب و ‪ %45‬سه سلول های خونی است‪ | .‬در بین سلول های خونی گلبول‬
‫های سپفید یاخته هسپته دار ‪ ،‬گلبول های قرمز یاخته بی هسپته و پالکت ها قطعات یاخته ای بدون هسپته هسپتند‪ | .‬زمانی که شپخص آنمی (ک‬

‫‪b‬‬
‫خونی) دارد حج هماتوکریت (گویچه های قرمز) کاهش و حج خونابی شخص افزایش یافته است‪ | .‬خون بافتی پیوندی است که در آن پروتئین‬
‫های رشپپته ای مختلف وجود دارد اما این پروتئین ها کالژن نیسپپتند و از انواع دیگر هسپپتند‪ CO2 , O2 | .‬به مقدار نسپپبی ‪ %3‬و ‪ %7‬در فشپپار‬
‫‪ 104 mm/Hg‬در خوناب حل می شوند‪ | .‬هورمون ها می توانند از طریق خون انتقال یابند پیام ها را بین بخش های مختلف انتقال دهند‪ | .‬مرکز‬
‫اصلی تنظی دما در بدن هیپوتاالموس می باشد‪ .‬زمانی که در بدن دمای یک اندام باال می رود این دما توسط خون به سطت پوست منتقل و با‬
‫‪Ha‬‬
‫محیط تعدیل می شپپپپود‪ | .‬پروتئین های مکمل ‪ ،‬پادتن ها و اینترفرون در خون بصپپپپورت محلول گردش می کنند‪ | .‬پروتئین انعقادی ‪، VIII‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫فیبرینوژن و آنزی غیر فعال پروترومبین در خون محلول هسپپپتند و در زمان خونریزی فعالیت می کنند‪ | .‬پروتئین آلبومین که در جابجایی برخی‬
‫داروها نقش دارد ‪ ،‬توانایی خروج از مویرگ ها را ندارد به همین علت موجب ایجاد ف شار ا سمزی بی شتر در خون ن سبت به مایع بین سلولی‬
‫می شپپود که در گردش توده ای مواد در محل مویرگ ها نقش دارد‪ | .‬هموگلوبین جزا خوناب نیسپپت و در گلبول قرمز قرار دارد‪ | .‬پادتن ها‬
‫از انواع گلوبولین ها بنام گاماگلوبولین هستند‪ K+ .‬و ‪ Na+‬در فعالیت نورون ها در پتانسیل عمل نقش اساسی ایفا می کنند‪ | .‬اوره از سوختن‬
‫پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیک ایجاد می شود و ماده ای نیتروژن دار و سمی است که از طریق کلیه وارد ادرار شده و دفع می گردد‪CO2 | .‬‬
‫تولید شده طی تنفس سلولی از طریق خون به ششها می رسد و دفع می شود‪ | .‬درصدی از ‪ CO2‬تولیدی در بافتها بصورت ‪ HCO3-‬در می آید‬
‫و می تواند از طریق کلیه ها وارد ادرار ب شود همچنین می تواند از طریق صفرا ‪ ،‬شیره لوزالعده و یا سلول های پو ش شی سطحی معده به لوله‬
‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫گوارش وارد و دفع شپپود‪ | .‬الکتیک اسپپید (الکتات) طی عملی بنام تخمیر در سپپلول هایی نظیر ماهیچه اسپپکلتی تولید می شپپود‪ .‬تخمیر فرآیندی‬
‫است که طی آن سلول برای تأمین انرژی مورد نیاز خود در زمان کاهش شدید ‪ O2‬به آن روی می آورد‪ .‬طی این فرآیند ‪ ATP‬کمتری نسبت‬
‫به زمان وجود ‪ O2‬تولید می شود اما سلول را از نظر انرژیک تا حدی تأمین می کند‪ .‬طی تخمیری بنام ا سیدی (الکتیکی) ماده زامد الکتیک ا سید‬
‫(الکتات) تولید می شود که از طریق ادرار دفع می شود‪ .‬تجمع الکتیک اسید در عضله موجب درد عضالنی می شود‪ | .‬گلوبولین ها می توانند در‬
‫بخش خوناب باشند (نظیر پادتن) و ه می توانند در سلول ها قرار داشته باشند (نظیر هموگلوبین)‪.‬‬
‫بخش یاخته ای خون‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪ioH‬‬
‫‪a‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪b‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪i‬‬
‫گویچه های قنمز و گویچه های سفید از یاخت های خونی و گندهها قطعاتی از یاخت هسترد‪ .‬در یک فند بال تولید یاختهی خونی و گنده ها در‬
‫مغز ا ستخ ان انجام می شود‪ .‬در مغز ا ستخوان یاخت های بنیادی وجود دارند که با تق سیمات خود‪ ،‬ایو بخش خون را تولید میکررد‪ .‬در دوران‬

‫‪b‬‬
‫جریری‪ ،‬یاختههای خونی در اندامهای دیگنی مثل کبد و طحال نیز عالوه بن مغز استتتخوان ستتاخته میشتتود‪ .‬یاختههای بریادی مغز استتتخوان‪،‬‬
‫یاختههایی هستتترد که توانایی تق سیم و تولید چندین نوع یاخت را دارند‪ .‬ابتدا یاختههای بریادی مغز استتتخوان تقستتیم میشتتوند و دو نوع‬
‫یاخته بریادی دیگن را ایجاد میکررد‪:‬‬
‫‪ )1‬یاختههای بنیادی لنفوئیای‪ :‬در جهت تولید لرفوسیتها عمل میکررد‪.‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪i‬‬
‫‪an‬‬
‫‪i‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪me‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫هسترد‪.‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪m‬‬
‫‪bioHam)2‬یاختههای بنیادی میلوئیای‪ :‬مرشأ بقیه یاختههای خونی‬
‫گلبول های سفید و قرمز یاخته های خونی و گرده ها قطعات یاخته ای هستند اما هر دو جزا بخش یاخته های خونی اند‪ .‬گویچه های سفید‪:‬‬
‫الف) گلبول های سفیا دانه دار‪ :‬شامل نوتروفیل ها ‪ ،‬اموزینوفیل ها و بازوفیل ها هستند‪ | .‬این یاخته ها یک هسته چندبخشی دارد‬
‫و در زیر میکروسکوپ منظره دانه دار (گرانول دار) دیده می شوند‪ | .‬همه این یاخته ها از سلول های بنیادی میلومیدی منشأ می گیرند‪| .‬‬
‫نوتروفیل ها از نیروهای واکنش سریع فاگو سیتوز کننده در خط دوم دفاع غیراخت صا صی ه ستند‪ | .‬اموزینوفیل ها برعلیه انگل ها فعالیت‬
‫کرده و مواد ضد انگل را با اگزوسیتوز آزاد می کنند‪ | .‬بازوفیل ها هپارین (ضدانعقاد خون) و هیستامین (گشادکننده رگی) آزاد می کنند‪| .‬‬
‫در این بین بازوفیل ها دارای دانه های تیره هستند (پس دانه های نوتروفیل و اموزینوفیل ها روشنند) و نوتروفیل ها دارای دانه های‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫ریز هستند (پس بازوفیل و اموزینوفیل ها دانه درشت دارند)‪.‬‬

‫ب) گلبول های سفیا بارد دانه‪ :‬شامل مونوسیت ها ‪ ،‬لنفوسیت های ‪ T ، B‬و کشنده طبیعی (‪ )N.K‬هستند‪ | .‬این یاخته های یک‬
‫هسته یک بخشی دارند و در زیر میکروسکوپ منظره دانه دار ندارند‪ | .‬لنفوسیت ها منشأ لنفومیدی دارد اما مونوسیت ها منشأ میلومیدی‬
‫دارند‪ .‬لنفوسپپیت های ‪ B‬و ‪ T‬در دفاع اختصپپاصپپی فعال هسپپتند‪ | .‬لنفوسپپیتهای ‪ B‬پس از برخورد با میکرب به لنفوسپپیت ‪ B‬خاطره و یاخته‬
‫های پادتن سپپاز تبدیل می شپپوند‪ | .‬یاخته های پادتن سپپاز با تولید پادتن به مبارزه می پردازند‪ .‬لنفوسپپیت های ‪ T‬با برخورد به سپپلول‬
‫های خودی تیییر یافته ی سپپرطانی یا ویروسپپی شپپده فعال شپپده و سپپپس به انواعی از سپپلول ها نظیر کمک کننده‪T ،‬کشپپنده ‪T ،‬خاطره و‪..‬‬
‫تبدیل می شوند‪ | .‬سلول های ‪T‬کشنده پس از اتصال به سلول سرطانی با آزادسازی ماده ای بنام پرفورین روی غشای سلول هدف ‪،‬‬
‫غشای آنرا سوراه و آنزیمی را وارد سلول سرطانی می کند که منجر به خودکشی سلول (مرگ برنامه ریزی شده) می شود‪ | .‬سلول های‬
‫کشنده طبیعی در دفاع غیر اختصاصی نقش دارند و کارکردشان همانند ‪T‬کشنده می باشد‪.‬‬
‫ی اخته های میلوئیدی می توانند همه گلبول های سفید دانه دار و بخشی از بی دانه ها و گلبول های قرمز و گرده ها را تولید کنند‪ .‬سلول مگاکاریوسیت در‬
‫مغز استخوان تکه تکه می شود‪ .‬پالکت ها (گرده ها) پس از ایجاد در مغز استخوان از حفره های موجود در مویرگ های ناپیوسته عبور کرده و وارد خون می‬

‫‪i‬‬
‫شوووند‪ | .‬یاخته های لنفوئیدی فقط گلبول سووفید از نول لنفوسوویت را تولید می کنند که بخشووی از گلبول های سووفید بی دانه هنووتند‪ .‬این یاخته ها د تولید‬
‫گلبولهای سفید دانه دار نقش ندارند‪ | .‬تمام گلبول های سفید حا صل از تق نیم سلول میلوئیدی در دفال غیراخت صا صی نقش دارند‪ | .‬گلبولهای سفید‬

‫‪n‬‬
‫حاصل از تقنیم میلوئیدی می توانند در دفال غیراختصاصی(‪ )NK‬یا دفال اختصاصی (‪ )B-T‬نقش داشته باشند‪ | .‬گلبول قرمز نابالغ با خروج هنته به گلبول‬

‫‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫قرمز بالغ تبدیل می شود اما پیش از خروج هنته باید با کمک ‪ DNA‬سلول هموگلوبین ‪ ،‬آنزیم کربنیک انیدراز و آنتی ژن های سطحی و دیگر مواد در‬
‫‪me‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪b‬‬‫‪ioH‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪me‬‬

‫‪d‬‬
‫سلول ساخته شود تا مدتی سلول بتواند بدون ه نته و اندامک ها زنده بماند‪ .‬گلبول های قرمز تحت تنظیم هورمون اریتروپویتین ه نتند که در هنگام‬
‫کاهش اک نیژن از کبد و کلیه به خون ریخته می شوند‪ | .‬لنفو سیت ها کوچکترین گلبول های سفید ه نتند و ن نبت ه نته به سیتوپال سم آنها ن نبت به‬

‫‪e‬‬
‫سایرین باالتر است‪ .‬مونوسیت ها بزرگترین می باشند‪ | .‬تمامی گلبول های سفید توانایی دیاپدز (تراگذری=عبور از دیواره مویرگ ها) را دارند‪.‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫در ان سان بیش از ‪ %99‬یاختههای خونی را گویچههای قنمز ت شکیل میدهرد که به خون‪ ،‬ظاهنی قنمز رنگ میدهرد‪ :‬ایو یاختههای کنوی که از‬
‫یاختههای خونی قرمز‬

‫دوطنف حالت فنورفته دارند‪ ،‬در هرگام تشتتکیل در مغز ا ستخوان‪ ،‬هستتته خود را از دستتت‬

‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬ ‫میدهرد و میان یاخته آنها از هموگلوبین پن می شود‪ .‬ن سبت حجم گویچه های قنمز خون به‬
‫حجم خون که به صورت درصد بیان می شود را خون بهر (هماتوکنیت) می گویرد‪ .‬نقش اصلی‬

‫‪b‬‬ ‫‪i‬‬ ‫گویچههای قنمز‪ ،‬انتقال گازهای تنفسی است‪ .‬متوسط عمن گویچههای قنمز ‪ 120‬روز است‪:‬‬
‫تقنیباً ‪ %1‬از گویچههای قنمز‪ ،‬روزانه تخنیب می شود و باید جایگزیو شود‪ .‬تخنیب یاختههای‬
‫خونی آ سیبدیده و منده در طحال و کبد انجام می شود‪ .‬آهن آزاد شده در ایو فنآیرد یا‬
‫در کبد ذخینه می شود و یا همناه خون به مغز ا ستخوان میرود و در ساخت دوباره گویچههای‬
‫قنمز مورد استفاده قنار میگیند‪ .‬در انسان و بسیاری از پستانداران‪ ،‬گویچههای قنمز‪ ،‬هسته و بیشتن اندامکهای خود را از دست میدهرد‪.‬‬

‫‪i‬‬
‫اسید و ویتامین ‪ B12‬نیاز می باشد‪:‬‬
‫‪i‬‬
‫بنای‪ i‬ساخته شدن گویچههای قنمز در مغز استخوان به آهن ‪ ،‬فولیک‬
‫‪d‬‬‫‪an‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪n‬‬
‫‪da‬‬
‫‪n‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫طبیعی‪bioH‬یاختهای الزم است‪ .‬کمبود آن باعث می شود یاختهها بهویژه در مغز‬
‫‪bio‬‬ ‫فولیکاسیا‪ :‬نوعی ویتامیو از خانواده ‪ B‬است که بنای تقسیم‬
‫‪bio‬‬ ‫✓‬
‫استتتخوان‪ ،‬تکثیر ن شوند و تعداد گویچههای قنمز کاهش یابد‪ .‬ستتبزیجات با بنگ ستتبز تینه‪ ،‬حبوبات‪ ،‬گوشتتت قنمز و جگن از مرابع آهن و‬
‫فولیکاسید هسترد‪.‬‬
‫✓ ریتامین ‪ :B12‬کارکند صتتحیح فولیکاستتید به وجود ‪ B12‬وابستتته استتت‪ :‬ویتامیو ‪ B12‬فقط در غذاهای جانوری وجود دارد‪ .‬در روده بزرگ‬
‫مقداری ویتامیو ‪ B12‬تولید میشود‪.‬‬

‫هماتوکریت قسمت اعظ ‪ %45‬سه یاخته های خونی را به خود اختصاص می دهد‪ | .‬تولید پروتئین هموگلوبین و سپس خروج هسته از گلبول‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫قرمز نابالغ در میز اسپپتخوان انجام می شپپود‪ | .‬نقش اصپپلی گلبول قرمز انتقال گاز تنفسپپی و نقش فرعی آن تنظی ‪ pH‬می باشپپد که توسپپط‬
‫هموگلوبین آن انجام می شپپپود‪ | .‬انهدام گویچه های قرمز توسپپپط ماکروفاژها انجام می شپپپود‪ | .‬از تخریب گروه ه در هموگلوبین بیلی روبین‬
‫تولید می شود که بخ شی از آن توسط صفرا وارد لوله گوارش می شود که موجب رنگ مدفوع می شود و بخشی از آن از طریق خون به کلیه ها‬
‫می رود و از طریق ادرار دفع می شود که موجب رنگ ادرار می شود‪ | .‬آهن به گروه ه هموگلوبین اتصال قوی دارد و موجب می شود گازهای‬
‫تنفسی توان اتصال به هموگلوبین داشته باشند‪ | .‬آهن همان گروه ه نیست بلکه به گروه ه وصل است‪ | .‬فولیک اسید همان ویتامین ‪B9‬‬
‫است و در غذای گیاهی و جانوری یافت می شود اما ویتامین ‪( B12‬سیانوکوباالمین) تنها در غذاهای جانوری یافت می شود‪ .‬مقداری نیز توسط‬
‫باکتری ها در روده بزرگ انسپپان تولید می شپپود که جذب خون می شپپود (اما بدون کمک فاکتور داخلی معده)‪ | .‬شپپخص مبتال به سپپلیاک بدلیل‬
‫کاهش شدید جذب در جذب مواد موثر در تولید گویچه های قرمز ه ضعیف است بنابراین اشخاص مبتال دچار ک خونی شده و درحالی که سطت‬
‫اریتروپویتین خونشپپان باالسپپت اما در تولید گویچه های قرمز ضپپعف دارند‪ B12 | .‬به ویتامین ‪ B‬دیگری بنام فولیک اسپپید (‪ )B9‬کمک می کند‪| .‬‬
‫افراد مبتال به ک خونی داسپپی شپپکل که نوعی بیماری ژنتیکی می باشپپد هموگلوبین غیرطبیعی دارند‪ .‬هموگلوبین دارای دو نوع زنجیره آلفا و بتا‬
‫می باشپپد‪ .‬دوعدد آلفا و دو عدد بتا در کنار ه هموگلوبین را ایجاد می کنند‪ .‬افراد مبتال در آمینواسپپید شپپشپپ زنجیره بتا بجای گلوتامیک اسپپید ‪،‬‬

‫‪i‬‬
‫آمینواسپپید والین دارند‪ .‬به همین جهت گلبول قرمز آنها فرم داسپپی شپپکل پیدا می کند‪ .‬افراد مبتال معموالً به سپپن تولیدمثل نمی رسپپند و می‬
‫میرند‪.‬‬

‫‪bio‬‬
‫به‬‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫ست‪ .‬در بدن ما تر یم میزان گویچههای قنمز‪ ،‬به تن شح هورمونی ‪Ha‬‬

‫‪bio‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪n‬‬ ‫تنظیم تولید گویچههای قرمز‬

‫گویچه های قنمز به وجود آهو ‪ ،‬فولیک ا سید و ویتامیو ‪ B12‬واب سته ا‪Ha‬‬

‫نام اریتروپویتین ب ستگی دارد‪ :‬محل تر شح‪ :‬تو سط گنوه ویژهای از یاختههای لکیه و کبد به درون خون تن شح می شود‪ .‬محل اثر‪ :‬روی مغز‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫تولید ‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫استخوان اثن میکرد تا سنعت تولید گویچههای قنمز را زیاد کرد‪ .‬ایو هورمون بهطور طبیعی به مقدار کم تنشح میشود تا کاهش معمولی تعداد‬
‫گویچههای قنمز را جبنان کرد‪ :‬هرگام کاهش مقدار ‪ O2‬خون‪ ،‬ایو هورمون افزایش مییابد که ایو حالت در کمخونی‪ ،‬بیماریهای ترفسی و قلبی‪،‬‬
‫ورزشهای طوالنی یا قنار گنفتو در ارتفاعات‪ ،‬ممکو است رخ دهد‪.‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫کبد و کلیه نیز جزا دستگاه درون ریز به حساب می آیند‪ | .‬سلول های بنیادی میز استخوان در حالت عادی توانایی تولید گلبول قرمز دارند اما‬
‫با اثر اریتروپویتین روی آنها تولید گلبول افزایش چ شمگیر می گیرد‪ | .‬نمی توان گفت اریتروپویتین تنها در صورت کمبود ‪ O2‬تولید می شود‬
‫بلکه بعلت از بین رفتن حدود روزانه یک درصپپد گلبول های قرمز همواره تولید دارد و کمبود اکسپپیژن موجب افزایش بیشپپتر از حالت طبیعی‬

‫‪H‬‬
‫(مقدار ک ) آن می شپپود‪ | .‬انمی (ک خونی) می تواند ارثی یا اکتسپپابی باشپپد‪ .‬از ک خونی های ارثی می توان به بیماری تاالسپپمی و ک خونی‬
‫داسی شکل اشاره کرد‪ .‬رژی غذایی دارای آهن یا ویتامین فولیک اسید و ‪ B12‬ک و بیماری سلیاک می تواند زایش طبیعی گلبول های قرمز را‬

‫‪o‬‬
‫با مشپپکل مواجه کند‪ | .‬بیماری تنفسپپی و قلبی می تواند اکسپپیژن رسپپانی به کلیه و کبد را کاهش دهد و موجب تولید بیش از حد اریتروپویتین‬

‫‪b‬‬ ‫‪i‬‬
‫شود‪ | .‬ارتفاع زیاد موجب رقیق شدن هوا و کاهش فشار اکسیژن شود که طی آن درصد اکسیژن متصل به هموگلوبین کمتر از ‪ %97‬شود‪ | .‬در‬
‫کبد و کلیه غده برای تولید اریتروپویتین وجود ندارد بلکه سلول های درون ریز خا صی ب صورت پراکنده در این اندام ها (مجموعاً سه اندام‪ ،‬دو‬
‫کلیه و یک کبد) وجود دارند که این هورمون را ایجاد و سپس هورمون وارد خون می شود‪ | .‬هورمون ها از پیک های شیمیایی دوربرد ه ستند که‬
‫می توانند روی سلول های هدف خود که دارای گیرنده برای آن هورمون هستند تاثیر بگذارند و فعالیت آنها را تیییر دهند‪.‬‬

‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬

‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫یاختههای خونی سفید‬

‫گلبول های سفید یاخته های ه سته داری ه سترد که ضمو گندش در خون‪ ،‬در بافتهای مختلف بدن نیز پناکرده می شوند و نقش ا صلی آنها‪،‬‬
‫دفاع از بدن در بنابن عوامل خارجی (ایمری) است‪.‬‬

‫فرم میادیاخته‬ ‫فرم هسته‬ ‫گلبول سفیا‬ ‫منشأ‬

‫با دانههای تینه‬ ‫دوقسمتی روی هم افتاده‬ ‫بازوفیل‬
‫با دانههای روشو درشت‬ ‫دوقسمتی دمبلی‬ ‫ائوزیروفیل‬ ‫گنانولوسیت‬
‫میلوئیدی‬
‫با دانههای روشو ریز‬ ‫چردقسمتی‬ ‫نوتنوفیل‬
‫بدون دانه‬ ‫تکی خمیده یا لوبیایی‬ ‫مونوسیت‬
‫آگنانولوسیت‬
‫بدون دانه‬ ‫تکی گند یا بیضی‬ ‫لرفوسیت‬ ‫لرفوئیدی‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪ioH‬‬
‫‪a‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪b‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫همه گلبول های سپپپپفید توانایی دیاپذر (تراگذری) و خروج از مویرگ های خونی را دارند‪ | .‬مونوسپپپپیت ها پس از خروج از خون می توانند به‬
‫دندریتی (دارینه ای) و ماکروفاژ (درشپپت خوار) تمایز یابند که در این صپپورت گلبول سپپفید نام نمی گیرند بلکه تیییر یافتهای از گلبول سپپفید‬

‫‪m‬‬
‫مونوسپپیت هسپپتند‪ | .‬مونوسپپیت در ‪ 2‬محل پس از خروج از خون تنها میتواند به ماکروفاژ مبدل شپپود‪ :‬حین التهاب و در محل حبابک‪ | .‬اندازه‬
‫دانه ها از زیاد به ک در بازوفیل ‪ ،‬اموزینوفیل و نوتروفیل دیده می شپپود‪ | .‬نوتروفیل ها نیروهای واکنش سپپریع بدن بوده و در خط دوم دفاع‬

‫‪a‬‬
‫غیراختصپپاصپپی بدن با میکرب ها مبارزه می کنند‪ | .‬نوتروفیل ها مواد دفاعی اندکی حمل می کنند و به این جهت بسپپیار چابکند‪ | .‬نوتروفیل ها‬

‫‪H‬‬
‫دارای دانه های کوچکند‪ | .‬تمامی گلبول های سپپپپفید توانایی دیاپدز (تراگذری=عبور از دیواره مویرگ) دارند‪ | .‬اموزینوفیل ها می توانند با‬
‫تر شحات مواد ضد انگل موجب از بین رفتن انگل ها و حتی کرم های وارد شده به بدن شوند‪ | .‬بازوفیل ها دارای دانه های تیره بوده و در‬

‫‪i‬‬ ‫‪o‬‬
‫تولید هی ستامین و هپارین نقش دارند‪ | .‬هی ستامین ماده گ شادکننده رگی ا ست (همانند ‪ | .)CO2‬هپارین ماده ضد انعقاد ا ست و جلوی ایجاد‬
‫لخته را در خونریزی های شدید می گیرد‪ | .‬مونوسیت ها بزرگ ترین گلبول های سفید هستند و برجستگی های غشایی بزرگ روی سلول های‬

‫‪b‬‬
‫خود دارند‪ .‬این سپپپلول ها تنها در خون موجودند و در صپپپورت دیاپدز و ورود به بافت سپپپریعاً تیییر شپپپکل داده (تمایز می دهند) و به ماکروفاژ‬
‫(درشتخوار) یا دارینه ای (دندریتی) تبدیل می شوند‪ | .‬مونوسیت ها در دوجا تنها به ماکروفاژ تبدیل می شوند‪ :‬حبابک و التهاب‪ | .‬لنفوسیت‬
‫ها برخالف سایر گلبولهای سفید حاصل تمایز یاخته های بنیادی لنفومیدی هستند‪ | .‬لنفوسیت ها به سه نوع ‪ T ،B‬و کشنده طبیعی (‪ )NK‬طبقه‬
‫بندی می شوند‪ | .‬لنفوسیت های ‪ B‬و ‪ T‬در دفاع اختصاصی شرکت دارند و کشنده طبیعی در دفاع غیراختصاصی شرکت دارد‪ | .‬لنفوسیت های‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪ B‬و ‪ T‬در ابتدا نابالیند یعنی گیرنده آنتی ژنی بر روی خود ندارند و توانایی شناسایی اختصاصی آنتی ژن را ندارند‪ | .‬لنفوسیت های ‪ B‬در میز‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬

‫استخوان بالغ شده سپس وارد خون می شوند و اگر با آنتی ژن اختصاصی خود برخورد کنند تکثیر شده و لنفوسیت ‪ B‬خاطره و سلول پادتن ساز را‬
‫ایجاد می کنند‪ | .‬هر لنفوسپپپیت تنها یک نوع گیرنده آنتی ژنی خاص دارد اما گیرنده زیاد دارد مثالً برای هورمون‪ | .‬لنفوسپپپیت های ‪T‬نابالغ از‬
‫میز اسپپتخوان وارد خون شپپده سپپپس به تیموس میروند‪ .‬تیموس غده ای درون ریز اسپپت که در جلوی نای و باالی قلب و پشپپت جناغ واقع‬
‫است و از اندامهای لنفی می باشد‪ .‬این غده هورمون تیموسین ترشت می کند که موجب بلوغ لنفوسیت های ‪ T‬می شود‪ | .‬لنفوسیت های ‪T‬‬
‫می تواند سلول های خودی را که سرطانی شده اند یا آلوده به ویروس شده اند را شناسایی می کند‪ .‬پس از شناسایی تکثیر شده و انواعی سلول‬
‫نظیر لنفوسیت ‪T‬خاطره‪ ،‬لنفوسیت ‪T‬کشنده (با کشنده طبیعی اشتباه گرفته نشود) و لنفویت ‪T‬کمک کننده و‪ ..‬را ایجاد می کند‪ | .‬لنفوسیت های‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪ T‬کشنده در دفاع اختصاصی و لنفوسیت های کشنده طبیعی در دفاع غیراختصاصی کاری مشابه میتوانند انجام دهند‪ .‬این دو سلول با اتصال به‬
‫سلول های سرطانی و با اگزوسیتوز پروتئینی بنام پرفورین غشای سلول سرطانی را سوراه می کنند و سپس با وارد کردن نوعی آنزی به سلول‬
‫سرطانی (از طریق منفذ ایجاد شده توسط پرفورین) موجب راه افتادن مکانیسمی در سلول سرطانی می شود که مرگ برنامه ریزی شده نام دارد‬
‫و سلول سرطانی می میرد‪ | .‬لنفوسیت های ‪T‬کشنده و لنفوسیت های کشنده طبیعی پس از مرگ یاخته سرطانی ماده ای بنام اینترفرون ‪ 2‬را‬
‫نیز ترشت می کنند تا ماکروفاژهای اطراف را فراخوان کند تا برای پاکسازی و بلع جنازه سلول سرطانی بیاید‪.‬‬

‫گِردهها (پالکت ها)‬

‫قطعات یاختهای بیرنگ و بدون هسته هسترد که درون خود دانههای زیادی دارند و از گویچههای خون کوچکتنند‪.‬‬
‫در مغز استخوان‪ ،‬زمانی تولید میشوند که یاختههای بزرگی به نام ماگاکری سیت قطعهقطعه و سمس وارد جنیان خون میشوند‪.‬‬
‫درون هنیک از قطغات‪ ،‬دانههای کوچک پن از ترکی ات فعال وجود دارند‪.‬‬

‫گندهها به چرد طنیق از هدر رفتو خون جلوگینی میکررد‪:‬‬

‫‪i‬‬
‫‪ )1‬در خونریزیهای محارد‪ :‬که دیواره رگها آستتیب جزئی میبیرد‪ ،‬در محل آستتیب‪ ،‬گِردهها‬
‫دور هم جمع میشتتوند‪ ،‬به هم میچستتبرد و ایجاد درپوش میکررد‪ .‬ایو درپوش جلوی خنوج‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫نقش‪Ham‬اصلی دارند‪:‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪e‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪n‬‬
‫خون از رگ آسیبدیده را میگیند‪.‬‬
‫‪ Ham)e2dan‬در خونریزیهای شایاتر‪ :‬گندهها در تولید لخت خون‪،‬‬
‫✓ آن ها با آزاد کندن مواد و با ک مک پنوتنیو های خو ناب م ثل فیبنیروژن‪ ،‬لخ ته را ای جاد‬
‫‪bio‬‬
‫‪i‬‬

‫‪d‬‬
‫میکررد‪ .‬تشکیل لخته در محل زخم‪ ،‬جلوی خوننیزی را میگیند‪.‬‬

‫‪e‬‬
‫✓ وجود ویتامیو ‪ k‬و یون ‪ Ca2+‬در انجام روند انعقاد خون و تشکیل لخته الزم است‪.‬‬
‫مناحل انعقاد خون با کمک گندهها و عوامل انعقادی دیگن را در نمودار زین میبیرید‪:‬‬
‫گرده ها دارای اندامک هستند اما هسته ندارند‪ | .‬در میز استخوان ساخته می شوند سپس با عبور از حفره های بین یاخته ای جدار مویرگ های‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫ناپیو سته وارد جریان خون می شوند‪ | .‬در انعقاد خون نقش دارند تا محل خونریزی با کمک آنها ب سته شود‪ | .‬گرده ها م ستقیماً از تکه تکه شدن‬
‫یاخته های مگاکاریو سیت ایجاد می شوند اما گویچه قرمز و سفید م ستقیماً از یاخته های میلومیدی یا لنفومیدی ایجاد می شوند‪ | .‬دقت کنید ایجاد‬
‫پالکت ها در میز استخوان می باشد و پس از ایجاد با عبور از دیواره حفره دار مویرگ های ناپیوسته به خون وارد می شوند‪ | .‬پالکت ها قطعات‬

‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫یاخته ای هسپپتند که فاقد هسپپته هسپپتند بنابراین نمی توان در آنها کروموزوم یافت‪ | .‬گرده ها در هر نوع خونریزی چه خفیف و چه شپپدید کارایی‬
‫دارند‪ | .‬پالکت ها توانایی دیاپدز و ورود به بافت را ندارند‪ | .‬پالکت ها می توانند ترکیبات چسپپپپبناک در خونریزی های خفیف و آنزی‬

‫‪i‬‬
‫پروترومبیناز را در خونریزی های شدید با اگزوسیتوز آزاد کنند‪ | .‬پالکت ها درصد کمی از هماتوکریت را به خود اختصاص می دهند‪.‬‬

‫‪b‬‬
‫در خونریزی محارد درپوش پالکتی ایجاد می شپپپود و با چسپپپبیدن پالکت ها به یکدیگر محل خونریزی بسپپپته می شپپپود‪ | .‬در خونریزی محدود‬
‫پروترومبیناز آزاد نمی شود‪ ،‬پروترومبین به ترومبین تبدیل نمی شود‪ ،‬فیبرینوژن به فیبرین تبدیل نمی شود‪ ،‬لخته تولید نمی شود‪ | .‬در هرنوع‬
‫خونریزی بافت پوششی سنگفرشی رگ صدمه می بیند‪ | .‬در خونریزی محدود از سلول آسیب دیده پروترومبیناز آزاد نمی شود‪.‬‬

‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬

‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫در خونریزی شایا بافتها و گرده های آ سیب دیده تو سط شبکه آندوپال سمی زبر خود آنزی پروترومبیناز می سازند و سپس با کمک د ستگاه‬
‫گلژی و فرآیند اگزو سیتوز آنرا به خوناب رها می کنند‪ .‬آنزی پروترومبیناز در‬
‫حضپپپپور ویتامین ‪( K‬که در تولید پروترومبین نقش دارد اما کتاب نگفته) و‬
‫یون ‪ Ca2+‬و فپپاکتور انعقپپادی ‪ ، VIII‬آنزی غیرفعپپالی در خونپپاب بپپه نپپام‬
‫پروترومبین را به آنزی ترومبین فعال تبدیل می کند‪ .‬آنزی ترومبین فعال‬
‫شده روی پروتئین هایی محلول به نام فیبرینوژن اثر می گذارد و با اتصال‬
‫آنها به ه ر شته های پروتئینی فیبرین را ایجاد می کند که نامحلول ا ست و‬
‫با رسوب خود در محل خونریزی‪ ،‬یک توریپروتئینی ایجاد میکند که به همراه‬
‫یاختههایخونی قرمز لخته را ایجاد میکند و محل خونریزی بسته میشود‪.‬‬
‫آنزیمی به نام پال سمین می تواند لخته های ایجاد شده را از بین ببرد‪.‬‬
‫زمانی لخته ایجاد می شود که هپارین در آنجا دیده نشود‪.‬‬

‫‪i‬‬
‫عدم تولید فاکتور انعقادی ‪VIII‬‬ ‫بیماری هموفیلی‬ ‫دلیل ژنتیکی‬
‫سوء جذب ویتامیو ‪ K‬و کلسیم‬ ‫سلیاک‬

‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫دفع کلسیم خون ‪ ،‬کاهش جذب کلسیم ‪،‬‬
‫کاهش تجزیه استخوان و رفع کمبود کلسیم خون‬
‫سوء جذب ویتامیو ‪ K‬و کلسیم‬ ‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫بنهم خوردن تر ییم‬
‫پاراتینوئیدی‬
‫سوءتغذیه‬

‫‪a‬‬ ‫‪n‬‬ ‫دلیل‬

‫اکتسابی‬
‫اختالل در‬
‫‪Hameda‬انعقاد‬
‫‪bio‬‬
‫‪ni‬‬

‫‪d‬‬
‫کاهش هضم لیمیدها ‪ ،‬کاهش جذب کلسیم و‬
‫سرگ صفنا‬
‫ویتامیو های محلول در چنبی بخصوص ‪K‬‬

‫‪e‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪1-4-10‬‬
‫در رابط با قلب انسان کدام گزین صحیح اسب؟(تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪ )1‬حجیمترین حفره قلب انسان دارای بخشی با توانایی زایش تحریک برای انق اض می باشد‪.‬‬
‫‪ )2‬تعداد رگ های متصل ب حفرات قل ی ک دارای خون ‪ CO2‬دار هستند بیشتر از تعداد دریچ های قل ی اسب‪.‬‬
‫‪ )3‬بزرگترین دریچ ابتدای سرخرگ های متصل ب قلب ‪ ،‬جلویی ترین دریچ قل ی اسب‪.‬‬
‫‪ )4‬الی ایجاد شده از چین خوردگی برون شام قلب ب بافب ماهیچ ای قلب همانند پرده جنب‪ ،‬چس یده اسب‪.‬‬

‫در رابط با انواع گردش خون در انسان ‪ ،‬کدام گزین جمل زیر را ب نادرستی تکمیل می کند؟(تالیفی محمدهمدانی)‬
‫«در رابط با گردش خون مضاعف انسان‪ ،‬در گردش خون ششی همانند گردش خون عمومی‪». .................. ،‬‬
‫‪)1‬خون پس از ع ور از ش ک های مویرگی نهایتاً وارد سیاهرگ شده و ب قلب بازمیگردد‪.‬‬
‫‪)2‬رگ هایی دارای خون با مقادیر باالی دی اکسید کربن و خون دارای مقادیر باالی اکسیژن دیده می شوند‪.‬‬
‫‪)3‬خون از دریچ های الن ک وتری موجود در سیاهرگ ها ع ور می کند‪.‬‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫‪)4‬خون دارای اکسیژن و دی اکسیدکربن بطور منظم و یک طرف در رگهای خونی جریان دارد‪.‬‬

‫کدام گزین در رابط با دریچ های قل ی نادرسب اسب؟(تالیفی محمدهمدانی)‬

‫‪a‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪a‬‬
‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬ ‫لختی ب سمب پایین اسب‪.‬‬
‫‪ioH‬‬
‫)جهب‪ioH‬باز شدن دریچ های سینی ب سمب باال و دریچ های ‪ 2‬و ‪3e‬‬
‫‪am‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪b‬‬

‫‪)2‬ساختار خاص دریچ ها و تفاوت فشار در دو طرف آنها‪ ،‬باعث باز یا بست شدن دریچ ها میشود‪.‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪)3‬در ساختار دریچ ها‪ ،‬بافب ماهیچ ای ب کار نرفت و از بافتی دارای سلول های با فاصل زیاد از هم ایجاد شده اسب‪.‬‬
‫‪)4‬دریچ سینی ششی نس ب ب دریچ سینی آئورتی جلوتر قرار گرفت و کوچکتدین دریچ قل ی اسب‪.‬‬

‫‪m‬‬
‫در رابط با ساختار بافتی قلب‪( . .............................. ،‬تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪)1‬در الی درون شام همانند الی برون شام قلب‪ ،‬بافب پوششی و پیوندی دیده می شود‪.‬‬

‫‪H‬‬ ‫‪a‬‬
‫‪)2‬در آبشام قلب ب طور حتم بافتی پیوندی ک در دسب ها و پاها بصورت عایق ضرب عمل می کند‪ ،‬تجمع می یابد‪.‬‬
‫‪ )3‬ضخیمترین الی دیواره قلب‪ ،‬تنها از یاخت های تک هست ای تشکیل شده اسب‪.‬‬
‫‪ )4‬الی ای ک در تشکیل دریچ های قلب شرکب میکند در دیواره داخلی مویرگ نیز دیده می شود‪.‬‬

‫‪i‬‬ ‫‪o‬‬
‫در رابط با ساختار و عملکرد قلب گزین ‪ ...........‬ب جمل صحیحی اشاره می کند؟(تالیفی محمدهمدانی)‬

‫‪b‬‬
‫‪)1‬مایع آبشام ای با بافتی از پیراشام (پریکارد) در تماس اسب ک بین سلول های آن فضای بین یاخت ای اندک وجود دارد‪.‬‬
‫‪)2‬گره سینوسی‪-‬دهلیزی در دیواره پشتی دهلیز راسب و زیر منفذ بزرگ سیاهرگ زیرین قرار دارد‪.‬‬
‫‪ )3‬وقتی گره ضربانساز پس از تحریک توسط اعصاب خودمختار‪ ،‬پیام الکتریکی را ب یاخت های ماهیچ ای دهلیزها میفرستد‪ ،‬منحنی ‪ P‬ث ب می شود‪.‬‬
‫‪)4‬حجم خونی ک در هر انق اض قلب از بطن ها خارج‪ ،‬و وارد سرخرگ ها میشود‪ ،‬حجم ضرب ای نامیده میشود‪.‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫در مرحل ای از ‪ ECG‬ک ث ب موج ‪ T‬آغاز می شود‪( . .................................. ،‬تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪)1‬می توان صدایی کوتاه و واضح را با کمک گوشی پزشکی شنید ک با برخورد خون سرخرگی ایجاد می شود‪.‬‬
‫‪)2‬می توان شروع استراحب حفراتی از قلب ک با دریچ های سینی و دهلیزی‪-‬بطنی در تماس هستند را مشاهده کرد‪.‬‬
‫‪)3‬بطور هم زمان ‪ ،‬خون سیاهرگ ها ب قلب وارد و حجم ضرب ای از بطن ها خارج می شود‪.‬‬
‫‪)4‬در این زمان گره دهلیزی بطنی در حال ایجاد تحریک ب هدف انتشار ب میوکارد بطن ها می باشد‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫در مرحل سیستول بطنی ‪ ............‬مرحل سیستول دهلیزی ‪( . .............‬تالیفی محمدهمدانی)‬

‫‪)2‬برخالف‪-‬تنها دو حفره قل ی را در حال انق اض می توان دید‪.‬‬ ‫‪)1‬همانند‪-‬دو صدا از سمب چپ قفس سین شنیده می شود‪.‬‬
‫‪)4‬همانند‪-‬بست شدن همزمان دریچ های سینی و دهلیزی‪-‬بطنی را دید‪.‬‬ ‫‪)3‬برخالف‪-‬فشار بیشین سرخرگی را می توان دید‪.‬‬

‫کدام گزین در حدفاصل زمان ورود خون ب سرخرگ آئورت و باز شدن دریچ های عق ی تر قلب رخ می دهد؟ (تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪ )2‬افزایش فشار دهلیزی همزمان با کاهش حجم آنها‬ ‫‪ )1‬شروع ث ب موج ‪ P‬در ‪ECG‬‬
‫‪ )4‬ث ب موج ‪ T‬در منحنی نوار قلب‬ ‫‪ )3‬انتشار پیام تحریکی از گره سینوسی‪-‬دهلیزی ب دیواره بطن ها‬

‫‪ ...........................‬در نقط ‪ D‬بیشتر از نقط ‪ .....................................‬می باشد‪( .‬تالیفی محمدهمدانی)‬

‫‪ )1‬تعداد دریچ های بست ‪B-‬‬
‫‪ )2‬مقدار حجم خون خروجی از بطن ها‪B-‬‬
‫‪ )3‬فشار خون سرخرگی‪C-‬‬

‫‪i‬‬
‫‪ )4‬فاصل ی خطوط ‪ Z‬در سارکومر های ماهیچ های بطنی‪C-‬‬

‫‪n‬‬
‫‪a‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬ ‫کدام‪eda‬در رابط با ‪ ECG‬مقابل صحیح اسب؟(تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪ni‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫‪ )1‬در نقط ‪ ،A‬کمترین خون در دهلیزها دیده می شود‪.‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪ )2‬در نقط ‪ C‬همانند نقط ‪ E‬صدای قل ی شنیده می شود‪.‬‬
‫‪ )3‬در نقط ‪ D‬فشار خون دهلیزی در حال افزایش اسب‪.‬‬
‫‪ )4‬در نقط ‪ B‬میزان خون درون بطن ها حداکثر می باشد‪.‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫کدام مورد در رابط با دوره کار قلب در یک فرد سالم نادرسب می باشد؟ (تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪ )1‬در هنگام ث ب موج ایجاد شده توسط گره دهلیزی‪-‬بطنی‪ ،‬حداقل دو دریچ قل ی بست هستند‪.‬‬
‫‪ )2‬پس از شنیدن صدای کوتاه و واضح از قلب دریچ های سینی بست و دریچ های دهلیزی بطنی باز می شوند‪.‬‬

‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪ )3‬در هنگام سیستول بطن ها فشار خون درون بطن ها هم کاهش و هم افزایش می یابد‪.‬‬
‫‪ )4‬در هنگام شروع ث ب موج ‪ P‬همانند شروع ث ب موج ‪ QRS‬خون ب بطن ها وارد می شود‪.‬‬

‫‪b‬‬ ‫‪i‬‬ ‫چند مورد در رابط با دستگاه گردش خون انسان صحیح اسب؟ (تالیفی محمدهمدانی)‬
‫الف)در هنگام شروع ث ب موج ‪ ، P‬بطن ها در حال خونگیری و افزایش فشار خون درون خود هستند‪.‬‬
‫ب) دریچ سینی آئورتی در هنگام دیاستول بطنی و دریچ ‪3‬لختی در هنگام سیستول بطنی بیشترین فشار را تحمل می کنند‪.‬‬
‫ج)دریچ های دهلیزی‪-‬بطنی در مرحل ی استراحب عمومی باز می شوند و در مرحل سیستول دهلیزی باز می مانند‪.‬‬
‫‪an‬‬
‫‪i‬‬ ‫می‪ d‬توان مرحل ای را در چرخ کاری قلب یافب ک خون فقط ب ‪dani‬دهلیز وارد شود‪.‬‬
‫‪an‬‬
‫د) ‪i‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬
‫‪4 )4‬‬ ‫‪3 )3‬‬ ‫‪2 )2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪)1‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪2-4-10‬‬
‫کدام گزین زیر در رابط با ساختار سرخرگ ها ب نادرستی بیان شده اسب؟(تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪ )1‬همراه یاخت های ماهیچ ای صاف رشت های کشسان زیادی وجود دارند‪.‬‬
‫‪ )2‬می توانند در تنظیم میزان خون بافب ها نقش اصلی را داشت باشند‪.‬‬
‫‪ )3‬ضخامب الی ماهیچ ای و پیوندی نس ب ب سیاهرگ ها بیشتر اسب‪.‬‬
‫‪ )4‬بیشترین حجم و فشار خون در این رگ ها دیده می شود‪.‬‬

‫کدام گزین در رابط با رگهایی ک با دیواره نازک و جریان خون کند امکان ت ادل مناسب مواد را فراهم میکنند صحیح اسب؟‬
‫(تالیفی محمدهمدانی)‬ ‫‪ )1‬همواره بین سرخرگ و سیاهرگ قرار دارند‪.‬‬
‫‪ )2‬می توانند دارای دیواره ای با منافذ بین یاخت ای کوچک اما پرتعداد باشند‪.‬‬
‫‪ )3‬نوع منفذدار آن دارای غشاء پای ناقص اسب‪.‬‬
‫‪ )4‬در ابتدای بعضی از آنها حلق ای ماهیچ ای هسب ک میزان جریان خون در آنها را تنظیم میکند‪.‬‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫مویرگ پیوست ‪ ..........‬مویرگ ناپیوست دارای ‪. ....................‬‬

‫‪a‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬ ‫توانند ع ور کنند‪.‬‬ ‫)همانند ‪ -‬منافذی اسب ک گلوکز ‪ ،‬آمینواسید و یونها از آن می‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪ed‬‬
‫‪an‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪e‬‬ ‫‪m‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪oH‬‬
‫‪a‬‬
‫‪oH‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bi‬‬ ‫‪i‬‬
‫تنگاتنگی دارند‪.‬‬ ‫)برخالف‪ - b‬یاخت های بافب پوششی اسب ک با همدیگر ارت اط‬‫‪2‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪)3‬همانند ‪ -‬منافذ زیاد در غشای سلول های پوششی می باشد‪.‬‬
‫‪)4‬برخالف ‪ -‬غشاء پای ضخیم بوده و ورود و خروج مواد در آنها ب شدت تنظیم میشود‪.‬‬

‫مویرگ های فاقد منافذ یاخت ای ‪ ................‬مویرگ های دارای غشای پای کامل ‪( . ..................‬تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪ )2‬برخالف – غشاء پای ضخیم دارند‪.‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬ ‫‪ )1‬همانند – نمی توانند دارای حفره ی بین یاخت ای باشند‪.‬‬
‫‪ )3‬همانند – یاخت های آن ها توانایی ترشح غشاء پای را دارا هستند‪ )4 .‬برخالف – همواره در کنترل شدید نقش ایفا می کنند‪.‬‬

‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫کدام گزین در رابط با جریان توده ای و گردش مویرگی مواد نادرسب اسب؟ (تالیفی محمدهمدانی)‬

‫‪b‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪ )1‬فشار تراوشی کم شونده بوده و در سمب سرخرگی نس ب ب سمب سیاهرگی بیشتر اسب‪.‬‬
‫‪ )2‬فشار اسمزی در جهب عکس فشار تراوشی عمل کرده و در طول مویرگ تقری اً ثابب اسب‪.‬‬
‫‪)3‬مقدار مواد خروجی در ابتدای مویرگ از میزان مواد بازگردانده شده ب مویرگ در انتهای آن کمتر می باشد‪.‬‬
‫‪ )4‬بیشتر بودن فشار تراوشی نس ب ب فشار اسمزی باعث خروج تودهای مواد از مویرگ میشود‪.‬‬

‫‪i‬‬
‫‪ .................‬رگ های موجود در بدن انسان سالم‪( ni . ......................... ،‬تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪ni‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪bio‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫کیلومیکرون ها را پس از جذب‪ ،‬ب خود وارد کنند‪.‬‬
‫‪bio‬‬ ‫باریک‪bio‬ترین – مویرگ های لنفی می باشند ک می توانند‬
‫‪Ha‬‬
‫‪)1‬‬
‫‪ )2‬پرفشارترین – می تواند در انق اض ماهیچ بین دنده ای خارجی همانند خون رسانی ب ماهیچ ی قل ی موثر باشد‪.‬‬
‫‪ )3‬پرخون ترین – دارای کمترین فشار خون درون خود هستند و گیرنده های حساس ب دما را می تواند داشت باشد‪.‬‬
‫‪ )4‬قطورترین – همواره دارای خون تیره در خود هستند ک می توانند ب یک اندام وارد یا از آن خارج شوند‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫در طی جریان توده ای و ت ادل مواد بین خون و بافب ‪( . ..................‬تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪ )1‬در سمب سرخرگی مویرگ ‪ ،‬فشار اسمزی بیشتر از سمب سیاهرگی مویرگ اسب‪.‬‬
‫‪ )2‬فشار تراوشی کم شونده بوده و در طول مویرگ همواره کمتر از فشار اسمزی می باشد‪.‬‬
‫‪ )3‬پروتئین های خوناب موجب ایجاد فشار تراوشی بوده و باعث برگشب مواد در انتهای مویرگ می شوند‪.‬‬
‫‪ )4‬جذب مواد در پی یکی شدن مقدار فشار تراوشی و اسمزی در بخشی از مویرگ دیده می شود‪.‬‬

‫کدام ع ارت نادرسب اسب؟ (تالیفی تنکیبی محمدهمدانی)‬

‫‪ )1‬در رگ های خونی برخالف رگ های لنفی بیشتر اکسیژن انتقال یافت بصورت غیر محلول می باشد‪.‬‬
‫‪ )2‬در رگ های لنفی پرز می توان بلع میکروب ها توسط ماکروفاژ ها همانند تولید پادتن توسط یاخت های پادتن ساز‪ ،‬را مشاهده کرد‪.‬‬
‫‪ )3‬افزایش ترشح هورمون اریتروپویتین میتواند از عوارض حساسیب ب پروتئین ان اشت شده در خارجیترین الی آندوسپرم باشد‪.‬‬
‫‪ )4‬رگ های لنفی بزرگ‪ ،‬لنف خود را ب سیاهرگ زیرترقوه ای می ریزند ک سپس با بزرگ سیاهرگ زبرین ب قلب فرستاده می شود‪.‬‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫کدام گزین ب گزاره درستی اشاره می کند؟ (تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪3-4-10‬‬

‫‪a‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬ ‫(هماتوکریب) ط یعی نخواهد داشب‪.‬‬ ‫)فردی ک دارای چربی خون باال باشد بطورحتم خونبهر‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪ed‬‬
‫‪an‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪e‬‬ ‫‪m‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪oH‬‬
‫‪a‬‬
‫‪oH‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bi‬‬
‫شدید اکسیژن رسانی ب بافب باشد‪.‬‬ ‫‪)2‬کاهش ‪bi‬درصد حجمی یاخت های خونی ‪ ،‬می تواند از عواقب کاهش‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪ )3‬نوعی پروتئین در خوناب می تواند در فشار اسمزی خون و جابجایی بسیاری از داروها در خون نقش داشت باشد‪.‬‬
‫‪)4‬هر دو بخش ایجاد شده حاصل از سانتریفیوژ مقادیری از خون ‪ ،‬در تنظیم ‪ pH‬خون همانند انعقاد خون نقش دارند‪.‬‬

‫سلول های ‪ .............‬منشأ ‪( . .................‬تالیفی محمدهمدانی)‬

‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪ )1‬سفید خون ک دارای دان های تیره و ریز هستند‪ – ،‬لنفوئیدی دارند‪.‬‬
‫‪ )2‬قرمز خون با کمک ویتامین ‪ B12‬ساخت می شوند ک – فقط جانوری دارند‪.‬‬
‫‪ )2‬مگاکاریوسیب موجود در مغز قرمز استخوان – ایجاد هم سلول های ترشح کننده پروتروم یناز هستند‪.‬‬

‫‪H‬‬
‫‪ )4‬سفید از نوع بی دان و موثر در م ارزه با سلول های سرطانی‪ ،‬همگی – لنفوئیدی دارند و در خط سوم دفاعی فعالند‪.‬‬

‫‪o‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪i‬‬
‫چند مورد از ع ارات گفت شده‪ ،‬جمل زیر را ب نادرستی تکمیل می کند؟ (تالیفی تنکیبی محمدهمدانی)‬
‫« هر گل ول سفیدی ک توانایی ع ور از دریچ های قل ی را دارد ‪». .............................‬‬
‫الف) برای انجام دیاپدز از منافذ یاخت ای مویرگ های منفذدار‪ ،‬بایستی تغییر شکل دهد‪.‬‬
‫ب) پس از خروج از مویرگ ها نمی تواند ب خون باز گردد و با ورود ب بافب ب درشب خوار ت دیل می شود‪.‬‬
‫ج) و می تواند میکروب ها را ب لعد ‪ ،‬توانایی ع ور از بین سلول های دیواره مویرگ ها و ورود ب بافب را دارند‪.‬‬
‫د) و در م ارزه با سلول های سرطانی پرفورین ترشح می کند‪ ،‬نمی تواند سلول خاطره بسازد‪.‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬

‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪4 )4‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪me‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪3 )3‬‬ ‫‪2 )2‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪1meda)ni1‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫یاخت های خونی قرمز ‪( . ...........................‬تالیفی محمدهمدانی)‬

‫‪)1‬بالغ‪ ،‬ب دن ال تشکیل در مغز استخوان‪ ،‬هست خود را از دسب میدهن و درون آن ها از هموگلوبین پر می شود‪.‬‬
‫‪)2‬برای تولید شدن ب وجود آهن ‪ ،‬فولیک اسید و ویتامین ‪ B12‬وابست هستند ک همگی از غذای جانوری قابل دریافب می باشند‪.‬‬
‫‪)3‬در انسان و بسیاری از جانوران دارای قلب چهار حفره ای‪ ،‬هست و بسیاری اندامک های خود را از دسب می دهند‪.‬‬
‫‪)4‬دارای مقادیر زیادی آهن می باشند ک مستقیماً ب زنجیره پلی پپتیدی هموگلوبین اتصال یافت اند‪.‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬
 ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬ ‫‪an‬‬
‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬ ‫‪ed‬‬
‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬‫‪am‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪am‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫کدام گزین در رابط با مواد مورد نیاز برای تولید گل ول قرمز صحیح می باشد؟ (تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪)1‬نوعی ویتامین ک در س زیجات بارنگ س ز تیره وجود دارد‪ ،‬در روده بزرگ می تواند تولید شود‪.‬‬
‫‪ )2‬کم ود فولیک اسید باعث میشود یاخت ها ب ویژه در مغز استخوان‪ ،‬تکثیر نشوند و ترشح اریتروپویتین افزایش یابدس‪.‬‬
‫‪ )3‬کارکرد صحیح ویتامین ‪ B12‬ب وجود ویتامینی وابست می باشد ک تنها از منابع غذایی جانوری قابل تامین می باشد‪.‬‬
‫‪ )4‬هورمون اریتروپویتین توسط غددی در کلی و ک د ب درون خون ترشح میشود‪.‬‬

‫در خونریزی های محدود‪ ........... ،‬خونریزی های شدید‪( . ........................... ،‬تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪)1‬همانند‪-‬بطور حتم بافتی دارای غشای پای آسیب می بیند‪.‬‬
‫‪)2‬برخالف‪-‬وجود نوعی یون و ویتامین در انجام آن الزم اسب‪.‬‬
‫‪)3‬همانند‪-‬گرده ها دور هم جمع می شوند و ب یکدیگر می چس ند‪.‬‬
‫‪)4‬برخالف‪-‬بدون تشکیل لخت و درپوش‪ ،‬جلوی خونریزی گرفت می شود‪.‬‬

‫‪)2‬آزاد شدن نوعی آنزیم از گرده های آسیب دیده‪.‬‬

‫‪n‬‬‫‪i‬‬
‫در رابط با روند ایجاد لخت ‪ ،‬کدام مورد زیر از سایرین زودتر رخ می دهد؟ (تالیفی محمدهمدانی)‬
‫‪)1‬تغییر شکل نوعی پروتئین با تأثیر تروم ین‪.‬‬

‫‪a‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬ ‫)احاط شدن یاخت های خونی توسط نوعی پروتئین رشت ای‪)4 .‬ت ‪e‬دیل پروتروم ین ب تروم ین با تأثیر پروتروم یناز‪.‬‬
‫‪da‬‬
‫‪ni‬‬
‫‪ed‬‬
‫‪an‬‬
‫‪i 3‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪m‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪o‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬ ‫‪ni‬‬
‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪da‬‬
‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬ ‫‪me‬‬
‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬ ‫‪Ha‬‬
‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬ ‫‪bio‬‬

‫‪@bioHamedani‬‬ ‫‪@biohamedani.qa‬‬