Professional Documents
Culture Documents
Komunikasyon Q1 Mod4
Komunikasyon Q1 Mod4
Komunikasyon at Pananaliksik
sa Wika at Kulturang Pilipino
Unang Markahan – Modyul 4: Mga
Terminong Pangwika
LU_Q1_KomPan_Module4 AIRs - LM
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINO
Baitang 11 – Unang Semestre
Modyul 4: Mga Terminong Pangwika
Ikalawang Edisyon, 2021
Tagapamahala:
Atty. Donato D. Balderas Jr.
Schools Division Superintendent
Vivian Luz S. Pagatpatan, PhD
Assistant Schools Division Superintendent
German E. Flora, PhD, CID Chief
Virgilio C. Boado, PhD, EPS in Charge of LRMS
Luisito V. Libatique, PhD, EPS in Charge of Filipino
Michael Jason D. Morales, PDO II
Claire P. Toluyen, Librarian II
LU_Q1_KomPan_Module4
Senior High School
Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino
Unang Markahan – Modyul 4:
Mga Terminong Pangwika
(Mga Konsepto, Gamit at Tungkulin
ng Wika sa Lipunan)
LU_Q1_KomPan_Module4
Paunang Salita
LU_Q1_KomPan_Module4
Sapulin
LU_Q1_KomPan_Module4
Aralin
Unang Wika, Pangalawang
4 Wika at Marami Pang Wika
Simulan
Gawain 1: Profiling
Panuto: Dugtungan ang sumusunod na pahayag. Isulat ang sagot sa iyong sagutang
papel.
Humahanga ako sa iyong pagsagot sa gawain! Ngayon atin nang alamin ang
iba pang mga konseptong pangwika.
LU_Q1_KomPan_Module4
Lakbayin
Unang Wika
➢ Multilingguwal ang mga mamamayan ng Pilipinas. Bunsod ito ng heograpikal
at sosyolongguwistikal na salik. Gayonpaman, marami mang wika ang
mayroon sa Pilipinas, ang wikang unang natutuhan, ginagamit sa
pakikisalamuha at unang nakapagbatid ng mga kaalamang magiging
kasangkapan sa pang-araw-araw na buhay ang tinutukoy na Unang Wika.
➢ “Mother Tongue” ang tawag sa akademikong termino ng unang wika. Ito ay
sapagkat sa inang nagsilang nanggaling ang wikang ito. Wika nga ni
Panganiban, “sinusong wika” ito ng anak sa kaniyang nanay. Ito ang wika ng
pagmamahal ng ina sa kaniyang isinilang na anak: pag-aaruga, pagtuturo,
paggabay at higit sa lahat, kung paanong huhubugin bilang tao ang sariling
sanggol.
Pangalawang Wika
➢ Anomang kasunod na mga wika na matututuhan ng isang tao pagkaraang
matutuhan ang kaniyang unang wika ay tinatawag na Pangalawang Wika.
Halimbawa, ang isang Ilocano na natuto ng Iloco bilang unang wika at natuto
ng English, Filipino at Mandarin ay masasabing may unang wikang Iloco at
mga pangalawang wikang English, Filipino at Mandarin.
➢ Ilan sa mga salik sa pagsibol ng pangalawang wika ay ang migrasyon at
emigrasyon, bunsod ng hanapbuhay, pag-aasawa, edukasyon at mga polisiya.
Wikang Pambansa
➢ Filipino ang pambansang wika ng Pilipinas at may konstitusyonal na batayan
ang pagiging pambansang wika nito. Sa unang bahagi ng Artikulo XIV,
Seksiyon 6 ng Konstitusyong 1987, nakasaad na, “Ang wikang pambansa ng
Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at
pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika.”
➢ Filipino ang sumisimbolo sa ating pambansang pagkakakinlanlan. Filipino
ang ating wikang pambansa dahil sa wikang ito tinatalakay ang mga bagay-
bagay ukol sa bansa. Ito ang ginagamit at gagamitin ng mga Pilipino. Ang
wikang Filipino ang nagbabandila sa mundo na hindi tayo alipin ng alinmang
bansa at hindi tayo nakikigamit ng wikang dayuhan.
➢ Mahalaga ang pagkakaroon ng pambansang wika sapagkat ito ang nagdadala
sa atin ng pambansang pagkakaisa at pagbubuklod. Mahalagang pagyamanin
at pahalagahan ang ating pambansang wika, ang isa sa mga natatanging
pamana ng ating mga ninuno at nagsisilbing yaman ng ating lahi.
Wikang Opisyal
➢ Tinatawag na opisyal na wika ang isang wikang binibigyan ng natatanging
pagkilala sa konstitusyon bilang wikang gagamitin sa mga opisyal na
transaksyon ng pamahalaan. May dalawang opisyal na wika ang Pilipinas –
ang Filipino at English.
LU_Q1_KomPan_Module4
➢ Ayon sa Artikulo XIV, Seksiyon 7, “Ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay
Filipino, at hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas, English.” Bilang
mga opisyal na wika, may tiyak at magkahiwalay na gamit ang Filipino at
English. Gagamitin ang Filipino bilang opisyal na wika sa pag-akda ng mga
batas at mga dokumento ng pamahalaan. Bukod sa pagiging pambansang
wika at isa sa mga opisyal na wika ng Pilipinas, gumaganap din ito bilang
Lingua Franca o tulay ng komunikasyon sa bansa.
➢ Samantala, gagamitin naman ang English bilang isa pang opisyal na wika sa
Pilipinas sa pakikipag-usap sa mga banyagang nasa Pilipinas at sa
pakikipagkomunikasyon sa iba’t ibang bansa sa daigdig. English ang
itinuturing na Lingua Franca ng daigdig. Ito ang ginagamit ng mga tao mula
sa iba’t ibang bansa para mag-usap at magkaunawaan.
Wikang Panturo
➢ Ito ang wikang gamit sa mga paaralan kung paanong matatamo ng mga mag-
aaral ang leksyong dapat matutuhan. Bukod sa pagiging pambansang wika
ng Pilipinas, iniatas din ng Konstitusyon ng 1987 ang paggamit ng Filipino
bilang wikang panturo. Tinatawag din itong “Medium of Instruction” o MOI.
➢ Sa Pilipinas, ang mga wikang Spanish, Japanese, English at mga
pangunahing wika sa Pilipinas ang ginamit na MOI sa iba’t ibang panahon.
Sa mga ginamit na MOI napakalaki ng impluwensiya ng wikang English.
Lubhang dinakila ng mga Pilipino ang paggamit ng naturang wika sa dahilan
na ring nagbunsod ng hanapbuhay o ikabubuhay ang paggamit ng wikang
English. Gayonpaman, ang paggamit ng wikang banyaga bilang MOI ay
sinasabing hindi ganap na nagiging epektibo. Hindi diumano naipahahayag
ng isang tao ang sariling talino o karunungan kung hindi ang unang wika ang
kaniyang gamit.
➢ Sa kasalukuyan, kinikilala ang paggamit ng unang wika o “Mother Tongue”
bilang MOI mula Kindergarten hanggang Baitang 3. Ang pagkilos na ito’y
bunga ng pananaliksik na isinagawa ng mag-asawang Dekker katuwang ang
dating Komisyoner ng Komisyon sa Wikang Filipino ang lingguwistang si Dr.
Ricardo Ma. Duran F. Nolasco sa Lubuagan, Kalinga.
➢ Sa naturang pag-aaral na isinagawa, humigit-kumulang sa loob ng sampung
taon at pinondohan ng World Bank ay natuklasang higit na mataas ang iskor
ng mga mag-aaral sa eksaminasyon sa mga asignaturang gumagamit ng
kanilang pangunahing wika, ang Lubuagan bilang wikang panturo. Sa
natura ring pag-aaral ay inilahad ng mga mag-aaral at guro na higit silang
nakapagpapahayag at nagkakaunawaan kung ang unang wika ang gagamitin.
➢ Ang Lubuagan Elementary School ay kinikilala na ngayon bilang modelo ng
Mother Tongue Based Multi-Lingual Education (MTB-MLE) dahil sa
tagumpay nitong nakamit na pinakanangunang paaralan sa pambansang
pagsusulit na isinagawa ng Kagawaran ng Edukasyon, taliwas sa resultang
natamo nito may 15 taon na ang nakararaan kung saan ang paaralan ay
tinuring na isa sa pinakahuli sa kapareho ring eksaminasyon.
Lingua Franca
➢ Tumutukoy ang Lingua Franca sa tatlong konseptong pangwika:
pinakagamiting wika sa sentro ng kalakalan, wikang nabuo bunga ng
magkausap na magkaibang wika at dominanteng wika ng iba’t ibang larangan
ng pag-aaral o disiplina.
LU_Q1_KomPan_Module4
➢ Tumutukoy ito sa wikang palasak o malawakang ginagamit at naiintindihan
sa isang lugar. Nagsisilbi itong tulay ng wika upang magkaintindihan ang iba’t
ibang mga pangkat etnolingguwistiko.
➢ Sa mga taga-norte, ang Lingua Franca nila ay Iloco, sa bansang Pilipinas,
Filipino ang Lingua Franca at sa buong mundo ay English.
Bernakular na Wika
➢ Ito ang tawag sa wikang katutubo sa isang pook. Hindi ito barayti ng wika
tulad ng dayalek, kundi isang hiwalay na wika na ginagamit sa isang lugar na
hindi sentro ng gobyerno o ng kalakal. Tinatawag din itong wikang
panrehiyon.
Bilingguwalismo
➢ Ito ay tumutukoy sa paggamit ng dalawang wika. Isang pananaw sa pagiging
bilingguwal ng isang tao kung nakapagsasalita siya ng dalawang wika nang
may pantay na kahusayan (Bloomfield).
➢ Nangyayari ang bilingguwalismo dahil na rin sa kakayahan ng tao na
makipag-interak partikular na sa pakikipag-usap. Maaari ring dahilan nito ay
ang tiyak na pangangailangan ng isang indibidwal na gamitin ang
pangalawang wika na makaadap sa lipunan. Sa pangyayaring ito, walang
malay ang isang tao na unti-unti niyang nalilinang ang pangalawang wika
tungo sa tinatawag na bilingguwalismo.
➢ Ang pagiging bilingguwal ng mga Pilipino ay nagaganap na mula pa noong
panahon ng mga Kastila ngunit hindi lamang pormalisado. Naging pormal
lamang ito nang ipatupad ng National Board of Education taong 1973, DO. No.
25 1974 na may pamagat na “Implementing Guidelines for the Policy on
Bilingual Education”. Layunin ng order na itong makalinang ng isang lipunang
may sapat na kakayahan sa paggamit ng Filipino (Pilipino pa noon) at English
bilang panturo sa iba’t ibang asignatura sa bawat antas.
Multilingguwalismo
➢ Nangangahulugan ito ng paggamit ng tatlo o mahigit pang wika sa isang
partikular na lugar. Sa bansang tulad ng Pilipinas na may humigit-kumulang
LU_Q1_KomPan_Module4
180 na umiiral na wika, hindi kataka-takang maging multilingguwal ang
nakararaming populasyon. Ito rin ang tawag sa patakarang pangwika na
nakasalig sa paggamit ng wikang pambansa at bernakular na wika (katutubo)
bilang pangunahing midyum sa pakikipagtalastasan at pagtuturo, bagaman
hindi kinakalimutan ang wikang global bilang isang mahalagang wikang
panlahat.
Homogeneous na Wika
➢ Homogeneous ang wika kung ang ispiker o grupo ng nagsasalita ay
gumagamit lamang ng isang wika. Subalit ang ganitong anyo ng wika ay bihira
nang matatagpuan sa mundo. Homogeneous ang sitwasyong pangwika sa
isang bansa kung iisa ang wikang sinasalita ng mga mamamayan dito.
Gayonpaman, hindi maiiwasan ang pagkakaroon ng mga dayalek kahit isang
wika lamang ang ginagamit sa isang bansa dahil likas lamang sa mga
tagapagsalita ng isang wika na magkaroon ng ilang pagbabago sa bigkas ng
mga salita at sa pagbuo ng mga salita at mga pangugusap. Sa kasalukuyan,
ang mga bansang maituturing na homogeneous ay ang North Korea at Japan.
Heterogeneous na Wika
➢ Ang wika ay Heterogeneous kung nagtataglay o binubuo ito ng magkakaibang
elemento at taglay nito ang iba’t ibang anyo o barayti ng wika. Ayon kay
Bloomfield (1918) “hindi kailanman magkakatulad ang anomang wika. Dala
ito ng magkakaibang pangkat ng mga taong may iba’t ibang lugar, interes,
gawain, pinag-aralan at iba pa.” Heterogeneous ang sitwasyong pangwika sa
Pilipinas dahil maraming wikang sinasalita sa bansa.
Lingguwistikong Komunidad
➢ Ang lingguwistikong komunidad ay isang termino sa sosyolingguwistiks na
tumutukoy sa isang grupo ng mga taong gumagamit ng iisang uri ng barayti
ng wika at nagkakaunawaan sa mga espisipikong patakaran o mga
alituntunin sa paggamit ng wika. Gayondin, nagkakasundo ang mga
miyembro ng lingguwistikong komunidad sa kahulugan ng wika at
interpretasyon nito at maging kontekstong kultural na kaakibat nito.
➢ Ayon kay Yule (2014), ang wika at pamamaraan ng paggamit nito ay isang
porma ng panlipunang identidad at ginagamit, malay man o hindi, upang
ipahiwatig o maging palatandaan ng pagiging kasapi ng isang tao sa isang
tiyak na grupong panlipunan.
LU_Q1_KomPan_Module4
➢ Gayonpaman, kailangang tandaan na hindi lahat ng nagsasalita ng isang
wika ay kasapi sa isang tiyak na lingguwistikong komunidad. Halimbawa ang
isang Aleman ay maaaring mag-aral ng wikang Filipino, ngunit hindi
kailanman siya magiging kabilang sa lungguwistikong komunidad ng mga
taal na Filipino. Ibig sabihin, ang pagkakaiba-iba ng paraan ng paggamit ng
isang wika ay nagtatakda rin ng iba’t ibang lingguwistikong komunidad sa
loob nito.
Galugarin
Bilingguwalismo Multilingguwalismo
LU_Q1_KomPan_Module4
Palalimin
Mga Pagpipilian:
Implementasyon ng MTB-
https://www.youtube.com/watch?v=2UjTp4Htc4U
MLE sa paaralan
Pagtanggal sa asignaturang
Filipino bilang core subject https://www.youtube.com/watch?v=P-iZ9vpfzpg
sa Kolehiyo
Namamatay na wikang
https://www.youtube.com/watch?v=zS2PiTGPY7w
katutubo
LU_Q1_KomPan_Module4
Sukatin
Mahusay! Binabati kita dahil nakaabot ka sa parteng ito. Tiyak marami kang
natutuhan sa iba’t ibang mga aralin sa Modyul na ito. Ngayon, ating tatayahin ang
iyong kaalaman sa nakalipas na mga aralin.
PANGWAKAS NA PAGTATAYA
A. Panuto: Basahin at unawain mo ang sumusunod na tanong. Isulat sa iyong
sagutang papel ang letra ng tamang sagot.
_____ 1. Ayon sa Artikulo XIV, Seksyon 7 ng 1987 Konstitusyon, ang wikang
opisyal ng Pilipinas ay _________________.
A. Filipino B. Filipino at Ingles
C. Mother Tongue D. Tagalog at Ingles
_____ 3. “Ang nakamulatang wika ni Maria mula nang siya’y bata ay wikang
Kankana-ey.” Ano ang tawag sa nakamulatan o sinusong wika?
A. Katutubong Wika B. Pangalawang Wika
C. Unang Wika D. Wikang Opisyal
_____ 7. “Ang guro namin ay nagtuturo gamit ang dalawang wika – Filipino at
English.” Anong terminong pangwika ang tinutukoy ng pahayag?
A. Bernakular B. Bilingguwalismo
C. Multilingguwalismo D. Wikang Pambansa
LU_Q1_KomPan_Module4
_____ 8. Ito ay isang termino sa sosyolingguwistiks na tumutukoy sa isang
grupo ng mga taong gumagamit ng iisang uri ng barayti ng wika at
nagkakaunawaan sa mga espisipikong patakaran o mga alituntunin sa
paggamit ng wika.
A. Heterogeneous B. Homogeneous
C. Lingguwistikong Komunidad D. Wikang Bernakular
_____ 10. Ang sumusunod ay mga dahilan kung bakit mahalaga ang
pagkakaroon ng Wikang Pambansa MALIBAN sa isa.
A. Ang pagkakaroon ng pambansang wika ay nagdudulot ng
estandasdisasyon.
B. Ang pambansang wika ang nagdadala sa atin ng pambansang
pagkakakilanlan at pagbubuklod.
C. Ang pagkakaroon ng pambansang wika ang dahilan upang mas
makilala sina Quezon at iba pang opisyal ng KWF.
D. Ang pagkakaroon ng pambansang wika ay nagdudulot ng
armonisasyon sa lahat ng mga wikang katutubong umiiral sa
bansa.
10
LU_Q1_KomPan_Module4
LU_Q1_KomPan_Module4
11
ARALIN 4 (Unang Wika, Pangalawang Wika at Marami Pang Wika)
SIMULAN
Gawain 1: Profiling Iba-iba ang sagot
Gawain 2: Tukuyin Mo!
1. Lingua Franca 6. Pangalawang Wika
2. Medium of Instruction (MOI) 7. Mother Tongue
3. Filipino at English 8. Mother Tongue Based Multi-Lingual
Education
4. Filipino 9. Lubuagan
5. Bernakular na Wina 10. Lubuagan Elementary School
GALUGARIN
Gawain 3: Makabuluhang Hambingan Iba-iba ang sagot
Gawain 4: Para sa Akin… Iba-iba ang sagot
PALALIMIN
Gawain 5: Online Talumpati, Wagi! Iba-iba ang sagot
SUKATIN
PANGWAKAS NA PAGTATAYA
A. B.
1. B 6. D 1. – Tagalog
2. C 7. B 2. ✓
3. C 8. C 3. – Baitang 6
4. A 9. A 4. – Multilingguwal
5. C 10. C 5. ✓
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Carpio. P.D.S., et.al (2016). Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang
Pilipino. Malabon City: Jimczyville Publications.
Mga Potensyal na Sagabal sa Komunikasyon. Nahango noong Hulyo 24, 2020 mula
sa https://www.tagaloglang.com/potensyal-na-sagabal-sa-komunikasyon.
Mga Sangkap at Proseso Ng Komunikasyon. Nahango noong Hulyo 24, 2020 mula sa
https://www.scribd.com/document/271188474/Mga-Sangkap-at-Proseso-Ng-
Komunikasyon.
Unang wika at Pangalawang wika. Nahango noong Hulyo 24, 2020 mula sa
https://www.slideshare.net/ArJayBolisay/unang-wika-at-pangalawang-wika
12
LU_Q1_KomPan_Module4
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
11
LU_Q1_KomPan_Module4